1 Cel przedmiotu 2 Wymagania wstępne 3 Efekty kształcenia 4

Socjologia
1
Filozofia - ćwiczenia
Cel przedmiotu
Celem zajęć jest omówienie podstawowych problemów filozoficznych na przestrzeni całej
historii filozofii jako problemów istotnych dla rozwoju zachodniej kultury naukowej i
posiadających samodzielną wartość wynikającą z naturalnych potrzeb poznawczych.
2
Wymagania wstępne
Brak.
3
Efekty kształcenia
1. Studenci potrafią wymienić, zdefiniować oraz wskazać podstawowe pojęcia i problemy
dyscyplin filozoficznych.
2. Studenci znają podstawowe osi sporów w różnych dyscyplinach filozoficznych w
klasycznej postaci oraz potrafią pokazać ich historyczne przekształcenia.
3. Studenci potrafią pokazać różnego rodzaju związki między filozofią i innymi dyscyplinami
naukowymi i doceniają rolę filozofii w rozwoju kultury naukowej.
4. Studenci potrafią zrekonstruować omawiane systemy filozoficzne.
5. Studenci posiadają umiejętność oceny argumentacji różnych stanowisk w sporach
filozoficznych, potrafią wskazać teoretyczne założenia i teoretyczne konsekwencje
omawianych poglądów.
4
Treści programowe i literatura podstawowa
1. Wczesna filozofia jońska. Filozofia a nauka i religia.
Janina Gajda, Główne stanowiska myśli filozoficznej starożytności. Filozofia archaiczna.
Szkoła jońska, eleaci i pitagorejczycy. Wybór tekstów, Wrocław 1992, strony: 23-32
(Tales, Anaksymander z Miletu, Anaksymenes z Miletu, Heraklit z Efezu) - skan
2. Podział dyscyplin filozoficznych. Problemy ontologiczne i epistemologiczne w filozofii
Eleatów.
Janina Gajda, Główne stanowiska myśli filozoficznej starożytności..., strony: 34-36
(Parmenides z Elei, Zenon z Elei) - skan
3. Metafora jaskini jako przedstawienie głównych elementów platońskiej teorii idei. Teoria
idei z perspektywy ontologicznej, epistemologicznej.
Platon, Państwo, ks. VII 514 – 518 C (wydania różne) - skan
4. Polemika między Platonem i sofistami. Etyczny aspekt teorii idei.
Jw. oraz Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, Rozdział IX 8 - skan
5. Podstawowe pojęcia ontologii, metafizyki i fizyki Arystotelesa.
Kazimierz Leśniak, Arystoteles, Warszawa 1965, wybór tekstów, strony: 120-130 - skan
6. Sceptycyzm – omówienie tropów sceptycznych.
Diogenes Laertios, Żywoty i poglądy słynnych filozofów, Rozdział IX 11 - skan
7. Główne zagadnienia badań filozoficznych w okresie średniowiecznym.
Św. Anzelm z Canterbury, Proslogion, Warszawa 1992, Wstęp, Rozdziały 1-7 - skan
8. Spór o uniwersalia w filozofii średniowiecznej - skan
1
Socjologia
Filozofia - ćwiczenia
9. Kartezjusz – metoda naukowa, argumenty sceptyczne, problem dualizmu.
Kartezjusz, Rozprawa o metodzie, wydania różne, Rozdziały 1, 2, 4, 5.
10. David Hume: zakwestionowanie podstaw związku przyczynowo-skutkowego.
David Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego, Warszawa 1977, ss. 33-55 - skan
11. Filozofia transcendentalna Immanuela Kanta.
Immanuel Kant, Prolegomena..., (wydania różne), §§3-14 - skan
12. Filozofia państwa Thomasa Hobbesa
Thomas Hobbes, Lewiatan, Warszawa 1954, ss. 107-141 - skan
13. Antropologia filozoficzna Nietzschego.
F. Nietzsche, Z genealogii moralności, Przedmowa - skan
14. Logika odkrycia naukowego K. R. Poppera.
5
Ocena
Ocena składa się z dwóch równoważnych elementów:
1. oceny ciągłej (oceniana jest aktywność studenta/ki na zajęciach)
2. oceny końcowej (kolokwium zaliczeniowe).
