dla zawodu technik technologii drewna 31 1 [32] - BQ

dla zawodu technik technologii drewna 31 1 [32] - BQ

MINISTERSTWO EDUKACJI NARODOWEJ
INSTYTUTBADANEDUKACYJNY~H
PRACOWNIA PROGRAMOW KSZTACCENIA ZAWODOWEGO
E_;3011:1.3.
5, SPI MEN 1 1 9 8 7 . 07.AG
~
'
.~
J
PROGRAM NAUCZANIA
DLA ZAWODU
TECHNIK TECHNOLOGII DREWNA
31 1 [32]
Dla: - lechnikutn - na podbudowie prograrnowcj szkoly podstawowej,
- tecllnikum - na podbudowie prograrnowej szkoly zasadniczej,
zawody: stolarz (43 02), lapicer (43 03),
- szkoly policealnej - na podbudowie prograinowej liceum ogolnoksztalcqcego
Warszawa 1997
Prograi?? nauczailia prrygotowata Koinisja Programowa dla L a w o d ~ w
Drzewnych, powotana decyzja, Nr 34 Miiiistra Edukacji Narodowej r d ~ i i a
26 niaja 1994 r, w spravdie skiadu Ko~nisjiProgralnowej dla Zawodovd
Drzewnycli
1
)
viymrary gadrin poszczegbiiiycli pizsilin8ol6w driclone s;i odllowiednio ila ie
same lala naiiki, jak w srkole dla inladiiery.
pneriiacrone na dodalkowc r ; i j ~ c i ar prrcdmioliiw obovriqrkow),rii, rgodz,ie r
polirebami done! klasy (scineslr~i).
) godziny
2
3
IPLAN NAUCLANIA
Szkola iiednia raworlown
Szkola policeainn
Zewod: Iecllnik Iecllnolonii drewna
Podl>iidow;, pragramowa: liceom og011lokszialcqce
'
ayr~iialygodrlri poszczogiiinydi pizediniolOw driolone sq odpowiodnio
same iala nauki (scmcslry), jek w szkoie dia mlodrie%y.
4
ina
le
II. P R O G R A M Y NAUCZANIA PRZEDMIOTOW ZAWODOWYCH
str..
IIYSUIQEKIECI-INICZNY
IKONSrRUKCJE
1viAl~CRIAtOZNAWSTWO
1~ECIINOI.OGIA
IVIASZYNY I URZ4DZENIA
C-1.ElKTROI~ECIiNIKAI AII'IOMII~YKA
PRACOWNIA BADAN LAUOIIAIORYJNYCI-I
ZAliYS VVIEDZY O GOSPODARCE
LAJSCiA PRAK-lYCZNE
ZAJSCIA SPECJALIZUJiiCE * )
PIIAKiYKA ZAVIIODOVIIA
') Srcregolowy program zaiqc si)ecjaliziilqcycii opiacoviuje respol nauczycieli pized~liiotow
zawodowycli z udzialem prredslawicieii pracodawcow. Specializacja ma iiiliorliwic ahsolweiitom
szkoly dostasowa~~ie
slq do potrzeh lokaliiego ryiikii pracy.
5
RYSUNEK TECHNICZNY
1. S z c z e g o l o w c c e l e k s z t a i c e n i a
W wy~iikuzorganizowanego procesu ~iaiiczaniarlcreli (sliicliacz) powinlen iiiniec:
- zaslasowat normy w rysunku tcchnicrnym.
- posluiye sie materialami i spizetem kreilaiskim.
- wykreslic pioste konstrukcje geornetryczne.
- wykorlac rysilnki w rzutacli prostoka,tnych.
- rastosowae widoki, przekroje. kiady i abioty w rysunkach.
- pizedstawic przestrrenny obrar przedmiotu.
- przedstawic w rzucie srodkowym bryly geornetryczne i wn~$rza z wyposazeniein,
- wykonaC rysunki prostych wyiobow w rrutacii prostokqtnycli.
- spoizqdzit rysunkl prostych wyrobow ineblowych z zastosowaniem przekrojow,
- oznaczyc Okleiny na widokach i prrekrojach.
- zastosowaC oznaczenia drewna, t w o i z ) ~drzewnyclt
i
i ilinycli ~naterialowstosowanych w
konstrukcjacli,
- odcrylac i wykonae rysunki wykonawcze, zloieniowe i zestawieiiiowe wyrobow, s~,orrqdiic
opisy tecliniczne.
. zastosowal zasady i sposoby wymiarowanla.
- sporiqdzic szktce elementbw i wyrobow,
- zastosowae oznaczenia tolerancji wymiaiowej, ksrtaltu, poloienia, dopi!szczalnej
chropowatosc) powierrcliiii, obr6bki cieplnej i powlok.
- odcrytac i raslosowac w rysunkach i~piaszczeniagrailczne.
- odczytac schematy kinematyczne maszyn i urzqdzen.
- sponqdzil schematy kirlematycziie podstawowych zespol6w obrabiarek.
. przedstawic ina rysurlkach szczegbly konstritkcyjne wyrobu, podzespoly i elernenty
wspolpracujece.
- wprowadzic zlniany konsliukcyjne na iysunkacl7 wykonawczych.
- raslosowac rasady kolorystyki obowyrigqce w rysunkil technicznym,
- wykorzystae oprogramowanie komputerowe.
- zloiyc i przechowae rysunki tecliniczne.
6
2. Material tnauczania
I<I.ASA I
I. :AIIA~OMOSCI WSTCPNC
Cele ! rakres iiaiicrania jysunkii lecli!iicz~icgo.1.ioimalizaqa w rysuilkii leclil~icznym.li4aleiialy
pizybory
iys,:?l<owc
iysiljlkobva. l'odzialki
IFoimaly
nikt>sry iysi!nkowych,
lorrna
Teclliiika kreileixa. Rodraje giiiboiZ
gralicziia
I
ark~~sraiabllczka
raitosowanie lhnii rysiiiikowycli
i
i7ismo lechrlicrne wedliig i'N
C\:vicreiiia
- przygotowanie aikiisza do k r e i i ~ l i .
- wykonywaiiie pisma IecilniczneQo.
krcslenie orar odrcczne lysovral?ie ppiredmioi6w r rastosowaniem rainego rodzaiil iiiili
I
i)odr$alek
11 !<OI.iS-IRUKCJE GEOMETRYCZIilE
i'roste rtiv~ilolcglei prostopadle Podrial kytow, prrenosrcriie dowaiilego kqla Zaokiyglenia kqla
~ r o s l e g oi ostrego. Wielokqty ioremnc. Siyczne do okiqgu
i
okrgg6w. okrggi stycziie. t u k l
okr$gOv# SIycZ~lycIldo liriil proSIy~11i tin iii~iycllIuk6w. Kizywe plaskle
Cv,ticrenia:
- kiesleii!e zaokiqyieii kyia piostego i aslregn.
krcilenie wielokql6w foianii~ych.
- kreSleiac slycznyc.li do ailr$gu i oili+g6w.
kieslenie kizywyci? plaskicli,
- kreslenie koiisliukcyjnycli I zdobiiicrycli e1eme:ilow meblawych oparlycli lia
wykoiryslanii, I~ikbw.
ill I i L U i Y I ' I i O S i O K ~ I J E
Ukivd i i u l n i
nazwy Iiziity puiiklil
i
odcinka Odwzorowywa~iie IigLlr plaskich. Kiady Iiri!ty
w:elosciaoow. Przekioje uiieloicianow i Iblyl obrotowych. i'rrenikariia
Ciaicieiiia.
- izutowa~?ieptiiiktu I odciiik6w na tizy rzutiiie,
- wyrl,acrunle iziilOw wieiokqt6w ~plaskicl~.
- wyznacrarile rzut0w Oiyl geomelryciiiycli.
- wyznacrsne izeczyviisle, dlugoici odciiika nieiodq kladu i obrotu, klvd tiajkqla.
- rysowarlie przekroj6~,wielosciai76w i bryl ol~iolawyclioiaz pizoiiikanla
7
IV. AKSONOMETRIA
Rodzaje
aksonomelrlt.
Rzuly
aksOr10n1Elryczne
flgui.
Rzuly
~ks0iiOilielryCLrie I?lyl
geometrycrnych Rzuly aksoiionielrycrne rlqczy I prosiych wyrabbw meI)!o~.vych.
Cwicrenia:
- rysowanie ukladv osi i wymiai6w w izritacli 8ksonameliycznyci7.
- szkicowanie figur i bryl geomelrycznych w rzulach aksotiomelr)~c%~?)~cl~,
- kreslenie w izulach a k ~ o n o m e l r y c z n y ~z!qczy
ii
i prostycI1 ~ y r o l ) o wrneblowycli
V. PERSPEKTYWA ZBIEZNA
Zasady iziilowania siodkowegn - podslawowe akresienia. Rzilly irodkowe proslycli i plaszczyzn
Perspektya kwadratu w iOinym ilslawieniu . Perspeklyiva szeicianil. Peispeklywa wnetrra
r
iozmieszczonymi meblami.
Civiczenia.
. kreilenie kwadialu w perspeklywie w roinyrn uslawieniu.
- kieiienie szeicianv w perspektywie czolowej i krawedziowej.
- rysunek peispeklywicrny wnelrra z rneblami.
V!. RZUTY PROSTOK4TNE W RYSUNKU TECiiNlCZNYh4
Rzi,lowanie pizedmiolii na lrzy i s z e i t izillnl. Rozmieszczenie i dobOr odlegiosci nliedzy rzutami.
Zasady uslawiaiiia przedlnlat~lna rysiinkii. Dobhi podziaikl
Cwicrenia:
- rysowanie niezbednej iiczby izulow piostokytiiycl~przedmiolo na podsiaivie qsuciku
aksanometrycznego.
- dorysowywanie brakujqcego rzulu przedinioto narysowanego w dwoch rrutach.
- wykonanie szkicow mebii w szescii! rzillach.
- rysowanie b q l w aksonometrii na podslawie rzr>lowproslokqinych.
Vll. V\IlDOKI. PRZEKROJE I Kt-ADY
V\iidoki pamocnicze, rozwirliele i czyslkowe. Przekioje, pomfslawanie przekrolir Kreskowanie
oznacranie przekrojbw. Oznacranie graficzne mateiialow. Szczegoine przypadki przekrojow
Klad miejscowy i przesuniqty.
Cwicreiiia
- qsowanie elemenl6w konslrukcyjnycti mebli w pizekrojacli prostycii.
- wykonanie rysunknw przedmiolow wymagajqcycii stosowania przekrojow zloionych.
- wykonanie rysunku prz@miotu
z zaslosowaniem widokhw pomociiicrycli, widoko\v i prrekrojow
czrjstkowych.
- czylanie rysunkbw przedrniol0w. w klorych wykoizystano widoki, przekrole i klady.
8
I
Vlil WYrvlinROW!4NlE
Or~iacrer,ia wyiiiiarowe. Og6ii1e zasady wyiii~aiowaiiia.Upioszc7er~~a
wyliiirirowe
zasady v,,yiniarowunia. Spasoby
I
iPoizqdkowe
iodraje vrylnlarawanla. Talerviiclc vrynliarow IIIiiowycl~ I
kq~owycli.Pasowania.
Cviiczeriia.
- wyrniarowa~>ieproslycli jirzediniotow ~,sowar~ycl?
w jedriyin rzucie.
- wymiaiowaiiie ipioslych jprzediniolovi iysowanycli w rrillaclr proslokqlnych
i
aks~i,oineiry~zi~ych,
- wymiaiovranie rysiiiil<owprredm1ol6wo wytszyin s l o p ~ i ilrndnosci.
~l
- czytanie rysulikaw zuwierajqcych toleia~icjewymlai0w i pasowaiiia.
IX. SZKICOWANIE
Srkicowaiiie
- zasady wykoiiywaiiia szkicow
iiysunek odrecciiy. Oinameiilyka
Zasady
koloryslyki
Cwiczenia.
- srkicowanie ligui oiaz eiemenlow konslrukcyjnych.
- sckicowaiiie ornarnentbw.
IKLASA ll
X. ihlYURANE ZAG/+DNIENIA L RYSUNKiJ T!iCIiNICLNEGO MASLYNOWEGO
Oznaczcnla
dodalkowe
na
rysunkacli
iolciai?c)a ksrtaltu
I
poiozenia
Oznaczeiiia
dOp~SzcLaInej ciiro~)owa10sCi ~)OW~~ICCIII~I.o!)robkt cieplliej, oziiaczanie powlok
Oziiacrenia
rysunkowc podsluwowych iadzvjbw poirjczeli nllowych, spawai~ych,rgirewai?ycl~,sruhowycli.
l:ilov,ranyr:l~, klejonych i zszynanych. Rysiinki czesci
i
~ i s u i i kwykoiiawcze.
i
Rysitiiki zloieniawc
zesla~~cl~iowe
Cwiczeriiv
- czylanle dakumenlacjl technologicznej przedmiolu,
- utwliza wvnosci puiametrbw dopuszczalnej c l ~ i o p o w a i o ~powieirclln~.
ci
- wykolianie rysilnkow wykonawczycli (szkicow) prostycii czesci rnaszyn.
- czylariie ysuiikow zloieiiiowycli.
XI. SCIIEiuiAI-Y KINElMATYCLI<E
Podslaivowe symbole graficzne i icli okiesleiiia.
Sparrqdzanle i odczylywa~iieschematow kiiieiiialycziiych
C *,cze,i,a.
,..
- czytvllie sclleinalovu k ~ r ~ e ~ n a l y c z i i maszyn
ycli
I lirzqdreii.
. slxxzqdra~iiesclisinalii kii~e~nalycziicgo
prosic) obiabiarkl do cliewna
9
i
XI1 RYSUNKI W K O N A W C L E . Zt.OZENIOlAIE I LESTAlAIIFNIOWE IAWROROW
Ogolny podzial rysunku techiiicznego moblowego. Uprosrcrenia rysiinkowc Iqczniko\v, okoc
3
akcesoriow meblowych. Oznaczeliia oklein na przekrojach i widokacll oiaz spoin klejowych.
Giaficzne
oznacrenia
malerialow
drzewnych
i niedizewnych.
Oilis
tecl>iiiczny
Lasatly
spoizqdzanla rysiinkbw wykanawcrych eleiiiei,low Rysuiiki podrespolbw I respnlbw o ~ c l ~ l n w y c l ~
Rysunki rlozeniowe i zeslawienlow~. Rysiihki wyiabOw lapiceiolvaiiycli.
fiysunki sto1arP.1
budawlane!.
Cviicrenia:
- wykonanie rysunki, wykonawczego elemenlu.
- wykonanie rysiinku podzespolo.
. czylanie rysunkhw zloieniowych
I
zcstuwieniowych,
- wykonanie rysunku zloieniowego i reslawien!owego wyrobu mebiowego o:ar opisii
lechnicrnego.
X l l l GOSPODARKA DOKUMENTACJA, RYSUNKOlAIP,
Numerowanie rysunkow. Skladanie
i
przechowywariie rysijiikow
I
kopii rysiiiikow. Sposo1)y
powielania i pizechowywania infarmacjt z uwzglqdnieniem lecliniki kompiilerowej.
Cwiczenia-
- skiadanie rysunk6w iechnicznych i kopii do lorrnalu A4.
- kopiowanie rysunkow w ioinych ieclii?ikacli.
3. Uwagi o realizacji
Rysunek lechniczny jest miedrynarodowym spasobem przeksrywania infoimacji Program
przedmiotci obejmuje podsiawowe wiadornosci i umiej?lrlosci niezbqdne w ieallzacji prograrnbw
iiinycli przedmiolow zawodowycli.
konsirukcje,
Szczegblnq role odgrywa w
maszyny i urzqdzenia,
leciinologia,
zajecia
naucra!itil
praklyczne
piredmiolow
Zdohyla
wicdzn
i
tlmiejeinoici iilatwiajq pizedsiawiaiite konsliukcji wyrobow z diewna i tivorryvr drrevmych,
niasryn i urzqdze", naizqdri i materialow oiaz ziozilmienie alnawianych zagadnie~i.Zajqcia z
rys~inkutechnicmego naleiy prowadzic w pracowni wyposaionej w sloliki kreiiarskie, a i a k i e w
w pelny zestaw srodkOw dydaktycrnych oraz stanoiviska komputeiowe z oprogiamovraniein
graficznym. Grupa uczniow na lekcjacli rile powinna prrekraczac 15 osob.
10
.) Na realiiacje dziril6vi prograrliowycli w 3-letiiim I 2 letiiiln cyklri kszlalcenia oraz we wszystkicii
lypach szk61 dla doioslych naiezy pizeznaczyd piopoicjonalnq liczb? godzin
Rcaljracja programu naucrania ria p~eiwsrych iekcjacli wymvga
od naucryc8cla
rwieksrancj aktywnoici, ally ksztallawaC i r ucrni6w poilrawne techrilkl [lisaiiia oraz korryslaliia
r
przyb016w kieS1aiski~ll.NaleZy zwr6ci2 uwage iia spiawdzaiiie umiej?tnoici ucrni6w vr rakresrc
prrygotovraiiia przyborbw kreSlarsk!cli i sposolibw posli~yiwar~ia
sie iiilni.
Znajoi~ioscpodslawowycli koiistiukcji geoinelrycznycl, jest przydatnu prry krcsieiii~ii!kladovi linii
iia rysunki!, przy prreiiosze~liu raiysir z iysunki! na obraliiany prrcdiniot (lrasowanie)
I
wymialowai,iu przedmiolbw.
leoretyczriq czesc rysunku teclinicziiego, geomelrie wykreiliiq nalezy reaiizowac z znchov.,aii8em
wlascivrej kolcjna$ci leniaiyki pioqiarnoivej Nie iiiozna np omawia2 pizonikaii z painiii~?cicm
przekiaj6w lub perspektywy ibez wyjainienia rzulu iiodl~ovrego.Zagadnieiiia z zakiesrl geomelili
~,ykreSI,~ejinalezy pizrkaiywa2 ucznioir
wykoizystujrjc sradki dydaktyczne, jak: n~adele.
i>la!?sre, wroicowe iysilnki. picezrocra. Lnaczqcrj role mogq odegrac pioste rysunki pogiqdowe
(np
konyslanie z poniocniczycli iysunk6w akson0metr)~cznych prry wyjasiiianiu
piosIok;itnycli)
liib odpowiednio pizygatowany zestaw rysunkbw obra&
ri?c,ych
irut6w
kolejiie !azy
iozwiqzywania amuwianego prrykiudil Taka ioilna przekazu nioze znacznie ulatwit pizyswajanie
tresci logo drialu. Odpowiediii zasol) podslawowycli wiadoiiiosci ~ilatwi wybor i selckcje
rozwiqzaii praklycznycli prry sporrqdzaniu I czytaiiiu rysunkii.
11
W Vl driale program" naieiy zwr6cid w a g e iiczniow na sposob rziitowanla i podkrailit
pizeslrreganie rasady zgodnaici rriilow. Pogrubleliia iinii rarysow izutow i widocznych krawedzl
dokonuje sie w oslalniej fazie wykoricrenia rysulikil.
Przedstawianie piredmiolu
w
rysiiiiku
technicznym
datyczy
powierrcliiii
wrdocznych
I
niewidocznycll. Dzial Vli obejmuje roine laiiny widok6w i przekrojhw. prredslawiante przedmiotu
na rysunku oraz jego odczytywanie.
Sposoby okreilania wielkoici narysowanego prrediniotii stwarzajy iiczriionl najwiecej lrudnoici.
Wieikoid
przedmiotu
wyraiajq
odpowiednie
wymiary.
Naleiy
oinowi2
towarzyszyce
wymiarawaniu uwarunkowaiiia (konstrukcyjne - wspoldzialanic przedmiolu w zespole czeici.
technoiogiczne - jego wytwarranie. oiganizacyjiie - wielkoit piodukcji, mriiologicrnE - ko~iliola
wykonaniu). Zmlana jednego r lych uwaiurikowari more zmieriid spasoil wyn,iarowania. Wynika r
tego, ie praktycrna hiegiosc w wyniiarowaniu wymaga szerszego iijecia
Rysunek odrecrny naleiy wiqzac z techniky odrecznego rysowania, a szkicowanie z odrecznym
wykonaniem rysunku technicznega. Rysunek odrecrny inoina iealizowad po dziale - wiadomoici
wslepne, a
szkicowanie po driale - wynliarowanie. W pocrylkowyni etapie cwiczeri, rysiinek
odreczny, m o i n a wykonywac na papierre kratkowanym. a polem na papierze liniowanym
i
gladkiin. Doskonaierlie wprawy w ocellte proporcji, kszlaitu i wielkoici sprowadza st? do anaiizy
wielkobci zaobseiwowanycli zmian, np. na modeiu i ,la rysnnkii, w celu wykonariia koiekly.
Kolejnymi cwiczeiiiami lych umiejetnosci mogq by2 rysiulki figur i przediniotow v i ciiitacli
a k ~ 0 ~ ~ o m e t r y ~i zwi ~perspektywie
y~li
orar rysunki ornarnenthw. Wykonywanie szkichw powinno
bye realizowane w okreilone) w rysunkii kolejrloici.
W dziale X program" realizowvne sy eementy rysilnki, lecliniczliego inaszynowego. ktoie iiiogy
byc wykorzystane w rysilnku meblaryni. Z zespolenia wykananycii i zwyn~larowanyclirzut6w
przedmiolu z oznaczeniami dodalkowym,
powstaje rysunek wykonawczy ikib rysunek czeici.
Rysunek czeici, obejmuje caloiciowe wykananie przedmiolu, przy wyslppiijqcych nawet
niezaleinych teclinologiach wytwarranla nieskornpiikowa,,ycl~ przedrniolow (iipotliewanie i
obrobka skrawaniem) W rwiqrku z lyni naleiy lak dobierat (nodele
opracowania,
I
zekies ich r),sunkowego
aby uczniowie potrallli rozgranicrat roine rodzaje r),sunk6w
pojedynczych
przedniiolow. Naleiy l e i wyjainic ucrnloin i wyrainie zrhinicawat pojecia rysunki! zloieniowogo
i rysunku restawieiiiowego wyrohu. Vi'skazane jest wyjasnlanie sposobii rysowaiiia sclieiiiatdw
kinenlatycznycli na przykladach znanych obrabiarek do drewna i uizqdzen produkcy)ilycl?.
Realizacje lresci drialu Xll naleiy przeprowadzi2 r wyjqlkowq starannaiciq, poniewaz decyduje
on o zawodowym wykoizystaniu wiadoilioici i iiiniej?lriaSci dotyczqcych czylaniv i spoizqdzai~ia
dokumenlacji rysunkowej produkowanych wyrobow. Nalezy zadbad a laki doboi
nlodeii
do
rysowania, kt6ry zapewni d u i y roinorodiias2 kanslrukcji - rnobli i icli elementhw, wyiobhw stolaik~
budowianej i opakowari oraz innych wyrobow z drewna. Naleiy zwrocid itwage na kontrole
12
wykonunla Cvilczeii. Iriiil!iiejszc i pracoc1,Ionne telnaty ewczeii liczniowie powiilirl wykoi1yw:iC
ti'
~esl)olacI>
V\i ustalai,!il ocel?y iicznla nalery brat pod "wage'
- purioin opanowaiiia i wykoizystai~iawiadomoSr:~.
- przygolovraliie do twicreri, rip. prrygotovraliie arkiisra rysunkoweyo (formal.
abiarnowanie aikusra, lablk~zkarysi~nkowa,pismo), llisteiialow i pizyrrqdow
kiesiarskicii.
- vrykoiiaiiie zadaii, np. iozn,ieszczei>ie rriil6w iia arkilszu fysunkawyin, raslosowanie
wlaSciwycli Ililit r y s ~ ~ i k o ~ yzgotinoil
cl~,
zasad ~ymiarowailia.zrlajoniosc iiorrn
j ~ r ~ e d ~ n i o t o w yill).,
cii
- iim~ej$l~>o"dzytaiiia rysunk"w (Iirjie, ri,al<i, symbole, iruly, pirekioje, wyrniary itp ).
Jako rnelady ponllalu iimiejpliioSci pioponuje sic.
- spiawdziaiiy pisemiie - testy osi3yiil~Cz zastosowaniem radar? zamknielycli I otiuartycli, iip
dnko~iczs~iiewymiarowania przedslawioiiej na rysunkii cresci lk~beleriie,itii rysiirikii
wykoiiawczcga.
- sprawdzlany tisins.
- dvjiczerira (obsemacja wykoriania zadari),
sprawtlziaiiy lpiaklycznc.
5. P o d s t a w o w c s r o d k i d y d a k t y c z n e
Pizerrocza z zeslaweni wzoiow rysunkowycli, wzorce rysiinkow lecl~iiicznycl~.
Koiiiplet Iablic
poglqdoviycli. Modele liyui i biyl genmelrycznycli.
Typowe cz$Sci rnaszyii jako iliodele do iysunku pojedyiiczego przedmiolu (obrabiaiie w calosci
prrcr skrawanie, obrobiuiie adlewy, otikiiwki, t p ) i iysiiiikit zlozeniovrego
Modele typowycli polrjczeli ele~nunlowr drewi>uI lwarzyw drzewnycli.
IMadcie mebli i slolarki biidowlanej.
Modele opakowaii skrryiiiowyci, i lpalet
Uokumeiilacje iysiii>kone obfabiarek do dicwna i urzqdzeri (sci>elnaIy kincmatycrne
konstnikcyjne).
Dokumenlacje rysurikowe na lypowe wyioby
r drcwna i twoizyw dizewiiych.
Modele wyiobow mol~lovuycl~
w r0i1iych pizekiojacl, wiaz z plansrami poglr\dowymi
Modfie niebil lapicciowanycl~z plaiiszam~poglqdowymi
lechiiiczrie irodki dydaklycziie - koinpulery z opiogianiowaniem yraficrnym.
13
i
rysunki
6. L i t c r a t u r a
Duksinski T. Szpechl A . Rysunek Icchnicrhy. WSiP Waisrawa 1996.
Bumyiiski K. K o n s I f ~ k c ~wyrobow
e
z drewna. WSil-' Waisrawa 1983.
Dobrraliski T. Rysunek teclinicrny niaszynowy. WNT Warszawa.
Gieldowski L. Konslrilkcje mebli c z l Rysunok teclinicrny. WSiP Warszawa 1995.
Gieldowski
L.
Petelski R . Lbior radali
z
geomelrii
wykwsinej, i)isi,,lki>
iechnicrncgo
inaszynowego i mebiowegoWyd SGC;V\I-AII Waisrawal989.
Koczyk M.
Geometria wykieilna.
Meloda Monge'a,
aksonometria.
l'eorla i radania r
iorwiqzaniami. PWN Waiszawa1986,
Kosinski Cz. Rysunek zawodowy w mehiarslwie c r i i ll. WSiP Wafszawa 1986.
Lewandowski Z. Geomelria wykreslna. PWN Warsrawa1964,
Ordon J. Podslawy nofmalizacji. Wydawnichva noimalizacyjne, Warszawa 1981,
Slawinski M. Rysrinck zawodowy dia stoiama. WSiP Vllarszawa 1996.
Slizin L M. Perspeklywa wykreslna dia arch$tektow.Arkady Waiszawa 1974
Komplet norm braniowych.
Zbiof Polskich Norln. Rysunek lechniczriy i iysunck lechniczny maszyilowy.
14
KONSTRUKCJE
1. S r c r e g o l o w c c e l c k s z t a l c c n i a
W wyniku rorganirowailego procesri naucrania uczeri (sluctlacz) powinten ilinlec:
. sl~lasyfikowaCwyrohy wediug typow konslriikcjl.
- okreilil crynlliki wplywajqce na jakoid i tiwalosc wyrobclw.
- o k i e i l i i wlaiciwoici materialow Ikonslrukcyjnycll,
. dobrat iodzaj malerialu do wykoliaiiia clcilicntu wyrobu.
- dobruC jpolqczenlu do zalo%onegoiodraju wyrobu i typu konstriikcji.
- nasrkacowat I zwymiuiowai rlijcza.
- okrciilt czynniki wplywajijce na rnechaniczile wlabciwabc~po1;lczeii.
- ailreilit wyniagailia tccllilicrne slawlane wyrnborn.
- iazpor!,ad typy konstrukcji mebll,
- rastosowad rbine iozwiqzania konstriikcyjiie w wyrobie.
- okreilit cechy poprawnej koi~slnikcjivryrobbw.
zana1,zcwaC czyriii~kiwplywajqce na wyiirymaloic polqcza~ii statecztloic nrebli.
- zastosowad termii,ologiq czesci skladovrycli wyrobow.
dobrat rodzaj eleinerrlu i podraspolu do okieiloncj konslrukcjl.
- zxyiriiarowac I iistalii pasowanfa i talerancjq polqczcii.
- okiriliC cliarakterystycrne cec1,y mebli z rbinycli okresov., lhistoiycrnycl?.
- okrcSlit Iypy konslriikcjl, [prreriiaczenie i rdohniciwo mebli wspolcres~lycl~,
- okie$iil lypy mebli skrzyniowych i ich czqici skladowe,
- akieSlic typy mebli sziiieletowych i icti l?iidowq.
- obliczyc wytrrymalosd polijczeli slosowanycl? w ineblach szk~elelowych.
- iuykonac srkice konstrukcji c r q i c i noinycll i ukladbw tapicerowanycli.
- okiesilt iypy mebli wypiatailycl~,icli konstiukcjq 1 rodraj illaterialu plecionkarskiego.
- ustalic wylliiaty i ksrtalt mebli.
- oobrac maierialy do funkcji elcmeiilhw wyrobi,.
- doiliac polrlczeiiia do warunh6w turytkoiva~itaI pireri,aczenla mcbll.
- rilpiojektowat lkoi?slriikcje rornycl7 typdw m e i ~ l i ,
- zaprojcklowut lkoiaryslyl~~
niebli w zalernasci od icli prieznacrenia.
- oblicryL s l a t e c z n ~ smebli.
t
- okleslie cecliy wplywajqce na estetykq mebli,
- wykonai doilu$neiilacjqkonslriikcyjnq.
- ocerlie i ~ w a l o s mebli.
t
.. dobrae oilakowania do wyrobow i siodkow lransportu,
15
- sklasyfikowat I zaprojeklowaC opakowania.
- odi6iniC konslrukcje n o i n e wielkowy,niaiowe
7
drewna i tvroiryw dizewnyci>.
- okreilit przernacrerile i waiunki piacy konslriikcji noinyci>.
- obiicryc wytrrymaloic konslrukqi noinych wiclkowymiarowycl~% drewna.
- naszkicowat i zwymiaiowad konslriikcje iioine.
- dobrae polqcrenia do lypn i waruirkbw pracy konsliiikcji noin cj,
- odczytal rysunki wykonawcze ko~istrukcjiciesiclskicli.
- dobrae rozwiqrania konslrukcyjne sciaii, slrophw i dachow,
- wykonaC srkice polqcreii elementow Scian i dachu.
- sklasyfikowac wyroby galanlerii drzewnej.
- naszkicowac i zaprojektowac drobne iiiytkowe przedmioly r drewna.
- odczytaC plany bildowlane, i,slalie v,,ymiary otworow i wnek pirernaczoiiycl?na okiia, dizwi I
rneble wbudowaiie.
- rorroinit grupy wyrobow stolaisklch.
- r o r i 6 i n i t konslriikcje okien I dizwi,
- skorislruowac wyloby stolarki drzwiowej i okiennej,
- okreilic wymagania uiylkowe dla okien i drzwl.
- wykonac szkice i rysilnki tecliiiicrrie inebll wbudowanych.
- raprojektowac i skonstruowac boazeri? do ksztaltu i wystiaju wnetrza.
- zaproiektowal i skonstrilowac scianki drialowe dla okrekionych wnqtir.
- wykonal piojekt elemenlow podlogi i posadzki.
- zaprojektowad konslrukcie schodhw, balustiad i poreczy.
2. Material n a u c z a n i a
KLASA ii
IWIADOMOSCi WSTEPNE
Cel i zakres przedmiolu. Chaiaklerystyka produkcji drzewnej w Polsce. Zakies i formy produkcj!.
Okresienie ioii technika w piodukcji dmewnej.
11. CHARAKTERYSTYKA WYROBOW Z DREWNA I TWORZYW DRZEWNYCI-I
Kryleria podzialu i podrial wyrobow wedl~lgtych kryleiiow Nazwy i okresleiiia elenient6w.
podrespolow i zespo1"w wyrobbw z drewna i tworryw drzewiiycll. Dcfiiicja konslrukcj~Crynnikl
wp1)waj;jce na jakoS1, tnvalose i tecll,loiogiczriosc konstiilkcji
Cwiczenia:
- szkicowanie wyrobow i icii czqkci skladowych
- analiza ImaIoSci i jakosci konslriikcji okie6lonych wyrabOw
16
IV IPODSTAWY NORMALlZiiCJi WYIIODOW % UREVitNA I I W O i i Z Y W DRZEWNYCII
Cele
i
rodzaje normalizac~l.Potiztai norin
I
zakres ich slasoviaiila. Konlrola jakoicl wyrobow
Systclny zapewniciiia lukoici wyiohow.
Ci*iicrcii~n
- poslircjiwai~tesic ,ion?~amii i!ilcrpieiacja vryi>iagaii,
- dokona:lie koi7lioli jakosci [~rodiikowa~>ycli
iwyiohbw
KLASII !ii
V. KOI\ISTRUI<CJE NOSNE WIELKOV\IYIVIIAI?OW
Ogoliia charakleryslyka ko,istri!kcji iioinyclh w,r~lkowyriiiaiowycii I ~)relabrykatowIhi~dowianycl~
r
drcvrna i lwoizyw drzewnycli Nazwy i okie$leilia cleineiil0w koi?slritkcji r~osnychZlqcra i lqc,.nik$
w koiistriikcjacl~Wym~aiowanieelemenlbw naSiiych konsliiikcji drewniaiiycl? Diwigary kralowe
wiaraiy lukawc i tr0jkqine, wieiby daci,owe, [iodcfqgi, belki
klejone. Ikoirsirirl~cje zespaioi~e i dicwna
I
i
diwigary plaskfe, kunslrilkcje
lvioiryw dlzewnycll. Elc!nei,ly
pielabiykowatie
barakOw i donil<bwinalokiil~alurowychOkreslenie waiunkow pracy ele~lieiilOw
Cwczeiiin:
- lysowanie konstiukcji nasnycli vr~elkowy~liiaiovrycli,
- anaiiza dokulncrr!acj: lkonsliukcyji,ej iuybranycl? karislii!Kcji rioSnycll.
Vl. KONS1-RUKCJE CIESIELSKIE
Zaiys vriadornoici o konslrukcjacli ciesieiskich. Konsliiikcje scian, stropo\.v, podlog, daclioiv w
budownictwie d~ewnianych domk0w. Pol@czenla elemeintovu drewniaiiych w koiislriikcjacli
ciesielskich.
dwiczei)ia.
- czylallie dnkunienlacji budowlanei i slosowanycli oznacreti.
- rysowanic szkielclr, sciany (przekr6) i widok),
rysowaille konslri8kcji iiacl7owej plu!wiowo.kleszccawej,
- sporzqdzanie szkicow aksoiionlelrycznycli polqczen elerne~itbww konsiiukcjacll
17
ciesieiskich np. "jaskolczy ogon", czop, giiiazdo, wreh
- szkicowanic wybranych elernentow wiqiby daciiowej.
Vli. GALANTERIA DRZEWNA
Giupy galanterii drrewnej, rodraje wyrob6w. Padzial galaiileiii drzewliej w zaleinoici od
przeznaczenia, konstiukcji, rodzajir abrbhki i sposobi? wykoiiczcnia
iiiylkowe, teclinicriio-konstrukcyjne
I
esteiycriie.
Potlslawowc uiytnaoanla
Funkcjonalnosc wyrobow i poprawnosc
konstiukcji.
Cwiczenia.
- wykonywanie rysunkbw galanterii drrewnej.
- czytanie i analirowanie rysunkow roboczych gaianlerii drzewnej np. rainy ozdobnej. kaselki.
wiesraka, wyrabow kuchennycli, zabawek lip.
Vlll CECHY WPt.YWAJ/ICE NA I<ONSTRUKCJE MEBLI
Wytizyrnaloie - z a i e i n o i t od rnaleiial6w, ukladu i wyrniar6w elementow, wylizyrnaloici polqcre".
Szlywnoic - definicja. sposoby wyzrlaczania i zwiqkszania sztywrlosci polqcreii, eiernenlbw.
podzespol6w (polek, korpushw, stelaiy, szkieielOw) oiaz calego mebia.
Statecznosc - definicja i sposoby jej zwiqkszania oiaz spiawdzania.
Teclinologicznosc - sposoby osiqgania (unifikacja wymiaiowa, inateiialowa i konstrukcyjna)
Cwiczenia:
- obiiczanle noinoici, szlywnoici i wytizymatoici polrjczeii.
- projektowanie rorwiqraii zwiekszajqcych sztywrioSe palqczeri podzespolow i mebii,
- obliczanie slatecznosci rncbli.
- okreilanie leclinoiogicznosci wybranycli typow mebli.
IX. CZSSCI SKLADOWE KONSTRUKCJi MEBLARSKICIi
Pojecia i okieiienia eiernenlil, podzespolii, zespalu. Padziai mehli, chaiakleiyslyka elemenlbw
(gran~akowych,pretowych i plylowych), podzespol6w i zespolhw iamowych i skrzyniawycl>.Wady
i zalely uiytkowe elernentow (np. krrywoliniowych) i podzespolow (np. ramowo-plyciiiowycii).
Nazwy i okreileiiia elernenlow wg noirny i typii konstriikcji
dwicrenia:
- szkicowan~eelementow i podzespoliiw.
- szkicowanie roinych typow konstiukcji rnebll.
- okreslanie zaiel i wad np. nogi krzesla o kszlalcie krzywoliniowyrn - wyrzynanej i giqlej.
18
s
r ~ O i . ~ ~ c z Ci lz~Clsl c~I i<Ot.rSiliul<CJl 1vli:IiLl
i~oilziai~polqcze~i
w zalezriosci od itklaclil elelnei>law radzajc8 lqczilika Polaczenia iorlaczi~ei
in,eiozl;lcrne. Uefiiiiqe i viyiiiagariia locliiliczne ilia polqczeri iiosnost, wylrzyinalos2, s z i y w i ~ o i c
Wplyw vrurtinlrb~v urylkowania, koi,sliiikcji z1qcj.y. ~nater~albw,
dokladnosci wykoiiania zla,czy.
jrwlaszcza lo!ora,icji i pasowaii), lecl~r~ologiczi~ych
parainelrow inlonlaiu ioa nosnose i srtywtioic
polqcze,ilil.
Cvvicreiiiii
- iysoivanie i wyiniaiawanic poiyczeii.
- dol~icialiiilpolrjczesi d o okisilonycli lypow inchli.
IKIASA IV
XI. ZAliYS ROZVVOJU KONSTRUKCJI MiLBI.AIISI<ICIi
OgOine w,ado~nosci o rorvroji, koiisliukcj! ineblarsk~chw rbziiyd, ap0kaci-i rypy, konslii~kcjeI
lormy piaslycrns mebit, stosowane malriisiy i zdobniclwo w meljlach slaroiytiiycli. ,noworylnyill
i
~ s p o ! c ~ e s ~ i Niebie
y c I ~ )joiskie "9 roznycti epokacii llislorycrnycli.
Cwicreiirii
- wykonywanie szkicbw i rysir,ik6w inebli r r6r1,ych epok.
- iysowaiile elcmciil0w zdob,iiczycli.
Xi1 rFNOliliiCJE WE WSPOLCZESNYM MEHikRSTWiE
Wzoiniclwo
~l~eblarskieI )ego ziiaczonle
Kierilnki w ineblarsiwie wspolcresilyln
meDle
siaixiaidovre, ludowe, slylizowaih? meBle o wysokicli wy~naganiacl, cigonomiczilycli (nebif
SpecjaineQo przezrivtzeliiv
C:ncrenia
- szkicowanie cioviycli kons~ii!kc)ifnebll.
Xi11 KONSTKUKCJE MEBl.1 Si(RZYIII1OVVYCH
Rodxaja
(korpusO\*i.
i
typy konsliukcji mei>li skrzyniowych Konslrukcje najwatniejsrycll podzespolbw
lpodsfai6,,
dizwi,
wewnqlrrnych
cresci).
Przyklady
typowych
koiistiukcyjriycll (polyczeiiia scian korpus0w. Scian lyliiyctl z korpirsami, korprrsbw
rozwiqzzii
r jpotlsiawa,ni,
skrzydcl rirzwiowycl>z korpi~sarni).Okucia i akcesoria
Ci~icicrenia.
- szkicowali~einebli skrzyniowych i ibzilycli rozwiqrari koiislr~ikcyjnych.
- rozpornawan~ei okieslanie czeici skiadowych mebli skizyiliowycll.
- iysowanle szcregolow lkonstri~kcyjnycl~
wyljranycli rneljli,
- dobar rodzajow zswiasow w zaleirioSci od rodzaju drzwi, sposohii ich zawieszenia I kqla
olwarcia.
19
XIV. KONSTRUKCJE MEBLI SZKIEI.ETOWYCI-I
Rodzaje i lypy konstiukcji mebli si.kielelowycli
Konslrnkcjc mebli do siedrenia (koiistiilkc)c
podslaw, siedzlsk i opart). Konstrukcje stolOw Staly re zmiennq powirizchniq roboczq plyty.
Cwiczenia:
- okreslanle podzespolbw I eiemenlOw inebii szkieietowycli.
- szkicowanie iiagmenlow konslrvkcii inebli.
- obliczanie wytrryrnaloici polqczen.
- okresianie sztywnoici i stalecznoici lnebli w zaleiiiosci od konslrukcji.
XV. KONSTRUKCJE MESLI TAPICEHOWANYCH
Podzial mebli tapicerowanych. Konstrukcje n o i n e rnebli lapicerowanych Konstiukcje ukladow
tapicerskich (sprqiynowych i bezsprqzynowych). Wymagania dla Warslw ~ikladowtapicerskicll
.
Tapicerka pikowana. Pasmanleria tapicerska. Okuc!a. Graficziie azilacrenia polfabrykatbw
tapiceiskich. Prryklady konstiukcji mebli tapicerowanych
Cwiczenia.
- ihykonyivanje szkicow konslrukcji warslw podlrzymiijrjcycli: srlywliej. pblsztylviiej
i odkszlalcalnei.
- projektowaiiie ram lapicerskich.
- szkicowanie prrekrojbw i iysowanie i>kladbwtapicerskicll sprezynowych i bersprezynoviycli.
