Podręcznik KDE su - KDE Documentation

Podr˛ecznik KDE su
Geert Jansen
Polskie tłumaczenie: Suse Polska
Weryfikacja i uaktualnienie tłumaczenia: Adrian Brosz
Podr˛ecznik KDE su
2
Spis treści
1
Wprowadzenie
5
2
Używanie KDE su
6
3
Szczegóły implementacji
8
3.1
Uwierzytelnianie X . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
3.2
Interfejs do su . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
3.3
Sprawdzanie hasła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
3.4
Przechowywanie hasła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
4
Autor
10
Streszczenie
KDE su jest graficzna˛ nakładka˛ dla polecenia Uniksa su.
Podr˛ecznik KDE su
Rozdział 1
Wprowadzenie
Witamy w KDE su! KDE su jest graficzna˛ nakładka˛ KDE dla polecenia Uniksa su. Pozwala ona na
uruchamianie programów z uprawnieniami innych użytkowników, po podaniu ich hasła. KDE
su jest nieuprzywilejowanym programem, korzysta z polecenia systemowego su.
KDE su ma jedna˛ dodatkowa˛ właściwość: może zapami˛etywać dla Ciebie hasła. Jeśli używasz
tej funkcji, musisz podać hasło tylko raz, dla każdego z uruchamianych poleceń . Zobacz Sekcja
3.4 - tam jest wi˛ecej informacji na ten temat i analiza bezpieczeństwa.
Ten program jest zaprojektowany tak, by uruchamiać go z linii poleceń lub z plików .desktop.
Chociaż prosi o podanie hasła administratora (root) za pomoca˛ okna dialogowego z graficznym
interfejsem, jest raczej łacznikiem
˛
pomi˛edzy poleceniem konsoli a graficznym interfejsem użytkownika.
5
Podr˛ecznik KDE su
Rozdział 2
Używanie KDE su
Używanie KDE su jest łatwe. Składnia wyglada
˛ nast˛epujaco:
˛
kdesu [-c] [-d] [-fplik] [-inazwa ikony ] [-n] [-ppriorytet] [-r] [-s] [-t] [-uużytkownik] [--n
onewdcop] [polecenie [arg1] [arg2] [...]]
kdesu [opcje KDE] [opcje Qt]
Parametry linii poleceń wyjaśnione sa˛ poniżej.
-c program
Ten parametr określa program który ma być uruchomiony z uprawnieniami administratora. Musi być on przekazany jako jeden argument. Jeśli wi˛ec chcesz uruchomić menedżera
plików, wpisujesz w linii poleceń: kdesu -c kfm -sw
-d
Nie pokazuj polecenia do uruchomienia w oknie dialogowym.
-f plik
Ta opcja umożliwia wydajne używanie of KDE su w plikach .desktop. Przekazuje ona
KDE su polecenie sprawdzenia pliku podanego przez parametr plik. Jeśli plik ten może
być zapisany przez bieżacego
˛
użytkownika, KDE su wykona polecenie jako ten właśnie
użytkownik. Jeśli bieżacy
˛ użytkownik nie ma uprawnień do zapisania tego pliku, polecenie
jest wykonywane jako użytkownik użytkownik (domyślnie root).
plik jest określany w nast˛epujacy
˛ sposób: jeśli PLIK zaczyna si˛e od / , jest uznawany za
absolutna˛ nazw˛e pliku. W przeciwnym wypadku, przyjmuje si˛e, że jest nazwa˛ jednego
z globalnych plików konfiguracyjnych KDE. Na przykład, aby skonfigurować menedżer
logowania KDE, kdm, możesz użyć polecenia kdesu -c kdmconfig -f kdmrc
-i nazwa ikony
Określa ikon˛e, która zostanie użyta w oknie dialogowym wprowadzania hasła. Można
podać tylko nazw˛e, bez rozszerzenia.
Na przykład, aby uruchomić kfmclient i pokazać ikon˛e Konquerora w oknie dialogowym
wpisywania hasła:
kdesu
-i konqueror kfmclient
-n
Nie przechowuj hasła. Opcja wyłacza
˛
pole wyboru Zapami˛etaj hasło w oknie dialogowym
wpisywania hasła.