5.1
Ocena ciągła
Ocena ciągła jest oceną efektów kształcenia 1 i 4. Aktywność oceniana jest podczas zajęć na
następujących ogólnych zasadach:
1. Brak aktywności na zajęciach: ocena negatywna.
2. Student/ka kilkakrotnie bardzo skrótowo odpowiada na postawione pytanie wskazując
tezę i argument w omawianym tekście; nie podejmuje prób ustalenia kontekstu
historycznego: ocena dostateczna.
3. Student/ka kilkakrotnie bardzo skrótowo odpowiada na postawione pytanie; szuka
uzasadnień i argumentów w omawianym tekście; rzadko podejmuje próby ustalenia
kontekstu historycznego: ocena dostateczna plus.
4. Student/ka najczęściej odpowiada poprawnie na postawione pytanie; umiejętnie szuka
uzasadnień i argumentów w omawianym tekście i stara się je rekonstruować; podejmuje
próby ustalenia kontekstu historycznego: ocena dobra.
5. Student/ka najczęściej odpowiada poprawnie na postawione pytanie; umiejętnie szuka
uzasadnień i argumentów w omawianym tekście, samodzielnie poprawnie nawiązuje do
wcześniej omawianych stanowisk, szuka kontekstu pozafilozoficznego: ocena dobra plus.
6. Student/ka najczęściej odpowiada poprawnie na postawione pytanie; umiejętnie szuka
uzasadnień i argumentów w omawianym tekście, potrafi także nawiązywać do wcześniej
omawianych stanowisk; szuka kontekstu pozafilozoficznego; inicjuje polemikę z innymi
uczestnikami zajęć: ocena bardzo dobra.
5.2
Kolokwium zaliczeniowe
Zaliczenie kolokwium zaliczeniowego jest warunkiem koniecznym zaliczenia przedmiotu.
Kolokwium odbędzie się na ostatnich zaplanowanych zajęciach w semestrze zimowym.
Kolokwium składa się z ośmiu pytań testowych sprawdzających znajomość literatury
omawianej na zajęciach oraz uzyskaną przez studentów wiedzę z zakresu wskazanego w
programie zajęć.
2
Socjologia
6
Filozofia - ćwiczenia
Literatura sekundarna
1. Bertrand Russel, Problemy filozofii, Warszawa 1995.
2. Kazimierz Ajdukiewicz, Zagadnienia i kierunki filozofii, (wydania różne).
3. Władysław Tatarkiewicz, Historia filozofii, t. 1-3.
7
Prowadzący zajęcia
Dr Artur Machlarz
Instytut Filozofii UO
Telefon (w godzinach konsultacji): (77) 452-74-94
E-mail: [email protected]
WWW: http://www.uni.opole.pl/˜machlarz
8
Inne informacje
• Studenci/studentki, którzy/e mają zaliczony przedmiot w takim samym lub większym
wymiarze godzinowym i punktowym mogą ubiegać się o przepisanie oceny. W tym celu
proszę skontaktować się ze mną przez e-mail lub osobiście na początku semestru.
• Dozwolone jest opuszczenie maksymalnie 1/15 godzin zajęć bez podania jakiegokolwiek
powodu. Nieobecności przekraczające tą ilość muszą zostać zaliczone. W celu ustalenia
zasad ich zaliczenia (pisemne lub ustne) proszę zgłosić się do mnie przez e-mail. W
przypadku większej ilości nieobecności mogę prosić o stosowne wyjaśnienie i
udokumentowanie przyczyn.
• Będę wdzięczny za odpowiednie tytułowanie maili: w temacie wiadomości proszę
wpisywać wyłącznie nazwę kierunku małymi literami (np. historia).
3