XVI. KONSTRUKCJE MESLI WYPLATANYCH
Teclinalogiczna charaklerystyka mateiial6w piecionkarskich krajowych (wiklina, rogozyria, sloma.
izemyki skbnane, szniirek, taimy wikliilowe, pasma tkanin 1ain;y z lworryw sztucziiych) i
zagranicznycll (rotang i iylka iotangowa, peddig maiakka, bambiis, ra:ia). Terminolagla
r
zakiesu plecionkarstwa. Normy. Sploty pleciorikarskie Kanstrukcyjne eleineniy plecionkarskic
Mebie wyplalarie w caloSci i czqiciowo np. sieilzlska i oparcia mehli rlo sicrizarlla. plyly slolbw.
drzwt ilp Zakoliczenia plecionkarskie
Cnricrenia:
- rozpoznawaiiie konslrukcji mebli wyplatanycil i rodzajbw zastosowanycll rnaterlalow.
- rysowanie i6inych splotow.
X V l I OPAKOWANIA MEBLl
Opakowania mebli zmonlowanych i elomentow mebli. Zliakowanie upakowan. Zasatly uslawiali~a
mebli w magazynach i Srodkach lransportu.
Cwiczenia:
- rysowanie iypowych opakowaii drewnianycli (kiatek, obitek, palel)
20
xVI1I. I(ONS1 IitJKCJIi V\IYI?OBOVV S ~Ol.Aiil<l
l
UUL)UWI.ANCJ
rJojqcta i okreslenia stolark~butlowlar~ej.Rola
i
zliaczenic stoiarki w urrqdranlu wrlelrz. Ogolne
iiiiomiaqe a rysunku biidowlanym, ornaczaniii fragmentow bi~dynku.crytalliu plallbw Podrial
wyrobbw stoaiki btldowiancj wedliig pizezi,aczcr:ia
i kaostiukcji Ornaczerlla giaficrlie ukladii
wnqtira Modiily lbudawlaiie. Termiiiologia eiemenlbw i podzespolbw. l<onsliiikcja okien
Maleiiaiy koosliitkcyji~rI akucia lbi!dowlane. iiklualne wroiniclwo okien i drrwi w Polsce
krajacli. lFiirikcjanalnos2 okien
I
drivri. Slolarka okieiina
n
dirwi
I
i
innycll
podwyiszonej szczeliloscl. Okna i
l w ~ r z y wSZIUCLII~CII
Slolarka drzwlowa wykociczona wariatitowo.
Crriczenia:
- odcrytywunie planow b~idowlariyclkI uslnlanie ivyfniarow olworbw i wnqk pizeznaczonycll ,la
okna, dizwi i rnieble wl>udowaiie.
- wykarzyslywaiiie znajoniasci grup wyrobow slolarki lb~!dowlaiieji tnodulbw wymiarowych w
o(;racowailiu projektbw,
- szkcowai>iestolarki ok>enneji drzwiowej,
- a!lallzowal?ie konslriikc!i 1 iunkcjoilalilasci oklen zes~lolonychpor"wi~aniez okiianll
skr~y11kowy1ll1
- czylanie i arializowanie norm dolyczjcycli okieil i drzwi.
XlX. IUEL~LEWBUOOV\IANE
Typy maler~aiooszcrydriycl~
koi-islri!kcjf inebli wbildowywaiiycll we wilyki. Ele111e11Iyicli iiklad
I
spusob polqcze~iia.ifloduly biidawiane. Wymiiaiy mebli wbildowanycli
Cwrcrcnra
sporrqdzanie iysilnkbw szaf szafek i pawlacry przez~?aczonycl~
do wbiidowenia i ich
liagrnent6w
xx
~ O A Z E R I E( o i t c a o z ~ SCIENNE)
~v
Zna(:zeiiie lboazerii we vi~lelrzu V\~zoiyi koi~slr~ikcji.
bonzciii w zaleziiosci od rodzaj~luzylycli
n1ateiial0w Uoi,laz
I
sposoby wykoliczeiiia pawielzcliii~.
Cwicclei~iu:
- rysowaiiie ikoiisliukqb polqczeii elemenlow boarerii i )el rnocovraiiia do iciaiiy.
x x i . SCIANI~IUZIALOWI
iiola scianki drialowej we wnqlrzu. l<oiislii~kcjesciaiiek dr!alowycli pelnycli
I
szkieletowyci;.
Sposoby nlocowania do sulitu i padloza. Maierialy uiywane (lo koiistrukcj! sciariek dzialowych
21
X X I I PODLOGI I POSADZKI
Wzory podlog i posadrek. Kanstiukcja
I
ksztalt elementow Iwoizqcych podlog! 4 posadzki. Montaz
podlog i posadzek. Sposoby wykoficrer~iawok61 Sciati. Wykoliczeliie poiuierrcliiit.
Cwiczenia:
- rysowanie poiqcze" elementow hwoizqcyci? konstriikcje pndlogi.
XXlll. SCHODY. PORSCZE 1 BALUSTRAOY
Rodzaje schodow i ich roia N a r e w n i c b o eierncntow skladowych schodbw, parecry i baiustrad.
Wplyw wysokoici stopnia na funkcjc schod6w. Konstrukcje scliodow, porcczy
I
balustiad -
malerialy i sposoby lqczenia.
Cwiczenia:
- kreilenie konstrukcji schodow, balustrad i porecry,
- obliczanie wysokosci stopni.
KLASA V
XXIV PODSTAV\W PROJEKTOWANIA MEBLI
Fazy i zasady projekiowania. Defiiilcjv funkcjonalnoici. Prrystosawanie mebil do prograiiii!
uiytkowego Ustalanie wyrniarow gal>aryto\wycll, filnkcjonalnych I ksztai:ir mebli do: siedzenin.
Ieienia, pracy
czesci
I
spoipvania pasilkow orar do pirechawywania prredmiotow.
iliciiornycll
(np. szullad,
drzwi,
FunkcjonalnoSC
p6lek). Projeklowanie konstriikcj! mcblt
r
uwzglednieniem wytrzymaiosci, sztywnosci, slatecznoici i teclinoiog~cmosci- dobor rnaierlalow.
M a d i wyrniary elementow
koiistrukcji, dohor polqczeri, loleraiicje wyrnlarow
i
pasnwalila
polrjczen i elenientow.
Pojecie i znacrenie estetyki niebii
- wplyw ksztaiti!, proporcji, konslrukcj~, b a w y
I
faktiiry
rnateriai~i,rodzaju wykoriczenia.
Zwirqzek miqdzy funkcjonalnosciq, esteiykq i konstrilkc)q wyrobow
Cvdiczsnia
- szkicowanie mebli i nanoszenie wymtar0w funkcjonalnycli,
- dobieran~emalerialbw na elernenly mebli o okieslonym przeznaczeniu.
- obliczanie wytiiyrnaio5ci poiqczeii.
- prajektowanle mebli, ocena projektov,.
XXV. DOKUMENTACJA PROJEKTOWA
Zawartosc dokumentacji projektowej na przykladzie wybranego wyrobil. Zaloieliia projektowe.
dokumentacja konstrukcyjna i technologiczna.
Cwiczenia:
- sporzqdzanie dokurnentacji projeklowcj.
22
X X V l l l I W l ~ i . 0 S CliOliiSl~HUKCJll d t B l k l i S l < l C l i 1 KOINSII'IUK(~J1
WiCLl<O\filYMIAROV\WCIi
i'ojsoa
I
okrilslmi;;
lrwalosci
13iida1,la stalcczi,osci,
,:,,$kkoic;
cceici
i
i;ierawodnoSci wylobow Odgoiiloit
wylrryii,aiosci,
sztyv,,ilosci
tupicerowa~iycli. Obciqicnia
s ~ k l e i e l o w y ~ hi lapi~erowarlycl, Meiotly
inr
obc12lzenia iirylkowe
srk~elelowych or32
mebli sKirynlob,,,ycli
i
silaiiii
mclbli
iizylkowyini
skrzyniovrycli,
oceny liwaloici koi>sliiikcji wielkowyiniarowycll
obliczerliowu i doswiadczalne.
Cv.tiCre,iia:
- iysowunie scliernat6u obciqzoii wyblaiiycli mebli silami iliyikowymi, wskarywalile w$zl6w
koiisliiikcyiiiych riaibardziej naraioliycl? na dzialaiise sii.
- rysowaoie liag1nenl6wkanstriikcj#wielkoivyrniarawycl~.
3. U w a y i o realizacji
Naiicreiiie przcdlniolil - konstiukcje - ,ma na celii iirzukaranie iicrniom
niadoniosc~I
~ l r n i e j ~ l n o si>ierb~diiycIi
c~
do wykonywania rawodi, tecliriik lechn0loQil rirewl-ia. Real,zac)a
leinalykl plogramawej vryriiaga Scssiego pawiqza~iia z leriialyka lpizediiilotow tecllnologia,
rnasryny i ulzqdzeilia, malciialoznawslwo. zajecia lprakiyczne i lpraktyka zawodowa.
Nabyte wladonio$ci i uniiejqt$;oici na Iekcjach konsliukcjl pawinny byc wykorzyslywane padcras
oliiavriania (piaces6w ~piod;ikcyjnycl~.Ldobyta wiedza na lekcjvcli konsliukcji stal?owi podb~ldowe
clla zajec praklycziiycli i praktyki rawodawuj.
W realizacji tieici kszlalcci,ia
,laijczyciel powinieii slosowat srodki dydaklyczne i
iwiczeilla. Zajqcia powiniiy by6 piowadzone w pracowni pized,niolowej,
wyposarone) w
dydaklycriie i lecii>lczlre srodki i-iaucza~iia(iip monitory, kamere, filniy, koiiipiiler ilp ) Cwiczeriia
1110gqivied c1iaiak:ei piacy indywidiiainej IUD
piacy w zespolacli uczntowskich. Wskazaine jest
piowadzenle za)qC w dwiigodzinnych jednaslkach lekcyinycll.
23
*) Na realiracje dzialow programowycl> w 3-letnim i 2-lelnirn cyklil ksrlalcenia oraz we wszyslkicli
typach szkol dla doroslych naleiy prreznac7.y~proporcjonalnq i l o j l gotlziri.
24
Material nauczania w c r e i c ~w s t e ~ n e jzawiera cele zakres przedmiotu i charakterystykg
prremyslu drrewrlego Poslugrlja,~sig r62nyn1, krytenani! przeprowadza si? podzial wyrobow z
drewna
I
?.,crzyw
driewnych. Dzialalnosc produkcylna crplera sie na normalizacji. Poslugujemy
ste idrnyini ,-,ormami m~edzynarodowymiS O . europejsklmi EN I polskimi PN
Szk$cowaiiie 1 wyniiarowanle jest niezbqdne
piaktyce stad
przewldz:ano znaczly
zakres cwicren Optyniainy dobor poiqczen jest istotny ,w pro~ektowaniukonstrukcji wylobow.
Uauczante prredmiaru obejmuje podstawowe rodzaje konsrrukcji:
Naiezy
wyrrzymalcsc,
zwracal
"wage
sziywr!osc,
na
cechy
wpiywvjrjce
na
poprawnosc
statecznosc, przeprowadzal obiiczenia,
konstrukcjami. uwzgl?dn!ac
wspolczynnik
konslrukcji jak.
porownywac z
innymi
bezpieczeiiswa wady materialowe, tolerancje
,wymlaiswe pisowanla. Wskazane jest zwiedz3nie wystaw. wnqtrz, zakladow produkcyjnych np
rnebli arrysiycznycn, sloiark~budowlanej i innycn zw#a,zanychz ouresionymi konstrukcjami.
Technlk techiiologl~drewna powinien umiec akresiat poszczegolne rodzaje konstrukcji. !N
koncowym okresie nauczanla
ookumentacji
wystepuje projektowanie indybvidualne, wykonanie okreslonei
pad kierunklern nauczyclela,
starecznoi~. sztywnosc. wytrzymaloic
a
bv
analizowanle lwalosci wyrobow, obejmujace
przypadku mebli tapicerowanych miekkoic
I
odkszta1calnosc
5. P o d s t a w o w e s r o d k i d y d a k t y c z n e
Normy oo1ycz;jce
naterlarow i rnebli. prospekty prezentujqce wnetrza i meble, katalogi mebii
uk~ic.-?aieriatcw .tp.
Zestawy prooen: tkanin pokryciowych, materialow warzqcych ukiady tapicerskie. drewna
wykonczonego roinymi powiokami; metalowych okuC iqcznikow (wkretow, kolkow, srub itp.).
Modeie pola.czen sloiarskich, konstiukcji i podzespoibw
Przezrocza. plansze. ioliogramy - meble stylowe 1 wspolczesne - wnqlrza.
Filmy - typy 1 konstiukcje mebli, wnetrza
Techn~czne srodki aydaktyczne: rziltnik. sprzet video komputer i programy komputerowe do
projentowania mebli (AuroCAD).
6 . Literatura
Dztarnowsio Z Yonsirukcje z drewna i materialow drzevmych. Arkady 1974,
Gielaowski L., Konstrukcje rnebli c z l . WSiP Warszawa 1995,
:Goiebieivski 2. Xonstrukcle drewniane. PWN W-nzawa 1576.
Hinz S . Wnelrza mieszkalne-Meble. Arkady 1980.
K o w ~ c aJ. 'ionstrukcje drewniane Oficyna 'Nydawnicza Politecnn~kiWarszawskiej. Warszawa
:996
ienkiewicz 'N. Teciinoiogia ciesielstwa. WSiP '.Narszawa 1976.
25
Metrak C r . MeblarstwoPodstawy konsfrukc)i i projektowania. WNT Warszawa 198i.
Norynsk~W Przyklady obliczei, konstiukcji drewniairych WSiP 'Narszawa 1954
Senva S.. Galanteiia drzewna, WSiP 'Narszawa 1986.
Swaczynal.. Swaczyna M.. Konstrukcje mebli cz.2 VVSiP Warszawa 1993
Podlogi i boazeiie z drewna. PWRiL 'Naiszawa, 1979.
Ltteratura powinna byc na bieza.co aktualizowana
26
1. Szczeg6towe cele ksztalcenia
W wynlku zorganitlwanego procesu nauczania uczen (sluchac:)
powlnien umiec:
- rorpoznac i okreslid funkcje poszczegolnych elernentaw anatomicznej budowy drewna.
. okraslic cnarakterystyczne cechy budowy drewna.
.okreslie podstawowe suDStancje organlczne budowy drewna oraz ich funkcje.
. rozpoznat i okreilie wady arewna wynikajaca i Uuoowy anaromicznej i ksztaltu.
.rozpornaci onreslit waay drewna spowodowanr prier czynnrkl bsologiczne
.okreslic wady produkcyjne farclcy i ustalic Pnyczyny blqdow przetarcia.
I
atrnosferyczne.
- ocenlc janosc drewna weatug rodzaju ora: wleikoscl wystepowania wad.
- dooiac drewno okiqgle I soKymenty 1arc:cy do zalozonycn celow produkcyjnych,
. okresi~e'iigroskop~jnarownowage ateivna.
- okresltc prryczyny i skurki pecznlanla i kurczenta sie drewna.
- obliczyt wiigolnoic drewna. oznaczyc gestosc i cleplo wlasciwe.
- okreslic wptyw wiigotnodci i g?stoSc~drewna na jego wyrrtymalaic.
- okreslic rnechaniczne~wlasclwoscidrawna.
- rozpoznac okieilit wtaiiiwosci techniczno - uzyrkowe wazniejszych rodzajbw drewna.
i
.okreslic zasaay doooru dre,ma do zalozonych celcw produkcnnych z uwzgiedn~eniem
oprymalnycn WlaSawo3ci fizycznych i mecnanicznych.
- .oCenic i Oznakowac janosc drewna ranacznega.
- ustalic cechy surowca okleinawego.
- dokonac pornlaru
i
obliczyc miazszosc drewna okraglego i larcicy.
- usralic klasejakosci i oznakowac materiaty :ane.
- okreslic zasady sktaaowania matenatew lanych.
- okresl~cwarunki przygorowania tarcicy do wysytki.
- dobrae lahost paifaowkatow IaRych do wykonania wyrobdw.
.dokonac pomiaru tarcicy 2 uwzgledn>en!emredukcji wymlarowej.
- razpoznac rodzaje i oKreiiicjakoSc okiefn i oblogdw.
- rozpoznac roazaje 1 OKresIic jakosc skielk,.
- rozpcznac plyty slolatskae. okreslic c h cechy
I
oznaczenia.
- rozpoznac oraz okresiic wlasclwosci, jaKoSt i zastosowanle ?lyt pilsniowych I plyt MDF.
- ra-woznac plyly w~drowe3raz Jkreslic .,vymagania ;akosaone.
- rozpoznac lnne Woizywa drzewne.
- okreslic w1asc:woscl zastosowanle wyrobdw hutn~czych.
i
27
- rozpoznae spreiynowe farmatki tapicerskie oraz okreslie ich wiasciwosct I zastosowanie.
- rozpoznat typy okuc mebiowych i budowlanych.
- okreillt wiasciwosci i zastosowanie tworzyw sztucznych.
- rozpoznac laminaty, okreilic ich wlasciwoici i zastosowanie,
- rozpoznac akleiny sztuczne, okreslil ich wiasciwodci i zastosowanie.
- okreSiiC eiementy z tworryw sztucznych stosowane w meblarsfwie i stolarce budowlanej.
- rozpoznac kleje naturalne i syntetyczne.
- dobrac sktadniki mas klejowych,
- rozpoznac bawniki naturalne i syntetyczne oraz okreslic ich wlasciwosci.
- rozpoznac i okreslic wiasciwosci i zastosowanie matenaMw gruntujqcych I podkladowych.
- rozpoznac i dobrac lakiely, farby i emalie.
- rozpoznae pomocnicze materiaty malarskie i okreslit ich zastosowanie.
- rozroznial i okreiiic cechy techniczne padsiawowych surowcow i poifabrykatow taplcerskich.
- rozpoznac i dobrac tkaniny meblowe,
- rozpoznat i dobrae materialy impregnacyjne i papiernicze oraz wyroby szklane,
- okreiiie przeplyw surowcow, materialow i wyrobow w zakladzie pracy
2. Material nauczania
KLASA i
I. ZAGADNIENIA WSTEPNE
Znaczenie drewna jako
suiowca
przemyslowego. Zasoby
drewna
i
koniecznosc ich
oszczedzania.
Cwiczenia:
- anaiiza
wykresow obrazujqcych zasoby drewna w Polsce. w Europie i na swiecie.
- rozroinianie surowcbw, polfablykatdw I materialow,
- obiiczanie oszcz$dnoici drewna przy zmniejszeniu strat o okreslony procent.
li. BUDOWA DRZEWA I DREWNA
Ksztatl i morfologiczna budowa drzewa. Makroskopowa i mikroskopowa budowa drewna.
Elementy anatomicznej budowy drewna i ich funkcje. Submikroskopowa budowa drewna i
struktura sciany komorkowej. Cechy rozpoznawcze drewna iglasrego i liiciastego
Cwiczenia:
- analiza schematow budowy drewna iglastego i lisciastego.
- ocena budowy dojow rocznych wybranych gatunkow drzew iglastych i liiciastych.
- lysowanie elemenMw mikroskopowei budowy drewna.
- rozpoznawanie gatunkow drewtla na podstawie cech mikroskopowej i makroskopowej budowy.
28
ill WADY DREWNA
Klasyfikacja i charakterystyka wad soitymentow drewna okrqglego I tarcicy. Wady anafomicznej
~ U O O W
drewna
~
- zabalwlenia. zgnilizna i uszkodzenia spowodowane przez owady
Pqkniec~ai zranienia drewna Wady ksztaltii i przetarcia. Przyczyny powstawanla wad.
Cwicrenia.
- ~ozpoznawanlei charakterystyka wad drewna.
- ocena jakosci drewna, analiza wad.
- obiiczanie krzywizny i zbiezystosci drewna okra.glego
p a y zadanych wieikosciach.
. rozpozna*~anierodzajow uszkodzen drewna, spowodowanych przez grzyby i owady.
IV. 'NtASClWOSCl DREWNA
Wtaiciwoici fizyczne okreslajqce wyglad drewna, zwiqzane z zawariosciq wody w drewnie
(w~igotnoic.higroskopijnasl, nasiqkiiwosc, peczri~en~e
kurczenie sie drewna pekanie i paczenle
s19 drewna), gestosc
I
porowatosc: wlaiciwosci cieplne, elektryczne, akustyczne, przenikalnosc
drewna dla jwiatla I gazow: trwaloic drewna.
~Nlasclwoscichemiczne, chemiczna budowa drewna (celuloza, lignfna, hemicelulozy, substancje
mineralne i uboczne): korozja drewna.
'NtaSC~woic~
mechaniczne: wytrzymalost na obciqzenie statyczne i dynarnlczne: dopuszczalne
napr?zenie,
sprgzystoit i plastycznost drewna:
czynniki wpiywajqce
na mechaniczne
wlasciwosci drewna.
'Niaec~wosci technologiczne. Czynnikl wplywajqce na technologiczne wlasciwosci.
Proby
tecnnologiczne
Cwlczenia:
- oznaczanie wlasciwosci drewna przy uiyciu urzqdzen kontrolno - pomiarowych.
- czytanie wykresow h~groskopijnejrownowagi drewna.
- ozriaczanie gestasci, w~lgolnosciprzy zadanych wielko9ciach.
- anaIiz.3 laboratory1nych probek do oznaczania wlaiclwosci drewna.
- obliczanie wlascfwaici w oparciu 0 wzory i wyniki badan,
- opracowanie wnioskow na podstawie wynikow badari.
V PRZEMYStOWE RODZAJE DREWNA
Wainiejsze rodzaje drewna drzew urniarkowanej strefy kiimatycznej. Wybiane gatunki drzew
egzotycznych. Cechy rozpoznawcze i techniczno-uiytkowe. Zastosowanie drewna w przemysle.
Cwiczenla:
rozpoznawanle wainiejszych gatunkow dnew krajowych i egzotycznych,
- opracowanie cech rozpoznawczych
wybranych galunkow drewna.
29
VI. ZASADY NORMALIZACJI
Cete i zadania normalizacji. Podziai norm, zasady poslugiwania si? normami.
Cwiczenia:
.dob6r surowcow i matenatow na podstawie norm.
- opiacowanie normy zakladowe)w oparciu a PN.
Vll. DREWNO OKR4GtE
Podzial drewna okra,glego jako surowca pnemyslowego. Sonymenty drewna. Sonymenly do
-
obrdbki mechanlcznej i fizyko chemicznej Zasady klasyfikaqi jakosciowej i wymiarowej. Pomiar i
obliczanie miqzszosci surowca dnewnego. Skladowanie surowca.
Cwiczenia:
- klasyfikacja wymiarowa i jakosciowa w oparciu o aktualnq PN,
- cechowanie drewna.
- obliczanie miqzszosci klady.
Vlll. MATERlAtY TARTE
Podzial, klasyiikacja
i
znakowanie tarcicy Ctlarakterystyka wymlarowa i jakosciowa tarcicy
ogoinego stosowania. Sortymenty larcicy. Wymaganla techniczno-uiytkowe okresione norm$.
Pomiar, obliczanie mla.zszosci materialow tawch, magazynowanie.
Cwicrenia:
- okreslanie elementow powlerzchni tarclcy obnynanej i nieobnynanej,
- ustalanie kiasy jakosci w oparciu 0 obowiqzujqc~norme.
- dokonywanie redukcji wymiarbw - szerokosci i diug0~Citarcicy nieobrzynanej.
- dokonywanie pomiaru i obliczanie miqzszoici okreslonej panii tarcicy,
- dokonywanie doboru tarcicy zgodnie z przeznaczeniem
iX. MATERlAtY DRZEWNE NAWIERZCHNI KOLEJOWEJ
Charakferystyka materialow Urrewnych nawienchni kolejowej. Znakowanie, pomlar i obliczanle
miqzszosci. Odmiana material0w drzewnych nawierzchni koiejowej.
Cwiczenia:
- rozpoznawaniena podstawie przekrojow: mostownic, podkladow i podrozjezdnic.
. anaiiza symboliki oznaczen.
30
X MATERiAtY PODt.OGOINE
Podzial i charakterystyka materialow podlogowych z drewna. Tarcica podlogowa. derzczulki
posadrnowe Ilie, plyty posadzki rnozaikowei, deski posadzkowe, piyiy i piytki posadzkowe, kostua
brukowa i listwy przyscienne. Pakowanie, rnagazynowanie i transpon.
Cwlczenia'
- rozpoznawanie rodzajow materialow podiogowych
XI. FORNIRY - OKLEiNY I OBtOGl
Terminoiogia i wymagania okreslone norma. Charaxlerystyka oraz klasyfikacjia wymiarowa i
jakosciowa okiein i obiogow. Pakowanle i rnagazynowanie. Mikrookieiny i okleiny warstwowe.
Pomlar iorn~raw
Cwiczenia.
- iozpoznawanie oKlein.
- anaiiza wymiaiow fornirow wg norm.
Xll. TWORZYWA DRZEWNE
Skleika - budowa, charakterystyka wg obow~a.zuja.cej normy. Wlasclwosci. Skiejka ogo1nego i
OkresIoneQopizernacrenla.
Plyty sioIar5k1e- budowa, podrlsl. charakteiystyka i wiasc~woici.Plyty peine i komorkowe.
-
Piyty piisniowa podziai, charakteiystyka i wlasciwosc~ Plyty miekkie, poiiwarde, twarde i bardzo
twarde. PIyry uszlachetniane: lakierowane, laminowane. m e . MDF.
Plyly wiorowe i trocinowe - podzial, charakteryslyka i wlasciwosci.
Wiasciwosci technoiogiczne tworzyw drzewnycn
'Nyrniary i wymiarowanie.
Wyrnaganla
jakoiciowe. Wyrnagania iizyczne i mechaniczne. INymagania higieniczne. Zastosowanie tworzyw
drzewnych Magazynowanie i transpon.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie tworzyw drzewnycn.
- dobor twonyw drzewnych do zadan produkcyjnych.
- analiza symboliki oznacze".
X i l l iNNE MATERIALY DRZEWNE
Drewno warsiwowe (lignoiol i elkon). zageszczone (lignoston), spoiimeryzowane (lignomer).
Weina drrewna. zrqbki (iesne, tanaczne i poekslrakcyjne) Mqczka drzewna.
Cvwczenia
- rozpoznawanie drewna warstwowego. zageszczonego i spoiimeryzowanego,
31
XIV. WYROBY HUTNICZE, t4CZNIKI I OKUCIA
Podzial wyrobow hutniczych i ich zastosowanie w przemysle
arzewnym. Spreiyny tapicerskie, formatki spr?iynowe, siatki.
ta,czniki metalowe
-
podziat i zastosowanie. Okucia meblowe i budowlane. Pakawanie
I
magazynowanie materiaMw metSlOwych.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie formatek spreiynowych oraz siatek.
- rozpornawanle la,cznikow i okuC stosowanych w wyrobach.
- czytanie znoimalizowanych oznaczen Iqcznikow i okuc.
- dabor okuc do zalozonych celbw produkcyjnych.
XV. IAWROEY Z TWORZYW SZTUCZNYCH
Pojecia podstawowe - systematyka tworzyw sztucznych. Wlasc~wosciflzykochemiczne tworzyw
termoplastycznych,
termoutwardzalnych,
chemoutwardzalnych.
Tworzywa
konstrilkcyjne.
impregnacyjne, adhezyjne i powlokowe. Modyfikowane twarzywa naturalne - celulozowe.
kauczukowe. Okladziny i akcesoria z tworzy*, sztucznych. Okleiny sztuczne i foiie okleinowe.
tasmy. lishvy, elementy profilowe, akcesoria meblowe i wyrobyZastosowanie i magazynowanie
Cwiczenia:
- rozpoznawanle oklein, folii, akcesoriow, twotzyw impregnacyjnych, adhezyjnycn powiokowych I
innych.
XVI. KLEJE STOSOWANE w PRZEMYSLE DRZEWNYM
Terminoiogia i systematyka klejow.
Kieje naturalne: podzial i charakterystyka
- wtaSciwo8ci, postacie handlowe. symboie oznaczen,
zastosowanie Kleje syntetyczne: termo- i chemoutwardzalne oraz termoplastyczne. WlasciwoSc~.
symbole oznaczen, postacie handlowe, zastosowanie. Subsiancje dodatkowe Pakowanze.
warunki przechowywania i iransportu klejow. Warunk~bezpieczenstwa i higieny pracy.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie klejow naturainych w roznych postaclach handlowych.
- rozpoznawanie klejow termouwardzalnych. chemoutwardzalnych. termoplasiycznych.
- rozpoznawanie i dobor substancji dodatkowych.
XVIl MATERlAtY MALARSKiE
Terminoiogia i podzial materialow malarskich:
-
Barwnlki podziai, charakterystyka, zastosowanie.
Wytrawy wiaSciwoSci i zastosowanie.
Wyroby lakierowe - podzial, oznaczenia, wlasciwosci i zastosowanie
32
Materialy gruntujqce, wypelniajtjce I podkladowe.
Lakiery, poiitury, matyny, farby i emaiie
Materlaly rnaiarskle poinocnicze - podzial, okretienta. Materialy wyt2ieiaj@ce i odiywiczajqce.
Kozpuszcralnik~i rozcieiiczainiki. Pasty do szlifowania I plyny do poierowania.
Magazynowanle i transpon materialow maiarskich.
Cwtczenia.
- rozpoznawanie rnalenalow rnalarskich.
- proba oceny jakosci materialow zgodnie z norma..
- rozpoznawanie. okresianie wlasciwoSci i zastosowania wybranych wyrobow,
- proba doDoru rnaler~aludo podloia (wybieianie i oazywiczanie),
- organoleptyczna ocena hig~enicznoScimaterlalu rnalarskiego
XVill. hllATERiAtY I PO~~FABRYKATY
TAPlCERSKiE
Materisly wlokieilnicze - surowce wlakiennicze, wiokno przqdza, tkaniny, dzianiny, wyroby
pieclone i z luinycn wiokien,
Materialy wysci6lkowe - roslinne, zwierzece i sztuczne (luine i uformowane).
W{asciwosci techniczno uzyikowe i jakosciowe matenal6w tapicerskich ustalone norma.. warunki
magarynowania.
Cwiczenia:
- anaiiza spiotow tkackich oraz siruktiiry tkaniny,
- wykonywanie podstawowych spiotow,
- rozpoznawanie wybranych tkanin rneblowych i wysciolkowych.
- rozpoznawanie oraz dobor materialow i poiiabrykatow tapicerskich.
XlX. MATERiACY ROZNE
-
Materiaiy impregnacyjne chemiczne srodki ochrony drewna: preparaty solne i oleiste, chemiczne
srodki oQnioochronne I wodoodporne.
Materialy papiernicze stosowane w przemysle drzewnym: podloza iaminatow, tasmy papierowe
powieczone klejem, tektura i papiery pakowe.
-
Wyroby szklane podzial i charakterystyka, cechy szkla stosowanego w priemyile drzewnym
oraz )ego postacie handiowe.
Warunki magazynowania i transportu.
Cviiczenia
- rozpoznawanie papierow na podloia, tasmy papierowej i tektury,
- rozpoznawanie prepararow soinych i oieistych wediug oznaczen.
33
XX. GOSPODARKA MATERlAtAMl W ZAKL4DZIE PRODUKCYJNYM
Zasady prawidiowej gospodarki suiowcam! i matenatami. Przyjrnowanle, roziiczanie I wydawanie
surowcaw i materialow
-
dokumentacja. Ewidencja obrotow rnagarynowych. Magazynowan~e
rnatenalow. Ochrona p ,902.
Cwiczenia.
- wypelnianie dokumentacji magazynowej (karloteki, ewidencjonowanie).
3. Uwagi o realizacji
Program nauczania rnater~aioznawshvaobejmuje wybrane zagadnienia z nauki 0 drewnie.
wiadornosci i umiejetnosci dotyczace rodzajow i wtasciwosci surowca drzewnego, materiaMvi i
poHabtykatow drzewnych oraz innych materialow produkcyjnych mirizanych z przemystem
drzewnym.
Material nauczania powinien byc realizowany w korelacji z innymi przedmiotami zawodowymi.
zwtaszcza z pracowniq badan laboratoryjnych, technoiogiq, zalysem wiedzy o gospodarce oraz
ochronq i ksztaiiowaniern Siodowiska.
Nauczanie rnaterialoznawstwa naleiy opierac na metodach i srodkach dydaktycznych. More
aktywizuja uczniow oraz wdraiaja ich do krylycznego myslenia i sarnodzlelnej pracy. Nauczyciel
jest zobowiqzany do aktualizowania tresci nauczania. Godziny do dyspozycji nauczyciela nie
moga. siuzyc iia poivtorzenie mareriatu, lecz jego poszerzenie o najncwsze tresci. Proces
ksztaicenia powinien odbywac sie lqcznie z procesem wychowania. Naleiy ksztaltoivac
przekonanie uczn~owo celowoici:
- zmnlejszania rnaterialochtonnoici w produkcji wyrobow.
- racjonainego wykorzystania przernyslowych odpadow z drewna.
- stosowania ekologicznych materialow, ochrony irodowiska naturainego,
- przeslnegania zasad bezpiecznej pracy i ochrony przeciwpozarowej.
- poszanowania mienia.
- organizowania pracy wtasnej,
- pogiebiania wiedzy i podnoszenia kwalifikacji zawodowych.
- dqenia do ksztanowania prawidlowych stosunk6w miedzyludzkich.
Program nauczania powinien byc realizowany w pracowni przedmiotowej (moie by6
poiqczona z pracowniq badan laboratoryjnych), wyposaionej w podstawowe srodki dydaktyczne
Realizacja programu nauczanla powinna odbywac siq w 2-godzinnych jednostkach lekcyjnych.
Korzystnyrn
elementem
procesu
ksztalcen~a s q
odpowiednio
przygotowane
wycieczki
dydaktyczne do zakladow produkcyjnych (meblarstwo, tartacznichwo, stolarka budowlana,
tworzywa drrewne, hvorzywa sztuczne).
34
PODZlAt MATERiAtU NAUCZANIA
Technikum 5.ietnie na podbudovrie programowej szkoly podstawowej ')
Orientacyyia
liczba qodzlil
Dnaiy proyiaiilowe
LP
L
-
KLASa l(152 gpdr.)
I. lZagadnien=t$poe
li.
Eudowa drrawa i dlewlia
ill. ! Wady drewna
IV. ! Wlasciwoici drevrna
V
i Pnemyslowe radzaie drewna
''I. i Zasady narrnaiizacji
VII i Drewno okiagle
vlll. i Mateliaiy fane
! X 1 Maieriaiy drrewne oawierzcnni koie#owrj
X.
Maleiialy podiogowe z drewna
XI
Forntw - ok,ie,ny i obloyi
XI1 Tworzvwa anewne
.xlii. 1 inne rnaterlay drzewne
XIV. I WyroDy hutoicre. iacznlki i okucia
XV. ! ~ y r o b yz t v ~ o n wS Z I U C Z ~ Y C ~
XVI. i Klele slosowane w przemy5le drrewnym
X v l l Material? maiarskie
XVlil.. MareilaQ i pjifabrykaly iapicerskie
XIX, i Matenary i6me
XX, i Gospodarka malerialami w zakladzie piodukcyjnym
i Do dyspazycji nauczycieia
2
-.
a
__
10
4
l
1
1
-
-
19
!0
a__-
-
lo
3
4
4
--
!
15
6
5
i
I
6
10
10
6
1
4
4
I
4
') Na reaiizacj? dzialaw programowych w 3-letnim i 2-letnim cyklu ksztalcenia oraz we wszystkich
typach szkol dla doroslych naleiy przeznaczye proporcjonalnq liczbg godzin
Realizujqc material dzialu I nauczyciel powinien wdroiyc uczniow d o korzystanza z
podrecznlka, rocznika stafystycznego, najnowszych danych dotyczacych ornawianej tematyki
oraz przestrzeganle zasad oszczednego wykorzystywania diewna.
W dz~aleI1 nauczyciel powinien zainteresowae uczniow ziozon*
Dudow* drewna przez
obserwacje mikfoskopowej i makroskopowej )ego budowy. Szczegoinq uwag? nalezy zwroclc na
bilaowe iciany komorkowej.
W realizacji dziaiu Ill nalezy wskazat na wpiyvv wad na i a k o i t materialu, kszianowac
umielqtnosci rozpoznawania i oceniania wad drewna.
Material nauczania dziaiu IV i V nalezy uznac za najwazn~ejszyw cykiu ksztaicen~a,g d y i
slanowl podstawe do realizacji Lematyki dotyczqcej wykorrystan~adrewna w technologii. Uczen
powinien
znac wlascivrosci fizyczne, chemiczne, mechaniczne i iechnologiczne oraz urniec je
praktyczn~eokre5iac.
35
Znajomo9t cech i wlasciwosci drewna umozliwia rozpoznawanie najwainiejszych z punktu
widzenia technologicznego gatunkow umiarkawanej strefy klimatycznej i wybranych gatunkow
egzotycznych oraz okreilanie cech techniczno-uiytkowych i zastosowanla. Reaiizacje tresci
nalezy oprzet na hiczeniach.
W analizie poszczegolnych SoRymentow drewna (dzial Vil) nalezy zwiocic uwage na
zasady wymiarowanla i klasyfikacje jako$ciowa oraz sposoby skladowania drewfia (cwiczenia na
skladowisku). Najwainiejszym zagadnieniem do realizacji jest okreslanie mi;izszosci drewna
okrqglego.
Za najwainiejsze w dziale Vlll
nalezy uznat ksztattowanie umiej~tnosciobliczania.
dokonywania pomlaw grubosci, szerokosci i dlugoSci tarcicy oraz obliczanla mla.iszosci.
W trakcie realizacji dzialu iX uczniowie powinni poznac material, zasady okreslania jego
jakosci oraz metody ochrony w celu poprawlenia tmalosci. wytrrymalo5ci i twardosci. Uczeh
powinian okresiic waloiy techniczno-uiytkowe surowca drzewnego.
W dziale X naleiy wykazae i e wyhuarzajqc polfabiykaiy podtogowe z drewna mozna
uzyskac trwate wyroby. o duiych walorach uiytkowych i estetycznych
W dziale Xll naieiy zwibcic "wage na zastosowanle i
celowosc produkcji sklejki, plyt
stolarskich, pilsniowych, wiorowych i tiocinowych. Uczniowie powlnni rozpoznawac okresiac
wlaiciwoici i jakoic tworzyw zgodnie z
normami, znac znaki handlowe oraz dokonywac
pomlarow i obliczen iiosciowych tworzyw dizewnych
W realizacji dzialu Xlli naieiy wskazac moziiwoici produkcji roinych materialow z drewna
i
zakresu ich stosowania (lignofol, lignoston, lignomer, welna drzewna, zrebki. ma.czka drzewna).
Rea1izuja.c dzlal X'J nauczyciel powinien uksztanowac poglqd, i e huonywa sztuczne lub
modyfikowane matenaiy naturalne pozwaiaja z powodzeniem tqczyc je z drewnem lub
lworzywami drrewnymi, a takze zast?powac drewno. Uczeh powinien wykazac sit$ wiedzq na
temat termoplastow i duroplastow,
Tresci dzialu XVi naleiy przekazat zgodnie z systematykq klejow. Szczegolnq uwage
naleiy zwrocic na ich zalety i wady. w tym ekologicznosc, zastosowanie warunki magazynowania
oraz zasady bezpieczenshua i higieny pracy.
W dziale XVil nalezy wskazac na najwainiejsze cechy materialow malarskich
I
~ch
wlasciwe StOsOwanie z zachowanlem zasad ochrony Srodowiska I przepisow przeciwpoiarowych.
0mawiaja.c
materlaly i polfabrykaty tapicenkie
przeznaczenie. Uczen powinien znae cechy
(dzial XVIII) naieiy okreslic
ich
tkanin pokryciowych wewnetrznych, trwaloft i
estetyke tkanin obiciowych oraz wla~ciwosciwarshvy spreiynujqco-wysc!elaj~cej.
Najistotniejsza
jest umiejetnosci ich stosowania zgodnte z cechami techniczno-uiytkowymi.
36
W drlaie XX naleiy zapoznat uczniow z zasadami przyjmowania, wydawania I rozllczanla
marerialow w magazyriie. Uczniowie powlnni zapoznac sie z dokumentanri magazynu warsztatow
i
zakladow pracy, z warunkami niagazynowania roinych materialow, poifabrykatow, wyrobow.
Nabytq wiedze i umiejetnodci ucznl6w moina sprawdzac przez samodzielne wypalnianie
dokumentacji.
Proponuje sf?. aby osiqgniqcia uczniow byly badane za pamocq testow osiqgniec szkolnych i
cwiczen oraz p n e z obserwacje pracy podczas wykonywania zadan.
Fmy ocenianlu uczniow naleiy uwzglediliac nastepujqce zasady:
. uczen powinien OpanowaC wszystkie umiejetnosci.
- wynik sprawdzenia opanowania poszczegolnych umie)qtnoSci powinien byc wyrazony w
jednostopniowej skali punkiowej,
- opanowanie umiejetnosci moze mlec roznq biegloid : szybko - wolno: przy pierwszej przy kolejnej probie: bezblqdnie lub z bledem zauwazonym i poprawionym przez
ucznia.
5. P o d s t a w o w e s r o d k i dydaktyczne
Techrliczne Srodki nauczania
- nlikroskop.
- przyrzqdy pomiarowe do badania gqstosci, twardosci i wilgotnosci drewna,
. rrutnik i projektor filmowy.
- episkop.
- kamera telewizji przemyslowej.
Zestawy probek:
- waznlejsze rodzaje drewna drzew igiastych I IiSciastych w trzech przekrojach,
- oklelny i obiogi - plasko i obwodowo skrawane,
- okleiny warstwowe.
- okleiny sztuczne na nosniku papierowym.
- sklejki ogolnego i specjalnego przeznaczenla,
- tasmy obrzeiowe.
- piyty stolarskie pelne i komorkowe.
- plyty pilsniowe i wibrawe a naturalnej i uszlachetnionej powierzchni, MDF.
- drewno warstwowe (lignoiol).
- drewno zageszczone (lignoston),
- diewno spolimeryzowane (iignomer).
- laminaty wysokocisnien~oweo powierzchniach dekoracyjnych,
- iistwy I elementy profiiowe oraz akcesorla meblowe z Miorzyw sztucznych.
- materiaiy ~vySciolkowe- tapicerskie, luine i formowane w postaci plyt lub formatek
37
.iqczniki i okucia metalowe i z tworzyw Sztucznych.
- kleje naturalne i syntetyczne i silbstancje dodatkowe.
- baiwniki naturalne i syntetyczne,
- wyroby lakierowe i pomocnicze materialy rnalarskie,
- paplery na podloia iaminatdw dekoracyjnych i oklein sztucznych.
Tablice poglqdowe:
.wymiary i symbole oznaczeir drewna okrqgiego, taicrcy i materialow direwnych nawierzchni
kolejowych.
- cechy rozpoznawcze drewna i oklein naturalnych z symboiami oznaczen,
- znormaiizowane wymiary soltymentow tarc~cy,forn~rowi sklejki ogolnego i specjainego
prreznaczenia,
- wla8ciwoSci iizyczne i mechaniczne hyorzyw drzewnych,
- rodzaje, wiaiciwosci i zastosowanie aminowych zywic kiejowych ciekiych.
- wiaSciwoSci tkanin meblowych.