6
Podr˛ecznik KDE su
-p priorytet
Ustawia wartość priorytetu procesu. Priorytet jest dowolna˛ wartościa˛ mi˛edzy 0 a 100, gdzie
100 oznacza najwyższy, natomiast 0 najniższy priorytet. Domyślna wartość to 50.
-r
Uruchamia polecenie z priorytetem czasu rzeczywistego.
-s
Zatrzymuje demona kdesu. Patrz Sekcja 3.4.
-t
Włacza
˛
wyjście na terminal. Opcja ta wyłacza
˛
przechowywanie hasła. Głównym zastosowaniem powyższego jest znajdowanie bł˛edów (debugowanie) — jeśli chcesz uruchamiać
programy konsoli, użyj lepiej zwykłego polecenia su zamiast KDE su.
-u użytkownik
Mimo, że najcz˛estszym zastosowaniem dla KDE su jest uruchamianie polecenia jako administrator, możesz podać dowolna˛ nazw˛e użytkownika i odpowiednie dla niego hasło.
7
Podr˛ecznik KDE su
Rozdział 3
Szczegóły implementacji
3.1
Uwierzytelnianie X
Program, który uruchamiasz, b˛edzie działał z identyfikatorem użytkownika root i przez to w
zasadzie nie b˛edzie miał dost˛epu do Twojego ekranu X-ów. KDE su omija ten problem poprzez
dodawanie ciasteczka identyfikujacego
˛
dla Twojego ekranu do pliku tymczasowego .Xauthorit
y. Po zakończeniu działania polecenia, plik ten jest usuwany.
Jeśli nie używasz ciasteczek X, jesteś zdany na siebie. KDE su wykryje to ustawienie i nie doda
ciasteczka, ale b˛edziesz musiał si˛e upewnić, że użytkownik root ma dost˛ep do Twojego ekranu.
3.2
Interfejs do su
KDE su używa polecenia systemowego su do zmiany uprawnień. W tej cz˛eści wyjaśnione zostana˛ szczegóły, jak KDE su to robi.
Ponieważ niektóre implementacje polecenia su (na przykład Red Hat® ) nie czytaja˛ hasła ze standardowego wejścia (stdin), KDE su tworzy par˛e pty/tty, a nast˛epnie wykonuje su ze standardowymi deskryptorami plików podłaczonymi
˛
do tego tty.
Aby uruchomić polecenie przekazane przez użytkownika, zamiast domyślnie uruchamianej interaktywnej powłoki, KDE su przekazuje polecenie za pomoca˛ opcji -c polecenia su. Ten argument
jest rozumiany przez każda˛ znana˛ mi powłok˛e, wi˛ec powinno to działać w każdym przypadku.
Polecenie su przekazuje argument -c do uruchomionej powłoki i powłoka uruchamia wskazany
program. Przykładowe polecenie: su root -c program.
Zamiast uruchamiania polecenia użytkownika bezpośrednio poprzez polecenie su, KDE su uruchamia mały program pośredniczacy
˛ o nazwie kdesu_stub. Ten program (działajacy
˛ jako użytkownik docelowy), pobiera niektóre informacje z KDE su poprzez połaczenie
˛
pty/tty (podła˛
czone do standardowego wejścia i wyjścia) i wówczas uruchamia program użytkownika. Przekazywane sa:˛ nazwa ekranu X, ciasteczko uwierzytelniajace
˛ X (jeśli jest dost˛epne), zawartość
zmiennej PATH i polecenie do uruchomienia. Powodem, dla którego użyty jest program pośredniczacy
˛ jest to, że ciasteczko X jest prywatna˛ informacja˛ i nie może być przekazywane w linii
polecenia.
3.3
Sprawdzanie hasła
KDE su sprawdza hasło, które zostało podane i wyświetli komunikat o bł˛edzie, jeśli nie b˛edzie
ono poprawne. Sprawdzanie dokonywane jest poprzez uruchomienie prostego programu /bin/
true. Jeśli sprawdzenie si˛e powiedzie, hasło uznawane jest za poprawne.
