USŁUGI GEOEKOSYSTEMÓW

USŁUGI GEOEKOSYSTEMÓW
Małgorzata Stępniewska
MAES digital atlas
Źródło: http://biodiversity.europa.eu/maes/maes-digital-atlas
MAES - Grupa Robocza UE ds.
Rozpoznania i oceny ekosystemów
i ich usług (EU Working Group on Mapping and
assessment of ecosystems and their services)
MAES
Źródło: Teller 2014
• Celem Grupy jest wsparcie krajów
członkowskich w wypełnieniu
zaleceń zawartych w Strategii
Bioróżnorodności
• Typologia ekosystemów
• Typologia usług ekosystemowych
(CICES)
• Studia pilotażowe ( np.
ekosystemy rolne, lasy,
ekosystemy wodne i od wody
zależne)
• Rekomendacje dla państw
członkowskich w kwestiach
metodycznych i technicznych
2013
Raporty MAES
2014
http://ec.europa.eu/environment/nature/knowledge/ecosystem_assessment/pdf/MAESWorkingPaper2013.pdf
http://ec.europa.eu/environment/nature/knowledge/ecosystem_assessment/pdf/2ndMAESWorkingPaper.pdf
Literatura przedmiotu
Zeszyty tematyczne czasopisma „Ekonomia i środowisko” poświęcone
tematyce usług ekosystemowych:
• Zeszyt 1 (37) 2010 r.
• Zeszyt 2 (42) 2012 r.
• Zeszyt 4 (51) 2014 r.
http://www.fe.org.pl/index.php?page=czasopismo-ekonomia-isrodowisko
Literatura przedmiotu
•
Ecosytem Services, journal, http://www.journals.elsevier.com/ecosystem-services/
•
European Commission, 2014, Mapping and Assessment of Ecosystems and their
Services. Indicators for ecosystem assessments under Action 5 of the EU
Biodiversity Strategy to 2020, Technical Report - 2014 – 080,
http://ec.europa.eu/environment/nature/knowledge/ecosystem_assessment/pdf/2ndM
AESWorkingPaper.pdf
•
European Commission, 2013, Mapping and Assessment of Ecosystems and their
Services. An analytical framework for ecosystem assessments under Action 5
of the EU Biodiversity Strategy to 2020, Technical Report - 2013 – 067,
http://ec.europa.eu/environment/nature/knowledge/ecosystem_assessment/pdf/MAE
SWorkingPaper2013.pdf
•
European Environment Agency, Common International Classification of
Ecosystem Services wersja 4.3 (CICES v .4.3), www.cices.eu
•
Biodiversity Information System for Europe - Mapping and Assessment of
Ecosystems and their Services, http://biodiversity.europa.eu/maes/
Literatura przedmiotu
Artykuły naukowe, m.in.:
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
R. Costanza, R. de Groot, P. Sutton, S. van der Ploeg, S. J. Anderson, I. Kubiszewski, S. Farber, R.K. Turner, 2014, Changes in the
global value of ecosystem services, Global Environmental Change, Vol. 26 , pp. 152–158.
J.C. Birch, I. Thapa, A. Balmford, R.B. Bradbury, C. Brown, S.H.M. Butchart, H. Gurung, F.M.R. Hughes, M.Mulligan, B.Pandeya, K.S.H.
Peh, A.J. Stattersfield, M. Walpole, D.H.L. Thomas, 2014, What benefits do community forests provide, and to whom? A rapid
assessment of ecosystem services from a Himalayan forest, Nepal, Ecosystem Services, Vol. 8, pp. 118-127.
C. Bieling, 2014, Cultural ecosystem services as revealed through short stories from residents of the Swabian Alb (Germany),
Ecosystem Services, Vol. 8, pp. 207-215.
K.J.Bagstad, G.W.Johnson, B. Voigt, F. Villa, 2013, Spatial dynamics of ecosystem service flows: A comprehensive approach to
quantifying actual services, Ecosystem Services, Vol. 4, pp. 117–125.
L.C. Braat, 2014, Ecosystem services: the ecology and economics of current debates, Ekonomia i Środowisko 4(51), pp. 20-35.
J. Barrena, L. Nahuelhual, A. Báez, I. Schiappacasse, C. Cerda, 2014, Valuing cultural ecosystem services: Agricultural heritage in
Chiloé island, southern Chile, Ecosystem Services, Vol. 7, pp. 66-75.
M.M. Pleasant, S.A. Gray, C. Lepczyk, A. Fernandes, N. Hunter, D. Ford, 2014, Managing cultural ecosystem services, Ecosystem
Services, Vol. 8, pp. 141-147.
B. Burkhard, F. Kroll, S. Nedkov, F. Müller, 2012, Mapping ecosystem service supply, demand and budgets, Ecological Indicators,
Vol. 21, pp. 17-29.
A.P.García-Nieto, M. García-Llorente, I. Iniesta-Arandia, B. Martín-López, 2013, Mapping forest ecosystem services: From providing
units to beneficiaries, Ecosystem Services, Vol. 4, pp. 126-138.
I. Palomo, B. Martı´n-Lo´pez, M. Potschin, R. Haines-Young, C. Montes, 2013, National Parks, buffer zones and surrounding lands:
Mapping ecosystem service flows, Ecosystem Services, Vol. 4, pp. 104-116.