Piansze, f~liogramyi iazogramy:
- wady drewna,
- podziai klod przeznaczonych do skrawania okle~n.
- sorlymenty tarcicy obrzynanej i materialow dnewnych nawierzchni kole~owej.
- piyly Stolarskie pelne i kom6rkowe.
- przekroj deski posadzkowej,
- plaskie i obwodowe skrawanie fornirow,
- badanla wytnymalosci drewna na obciqzenia statyczne i dynamiczne.
- polfabrykaty tapicerskie wyiciolkowe iormowane oraz foimatki spreiynowe.
- iaczniki i okucia meblowe metaiowe i z tworzyvv sztucznych.
Przezrocza i filmy dydaktyczne:
- przezrocza i zestaw preparatow - eiementy mikroskopowej budowy drewna drzew iglastych i
iisciaslych,
-filmy Qydaktyczne- tematyka z zakresu meblarstwa, tarlacznictwa i wyrobow drzewnych.
technologii tworzyw drrewnych i ich uszlachetniania.
'WyKresy i inne iiodki dydaktyczne:
- wykres do oznaczania ciepla wtasciwego drewna
- nomogram do oznaczania gestosci drewna.
- wykresy zmniejszonej wytrzymaioici drewna na obciqzenia statyc2ne.
- Katalogi i zestaw obowiqzujqcych norm,
- ZeStaw formuiarzy i drukow magazynowych dotyczacych ewidencjonowania rnateriaiow w
zakiadzie produkcyjnym.
Frospekty i kataiogi
38
6. Literatura
Bacia K. Materialoznawshua tapicerskie. WSiP Warszawa 1988
Chudcbiecki J. Towaroznawstwo drzewne AR. Pornan 1985
Kizysik F Nauka o ariwnie. PWRiL Warszawa 1S74
Milewski A Materialy i wyioby z drewiia. PWE. Waiszavia 1965
Pacenik I.. Staniszewski Z. Plyty piliniowe iakierowane i laminowane, PWRiL Warszawa
Proszyk S. Technologia hvorzyw dnewnych c z 2 Wykonczanie powierzchni. WSiP Warszawa
1995
Szczuka J Zurowski J.:Materialoznawsl~~o
przemyslu drze-~nego'JVSiPWarszawa 1995
Technologia tworzyw drzewnych. Cz 1. Praca zblorowa WSiP Warszswa 1994
Zenkreler M Kieje i kiejenie drewna. Wyd. AR Poznan 19S6
Zenkteier M. Klucz do oznaczania drewna PWRiL 'Naiszarva 1977
-
Encyklopeaia techniki mater!aloznawshuo. Praca zDforowa. WNT Warszawa 1975
Przernysl driewny Miesiecznik Stoviarzyszenie SlTLiD
Literatuia powinna byC na bieiqca aktiiaiizowana.
39
1. Szczegotowe cele ksztalcenia
W wyniku zorganizowanego p<ocesunauczania uczeh (siuchacz) powinien umiec
- wykonae projekt skiadu surowca drzewnego dla okreslonego zapasu drewna i powierzchni,
.dobral irodki chemiczne i rnetody konserwacji drewna okrqgiego i tarcicy,
- okreilie zasady stosowania preparalow impregnacyjnych.
- okreilic gatunki drewna podatne na obrobke skrawaniem, obrobke hydrotermiczna i piastycznq
oraz wykonczanie.
- okresiic czas suszenia tarcicy,
.okreilie rodzaj czynnikow i ich wpiyw na przebieg naturalnego i sztucznzgo silszenia drewna.
- pcepiowadzic kontrole procesu suszenia tarclcy.
- sporzadzic zapisy i wykresy kontiolne procesu suszenia drewna.
- okreiiit jakoSc drewna przeznaczonego do giecia.
- akreilit sposob przygotowania iat gietarskich.
- okreilit metody i parametry technologiczne giecia i wykonania elementow g~etoklejonych.
- zanalizowac. zorganizowae miejsce pracy i proces pracy pod wzgledem wyrnagaii
bezpieczenshva pracy i ecgonamii.
- ocenie wpiyw czynnikow flzycznych, chemicztiych i biologicznych !?azdiowie cztowieka ui
irodowisku pracy.
- okreslic zagrozenia wystepujqce w Brodowisku pracy,
- zastosowac Srodki zapobiegajace wypadkom I chorabom zwiazanym z czynnikami Srodowiska
pracy.
- zastosowac odpowiednie zasady postepowania w razie wypadku przy pracy, poiaru i w innych
sytuacjach zagrolenia.
- okreslic zagroienia zwiqzane z transponem oraz zasady ich unikania.
- iidzieiic pomocy prredlekarskiej,
- okreslic rodzaje i zasady recznej i rnaszynowsj obrobki drewna oraz tworzyw drzewnych,
- ustaiiC warunki rnaszynowej obrobki drewna oraz twonyw drzewnych,
- dobra6 i opracowac oprzyrzqdowanie do abrabiarek,
- rozpoznac i usunqc wady obrobki skrawaniem,
- okreilic organizacje pracy pny manipuiacji drewna okrqgiego.
- dokonac pomiaru, klasyfikacji i manipulacji drewna tanacznego. ustaiie zasady przetarcia,
- rozpoznac, UsuwaC i zapobiegac wadom pnerarcia.
- zaprojektowac rozrnieszczenie obrabiarek i urzadzen w halach przetarcia
- dobrac jakosc polfabiykatow tartych do wykonania wyrobaw,
40
- okreil!c za6ady skladowania, konserwacji i manipulacji drewna okle~novvegoi sklejkowego.
- ustalie warunki skiawania plaskiego I obwodowego.
- ustalic paranietry suszenia :orr>irow i warunki obslugi suszarn.
- okreslie wady sztucznego suszenia fornirow, przyczyny ich powstawania i sposoby usuwanla.
- sporzqdziC schematy piacesow technologicznych pozyskiwanla fornirouv.
- okresi~Cpabstawowe wlasciwosci iizyko - chemiczne i zastosawanie klelow.
- 0kie6Ik technoiogie lqczenia drewna.
- ustali6 organizacje piacy na poszczegolnych stanowiskach.
- opiacowat schematy oklejania powierzchni drewna okleina. naturalnq i sztucznq.
- sporrqdrlC schematy procesow technologicznych produkcji iworzyw drzewnych,
- dobrae, dokonac pomiarow i obliczen ilosci tworzyw drzewnych do zadan piodukcyjnych.
- dobrat sposoby uszlachetniania powierzchni tworzyw drzewnych
w zaleinosci od przeznaczenia.
- okreslic sposob wykorzystania odpadow drzewnych,
- okresiil wlaSciwosc~technologiczno-uzytkowe mateiiatow barwiacych I ustalic spasob baiwienia
drewna,
- dobiac rnater~alydo viybielania i odiywiczania powierzchni drewna.
- okreslic tecnnologie przygotowanla podloza do wykonczania.
- rozioiniZ pods:awowe wyioby malarsko - lakieinicze i okreSlie ich wla5ciwoSci technologiczne i
uiytkowe.
- okreslic sposoby nanoszenia wyrobow malarsko - lakierniczych,
- okreslic technologic uszlachetniania powlok lakierniczych,
- opracowac schematy procesow technologicznych wykonczania powierzchni drewna,
- obliczyc zuiycie materialow malarsko - lakierniczych,
- opracowac schematy procesow technologicznych montaiu mebli,
- dobrac zlqcza i okucia.
- okresiic sposoby lqczenia elementoiv w podzespoly i zespoly.
- zastosowac uklad tolerancji pasowaii oraz posluzye siq spiawdzianami w czasle montaiu
i
mebli.
- ocenic jakaic zrnontowanych wyiobow,
- skorzystac z dokumentacji technoiogicznej mebli.
- okreslic wlasciwasci technologiczne materiaMw tapicerskich.
- opracowac scnematy procesow technolog,cznych wykonania wyrobow tapicerskich.
- sporzqdzic schematy procesow technolog~cznychpiodukcji stolarki budowlane;,
- okiesiic zasady rnagazynowania wyrobow.
- okreblit sposob lransponu miedzyoperacyjnego,
- okieslic rodzaj uszkodzen, dobrac materialy, narzqdzia i technologiq naprawy mebli.
41
- okreslic sposoby renowacji rnebii,
- sporzqdzil schematy procesbw technologicznych produkcji elementow konstriikcji
wielkawyrniaiowych,
- okreiiit obiabiarki i urzqdzenia do produkcji eiement6w konstrukcji wielkowymiarowych.
- okreslic czynniki wplywajqce na wiasciwosci uzytkowe opakowan.
- sporzqdzil schematy technologiczne produiicji opakowan.
- okreslic wyposaienie w obrabiarki wydziaiow produkujqcych opakowania z drewna.
- sponqdzic schematy technologiczne produkcji rnateriaiow padlogowych.
- ustalic dobor sufowca drzewnego do produkcji materlalow podloQowych,
- ustalic organizacje pracy w halach material6w podlogowych,
- sporza,dziC schematy proces6w technalogicznych mebii i innych wyrobow, opracowac
dokumentacjg technolog~cznq.
- skontroiowac jakosc obrobki. ustalic i usuna.c przyczyny wad produkcyjnych.
- okreblic zasady jakosciowego odbioru materiaMw i wyrobow.
- ocenicjako6c wyrobow,
- skorzystal z norm przedmiotowychna wyroby.
- okreslic technologic chemicznego przerobu drewna,
- okreslic tendencje rozwojrl przernysiu drzewnego.
2. Material nauczania
KLASA li
I. WIADGMOSCI WSTEPNE
Struktura przemyslu drzewnego i wylworczoici drzewnej. Glowne galgzie przemyslu
drzewnego: tartaczniclwo, rnebiarslwa, stolarka budowlana, tworzywa drzewne. Kiasyfikacla
wyrobow wedlug prreznaczenia. Pojecia: surowlec, poifabrykat. wyrob gotowy.
Zasoby drewna w kraju i na Swiecie. Zagadnienie o~zczednoscidrewna Moiiiwosc
specjaiizacji w zawodzie. Stanowiska pracy i zadania technika w zakiadach drzewnych.
Cwiczenia:
- kwalifikowanieposzczegolnych wyrobow z drewna do grup wedlug przeznaczenia,
it. WBRANE ZAGADNlENiA BHP. PRAWA PRACY, ERGONOMil ORAZ OCHRONY PPOZ
Prawa i obowiazki pracownika i pracodawc6w z dziedziny bhp. Ergonomia. Zasady organizacii
mlejsca pracy zgodnie z wymaganiami ergonomii, higieny i bezp,eczer;stwa pracy. Czynn,!ii
iizyczne, chemiczne i biologiczne 0ddzialywuj;ice na czlowieka w srodowisku pracy. Zagrozenia
zwiqzane z czynnikami Brodowiska pracy Zagroienia wypadkowe. Zabezpieczenia pomieszczen
magazynonych do przechowywania materialow latwopalnych. Wypadki przy pracy.
42
Obciqknia iizyczne i psychiczne zwiqzane z praca. Wplyw stresu ria wypadkl. Organczacja
pracy. Podstawowe zagrozenia wypadkowe. Metody zapobiegan~awypadkom. Zachowanie w
Syiiiacjach zagroienia. B a ~ f iyznaki bhp Estetyka w rniejscu p i x y Ochrona przeciwpoiarowa.
TiEnspon. Zasady udzielania piewszej pomocy.
C.viczenia.
- okresianie waiunk6w bhp i ochrony p p o i . na wyznaczonych stanowiskach pracy np na
skladzle surawca i w haiach prodnkc'fjnych.
- okreiianie zasad udzielania pomocy przedlekarskie] w nagiych wypadkach.
I KONSERWACJI DREWNA OKRP\GLEGO I MATERIACOW
i f ! ZASADY SKUDOWANIA
TARTYCH
S k Ia d y
su row c a
d
iz
e w n e g o. Rodzaje skiadow surowca drtewnego Podzial i
c'iarakerystyka. Przygotowanie terenu i urza.dzenie skladu surowca.
Skladowisko drewna okrqglego tanacznego. okleinowego i skiejkowego. Norrnatywny zapas
d.,?%"a
. .i oorrnatyw powierzcnni skladowania. Rodzaje rnygiei I sposoby myglowanla dluzyc i klod.
ivianipulacja drewna
0kr;ig~eQa. Sortowanie,
znakowanie
i
skladowanje
klod
Zabiegi
konserwacyjne.
C.ryan$:acja
i
mechanizacja
prac
wewna>rzzakladowy. Koiowanie klbd
i
na
skladach
surowca
drzewneso
Transport
skladowanie odpadow. Pnepisy bhp i warunki ochrony
p p o i . na skladach surowca drzewnego.
Cwiczenia:
- szk~cowanieprojektu skladu surowca drzewnego (np. dluzyc, kMd tanacznych i oklelnowych)
przy zalozonych warunkach zapasu orewna okr@glego i noirnatywu powierzchni.
- wypelnianie dokumentacji.
S k I a d y m a t e r i a Io w t a r t y c h. Wielkosc skladow i normatywy skladowania. Budowa i
urzapzenla skladow tarcicy Rozmieszczenie materialow tanycn na skladach. Zasady kiasyiikacji i
sonowarl~t?
tarcicy ogoinego i okreslonego przeznaczenia.
Rodzaje sonowni, budowa, urzadzenia i wyposazenie. Rodzaje stosow,
budowa.
przeznaczenie. Ukladanie stosow materialdw tartych.
Magazynowanie wysezonowanej tarcicy. Warunki przygotowania tarcicy krajowej i
ensportowej do wysylki. Pakietowanie i paletyzacje tarcicy. Dokumentacja wysylki. Organizacja
nracy i rnechanizacja skiadow tarcicy. Transpon wewnqttrrzakladowy. Przepisy bhp i waiunki
schiony p p o i . na skladach tarcicy.
Cwiczenia:
- szk~cowanieprojektu skiadu larcicy,
- wypelnianie dokumentacji i obliczanie wskainikow techniczno-ekonomicznych.
43
K onse rw asj a
d r e w n a. Cei
i
sposoby konsewacji drewna okrqglego (tartacznego.
okieinowego. skiejkowego), surowca rozdrobnlonego (zrebki) i materialow tanacznych Przyczyny
rozkladu drewna Zablegi technologiczne iiodporniajqce
czynnik6l.r atmosferycznych, biologicznych i ch€rnic:nych.
drewno na niszczqce dzialanie
Zabezpieczanie surowca dnewnego i
material6w tanych pneti zbyt szybkim wysychaniem i pekaniem. Zasady konsenvacji na "rnokio"
I
na "sucho".
Zabezpieczanie drewna irodkani chemicznymi. Preparaty solne i oleiste, ich wlaSciwoici i rakres
stosowania. Metody impregnacji drewna. Kapiele antyseptyczne Nasycanie powierrchniowe i
glqbokie. Unapzenia do kwieii antysepiycznych tarcicy i surowca rozdrobnionego.
Zagadnienia bhp i warunki ochrony p.poi, przy konsenvacji drewna.
Cbsviczenia:
- dobor irodkow chemicznych i metod konsenvac~idrewna okrqglego i tarcicy w zaleznoici od
przeznaczenia.
iV. CHARAKTERYSNKA ROOZAJOW OBROBKI DREWNA
Rodzaje, ogoina charakterysiyka sposobow obrobki drewna Pojecia i okresienia rodzajow
obrobki drewna. lslola i znaczenie obrobkl cieciem wediug grup rodzajowych: skrawanie
oddzielajace (scinajqce). skrawanie dzielace i krajanie drewna. Przyklady stosowania.
inne rodiaje obrobki. lqczenie drewna i wykoricranie powierzchni.
Znaczenie poszczegolnych czynnosci i operacji technologicznych w procesie wytwarzania
wyrobow z drewna. Zakres wystqpowania roinych rodzajow obrobki drewna w przemysle
drzewnym.
Cwrczenia:
- ustalenie rodzajow i sposobow obmbki drewna w procesie pozyskiwania fotnirow.
- okreslanie rodzajow I sposobow obmbki drewna w procesie wykonania elementow
gietoklejonych.
V. SUSZENiE DREWNA
P0dstawy
s u s z e n ia d
ie
w n a. Cel suszenia drewna i jego znacrenie gaspodarcze.
Fizyczne podstawy suszenia drewna. Pojecia
i
okreiienia: wzgiedna i bezwzgledna wilgotnosc
powietrza, ruch powietrza. Ciepio jako czynnik suszenia drewna Dyfuzja wody i pary wodnej.
Zjawisko raschniecia powierzchni drewna.
S u s z e n i e ti r e w n a n a
p o w i e t r z u . Zasady suszenia tarcicy na wolnym powietrzu
Dachowanie i osianianle stosow. Proces wysychania materialow tartych w stosie, dobnwy aoieg
powietrra. Czas i konlrola suszenia rnateiiaMw drzewnych. Melody przyspieszonego suszenia
tarcicy w stosach. Przepfsy bhp i warunkl ochrony ppoz.
44
Cwiczenia:
- okrailanie brzwzglednej wrlgotnoici drewna metode i.lektrometrycznq.
- kontioia przebiegu siiszei7la tarocy metoda,desek kontiolnych.
- okreilanie oneniacyjnego czasu suszenia tarcicy igiastej i iisciastel.
- okreiianie warunkaw bhp i ochrony p p o i .
S
ii
s z e n i e d ie w n a w s u s z a r k a c h Melody suszenia drewna w suszarkach. Pojecia i
okreslenia
sztucznego
suszenia
drewna.
Suszenie
korrwekcyjne,
promiennikowe
pojernnoiciowe. Powietrzne suszarki konwskcyjne Eiementy wyposaienia suszarek.
ukladania tarcicy
1
i
Metody
fortiirow w suszarkach. Pczsbieg i kierowanie procesem suszenia tarclcy i
forni:ow. Okresy suszenia materiai6w drzewnycn. Schematy suszenia. Deska kontrolna i probka
widelkowa. Przynady polnlarowo
-
konlrolne. Zagadnienia automatyzacji w procasle suszenia
iomirow. Wady ruszenia rnateriaiow tanych
i
skrawanych [forniiow). Klimatyzacja matenalow
drzeivnych POW ~ S U S Z B Metody
~ I U . obiiczania czasri suszenia maierlalow dnewnych. Wydajnose
suszarek.
Inn& melody sztucznego suszenia drewna - siiszenie podcisnieniowe i kondensacyjlie.
Zagadnien~abhp i ochrony p p o i w procesie siiszr-nia drewna.
Cwiczenia.
- okresian~ewzgleonej wiigotnosci powietrza na podstawie tabeli psychrometrycznej.
- pornisr wiigotnosci drewna metodq suszarkowo . wagowq,
- czytanie Lvykresu hlgroskopijnej iownawag~drewna,
- obliczanle rainowego czasu suszenla okreiionej panii materiaMw tariych.
- ustalanie parametrow suszenia tarcbcy i forniraw.
- opracowanie programu suszenla.
Vl. HYDROTERMICZNA I PLASTYCZNA OBROBKA DREWNA I TWORZYW DRZEWNYCH
P o d s t a w y h y d r o t e r m i c z n e ) o b r o o k i drewnaPoj~ciaiokres1eniaparzemai
warzenia drewna Metody hydrotermtcznej obrob~t drewna. Zmiany zachodzqce w drewnie
podcras parzenia i warzenia (przejiciowe i tnuaie). Urzqdzenia produkcyjne: parniKi, warniki,
autokiawy, komory parzelniane. Ogolna chaiakierystyka urzqdzen, zasady dzialania. Przebieg i
konrroia procesu parzenia drewna. Zalety i wady roznych metod uplastyczniania drewna.
G i e c i e d r e w n a i t w o r z y w d r z e w n y c h. Cel i znaczenie giecia drewna i Worzyw
dnewnych. Teoretyczne podsrawy gieaa drewna Wpiyw doboru drewna, jego wlasciwosci i wad
na wyniki obrobkl gieclem Technoiogia gieca drewna i Worzyw drzewnych eiastycznych i
nieelasiycznych. Metody giecra drewna z taimq stalowqi bez lasmy. Giecie worzyw drzewnych i
eiemacitow iiewna warstwowego z rownoczesnym kieieniem. Suszenie i sezonowanie elemeniow
gietycn. Wady giecia drewna i hvorzyw drzewnych pnyczyny ich powstawania i sposoby
przeciwdzlalania. Organizacla pracy. Przepisy bhp i warunki ochrony p.poi.
45
Cviiczenia:
- odczytywanie zwykresu czasu parzenia przed gieciem drewna debowego
I
bukowego o roinej gmbosci.
- obiiczanie ciinienia potrzebnego do giecia eiementow z drewna warstwowego z rownoczesnym
kiejeniem,
- ocena jakoici eiemenbw gigtych,
- obiiczanle moiiiwosci uzyskania najmnlejszego promienla glecia piyty plisniowe] twardej zwykiej
i lakierowanejo okreilonej gmbosci.
KLASA iii
VII. OBROBKA SKRAWANIEM DRE~NNAI TWORZYW DRZE'NNYCH
Kiasyfikacja rodzajow obrobki drewna
i tworzyw drzewnych.
Charakterystyka
I
wyposaienie stanowisk do obrobki skrawan~em. Podstawowe pojqcia oraz charakterystyka
procesu skrawania noiem
elementarnym.
Trasowanie
drewna
i
tworzyw
drzewnych.
Przygotowanie nangdzi do pracy. Obrabka rgczna pilami, saugaml, dlutami, swidrami, tarnikami
1
piinikami. Reczne szlifowanie powierzchni. Ocena jakoici recznej obrobki skrawaniem.
Wykonywanie elementow z drewna litego i tworzyw dnewnych
skrawaniem. Zasady
krzyv,oliniowego.
pliowania
Technologia
wzdiuznego
i
wyrownujqcego
poprzecznego.
i
grubasciowego
maszynowq obrobka.
Technoiogia
wyrzynania
strugania.
Technaiogia
maszynowego wykonania ztqczy stoiarskich i profiii.
Zasady obrobki drewna i Morzyw dnewnych na czopiarkach, wczepiarkach, frezarkach
dolnownecionowych i gornownecionowych, wlertarkach, dlutarkach. tokarkach, obtaczarkach.
szlifierkach.
Maszyny wieiooperacyjne. Automatyzacja procesow obrobczych. Tolerancje
I
pasowania.
Czynniki wplywajqce na dokiadnoSc maszynowej obrobki skrawaniem. Organlzacja pracy.
Warunki bhp i ochrona p p o i .
Cwiczenia:
- ustalanie podstawowych parametrow skrawania,
- opracowanie procesu technologfcznego recznej i maszynowej obrobki drewna I tworzyw
drzewnych.
- opracowanie schematu rozmieszczenia obrabiarek i stanowisk rgcznej obrobki.
- opracowanie organizacji stanowisk roboczych,
- dobor obrablarek i metod pracy do wykonywania operacji technologicznych,
- korzystanie z instrukcji technoiogicznych.
46
Vlll KLEJENIE I OKLEINOWANIE DREWNA I TWORZYW DRZEWNYCH
Zjaw~ska zachodzqce podczas klejenia. Wlaiciwoic~ i wytrzymalosc spoin kiejowych.
Przygotowanie rozWor6w klejowych. Przygotowanie drewna i tworzyw dizewnych do klejenia i
okielnowania. Prrygotowanle okleln naturainych
wykonywania
poiqczen
klejowych
Parametry
I
sztucznych. Nanoszenle k l q u Sposoby
technologiczne
klejenia
i
okleinovvania.
Zastosowanle zmechanizowanych iinii w procesach klejeriia i okleinowania. Wady klqenia i
okieinowania. Organizacja produkcji. Warunki bhp i p p o i .
Cviiczenia:
- rozpoznawaiiie klejow wedlug postaci handlowych, cech oraz symboli oznaczen.
- badanie wytrzymaloici spoin klejowych.
- rozpornaivanie wad klejenla i okleinowania drewna okresianie przyczyn powstawania i
sposooow usuwania.
- obliczanie zuiycia kiejow i rozWorow klejowych.
IX ORGANIZACJA TARTAXOW. TECHNOLOGIA PRODUKCJI TARCiCY
Organizacja i pizebieg procesow technologicznych w skladach drewna tartacznego, rodzaje
sKladowisk surowca, ich wyposaienle i bezpieczny rozladunek dluiycy. Przygotowanle drewna
ranacznego do przetarcia. Organizacja i wyposaienie ha1 w zaleznosci od rodzaju przecleranego
drewna stopnia zmechanizowania procesv przetarcia. Podliacze i stosowane zabezpieczenia.
Sposoby pizetarcia. Sprzegi pit i zasady ich sporzqdzania. Przebieg procesow technoiogicznych,
organizacja produkcji. Przelarcie na pilarkach ramowych, pionowych, tasmowych i tarczowych.
Wady obrobki powstajrice podczas przetarcia. Obsluga pilarek tarczowych i urza-dzen
pomocnlczych. Daiszy przerob tarcicy i odpadow z przetarcia. Mechanizacja i automatyzacja
Procesovi obrobczych w haiach tarlacznych.
Kiasyiikacja i sortowanie malerialow tanych Organizacja pracy w skladach materialow tanych
Pizeprsy bhp i p p o i w skladach drewna tanacznego, na poszczegolnych stanowiskach w halach
tarlacznych i w skladach materialbw tanych.
Cwiczenia.
- opracowanie projektu procesu technoiogicznego z zastosowaniem nowoczesnych
rozw~rizaiitechnologicznych i organizacyjnych.
- anaiiza ustawienia obrabiarek i urzedzen pomocniczych w hali tartacznej zakladu,
- opracowanie projektow mechanizacji i automatyzacji procesbw w halach tartacznych.
- obliczanie sprzqgow pil,
- wypelnianie dokumentacji oraz obliczanie wskainikow technoiogiczno - ekonomicznych,
- korzystan~ez instrukcji technologicznych i bhp dla poszczegolnych stanowlsk i operacji.
47
XTECHNOLOGIA FORNIROW I WEtNY DRZEWNEJ
Procesy technologiczne produkcji forniru. Obrjbka hydiotermiczna. Korowante. Manipulacja i
obrobka wslepna drewna okleinowego i luszczarskiego. Skrawanie plaskle, obwodowe i
mimoirodowe. Suszenie fornirow. Mechaniczna obrobka bokbw forninjw na brzegarkach
I
przekrawarkach. Technologia produkcji welny drzewne). Przepisy bhp i ppoz.
Cwiczen!a:
- rozpoznawanie okiein i oblogow.
- opracowanie procesow technologicznych produkcji fornirow.
- analiza zagroien w procesie pozyskiwania forniru i wetny drzewnej,
- ustalanie warunkaw skrawania piaskiego i obwodowego,
- analiza wad produkcyjnych. okreiianie przyczyn powstawania i sposobow usuwania.
XI.TECHNOLOGiA SKLEJKI i KSZTACTEK SKLEJKOWCH
Procesy technologiczne produkcji sklejki suchotrwalej i wodoodpornej. Dobor kiejow i
sposoby c h przygorowania do ratoionych celow produkcyjnych. Prrygotowanie fornirow.
brzegowanle. spajanie pasm forniru w arkusze. Naprawianie i sortowanie arkuszy forniru do
produkcji sklejki. Kompletowanie i formowanie wsad6w przeznaczonych do sklejania. Nakladanie
kleju. Prasowanie sklejki w prasach wielopolkowych. Dobor parametrow prasowania i ich wplyw
na jakoic sklejki. Operacje wykonczeniowe: studzenie lub nawlizanle sklejki. formatyzowanie.
wygtadzanie, naprawianie powierzchni. sortowanie i znakowanie. Rodzaje ksztaHek sklejkowych i
ich przeznaczenie. Proces technologiczny ksztaltek. Sposoby i parametry prasowania.
Organizacja produkcji. Przepisy bhp i warunki ochrony p p o i .
Cwiczenia:
- obliczanie czasu prasiwania sklejki.
- obliczanie zapotrzebowania kleju i roztworu klejowego,
- obliczanle cisnienia hydraulicznego w prasie dla ilzyskania zafoionego cihnienia jednostkowego
na polkach prasy.
- rozpoznawanie wad produkcyjnych, okresianie przyczyn ich powstawania.
Xll TECHNOLOGIA LIGNOFOLU. ELKONU ORAZ LIGNOSTONU
Surowce do produkcji lignofolu i elkonu. Proces technologiczny lignofolu i elkonu. Przygotowanie
arkuszy fornirow i roztworow kiejowych. Nanoszenie roztworbw klejowych i podsuszanie fornirow.
Kompietowanie i forrnowanie wsadow. Fazy prasowania. Technologia produkcji elkonu jako
twlrzywa drzewnego specjalnego przeznaczenia dla przemystu elektrotechnicznego Proces
technologiczny lignostonu. Fazy produkcyjne lignostonu: przygotowanie surowca, impregnacja.
Prasowanie, obrobka termiczna, obrobka wykcriczeniowa. O r p l i z a c j a pracy. Pizepisy bhp i
P Doi.
48
Cwiczenia
- rozpaznawanie l~gnofalu,elkonu i lignastonu
- obliczanie stopnia spiasowania lignofolu.
- obliczanie bilansu czasu jednego cyklu prasowanla lignoiolu
Xlil. TECHNOLOGIA PtYT STOLARSKICH
Suiowce i p6lfabrykaty drrewne stosowane do produkcji. Wymagania jakoiciowe - normy.
KolejnoiC opeiaqi technologicznych produkcji ptyi stolarsk!ch peinych i komorkowych Metody
technologiczne produkcji Brodkow ply1 Priygotowanie roztwor&u klejowych i fornirow do 3rodu~cji
plyt. Skiauanie zestawdw. Piasowanie ptyt stolarskich ParamerIy prasowanla plyt pelnycn i
komo1kowy~h.Obrobka wykoriczeniowa
Organizacja pracy. Przepisy bhp I warvnki ochrony p p o i .
Cwiczmia:
- opracowanie schernatu produkcji Srodkow ptyt stolarskich pelnych wylwarzanych syste-mem
biokowyin.
. obliczanie zapotriebowania
surowcow do produkcji ptyt stolarskich pelnych,
- okreilanie parametrow prasowania plyt stolarskich peinych i komorkowych.
K M S A IV
X!V 're
. -UHNCLOGIA ?LYT WIOROWYCH
S u r o w c e d o p r o d u k c j i p t y t wi6iowych.Og~lnac~araKteryslykasurowcowdo
produkcji plyt wi6rowyclr. Pochodzenie i postai surowcbw: malerlaiy drzewne, kleje irodkl
zabezpieczajqce. Melody przygotowanla surowc6w do przerobu.
'N y t w a f z a
ii
ie
w io r ow
d r z e w n y c h. Pojecia i okreslenia wiorow drzewnych i
czqstek drewna. Rodzaje wiorow i ich sXlad frakcylny. Wymagania jakosciowe ustalone norma..
Melody skrawania drewna na wiory. Rozdiabnianle, domieianie i
sonowanie w~orow
Charakterystyka technologiczna poszczegolnych operacji i urrqdzen. TranspoR i magazynowanie
widrovi Zasobniki wiorow, zasady dzialania i obslugi
S u s z e n i e w i 0 r d w. Metody suszenia wiorbw w suszarkach bqDnowych i konwekcyjnycn z
pneumaiycznym przemieszczaniem wior6w. Zasady kontroli i iegulacji suszenia. Metody pomiaru
wil~otnosciwiorow. Charakterystyka tecnnologlczna procesu suszenia wlbrow oraz uriadzen
produkcyjnych. Zabezpfeczenia przeclwpozarowe susiarek do suszenia wiorow
Z a k I e j a n i e w i o r 6 w. Metody przygotowania hlejow. Receprury klejowe. Metody zamie~ania
wiorow Dozowanie kleju i wiorow. Ustaianle stopnia zakiejania wiorow. Czynniki technoioglczne
wpiywajqce na proces prawidlowego zaklejania w16row.
49
Formawanie
kobierca,
prasowanle
wykonczanie
i
plyt
w i 6 r o w y c h. Procesy technologiczne formowania kobierca wiotow Charakterystyka
technologiczna formowanla kobiercow. Metody nasypywania
czastek
wiorow.
Wstepne
prasowanie kobierca Kontrola i regulacja formowania kobieica.
Pr a sow a n i e
p I y t w i o r o w y c h. Zjawiska fizykochemiczne zacnodzrjce w procesie
prasowania kobierca. Fazy i parametry prasowania plyt wiorowych (temperatura, ciinienie. czas).
Metody prasowania plyt w prasach hydraulicznych jedno- lub wieiopolkowych. Sposoby
zaladunku i wyladunku pras. Sezonowanie i chlodzenie plyt Operacje wykonczania plyt
wldrowych. Formatyzowanie, szlifawanie, sorlowanie i podzial na formatki. Ocena jakosci
wyrobow gotowych. Eledy produkcyjne plyt wiorowych - przyczyny powstawania, sposoby
usuwania. Zasady organizacji pracy w cyklu produkcyjnym. Przepisy bhp I warunki ochrony p poz.
inne metody
:
produkcji p i y l wiorowych
i pochodnychMetody
technologiczne produkcji ply1 wiorowych cienkich wytlaczanych, pelnych i pustakowych. Zasady
wyrwarzania plyt wiorowych
orientowanych
mechanicznie
i elektrostatycznie
oraz
ply1
cementowo-wiorowych. Produkcja wyprasek z wiorbw. Wymagania jakosaowe ustalone normq
dla wlw plyf wiorowych. Zasady organizacji pracy. Przepisy bhp i warunki ochrony p p o i .
Cwiczenia.
- wykonanie schematu technologicznego produkcji plyt wibrowych.
- rozpoznawanie probek ply! wiorowych.
- obliczanie wydajnosci stacji nasypowych i pias zaleinie ad gestosci i grubosc! piyt wiorowych.
- obilczanie zapotrzebowania kleju i surowca do produkcji ply1wiorowych.
XV. TECHNOLOGIA P ~ Y T
PILSNIOWCH
S u r o w c e d o p r o d u k c j i p l y t piI~niowych.Og6lnacharakterystykasurowcow
do produkcji ply1 piliniowych. Pochodzenie i postac surowcow. Surowce drzewne (drobnica
tyczkowa i galeziowa. zrzyny i zrgbki defibracyjne), kleje syntetyczne i srodki zabezpieczajqce.
Przygotowanie
i
zaklejanie
masy
wloknistej
metodq
mokrq.
Metody rozdrabniania surowca drzewnego na zr?bki. Sortowanie i oczyszczanie zrebkow.
transporl i magazynowanie.
R o z w < 0 k n ia n ie s u r o w c 6 w
d
r z e w n y c h. Podstawy teoretyczne rozwl6kniania
drewna. Metody rozwlokniania termomechaniczne~oi w defibratorach. Parametry rozwloknianfa
(temperalura, cisntenie pary nasyconej i czas). Charakterystyka i ocena jakoici masy wlokn~ste,.
Pojecia i okreslen~a irakcji wioknislej i niewloknistej. Domielanle mas). i oznaczanie stapnia
zmielenia. Czynniki wplywajqce na mielenie masy Sorlowanie i regulacja steienia masy
wloknistej. Zasady transporlu i magazynowania masy.
50
M e t o ti y z a k I e j a n i a rn a s y Charakterystyka fechnoiogiczna metod zakiejania masy.
Zakiejanie hydroiobowe Irlb wzrnacnia!qce. Srodki hydrofobowe i sklejajqce
-
rodzaje i
wlasc>wosci.Zasady kontroli i regulacji zakiejanla rnasy wMknistej.
Forrnawanie
wstvgi,
suszenie
prasowanie,
hartowanie
ply!
i
operacje wykoriczeniowe
F o r mow a n1 e w s t ? g
i
w I 6 k n i s t e J. Merody technologiczne fornlowania ws!egi na
mokio. Suszenie piyt piiiniowych miekkich (porowatych) w suszarkach rolkowych. Parametry
sriszeiiia. Zapiony i sarnozaplony plyt w suszarkach. Sposoby przeciwdziaiania.
P r a s o w a n i e p Iy ! p I I s n i o w y c h. Pararnetry i schernaty p<asowania plyt.
Ha
r o w n i a p t y ! ( o b i6 b k a
i
ilanowniczych.
Czas
I
t e r rn i c z n a ) Proces hanowanla plyt w komorach
iemperatura hanowai,ia. Zrnlany zachodzqce podczas prasowania i
hsnowania plyt
Zjawlsko
przeciwdztalania.
Zabezpieczmia
zaplonu i sarnozapionu w czasie hartowanla ply!,
przsciwybuchowe
i
przeclwpozarowe
w
SpOsoDy
komorach
hanowniczych.
K I im a !y z a c j a
p i y t. Charakterystyka fechnologlczna rnerod klimaryzacji w kornorach
nawiiia!a.cych i kiirnatyracji koniaktowej Formatyzowan~eply! pilsniowych na arkusze. TranspoR
I
skladowan8e. Wady produkcyjne piyt piliniowych, pizyczyny ich powstawania i spasoby
usuwailia. Organizacja pracy w cyklu produkcyjnym piyt piisniowych. Przsplsy bhp i wafunki
ochrony p o o r .
I n n e m e t o d y p io d
il
k c j i p I y i p i I S n i 0 w y c h . Charakterystyka technologiczna
Produkcji ?iyt Diisniowych wardych dlaoszonych. Cel , mrtody produkcji piyt piliniowych bardzo
wardych. Proces nasycania piyt olejem schna,cym. Parametry technologiczne prasowania i
obrobki terrnicznej ply!. Cel i metotiy produkcji plyt piisniowycn hvardych powiekanych. Proces
technologiczny formowania wstegi z warstwq okladowa, scieru drzewnego i masy celuiozowej.
Czynnosci poiepszaja.ce jakosc i viyglad esretyczny plyt (npbawienie masy okladowej). Proces
!echnoiogiczny wywarzan~a ply! piisniowych poltwardych (MDF) metodq suchq. Ochrona
Sroaowlska oaturainego.
Cwiczenia.
- rozpoznawanle rodzajow piyt pilbniowych.
- ocena jakosci ply: oraz okresianie wad produkcji.
. obiiczanie zapotrzebowania
n a suiowce drzewne dla zalozonego cykiu produkcyjnego,
- ooiiczanie wydajnoscl urzadzeri produkcyjnych.
51
XVITECHNOLOGIA MVKONCZANIA POWlERZCHNl DREWNA I TWCRZYW DRZEWNYCI-I
Rodzaje i sposoby
powierrchni drewna
o b r o b k i wyko~czeniowejCeiir0dzajewykonCzan~a
i nvorzyw
drzewnych.
Pojecia
i okreslenia
powlok
kryja.cycll
I
przezroczyslych Rodzaje wykonczen (wykonczenie zabezpieczaj~ce,na mat. na pMpolysk. na
polysk). Technologic suche i mokre, stosowane materialy. Czynniki wplywaja.ce
na proces
wlabciwego wykonczenla powierzchni drewna i tworzyw drzewnych.
Wyko"czanie
powierzchni
m a t e r i a Ia m i I a k i e r n i c z y m i.
pow'erzchni
do
wykonczenia
kryja.cego
drewna
i
tworzyw
drzewnych
Wymagania technologiczne dotyczqce pizygotowania
i
przezroczystego
Charakterystyka
czynnoscl
technologicznych poprzedzajacych nakladanle materialow lakierniczych izaprawianie wad
drewna, usuwanie plam, odzywrzanie, wybieianie, szlifowanie, wypetnlanie porow, wygladzanie
pow~erzchni). Przygotowanie materialow lakierniczych Bawienie powierzchni drewna Zasady
spon+dzania rozwor6w bawiqcych. Metody bawienia i wytrawlania
Reczne sposoby
nanoszenia materialow lakierniczych Natrysk pneumatyczny, hydiodynamiczny. elektrostatycmy
Automaty i roboty lakiernicze. Nanoszenie pizez polewanie walcami, zanurzanie w bebnach
I
przez pizeciaganie. Nanoszenie elektroforelyczne. Zasady tworzenia powlok lakierniczych
Suszenie konivekcyjne promienlami podczerwieni (JR), kalandiem. Obrobka uszlachetniaja,ca
-
szlifow~nie i polerowan~e INady powlok lakierniczych, przyczyny pawstawania i sposoby
usuwania. Procesy technologiczne wykoriczania powierzchni elenientcw meblowycn. plyt
pilbnlowych twardych. Rzemieblnicze sposoby wykonczania powierzchni Przepisy bhp i warunki
F ?or.
Crlejanie powierzchni tworzywami sztucznym!. laminowanie.
iechnologia oklejanfa plyt wi6rowych i paidzierzowych okleinami szlucznymi Oklejanie foliami z
polichlorku winylu. Pojecia i okreslenia ply1 iaminowanych. Technologia laminowania ply1
wiorowych i pilbniowych z chlodzeniem w prasach w~elop6tkowych.Laminowanie plyt wiorowych
baz
chlodzenia
w
prasach jednopolkowych
krotkotaktowych,
lmpregnacja
papierow
I
otrzymywanie fiimow do laminowanla (ostonowy, przeciwprezny, dekoracyjny i wyrownawczy).
Przygotowanie zestawow do presowania. Naprasowywanie film6w na powierzchnie ply1 Fazy
prasowania i parametry technologiczne. Laminowanie sklejki przy uzyciu filmow i zywic
fenolowych.
Oklejanie
powierzchni
tworzyMi
drzewnych
laminatami
cienkowarstwowym!
(unilam.un~fleks).Organlzacja pracy. Przepisy bhp i p p o z Ocnrona srodowiska.
C~viczenia:
- obliczanie zapotrzebowanla na okreilone materialy lakiein~cze.
- rozpoznawanie wad wykonczenia, okreslanie przyczyn ich powstawanla.
- rozpoznawanie materiatow lakierniczych i okreslanie ich wlasciwosci techniczno-uiytkowych.
- odroznian~ematerialow laklernlczych nawierzchniowych od podkladowych.
52
- opiacowanie schematow procesow technolagic~n~ch
wykaliczenia powierzchni drevdna rnetodq
silclia, t mokrq
XVIliECHNOLOGlA PRODUKCJI MEBLI
Charantfiystyka !echnoiogiczna iozrrych wyiobow meblarskich. Przebieg wykonania elernenrow z
drewlla litego i tworzyw drzewnych. Wykonanie mebli o roznej konstrukcji. Charakterystyka
nieroztqcznego i rozlqcznego montaiu roznych wyrobow meblarskich. Przebieg pracesu montaiu
z wykorzystaniem urzqdzeii montaiowych. Tolerancje i pasowania elementow slalych i
iuchomych w wyrobie. Wplyw aokladnoicl obrobki oraz stopnia chropovfatosci powierrchni
elernenrow i podzespolow na technike montazu. Pakowanie mebli. Organizacja pracy. Warunkl
bhp i p p o i .
Cwiczenla
- czyiatiie i wykonywanie schematow piocesow technoiogcznych mebli.
. dobor ziaczy, pola.czen
stolarskich.
- oobor okiic. iqcmikow i akcesoriow,
- korzysranie z dokumentacji technologicme;.
- opracowariie schematu procesu technologicznego montazu okreslonego wyrobu.
