URLOP DLA PORATOWANIA ZDROWIA

URLOP DLA PORATOWANIA ZDROWIA
Urlop dla poratowania zdrowia, zwany również urlopem zdrowotnym, został przyznany przez
ustawodawcę tylko niektórym pracownikom (grupom zawodowym). Są nimi m. in. nauczyciele,
sędziowie, prokuratorzy, policjanci, strażacy lub górnicy. Urlop ten regulują szczegółowe przepisy
branżowe, pragmatyki zawodowe. Kodeks pracy nie zawiera regulacji w tym zakresie. Urlop dla
poratowania zdrowia jest dodatkowym przywilejem pracowników, przyznanym obok pozostałych
uprawnień urlopowych. Ustawodawca posłużył się przy tym terminem „urlop”, który w prawie pracy
oznacza usprawiedliwiony okres zwolnienia pracownika z obowiązku świadczenia pracy o określonym
przeznaczeniu. Urlop dla poratowania zdrowia jest zatem odmianą urlopu pracowniczego, najbardziej
zbliżoną w swej konstrukcji i celu do urlopu wypoczynkowego, stąd nie można z obydwu tych instytucji
korzystać w tym samym czasie (por. wyr. SN z 10.02.1988 r., III PZP 4/88). Urlop taki udzielany jest w
konkretnym celu. Przysługuje pracownikowi w trakcie trwania stosunku pracy. Jest płatny. Biorąc pod
uwagę istotę takiego urlopu należy przyjąć, że są do niego uprawnieni pracownicy zatrudnieni na co
dzień w cięższych i bardziej szkodliwych warunkach, wymagający poddania się po pewnym okresie
pracy leczeniu, celem odzyskania pełnej zdolności do pracy i jej prawidłowego kontynuowania.
Urlop dla poratowania zdrowia wymaga, jak w przypadku innych urlopów, udzielenia przez
pracodawcę (lub inny podmiot określony przepisami). Konieczne jest każdorazowe otrzymanie przez
pracownika urlopu, niezależnie od spełnienia przez niego wszystkich pozostałych wymaganych
prawem przesłanek (np. staż pracy, wymiar czasu pracy, upływ okresu od zakończenia poprzedniego
urlopu). Pracownik nie „bierze” go sam, nawet jeśli udzielenie urlopu w danej sytuacji jest
obowiązkiem pracodawcy [gdy przepis stanowi, że urlopu „udziela się”, a nie „można udzielić”, na
wniosek pracownika]. W takiej sytuacji wniosek zainteresowanego (…) jest konieczną przesłanką
formalną zastosowania instytucji urlopu (…). W razie odmowy udzielania urlopu (…) można dochodzić
swoich roszczeń w tym przedmiocie na drodze sądowej w trybie przepisów o postępowaniu odrębnym
z zakresu prawa pracy (por. wyr. SN z 13.06.2012 r., II PK 298/2011).
Przepisy określają szczegółowo wymiar urlopu, zasady nabywania prawa do urlopu oraz jego
przyznawania. Są one zróżnicowane w odniesieniu do poszczególnych profesji. Przykładowo można
wskazać, że urlop nauczyciela (zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć na czas nieokreślony)
przysługuje po przepracowaniu co najmniej 7 lat, w wymiarze nieprzekraczającym jednorazowo roku,
a łącznie w okresie całego zatrudnienia - 3 lat.
GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – ADWOKACI I RADCOWIE PRAWNI SP.P.
Autor:
Agnieszka Śniegowska, radca prawny w Kancelarii GACH, HULIST, MIZIŃSKA, WAWER – adwokaci i radcowie
prawni sp.p.
(www.ghmw.pl)
Jeśli byliby Państwo zainteresowani przeanalizowaniem tej kwestii prosimy o kontakt
z naszymi ekspertami.
Osoby kontaktowe:
Joanna Mizińska, adwokat
partner w kancelarii „Gach Hulist Mizińska Wawer - adwokaci i radcowie prawni” sp.p.
+48 668 017 220
e-mail: [email protected]