Lupa P., 2012, Ecosystems’ local recreational services valuation. Krajenka municipality case study, Ekonomia i Środowisko 2(42),
pp. 209-222.
Łowicki D., 2012, Land prices as an indicator of the recreational services of ecosystems, Ekonomia i Środowisko 2(42), str. 167175.
L. Hein, K. van Koppen, R.S. de Groot, E.C. van Ierland, 2006, Spatial Scales, Stakeholders and the Valuation of Ecosystem
Services, Ecological Economics, 57, pp. 209– 228.
Koschke L., Van der Meulen S., Frank S.1, Schneidergruber A., Kruse, M., Fürst C., Neubert E., Ohnesorge B., Schröder C., Müller F.,
Bastian O., 2014, Do You Have 5 Minutes To Spare? –The Challenges Of Stakeholder Processes In Ecosystem Services Studies,
LANDSCAPE ONLINE, pp. 37:1-25
Usługi ekosystemowe – interakcja
między kapitałem naturalnym, gospodarczym,
ludzkim i społecznym
Źródło: Costanza i in. 2014
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów
(1) Kapitał naturalny
Wszystkie formy ekosystemów i zasobów naturalnych,
które uczestniczą w tworzenia dobrobytu człowieka, ale nie są wytworem jego pracy.
Poza tradycyjnie rozumianymi zasobami naturalnymi (takimi jak drewno, woda, zasoby
mineralne), do kapitału naturalnego zalicza się także procesy, których wartość nie daje się
łatwo określić, np. procesy glebotwórcze, regulacja przepływu wody, biogenów czy
ograniczanie przez pokrywę roślinną procesów erozyjnych.
(2) Kapitał gospodarczy
Zasoby wytworzone przez człowieka, które są wykorzystywane do produkcji innych dóbr i usług.
Do tego kapitału zalicza się np.: maszyny, narzędzia, budynki, infrastrukturę.
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów
(3) Kapitał ludzki
Odnosi się do zdrowia, jakości życia i potencjału produkcyjnego poszczególnych ludzi.
Elementami tego kapitału są np. zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka, wykształcenie,
motywacja i umiejętności. Od nich zależy budowa zdrowego, szczęśliwego społeczeństwa,
ale też dostarczenie produktywnej siły roboczej dla rozwoju gospodarczego.
(4) Kapitał społeczny
System sieci i związków opartych na formalnych i nieformalnych zasadach, które umożliwiają
jednostkom lub grupom dostęp do zasobów.
Przykłady tego kapitału: struktury prawne i polityczne, stowarzyszenia obywatelskie.
Podobnie jak kapitał ludzki, kapitał społeczny odnosi się do społecznego dobrostanu, lecz
bierze pod uwagę całe społeczności, a nie indywidualnych ludzi. Sprzyja politycznej
stabilności, wydajnemu zarządzaniu oraz sprawiedliwości społecznej.
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów:
USŁUGI ZAOPATRUJĄCE
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów:
USŁUGI REGULACYJNE
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów:
USŁUGI KULTUROWE
Korzyści z ekosystemów
– współdziałanie czterech kapitałów
(naturalnego, gospodarczego, ludzkiego i społecznego)
Klasyfikacje usług ekosystemowych
MEA
TEEB
CICES
Usługi zaopatrujące
Usługi zaopatrujące
Usługi zaopatrujące
(Provisioning services)
(Provisioning services)
(Provisioning services)
Usługi regulacyjne
Usługi regulacyjne
(Regulating services)
(Regulating services)
Usługi siedliskowe
(Habitat services)
Usługi kulturowe
(Cultural services)
Usługi wspierające
(Supporting services)
Źródło: MAES 2013
Usługi kulturowe
i związane z wartościami
(Cultural and amenity services)
(uwzględnione w ramach
procesów ekologicznych)
Usługi regulacyjne
(Regulating and maintenance
services)
Usługi kulturowe
(Cultural services)
(uwzględnione w ramach
procesów ekologicznych)
Wspólna Międzynarodowa Klasyfikacja
Usług Ekosystemowych
(Common International Classification of Ecosystem Services), CICES
wersja 4.3
SEKCJA 1: USŁUGI ZAOPATRUJĄCE
Przykłady: żywność, woda, drewno, włókna, biopaliwa.
SEKCJA 2: USŁUGI REGULACYJNE
Przykłady: ochrona przed powodzią, ochrona przed erozją, regulacja
stosunków wodnych, samooczyszczanie wód, regulacja jakości
powietrza, regulacja warunków klimatycznych, ochrona przed
szkodnikami, zapylanie.
SEKCJA 3: USŁUGI KULTUROWE
Przykłady: wartości rekreacyjne, estetyczne, naukowe, edukacyjne,
religijne, tożsamość kulturowa.
Wspólna Międzynarodowa Klasyfikacja
Usług Ekosystemowych
(Common International Classification of Ecosystem Services), CICES
wersja 4.3
www.cices.eu
Mapping of ecosystems and their services
in Römerland-Carnuntum Region
Źródło: MESEU 2013 - Project factsheet and map images: Austria
Mapping of ecosystems and their services
in Römerland-Carnuntum Region
Źródło: MESEU 2013 - Project factsheet and map images: Austria