XVIIIPRODUKCJA MEBLI TAPICEROWANYCH
Prooukcja mebii rnetodq rzernieilnicza. Warsztaty tapicerskie. Przebieg prac tapicerskich.
Produkcla mebli malodami przemyslaivymi. Piace dekoracyjne i specjalne. Zasady OrQanizacji
pracy 'l~iarunkibhp i ochrona ppoz.
Cwczenia:
- opracowanie schematow procesu techiiologicznego wyrobow tapicerskich rnetodq rzemiesln~czq
i przemyslowq,
- okreslanie romic w wytwarzaniu wyrobow tapicerskich rnefodami rzernieslniczyrni
I
przemysiowymi.
XIXTECHNOLOGIA PRODUKCJl STOLARKI BUDOWLANEJ
Charak:erystyka lechnologiczna rbinych wyrobow stolarki budowianej. Proces technologtczny
stolarkl okiennej. Okna dachowe. Technologia wykonywania stolarki drzwlawej. Produkcja
eiernentow boazerii. Wykonanie schodow o roinej konstrukcji. Pakowanie wyrobow stolarki
budowlanej. Organizacja produkcji w zakladach stolarki budowlanej. Bezp~eczenswoi n$giei;a
pracy.
Cwiczenia:
- opracowanie schematow technologicznych produkcji okien i dnwi,
- projekfowanle okna. drzwi i schodow drewnianych.
53
- analiza procesow produkcyjnych
XX. MAGAZYNOWANIE I TRANSPORT MEBLI I STOLARKI BUDOWLANEJ
Zasady gospodarki rnagazynowej w zakladach pizernyslowych. Transpofl wewna.trzzakladowy
Organizacja zbytu i ekspedycji wyrobow. Transport zewnetmy. BezpieczensWo i htgiena pracy.
Ochrona pneciwpozarowa.
Cwiczenia:
- wypelnianie dokurnentacji rnagazynowej,
- okre5lanie sposobu transporfowania materialow i wyrobow w zakladzle produkcyjnym
KLASA V
XXI. NAPRAWA I RENOWACJA MEBLI I 'AWROBOW STOLARKI BUDOWLANEJ
Przyczyny uszkodlen rnebli, mebli tapicerowanych i stolarki budowlanel. Klasyfikacja uszkodzen.
Naprawa poiqczeh konstrukcyjnych i uszkodzonych elernentow. Naprawa uszkodzen powierzchni
elernentdw z drewna i twoizyw drzewnych. Naprawa powtok iakierowanych. Naprawa rnebli
tapicerowanych. Naprawa i renowacja rnebli stylowych.
Cwiczenia:
- okresianie przyczyn uszkodzen wyrob6w stolarskich i tapicerowanych.
- dobieranie malerialow, narzedzi i tecnnolcgii prac napraviczych.
XXIITECHNOLOGIA
PRODUKCJI
INNYCH
WYROBOW
Z
DRE'NNA
I
TWORZY'N
DRZEWNYCH
T e c h n o l o g i a
p r o d u k c j i
i
r n o n t a i u
k o n s t r u k c j i
w i e I k o w y m i a r o w y c h. Produkcja i zastosowanie wielkowyrniarowych elementbw
konstrukcyjnych z drewna i tworzyw drzewnych. Przebieg procesow technologicznych. Montai
konarukcji wielkowyrniarowych z drewna i tworzyw. Zasady bhp i p p o i w procesie produkcji
I
rnontaiu.
Techn oI0 g ia
opakow an z
rodzaju produkowanych skizynek
d r e w n a. Procesy technoiogiczne w zaieinoici od
i kornpletow skrzynkowych.
Organizacja
produkcji w
skrzynkarniach. Technologia produkcji palet. Technologia produkcji wyrobow bednarskich.
Technologia produkcji lubianek.
T e c h n o l o g i a p r o d u k c j i m a t e r i a l o w podtogowych.Technaiog~aprodukc~i
tarcicy podlogowe]. Technologia produkcji deszczuiek posadzkowych. Technologia produkcji
desek podlogowych klejonych.
Technologia
rnaterialow podlogowych. Przepisy bhp i p.poz.
54
produkcji posadzek.
Organizacja
produkcji
Technolagis
produkcli innych wyrobow z
drewna.Zarystechnolog~i
produkcji innych wyrobOw z drewna: galanterii drzewnej, sprzqtu sporlowego, olowkow, zapalek.
macrkf drrewnej
Cwtczeiiia.
- opiacsvian;a kole~noscioperacjz :echnoiogicmycn dla okresionych konstrukcji
w~elkovryniarowych.
- opracowanie schematow technologicznych dla wybranych wyrobow.
- szkicawanie profili materiaMw podiogawych,
- obl~czan~e
ruzycia materialow dla okieilonej grupy wyrobow.
- sporzqdzanie zestawienia wyposazenia w obrablarki specjalisryczne.
U i l l NORMAiiZiiCJA
Cel i rola norrnalizacji w zyciu gospodarczym Rodzaje norm. forma i uklad trescl. Sposoby
korrystania z nortn prZEdmiotowycn. JakciC v.yrooow
z drewna i hvorzyw drrewnych.
Organizacja zadania i obow~qzkisl~lzbyKJ. Ocena jakosci wyrobu gotowego. Rola promocjl.
Cwicreoia'
- poslug~waniesie normami.
- anallza schematu obiigu dokurnel,iacji mugazynowe].
- opracowanie norm zakladowyci: v# aparciu o PN i EN,
- ocena jakosci wywarzanych wyrob6w.
XXIVORGANIZACYJNE WSADY PRZYGOTOWANiA PKODUKCJI
Charakterystyka piocesu pr0dukcy)nego i technologicznego. Technologiczne i organizacyjne
przygotowanie produkcji w' oparciu 0 m~qdzynarodavenorrny I S 0 9000 (normy europejskie EN
2900) - normy okreslaja.ce organizacj? i czynnoscl zapewniajqce uzyskiwanie odpowiedniego
poziornu jakosci produkcji.
Owiczenia:
- sporzqdzanie podstawoviej dokumeiitacii. projektu mebla, rysunku technicznego. noriny
zaktadowej, schematu procesu tecnnologicznego, instrukcji technologicznej, instrukcji
stallowiskowych, normy materialowej, normy czasu pracy.
- proiektowanie doboru i rozmieszczenia stanowisk roboczych.
XXV. ZiiiiYS CHEMICZNEJ TECHNOLCGII ORE'NNA
Wykorzystanie drewna w pnetwoohvie chemicznym. Zachowanie sie drewna pod wplywem
czynnikow chernicznych. Termiczny rozktad drewna. Destylacja iywicy. Ekstrakcja iywicy z
karpiny. Ekstrakcja garbnikow. Produkcja ceiulozy i papieru Chemiczny przerob celulozy.
Hvoroliza drewna.
55
Cwiczenia:
- rozpoznawanie produktow chem~cznegoprzerobil drewna,
- sporzqdzanie schematow procesaw technologicznych ekstrakcji i destyiacji iywicy. Suchel
destylacji drewna, produkcji ceiuiozy.
XXVITENDENCJE ROZWOJOWE PRZEMYSLU DRZEWNEGO
Swiatowe i krajowe tendencje rozwojowe
przemyslu drzewnego. Moiliwosci unowoczesniania
produkcji. Au1omaryzac;a i k0mpo;eyzacja w zakiaciach drzewnych. Problemy podwyiszania
jakosci wyrobow Zagadnienia ochrony Brodowiska naturalnego.
Cwicrenia:
- analiza roinych irodel informaqi (normy, kataiagi, prospekty).
- analiza metod technoloQicznych stasowanych w warsztaiach (zakladach produkcyjnych),
okreblanie alternatywnych rozwia.za" poiepszajqcych jakosc wyrobow i eiekty
ekonomiczne.
XXVll SPECJALlZACJA ZAWODOWA
Do wyboru
- rnebiarstwo i Stolarka budowiana.
- tartac~nlctwoI wyroby drrewne.
- huorzwva dnewne
3. Uwagi o realizacji
Zakres tresci program" nauczania
-
technoiogli
-
ma na celu wyposazenie uczniow
(siuchaczy) w wiedze i umiejetnosci niezbedne do wykonywania zawodu technik technologii
drewna. Znajomosc zagadnien z technologii wymaga Scislego powia.zania tresci tego przedmiotu
z wiedza z rnateriaioznawshua, rysunku technicznego, konstrukcji, maszyn i urzqdzeii.
elektmtechniki i automatyki, pracowni badan iaboratolyjnych. Nabyte wiadomosci I umiejetnosci z
tych przedmiotow nie moga. bye powiarzane na iekcjach technologii, lecz wykanystane podczas
poznawania proces6w pnelworczych
i
wytworczych. Znajac wiasciwoici, cechy techniczno -
uiytkowe stosowanych rnateriaiow oraz budowe narzedzi, maszyn i urzadzeii moina zastosowac
odpowiedniq technoiogie w procesie technoiogicznym danego wyrobu. Naleiy
dostrzegac
problem korelacji technologii z zajeciami praktycznymi oraz praktyka zawodowq i odwrotnle.
Zdobyta wiedza na iekcjach technologii stanowi w a i n q podbudowe teoretyczna dla zajec
praktycznych, a doswiadczenie i umiejetnosci z praktyki zawodowej irodlo informacji o nowych
technoiogiach stosowanych w zakiadach pracy.
56
Wyn!kaja.ca
wyka:zyslana
z plan" nauczanla lhczba godzin na reailzacjq programu powinna byc
na uksztallowanie umiejetnosci okreslonych dla przedmiotu, zawodu
i
na
aktiraiiracje araz na rozszerzenie tresci prograinawych.
'arealizacjl tieici
kszfalcenia, naiiczyciel powinlen stosowae w szerokim zakresie Cwiczenia
i
irodki dydaktyczne: filmy, modeie, piansze, ioliogiamy, fazogramy.
Ze wzgledu na duzy stopien trudnosci n~aterialu,gospodarczq wainosc, na realizacje
niektorych fresci okreslono wiekszq i l o i l godzin. Do najwainiejszych zagadnien naleiq:
suszenie drewna, obrobka skrawaniem kiejenle i okleinowanie, wykonczanie powierzchni
drzewnych produkcja Mlorzyw drzewnych
Zajecia powinny byc organizowane w praco~vniprzedmiotowej wyposazonej w niezbeany
sprzet jak. labiice. monitory, kamera, filmy, komputer z drukarkq, prograrny komputerowe.
piansze, zeslawy probek ilp. Zajecia z technologii nalezy prowadzie z calq klasq. Cwiczenia
powlnny miec charakter pracy indpv~duainejlub pracy w zespolach ucrniowsk~ch (podzial kiasy
lia zespoiy 4-6 osobowe). Wskazana jest realizacja programu przedlniofu w 2-godzlnnych
jednostkacn lekcy~nycn.
57
POOZlAt MATERIALU NAUCZANIA
Technikiim 5-letnie na podbuaowie programowe] szkoly podstawowej ')
') Na realizacj? dzialow programowych w 3-letnim i 2-letnin cykiu ksztalcenia oraz we wszystkich
typach szkol dla doroslych naleiy przeznaczyc proporcjonalna liczb? godzin.
58
Podczas realizacji i dzialu programu nauczania nalezy poslugiwac slg slown~kaml.
en~~klopediami,
rocznikasni statystycznymi. Pozivoli to na ksztakowanie nawyku korrystania
Z
roinych i i j d e l informacji. Najwazniejsze cele lo. okreslenie rasobow surowca drzewnego w kialu
i nu iwiecte, okieilenie roli technoiogii w procesie produkcyjnym oraz miejsca pracy i zadaii
przyszlych absoiwentow technikum.
VV dziaie I! nauczyciel powinien skoncentrowac sig na objasnianiu praw i obowiqzkow
pracownikjw z dziedziny bhp
i
ochiony p p o z W drugiej czesci tego dzialu naieiy zapoznac
uczniow z podstawami ergonomti, fizjologii pracy i ich wplywem na bezpieczetistwo i hlgiene
pracy
'N oziale lil uczeti pawfnien zapoznac sie z prawidlowq organizacjq skladu surowca
dfrewnego, skladu materialow tanych, sposobami zabezpieczania drewna przed niszczeniem
Realizacje reyo dzialu ulatwi wyciecrka przeomioiowa lub fragment filmu.
W dziale IV uczeii powinlen zapoznac si? z rodzajami i sposobanli obrobki drewna.
dzialaniem roinych czynnikow na drewno podczas obrobki. Nauczyciel powlnlen uiwiadom~c
uczniom. i e wyr6b z drewna powstaje w wyniku czynnosci i operacji technologicznych
wystgpuja.cych w okieilonej kolejnosci.
Dzial V
zilwiera material dotyczqcy prawidlowej gospodarki drewnem, planowania
zapasow Pienvsza czesc zawiera iematyke dotyczqca podstaw suszenfa drewna. druga, dotyczy
SuSZenia na powietnu, trzecia
C Z ~ S Ususzenia
- suszenia w suszarkach. SzczegQlliie trudne m o i e b y l obliizanie
oraz wydajnoici suszarek.
W ramacn cL%iiczenuczniowie powinni opracowac program smzenia wykorzystnjqc komputer.
'a
lechnikiini po szkoie zasadnicze] nalery ograniczyc wiadomoSc! z zakiesu suszenla na powietrzu.
W dziale VI naleiy okresiic zmiany zachodzqce w diewnie podczas procesu parzenia i
yigcia. Dia lepszego zrozumienia procesow naiery organizowac wycieczki przedmiotowe do
pobiiskich zakladow prremysiowych prowadzacych wymienione sposoby obrobki drewna.
Dzial Vli poswiecony jest obrobce skrawanlem drewna i twonyw drzewnych. Realizujrjc
material nauczania leg0 dzialu uczniowie powlnni poznac zasady recznej i maszynowej obrobki
drewna, czynniki wplywajqce na proces skrawanla, organizacje ergonomicznego i bezpiecznego
stanowiska pracy. Szczegolnie wazne jest opanowanie i$mtejetnosciprojektawania i wykonywania
oprzyrzadowania
uiatwiajqcego maszynowq obrobke skrawaniem oraz wplywajqcego na
dokladnoic obrobki. Podczas omawlania materialu naleiy odwolywat sig do umiejetnoici
zdobytych podczas zajec prakrycznych oraz wdraiania do korzystania z podstawowej
dokumentacji.
59
Reaiizujqc
material
nauczania
dzialu
Vlll
naleiy
poslugiwac
sie
instrukcjami
technologicznymi dotyczqcymi pnygotowania roztworow klejowych oraz parametrow klejenia i
okleinowania. Zadaniem nauczyciela jest wyrobienie u uczniow przekonanla o kon~ecznosci
stosowania kiejow ekologicznych odpowiednio dobranych do warilnkow uiytkowania spoin
kiejowych.
Material nauczania rawany w dziale iX poiwiqcony jest organizacji tanakow I technologii
produkcji tarcicy. Wprowadzeniem do matenaiu powinna byc wycieczka do pobliskiego tanaku iub
fragment filmu dydaktycznego ukazujacego organizacje skladu drewna. hale tanaczn? oraz sktad
tarcicy. Szczeg6ln1ettudne, a zarazem waFne z punktu widzenia oszczednosci drewna jest
opracowanie sprzegow pii. obliczanie wskainikow technoiogiczno-ekonomicznych. Wazna jest
analiza instrukcji technoiogicznych i warunkow bhp dla poszczegolnych stanowisk roboczych
Dziaty X - XV dotycza procesow technologicznych produkcji tworzyw drzewnych
stosowanych w pracach stolarskich. Dla lepszego poznania omawianych problemow naleiy
posluzyc sie filmem dydaktycznym wprowadzaj?cym uczniow w problematyke produkcji tworzyw
drzewnych. Nauczyciel powinien skoncenlrowac sie na objasnianiu procesow technolog~cznych
uwzgiedniajrjc parametry poszczegolnych faz obrobki, mechanizacje i automatyzacj? procesow
oraz zagadnienie wykorzystania odpadbw dnewnych. Podsumowaniem zdobytych umiejetnosci
powinna byc praktyka zawodowa organizawana w klasie Ill w zakladach tworzyw drzewnych.
Material zawarly w dziaie XVI powinien bye przyswojony przez uczniow szczegolnie
starannie. Jakose wykonczenia powiezchni drawna i tworzyw drzewnych wplywa na koncowy
efekt produkowanych wyrobow i ich walory estetyczne. Zadaniem nauczyciela jest wyrobienie u
uczniow wrailiwobi na ochrone Brodowiska oraz bezpieczeristwo i higiene pracy.
Dzialy zawierajqce material nauczania dotyczacy technologii produkcji mebli, mebli
tapicerowanych, stolarki budowlanej i innych wymbow z drewna, a taKze pakowania, transponu
oraz napraw i renowacji wyrobow naleiy ujqe calosciowo. Szczegblna uwage nalezy poswiqcit
na wyksztatcenie umiejqtnosci wykonywania elementow z drewna iitego i tworzyw drzewnych,
taczenia tych eiementow w wyrobach. Vczen powinien znac prawidlowq organizacje montazu
oraz urniec opracowac instrukcje montazu, pakowania, przechowywania i transportu wyrobow
Zadaniem nauczyciela jest uswladomienie uczniom, jakie narzedzia oraz urzadzenia moga by6
wykorzystane przy prawidfowym przebiegu prac montaiowych. Realizacje (ego materialu ulahvi
obserwacja prac montaiowych w warsztatach lub w zakladach pracy.
Dziat XXV naleiy przedstawic w sposob ogolny najlepiej za pomocq filmu dydaktycznego
lub wycieczki do zakladu chemicznego przerobu drewna.
60
Dz~aiXXVll. Materiai nauczaiiia opiacowuie nauczyciei technoiogii, a zawierdza zespol
nauczyc:el
przedrniotow
zawodowych.
Specializacja
jest
realizowana
na
zajpciach
specjalizujacych organ~zowanych w klasie programowo najwyiszej dla jednego z trzech
kie:unk6w
jneblaistwo i stolarka budowiana, tanacznicwo i wyroby dnewne oraz w o n y w a
drrewne
Material pragramowy powinien obsjiiiowai wybiane dziaiy technologii lub innego
przedmioru zawodowego z uwzglgdnieniem porzeb iokainego rynku pracy.
Giownym celem nauczania pnedmiotu jest wdiazanle uczniow do sanlodzielnej pracy.
logicznego myslenia, analizowania i wnioskowailia. Na kaidych zaigciach naieiy prowadzic
nariczanie wielopoziomowe, stawiac trudniejsze Zaaania uczniom zdoln~ejszym.zaangazowanym.
zadanja mob~l~zujqcicedo poglebiania wiedzy wykrac:aja,cei
poza program nauczania Proponuje
sie, aby osia.gniecla iiczniow Dyly badane za pomocq:
- testbvr osiqgniec szkoinych.
- opisoiv iub schematow np. przeoiegri procesii technologicznego.
- rysunkow odtwoneniowych lub w o r z y c h .
- cwlczen.
- abserwacji ucmiow podczas wykonywania zadan i przygotowania do zajec.
Sprawdzanle osiqgniec ucztitow powlnno obejmowac wszystkie
umiejetnoici dotyczGe
technolcgii. S:anowi l o podsrawg uzyskania przez uczniow pozytywnej oceny.
4. P o d s t a w o w e S r o d k i dydaktyczne
2rzyrz;ay
spaiary. ucqbzenia.
- zestaw przynqdbw pomiarowo-kontiolnych stosowanych p n y obiobce drewna.
- mikroskopy,
- wagi analityczne i techniczne.
- Suszalka laboratoryjna.
- przynady do pomiaiow wilgotnoici, do pom~arowpH, lepkoici, ggstaici.
- proste urzadzenia do giecia drewna.
- igczne narzgdzia stolarskie.
- narzgdzia do maszynowej obiobki drewna.
- kamera !alewizji przemysiowej.
- rzurnik pisma
Poradmki. normy, tabiice, katalogi:
- katalogi wyrooow z drewna.
- tablice I diagramy stosowane w suszarriicwie, hydrolermicznej i plastycznej obrobce diewna,
- zestaw obowia.zujqcych norm poiskich.
- kodeks pracy.
61
- normy miedzynarodowe I S 0 sari 9000 Zapewnienie jakosci produkcji.
Zestaw prdbek:
- roinych gatunkow drewna.
- zrebkbw, wiorow i mas wMknistych.
- oklein i luszczki.
- Worzyw drzewnych (plyt wibrowych, pilsniowych, sklejki, iignofolii, lignostonu, elkonu, plyt
stolarskich),
- klejow i substancji dodatkowych.
- rnater1al6wdo zabezpieczania i uszlachetnlania powierzchni drewna,
Modele:
. polljczen elementow z drewna i iworzyw drzeiwnych.
- Susza~ek,
- wyrobow meblarskich i mebli tapicerowanych.
- wyrob6w stolarki budawlanej.
- opakowan z drewna.
- wyrobow gaianterii drzewnej.
Foliogramy. przezrocza, filmy dydaktyczne, programy komputerowe:
- rozrnie~zczeniebaz surowca drzewnego I tanskow w Polsce.
- transpofi i rozladunek drewna okraglego,
- organizacja tartakow i prrebieg produkcji tarcicy,
- organizacja zakladow i proces produkcji tworzyvi drzewnys.
- schematy budowy podstawowych maszyn i urrqdzen.
- schematy procesow technalogicznych produkcji Worzyw drzewnych oraz roinych wyrobow z
drewna,
- zasady obslugi podstawowych obrabiarek i urzljdzen do obrobki drewna,
- oprogramowanie procesu suszenia drewna.
- oprngramowanie profilowej obrobki drewna.
Techntczne srodki dydaktyczne.
6. Literatura
Back K. Witkowskl B. Technologia tapicershva. WSIP Warszawa 1978
Drouet T i inni. Tecinologia hvorzyw drzewnych. WSiP Warszawa 1979.
Dworakowski J. Hryniewlcz R .Twonywa drrewne w s:olarshvie, DWSz. Warszawa 1968.
Dzieyielewski S. Meble tapicerowane. Produkcja przemystowa. WSiP. Warszawa 1996
Glijer L. Matejak M., Osipiuk J. Teoria i technika suszenia drewna, PWRiL Warszawa 1984.
Gromadzki J. Technoiogia drewna dla technikow przemyslu drzewnego, PWRiL. Warszawa cz i
19i4, czil 1980.
62
Giolnadzki J.. Teclliiologia produkcji okleiri i oblogow. PWRIL. Warszawa 1969.
Kneull F Suszenie ArKady Warszawa 1970,
Koicrevrskl A 0.. Krrysik F . Szmd J M.. Tanacm;cNro PWN 'Narszawa 1970.
Krzysk i.Nauka o Urewnie. PWRlL Warszavia 19i4.
Metrak Cz. Meblz~stwo.'NNT Warszawa 1975.
Peikimy T. Stefanski J. TechnoioQia produkcji iwcrzyw drzewnych. PWRiL. Warszawa 1970.
Flasackl A. Tanacznicwo. PWRiL Warszawa 1955
Praca zbiorcwa (SITLID). 92zpieczerisrwo I higiena pracy w pizemysle drzewnym. PWRiL.
'Narszaiua '1966.
Praca L
D ~ O ~ O Ergonoilila
V ~ ~
I
ochrona pracy w przernysle drzewnym, PWRiL Warszawa 1932
Prsca :bioroia. Suszenie drewna Wyd SGG'uV. Warszawa 1977
Praca zbioroiva. Tecnnoiogia pradrikcji sklejek PWRiL Warszawa 1969,
Przca zbiorowa Technalogia plyt pllsniowych. WRLlS Warszawa 1965,
P:oszyk S.. Technologla worzyw drzewnych. cz.2 Wykonczanie pow~eizchniWSiP Warszawa
:995
Przadka IN Technologla rneblarstwa cz 1. WSiP Wa:arawa 1996
Prz2,dka IN.. Szczuka J . Technologia rneblarstwa cz.1 czll. WSiP Warszawa 1986,
S:run!illo
Cz..Podsiawy ! e m
i techniki suszenia. WNT 'Narszawa 1983.
Swaczrna I Meals. Napraw* i odnawi&nie. P'IVRIL. 'Narszawa 1995
Szczuka J . Zurowski J . Materialoznawswo przernyslu drzewnego, WSiP, Warszawa 1990
Tecnnologis tworzyw drrewnych C z l . Praca zbiorowa. WSiP Warszawa 1994.
T,yszka
J..
Pou?ienchnioweuszlacheinianie wyrobow z drewna, WNT Warszawa 1975.
Wojclechowski T . Chemiczna technologla drewna PWRiL Warszawa 1960.
Zenkteler N. Mechaniczna lechnologia drewna PWRiL Warszawa 1971
Zenkteler N. Technologia klejenia drewna PWRlL Warszawa 1968.
Przeniysl Driewny. Pub'ikacja branzowa Wydawnicwa NOT.
Lileraiilra Powirlna byc na blezqco aktualizowana
63
MASZYNY I URZ4DZENIA
I . Szczegolowe cele ksztalcenia
W wyniku zorganizowanego procesu nauczania uczen (siiichacz) poviinien umiec
- rozpoznal maszyny i silniki oraz okreslic ich parametry techniczne i przeznaczenie.
- dokonal obliczeri mocy i sprawnosci maszyn.
- rozpoznal metale i stopy oraz okreiiic ich zastosowanie.
- okreilil spos6b obrobki rnetali i stopow.
- wykanae podstawowe abliczrnia wytrzymalosci materiatow.
- rozpoznae typowa czesci rnaszyn,
- dokonae obl$czanwytrzymalosci polaczen czesci maszyn.
- rozpoznal pompy. okreslic ich przeznaczenie i wydainosc,
.wkonae podslawowe obliczenia z zakresu termodynamiki i energetyki ciepine].
- rozpoznae kotiy i silniki parowe, okreSlie ich przeznaczenie.
- rozpoznai sprezarki i wentylataty, okreslie ich przeznaczenie i wydajnosc.
- rozpoznat silnikl spalinowe oraz uklady silnikow,
- rozpoznal diwignice i przenosniki oraz okreslic ich przeznaczenie:
- rorpoznac narzedzia tnqce stosowane w obrobce drewna oraz okreslic ich przeznaczenie
- dobrac narzqdzia do rodzaju obrobki.
- dokonac pomiaw parametrow narzedzi.
- okresiit stan tecbniczny i przygotowanie narzedzi do pracy,
- razroinie 0brabiaiKi do drewna i iworzyw drzewnych oraz okreslic ich przeznaczenie.
- rozroinic zespoly robocze obrabiarek do drewna.
- okreslic przeznaczanie i zadania wykonywane prrez zespoly robocze obrabtarek.
- okreslic sposob obstugi obrabiarek do drewna.
- sporzqdzic i odczytac schematy kinematyczne maszyn na podstawie dokumentacji
techniczno-ruchowej,
- ustawic zespoly prowadzqce, podpierajqce, dociskowe, zaciskowe i inne.
- ustaivic zespoiy robocza obrabiarek.
- dobrac i ustawic zespoly ochronne i zabazpieczajqce.
- zamocowac narzedzia w zespolach roboczych,
- okreilic sposob obstiigi rebarek. wiorkarek, korowaiek,
- obsiutyc typowe cstrzarki do narzqdzi tnacych,
- rozroinic obrabiarki przenosne i narzedzia zmechanizowane oraz okreslic sposob ich obslugl
- zapobiac powstawaniu zagroieri wypadkowych, udzielit pomocy przedlekarskiaj.
- rozpoznac typy suszarek. okreslil ich przeznaczenie i wydajnosc.
64
- okreslit rasatiy obslug, urrqdze" pomiarowo-kantrolnych suszarek.
- akre$i!C typy, pireznaczenle i sposob obslugl parreini i warzelni.
- okrsiiit zasady doboiu gigtarek I okreslic spasob ich obslugi.
. okreilie sposbb obslugi unqdzeh do przygotowytvania i nanoszenia kleju, pras hydraulicznych i
pneumatycznycl~.
- dokonzf konlroli i reguiacji psiametrovr pracy pras hydraulicznych.
,okieslic
spasob obslugi i konsewacji ohlejarek wasktcn powierrchni,
,okie~lic
spos6b
obslugi i konserwacji spajarek.
okrasi~csposob obslugi inasryn i umqdzen do iaczenia elementow,
- otireshc rasady dz:alanla i obs1l;gi maszyn i unqazen do produkcji tworzyw drzewnych.
- ok,... e ~ l : cspas6b obslugi mechanlcznych sztapiarek do tarcicy,
- okrisllf zasady obsir~giobrabiarek i urzqtizen do produkcji niateriaiow padlogowych.
- scharakteryzaviac urza.dzenia do impregnacji drewna I okreslic sposob ich obsiugi.
- rozrbzniC masryny i urzqtizenla ti0 wykoriczania poivlerzchni i okreslic sposob ich obsiugi.
- rozpornac i okreSllc prreznaczenie oraz zasady obsiugi urzqdzeri lapicerskich.
- iozpoznac unqdzenla muntazowe, okreslic ich prreznaczenie i sposob obslugi.
- okreslic tyPy urzqdzeti do okuwania elementow pned montaiem.
- okreslic
I
scharakteryzowac rnaszyny i urzqdzmia specjalistyczne sfosawane w meblarswie.
Sioiaice butiowlanej. tanacznictwie I w produkcii worzyw tirzewnych.
- ooliczyc MydajnoSc obrabiarek i urrqdzen do abrobii! 3reLsna,
- okresl~cs3osoby instalowania oraz napiaw maszyn i unqdzeti
- okreilic zasady doboru smarow tiokonac bieiacej konsenvacji obrabiarek i urzatizen.
2. Material n a u c z a n i a
KLASA II
i. WIADO~I~OSCI WSTEPNE
Defintcja nlaszyny 1 jej ioia w iyciu cziowieka. Podzial maszyn na silnlki i maszyny iobocze
Parametry techniczne rnaszyn. Zastosowanie silnikow i maszyn roboczych. Kierunki rozwoju
wspbicresnych maszyn.
11 'IflSRANE ZAGADNIENIA Z MECHANIKI
Such oorotowy. Uklao plask~sit. Para sil i jej moment, aezwiadnosc c~al.Praca uzyteczna, stiaty
energii w mechanizmach. Praca i moc w ruchu obrotovrym. Dynamiczne rownanie ruchu
obrotowego. Moc i sprawnosc maszyn. Tarcie i jega addziatywanie.
Cwczenra
- wy2nac;an;e
predkosci Iinlowej i kqtowej,
65
.wyznaczanie momentu sily i pary sil.
.akieslanie warunkow rownowagi cia!.
.obliczanie macy maszyn.
Ill. METALE I ICH ST3PY
Og6lna charakterystyka melali i ich stopow. Wlasciwosci inetali i ich stopow. Zeiazo i jego stopy
Proces wielkopiecowy. ~ e i i w oi stal. Proces produkcji stali. Metaie niezelazne (kolorowe) i ich
wlafciwosci, stopy metali. Stellity i wegliki spiekane. Obrobka metali i stopow.
dwicrenia
- rozpoznawanie mefali ielaznych, nlezelaznych oraz ich slopow.
iv. WYTRZYMA~OSCMATERIALOW
Rodzaje obc!qzzeil, odksztalcen
I
naprqien. Odksztalcenia sprezyste i piastyczne Napreienia
dopuszczalne. Prawo Hooke'a. Proba rozciagania Wykres rozcirlgania probkl. Wytrzymalosc na
rozciqganie. Bciskanie, icinanie. zginanie, skrecanie Wytrzymalo~czmeczeniowa
I
dziatanie
kaibu. Wspblczynnik bezpieczeilstwa.
Cwiczenia:
- obiiczanie wytrzymalosci preta stalowego na rozci3ganie przy zadanych parametrach.
- obliczanie wytrzymalosci belki na zginanie.
- obilcsnie wytrzymalosci walu na skrecanie.
- obltczanle wytrzymalosci spoiw i nitow na scinanie.
- obliczanie sreanicy czopow I walow.
V. CZCSCI MASZYN I MECHANIZMOW
Klasyfikacja czgici maszyn. Normaiizacja i unifikacja czeicl maszyn i zespoiow. Polskie Normy
i
sposob posiugiwania siq niml Dobor materialu na czesci maszyn. Po1a.czenia rozlaczne
i
nierozlqczne. Osie waly, czopy, iozyska. Teoria i technika smarowania - systerny smarowanla.
Korozja - zapobieganie. Ogolna charakterystyka elementow zespalow napedowych Przekladnie
pasowe, linowe i la~icuchowe.Przekladnie zgbate i cierne. Rodzaje i budowa spneghel. Hamulce.
Rodzaje rnechanizmow i ich zastosowanie. Uklady hydrauliczne, pneumatyczne i pneumalyczno hydrauliczne. Dlawiki, rozdzielacze, rurociqgi i zawory. Zawory bezpieczehswa: przelewowe,
redukcyjne, zwrotne.
Cwiczenia:
- wyznaczanie przeloienia przekladni zebatej, pasowej I lancuchowej.
- rysowanie sprzegla ciernego tarczowego wieloplytkowego.
- rysowanie przekroju silownika pneumatycznego jedno- i dwustronnego dzialania.
- obliczanie wytrzymalosci poiaczenia zakladkowego: nltowego i soawanego
66
- obliczar?iewylnymaloici rebow piostych w kolach zqbatych waicowych.
- rym~a,,$escheniatow palaczeri, zaworow, loiysk, sprzegiel, hamulcow. przekladni,
mec'ianiz:now, dlawikbw, rozdzieiaczy.
. obliczanie wytrzymaloici czopow na zginante, nacisk powienchni i zagizarlie.
- oblic-ania
iiednicy walow w zaieinoici od przenoszonej inocy.
Vl. PODSTAWY ilYDROMECHANlK1
Wiaic>woici cieczy
doskonalej
i
rzeczywlstej.
Sciiliwoii
i
lepkosc
cieczy.
Cisnienie
hydioslatycrne. Rcdzaje przeplywow cieczy. Przeplyw ciecry w przewodach. Wyplyw cieczy,
pigdkcic I natgienie wyplywu.
Cwiczfoia.
- obiiczanie natezenia przeplywu w rurociqgach o danej srednicy przekroju i iredniej predkosci
przspiybu,
- obliczanie piedkoici wyplywu I natezenla wyplywu wody ze zbiornika z ohvorami w dnie - przy
danej ~wysokoscinapelnienfa zbiornika.
Vll POLIPY I SlLNlKI WODNE
Klasyiinscja. budowa i zasada dziaiania pomp: tlokowych, skrzydeikowych, zsbatych I wirowych.
Pods;swowe paramerry pomp Rodzaje, zasada dzialaoia i zastosowanie turbin wodnych.
Cwcienia.
. ;blic;anie
wysokoici tloczenia i wydajnoici pomp.
- rjsowanit scnematow pomp tiokowych i wirowych.
V ! l l WYBRANE ZAGADNIENIA Z TERMODYNAMIKI I ENERGETYKI CIEPLNEJ
Pclecie czynnika termodynamicznego. Pierwsza zasada termodynamiki. Cieplo nlasciwe gazow
Przemiaily termodynamiczne gazow. Para wodna nasycona: mokra i sucha, para przegnana.
Fodstawowe wiadomosci
o
wyrnlanle
ciepla
- przewodzenie. unoezenie, przenikante.
pr,ejmowanie i promieniowanie ciepla. Paliwa techniczne i proces ich spalania. Cieplo spalania i
wanoic opalowa.
Cwiczenia
- obliczanie iloici ciepla doprowadzonego do gazu na podstawie podanej wartosci ciepla
wlasciwego,
oblic:an~e sioprila suchoici paiy nasyconej,
- obliczanie ilosci ciepla przenikajqcego przez Sciank? z cegly.
67
1%.KOTtY PAROWE
Wiadomosci podstawowe o kotlowni i jej piacy Klasyfikacja kottow parowych i ich parametry
Budowa
i
dzialanie
kotlow
plomlenlcowych,
plomieniowkowych,
wodno-nuikowych,
oprsmieniowanych. Paleniska - rodzaje Podgrzewacze wody i powletrza, priegrzewacze pary.
Osprze! katlow parowych. Zasaay uzytkcwaq>a uriqdre"
koffo~vycn. Nadicr techcrczry
P-zestrzeganie przepisow bhp.
Cviiczenra:
- rysowanie schemat6w konstiukcji koll6w parowych,
- rysowanie schematu obiegu spalin i pary wodliej w instalacji kotlowej.
X. SlL!dIKI PAROWE
Kiasyhkacja silnikow paroivych. audowa i zasada dzialania silnika tlokowego. Zssada dziaiania i
buaowa iurSiny parowej. TurDiny akcyjne i r~akcyjne.Elementy konstrlikcyjne turbln parowych
Zastosowanie tuibin parowych i silnikow parowych.
Cwiczenia:
- rysowanie schematu silnika tlokowego.
- rysowanie schematow turbin parowych.
XI. SPREZpRKI i WENTYLATORY
!<lasyfikacja spreiarek, zasada dzialania i budowa. Sprezarki tlokowe jedno- i wleiostopniowe.
Zastosowan$e. Eiementy konstruncyjne spreiarek. Wentylatory - podzial. budowa, zasada
ciiaiania, zastosowanie. lnstalacje spiezonego p w i e t r i a .
Cv,iczenia:
- uruchamianie i obsluga spreiarki tlokowej,
- obiiczanie wydajnosci wentylatora I mocy siinika do nappdu wentylatvra
odsrodkowego.
Xli. SiLNlKi SPALiNOWE
Klasyfikacja silnikow spalinowych. Zasada dzialania i budowa siinika spalinm~ego dwu- i
czterosuwowego z zaplonem
iskrowym i . samoczynnym.
Silniki wleiocylindrowe.
Ob!egi
termodynamiczne. Uklady zasilania, chlodzenia i smarowania. Mechanizm rozrzqdu. Siintki
odrzutowe i rakietowe.
Cw~czenia:
- rysowanie schematow budowy i dzialania silnikow spalinowych.
- sprawdzanie i uzupeinianie poziomu oleju i wody w silniku.
- vsowanie schematu ukladu zasiiania silnika spalinowego.
68
xi11 D ~ W I G N ~ Ci PRZENOSN~KI
E
Kiasyfikacja i zastosowanie diwignic i przenosnikow Elernenty dtwignic: krqiki, bgbny, Clegna.
zespoly chwy:aja,ce,
zapadki i hamuice. Eudowa, zasvda dzialania diwignic: diwignikow.
.ni-ia,gaiek.
,,~w6zkowsurvnic i zuiaivi. Sudowa, dzialanie przenoinikow ciagnionych: tasmowych.
iaricuchowycn.
bezci$gnowe
czlonowych,
kubelkowych,
podwieszanych
i
zabierakowych.
walkowe, srubowe, kia,ikowe. Przenosniki z czynnikiem
Przenosniki
posrednicza,cym:
>>wria:yczne i hyd:au(icme. lns:alac]e pneuinatyczne odwiorowywania obrabiarek i odpyiania
po::ies;czeri
Przepisy doioru tecnnicinego dotyczace obsltfgi diwignic i przenoinikow.
Znaczen,e mechanizacji transporlil w rak!a<ach pr~emysludrzewnego.
C.i,v!menia:
obi,:;ianie uGiwigu di'viignic.
- rysowani- iysovi?::e
:cnema!Ovr
~ U ~ S U
I dzialania
Y
diwignic i przenoinik6w.
schema:" iilstalscji pneumatycznego odwibiowywania.
- cblicranie predkosci iinloviej pizenosnikow z uwzglednie~i~em
rbinych srzeloien.
KLASA Ill
X''!
3RROEKA CieCIEM. NARZEDZIA SKRA'NAJhCE I OERAelARKl DO DREWNA
N o i eiementarny. Poloienie skrawania. Sila skrawania i odpoiu Praca i moc skrawania.
3 ~ o l n acharaklews!yka i klasyiikacja :.arzebz, skrawajqcych do obrobki rpcznej r rnaszynowej.
F3Gsllwowe wiadomosci o materialach narzgdziowych Klasyiikacja nariedzi skrawajacych do
recznej i maszynowej obrobki drewna i twoizyw dizewnych. Definicja abiabiarki. Oijoina budowa i
kiasyftkacia obrabiaiek do drevina. Dokumentacja techniczno-ruchowa Podzial obrabiarek do
dre'flna i tworzyw drzewnych.
Cwiczenia:
- obliczanie sily. pracy i mocy skrawania,
- spcrz?d?r.~i: iciiematbw wybranych narzedzi skrawajqcych
- a"a1iza PN dotyczacych kiasyiikacji narzedzi i obrabiarek do drewna.
Z V PIIY I PILARKI
Klasyiikacja pit oraz zasadnicze elementy budowy. Pily tarczowe - budowa, parametry liniowe
i
h2e:we Pily podtuine - charakterystyka. P~ygotowaniepi1 do pracy. sposoby mocowania. Pilarki
ramo$%e. podria!
...
.,,diuZne,
7
t ~ 2 ) -i
budowa, rastosowanie. Wyrzynaiki
pi;+:;&::;;-.
-
charakteiystyka. Pilarki tarczowe:
~Loiarskie.Pilaiki tarczowe rozdzieicze. Pilark, :ormatowe: dwustronne,
czteios:ronne. Automatyczne steiowanie pilowaniem. Piiy tasmowe
-
charakterystyka.
pizygotowanle do pracy. Piiarki tasmowe - stolarskie. rozdzlelcze, do kMd. Budowa, dzialanie.
zas:osowanie. Zasady bezpiecznej pracy na piiarhach. Urzqdzenia ochronne i zabezpieczajqce
pilarek, przepisy bhp i p p o i .
69
c,;czen,a
.rysowanie rebow I uzeb~e"pii, oznaczanie parzr;letrow liniowych i kqtowych.
.znailza dok~mentacjitechniczno-rucnowej pllarni larczorvej.
.rysowanie schematow kinemaiycznych pllarek.
- p;ojektovianie oprzyrz~dowaniado wykonywanta okresione) operacji na pilarce.
- obliczanie predkosci skravdanfa pilaiek.
- ustawianie sprz?gow pit w piiaikach ramowycll.
XVI. NOZE STRUGARSKIE I STRVGARKI
Ncze do striigarek: rodzaje. biidowa, pararnet,rf. PEygotowanie nozy strugarskich do przcy
Typowe konsliukcje watdw nozowych Viyibwniarki. grubtarki, srrugvrki m y - i crterostronre
Stivgarki vqglaazarki. Charakterystyka tecnniczna, budowa i dzlatanie poszczegolrlych strugzmk
Przygotowanie do pracy oraz metody pracy na strugarkach OpizyrzqCowanie poniocnicie
Unqdzenia zabezpieczajace l ochionne P.repisy bhp i warunki ochrony p p o i .
Cwrcrenia:
- porniar parametrbw kajowych i liniowych nozy.
. obliczanie predkoscl skrawania i posuwu strugsrki grubiarki.
- irterpretacja schematow kinemalycznyc:,
rcznycn typ6w stiugaiki grubiarek.
- rysowanie schematow sposabow podnoszenia i opuszczania stotow w striigaikach
wyrawniarkach.