8
Podr˛ecznik KDE su
3.4
Przechowywanie hasła
Dla twojej wygody, KDE su posiada opcj˛e «przechowywania haseł». Jeśli interesuja˛ Ci˛e kwestie
bezpieczeństwa, powinieneś przeczytać t˛e cz˛eść.
Pozwalajac
˛ KDE su na zapami˛etywanie haseł, otwierasz (mała)
˛ luk˛e w bezpieczeństwie systemu.
Oczywiście, KDE su nie pozwala komukolwiek innemu poza Toba˛ na używanie hasła, ale jeśli
zostanie to zrobione nieuważnie może obniżyć poziom bezpieczeństwa administratora (użytkownika root) do tego, jaki ma zwykły użytkownik (Ty). Haker, który włamie si˛e na Twoje
konto, może zdobyć uprawnienia administratora. KDE su próbuje temu zapobiec. Zabezpieczenia jakich używa sa,˛ moim zdaniem, wystarczajace
˛ i sa˛ objaśnione poniżej.
KDE su używa demona, nazwanego kdesud. Demon nasłuchuje na gnieździe Uniksa w katalogu
/tmp, oczekujac
˛ na polecenia. Tryb (uprawnienia) gniazda to 0600 wi˛ec tylko Ty jako posiadacz
odpowiedniego identyfikatora użytkownika możesz si˛e połaczyć.
˛
Jeśli właczone
˛
jest przechowywanie haseł, KDE su wykonuje polecenie poprzez tego demona. Zapisuje polecenie i hasło administratora do gniazda, a nast˛epnie demon wykonuje polecenie za pomoca˛ su, jak wyjaśniono
wcześniej. Później, polecenie i hasło nie sa˛ zapominane, zamiast tego sa˛ one przechowywane
przez określony przedział czasu. Przedział czasu można określić w module Centrum sterowania KDE. Jeśli pojawi si˛e nast˛epne żadanie
˛
wykonania tego samego polecenia w tym przedziale
czasu, nie b˛edzie konieczne powtórne podanie hasła. Aby uchronić demona przed kradzieża˛ haseł przez włamywaczy (na przykład poprzez dołaczenie
˛
debuggera), demon jest uruchamiany ze
zmiana˛ grupy (SGID) na ’nogroup’. To powinno zabezpieczyć przed uzyskaniem hasła z procesu
kdesud przez wszystkich zwykłych użytkowników (wliczajac
˛ Ciebie). Dodatkowo demon ustawia zmienna˛ środowiskowa˛ DISPLAY na wartość która˛ miała przy uruchomieniu. Jedyna˛ rzecza˛
która˛ może zrobić wówczas włamywacz jest uruchomienie programu na Twoim ekranie.
Jedynym słabym punktem tego schematu jest to, że programy jakie uruchamiasz prawdopodobnie nie sa˛ pisane z myśla˛ o bezpieczeństwie (czyli do wykonania z uprawnieniami administratora za pomoca˛ SUID). Oznacza to że moga˛ one zawierać bł˛edy przepełnienia bufora lub inne
problemy, które moga˛ wykorzystać hakerzy.
Korzystanie z opcji zapami˛etywania haseł jest kompromisem pomi˛edzy bezpieczeństwem i wygoda.˛ Samemu trzeba zdecydować, co si˛e wybiera, majac
˛ świadomość ryzyka.
9
Podr˛ecznik KDE su
Rozdział 4
Autor
KDE su
Prawa autorskie (c) 2000 Geert Jansen
Autorem KDE su jest Geert Jansen. Jest w cz˛eści oparty na KDE su w wersji 0.3 autorstwa Pietro
Iglio. Pietro i ja ustaliliśmy, że dalej ja b˛ed˛e si˛e opiekował programem.
Z autorem można skontaktować si˛e pod adresem e-mailowym [email protected]. Prosz˛e o
informacje na temat wszelkich niedociagni˛
˛ eć, abym mógł je naprawić. Jeśli masz jakieś sugestie,
skontaktuj si˛e ze mna.˛
Suse [email protected]
Adrian [email protected]
Ten program jest rozprowadzany na zasadach Licencji GNU Free Documentation License.
Ten program jest rozprowadzany na zasadach Licencji Artystycznej.
10