- projektowanie oprzyrzqdowania do s:ru~arhi wyrowniaiki.
- rysowanie schema!" kinematycznego grublarni.
- viywaianie n o i y strugarskich i ich rownowazenre.
XVII. NOZE I LISTWY DO SKRAWAREK. SKRAn'ARKI I PRZEKRAWARKI
Nore i iistwy nactsKowe - charakierystyka. Moco\van,e noiy i listevv w supodach skrawaram
I
przakrawarek Skrawarki piaskie, Skrawaiki ocwodowe Przenrawarki do pojedynczycll aikuszy i
pakietow Sudowa. dziatanie, paranietry techniczne wiw obrabiaiek Przepisy bhp przy obsiuoze
skrswarek I przekrawarek.
Cwiczenia:
- rysowanie schematu kinematycznego skiawarki.
- rysowanie schematu kinematycznego przekrawaiki.
XVlll. RESARKi, ROZDRABNIARKI. WIORKARKI
Noze do rebarek i skrawarek wiorow: budowa. pnygotowanie do pracy. Rebarki tarczowe oraz z
walem nozowym.
Rebarki pryzmujqce. Rozdrabniarki Inace i mlotkowe. Wiorkarki larczowe.
beonowe. pieiscieniowe i z glowicq nozowq. Budowa. zasady dziaiania. Warunki bhp.
70
Cwiczenia.
- pornjar parametrow noiy.
- rysowanie schematow kinematycznych maszyn
XiX KOROWARKI DO DREWNA
idarzedzia korujace Urzqdzenia do oglawiania klod Rodzaje, budowa, dzialanie Korowarki do
drewna z narzedziami koi~~jqcymi,
ic~najqcymi.Korowark, skrawajqce i cisnieniowe. Budowa.
dzlalanie, absiiiga, waiunki bhp.
Cwiczenia:
- rysowanie schematow koiowaiek pracuiqcych namqdziami scinaiqcymi i skrawajqcymi
- rysowanie schematow zespolu posuwowego korowarek.
XX NARZEDZiA FREZARSKIE. FREZARKI. CZOPIARKI. WZORCARKI, WCZEPIARKI
-
Klasyfikacja narzedzi irezarskich. Frezy i glowice frezarskie nasadzane charakterystyka. Frezy i
giowice frezarskie trzpieniowe - budowa, parametry liniowe i katowe. Zasady ostrzenia irezow i
noiy do giowic. Ustawianie i mocowanie narzedzi w obrabiarkach. Frezarki dolnowrzecionowe i
gornowrrec~onowe.
Wzorcarki
bryiowe
i
piaskorzeibowe
Czopiarki
obwiedniowe
wieiowizecionowe. Wczepiarki. Bildowa, dzialanie, parametry techniczne wlw obrabiarek.
Urzqdzenia ochronne i labezpieczajace obrabiarek pracujacych narzedziami frezarskimi.
Oprzyrzqdowanie obrabiarek do poszczegolnych rodzajow obrobki. Przygotowanie do pracy.
warilnk! bhp
Cv~iczenia:
- dobor profiii konstrukcyjnych i zdabniczych do rodzaju fiezarek, wzorcarek, czopiarek.
wczepiaiek.
- pomiar parametrow kqtowych i iiniowych frez6w.
- wywaianie statyczne freza nasadzanego i trzpieniowego.
- rysowanle schematow kinematycznych frezarek, czopiarek, wzoicarek,
- irlterpretacja zasad dzlalania frezarek gornowrzecionowycn sterowanych numerycznie.
- prolek!owania oprzyrzqdowania obrobczego frezarek.
-
m i . WIERTCA, WIERTARKI. WIERTARKO FREZARKI
Klasyf~kacja,przeznaczenle i zastosowanie wienei. Ostrzenie
I
mocowanie wiertel. Uchwyty
wiertarskie. Wienarki jedno- i wielowizec>onowe.plonowe ! poztome. Wiertarko-irezarki zwykle i
oscyiacyjne. Budowa, dzialanie, przygotowanie do pracy. Paramarry techniczne, waiunki bhp.
Cwiczenia:
- rysowanie schematow kinematycznych wiertarek,
- rysowanie schematu budowy wrzeciennika.
71
72
Prz9na.d~do badania bicia piomieniowego narzedzi. Przyrzqdy i urzqdzenia do spajania i
lutijwania pi1 ta<mowych. Ostnaiki do pi1 noiy, frezow, wiertel. Ostrzarki uniwersalne
- budowa.
dzialanie. Zasady bhp podczas pracy na ostnarkach.
Cwicmnia:
- pomiar doktadnoici ustawlenia nozy w waiach strugarskich.
ponllar poszerzenia uzebienia pi2 taiczowych,
- pomiar stanii plaskosci pily tamzowej,
- rysowanle ustawienia Sciernicy w stosunku do zgb6w pily i noia strugarskiego.
X X V I OBRABlARKi PRZENOSNE I NARZEDZIA ZMECHANiZOWANE
Rodzsjc obrabiarek przenosnych o napedzie elektrycrnym i pneumatycznym. Rodzaje narzedzi
znechanirowanych. Wkietaki eiektryczne, zszywacre pneumaryczne do wbijania gwoidzi.
zszywek, tulejek i kolkow. Przeznaczenie, zakres stosowania, zasady budowy. dzialania i
konscwacji.
Cwiczei~ia:
- pnygotowanie obrabiarki pnenoinej do pracy,
- zatadunek i wyladunek magazynka zszywaiki pneumatycznej.
XXVll. 2ASADY BEZPIECZNEJ PR.4CY
Podslawowe zagroienia wypadkowe.
Metody zapob~egania wypadkom.
Zachowanie w
sytuacjach zagraienia E a w y I znaki bhp, estetyka w miejscu pracy. Ochrona przeciwpozarowa.
Sezpleczenshwo
ruchu
transporlu
wewnqtrzzaktadowego
Zasady
udzlelanta
pomocy
przedlekarskiej.
Cvdiczenia.
- doboi sprzetu gasniczego do rodzaju irodla poiaiu.
KLASA IV
xxvlii
L~NIEOBROBCZE
Defin~cjalinii obrobczej. Zasady tworzenia iinii. tqczenie obiabiarek i maszyn w ogniwa i ciqgi
produkcyjne. Budowa. dzialanie linii obiobki elementow litych graniakowych, iinii obrobki
eiementow plytowych. Pnepisy bhp przy obsludze iinii produkcyjnych.
Cwicrenia.
- ysowanie schernatu iinii obrobki maszynowej elementow graniakowych.
- projektowanie iinii obrobki elementu plytowego wybranego wyrobu.
73
XXIX SUSWRKI I iCH WYPOSAZENiE
Pragramy suszenia. Sposdb piowadzenia procesow suszenia ? Y P Ysuszarek do rnateriaiow
tanych, fornlr&w i powlok wykonczeniowycli. Eudowa i zasada dcialania suszarek koinorowych
i
:uneloiuych do tarcicy. Suszarki prointowe. Budowa i zasaua dziaiania sdszarek rolkowych,
ta4rnorvych, bebnowych do iornirdw i iuszczki. Suszarki do powvlok nialarsko
Charakterystyka techniczna poszczegcinych typbw
suszarek
-
lakierniczycli
Zasady obsliiyi,
aparatura
-
pomiarowo kontrolna procesu suszenla. Zasady bhp i ochrony ppoz. p n y obsiudze suszarek do
dreivna i powiok wykonczeniowych.
Cwiczenia:
- rysowanie schernatu suszarki komorowej i tunelowel do iarcicy
- ysowanie schemstow suszarek do iorii~rcw
.obl#czaniepojemnosc: suszarek.
- obliczanie wydajnoici suszarki przy zadanych wielkosciacn.
W X . URWDZENIA POMOCNICZE DO HYDROTERMICZNEJ OBROBKI CREWNA
Rodzaje urzqdzen do hydrorerlnicznej obrobki drewna Urzapzenia do paizenia tarcicy baseny,
komory parzelniane. autoklawy
Parniki fryzow. Urzapizenla 00 warzania drewna basany
wa~elniaoe.Budowa, dzlaianie wlw urrqcic-en. Warungi blrp przy oDs1i:dze parzeini I warzelnl
Cwiczenia:
- rysowanie scnematu parnika.
- rysowanie schemalu buciowy parzelni tarc~cy.warze!ni wyr?ynk%.v
X U ! . MASZYNY I URZqCZENIA DO PL4STYCZNEJ OBRO81<1 DRE'WNA I T'SIIORZYIN
DRZEWNYCH
Klasyfikacja i ogolna charakterystyka maszyn do plastycznej oorobki drewna. Gietarki do giecla
drewna litego. Gietarko
.
skiejarki. Gietahi do hvorryw drzewoych
Budowa, dziaianiz.
zastosowanie wlw gietarek. Urzqdzenia do pow~erzchniowejobrbbki plastycznej, Charakterystyka
urza.dzen. Zasady pracy na gi?tarkach. Przepisy bhp.
Cwiczenia:
- rysowanie Schematu kineniatycznego wybranej Qietahi.
- wsowanie schernatu kinernatycznego ~letaho-skiejahi
XXXll. MASZYNY I URZ\DZENIA DO PRZYGOTOWYINANIP. I N i K G 3 A N l A KLEJU
Urzqdzenia do przygotowywania
rozlworow klejowych. Dozowniki, mieszarki do
naturalnych i syntetycznych. Budowa, dziaianie, obsiuya wiw n;as;yn
i
klejow
iirrapien. Maszyny
urzqdzenia do nakiadania mas kiejowych .podztal. Pistolety i urz?dzen>awalcowe do rgcrnego
74
I
njnaszenia kleju. Maszyny i urrqdzenia do mechanicznego nanoszenia kleju - urzqdzenla sitowe.
walcowe, tarczowe, polewarki. Budowa
i
dzialanie. Przepisy bhp przy obsludze maszyn i
urzqdzen.
Cwicrenia.
- !nteipietacja budowy
i
dzialania mieszark! kleju i walcowej nakladarki kleju,
- rysowanie schenial6w kinematycznych mieszarek i walcowej nakladarki kleju
XXXIII MASZYNY I UR74DZENIA DO KLEJENIA
Urzqdrenia do sklejania drewna litego
- stojakowe, stolikowe, wiatrakowe, ze stolem obrotowym.
szynowe. Budowa, obsluga w/w urzqdzen.
Urrqdzenia do oklejania wqskich powierzchni - okleiarki: prreiotowe i ze stolern obrotowym.
3udo\.:a, obsluga urzqdzeii.
Urza.dzenia do kielenia i oklejanta szerokich plaszczyzn: prasy Srubowe, zwornicowe, prasy
hydra:iliczne, prasy pneumatyczne. Budowa i zasada dzialania pras. Przekiadnie presy
hydrauiicznej. Zasady obslugi pras i przepisy bhp
Civicrenia.
- interpretacja budowy sklejarek, oklejarek, pras na podstawie rysunkow, schematow. fotografii.
prospekt6w.
- przeliczanle cisnienia jednastkowego prasowania na cisnienie wskazywane przez manomelr
prasy.
- r)so:vanie schemarow kinematycznych wybranych pras.
- obiiczanie wydajnoSci pras,
- projektowanie skiejarki do klejenia desek w szerokie plyty.
XXXIV MASZYNY i URWDZENIA DO iqCZENlA
Klasyfikacja maszyn i urzqdzen do 1a.czenia. Maszyny do osadzania kolkow w elementach
plytov.ych. Spajarki forniroirr paskowe, slykowe 1 nitkowe. Gwoidzlarki. Wykrawarko
- wciskarki.
Zszpvarki. WiazarKI sznurkowe. Maszyna do ksztaltowo - kiejowego lqczenia drewna na dlugoSc
na wczepy klinowe. Budowa, zasady dzialania oraz prreznaczenie wiw maszyn i urzqdzen.
Zasady obslugi i konseiwacji maszyn oraz przepisy bhp.
Cwiczenia:
- szkicowanie fornirow zlaczonych roinymi rodzajami spajarek.
- ;uykonanie zaprawiania miejsc wadliwych na wykrawarko-wcisnarce,
- szkicowanie zlqczy wczepowych klinowych.
- in1erpretac)a budowy ioinych typow urzadzen do lqczenia drewna za pomocq zszywek.
gwoidzi, klamer, na podstawie prospektOw.
75
W V . MASZYNY I URZADZENIA DO PRCDUKCJI PCYT STOLARSKICH
Urzqdzenia
techniczne
do
produkcji
plyt
stoiarskich
p e I n y c h. Pilaiki wielopilowe do dzieienia desek na listewki. Urra.dzenia do wylwarzanla
Brodkow plyt Stolarskich. Prasy hydraiiiiczne. Orreznaczenie, zakres stosowania.
Urzqdzenia
techniczne
do
produkcji
piyt
stolarsk!ch
k o m 6 r k 0 w y c h. Urzqdzenia do lqczenia listew worzqcych ram? irodka piyty. Przskrswaiki
do pozyskiwania formatek plyt piiiniowych. Urzadzenia do sklejanla papieru natronowego.
Unadzenia do cigcia sklejonego papieiu Urzadzenia do skladania ply! kom6rko~vych.Prasy do
sklejania plyt kom6rkowych. Prreznaczei?ie. rakres slosowania. Zasady biidowy
I
dzialanta
poszczegolnyctl maszyn i urza.dzen. Zasady obsiugf. Przepisy bhp i waiunki ochrony p.poi.
Cwlczenia
- Osowanle Scheinatu linii produkcji plyt s:olarskich Iistewkowych,
- rysowanie schematow kinernatycznych wybranych urzadzen do produkcjl plyt
kom0rkawych.
XXXVI. MASZYNY I URWDZENIA DO PRCiDUKCJI SKLEJKI i LIGNOFSLU
Urzadzenia do hydrotermiczne; obrobki drewna sklejkowego. Pllarki do dzieienia diewna
sklejkowego na wyrzynki. Ko<owarki. Urza,dzenia do odblerania forniru i odpadow Przekrawatqi
do przecinania fornrii. Unadzenia do sonorvania arkuszy forniiu. Urzqdzenia do brzegowanra
Pasm forniru. Spajarki, wykrawarko-wciskark~.Urzqdzenia do przygotowania kleju Urixdzen~ado
nakladania kleju na arkusze fornip-. Urz3,dZenla do prasowania pakletbw foiniru. Frasy do
lignofolu. Charakterystyka
iinii pradukcji sklejki i iignofolu. Zasady brldowy driaian<a i
eksploatacji urradzen. Zasady bierqcei korserwacji. Prrepisy bhp i warunki ochrony ppaz.
Crdiczenia:
- rysowanie schemarow kinematycznych rnaszyn do produkcji sklejki,
- rysowanie schematow linii produkcyjnej wytwarzania sklejki.
XXXVII. MASZYNY I UR7iQZENIA DO PRODUKCJI PCYT W I O ~ O W Y C H
Skrawarki do produkcji wiorow Skrawarki tarc2owe. bgbnowe, sortowniki. Suszarki do wior6w.
Urzqdzenia do rozdrabniania wiorow. Suszarki do wiorow. Ulzqdzen~ado przygofowanla kieju.
Stacje nasypowe. Praay wstgpne. Prasy glowne. Urzadzenla transportowe.
Charakterystyka
maszyn i urzqdzen. Zasady budowy, dzlalania, ekspioatacji. Zasady konsewacji wiw masryn
urzapzeii technicznych. Przepisy bhp.
Cwiczenia:
- obliczanie wydajnoici urzqdzen dozujacych.
- rysowanie schematow maszyn i ulzaozen.
76
I
XXXVI~I.MASZYNY i U R ~ D Z E N I A
DO PRODUKCJI P ~ Y T
PILSNIOWCH I MDF
Maszyriy do produkcji zrebkow. Sortownlki, zasobniki zr?bkow. Defibratoq i raiinatory.
Urzadzeiva do sonowania masy. Urzqdzenia do przygotowania substancji hydrofobowych.
Zagesrcrarki rnasy. Urzadzenia do zaklejania masy wloknistej. Maszyny f0rmuja.ce. Prasy do ply1
~ilSni0wych.Suszark~do ply1 piiiniowych porowatych Urzqdzenia do hanowania i klimatyzacji.
Urzqdzenia do oczyszczania iciekow.
Charakterystyka poszczeg6lnych maszyn i urzqdzeri. Przeznaczenie, zakres stosowania. Zasady
budowy, dzialania i eksploatacji urzqdzen. Urzadzenia transporiowe.
Waiunki konsewacji urzqdzen. Przepisy bhp i warunki ochrony p poz.
Cwiczsnia:
- rysowanie schematow wybranych urza.dzeii.
rysovianie schematu linii produkcyjnej wyhvarzan~aply1 piiiniowych porowatych, poltwardycn i
twardych
KUSA V
XXXIX. URZqDZENIA DO SZTAPLOWANIA I PAKIETYZOWANIA TARCICY
Mechaniczne szlaplarki do tarcicy. Uiza.dzenia do lormowania pakieMw. Budowa, dzialan~e.
parametq techniczne.
C:r;kzenia:
- przedstawianie urzqdzeii rysunkami schematycznymi.
XL. OBRABIARKi I URZA-DZENIA DO PRODUKCJI MATERiAtO'AI P O D t O G O W C H
Deszczulkarki wzdluine i poprzeczne. Budowa, dzialanie, przygotowanie do pracy. Linia do
produkcji plyt posadzki mozaikowej Zasada dzialania, budowa, parametry techniczne, warunki
bhp
Cwiczenis:
- tysowanle schematow okreilonych obrabiarek I urzapzen.
XLi. URWDZENIA DO IMPREGNACJI DREWNA
Unapzenia do impregnacji przez natryskiwanie, zanurzanie oraz ciinieniowo-proiniowe. Budowa,
dzialanie, parametry techniczne. Przepisy bhp i p p o i przy obsludze wiw urzqdzeii.
Cwiczenra
- rysowanie organizacji stanowiska nasycania podkladow kolejowych.
XLII MASZYNY i URZ~DZENIADO WKONCZANIA
POWIERZCHNI
Rodzaje maszyn i urzqdzen stosowanych do wykonczenia powierzchni drewna i tworzyw
drzewnych. Unqdzania do nanoszenia materialow malarsko-lakierniczych przez: zanurzanie.
77
natrysk pneurnafyczny, liydrodynami~zn~,eiektrostatyczny.
Kabiny
natryskowe
I
Sclany
wycia_aawe.Poiewarki jedno- i dwi!glowicowe z mechanicznq i podcisnieniowa reguiacjq wyplywu
lakieru. Waicowe naktadarki marerialow lakierniczych i szpachiowki Maszyny do nadrukil.
Polerki powlok lakierniczych. Uwqdzenia do iaminowania: uizqdzenia do pwyQorowania zywicy.
urzqdzenia do nasycania paplarow zywicam~.Prasy do larninowania ply1 Uizqdzenia do
iakierowania,
barwviienla,
nacinania
i
peeorowania
poszczegolnych rnaszyn i urzqdze". Zasady budawy
I
piyt
piisniowych
Charakterystyka
dzialania. Pneplsy bhp i warilnkl ochiony
Srodowiska naturalnego.
Clviczenia:
- iysovianie schematow kinematycznych wybianych uizqdzen.
- rysowanie rozwiqzan konstri~kcyjnychukladu ~vatcaww walcawych ilaktadarkach lakier~ii
szpachiowki.
- prolektowanie linii v~koiiczeniowej.
XLiIlivlASZYNY i URWDZENIA TAPICEZSKiE
rozkrqcarkt.
Rodzaje maszyn i urzadzdzen tapicerskich Maszyny do wyrobu mat tap~cersk~ch'
szaipaiki wySci6iki, dozowniki wysciotki i uwadzenia do jej prretykania oraz brbny do ioiowanla
n ~ a tivlaszjny do szycla. przeszywania I obszywsnia iiiaterac~iw.Maszyny a0 produkcj, spiEryn
forrnatek sprezynoivych: zwijaiki spiezyn, spiotarki formatek,
obrreiowych
Oraz spinarki.
Maszyny
do
kiojen~a tkanin
!
urzqdzenia do Qiecia tasrn
i
rnateriaiow
wysci6lkowych.
Charakterystyka og6lna. budowa, dzzalanie i eksploatacja. Przepisy Shp i warilnki ocnroiiy ppoz.
Cwiczenia:
- rysowanie schernatow maszyn i uizapzeh do wyobdw mat tapicerskich.
- obsluga urrqdzenla do wytwarzanla spieiyn dwus:oikowych,
;
.interpretacja dzialania rnaszyn do szycia i obszywania
na podstawie anaiizy scilemat6w
kinernatycznych.
XLiVMASZYNY I URU',DZENIA
MCNTAZCWE
Rodzaje urzqdzen rnontaiowych. Giowne elernenty iobocze urzqdzen montazowych: kitny, siuby.
mimoirody, rnembrany, wgze powietme, sllownlki pneurnatyczne i hydrauiiczne Uwqdzenia do
rnontaiu konstrukcji skrzyniowych, ramowych i szkieietowych. Linie montaiowe Uwadzenia
rnontazowe specjalne. Budowa, dziaianie, eksploatacja.
Civiczenia:
- rysowanle elernentow roboczych unqdzen rnontazowych
- ObsIuQaurzadzenia rnontaiowego wyrobow skrzyniowych,
- projektowanie urzqdzen i linii do rnontaiu okreslonego wyrobu.
78
XLV. MASZYNY I URZqDZENlA SPECJALISTYCZNE
Maszyny
I
urzadzenta do prodiikcji wielkowymiarowych konstrukcli bridowianych. Maszyny i
ilrzqdzenla do produkcji beczek. Masryny i urzqdzenia do produkcji i prasowania welny drzewnej.
Prasy do brykietowania trocin i wi6ibw. Maszyny do ~tiaczania zawiasow. unqdzenia do
okiiwania wyrobbw. Eudowa, dzialanie, parametry techniczne wiw maszyn i urza.dzen. Warunki
bhp
Cvriczenia:
- iysowanre schemati! urzadzenia do prasowania welny drzewnej.
XI.VI. WYDAJNOSC OBRABIAREK i URZP,DZEN TECHNICZNYCH
i y p y technologiczne obrabiarek i urzqdzeri. Pojecie wydalnosci masryrl i urzadzen Rodzaje
crasovi i wspolczynnikow przy okreslaniil wydajnosci maszyn i urza.dzen. Zasady obliczania
wydajnoic~obrabiarek cyklicznych i przelotawych araz innych urrqdzeh technicznych.
Cwiczenia'
- obiiczanie wydajnosci wybranych obrabiarek i urzqdzeh technicznych.
XLVii. KONSERWACJA. INSTALOWANIE I NAPRAWA MASZYN I URZqDZEN
Zasady konsewacji. Rodzaje przegl?dow. Bieiqca konsewacja. Zasady fundamentowania
maszyn i urzadzen. Oiagnostyka techniczna. regeneracia czesci i zespolow. Rodzaje napraw
obiektow technicznych. Organizacja sluib konserwacyjno-naprawczych.
Cws?en!a:
- przedstawianie rysiinkiem sposabri fiindamentowania obrabiaiki.
- dokonanie biezqcej konsewacji maszyny lub urzqdzenia.
2. Uwagi o realizacji
Znajomosc wiedzy zwia.zanej z maszynami i urzqdzeniami technicznymi jest niezbgdnym
eiementem wyksztalcenia zawodowego technika technologii drewna. Program przedmiotu
obejmuje umiejetnosci i tresci nauczania z zakresu mechaniki. metaloznawstwa, wytrrymaiosci
materialow, czesci maszyn i ich mechanizmow. podstaw hydromechaniki, termodynamiki i
energetyki cieplnej, klasyfikacji, budowy. zasad dzialania i zastosowania pomp i silnikow
'wodnych. kotiow i siinikow parowych, spreiarek i wentyiatoiow, siinikow spaiinowych oraz
uiz?dzen
transPoRow0-diwigowych.
Program
obejmuje
zasady
eksploatacji
narzqdzi
skrawa~a,cych. obrabiarek do drewna maszyn i urzapzen technicznych, zasady przygotowania do
pracy urzadzen i obrabiarek, a takie zasady pracy. Program przedmiotu obejmuje
charakterystyke maszyn i
urzqdzeh
technicznych
do
produkcli
tworzywdrrewnych.
produkcji tanacenej, hydrotermicznej i plastycznej obrobki drewna i tworzyw drzewnych,
79
rowniei
wykonczania po,,,ieizchni.
montaz~.Zawiera rbwn~ezlenatyke z zakresu obliczania wydajnasci.
konsenuacji, instalowania, napraw riiasryn i urzqdzefi, zasad bezpieczenswa i higieny pracy
Zzwane iv prcyramle Cwiczenia pozwalaia. na poglebienie iviedzy technicznej i zblizerlie jel
do praktyki. Pmgam zawieia zarbwno podstawowe trekci dotycrace maszyn i urzqdzeh, jak i
nowe iozwiqzania konslrukcyjne Oraz techniki obslugi pozwalaja.cs na wylwarzanie i'iyrobow
wysoklej jakosu.
Absoiwent technikum powipien opanowac nie tylko uslalony zasob wiedzy, lecz tahze
zdobyc urniej?tnoici samodzielnego przyswajania nowosci w zakresie budowy, zasad dzialar~ia,
eksploatacii narrsdzi. maszyn i uz$.szeC technicznych.
Zna)omosc post+pu technicznego w pr~emysledrrewnym more byc osiqgni+ta tylko prLy pelnei
aktywizacji ucrnia w procesie nauczania. W zwiqzku z tyin zacnoozi potrzrba wdrazania ilcznia
do sarnodzleinego korzystania z foznycl? irodel wiedzy. iak: normy, czasoplsrna lechniczne,
poradniki braniowe. nydawnicwa naukowe.
W toku nauczania naiezy ii uczniow riczwijae logiczne mysienie, samodrielnosc w rozwiqzywaiifu
zadan. oapowiedziainoic i dbaiosc
0
Powierzony sprzet.
Reaiizacja tematyki program" wymaga slosowan~aroznych form i metod nauczania. Dobor metod
nauczania naleiy uzalezniat od charaklel-u material" nauczania. Melody slowne takie, jak opts.
wyklad lub pogacanke naleiy uzupelniac pokazeni przezroczy, f~imbw.Czesro stosowac analizr;
rekstu i schematow kinematycznycll. Upogla.dowienie rresci modelami ilustracjami, prospeklami.
planszarni tablicami u y n i iekcje berdziej atrakcyjnq, wzbudza wigksze zainteiesowanie uczniow
onlawianymi tresc;ami. Zalecanq metocz.
nauczaniu przedmiotu - maszyny i urradzenia
- jest
metoda Probiemoiva. Farmq 3fgarizzcyjnq taklch zajeC jesr pfaca w zespolach uczn~owskich.
Wafunklem umoiliw!a;a.cym
realizacje programu przedmiotu jest pracownia. Priicown~a
maszyn i lirrapzen powinna byc wyposazona w Srodki dydaktyczne: podslawowe maszyny do
obrobki drewna. modeie obrabiarek i urzqdzen, zesrawy eksponatow czgici maszyn i ich
rnechanizmow. eksponaty ilustruiace obrobkg na maszynach i urzqdzenlach, zestawy plansz z
iotografiami
i
schematami kinematycznymi maszyn, normy, przeziocza, filmy, literature.
czasoplsma. srodki audiowizualne jak: kamera, monitory, epid~askop, rzutnik pisma, aparat
fiimowy, odwarzacz video.
Waznq role w podnoszeniu efektywnosci nauczania maiq twlczenla. Cwiczenia mogq
odbywac sie na podstawie inslrukcji pisemnej lub ustnej, w calej klasie lub z podzialem na grupy.
Z kaioego cwiczenia uczen powinien zanolowac. przebieg cwiczenia, wyniki i wnioski.
lstolnym zrodlem wiedzy :rczniow sq wycieczk! do zakladow przemysiowycn. P1anu)a~
wycieuke do zakiadu drzewnego naieiy:
okreSlit cel wycieczki,
wyznaczyt zadania dla
uczniow, omowic plan wycieczki, zaznaiomit z przepisami bhp, ustaiic zakres i cei obsenvacji.
W czasie wycieczek uczniowie
Poznala nowoczesne
maszyny i linie technologiczne.
Przygotowanie naizedzi do pracy. K a i d a wycieczk? naieiy omowic i podsumowaC.
80
Nauczanie przedmiotu maszyny i urzqdzenia
prredmiotami jar: technoiogia, k0ns:nikcje.
powinno byc skorelowane z taklmi
a pnede wszystkim z zajqciaml praktycznymi.
P o ~ w o i ito na uzyskanie p n e z uczniow kompleksowej wiedzy oraz zapobieynle powtarzanlu
tresci Wyposaien~epracowni powinno byc aktuaiizowane i uznpelniane
0 nowe osiqgnlecia
technik. c przemysle drzewnym.
lstotnym elementem piocesu nauczania jest ocena wiadomoici i umiejetnosci uczniow.
Ocena lest wskainikiem stopnia opanowania wiedzy i umiejetnosci. Proponuje sie stosowanie
form oceniania:
- spraivdziany usfne.
- sprawdziany pisemne. (testy osiagnieQ.
. sprawdziany praktyczne w zakresie:
- mocowania nanedzl, doboru urradzen ochronnych i zabezpieczajacych w czasie pracy
pizyyotowania narzedzi do pracy, obsluyi maszyn i urzqdzen,
- dokonywan~aabilczen wytrrymaioici, wydajnosci itp..
- wykonywania modeli umqdzen oprzyrrqdowania.
- doboru i oDsiuyi urzqdreii kontrolno-pomiarowych.
- oceny jakosci obrobki na roznych obrabiarkach.
Wszystkie sprawdziany naieiy oceniac slarannie opracowanym systemem punktoiln/m.
81
,
,. ......
..~.
,
- -
A.
A .
\.
.c:=
e.. .
.'.;s>h.
: <',,,J,*
.,..,
. .::. .......
-7-.-.-....,
, .-.-. ..-.
.--;.,L-
,<.:
2tn
.............-....
: .!:. . .
. . . . .
---. . . . . . . . - . . . . .
..
......r:,.
i'
7.,,LL.
>d<.*',
ilvcosa~enie
.
.
:Lei -:3iobKi
crewna _.
.
>*~or%,.l.i
driEviovcn
o p a v ~ o t o l ~ ~ l aI nan!aoanla
n~a
lie:;
--C,"n2
82
.........
--.--
W dziale I naleiy zdefiniawat poiecie maszyny, dokonac podzfalu na maszyny robocze i
silniki. omOviiC role maszyn w iyciu czlawieka i kierunki mzwoju wspotczesnych maszyn. w
szczegolnoici maszyn stosowanych w przemyile drzewnym.
W dziale il naleiy skancentrawat si? na pracy mocy i sprawnoici maszyn. Podac
przyklady korrystnego i niepazadanego zjawiska tarcia.
W dziale Ill nalery dokonae podzialu metali i ich stopow, zwrocic uwage na metale
kolorowe i ich stopy majace zastosowanie do lutowania pi1 tasmowych oraz naktadek z wggllkow
splekanych w narredziach skrawajqcych.
Przy omawianiu czeici maszyn i ich polqczen w dziale V nalezy zwrocic uwagg na te
czeici maszyn, ktore wystepuja w obrabiarkach do drewna, podkreilic sposoby zabezpieczan~a
crgici maszyn przed korozjq oraz role zaworow bezpieczenstwa w urzadzeniach technicznych.
W dziale VII naleiy padkreslic role tiirbin wodnych w wyhhiarzaniu energii elektrycznej bez
ranieczyszczania irodowiska naturainego.
W dziaie IX naieiy zwrocic szczegolna, uwagq na zasady uiytkowania urzqdzen kotiowych
oraz obieg spalin i pary wodnej w instalacji kotlowej, podkreSlic sposoby zmniejszanla emisji
spalin do atmosiery. Wskazane jest zorganizowanie lekcji podsumowujacej w pobiiskiej cieplowni.
naleiy wyjasnic pojgcia wentylacji i klimatyzacji, om6wic zastosowanie
W dziale XI
wentylatorbw w zaktadach prremyslu drzewnego.
W dziale Xlll - podac przyklady zastosowania urradzen transportowo-diwigowych w
zaktadach drzewnych, podkreslic role instalacji do odwioiowywanla obrabiarek i odpylania
pomieszczeii
-
W dziale XIV przeprowadzic kiasyfikacje narzedzi skrawajqcych do obrobki maszynowej i
recznej. dokonac ogolnej charakterystyki narredzi do obrobki recznej, zwrocic uwage na
umiejQtno5crozroiniania roinych typow obrabiarek.
W dziale XV - zwiocic uwag? na oznaczanie parametrow liniowych i kqtowych zgbow p~t,
poprawnosc rysowania zebow oraz dobor poszczegolnych rodzajow uzebieh do rodzaju
pitowanego materialu. Cmawiajac przygotowanie pit do pracy zwrocic szczegolnq "wage na
starannosc wykonywania tego procesu. W czqici dolyczqce; piiarek naleiy podkreSli2 dobar
oprryrzadowah i urzqdzen ochronnych.
W dziaie XVi naleiy zwrocic uwage na staranne przygotowanie n o i y strugarskich do
pracy, ich mocowanie. sposoby sprawdzania doktadnosci ustawienia w wale noiowym, oraz
przestrzeganie zasad bezpieczenstwa pracy.
W dziaie XiX naleiy omowic budowg
I
obstuge korowarki najczesciej stosowanej w
prremysle taflacznym, a wiadomosci dotycza.ce innych rodzajow korowarek ograniczyc do
charakteryslyki ogoinej, zasad budowy i eksploatacji.
83
W dziale XX naleiy podkieiiie dobor iiezow do okreslonej operacli technolog~cznejnp
wykonywanie wrqgow, wpustow. czopow, widlic itp Zwrocic tiwage oa koniecznost stosowania
urnadzen zwiqkszajqcych bezpieczenstwo piacy na irezarkach. czoplarkach, wczeplarkacl.
wzoicarkach.
W dziaie XXI
-
zvrrocic ilwagq na dobor wiertel do wykonania okreSlonej ooeracii
technolagicznej (np, nawiercanie, rozwlerca:>ie,
wiercenie gniazd okrqglych i podluznycn).
okreilic r6inice w budowie wieiiarek poziomych i wieiiarko-frezarek
W dziala XXlll najwainlejsze zagadnienia to - zasady doboru diut i diutarek, sposob
wykonywania operacji dlutowania, wlasciwe napiecie laricuszka w diutarca lancusrkowej.
W dziale XXV
. zwr6cit
"wage na obsluge ostnarek i pnym2,dow do pnygorowanla
nanedzi do pracy oraz obstrlge przyrzadow do sprawdzania jakosci prrygoloivania narigdzl
skrawajqcych do pracy. 1Nskazane +st podsurnowanle maieriafu w os:Rarnl zskladil dneivnego.
W dziale XXVll - ornowit zagiozenla vrypadkowe w miejscu pracy a szczegolnie p n y
obsludze obrabiarek i narzqdzi stosowanych w przemyiie dnewnym, zwrocic uwaQe na
zachowanie sip w sytuacjach zagrozenia i zasady udzielania poniocy pmedlekaiskiej.
W dziale XXIX - podkreilic roznice w budowie suszarek do larclcy, iornirow i powlok
wyko~czeniowych,zwrocic "wage na przestrzeganie zasad bhp i peepisow p p o z przy obsludze
suszarek.
W dziale XW naiezy wyjasnic pojgcla: panenie i wanenie drewna oraz okreiiic zasady
doboru unqdzen do rodzaju hydrotermicznej obrobki materialu drzewnego.
W dziaie XYXl - wiadomoici 0 unadzaniach do powienchniowej obrobki plastycznej
ograniczyc do charakrerysryki ogolnej. Wskazanejest zorganizowanie wyciecznl ao zakiadu ;neoli
gietych.
W dziale W i l l - zwrocic uwag? na umiejetnosc rozpoznawania skiejarek, oklejarak.
dokladnie ornowic prasy hydrauliczne jedno i wielopOlkowe. Naleiy zwrocic szczegolna "wage na
bezpiecznqobsiuge pras, a w srczegolnaici zaladunek i wyladunek pras wielopolkowych.
W dzialach X Y X V - W V I I I nalezy smowic uizqdzenia techniczne slnsowane do produkcj!
twor,'yw ddnwllych. lnformacje dolyczace maszyn i urzqdzen. ktore s q stasowane w !iniach
technologicznych produkcji Worzyw drzewnych, a byly juz omowione (pilarki, prasy, wiararki
sznurkowe. pnekrawarki itp.), ograniczyc do charakieiystyki ogoinej, odwolujac
sic
do wiedzy
UCZniow. Naleiy zwrocic uwage na zasady bezpieczenstwa pizy obsiudze maszyn pracuja.cych w
liniach obrobczych.
W charaklerystyce urza.dzen do impregnacji drewna (dzial XLI) naieiy zwrocit uwagg na
Przestrreganie przepisow bhp p n y obsludze urzqdzen.
84
W driale XLll
- ornowit rodzaje maszyn i urzadzeti do nanoszenia materiaMw malarsko-
iak.iernlczych. maszyn do nadruku, polerek powiok wykonczeniowych, urzadzen do laminowanla.
bar,v;enia, nacinania
rodzalu
i
peiforowania ply1 pilinlowych. zwrocit ilwage na dobor urzqdzenla do
nanoszonego
materialu
wykoriczeniowego
(szpachlowka,
lakier
jedno-
iub
dwuskizdnikowy) rodzaju elernentow (piyty. graniaki).
W dzfaie XLlll naleiy przeprowadzil podziai maszyn i urzqdze" taplceiakich oraz omowic
rnaszyny do szycia, przeszywania i obszywania, maszyny do krojenia tkanin i materiaMw
~ y i c ; 6 i k o ~ ~ cmaszyny
h,.
do wyrobu siatek drucianych i iorrnatek spretynowych, maszyny do
wyrobu mat tapicerskich.. Wskazane jest zwrocenie szczegolnej uwagi n a przepisy p p o i . w
pom!eszc:?niach,
w ktorych pracuja urzqdzenia do przygotowywania rnatBriaiow wysciolkowych,
ria Sobor Krajarek do rodzaju materialu oraz na ich bezpiecrna obslr!ge.
'Ai dziale XLVII naleiy omowic
podkieSlil
znaczenie
konsewacji
smarownice stosowane w rnaszynach i urzqdzeniach.
w
bezawaryjnej
pracy
maszyn
oraz
stosoivanych
wibio~zolaiorowui zmniejszaniil drgati maszyn.
4. Podstawowe s r o d k i d y d a k t y c z n e
Tablice i eksponaty - elementy i zespoly maszyn oraz lirzadzenia tnace:
probki metaii i slopow. poiqczenia czesci maszyn. osie i waly, loiyska. sprzegla, hamulce.
zawory. plly do maszynowej obrobki diewna i huorzyw dEe'Nnych, n o i e i @owice do sbugarek.
frezy i glowice frezarskie, trzpienie frezarskie,
wienla do drewna i pogiebiaki, n o i e lokarskie.
narzedzla szltfierskie profile konstrukcyjne i zdobnicze wykonywane na obrabiarkach do drewna.
zestaw saernic do ostrzenia i wygladzania narzedzi tnqcych, przyrzqdy kontroino-pomiarowe do
p r z y g o t o ~ a n i anarzedzi do pracy oraz sprawdzanla ich parametrow liniowych i kqtowych.
-
Tablice Plansze graficzne i schematy kinematyczne - narzedzia, obrabiarki, urzqdzenia
techniczne:
narzedzia do obrobki drewna, piiarki tarczowe, tasmowe, ramowe, strugarki, skrawarki.
pnekrawark~,korowark~.rebarki, freraiki, czopiarki. wzorcarki, wiertarki i wierlarko-frezarki.
tokaiki, diutarki, szlifierki, suszarki do tarcicy, fornirow I powiok wykonczeniowych, urzqdzenia do
hydrotermlcznej i plastycznej obrobki drewna, maszyny i urzqdzenia do wykonczania powierzchni.
maszyny I urzqdzenia tapicenkie, maszyny i urzqdzenia montaiowe, maszyny i utzqdzenia do
produkcji I prasowania welny drzewnej, prasy do brykietowania tiocin i wi6row.
Modele:
mecnanizmy maszyn. podstawowe obrabiarki do drewna, urzadzenia transportowe stosowane w
pnemyiie drzewnym, urza.dzenia montaiowe, urzqdzenia do przygotowywania i nanoszenia
kielu. urzqdzenia do wykoriczania powierzchni, suszaiki stosowane w przemysle drzewnym.
urzadzenia do klejenia drswna litego, urzqdzenia ochronne i zabezpieczajqce, oprzyrzqdowanie
ObrabiareK
85
Filmy. przezrocza, foliogramy instruktaiowo.dydaktyczne zwiqzane r iemaiyk* proyramu
nauczania
Kataloyi narzedzi, obrabiarek i urzxdzen techiiicznych.
Techniczne srodki dydaktyczne:
- pio~ekt0:filmowy. odhvarzacz video,
riutnik pisma, monitory. kameis. ep:a~askop rrutnik a0
przezroczy.
5 . Literatura
eajkowski J.. Maszyny i urz~dzeniado obrohki drewna cz.1. WSiP Waiszawa 1995.
Bezp~eczeiis~,ioi higiena pracy w przemyiie drzewnym Praca zo:orowa. P1lV?iL 'Narszawa
1966.
Bienjek S.. Maszyny i urza.dzenla do obrbbki drewna cz.2. 'NSIP Warszawa ;?95.
Dobrowoiska E. Matejak M. Swlgon J. Suszarki do drewna. Wyd. SGGW. Warszawa 1997
Ergonomia i ochrona pracy w przemysie drzewnym. Praca zbiorowa. PWRIL 'Nanzawa 1982.
Gromadzki J. Tecl>~?oiogia
produkc!i okieln i obtoyow. PtNRlL Waiizawa 1969,
Grornadzk~J., Poskrobko W . . Technologia drewna c z l , PWRiL Wsrszawa 1982.
tawniczak M.. Zarys hydiotermicznej i plastycznej onrobkt drewrla czl. Wyd. .AR Poznan 1974,
Cbrabiarkl I urzqdzenia iechrliczne dla lechnikiiw przemyslu drzeivnago P:aca zbiorowa P ' a R i i
1982
Olszewski J., Niaszynoznawstwo dla technikow przemyslu drrewnego. PWRiL Warszawa. 1977.
OrlikZ.. Suiowiak W . Czeici maszyn. C z I i 11. WSiP Warszawa 1974
Parczewsk+A . Sadowski b1, Tecnnolog~aprodukcli sklejek. PWRiL Warszawa 1969.
.
Perktiny T.. Steianiak J Technologia produkcji tworzywdrzewnych, tom I. PWRiL Warszawa
1970.
Proszyk S. Technoloyia m r z y drzewnych, cz.2. Wykonczanie powierzchn~.'$/SIP Warszawa.
1995,
Przygotowanie narzedzi skrawajqcych do pracy. Praca zbiorowa 08ROM 1971
Technologla tworzyw drzewnych, cz.1. Praca zbiorowa. WSlP Warszawa 1994.
Zenkielel M.. Mechaniczna technologia drewna. P'NN Warszawa 1971
Dokumenracja techniczna obslugi podstawowych obrabiarek do drewna i urzadzen :echn~cmych.
Katalogi maszyn i urzqdzeii do obrobki i przerobu drewna.
Przemysl Drzewny. Czasopismo technicrne NOT
86
ELEKTROTECHNIKA l A U T O M A T Y K A
1. Szczegolowe cele ksztatcenia
'N swyniku zorganizowanego procesu narlczania uczeri (sluchacz) powlnien umiec:
- posluzyC sic jednastkami wlelkoici elektrycznych.
- iozroznit materialy przewodzqce i izolatory,
- obiiczyi pojemnofc zastepcza, kondensatorow pola,czonych szeregowo i rownolegle,
- rozroinic rnaterialy ze wzgiedu na wlasnosci magnetyczne.
- poiaczyc mierniki w obwodzie elektrycznym zgodnie ze schematern.
- okreflic rezystancje przewodu,
- obiiczyc rnoc i prace pradu elektrycznego stalego i przerniennego,
- zastosowac prawo Ohma do obiiczen prqdu i napiecla.
- rozroznic i porownac roine irodla prqdu.
- zastosowac uklad rownan Kirchhoffa do rozwia.zwania
obwodow eiektrycznych,
- obliczyc iezystancje zastepcza, roinych rodzejow pola.czen rezystorow.
- obliczyl warla5ci skuteczne prqdu i napiecia,
- obliczyc obwady z elementaml R, L, C.
- wykreslie tiojkqt impedancji.
- obiiczyt rnoc czynna,, bierna i pozorna dla roinych rodzajow odblornik6w w obwodach jedno
i
trcjfazowych.
- aobrac miernlki na podstawie oznaczen na skali.
- dokonae pomiaru wieikofc$elektrycznych mostkami pra,du stalego i prrerniennego.
- dokonac pomiaru mocy prqdu statego i pnemiennego, zinterprelowac wyniki pomiarow.
- dokonac anaiizy wynikow pomiarow wieikosci nieelektrycznych rnetodami elektrycznymi.
- zastosowac przepisy bezpiecznej pracy
- rozroznic maszyny pradu stalego.
przy unadzeniach elektrycznych,
- rozpoznac roine iodzaje transformator6w.
- rozpoznac silniki indukcyjne,
- dokonac reguiacji
piedkofci obrotowej oiaz hamowania silnikow indukcyjnych.
- dobrac silniki indukcyjne w zaleinoici od rodzaju pracy.
- rozpoznac rodzaje napedu eiektrycznego.
- skiasyfikowac uklady sterowania w napedach elektrycznych,
- rozroinic roine rodzaje irodel iwiatla i opraw oiwietleniowych.
- porownac i ocenic wlaic!wokci roinych =rodel fwiatla,
- dobrac prrekroj przewodow w instaiacjach elektrycznych.
- dobrac osprzet eiektryczny w zaleinosci od rodzaju pomieszczefi,
87
- Odcrytac projekty illstalacji eiektrycznych.
. dobra6
zabezpiecienia maszyn i utzaazen eiektrycznych.
- zastosowac przeplsy eksploatacji urza.dzan elektrycznycll.
- zastosowac przepisy budowy urzqdzan elektrycmych.
- rozpoznac elementy instalacii pi0ri:nochronnej.
- scnaiakteryzowae iodzaje diod polprzawodnikowycn,
- zbadac diody poipizewodnikowe.
.rozpoznai uklady pracy wzmacniaczy tranrystorowych,
- okreilic i dobrac lyrysfory z katalogu.
- posluiyc sip mieinikalni elekironicznynii.
. nastawie regulafory,
- posluzyc sic urzadzeniami eleklrycznymi 30 pomiaru w8elkosci
- posluiyi sip przyn*dami do pomiaru ternperatury.
mechanicznych.
- zastosowac sterowniki binarne,
- wykonat obliczen~aw systemie dwojkowym i osemkowym.
- okreslic pamiec RAM. ROM. EPROM,
- posluiye sip podstawowymi programami komputerowymi,
2. Material nauczania
KLASA Ill
I. PRZE'NODNICT'NO, POLE ELEKTRYCZNE i MAGNETYCZNE
iviledzynarodowy uklad jednostek Sl. Buoowa atomu. Model elekrryczny budowy materli
Potencjal i napigcle w polu elektrycznym. ~Nytrzymalosceiektryczna.
Pojemnosc elektryczna, kondensator
- rodzaje, budowa, pojemnoic. taczenie kondensatorow -
Eiektronowy model przewodniclwa metali. Rodzaje prqdu eiektrycznego.
Prawa elektrolizy. Akumulatory.
Pole magnetyczne - obiaz giaficzny pola
'Arieikoici charakteryzujqce poie
Pole magnetyczne wok01 przewodnika 2 pra.dem.
magnetyczne
-
strum~ei, magnetyczny.
przenikalnoic
magnetyczna. nateiesie pola magnetycznego. prawa pola magnetycznego.
Wlasciwosci
magnetyczne metali. Krzywa magnesowania. Histereza magnetyczna. Oddzialywanie na siebie
przewodnikow z pr2,dem. lndukcja elektromagnelyczna. indukcyjnost wtasna i wzajemna.
11. OBWCDY PRADU ELEKTRYCZNEGO
ilezystancja i rezystywnoSC.
Konduktancja i konduktywnosc. Prawo Ohma. Zaieinosc
rezystancji od temperatury Obwod elektryczny.
Szeregowe poiaczenie rezystorow.
Obwod
nlerozgaleziony pqdu stalego. Prawo Ohma dla calego obwodu, irodla pra.du. Stan jaiowy i
88
Stan zwarcla irbdla prqdu eiektrycznego. Praca i moc prqdu eelktrycznego. Moc wytwanana i
oddawana przez
ir6dio prqd~dil. Spiawnaic irodia prqd~r. Spadek napiecla
i
straty w
pnewodach
taczenie riwnolegle rezystor6w. Prawa Kirchhoffa. Polaczenie mieszane rezystorow.
Podstawowe pojecia prqdu pnemiennego: okres, czestotliwoic, pulsacja, pmesuniecie fazowe,
wan056 chwilowa, skuteczna i Brednia. Przedstawianie wleikosci sinusoidalnych przy pomocy
wskazdw. Faza i przesuniqcie fazowe.
Elementy ideaine R. L. C w obwodzie prqdu przemiennego Obwody szeregowe RL. RC. RLC.
Rezonans napigc.
ObwOd rozgaieziony prqdu przemiennego. Polqczen~arownolegle RL. RC i RLC. Rezonans
iiapiec.
tvioc pradu przemiennego - czynna. bierna i pozorna. Wspoiczynnik mocy i jego znaczenie
poprawa
wsp6lczynnika
mocy.
Elementy meczyw~ste(cewka i kondensator).
.
lmpedancja
zastepcza potqczen mieszanych RLC.
Powstawanie
prqdu tr6jfazowego.
Prqdnice trajfazowe. Symetryczne uklady trojfazowe-
potqczenie uzwojeli w gwiazde i trojkqt
Przylaczenie odbioinikow do ukladow trojfazowych. Moc w ukladach trojfazowyc'l
Ciuiczsnia:
-
sprawdzanie prawa Ohma miernikami.
- spiawdzanie zaleinosci p n y szeregowym i reiwnoleglym lqczeniu rezystorow
- badanie obwodow RLC w symularone konputerowym.
-
pomiar rnocy prqddu przemiennego.
- tqczenie obwodow w gwiazde i w trojkaj,
-
pomiar mocy prqdu trojfazowego.
Ill. MIERNICTWO ELEKTRYCZNE
Podslawy metrologii eiektrycznej. Wzorce miar jednostek eiektrycznych.
Zasada dzialania przyrzqdow wskazowkowych: magnetoelektrycznych. elektromagnetycznych
eiektrodynamicznych. Uklady pomiarowe: mostki prqddu stalego. Rejestratory elektromechaniczne
Pomiary nateienia prqdu, napiecia i rezystancji. Pomiary wielkosci nieelektrycznych.
Cwiczenia :
- rozpornawanie uktadbw pomiarowych,
- odczytywanie danych z miernikow o ioinych ustiojach pomiarowych.
- dokonywanie pomiarow mostkami,
- nastawianie i uruchamianie rejestratorow do odczytu cia.glego.
89
i<Lasa iv
IV MASZYNY I UR~DZEblIAELEKTR'ICZNE
r i a n s f o r in a t o r .
Buaowa i zasada aziaiania transfarmatora. Stzny pracy iransformatora
(jaloivy, obciqzenia, zwarcia). Moc, straly i sprawiiosc transformatora. Transformatory trojfazowe
Autotransiorrnator Transfomiatory specjalne (spawainicze, pnekladnikl).
M a s z y n y e l e k t r y c z n e p r q d u p r z e : n i e n n e g o . Zasadadziaianla, budowamaszyn
synchronicznych. Pole magnetyczne winijqce - sposoby wytwarzania. Zasada dzialania
tr6jfazowego siinika indukcyjnego. Silniki pierscieniowe i klatkowe, Rozruch i praca silnikow
ndukccyjnych. Regulacja p"+dkoSci obrotowej, hamowanle i zmiana kierunku wirowania. Zalety i
wady silnikow indukcyjnych. Przyktady zastosowah. Siinlk indukcyjny jedno- i dwufazowy.
Mas z y ny
prqdu
s t a t c g o . Budowa i zasada dzialania maszyn prqdu statego
Oddz\alywanie twornika, komutacja. Prqdndnlca obcowzbudna. Prqdnice samowzbudne i ich
charakterystyki. Silniki prqdu statego:
bocznikowy, szeregowy
szeregowobocmikowy
bocznikowy. Rozruch i regulacja predkoici obrotowej silnikow prqdu staiego.
I
Hanlowanie
silnikbvi p r q u staiego Zakres zastosoivan silnikow piqddu stalego. Maszyny specjalne pradu
stalego i przemiennego. Zasady prawidiowej i bezpiecznej eksploatacji maszyn eieklrycznych.
N a p e d e I e k t r y c z n y . Z astosowanie napedow elektrycznych w okreslonycn warunkach
pracy. Zasady doboru silnikoiv elektrycznycn. Mocowanie i polaczenia z ukiadeni napedzanym
Pola.czenie z ukladem sieci elektrycznej. Ukiady sterowania w napedach elektrycznycn
tyrystorowe uklady napedowe do zasiiania silnikow prqdu stalego i przemlennego., sprzegia
lndukcyjne i cierne.
Zabezpieczenia siln~koweiektrycznych zwarclowe, pmcia.ieniowe, nlerownofazowe.
Naped elektryczny
OorablareK
do
d r e w n a N a p E d elektryczny obrabiarek
napedzanych jednym siinikiem. Naped siektryczny ciqgbw technologicznych do obrobki drewna.
Naped elektryczny linii lakierniczych, dobor silnlkow o budowie przeciwwybuchowej.
0 5 w i e 1 l e n i e e Ie k t r y c z n e . Podstawowe wielkosci swietlne i ich jednostki Elektryczne
irodia swiatla i ich cechy charakterystyczne. Oprawy oswietieoiowe. Kryterla doboru oswietlen~a.
Norms. Wplyw oswietienia na bezpieczensrwo i wydajnosc pracy.
G rz e j n i c t w 0
e lek t ry cz ne .
Metody
ogrrewania.
Urzqdzenia
etektrotermiczne
nieprzemysiowe Grzejnichvo przemyslowe: rezystancyjne, lukowe, elektronowe , indukcyjne i
pojemnosciowe.
PrZeSyl i r o z d z i a l e n e r g i i e 1 e k t r y c z n e j . i n s t a l a c j e elektryczne.System
ele~ti~energetycznyi jego podstawowe eieinenty. Elektiownie cieplne
I
elektroc~epiownia
Elektiownie wiatrowe, sioneczne, wodne. Elektiownle atomowe. Przehvarzanie i rozdzial energii
siektrycznej. Zasiianie zakladaw prremysiowych.
Priewody instalacyjne i kable, podstawowe oznaczenia. Osprzgl ~nstaiacyjny, bezpieczniki.
styczn~ki. przekainiki, rozdzieinlce. Zabezpieczenia zwarciowe, przec:a.zeniowe i zsnikowe.
90
Systemy sieci wedlug normy PNIE 05009. Wyiqcznik roinicowo prqdowy jako zabezpieczenie
ad poiaien, instaiacje sygnalizacylne i ochiona przepieciowa. Przepisy budowy urzapzen
eiektrcenergelycznych - piawo budowiane Systemy ochrony ad porazeh prqdem
elektrycznym
Cwjczenia:
- poiniaiy napigc i przekladnl w transformatorach,
- lqczenie uzwojen silnika indukcyjnego na tabliczce zaciskowej,
- dobor opiaw oiw~ellen~owych
do okreslonych pomieszczen i potrzeb oiwietienia,
- czytanie schematow instalacji w obiektach przemyslowych i mieszkalnych,
- laczenie ukladu samoczynnego przeia.czania: zero - gwiazda - trojkai
- OZiiaCzanie na schemacie przewodow i osprzetii instalacyjnego.
V. ELEMENTY I UKUDY ELEKTRONICZNE
Eiementy bierne (rezystory. kondensatory,cewki indukcyjne).
Berzlqczowe elementy
p6lprzewodnikowe abjetosciowe (warystory, termistory).
Wlasnoici polprzewodnikdw. Zlqcze p-n. Diody polprzewodnikowe (piostownicze. Zenera
,
tenelowe). Prostownlki - uklady jedno- i wieiolazowe.
Zasada dzialania tranzystora bipoiarnego i unipolarnego. Podstawowe uklady wzmacniaczy
tianzystorowych. Wzmacnienie, znieksztalcenie liniowe i nieliniowe, sprzgienle zwrotne dodatnie
i ujemne. Laieznosci paramefrow wzmacniacza od spneienia zwrotnego.
Wzmacniacze mocy. Wzmacniacze pradu stalego
-
zasada
dzialania, rodzaje zastosowanie
Wzmacnlacze opeiacyjne - wykorzystanie wzmacniacza jako sumatora i inwenera.
Generatory drgan sinusoidalnych. Podstawowe uklady generatorow
LC, RC. Genetator
przebiegow prostokqtnych. Uklady scalone monolityczne i hybrydowe.
-
Tyrystory zasada dzialania. charakterystyki pra.dowo-napieciowe.
Prostowniki sterowane
-
piaca przy roinych rodzajach obci@en. Sposoby
sterowania
prostownikow. Uklady inwersyjne. Falowniki.
Sygnaly analogowe i cyfrowe. Systemy zapisu iiczb. Operacje arytmetyczne. Podstawowe ukiady
logiczne - techniki realizacyjne. Bloki funkcjonalne, rejestratory, liczniki, bioki arytmetyczne.
Uklady cyfrowe, mikroprocesor. System mikroprocesorowy,a maszyna cyfrowa
Woitomierze eiektioniczne. amperomierze omomiene, multimetry, czestoiciomierze. Oscyloskop
analogowy i cyfiowy
Cwrcrenia:
- iozpoznawanie roznych rodzaj6w diod p01pnewodnikowych,odczytywanie parametiow
z kataiogu,
- badanie i ocena przebiegu na oscyloskopie roinych rodzajow prostownikow,
- budowanie prostownika sterowanego, dob6i tyrystorow.
- czytanie schematow inwenerow i falownik6w.
91
- odczytywanle schematow ukladow scaloiiych z katalogu,
- odczytywanle schematow buoowy maszyny cyfrowej.
VI. PODSTAWY AUTOMA'NKI
Elementy automatyki - uklad otwarry
I
zamkniety.
Autamatyka. autonatyzacja. urzadzenie autornalyczne, sterowanle, obiekt sterowania (regulacji).
Uklady blokowe regulacji automatycznei. Steiowanie w ukladach otwartych i zarnknietyrh
Regulacja, regulator, regulator automatyciny. Symbole w automatyce, sygnal weisciowy
i wyjiciowy, zaktocen~e,wezel sumuj+cy, wielkoil reguiowana. uchyb, elementy pomiaiowe
I Wykonawcze
Urz4dzenla
pomiarowe
w
ukladach
regulacii
s u t o m a t y c z , l e j Rola
urzadzen polniarowych w ukladach regulacji arirornalycznej. Kiasyfikacja. Schema1 blokowy.
elementy urzqdzenla pomiaroivego. Wlalcfwosci uiza,dzeri
pomiarowycll.
Zrodla bledow
pomiarowych. przeworniki pornlacowe.
KWSA V
VII. AUTOMATYKA
Przyrza.dy
do
pomfaru
w i e l k o % c , m e c h a n ~ c i n y c h . Anaiogowe czrijnlki
poloien~aoraz przesunrec liniowych
ka!owych.
i
Seisyny. Cyirowe urz3pzenla do pomiaru
pnesunigc iiniowych i kqlowych. Pomiary sit i odksztalcen. Pomiary parametrow ruchu
P r z y r2a.d y d o p o r n i a r u s !r u m I a n i a . Prreplywomierze zwezkowe Przeplywomierre
indukcyjne. Rurki spietizaja,ce. Przeplywomier,e wiatraczkowe i pompy dozuja.ce.
Przyrzqdy
do
pomlaru
temperaturyTermometry
stykowe,
termometry
rozszerzalnofciowe, termomeir, clbnieniowe, rezystancyjne i termoelektryczne
E l e m e n! y
na sta w c z e .
Zawary
nastawcze.
Charaklerystyki
zaworow.
Dobbr
charakterystyki zaworu do charakterysryki slatyczne~oblektu regulacji.
S i l o w n i k i . Silowniki pneumaiyczne Silowniki hydrauiiczne. Silowniki elektryczne. Silowniki
pneumatyczne z wejsciem elektrycznym.
R e g u i a t 0 r y .Zadania regularor6w w iikiadach regulacji automatycznej. Rodzaje regulator6w
Regulator pfoporcjonalny typu P. Regulator calkiljacy typu I. Regulator proporcjonaino-caikuja.cy
typu PI . Regulator proporcjonaino-calkowo-r6iniczkujqcy typu PID. Nastawy regulator6w.
Stacyjki komputeiowe.
Regulatory
bezposredniego
azialan!a.Regula!ory:
temperatury,
ciinienia.
strumienia, poziomu.
E i e k t r o n i c z n e r e g u l a t o r y o d z i a i a n i u cia,glym.Rozwiqzania konstrukcyjne orar
Obwody ivejsciowe i wy)iciowe reguiatorow. Reguiatory cyfrawe.
92
R e 9 u I a t o iy
p n e u m a t y c z n e . Pneumatyczny
regulator
Pneumatyczny regulator mieszkowy proparcjonaino
-
mleszkowy
calkowy.
proporcjonalny.
Pnerimatyczny
regulator
mieszkowy proporcjonalno - calkowo - ibiniczkowy.
P r z y rza.d y r e j e s t r u j q c e . Budowa rejestratorow analogowych. Mechanizmy pomiarowe w
.e;sstratorach. Obsiuga i konsenvacja rejestrator6w.
S t e i o w a n i e b i n a r n e - k o m p u i e r o w e u k l a d y s t e r u j q c e S t r u k t i f r a sprzetowa.
Okreslenia
RAM. EPROM. Struktura oprogramowania
Terminologia - blok operacyjny, bloki
programawe, bloki funkcyjne. bloki sterowania , bloki danych, instrukcje.
Uklaoy kombinacyjne, sposoby zapisu programu (iloczyn Ioglczny, suma logiczna). Funkcje
pamieciowe. Funkcje czasowe.
CNicrenia:
- 3udowanie stiukturalnych schematow podstawowych ukladow reguiacji,
- iprawdzanie przeiwornika pneumatyczno -elektrycznego.
. pomiary ruchu larcza kodowq i pr$dkoSciomierzem impulsowym,
- pomiary a5nienia manometrem z rurkq Bouidona.
- pomtary temperatuiy czujnikiem termoeiektrycznym,
- sadanie regulators dwustawnego.
- zadawanie parametrow i ustawianie tasmy w iejestratarach.
3. Uwagi o realizacji
PODZIAC MATERIACU NAUCZANIA
Technikum 5-letnie na podbudowie programowej szkoiy podstawowej ')
I
VI.
Vll.
I Padstawy autornatyki
/ Aularnatyka
KLASk V (26 $adz.)
--
I
1
0
26
') Na realizacje dzial6w programowych w 3-letnim i 2-letnim cyklu ksztalcenia oraz we wszystkich
typach szkol dia doroslych nalezy przeznaczyc proporcjonainq liczbg godzin.
93
lnterdyscyplinarny charakter elektrotechniki, eiektraniki i automatyki. lch dynamiczny iozwoj.
szybki prryrost informacji stwarzajq koniecznoit rozuinienia
prrez ucznlow podstawowych
yawisk . praw i zaleznoici ivystepujacycn w tych dz!edzinach nauki i technlki
Z tega l e i powodu nauczyciel pawin!en realizowac program przedmlotu uwzg1ediltaja.c
wiadomoici i umiejqinodci uczniow rdobyle z przidmiotow og61i~oksz:aicqcych i z przedmlotow
zawoaowych. Szczeg6lnq uwage nalezy zivic3clc na korelacje z treic!ami programowyrni iizykl.
Program elektrotechniki i automatyki powlnien byC reaiizowany po opanowanlu przez uczniow
dzial6w obejmujacych podstawy eieerotechniki: eiektryzowanie ciai, pole eiektrycziie, prqd
elektiycmy, magnetem.
e1eKr:si:ika
Tematyka rwiqzans z elektrotechnikq,
i automatyka przeniyslowq, poza trescialni
reoretycznymi zawiera rowniez lrebcl zwi~.zane z pomiaranii elektrycznymi oraz eksploatacjq
maszyn i unadzen elektrycznych ze szczegolrlym uwzglednieniem rnaszyn i urzapzen do obrobki
diewna. Program przedmiotu naiety reaii:av:at
urzadzenia, tecllnoiogia, materiaioznawshvo
w
koreiacji z
przedmlotami
-
msszyny
i
Koreiacja dotycry przede wszyslk~m ukiadow
piaktyanycil zwiazanych z napedem ~1ektr)cznymi automa!yka napedu elektrycz:lego
Nauczanie elektrotechniki i autoinatyhi wymaga stosowania merod ksztalcenia kroie
- urdrazajq uczniow do samodzieinego
dziuiania,
- aktywlzuja uczniow w kaicej fazie procasti ilydaklycznego w szczegoinoic~ popcez
rozwlazywanie problemow teoretycznych, i praktycmych.
- ksztaltuja umiejetnosci stosowania i wykorzystania nabytych wiadamosci w sytuacjach
typov~chi nowych praktjiki zawodowej,
- wdrazajq do dalszego samoksztalcenia i doskonaienia zawooowego.
Podstawowe tresci ksztalcenia powinny byc realizowane w iormie twiczen i pokazow z
zastosowaniem brodkow dydaktycznych. Zajecia powinny byc prowadzone w odpowiednlo
wyposaionej pracowni pnedmiotowej. Opanowane umiejetnosc; powiliny
zajeciach praktycznych i w czasie wyc!eczek
byc ulrwaiane #?a
umoziiwiajqcych poznanle przez uczniow
najnowszych rodzajow uklad6w napedowych maszyn. urzapzeii i iinii technoiogicznych, wiasc~we!
eksploaiacji i racjonalnej gospodarki elektroenergetycznej.
Stoi dyspozycyjny nauczyciela powinien posiaaac zasilanie w gnlazda pradu pfzemiennego i
-
stalego 220V i regulowane 0 24V . Sioliki uczniowskie powinny posiadac gniazda tego samego
typu z moiliwosciq zalaczania z pulpitu nauczycieia W pracowni powinien byc komputer PC
486 wraz z programami eiektrycznymi.
Ocena jest wskainikiem stopnia opanowania przez uczniow ~wiadornoscii uniiej$tnosci.
Proponuje sic stosowanie form ocenlania:
- sprawdziany ustne.
- sprawdziany pisemne - testy osiqgniqc z moziiwosc!q korzystanla z kataiogow, norm.
94
poradnikow.
- sprawdziany praktyczne z zakresu bitdowy ukladow elektrycznych i elektronicznych.
- sprawdziany praktyczne z zakresu dokcnywania porniarow podstawowych wielkosci
elekirycznych i rnechanicznych rnetodami elektrycznyrni.
4. P o d s t a w o w e srodki dydaktyczne
Piansze, przezrocza i foliograrny:
- schemary ideawe obwodbw elektrycznych, rnaszyn i urza.dzeii elektrycznych.
elernentow i uktadow autornatyki, ukladow autornatyki.
- zasady dzialania maszyn i urzapzen elektrycznych.
- wykiesy wskazowe obwodow pradu przemiennego.
- schernaty strukturalne ukladow elektroniki, autornatyki i napedu elektrycznego.
i
elektrycznych, rnaszyn i urzqdzen
Dokurnentacje techniczne, eksploatacji i k o n s e ~ i a c jinstaiecji
da obrobki drewna.
Poiskie Norrny.
Katalogi elernentow, rnaszyn i urzqdzeii elektrycznych , elektronicznych i autornatyki.
Piospekty iekiamowe maszyn i urzadze" elektrycznych, rnaszyn do obrobui drewna.
Pornoce dydaktyczne:
- rnaterialy przewodzace i izolatow
- modele przedstawiajqce zasady dziatania prqdnicy i siinika elektwcznego prqdu stalego,
- rozne rodzaje rezystoiow.
- roine rodzaje kondensatoibw.
- rozne rodzaje cewek.
- diody p0lprzewodnikowe.
- prostowniki potprrewodnikowe.
- tranzystory i tyrystory.
- przekainiki elektroniczne.
- kornputer PC 486 z programern.
- rnostki do porniaru rezystancji.
- miernxki uniwersalne analogowe i cyfrowe.
- silnini jednofazowe indukcyjne I kornutatorowe,
- rozne rodzaje przewodow.
- osprzet instalacyjny Izestawy reklarnowel,
- rnodeie ukladow regulacji automatycznej / elektroniczne. pneurnatyczne, i hydrauiicznel.
95
eartodziei G. Aparaty i una,dzenia elekt~,czne WSiP Warszawa 1994
Bolkoivski S. Podstawy elektrotechniki. WSiP Warszawa 1994
Chwaleba A. Moescllke B. Ploszajski G, Elektranika
WSiP Warszawa 1994
Jabtonski W. Elektrotechnika . WSiP Waiszawa 1954
Kaikowski Z. Miernictwo elektryczne. WSiP \hlarszawa 1995
Kostro J. Elementy, uizqdzenia i ukiady automatyki. 'WSiP Warszawa 1991
Koz~ejE Sochon . Elektiotechnika i eiektionika WSiP Warsza~wa1990
Michel K.. Saplnski T. Czytam iysunek elekriyczny 'NSIP, INarszawa. 1994
Steif: Z. Maszyny elektiyczne PWN 'Waiszawa 1904
Urbanoivicz W Nowackl Z. Naped elekiryczny w pytaniach i oapowfedziach. WNT
'Nanzaiva 1986
KataloQielemenlow i ukladow elektraniki i autonlatyki
Pizepisy ekspioatacji uizqdzeii elektiycznych'NPM 'WEMA 'Narszawa 1995.
Pizepisy bildowy unqdzeii elektrycznych. WPM WEMA Warszawa 1992.
96
PRACOWNIA BADAN LABORATORYJNYCH
1. Szczegolowe cele ksztalcenia
V\i wyniku zorganirowanego procesu nauczania uczen (siuchacz) powinien umiec:
- dobrae przyrzqdy pomiarowe do okieilonych badan, odczytac wyniki pomiarow.
- wykonad badania wiasciwoici fizycznych drewna, lworzyw dizewnych, zinterpretowac wyniki
pomarow
- okleilit gatunki drewna i rodzaje Worzyw dnewnych na podstawie cech organoleptycznych.
- ustali6 rodzaj i wymiary probek, przeprowadzic badania wlaiciwoici mechanicznych drewna i
w o i i y w dnewnych.
- dokonad pomiaril i obliczyc miazszosc drewna.
- dokana6 rni?dryoperacyjnych badan zrqbkow, wiorow, forniru, masy wioknistej oraz emuisji
nydrofobowych,
- rozpoznac typ iorniru oraz odroinic jego piawq i lewa. stion?.
- rozpoznac rodzaje klejow na podstawie cech organoieptycznych.
- wykonal podslawowe Sadania klejow I spoin kiejowych.
- wykonac podstawowe badania materiaiow malarsko-lakierniczych,
- rozrozn!c radzaje Woizyw sztucznych na podstawie cech organoleptycznych,
- przeprowadzic podstawowe badanta twoizyw szluczilych, produktow ubocznych I odpadow
przerny~iowych.
- ;~ykonacbadania wytnymaloici tkanin, tasm i pasow tapicenkich,
- ocenic zgodnosc cech wyrobow tapicerskich z wymaganiami norrny.
- rozroznic rodzaje powiok wykonczeniowych, wykonae badania ich wiaiciwo5c!.
- rozpoznac wady wyrobow i powlok wykoiiczeniowych,
- wykonac badania okreslajqce j a k o i l wyrobow,
- wykonac badania techniczne naizedzi i abiabiarek,
- wykonac podstawowe badania wody i iclek6w.
- dokonac interpretacji opisu badan, ich oceny. sformuiowad wnioski
- okreilic irodla zanieczyszczen irodowiska i sposoby ich ograniczania.
- okreilic wpiyw zuiycia surowcow, wody i energii na irodowisko.
97
2. Material nauczania
KLASA V
I. Z;iGADNiENIA 'A'PROWADZlJ4CE
CeI i rakres badan. Rodza~ebadan. Charakterystyka przyrzadow porn#arcwych i aparatiiry 00
wykonywania badan. Stanowlsb i nietody pracy. Przepisy bnp obowiqzujace w pracowi.,l
Regtiiamln pracowni. Podrgczniki i normy.
C;,dtczenia:
- iozpornawanie suro,hrcow, polfabrykatdw i wyrobbw
- pomiar wielkosci lin~owychprzy uzyciu suwrniarki i mikrometru, porntar rnasy probek,
oaczytywanie wskazan silomierza, sekunaornierza i terrnometru laboratoryjnego
li. 8ADANlA WUSCIWOSCI FIZYCZNYCH DREWNil I TWORZY'JL' ORZZE'NNYCH
Zakres
I
melody badan. Znaczenie badan w toku produkqi w zakladzie drzewnyrn Rodzaj i
iicznosc probek. Ksztalt
I
wymiary probek Sposoby i zasady pabieranla probek Metody ocany
wynlkow. Sposob przeastawlania wyirikow i opracowania wnioskow.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie wainiejszych gatunkow drewna (iglaste, lisciaste),
- rorpoznawanie tworzyw drzewnych.
- oznaczanie wilgotnosci drewna I rworzyw drzewnych metoda, suszei~owo-waijo.;i(.
- oznaczanie wilgotnosci tarcicy rnetod* elektromet~yczna..
- oznaczanie gestosci drewna i tworzyw drzewnych.
- oznaczanie higroskopijnoici drewna i two12pvdrzewnych.
- oznaczanie spqcznienia i kurczliwosci liniowej drewna,
- oznaczanie specznienia na grubost i nasiaKIiwosc tworzyw drzewnycn,
- oznaczanie zawartosci wolnego iormaidehydu w plytach wiorowych, paidzierzawych i sklejce.
Iil. 8ADANlA w~ASCIWOSCI MECHANICZNYCH DREWNA I TV\'ORZY'N DRZEWNYCH
Cel i zakres badan. Probki do badan. Wymagarlia norm dotyczqce roznycn sonyrnentow drewna
rodzajow tworzyw drzeWnyChMerody badan. Aparatura
opracowania i przedstawlania wynikow.
Cwicienia:
- oznaczanie wylRymalosci drewna na sciskanie i rozciaganie,
- oznaczanle wytrzymalosci drewna na zgtnanie staryczne I modulu spiezysiosc: przy zglnanlu.
- oznaczanie twardosci drewna,
- oznaczanie udarnobci drewna i wytrzyrnaloBci na zginanie dynanliczne,
- oznaczanie wytrzymalosci ply1wiorowych na rozcia,ganie w kierunku prostopaciyrn do
piaszczyzn.
98
i
i narzgdzia pomiarowe. S p o s o ~
- oznsczanie wytrzyrnalosci ply1 wiorowych i pilinio*ych na zginanie statyczne oraz modulu
spiqiystoSci przy zginaniu,
- oznaczanie twardosci piyt pilsniowych twardych i bardzo twardych
- oznaczanie zdolnoIcl utrzyrnywania gwoidzi i wkretow.
IV. KONTROL4 JAKOSCl DREWNA
Cel wykonywania pamiarow i obliczania miqiszosci drewna okrqglego i tarcicy. Klasyfikacja
jako~ciowa. Metody badan. Zasady statystyki stosawane przy kontroli jakosci surowca i
materialow tartych. Przyrzqdy i narzedzia pomiarowe Normy przedmiotowe. Sposob zapisywania
wynikow badan
Cwiczenia:
- dokonywanie manipulacji surowca drzewnego.
- analiza cech drewna okrqglego i taiclcy decydujacych o ich klasyfikacji jakosc~owej,
- pomiar i obliczanie miqzszosci drewna okrqglego.
. pomlar i obliczanie mia,zszosci tarcicy obnynanej i nteobrzynanej.
- proby kiasyfikacji jakoSciowej tarcicy.
- sprawdzanie dokladnoici wymiarow.
V. BADANIA WtASClWOSCl SUROWCOW DO WYT'NARZANIA TWORZY'VJ DRZEWNYCH
Znaczenie miedzyoperacyjnej kontroli wlaiciwoici surowcow dl2 prawidlowego przebiegu
produkcji lworzyw drzewnych. Metoda badaii. Zrebki. Wiory. Fornir. Masa wloknista o roznych
steieniach. Emulsje hydrofobowe. Przyrzady i narrgdzia porniarowe. Sposob zapisywania
wynikow badan. Sposob wykonywania obliczen.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie probek surowcow,
- oznaczanie skladu frakcyjnego wi6row i zrebkow,
- oznaczanie wilgotno5ci wi6row. zrqbkow i forniru.
- oznaczanle stqienia i pH rnasy wloknistej.
- oznaczanie skladu frakcyjnego i stopnia zmieienia masy wioknistej.
- oznaczanie steienia i pH emulsji parafinowej i kaiafoniowo-gazowej.
Vl. BADANIE Wt4SClWOSCl KLEJOW I WYTRZYMALOSCI SPOlN KLEJOWYCH
Cel i zakres badan klejow. Wyrnagania dotyczqce klejow w konstrukcjach wyrobow i w produkcji
tworzyw drzewnych. Metody badan. Ustalanie wielkosci i licznosci probek, sposob ich pobierania.
Aparatura i narzedzia pomiarowe. Analiza wynikow. Sposob przedstawiania wynikow.
99
Cv,iczenia:
- przygotowywarlie klejdvi naturalnych i syntetycznych.
- okreblanle gestoso i lepkosci klejow.
.otrzyrnywanie z iywic klejdw do wytwarzanla
sklejki i plyt wibrowch
- badanie pH i iywolnosci klejow.
- badanie czasu ielowania klejow,
- badanie wytrzymatosci i odpornosci spoin klejowych.
Vll, BADANIE WMSClWOSCl MATERIACOW MALARSKICH
Przygotowanie pr6bek do badan. Znaczenie badan wlasciwoici rnatfrialow malarskich przy
wykonczeniu wyrobow z drewna.. Melody badan. Aparatura i pmymady pomiaiowe. Sposob
opracowania i przedstawienia wynikow.
Cwiczenia:
- rorpoznawanie matenatow malarsko-lakierniczych.
- przygotowywanie roboczych rozrworow lakierow i ernalii.
. oznaczanie lepkoici i rozlewnosci.
- oznaczanie czasu schnigcla powlok.
Vili.
BADANIA
WMSCIWOSCI
TWORZYW
SZTUCZNYCH
STOSOWANYCH
W
PRZEMYSLE DRZEWNYM
Cel badan tworzyw sztucznych. Metody badan. Sposob pobieranla probek. Rodzaj,
licztiosc
wymiary probek. Aparatura i narzgdzia pomiarowe. Sposob opracowania i przedstawiania
wynikow. Analizajakosc$tworzyw konstrukcyjnych.
Cwiczenia:
- rozpoznawanie hvorzyw sztucznych,
- oznaczanie gestosci i chionnosci wody przez hworzywa sztuczne.
- oznaczanie odpornosci banvy tworzyw na dzialan!e swiatia,
- oznaczanie odpornosci hworzyw sztucznych na wysokie ternperatuiy i dzialanie substancji
chemicznych,
- oznaczanie twardoSc1iworzyw.
- oznaczanie wytrzymalosci na zginanie statyczne.
- iqczenie tworzyw sztucznych - klejenle, zgrzewanie.
ix. BP.DANIE W~A~CIWOSCI
MATERIACOW i POLFABRYKATOW TAPICERSKICH
Cel i zakres badan materialow tapicerskich. Znaczenie badan dla prawidlowego przebiegu
produkcji tapicerskiej. Metody badan. Dobor aparalury porn~arowej. Zacany opracowanla
przedstawlania wynikow.
100
i
Cwiczenia:
- iozpoznawanle mateiialbw tapicerskich.
- oznaczanie spieiystoici rnateriaMw ~vybciolkowychz surowcdw roilinnych, zwierzecych i
syntetycznych.
- oznaczanie wytrzymaloici tkanin meblowych na rozciqganie i wydluzanie.
- sprawdzanie wymiarow i ivytrzyrnalosci sprezyn tapicerskich.
- s~rawdzaniezgadnoici wyrobu tapicerskiega z narmq przedmiolowq, ocena wyrobu.
X. BPDANIA WtASCIWOSCI POWkOK WYKONCZENIOWYCH
Cei i zakres badan. Znaczenie badan w toku produkcji w zakladzie drzewnym. Metody badan.
Aparatura I iirzqdzenia pomiarowe. Sposob opracowania i przedstawian~awynikow.
Cw~czenia:
- analiza probek drewna i tworzyw drzewnych wykonczonych roinymi metodami.
- organoleptyczna ocena jakoici powlok lakierowych z i~wzgtednleniemtypowych wad
(zmalowlenie, zamglenie. spekanie, ziarnistosc rysy itp.).
- oznaczanie grubobci powlok malarsko-lakiemiczych zgodnie 2 obowia,zujqcq norrnq,
- oznaczanie twardoici powlok wykoiiCzeniowych,
. oznaczanle wytrzymaloici lammatow na zginanie statyczne oraz modulu spr$zystosci przy
zglnaniu.
- oznaczanie odpornobci powiok wykoiiczeniowych na dzialanie roinych czynnikow,
- oznaczanie przyczepnosci i elastycznoici powiok lakierowych.
XI. BADANiA I OCENA JAKOSCI WYROBOW 2 DREWNA
Cei
i
zakres badan. Kryteria oceny i mleiniki jakoici wyrobow z drewna Metody badan.
Tolerancje wymiarowe, wykonczenie, wytrzymaiosC. Znaczenie badan wyrobow w zakladzle
drzewnym. Wykonystanie wynikow badan wlasciwoici mechanicznych drewna i tworzyw
drzewnych. materiaiow taplcerskich i powlok wykonczeniowych.
Cwiczenia
- anaiiza i ocena konstrukcji mebli skrzyniowych, szkieletowych, stolarki budowlane] oraz
opakowan drewnianych,
- badanie wielkosci odksztalcen iiniowych i kqtowych wyrobow z drewna,
- badanie wytrzymalobci, sztywnoici i statecznosci mebli skrzyniowych, szkielelowych, opakowan
drewnianych oraz elementow stoiarki budowlanej.
101
Xll BADAlilA TECHNICZNE NARZCDZI I OBRABIAREK
Rodzaje badan: wywazanie narzedzi, sprarvdzanie doklad~ioicipracy obrabiarek, pomiar drgan
I
halasu. Przyrz<dy pomiarowe i pon>ocnicze do badan. Kryteria oceny stanu tecnnicznego
narzedzi i obrabiarek.
Cwiczenia:
- badanie wywaienia frezow i glowic.
- sprawdzanie bicia osiowego wrzeclona pilarki taczowej
Xlll 8ADANlA WCDY i SCIEKOW
Cel i zakres bada". Rodzaje Sciekow. Meiody badan. Aparatura i narzedzia pomlarowe. Sposob
opracowania i przedstawiania wynikow.
Cwiczenia:
- analiza probek sciekow zakladaw przemyslu d w t f n e g o na roinych etapach oczyszczarla (pa
odwiokniaczach, osadnikach, oczyszczalni biologicznej),
- oznaczanie suchych pozostala<ci kciekow.
- oznaczanie wlokien i zawiesiny ogolnej.
.oznaczanie pH.
- oznaczanie chemicznego zapotmebowaiiia tienu rneradq .iaamanganianora..
- oznaczanle twardoici wody techrlologiczrie).
Xi11 OCHRONA SRODOWISKA NATURPLkEGO
Cel ochrony bodowiska. irodta zanieczyszczen powodowanych przez przemysl drzewny.
Sposoby ograniczania ernisji zanieczyszcze"
ui zakiadzie.
Produkty uboczne i odpady
technoiogicme. Zuiycie surowcow, wody i energii, a ochrona irodowiska.
Cwiczenia:
- pomiar ernisji gazow i pyiow,
- analiza rnetod ochrony srodowiska w zakladzie oczyszczania.
3. Uwagi o reaiizacji.
Realizacja programu powinna uwzgledniaC specyiikq typow szkol ksztalca.cych w zawodzle.
Organizacja Cwiczen powinna uwzgledriiac specyfike pracy laboratoryjne;. Dlatego t e i iiczebnosc
grupy uczniow wykonuiqcych cwiczenta powinna wynosic 12-18 osob Grupa powinna zosrac
podzielona na zespoiy 3-4 osobowe Kazay z zespoiow po wykonaniu cwiczenia powinien
sporrqdzic notatki zawierajace wyniki przeprowadzonych badan. Na podstawie
uczniowie powinni sporz?dziC sprawozdanie zawierajace
notatek
cel. zakres i sposob prowadzenia
badali, uporzqdkowane wyniki w forrnie tabel, wykresow oraz wnioski dotyczace interpretacji
wynikow, porbwnanie z normami.
102
103
W ~amachdrialu I uuniowie pow~nnipaznat zasady pracy 1aboiatory)nei zapewnlajqce
sprawne przeprowadzenie nviczen oraz zasady bhp i p p o z obowiqzu~qcew pracowni. Ponadto
powinno sig podat uczniom abowia.zulqce ?odczas twiczen zasady sporra.dzariia notatek orer
spos6b sporzqdzania sprawozdan.
W ramach bcczeh
I
pokaz6rv nalezy zapozriac uczniow z przyrzqdanii
I
srodkarnl
pomiarowymi, ktore bgdq stosowane w toku daiszych zajgc. Szczegolny nacisk naleiy polozyc na
poslugiwanie sig suvimiatkq, mikrometrem i kaJomierzeln warsztatowym oraz na odczytywanie
wskaza" silornierza, termometru. pehamr!ru, sekundomierza, a takie zmian b a w papierkow
rskaiilikowych do badania pH roztworow. Nalezy zwrocic uwagp na przyczyny powstawanla i
sposoby eliminacji bledow pomiarowycli zarowno systematycznych jak i przypadkowych W
dalszej kolejnokci naleiy
pme0staw1c ucznlom
zasady
ustalania
liczebnosci
probek
przeznaczonych do badan w zaleinoici od rodzaju baaania i materlalu badawczego oraz
sposoby matemalyczno-statystycz:lei obrobki otrzymanych wynikow.
W rsmach pokazow naiely zapoznac uczniow z wygladem i ksztattem probek stosowanych do
rbznych badan oraz sposobami i rasadaml postepowania z probkamt podczas badan.
Dzsal It i Ill pozwaia uczniom poza naDyclem um~ejptnosci praktycznych, na poznanie i
odroinianie cich materialow, z klon,mi
beda stykac sig w praktyce zawodowej. Dlatego l e i
pne~vtdzianow podnaie materialu nauczania duza. iiczbg godzin na jego realizacje.
Nale2y zwrocic w a g ? uczniow na dobbr liczby probek oraz sta[ystyc:<ne opiacowanie
wynikow badan w zwlqzku z wysiepowaniem znacznych rbznic we wlasciwosciach drewna
zarowno porniedzy gatunkami. jak i w ramach poszczeg6inych galunkow.
W wyniku prowadzonych cwlczen ucznlowie powinni rozpoznawac podsiawowe gatunki
drewna i trafnie je dobierat do celow produkcyjnych.
Waine jest zwrbcenie uwagi na kon~ecznos~
scislego przestrzegania norm dotyczacych
ksztaltu. wyrniarow i sposobu wykonania probek do badan wytrzymalosciowych drewna i tworzyw
drzewnych, aby moiliwe bylo porownywanie wynikow badan i odnoszenle ich do vgymagari inormi
Dzial IV jest wainy szczegolnle w zakresie cwiczen dotyczqcych jakosciowej klasyfikacji
.
SUrOWCa drzewnego tarcicy, drewna skrawanego (okleiny. oblogi). W ramach cwiczeA uczniowte
powinni opanowal melody pomiaru rniqzszoSci drewna okrqglego i tarcicy oraz poznac cechy
surowca drzewnego i tarcicy decydujqce o ich jakosci.
W ramach twiczeii, uczniowie powinni dokonal prob klasyfikacji jakosciowej tarcicy oraz
kwalifikacji surowca drzewnego majac na uwadze oszczedne ;ego wykorzystanie.
Dzial V dolyczy badan surowcow do produkcji worzyw drzewnych (wiory odpadowe,
trociny, zrebki. zrzyny tanaczne) bgdqcych odpadami przemystu tartacznego lub stolarki
btidowianej.
W rarnarh poxazu poprzedzajqcego twlczenia naleiy zademonstrowat ucznlom pr6bk1
iOZnych surowc6w i poiproduktow rtosowanych w przemysle drzewnym !akie iych, ktorych
104
badanla nie beda przeprowadzane podczas realizacji tematyki programowej.
Oznaczanie skladu frakcyjnega wibrbw, rrebk6w i masy wloknistej oraz badanla stopnla
zmielenia masy wioknistel wymagajq specjaiistycznego wyposazenia. Dlatego zaleca sie
wykonanie ich (w miare moiliwoici) w laboratorium zakladowym, jeieii szkola nie dysponuje
stosownym wyposaieniem. Poza cwiczeniami o charakterze typowo badawczym nalezy poloiyc
d u i y nacisk na iwiczenia polegajqce na organoieptycznym iozpoznawaniu najwainiejszych cech
surowcow (stopien iozdrobnienia wiorow, rodzaj, gatunek i strona - prawa lub lewa- forniru.
Z dzlaiu programowego wylqczono kleje stosowane w produkcji tworzyw drzewnych. mimo i e s q
one istoinymi surowcanii. Metody badan tych klejow s q zbiiione do metod badan pozostalych
klejow stosowanych w przemysle drzewnym.
W dziale Vl
zawarto badania dotyczqce klejow stosowanych w produkcji wyrobow
drzewnych. Szczegolnq uwage nalezy zwr6cic na cwiczenia dotyczqce klejow wytwarzanych w
zakladach drzewnych z polfabrykatdw. Niezbgdne jest opanowanie przez uczniow zaiowno
rrmiejetnosc! zwiazanych z otrzymywaniem mas klejowych (dobor skiadnikow, przestrzegan~e
receptury, koiejnosc i sposob mieszania skladnikow), jak i z oznaczaniem iepkosci, iywotnosci.
wytrzymaloscl spoln. W przypadku klejow gotowych, badania dotyczq tyiko drugiej czeici
wymienlonych urniejetnosci.
Dzial Vll dotyczy badan wlaSciwoSci materialow malarsko-lakierniczych, zwiqzanych z ich
przygotowaniem i nanoszeniem. W ramach twiczen naiezy zw~ocicuwags n a wdrozenie uczntow
do
stosowania
rozpuszczalnik6w
odpowiednich dla
danego wyrobu lakierniczego
oiaz
dokladnosci w przygotowaniu roboczych roztworow materialow malarskich. ze szczegolnym
uwzgiednieniem emalii i lakierow chemoutwardzalnych. Korzystne jest wlqczenie do tego dzialu
badan zywic uiywanych do larninowania plyt wiorowych i piliniowych.
Dzial Vill dotyczy rozpoznawania i Iaczenia roinych rodzajow hyorzyw.
Naleiy zwrocic uwage na cwiczenia dotyczqce okreslania odpornosci tworzyw sztucznych na
temperature i dzialanie substancji chemicznych
Poza cwiczeniami
istotna czesciq dzialu IX jest rozpoznawanie roinych rodzajdw materialow
tapicerskich uiywanych w produkcji mebll, a t a u e w wyposaianiu wnetrz. Nalezy zwroc~cuwage
na okreslan~epodstawowych wlasciwosci uiytkowych materialow tapicerskich.
Cwlczenia zawarte w dziaie X doiyczq badan wlasciwoSci powlok wykonczeniowych. Poza
cwiczeniami badawczymi bardzo istotnq czgsciq dzialu jest rozpoznawanie rodzaju powloki oraz
oceny jej jakosci na podstaw~ecech organoleptycznych. Celem cwiczen jest nabycie przez
uczniow umiejetnosci praktycznych przydatnych w pracy zawodowej.
Ze wzgledu na coraz szersze stosowanie powlok innego typu n i i powloki tiadycyjnych
materialow rnalarsko-lakierniczych, zaieca sie w moiliwie szerokim zakresie uwzglgdnit jako
materlal badawczy probki drewna i uszlachetnionyrh tworzyw drzewnych.
105
Korzystne jest prowadzenie Cwiczen dotyczqcych badan odp0rr;osct
powierzctlni Worzyw
sztucznych na wplywy czynnikow zewngtrznych.
Bardzo istotnyrn elernentern w realizacji dziatu XI jest nawiqzan~edo cwic?e:i dotycza.cycn badari
wtakcivioici drewna, hvorzyw drzewnych
i sztucznych
oraz poiviok wykoriczenlowych
Urniejgtnoici nabyte przez uczni6w w ramach tych Cwiczen stanowia poastawg do calosciowe]
oceny wyrobow z drewna.
Dzial XI1 dotyczy ternatyki zwiqzanej z wystepowaniern zagrozen dla srodowiska
narurainego ze strony zakladaw drzewnych. aadania nalety wykonywac w laboratoriuni
chemicznyrn lub w pracowni analiz. Material nauczania ukierunkowany jest na badanla sciekow
przernyslu ply1 pilsnlovqch. Celowe jest wla,c:?nle
do badan takze innych sc!ekow powstaiqcych
w przernysle drzewnym (lakiernia, inipregnaya tarcicy, kornory i doly paizelniane itp ).
W dziaie Xllt naiezy zwrocic "wage
n a irodla zanieczyszczen enltowanych przez
przernysl drzewny oraz sposoby ich ograniczania. Nalezy polozyc naclsk na wia4ciwa gospodarkg
produktarni ubocznyrni i odpadarnl, Cwiczenia rnoyq odbywac sie w la5oraior~acnzakladowych
1i;b stacjach sanitamo-epidemiologicznych
5. Podstawowe Srodki dydaktyczne
Przyrzqdy, aparaty. urzqdzenia:
rnaszyna
wytrzymalosciowa
do
badanla
drewna
i
lworzyw
drzewnych,
rnaszyna
wytrzymatosciowa do badania tkanin. psychiometr, suszarka laboratoqjna, wilgotnosciornien
eiektryczny, suszarka pr6iniowa. higron~etr.higroyrai, hwardosciomierze, rnikroskop porniarowy
lub projekcyjny, przyrzqd do badania kcieralnosci powion takierniczych, pmyrz+d do badania
odpornosci powlok lakierniczych na zarysowanie, przyrrqd do badania rozlewnosci wyrobow
iakierniczych,
lepkosciomierze, aparat natyskowy do nakladania wyrobow lakierniczych.
przyrzqdy do rnierzenia lepkosci roznvorbw,
mieszadlo iaboratoryjne, wag, 1aboralory)ne.
peharnetr, papierki wskainikowe do baaania pH rozWorow, zestaw aparatuy szklanej do
Oznaczania zawartosci wolnego forrnaldehydu,
prorniennik podczewieni i nadfioletu painik
laboratoryjny, laboratoqjny ogrzewacz elektryczny,
linial rnillrnelrowy, suwmiarka, mikiornetr.
czujnik zegarowy, terrnornetry iaboratoryjne, zestaw podstawowego szkla laboratoryjnego,
zestaw podstawowych odczynnikow.
Poradniki. podreczniki, normy, tablice.
Zestawy pr6bek:
- drewna roinych gatunkow z odsiontgtyrn~przekrojarni: popizecznym, srycznym i prornieniowym
probki kory,
- hworzyw drzewnych: plyia wiorowa trbjwanwowa, ptyta z wiorow ortentowanych, plyta piliniowa
twzrda, bardzo twarda, poitwarda (MDF) i porowata, piyta paidzierzowa, piyta stolarska, sklejka
suchotrwala i wodoodporna, lignofol.
106
.surowcow do produkcji tworzyw drzewnych: wiory warstwy zewnetrznej i wewnetnnej
nlfkrovii6ry. masa wloknista na plyty twarde i porowate, fornir iisciasty i iglasty.
- klejow naturalnych i syntetycznych, wypelniaczy.
- detail i okuc meblowych z tworzyw sztucznych.
- IakieiOw, faib I emalii,
- laminatow I hvarzyw drzewnych o powierzchni wykaliczonej roznymi metodami.
- drewna i tworzyw drzewnych a powierzchni wykonczonej roznymi metodami.
- drewna i tworzyw drzewnych po badaniach wytrzymaloiciowych,
- ioznych sonymentow tarcicy ogolnego i specjalnego przeznaczenia.
PlaSsZe, foiiogramy, fazogramy. przezrocza:
- wykies zaleznoici wlaSciwoici mechanicznych drewna od jego wilgotno9ci.
- wykies zaieznoici lepkoia iywicy moczn~kowejod jej steienia.
Filmy dydaktyczne.
Progiamy komputerowe.
Technczne srodki dydaktyczne.
6. Literatura
Cagle Ch Kleje i klejenie. WNT Warszawa 1977.
Bacia k., Wilkov;rki 8.. Tecnnoiogia tapicerstwa. WStP Warszawa i876.
Drouet T Onisko W.. Starecki A. Technologia twonyw drzewnych, WSiP Warszawa 1989.
Gromadzki J. Technologia drewna cz. I i !I, PWRiL Warszawa 1980.
Krzysik F. Nauka a drewnie. PWRiL Warszawa 1974.
Meirak Cz, Meblarstwo. Podstawy konstrukcji i projektowania. WNT Warszawa 1982,
Prawdzinska i. Zygmunt H. Kleje, informator, 8 W Chemia. Warszawa 1976,
Przadka J. Technologia meblarstwa c z l i II. WSiP Warszawa 1990
Swaczyna I. Swaczyna M. Konstrukcje mebli cz.2. WSiP Warszawa 1993
Swaczyna I.. Swietliczny M.. Konstrukcja i technologia mebli i innych wyiobow. SGGW-AR
Warszawa 1983.
Szczuka J Zurawski J. Materialoznawstwo przemyslu drzewnego. WSiP Warszawa 1990,
Tyszka J. Powierzchniowe uszlachetn~aniewyiobow z drewna. WNT Warszawa 1975,
Zenkteler M.. Technologia klejenia drewna, PWRiL Warszawa 1968,
Zenkteler M.. Kleje i klejenie drewna, WydAR. Poznan 1996.
Zurawski J. Pracownla techniczno-doswiadczalna w meblarswie. PWSzZ. Warszawa 1973
Literatura powinna byc na bieiaco aktualizowana.
107
108
109
Cwiuenia:
.Wasyfikawanze dobr I uslug.
.;ahczanie okieilonych dobr I uslug do srodk5w lub pr;?dmrotow
pracy
I1 PODMIOT GOSPODARCZY I JEGO PRAC3WNICY
Podmiot gospodaruy, dzlalalnose gospodarcza. Prawa i o b o w l ~ k pracownlka
l
I
pracodawcy z
dziedziny bhp. Ochrona pracy kobiet i mlodocianych. Rodzaje i zakies odpowiedz~alnosciza
naruszanie pnepisow i zasad Sezplecznej pracy Proiilakiyczna ocliona zdrowia. Swiadczenia
prryslugujace ztyiulu waiunkow pracy (w tym sv,#adczenia
zwia.zane z wypadkami prcy pracy i chcrobami zawodorvymt). Rota organow nadzoru nad
warunkaml pracy w ksztanowaniu bezpiecznych i higienicznych ;varuckow pracy
Klasyfikacja podmiotow gospocaiczych.
1s:ota.
zasady
azialania. Worz2nle
podmioldw
gospodaruych. Pywatyzac!a 3rzedsieb~orshpafishvowych. Powsztcnna >"p.va:yzacja
Akc;e.
obligacje jako papiery wanoic~owe.Gielda pap'erow wanoi;~owycn
Organy podmlolu gospodarcrego. Slruklura organlzacyjna. 2a~a.d i komorkl produkcyjne
Wydzial prooukcylny jako prtyszle stanowska pracy abso1iven:a. Kombixi zajmujqce sic
sprawaml prac3wniczyrni.
Rynek ?racy. popyf i podaz Serrobocie: pmyc2jnY I 5KutK1 Poszukiwanis y a c y Agencje pracy
Rozmowa kwa~ihkacyjna.Odpowiednle zaprezentowan~esaa (ubiir zachowante). Umowa o pracg
i umowa-zlecenie. Obowiazki i prawa pracownika
(ubezp~eczen~e.G a s pracy, urlopy.
wynagrodzenie).Zwalnianie piacownlka.
Wydalnoic pracy. Wynagrocren~e. Ptaca reaina a nominaina Podatek dccnodowy od osdb
fizyunycn.
Cwiuenia:
- sponqdzanie: lislu intencyjnego. odpowiedzi na oiene. zyciorysu.
pneprowadzanie scenki sytuacyjnej zwlazanej z ubieganiem sic o prace.
- wypelnianhe drukow: umowy o prace, umowy-zlecenia.
- obliuanle wskainika wydajnoic: pracy.
- obliczanie wysokoici wynagrodzenfa wg roznych systemow plac.
- obliaanie podatku dochodowego od osob fizycznych.
- wypetnianie !ormularza podalkowego.
CL.lSA :?/
IIl.PGOE;MOVI'ANIE DZIAWiNCSCl GOS?QOARCZEJ
Wybor iodzaju i miejsca 3ziatainoici gospodarczej. Badan~erynku. FormalnoSci zwiqzane z
Podejmowaniem dziatalnosci gospodarczej. ObawiazPk ubezpieczenia spllecznego w1asc;ciela i
110
)ego pracownikow. Ubezpieczenia gospodarcze. Pozyskanie maj$ku twalego i obrotowego
leasing I krecyt
Koszty dzialalilosci. Cena sprzedazy i jej elementy.
Podatek akcyzowy, podatek od towaiow i uslug (VAT). Formy platnosci za dostawy: obrot
gciC~ukowyi b e ~ g o t o ~ i k o wWynik
y.
finansowy: przychody i koszty. Rentownoic. Rozllczanle sie z
rirzedem skarbowym z tytulu roznych podarkow. Gplaty i podatki na rzecz gminy. Podatki jako
~odstawoweirbdla dochodow budietu paiistwa i gminy
Prowadzenie
podatkowei
ksiegi
przycllodow i rozchodow araz prowadzenie ewidencli przychodow i zakupow w przypadku
opadalkawanla zryczatiowanym podaikiem dochodowym
Marketlng jako zespdl dzialah i instrumentow zinierzaja,cych do najlepsrego zaspokojenia potrzeb
ludzkich.
?rodukt, dysirybucja, cena Komunikowaiiie sig z nabywca. Gchrona konsumenta.
Cwiczenia
- sporzqdzanie urnowy spolki prawa cywilnego.
-sporiadzanie zawiadomienia o zamiarze podjecia dzialalnosct gospodarczej,
- ivypelnianie wniosku o otwarcie rachunku bankowego.
- wypelnianie ivnlosku o uzyskanie nurneru REGGN.
- viypetnianie zgloszenia ubezpieczenia w ZUS,
- Obiicianie odsetek od kredytu.
- obliczanle ceny sprzedaiy.
- obliczanie podatku od towerbw I iislug naliczonego I naleznego.
- sporia,dzanie :aktury i rachunku.
- wystawianle czeku, wypelnienie druku poiecenia przelewu.
- wystawianie weksla.
- obliczanie przychodow i kosztow, wyniku finansowego.
- obliczanie wskainika rentownosci.
. rejestiowanie
typowych zdarzen gospodarczych w podatkowej ksiqice pizychod6w i rozchodow.
- prowadzenie ewidencji przychodow i zakupow,
- obliczanie podatku dochodowego od prowadronej dzialalnosci.
3. UWAGI 0 REALlZACJl
Absolweni
tecnnikum
lob
szkaly
policealnej
bedz!e w
przyszloscl
pracownikiem firmy
(przedsieaiorstwa) albo m o i e prowadziZ samodzieinie dziaialnosc gospodarczq. Zakres tresci
progiamu nauczania - zarys wiedzy o gospodarce - ma na celu slworzenie podstaw do pelnienia
jednej z tycn roi i uksztaltowanle umiejetnosci w zakresie.
- poslugiwania sie podstawowymi pojeciami ekonomicznymi:
- rozumien8a istoty mechanizmow rynkowych:
111
- konystania ze irodet wiedzy ekonomicznel I prawnej:
- efektywnego poszukiwunia pracy:
- wiasawego prezenrwania swoje! osooy
- korzystanla z przysluQula,cych praw 1 obavr~azkowwynikajqcych 2 kodeksir pracy,
- podejmowania dzialalnosci gospodaic:ej
tub piowadreriia wlasne! firmy
Wynikajqca z plan" nauczania liczba god=!" na rsalizacje pizedm~olupowlnna by6 wykorzystana
na ukszlaltowanie umfejelnoiu pizewidzianycil -N podslawie programowej dla zawodu jak rowniez
na aktualizacje oraz na rozszeneoie treict programowych wedlrtg zapctrzebowan~a ucznicw i
uztianla nauczycieia
Realizujqc treici ksztaicenia. nauczyciei oov,;nien przedstawiac le w sposob praktyczny, sfonujac
przede wszyslkim civiczenia i scenki sytuacyjne. Povitnien tez uwzgledniac aktuaine zrnlany n
przepisach oraz roznego rodzaju doniesiei~iaprasowe. Dopuszcza s!e mozliwoiZ realizecji reso
priedmiolu w 2-godz!nnycn jednoslkach lek~c,jnyc!l.
\N technikum
na realizacie poszczegoinych dzialow
materiaiu naucrania propanuje
81%
nast?pi~j@ci
orienracy~na.liczbe godzin,
I
Dz<atyprog:amowe
-
I
11
111
X U S A Ill (34 goi:z>
1 Wiaaa:noki ws1i)pnc
~
'Paomrat aosoodaicry i iego O O ~ C O Y Y Y I ~ C ~
.n!ssa IV (34 p
a
.
!~ l d e i m a w n r e0zialalnnsc8 ~:aspobaic~q,_
i 00ovsDoZvci1naucrycilla
Oiientacyji~a
_l_'G2uiUi>~16
7
--.-.
3C
4
Na realizacje posrczeQolnych dzialow programowych w innych lypach szkol nalezy
Przeznaczyc proporcjonalnq liczbe godzin.
W realizacji materlalu nauczania w dziale I nalezy poslu~iwaC sie slownikami
1
encyklopediami. pozwoli to na ksztaiiowanie nawyku konystania z lireratuiy. Najwainiejszyjn
celem lego dzialu jesr zrozumien~eprzez uczniow istoty mechanizmil rynkowego.
W dziale I1 - nauczyciel powinien skoncentrowac sie na ob~asnianiuprawa pracy o r a i
roinic pom~edzypotirniofami gospodarczymi z punktu widzenia wlasnosci.
Pnedstawiajac typowe scnemaly organizacyjne, nauczyciel powinlei1 wskazac uczniom ich
przyszte stanowiska pr3cy.
Druga czeic [ego dzlalu powinna byc realizowana w sposob praktyczny poprzez cwlczenia
kszraitujace u m i e ~ ~ t n o iposzuGwania
c~
pracy (przykladowe oiei:y
z prasy codziennej) oiaz
korzystania ze swolch praw i spelniania swoich obowiqzkow w pracy. W tym przypadku
nauczyciel powinten zapoznac uczniow z podstawowymi pnepisami prawa pracy i ewentualme z
pnykladowymi reguian~namiwewnetnnymi przedsigDiorstwa.
112
k4aloiial nuiicrania
dziaii!
Ill oiaz clingz~ czest diialii poprredniego
najwaznicjsi.r iv lprogra~iiie p r ~ e c l ~ ~ ~Uczeii
i o l ~ ~pow~t>le~>
.
z a p ~ i r i a t5 i q
podejmowaniu
dzialainosci
gospadarcrej
ekonom~czne]. i a r l a n ~ e m iiairczyc~rla jest
oraz
pioivadreiiia
lei
7
iiriiac lnaIc7.y r a
10iinaIt~os~~a~1)i
ipriy
dzialalliosci
lak%~?uswiadomirn~e c
od
gdrlc
stioiiy
srukac
ewenlualiiycll rniia,: w prroplsacl~,ally dzialat r ~ a d n i eilprawcm.
i'rol,nniij~ siq. a1;y
osiz,!);?~?ri;? ir71ii"w byly I h a ~ l i i ~7nr potliocq 1asi"iv n i q g n i $ r srkolnyr!,
I
iwiczfli oraz o1,scnniac)l podczns wykonywania zadali i lpirygoiowaiiw do rajec lckcyjnych
i'odslawq ilzyskania przez iiczi$i"w lporylywi?cj ocsny jest opiitiowni,ir ~ i s r y s l k i c il i~~ n i e ) ~ l i ~ o S r ~
Za1~l:ida st?, i a stopieli opanowania lycl1 iiniiejeliioici bqdzie i62riy: nickldic z i,icl> muszrj hyc
apanowane I
ally ucreli bleglc rozvrirjzywal oLreiloiie zadania, iiii,e
%;is
illogrj b y i
ollanowane w stopiiiir rapewniaja,cym iozwiqzaiiie w syluacji lypoi*~ej
iwry ocelilaiilii iicriiiilw lialcry uwzglqdnit iiaslqpirjrjce zasady:
- iiczeii ipo.uiiiien opai?ovracwsz)isikie ~iniiej?lnoici;
- wynik sprawdrenia ollaiiovrailta poszczeg"lnyc1- i>miejqlriosciilia cl>aml<teralleii,atywny, co
orliacza %eo c z e i i ulnic b r j d i nie ~ i l l i i ewykonad zadaliia,
- opanowanle irmielqtnoscl moze lniec iOznrj biegIoSd, np. zadanie more IhyC wykonanc szybc~e]
lub wolniej, przy picnvszej liill kolelncj prillis, berblqd~iiclr!h
ibi?deln
zaiwazonym
poprawionyin prrer uczlliv
4. P o d s t a w o w e S r o d k i d y d a k t y c z n e .
- Plnnsre (loliogiamy):
klasylikacja potircb,
klasylikacja d6br I iisllig.
wykres kriywej popytu i podaiy.
przyk1Ddo~'es ~ l l e l n a l ys1r111~111ro ~ g a r i ~ ~ a c y j n ~
y c1 l0i d 1 , ~ i o(l 6
1~
0s~)odai~zy~I~.
~pIryl~ladowy
scl~crnalslroklil~,aigallizacy~llsjwydziaiu proriiikcyjnego.
- Przykladowc illnowy i s1;it~iiy spolck prawa haiidlowcgo.
l?oins iod7.ajo ilriik6w wynitajrjcych
r wykazu i8iiitejqInosc1i Cwicreh:
Prrykladowc reglila~ni~iy
wewnqlizlie prredsiql~~orslw.
- Podalkawa ksiqga pirychodiiw i rorcliodow:
- ' N i h i cwidencj! pizycllodow i rakiipilw
5. Literatiira
Oioii W . Ryiiek papieraw wartoiciowycli. Slowarryszenie Ksiqgowych w Polsce. 1992
Dqilski SIC.: i k o n o ~ n i k ai orgarilzacja przedsiqi)ioislw cr.1 i 11. WSiP 1994
Doinaiiski T.: Tworzeiiie i rozwoj malego prredsiebiorstwa. PWE 1993
113
8
ieiden J..Gbuiek R .lidiycki Id.: flail, p i a c ~ P i a k t y c r n y ~prrcwodhik ill;!
si~tkiljqcycliIprac)
Wydawllictwo Bibliol~kaPrac~wlllC%a
Kodeks pivcy
Komosa A Srkolfiy slownik ekonoi~llcriiy.Ekononl!k 1992
SopoCko A : Gielda papierbw wariosc!owycl~.PWIE 19'32
Pizygotowaiiie do wejicia na rynek pracy. Poiska iundscja Oirodkbw Wspoinagania i?O%~~Ojil
Gospodarczego. "OIC Poland LubI~iii 9 9 4
Wiiniewski A W : Prawo o sp6lkacli. Twiger SA 1992
przepisy regvlujqce fi!nkcjonowa,,ie podmiot6w gospodaicrycli
Crasopisma ekonomicriio - p r a v ~ i e .
114
1. S z c z e g o l o w e c c l e k s z t a l c c n i a
\&I wynikii iorganizawanego procesu naiicranla irczeh (sli~chacr)poivnien uiniet
- iiobrac inatcrialy podstawowe i lpoinocnicze do wykol~anlawyfobii.
- dokonat pomiarii diewna i i ~ ~ o i drzew11ych.
z y ~
-
dnkonat skladaih~aniiii n>agazynowania maleiial6w Iaiiycli, lworzyw drzeiuiiych i iniiych
malenai6w.
- riloryc malerialy, nstalic paraineily i pizepiowadziC proces suszuixa.
. rastosowac Srodki i liietody zahezpieczania drewna p i r e d wp1)iwciii niszczzjcycli crynnikow.
- pizygotowat inasy kiejowe zgodiiie z ieceptiliami.
- dokoiiae kiejenia I oklejania element6w z diewna I luiarryw drrewnycli.
- dokonac obrohki liydroterniiczi>ej i plasiycr~ie)drewna oiaz lworryw drrownycli,
- przyootowac do pracy narzedzia do ohi6Ilki recziiej i maszynowej oiaz zabezpieczye je 110
zukoriczenii>piacy,
- wykonat wyroby siaiaiskie inarrqdziami rqcriiymi,
- usiawiZ obral,iaih3 wciilug okiejio,lych 1,aiamcIrhw leclinologiciiiycl~,
- viykoiiac operacje Ircliriologiczne przy z3slosovraniu obmbiarrk, i!iiadreii do obrobki drewna
lviorzyw drzrwnych.
- lprrygolowac pow~eizchnieelementciw i wyrobbvr do ivyko~icrenia.
- dohrac i zastosowae niaterlaiy malarsko-iakiemiczr.
- obslilzyc urrr(drcnia do nakladania maierial0w malaisko-Iakieriiicrycl?,
- prrygotowai elementy lkonslrukc),jne do lvpicerowania.
- przyyolowai inateiialy lapicerskic,
- obsiuzyc ilrrqdzenia zrnecliaiiizowane przy pracacli lapicerskicl~.
- vrykoriat la~llcerowaniemebii z zastosovranieiii prrcmyslowycli I waisrtalowycii metod
prodokgi.
- doLonaZ okiiwania podzcspolom,, zespolovr I wyrobbw.
- o b s i ~ i r y iir-qdrrnir?
t
monlaiowc..
- dokonat inapraw i reiioivacji wyrob6w.
- dokonac pakowania wyrobovr,
- doknliai odbioiii jakoSciowego wyroll0w wedlug doki,iiientacji lechnicz~iej.
- o p r a c o i ~ adokiirnenlacjq
i
leclrnologicrnzj.
- opracowae normy czasoih,c i materialowe,
- sporzzjdzii kalkuiacje inu wyroby.
115
I
2. Material nauczania
KILIISA
11
I ZAJSCIA WSTSPNE
Warsztat pracy i jego wyposarenie. Regulamtn w a r s i i a l ~ w . .Orgariizacja sianowlska piacy
I
zasady konse,wacli narzqdzl.
Zasady bezpieczeiistwa i higieny piacy. Wypadki prry lpivcy i prryczyny ich powslawanla
Ociirona pizeCiwpoiarOwa w warsztacieNormy podnoszenia i przenoszenia cieiarow.
Oiganizacja warszIalo$v szkolnycli oiaz typowycl, zakiaddw piodukcji ivyrobdw z drew~ia
Progiani naucrania klll.
II, RSCZNA
OI~ROBWI IJREWNA
I TWORZYW DRZEWNYCH
Oiganiracja miejsca pracy. Doh& lnsterial6w drrewiiycii i twoizyw drrewnycli, w raleznosci ad
przeznaczenia
wyiabu.
Poliiiar
drewna
i
tvrorryw
drrewnycli.
Trasowuiiie
elcmeiilow
prrxslaliniow,~l~i krzywoliniowyc!?. Prrygolowaiiie, przechovryranio i koiisemacja prryrzadb\v,
sprawdrianbw i szabIonbwNiiiz~dziado reczriej abiobki drewna. pily, slrugi, dlula, wiertla. larniki.
pilniki.
Przygotowaiiie i konsewvcja naoedri. Zacliowanie wiaiciwej pastawy podcras piacy Wplyw
wad dicwna na jego obiobkq i zalues lpirydatnoici.
Wykonywanie
prostycli
wyrobdw
stolarskich
nurz$dziari?i rqcrnyn,i
z
raslasowai,lci,l
lpodstawowych opeivcji.
- pilowanie i strugailie dreivna i twoizyw drzemiycli.
- diulowanie, wiercenie w drevinie i lwoizywacli drzewnycii.
- obrobka drewna i lwoizyw drrewnycli larnikaini i pilnikami.
- wygladzanie powieizchni,
- szlifowanie powierzchiii.
- obrobka diewna i tworzyw drzewnycli narzedzianii zmeclia~iizov+any~iii.
- monlai wyrobow z drewna i lworzyvd drzewnycli. (przygolowanie eIemen!dvr do
monlaiu, iqczenie elemcnl6vr w podzespoly).
I'rzeslrzeganie prrepisow bhp i wariiiikow oclirony p p o i .
Ill. STEROWANIE PiiOCESEM PRODUKCJI. KONTROLA TECI-INICZNA
Ladania
dzialu.
Dokurnentacja
i sposol> lej prowadzenia. Obliczviiie
zapotizebowai,ia
malerialowego dla okieilonycli celow produkcyjliycli. Pobieranie nialerialOw r niugazynow.
Zaopalrywanie poszczegoinych dziaiow w rna(erialy i eleineiity. IPnyjIiiov~aiiiei koinpletowanie
elemenlow. Transport
elementow i iriateriaiovi
Ocena jakoici
po1)ieranycli
riialerialrjvr.
przyjmowanych elemenlow, podzespoldw oraz wyrobow. Przeslrzeganie przepisow biip
warurikow ocllroiiy p p o i w dziaie slerowaliia produkdq i kontroli ieclinicmej.
116
i
IV PI7ACA NA S#I_AIILIE TARCICY 1
IPrry~golowanici oryaiiizaq;i
tarlych w szlaple
'NM/+GAZYNIE
micjsca do skiadowanla inaicrialbvi larlych LJkIatiaiilC rrialciialow
Konlrola prozesrl susleiiia lialuralnego. Skladowailie lairicy
w ~ i ~ s i j a z y n a c lzamknietycl?
i
rlrzew!iycli
mia.zszoici
iiiater~albw larlycli.
Vt0,iyposazenic
iiozladowywanic
lnagazy~iow. i'omiar
iiadkbw
i
I
l\vorryw
oblicianic
iraiisponowych.
War~inkt
niagilrynowanla klrjbw i ~ninfeiinlOw~ n a l a i s l ~ o ~ l a k ~ c i ~ i iOigriii!zacja
c~yct~.
pracy, wyposarcnlo.
pize!)bsy blip I wariink, ocl7rony p p o c na skiadoa~~skucli
i w inayazynacli.
V. OBSLUGA SUSZAREK DO DREWNA
l<oiitiola stanil silszarki
i piziiizqdow poiniaiowycli. C)oboi i jpolniai
in?ulciial0w Iarlych
~p~z~zilaczoriycIi
(lo SIISZC~~I~.
iJklaiial?ic malerialow lallycli na i.rorkacl1 Llslalanie parainelraw
~ ~ l s r e ~ Parowaliie
iia.
inalerialbw Narizor i piowndzo,ie piocesii silsrerlia.
Wyrownywanie iiaprqieri larcicy. Przeslrzeganie przepisow blip I warunkbwi oclirony 1) p o i
VI. PAIIZENIE I GICCIE DREWNli
Organizacja slanowisl< pracy p i r y parzeniil
I
giecitl drewiia. Obsluga urrqdzen do parzeiiia i
giecia. Dobor i prrygotowanie drewlia do parzeriia. Slerolvanle pioceseln paizenia Giccie
elenleiilbw z dicvrna I lwoiryw drzevrnycll. Uln%,alaiiiekszlaltli yiqlycl~e1r:menIb~vw swzarkach
i
pornieszczeniacll klirnalyzacyjnycli. Ocena jakosci yiecia
,
Przaslrzeganic prrepls0w t11ip
wariiilkow ochiony p po%.
Vll PRACA W NAIIZI~UZIOWNI
Organizacja loracy w iiarzedz!owni. Piz)ljinowanie i wydawa~iie narredri. Pizecliowywa~iie I
konsen,vacja narzedzi sl<raivajqcych. P i r y g o t o w u n i ~pi! do oslrrciiia, geoiiielria zqbbw
oslilenia
I
zasady
r zastosowa~iiein narzqdzi, niaterialbw i i i r z ~ d z e l i .Wiyrcjwnywanic, rozwleianle
I
aslirei~ierghbw l,il Oslrreiiie i wyyladzanic iuoiy do slri~gbwI sliil[]arek Osirrenie dllll, Sx.idr0w
I
wierlel oraz iiezbw i n o i y do ylow~c l<onlrola jakoSci osfize~lia.Pizeslrreganie pizellisow blip
i
wariink6vi ociiiony p p o c w narzgrir~owi?!.
Vlll ZAJCCIA v\iSigl'N[<
Regularnin v.larsrlnt6w
prakiycznych.
Plan
piiepisy hhp i waiitnki ochrony p p o i . Program i orgaliizacja zajec
przecliodzeiua
ucrn8eiw
przez
okreiiarie
staoowiska
pracy
piodukcyjiie) warsr;a:i> szkolnego. Zcszyly zajCc praklycznycil oraz znaczkl liarredrowe.
117
(dzialy
1X. KLEJENiE. OKLEiNOWANlE DREVVNA I TWOIIZYV\I DRLEWNYCi~i
Oiganizacju slariowisk
piacy vr
l<ie]arni. Obsltiga
uizqdzeii do kle~ellia I ol~lelliowai~ia.
13irygolowanie drewna i lworzyw dizewnycli do kle!chia i okleinowania i>oboi i pliygolavrailic
rozlworow kiejowycl?. Na~iosrenierozlworow klejowycl?, nkieiilowanie eleii~oiilowi podrospoi6w z
drewna, lworzyw rirrewiiycll i szlucznych. Koiilioiv jakosci klejcilia i oi<lejalila ilsuv,anic usteick
produkcyjnycii. Przeslrreganie przepisbw lbhp i warunkhw ochrony p,poz.
X. OBROBKA MASZYNOWA DREWNA i TWORLYW DllZEVVNYCI-I
lk?sliitklai wsl$pi?y - organiracja slaiiowisk ioboczycii. i3uzpiecraiislwo ))racy prry olxludze
obiabiaiek d o drewnn, slosowanir zabczpieczeii ocl?ronnych 3 oslon. Prreslizeganle bieiqcei
koliserwacji obiabiaiek.
Praca
1
na
p i 1 a ik a c h . Prrygoto,~aniepilarrk tarczowycl- do piazy. Pilovranie dreviiia
I
l w o r ~ y wdrzewnyc11 w ~ d l u i ,w p o p i z ~ ki pod kqleii, do przcl>iegu wlokiel? na okieilony wyiniai.
Wyrzynanie eieinenlbw z jednocresnq elirninacjq niedopuszczalnych viad drsvii>a. l'ilovranie piyt
slolaiskich, wihrowych i piisniowycii oiaz sklejek zwyklycl, i
i
ilsziachslniorir~powierrchiiiq na
okreslone iormaly. Dobor pi1 MI ruleinosci od rodzaju inalerialu i wykonywanej opefacji.
Pr~ygolowaiiiepilarek laiinowycli do !)racy. Piloivanie prosloiiniowe i krzywoliniovro cleineillow
wedlug lrasy. Nairynanie i wyrryiianie elenrenthw z rastosowaiiiem wzorriikow Occna jakoscl
pllowania. Oiganizacja slanowiska robaczego, prreslrzeQa:lic przcpisow blip I wariiiikhw ochiony
p poz. podcras pracy.
Pra ca
na
szerokich
I
s I r u g a r k a c 11. Prryyolowaliie stiirgvrek do pracy Slirigariie wyr6wiiiilqce
wrlsl<ich powierzclini. Wyibvri?ywanie powieizcl?ii! eienlsnlow [>od kqiem proslyrn
I
dowolnym kqlem. Znaczeilie powieizcllni barowycli ri dalszej obr0bce. Struganfe drewna na
g r u b o i l na sirugarkacli griibiarkacll iia okre5ioile wyrriialy. Slruganie kiiilowe, slriiganle proiilowe
d.
Ins
slrugarkacli lrzy-
I
czleiaslroii,iycli. Poiliiar i oceiia jakoici sliriga~ria. Przeslr~eganiii
IPrzepisow bhp i ivarunkow oclirony p p o i .
Praca na frezarkach,
c z o p i a i k a c l i i ~~czepiarkacll.Pizyyolowaiiioi~eraiek.
czopiarek i wczepiarek do pracy. W y k o n y ~ a ~ l tzlqczy:
e
w p ~ ~ s t h vCLO~O\I'
~,
. wczepow, plelw.
pielwin ilp. Fiezowanie piofilowe. i'icrowanie
rnodelowe i kszlallowe oa irezaikacli doino- ;
gornowi2ecioi~owych.Pomiar i oceiia jakosci wykonywa~iyclioperacji. Przeslrzega~iiepiZepisov$
bhp i waiunkbw ochiony p.poi.
118
Prac a
n a w i c r t a r k a c 17 . Pi%ygolowanie wicrtaret do jpiacy Dobiii
W i c r c c i ~ i eolwoi-bw i giiiard ina wiollarkacti pociomycl,, [>ioi>owycI, jedno-
I
I
mocovrallie wieriel
wielowirecloi>ow),ch
0~1nai.zaiiit~
~niejsc~sieicrnio Wiercenie olwoiiiw i gniazd o przeiro]li podli~zny~n
i i a wienaiknch
ascylacyjnych i w~criaiko-freraikacl.Wiciceilie r a pomocq srabioii0w z tulejami wlerlnlcrgn~l
Nawiercariie
i
roi.wieicaille otworbw ihilerccnie alwoiiiw i giliazd w piytach z usrlaelleirliona.
po~~i ieirchniqZsherpieczaiile ~niiierialiiw pized wyrwnnicm I odli>paniem. Oceiin jalioscl
wiercei>ia. Pirestizeganie przepisbw bhp i naiui?kbvr ocllrol?), p p o z
I'
ia
cr
na
Dliitowanie
d I it l a r I<a c h . Prrygotowanie dl~,larek do !,racy
olworiiw
I
gniazd
kwadralowycli
dliilern
Dliltowanie gniazd i atworbw
koml~lnowanym. Oceiia
jakoici
wykailywanych 01;eiacji. Pizestizegaiiie plzepisiiw bhp i waiunkbw ochiat~yppoz.
P r a c e n a t o k a r k a c 11 Przygoloivanie toRarek do piacy. Dobhr lliiiiedzi I oprzyrzqdowania.
r
lniocowaiiie !nalerialn, rocrenie zu pomocq dlul lokarsklcli na iokarkach klowych i tarcrowycli
podstawka. Toczniile noiami imakowymi lnocowallyln w siipnrcie tokaikl.
Tocreiiie gwintiiw. ioczenie wedilig wzoriiikow. Oblaczaliic iia oblaczarkach Srlifowantr i
czyszczenie eleinerlliiw toczoilycli. Prreslrzegaiiie pirepishw b11p I warunkiiw ochiony ppoz.
P r a c a n a s z 1 i f i e i h a c 11. Przygotowanie szlifierek do pracy Dobiir i rakladanie pap~erbw.
plbciei~I ! a i m sciernycli. Sziifowanie eleinentbw plaskicli na szliilerkacli walkowycli i lasmowawalhowycl~ Szlifolvaiiie czol
viykoiiywaiiych npeiacji
I
zalamywanle kiaw$dzi Bicrqca kontiola dokladnasci i j a k o i c ~
Pirestrzega~iie przupisbw blip oiaz waiilnk0w ocliioiiy p p o z
i
waninkow ocllrony irodowlska.
Pi aca
na
o 11 r a h i a ik a c 17
narzedzia zmecllanizowane
5 p e c j a i n y c 11
Frerarka-kapiarki, sliiigarkl wicloslioniie.
Pizeslrzeganic przep~sbw bl>p i waiunkow ocliroiiy p poz
w
warszlalacl> szkolriycli.
XI. MONTA%. PAI(OWAN1E MEBLI I STOILARK1 HU0OWL.ANE.I
Orgnliizacja slariowiska rnorllaio inebli i stolaikl hiidowlane;. Dohbi elomenlbw
inantalii. i l o b b i
i
i
podzcspolbw do
prrygotowanie kleju i iqcznikiiw. Monlaz rbinych koiisiri>kcji wyiol,ow
drrc\h,nych piry raslnsowaniis rrnschaiiizownnyclk iiarzedzi i rirzqdzeii rnonlaro.n,ycl? Okuwan!e
eiernenliiw, podrcspoliiw, zespol0w
I
wyrobbw Prcih~iymantai wyiobow iorbierainych Occiia
prac moiilazowyci;.
Ogoliia chaiakleiyslyka opakawaii okrciionycli norinq lbratiiowq. Pakowaixe inebl! w klalki.
obiiki, ochianiacre, kartony i pokiawce. Pvlelyzacja i lpakielyracja
przepishw bhp i waruiikhw ochroi~yppoz.
119
inehli. Pizcslneganie
I<IMSA 1V
XI1 ZAJCCiA V\/S~ICPNF
Pizepisy bhp, werunki oclliony ppoz., regu1an;in waisztatbv~.Prografn inaLiczaiiiii. liarlnono(jrain
prrecllorlzenia iicziiibw przcr posrczegbiiie dzialy vr waiszlalacli 57i~olily~It
XIII WYKONCZAN~EIPOWIERZCHNI D R E W N ~
Przygoiowanie powierzclini wyiobow dizewnyci~i mateiialbiu iliaiarsko-Ii?kier~iic~)~cl~
do
wykoiiczenia powicizclin! B a ~ i i e , , ~ epowierzclini wyrobow rirzewi,yci>. Orgai>i%acjastaiiawiska
pracy
Obsiuga
urzqdzeri
do nakiadai~ia matenal6w inalarsko-iakiein~cr)~cl~
Nanoszcnie
rnalerial6w malarsko-Iakierniczych. Suszenic i uszlacl~ctnianie powlok iaklerowycli. l<onliola
jakoici, iisuwaiiie iisterek produkcyjliycll. Rzeinieiiriicze inietody wykolicrania. l'rzeslizcya~~ie
pizepisow blip oraz warunkow oclirony p p o i i ochiony Gradowiska.
XIV. TAPlCEROWANiE MEBLI
Cliaraklerystykri narredzi, przyrzqdow i iiriqdzeri lapiceiskici:
Oiganizac];i lapiceiii~i
slanowisk pracy. Priygolowanie eleineni6w konsiri~kcyjnyclido tap~cerowallia. Picyyo\o$ztanie
materialow tapicerskich. Tapiceiowaiiie mebli rnelodaiiil izenl~cilnicrymi.1apir:erowanie inei?il
przernyslowynii rnelodanii piodilkcji. Obslugiwunie masryn i i8rzqdrcli zmeclianirowanycII przy
pracach lapicerskicli: zsrywarki, krajarki, nac~iiarki. ihaszyiiy do szycta, prilsy do podiich
taplcerskich
tip.
Konlioia
doklatiiioici
fapiceroiuania
Pakowanie
mcbl!
tapicerowai,ycli
i-';zesirzeyanie przrpisbw ibhp i waninkow oclliany p p o z i wiirunkbw acllrony slodowiska.
XV. MONTAZ WYROBOW
Organizacja ~tanowisk~a
ioboczego. Dobrri eierneiilbw, iiarzqrlri
(
i
i~rcqdzeii llnoiiiai u,yio!,bw
;
!
drevrna i iworryw direwnycli. i'rzykladolh,y asortymeiil: ~nebie,o k ~ ? ai ilrzwi, schody drc-wl:iane.
okladziny icienne (baazerie), opakowania, paisly, wyroby (jala,,terii d r z c w ~ ~ e j .
XVI. OCENA i ODBIOR
JAKOSCIOWY
WYF?OBOW
Norrny 1 dokumentacja tecliniczna jako podstawa 40 oceriy jakoici wyrol10w
leciirliczne i iiiyikowe wedlug obawiqrujqcycl~ iioiin dla
wyrobbw
Wyiliagaiila
Jvkost siosowanych
inalerialow i pblfabrykat6w driewnych okreiloi~ychdo produkcji mebii K!asyfikacja i iypizacja
inebli orar wariinki i sposoby technicznego odbioru. Wymagaiie kwalilikacje wyrobu do uzyskallia
rnaku jakosci i ]ego znacrenie dla rakladu. Piresirreganie pizepisow blip i waruiikow ochruny
ppoi.
120
3. Uwagi o rcalizacji
Laitcia piaklycznc sq jcdnyn, z pI"wnyc1~eIolnei11"w ~pioccsbwlksrtalcani;~ zawodowcgo
Prawidlawy prrebieg r a i q t
I
pel!la reallzacja lprogramu pozwaa iicriilolll na lrpsze olIallowanie
iii>ijsletiiosci zairiodawycl> oiar adajltacjq zav,rodawq po porllpcii; pracy Liljecia w kaidyhi z
zaiiladdw
i
wydzialbw riaieiy rozpoczqC od dokladnego zapnzi\ailia ixznibw z ieguiamineln
pracy, ogbliiyini prraptsami bhp. ( I p o r , a podczas p i r e b i e g ~r a j p t konseknentnie wytllagae ich
~pizeslizegaiiia.Lo wzplgrii, n:i oipanizacjq procoshw 1cchnalog1cri;ycl-i konlcczny jest !,odz#aI ria
Z(IS~>OIY
4-6 OSObOwe
I
~priytizial iesl>~lCli*l(10
poszc~~g"l1~yc11
S l a ! ) o ~ i i k lpracy wetllilp
opracowanepo harrnonograrnu. Srcreg6lowy lhaiiiionogram lprzejsc ~lczni6wgrzer paszczegolnc
slaiioi~iiska iobocze povrinien opracowat nuiiczyciei zajet praklyczngcli biorqr pod w a g e
oilenlacyjnq i l o i l gadzin i vrari~nkirealizacji paszczegOIilych lemalhw. Moina przydzielic iiczni6w
fylko do lych slanowisk, IktOre posiadaj* pelrie rabezpieczeiiie w iakiesie bezpieczerislwa pracy
oraz kwalilikowana.
0b5i11g$.
UC%lliow$e sloprliowo
powinili byc wdiaiani
do czyrliiosci
protiukcyjiiycll (obserwacja, sleiowanie, isgiilacja, pomiary, iuymiana inarzqdz~ ilp.)
Kazde
zajecia powinieii rorl)oczynae kihlki iiistriiklaz wsl?pny dolycracy lcmalu, oiganiiacj! pracy
danym dnio i Ina danyni slanowiskil oraz wai~iiikbwblip I p poz.
lpawlnien sprawdzae
rQodiiose wykonywanycli
wslqllnym. a takie olriawtae budow?
i
pizrr
\it1
czasie
zajee
uczniow czyiinosci
t*i
nauczyclel
r inslriiktaiem
rasnde dzialaliia danego urrqdzenia araz przebicp
procesu leclinologicz,,ego.
Podczas iealiracji zajec lpraklycziiyc!, nalciy i~?iormowaC uczn~Oui, i e poziiawane piocesy
lecllliologicrne mogq iiiegac zi-i,lanom orpaniracyjiiyin, icc1,nicriiyin
I
Icch,,ologicrnym
Dlatego
warnc jest wyr?kspoiiowanie ~ ~ o z y l y w n y czniian
l~
zwlqranyct? r iacjonalizacjq, inovraioislweiii.
wprowadzenie~n nou,yci~ maszyn
i
i!rzqdzeti. IFIISL~
pospodarkq
SIIIOWCJ~~~,
mateiialamr.
energiq
IReaIlzar~vzajqc praklycznycii wymaga koielacjl z piredmiotami zam,odowyi~ii,j a k leclinolog~a.
inaszyny i iirzqdzenia, eicklratechiiika
i
aiilomalyka Naucryciele zawodii i vispdldz~alajrjcyr "In,,
w iealizacii prograinii rajqC piaklycri~ycl7~piacowflicyzakladnw powinl?i kcisle wsp0lpracowat z
nauczycielami
1przediniol0w zawodawyc!i.
W
pirypadku
nienioiliwoici
pireprawsdrrri~a
okreslonycli iaiec w pobi~skiinzakladzie, wskaranc jest zoiganizowai>ie wycieczki do innycli
zakiadow iposiadajqcycli odpotviednie dzlaly piodtikcyjnc W loku reaiizacji zajee piaklycrnych
inaloiy pireslicegat ol~owiqzujqcyclipirepisow dolycrqcycl~pmc wzljronionych mlodociai~ym.
121
W iamacli rajgC piaktycznyclt uczniowie powintii [piowadz~izesiyly (tlzie~~i,~ciki)
z~wIL?~;~/~cI:
opisy i scliemaly poszczegolnycl~stanowisk pracy.
Nil realizacje muterialu lnaiiczania w szkolacli dla rnlodziery projloniije sig inaslgpii]qc;) iiczi?$
godzin:
') Na realizacj~dzialow prograinowycll w 3-Ietnim i 2-letnirn cyklu kszlalceiiia orar w szkolacli dla
doroslych naieiy przrzi?acryt piopoicjooalnq iicrbg yodzis,.
lstotnynl, zagadnienium~,kthre !,owiniiy bye syste~natycrniereiilizowanc sq.
- jakoSC i dotIadiio5l wykonywa:iycli prac.
- odpowiedzialnoic za powierzarly sprzqt, iiarrqdria I malcrialy.
- dyscyplina zajeC.
Na eiemenly te iialezy zwracaL riwagg zarowrio iia zajgciacli wslgpnycll, jak i w lrakcie ieaiizacji
poszcregolnych dzialow progruniawycli.
122
il,?;iliziijqi rnlafcri~iii ~ ~ ~ t c z r l l ltliiillil
til
11 i Ill i n i i ! r c ~ y ~ ilpoi~,ll<?ii
cl
~~~ClriiZiiC
t10 IkOizYSliliiiii z
narrgdzi zgodilic r icli przer~iacrciiiom,osrczgdi?ego wykorzystanta 1iiaIeriiil6w slarannego
wyi<oi>ywai>iii operacj~, sainokonlroli,
odpow~ed~iiegolcmpa
~f;'cy z
ii"urgl~C1iiiei~iei~~
berpieczeiistiva i Ihigieiiy piacy.
W dziale I? lialczy wskazat wpiyw prawidlowego skiadowal?la diewna i innycl? nialerialbu
na i c l jaKost
~
i InzraIoSd a lakie !?a lad ria skladowiskach i w inagarynacll
Ilrial V i ?I naiezy realizovrae w waiszlatscli lull w zal<ladacl?prrenlyslowych Szczegolny
owage ~naletyposwiecit na sleiowanie procesem siiszenia I piirrenla drcwna. Mvleiial zawarty w
dziale Vi i n o x IhyC ibwiiiet ieallzowany w forniie wycieczki przedm8olawej
Podcras ralec w narrgiirlowni (dzial Vll) ~lauczycielpowinicn wdrozyc iicrrii6w do piecyzyji3ej
obiobki, a takie do poslrlgiwaiiia sle precyzyjnym sprretem pomialowym. Naiety Mfyrobic
il
iicz!iibvr (sli!cliaczy) iwiadomost wplywu pizygolowania naizedzi do pracy ina dokladnosc
i
jakost oarhbki drewna, lwoiryiv ilrrewnych i iiielaii
W dr8alc IX cnalezy lksrfallowad ui,iiejel~?osc lo born :ozlworow klejowych do warli!ik6vi
klejeilia i uiytkawania spoiny klejowej. Srcregbliiie v$aziiyln elen,eilteiii ,PSI
o ~ i i i o i l aSradowiska
nal~iiainego
?!I
fealizacji d z i v l i ~X zadaniel?l naucryciela jest slwonenie warnnkbw do przygotowania
obiabiarek do pracy, piojeklowanla
1
wykonywaiiia opizyirytlowania iilalw~ajqcego obrbhke
skiawanieiliPired wyiarenielll zgady iia urr>clionilenirobiabiaiki inauczyciel powiiiieri spiawdrit
- j a k o i t iiiocowalila rnaizedzi w obiabiaice.
- pizygolowaiae obrabiaiek do obrbbki.
- ogblny slaii Iechniczny obiabiark,,
- stall zdiowia firyczncgo i psycliicr,icgo iicrnin.
lieailriljac inalenal naaczaiiia zawaiiy w drialach XI - XVI lialery wyiahae u ilcrnibw
I ~ O C Z L I C I ~ Odpow~edzialrioSci
za ~ ~ y k o ~ l y w apracg.
~ i y wskazywat
(la spolecziie
rnaczenle
wytwarranych wyiobbw uzylkowycl,. 2.arlan1em liauczyciela jesl wdia%anle iicrnibw do dokladnej
i slarannej ol~robkxmajqccj wplyw na jakokd i estelyke wylwarranycli wyiobbw
Podczas prreb~egiizajec inauczyc!el powinien zwracne iitwage na wlaiciwe zacllowa,~ic
sig
i
wsphlprace ilczni6w. Unliejetnie lkoniental%~atwyslgp~ijqce !ilcpiaw!dloi+.rosci Ucznlowie
powlnni nilet swiadomosc, ze swoirn rachowaniem i pracq kszlallujq opifilq o szkole w zakIadz6e
pracy
I
irodowisku. Nalc%y dqtyc do oceiiian>a ilcrilibw na kazdycli r a j ~ c i a c h . stosowac
wyrbiiiienla i!cz:ii6iv rdyscyplinowanycl? i wzorowo pracigycycll.
IPod kotiiec
kardych
raj@
nuleiy
prreprowarizid
pods~imowenie poiqczoiie
rc
spraivdzeiiieni inabytycli wiadon>oici i ocenq ocznlow. Naucryciel pnwinien aklywizowae ucriiiow
clo wypowiedzi dolycrqcych arganizncji slaiiowisku pracy, prawidlawoici wykonywanych oparacj!.
zgodnosci slosowariycl? paramelibw i zabieg6w leclinoiog,cziiycli r danymi tcarelycriiymi.
123
jakoici piadukowanycl> wyrabbw i p611nbiykalbw. !Pod koniec kaztlogo cyklu zajvc vr zakladiie iiib
wydriale
naleiy
rapornae
uczi?ibw
r
podstawowy
dokumenlucjq
tecl~nolog~crtiyi
sprawazdawczq
4. P o d s t a w o w e S r o d k i d y d a k t y c r n e
Tablice i prbbki wad drewna.
Scllematy procesbw suszenia drewna.
Tablice psyctirornet~yczne.
Modele zlqcz slolarskicli.
Rysctnki technicziie roinycli wyrob6w
Katalogi rnebli i innyclk wyrobow orar okuc
Katalogi iiarzedzi, urzydzeii i obrai)iaick do drewna.
(
Scliemaly proces6w technologicznyctl podstawowycll wyrobbvr stolaiskich.
,
lnsiri!kcie leciiiioiogiczne na poszcregolrie slanowiska pracy.
Prrerrocza i filmy instiuktatoive z raklesii produkcii wyrobhw z drewina.
Plaiisre z zakresii bhp i ochiony p.l)or
Zestawy dokurnenlacj~stosowaliej w b~+arsrtalacl~
szkolnycli w przcfiiysie drrewnyiii
Kornputerowc opiogiarnowanie projektowal~irii obiobki.
5. Literatura
Bacia K..Wilkawski 8. Technologia taptcerslwu, WSiP, 1Naiszav.ia 1978.
.
Bajkowski J Mas~yrtyi iiirydzenia Oo obrbblU diewila. WSiP Warszawa 1995,
Gromadzki J., Technoiogia drewna dla teclinikow przemyslu dnewiiego. PWRiL c z i 1974, c z l l
1980,
,
,
i<rzysik F.. Narika a drewnie. PWRiL Warszawa 1971,
Przydka W., Szcziika J , Technologia niel~larslwacr I i 11. V\ISil'Waiszai*ia 1'389.
Strumiilo C , Podstawy teorii i techniki silszellia. WNT, Vitarszawa 19U3,
Szcziika J.. 2urowski J.. Niatetialoznau,stwu iprzeinyslu drzewinego. WSiP Warsrawa 1990,
Praca rbiorowa. Techiiologia lworzyw direwiiycli, WSiP Warszawa 1986.
Praca zbiorowa. Powloki malarsko-lak~cfnicze,WNP V\faiszawa 1983,
Zestaw aktuainych norin braniowych.
i-ileratura powinna bye na bieiqco aklualizowaiia.
124
1. Ccle k s z t a l c o i i a
Vii wyniki, ~organizawuncgoprocesil nauczanla ilcrrn (sliicliacr) powinien L:il?iec'
- akresll2 sl,uktvrp orgal?izacyjnq poilmiolii ~osj~oclarcrcgo.
- zapiojektowat konslrvkcje stolarskie.
- s p o i r q d r ~ dokornenlacj$
t
tecl~niczilq.
- oprar:owat ilok,imelitarjr; Icchnologicinri dl8 piojcklowaiiego * r y i o b ~ > .
- wykonac prototyp wyrolxi.
- opracowat i wykonat opizyrzqdowanic i~spiawiiiajijccprodcikcie i popiawia~accw a i ~ i i i kbhp.
i
- doi,rat
i
raslosowat paramel? Lecliiloioi~icriiei tccl~nologiemaiqce viptyvd ,?a jakost I iloiC
wyrobOw liriaiiiycl?.
- wypeliiit obawiqruja,cij doki!meiltacjq niagazynowa, I wysyikawij.
2. Material n a u c z a n i a
I ZkGAlJNIENIA VltPROWAOLAJiiCE
Cel i kierilnki specjallzacji Moiiiwosci rcalizacj8
Ill ViIYKONYlNANilI DOKUMENTAC.iI TECHNICZNO-1CCI~INOI.OGlCZNEJ
Dokilmeiitacja leciinicriia: rysitnki korlstrrikcyjnr wyrobu, norina zakladowa, norma
maleriaIowa, noriny czasowe. Dobi~mcnlacjalccl?iiolog~cznaproces lecl~ooiogicrny,plari obrbbki
lechilologicznc),
lkonslriikc),jiia
insliul<cje lecllnologicrne,
nowych
urrqdzeri
ilisti~lkcje cbsi:lgi
pomocniczycli,
slanawisk.
opizyirqdovrania,
dokumeniacja
szal)loi>6w
aiar
zapolrzebowunia narzqdzi. Rola i zriacrenle dokumenlac~#
(ecliiiicriicl I leci?nalogicniej.
IV GOSPODARI<A MAGAZYNOWIA
Prnbieinatyka gospodarki nialer#alaini.Przyjmowaiilc maleria1oi.r do magarynu
Ol)awiqzi!ia,cc dowcdy prrychodbw magazynowycli. Rekialnacjc. Rozcl,ody inalerialow
Gosjlodarka piarli,kcyjnymi odpadami inalsrial6w. idugazynovranie i wysylka wyrob6w golowycii.
125
V. INYl~WARZANlEWYROBOWI 13ROrOrYPOWYCI~IOli/$Z OPIILYRZ~I>OWlll\il/A
Organizacjv sianow~skroboczych. Dob6r ~nateiialbi~i.
Wytwaizar:ie wyrcilbw ,la ~iodslswic
opiacowanfj dokurnentacji (oDrOhka skiawaniotn klejcii~e,wykolicraii~r-,~monlaz).pakowanic
IPrrostircgaiiie prrel,isbw
lhlil, i i,
poi
3. U w a y i o rcalizacji
Na iealiracje maierialu nauczaliia w tcchiiikiini !5 - ietn~m,la podbi,dowle programowel
szkoly podslawowej proponiqe sie naslqpcijqcri l i c ~ b egodrin
Na rea1irac)e dzialOw piogra~liowychw 3-letillnl
i
2.letnini cyklu kszlatcei,in
aiaz n
szkolacll dia doroslycll naleiy p r r y j q l piaparcjonalnq liczhe godzili.
ZajCcia spccjoliznjqce inogq bye rcalirowoiic w zakladach prodilkcyjnych, w u~arsrtaluch
szkolnycli lull na lekcjach vr srkole, ralernie od prryjqlcgo do iealizacjl lnaterialli W zalezno$t:!
od polrzeb rynku pracy, teclinicznyci:
i
organiracyjtiycli moiliwoic! szkoly istiiieje inoiliwoic
iealizacji zajee specjaIizuja,cych w sposbh ciqgly przez 4 tygodnie w I okreste oslatiiiego ioku
rnauki iechnikiim 5-lelnicgo i 3-lelniego loll w IV Selllestrze szkoly pol~cealnej
Przy organizaqi zajee specjalizujqcycli w zakiadacli praoukcyjnycli iiczeii poiuinien
(
- wybrac kleiunek spccjaliracji i zaklad produkcyjily.
- nawiqzac kontaki z kieiowniclwem zakiadu vr CEIU ist tale ilia ierminu, programii i harmonograinu
zajqc.
Zadaniem szkoly jesl zawarcie umowy
$10iizgodiiieniu
progiamii zalel.
Proponitje siq, i e b y szczegblowy progralnu zajqc specjalizujqcycli opracowal zespol
naucrycicli pnedrniol6w zawodowycl~ ciwzglqdiiiajqc potizeby ryilku pracy. Islilicjqce lokalne
zaklady piodukcyjne oiar moiliwoici tecllniczne szkoly
Przewiduje sig naslepujqce kierunki specjulizacji:
- m e h l a i s l ~ vi ~Slolaika hiidowlanu.
- tailacZniClWo i wyroby dnewne.
- twonvwa drrewne.
126
PRAKTYKA ZAWODOWA
1. C c l e k s z t a l c e l l i a
!A1 iwylilkii zorgiinizowatlego ~ > r o c e sina~jczai~ia
i~
ilczeii (sliic1~8cz)powlnlon i l ~ , i i e l
. scl,arakleryrawat slri,kttrre orgai~izacyjnrjzaklndi8, prceclsiqi~iorsl~v.?.
spbldriel:~!.spblki.
- ol~racowatprojekl procesu pradukcyjnego iealirowaneyo w ipodmlocii? gospodarczyin.
- sporrqdrit sclicnivl pracesu leclinologicznego din okreiloiiycl~waii!nkow el~oi1omicznycli.
wykoizyilat ztlobyl;~wiedrr;
.pirspiowadiir
r pizedmiot~vrzawodowych.
ariaiirq oBnwiqrujqcaj dokiimeiita@ilccl,nologicrnej,
oprxoowc dokiimcntacjp tccli~iolagiczn~.
okrciiic rasady kierowania i raizqdzania vrydrialein vr waiiinkach piodukcyjnych.
- dokonat lkoniioli dzialbvr organiracyjna-prodi1kc),j1iyc13zakladii.
- opracowat waninki trchnlcziie dla liopiawy jiikosci ploccsbw teclinoiogicriiycl~.
- oi>sl~,iytposrcze(j~1nrs1a:~owiskapriicy, szczegCllii!e wyposaionr w #nowoczcsl?emaszyny
I
iirrqdzenia,
- dabrat i raslosowaC parametry lech,ioIogicrne wplywajqce :ia jakost i i l o i l u,yrobbw,
- doLorla2 konlroli jakosciowej wyrohu.
- riokonat skladowaiiia i iniagaryilowania material6w ele~iieiildw1 wyrobbw.
. opracowat normy czusawe i malerialawe.
- okieilic zdoinosci produkcyjne poszczegblnycl~stai>owisk i wydzialhw ~lrodi~l~cyjiiycli,
- podjqt dztalania w przypadku zakloceri procesii lecl~noiogicznego.
- sgorrqdzic dokiimeiilaqr; wysylkowq,
- okreZliC ckologirznc proccsy pradi8kcji.
2. Material n a i r c z a i i i a
KI.ASA Ill
I. ZAKk/\D PRACY I JEGO 0RGANILAC.IA.
Zakiad pracy, piofii prod~ikc).jiiy, ziiaczeiiie
tecirl>lcrnii
zakladu.
Oiganizacja
pracy
na
yospodaicze. Stirrkluia oiganizacyjiiostanowiskacii
roboczycli.
wew~iqtrzzakiadowy. Pioces wytwarzania p"1fabiykalbw i wyrohhw finalnycli
iraiis()oit
Micjsc;i jpiacy
i~czniowi lemalyka praklyki wig iislaionego i:aimanogiamii. lnslioklaz og0lny Obow~qziijqcc
prrepisy blip, warunki ochrony p p o z i ocllioi,y Srodoiviska. Odzlez i sprrpt ocliroliy osobislej.
Przepustki wejscia na teren zakladu F'rowadzcnie dzlen~iiczkapiaklykl.
127
II. SKLAD SUliOWCA UIILtV\rNCGO OliAZ NIAGAZYNY MATEI?IAt.OV\I
Wyposaienie i oiganizacja skladil surowca. Odbioi diewna. liekiamac)e Przemieszczanle urzqdrenia. Magazynowanie matfrlaiow
pomocn~ccycli. Sorlovranie, pollliar, ziiakowanie i
obliczanie miqiszoici srliowca drzew;,ego. Rozvdoz surawca po skladzie. Crynnasci blurowe na
skladzie - dokumenlacja lecI3nologiczi1a. Prrepisy bilp i waitinki ocIlroi?y 1) jpot.
Ill WYDZiAL PRZYGOTOlAIANIA SUROWCOW. MATERIAL.OVII
IICi PKODUKCJI
DowOz surowcOw i malerialow do rakladu I ich odbibi. Skiadowarlie i lnagazyiiowatiie surowc0w
rnaterialOw oraz ich charakteryslyka jakoiciowo-vrymiaiavju. Sposoby
i
I
melody zabezpieczania
suiowcbw i rnaterial6w. Siodki techniczne i tiansportowe slosowane na skladach surowcow
rnateiial6w drrewnych. Proces uzdalniania malerial6w
i
I
si~iowcowdo prodvkc]i. Doku~ileiitacja
lechnalogiczna oraz przcpisy blip i p p o i
IV. WYDLIA~OBROBKI ZASADNICZEJ
Prodrikcja wlasciwa w zakladzie. Procesy lecllnologicziie w ranlacli ollrbbki zasadnicze) drewlia.
Linie obrobcre, ciqgi technologiczne. Organiracja produkcji na poszczegoinycli oddrialach
produkcyjnycli. Wyposaienie w obrabiarki, lnaszyrly i urrqdreiiia oddzlaiow oraz i)ian icl,
iarin>eszczeiiia.
Srodki
liansponowe
orar
foriny
rorwiqrali
liai,spollowycl,
wewiiylrzzukludowycii. Obsluya muszyii, obwbiarek - i8islrukqe teclinologiczmc poszczegbliiycii
operacji. Wady obrobki
i
prryczyny ich powslawanla. Sjlosoby zapobiegunia i usuwul;ie wad.
Mechanizacja i autornatyzacja proccsow obrobczycti. lechnoloy~crnycliw oddr~alacliolhibbkl
zasadniczej. Prrepisy bl?p i p p o z w oddzialach piodukcyjnycl,
V WYDZIAt lAtYI<OIdCZENIA I MAGAZYNOWANIA
(
Procesy teclinologicziie wykoiiczeriia wyrobow, pradiiklbw lub poiiabrykalbw wediuy okisilonego
zapotrzebowaiiia. Ciqgi technoiogiczne, nlaszyny i ilrzqdzsnia slosawane w iazie wykoliczenia
wyrobu.
Ocena
technicziio-jakosciowa
wyrabi~, pioduk(u
I
pblproduklow.
Pakowaitic
Mayazynowanie i wysylka.
Vl. PRODUI<CJA ELEMENIOW 1 WYHOBO'AI PRZEZNACZENiOV~~YCli
Metody p n e i o b u
wyprodukowanycii
inuterfal6w na
elementy
przeznuczen!ows.
oiganizacjl pracy w zaleinosci od zaslosowanej melody, obrabiarek, masiyn
I
Lasady
uirqdreli.
Technologia produkcji eleinentow przernaczeniowych Elekty ekoilomicziie. Prrepisy bhp
ppoi..
128
i
V l l l DLlAtY AIJMINISTRACJI
Stnlklilia orgaliizacyjlla podniiotii gospodaiczego. Systeiny ziiizqdzania
i
ikontroli. ilok~iinenlacja
nialer~aiowa i occna piacy poszczegrjliiycli dziaihw pradukcyjiiycli. Bitiio lechnologicrne
Laboratorium zukladovre, komhrka ko~itroli Finansr i ksiggawo3C. Itadiy. Zaopalrrenlc
l<omorkf Dl-iP i P
PO^.
I
zbyl
Dz~alaliiobtsocjalna. Sekrelariat iip.
lX I'Al.ICLANIE PIIAKIY KI
Pizygolowanie spivwordaiiia
r praklyki ur:z~iihww zakladzie prodiikcyjnyn~Pizygotowailie przcr
oczniOw dziennicrkbw do zalicrenia praktyk. Sposoh zalicreiile praktyki zaworiowol iiozllczenlc
siq z pobranego sprrglil, maleiialbw, lilrialury oiaz prrepilstck zakladowycli
l<L/tSA IV
X ZAI<IAI> PIIACY I JEGO ORGANIZIICJA
SlruKtura
o l g a n i z a c y j r i n - l e c l i n ~ l o g i ~ z ~ podmiolu
ia
gospodaicisgo.
I'ioccs
piodukcyltly
I
tcchnolog~cz~iy
w zak!adric Organ~zacja pracy na poszcregolnycii sianowiskacli rohoczycli.
lians$>or!wewnqtrzzakladowy, pioces ufyn\,aizania vryrohu, p611>rodi!kli~ilp. Pohranic odzlezy
ocllrollncj oraz przepkrslek. Przepisy blip i p.pui. ogoliie i szczegOloive - ii:struktai
Prowadzenie
dzieiiliiczka praklyl~.
XI SKLAD SUROWCA IJRZEWNEGO ORAZ MAGAZYNY MKTERIAI.OW i iJOl~I'AHRYK/~TOV\~
Odbior siirowca :lrzewnego.
Reklamacje
Manipulucja wstgpila
Podzial dluryc na klody
iirrqdzeliia do lransportu Ukladaiiie i iozilieiaiiie siosow tarcicy. Zahlegi kansewacyjne laic~cyi
polfal~rykalovr. i'aleiyracja
i
pakietyzacja tarcicy
i
pb1fal)rykalhw.
Piace
prryjinowanie i wydawanie ~nalerialow.Piowadrolie ewidencji Prrepisy bhp
I
niagazyliowe
wariinki ocl?roiiy
p p o l na skiadzie surowca drzewnego i w rnagarynucli
XI1 SUSZENIE IJREWNA I DZIAC OBRORIO V\tSTI$PNEJ
PrzyQotowanie susrarek komoiov+ycli I t~~neiowycii.
Zaladuiiek
i
wyladiiiiek drewna. Konlroia
i
sterowanie poebiegieln procesi! siiszeiiia rliewna. Praca \v driale obrbbki wsiepnej. rnanipi~lacja
i
lrasowailie, p r r y n y i i a ~ i i e i obrzynanie iownolegle tarcicy.
Tiasowanie
i
wyrzynanie eleiilenldw kizywoliniowycl,.
lworzyd :lr%ewnych Przepisy b l ~ pi warrirlki ochroily p p o i .
129
liazpilowyihianie
wyrzynkow
Formaiyzowanie ele~neiitowplylowych z
XI11 WYUZIAL OBI7ORKI LASADNICLEJ
Udzial ucriiiow w pracacli pon>ocnicrych i zasadniczych maszynov+ej obrobki drevrna i tworzyw
drzewn~ch.Prace pizygotowawcze poprzedrajqce abrohkq drewna ria 01)raI~iarkacliTrasowariio
wstgpne
8
niiqdryoprracyjne eIen,ent6w. Obslllga
stanowisk
piacy:
dalnowrzecionowe
IaiczOwki
i
i
lasmowki,
gbrnowrrscionawe,
bielqca konsen%'acja zlliecliaiiizowaiiycl~
I
striigarki
wyiowl-ilaiki
wiellaikl - pionowe
I
grubiaikl,
frezsrki
poriolne jt?dnowrzocioilovre.
wielowrzecionowe, oscyiacyjne, dlillarki - iai,cuszkowe 1 kombiiioiwal7c ioka~ki- lkolowi? I iarczowe.
oblaczaiki. Czopiarki i wcrepiarki,
szlifieiki -
larczowe, Iaiiliowe i walcowc
Opcracic
iechiiologiczne iia obrabiaikacli do dlewi~a. przerzylialiie, wyrryllaiiie elenieiilow: slrrlgaii,e
wyrbwiiujqce i grubosciowe, sliuganie wymiarowe, frezowanie rowkovr, vrglqbie~i, prolilow.
cropow. wczepovi i gniazd, flezowanic kop~ujyce- biylowc i plaskarzei-bowe: wieicci7ie olwoiow
pizelolowych i nieprzelotowych, wiercerlie kilku otworow
i...
I
griiazd jedlioczesnie, dli~lowanie
otwoiOw i gniazd, szlifowa~iie olementbw gianiakowycti i plylowycli z lwoizyw drzewnyil?,
szlifowanie
elemenlbw
zaulomalyzowanycli
krzywoliii~owycl~
liniach
obrobczych.
i
piolilowycli.
Orgaiiiracla
Praca
stanowisk
pomocnicze
pracy,
prry
slosowan>o
opizyrrqdowaiiia. Konlrola niiqdryoperacyjiia. Prrepisy blip i warunki oclirony p p o z orar
ochrony Srodowiska p i r y rnasrynowcj obiObce dlewiia i twoiryw.
XIV. KRAJALNIA I SKLADALNIA FORNIROW
Udzial r~crnioww pracach na slanowlsku 1nar1ipillac)i
Manipulacja, ci?c!e i forrnalyzowanie okleiny ,laliiialnej
cigcia forliir6w (okloin
I
i
I
ablogow)
sztuczne! oraz oblcg0w. Obsluga
Slanowisk Spajaiiia formalek okleitiy natiiralnej z zachovraniem wroril na rysuriku dieviiia
Spajanle odpadiiw okleiny sztiicziiej. Praca w magazynic larmalek oklelny i oi)Iog0w. Skladvnie
formatek fornirow na iegalacli, znakowaiie i ev~tdencjonowuniewg rodzaju drcwna, gruboici i
(
klasyfikacji jakosciowej. Priepisy b i i p waruiikl ochrany p p o z w krajain#sch foriiir6w, w
~iiagazynie.
XV. KLEJENIE I OKLEINOWANIE
Prace w klejami. Pizygolowanie rorlwor6w klejawych do ialozonych celbw [piodukcyjnycli wg
obowiqzujycej receptury i inslrukcjl technologicznych Obsluga zinecIia~i~zorra,~ycl~
uirqrlzeii
klejarskicn: mieszadla d o kleju i spieiriania ioztwoi0w, uizqdzenia domjqcc
i
uizqdzenia do
podgizewania klejow, prasy liydiauliczrie i mechaniczne. iciski piieiimatycziie z ogrrewaixem
prqdami niskiego napiecia i piqdami wysokiej czgstolliwosci, uirqdzenia do oklririovrania wyskicli
plas~czyzn. nakladarki d o kleju. IKIejenie elemenlow r drewna na g i u b o i t i szerokoid.
Przykleja~iiedoklejek. Klejenie elenlenlow konsliukcji iarnowycli. I(1ejeiiie elernentow plyiowycl,
na yruboit. Klejeciie i obiogowanie plyl lislewkowyct~.
Klejenie plyl kom6rkowycli. Okleinowaliie wyskich i szerokicl? powierzcliiii eleinenl6!v plylowycli.
130
X V l Gil:lAriNlA
I:I.EMENTOW
tidzial uczni6w w placach pomocniczycl~na stanowiski, pamikow i warii1k6w. Onsiuga pari~ikovrI
warnikhw zgodriie
r iiislrukcjq leclinologiczn~. Uplaslycznia~lie drewiia. Obsluga ilrrqdzeii
giqluiskicl? w ramach plaslycznej obibbki drewna: piqlaiki skrzydlowe obiotowe, sl,ccjalislyczi?e
i i i r ~ d r e n i agietarskie. Giqcie iiplaslyczli~anycl?eielnenl0w melblovrycli
dizew~iycli. Ulnualanie
kszlalti~ wyglqtycl~ elernenthw
r drewna litego i tworryw
ineblowycli
vr
si~szarii!acli
i
pomicsrcreniacll klimatyzacyjiiycli. Pornociiicze prace przy iirzqclzeiiiacli spccjalistycznycl~do
giqcin i prasowailia elemeiilb\w giqtoklejonycli araz wyprasek mel~lowycli.Orgaiiiracja slanowlsk
pracy. Pfzepisy lblip i warunki nchroiiy p p o %
XVII \RWI~ONCLAI.NIA
IPOWIERZCI-1t.11
Udzial ~iczoihvrv,. pracach prrygolawuwczycli, obsii,pa .cta,>ow~sl<
rohoczycl, w ivyka~icralri!
S:anowiska bawienia drewiia. kalliriy nallyskawe, wanny k;ip~elowc, walce lbawla,ce, srrszailiie
Na~iosreille lbarwiiik6w (rozlwoiow bawiqcycli) przcz natiysk, ranor%aiiie
I
iiakladarkanii
walcowymi. Siiszeiiie zabanuioilych pawierrclini.
Urukarki walcowe Nadruki wzoru okieiny na eierneilty plytowe z lvioirym~d i r r w n y r h
Zanliiraiki segnientowe
i
tunelowe. Nanosrci>ic niaterialhvr m a l a i s k o - l a i ~ i ~ i i i i c ~ y c,a1 1elrmcnty
i
podzespoly konstmkcji szkielelowej w raiiitrzaikach.
l<abii>y na1r)~sI~owe inanosiaiiie
materia1"w
malaisko-Iakieli1ic~ycl1 lprry ilrycitr
p~slolel~i
iiatr),skowego.
Waice lakicrn!czc - nanoszeiiie matcria1"w lakiei,iiczycti (podklaciowycl~)walcami.
f'olewail~i jedno- i dw~iglowicowc.INanosreiiir o1atsriai6w lakieriiiczycl, pizez polevranie.
~'~EJcE
pon)ocriic~e lprzy z a ~ l o r n a l y r o w a ~ ~li~>iacIi
y ~ l ~ lakiero\~arlia e l e r n c ~ ~ l h w
lplyiowycli
I
podzespolow meblowycll konstri,kcji skizyniowej i szkieleioivej. Orpaniracja slanawisk pracy
Ocena jakosci wykoiiczenia. Prrepisy lbhp, warunki oclirony lppoi. i ochrony biodowiska w
lakieiniach i pomieszczeniach obrhbki wyko~icrciiiowej.
XVIII. S%I.IFIERNIA POV\ICOI< WYI<ONCZENIOWYCI-I
Udrial ilczliiow w piacacl? ria stanowiskacli srlifieiak i polerek pawlok wyko~iczeiiiowycli
Obslrigiwanie zmec1~aiii;:owailycI~ stallowlk piacy. Srlifawa~iic powlok lakiuiawycl~ melodq
iliokrq i S L I C I ~Polerowaiiie
~.
liawlok w y k o ~ c z e i i i a w y c Paslovrariie
l~
i ivaskowa~?irPizcpisy blip
waruliki oclirony p OW%.olar ocllroiiy srodowiska w szlifier~iiachi lakieriliacli
131
i
XIX. MONTOWNiA
Udzial uczni6w w prvcacli imonlownl. Przygolowaiiie
I
obsltlga zmecllanizowanycll ~irzqdzeii
monlaiowycli rgodiiie z insliukcja iecl~nologicrnqwyiobu. Slanowisko pizygolo\vawcze do
inOiilaZLi.
Obsluga iirzqdzeii m o n t a i o w y c l ~ Sciski pneumatyczi,e,
iciski hiechaii~cziie, rniiiiosiociawe.
zlnechanizowane narrvdria iecznc o iiapedzie elektiycznyln liib pneucnatycziiym: wleiiaiki.
wkrelaki, zsrywacze ilp.
Monlai element6vr w podzespoly, zcspoly i wyroby gotowe. Mocowanie okut
i
akcesortow
Pornocnicze prace pizy zaulornalyrowariycll iiniach niontaiu. Orgatiizaqa slaiiowisl< pracy
Ocena jakoSci monlaiu. Przepisy bhp I warunki ochiany p p o i Oclirona srodowiska.
XX. TAPiCERNlA
(
Udzial uczniow w piacacli iia zmechanizowanycli slanowiskacli roboczych w lapicerili.
Krajalnia malerial6w. Sloly manipulacyjne i nrzqdrenia poniocnicze. Trasowaiiie
I
rorkioj tkariln
ineblowych wg planbw i wzornik6w rozkroju.
Srwalnia: rnasryny tapicerskie. Szycie rnalerialbw na pokrycia mebli lapiceiskich.
Slancwiska iobocze indywidualnego montazu iiklad6w Iapicerskich Wykonywanie ;pocilozy
Iapicerskici?, nlocowanie ukladu warstw spreiynujqcyci? warslwy wyicielajqcej arar ~,a!slwy
pokryciowej
r
tkanin
nieblowycli
iub
tworzyw
srliicznych.
Pornocri8cre
zauloinatyzowanycli Ilniacl, tapicerovrania poducli lapczanowycli oraz siedzisk
I
prace
prry
oparc krzesel
I
foleli.
Prrepisy Ibhp i wai~ilikiocl?rony (, p o i orvz oclirany siodowiska w iapiccriii.
XXI. DZIAL TECHNICZNO-PRODUKCYJNY
(
P r z y g o t o w a 11 1 e
Oraz
na
p r o d ii k c j i .
poszcreyoine
Opracovdanie oddzialowycii drlennych planow produkcji
slanowiska
i0i)ocre.
Opracowa~iie doki,mentacji
rys~irikowu)
Przygolowanie dokiimenlacji obiegowej. Obilczaiiie zapolizebowania surawc0vr i ~nalerialbw
Opracowanie kalkt~lacji (wslqpnrj i wynikowej). Opracowanie inslrukcji iiichowej orar obsluyi
maszyn i urrildze~i.Obl~czaiiierdoinosci produkcyjiiycli.
N 0 im o w a n i e . Ustalaliie
norm
zuiycia
malerialowego.
Uslalailie
norlli
crasawyci,
i
leclinicznie uzasadriionycli norni pracy
X X l I DLiAt ADMlNiSTlZACYJNY
System rarzadzaiiia i koiilroli. Prace poszczeg0l,iycli dzialow piodiikcyjnych, dokiinienlacjz
rnalerialowa. Biuio teclinoioQicrne. iaboialoririni zakladowe, komorka konlroii. Finanse i
ksiqgowosc. Zaopatrzenie i zbyt. DzialalnoSc socjaliia zakladu.
132
XXIII. I'IIACI: VV l.A13Ol</iiOI?lUM ZAl<llAl)O\hlYM
Pohierariic pi6Ilck do lkonlio18 i wytoi?y\riania ai;.?!ir. S p r a ~ ~ ~ i8 loccna
z o ~ jakoici
~ ~ ~ siirovrcow
I
male~ial6wpradili<cyjnycl~.l.al)oratoq~j~irsp:,?ii,dzanie paraineiroui ti.cl,iiologtczny~:l~ i recz1,illr
roztwo;ow i<lejowycl~
2 niateiiaiovr m a l a i s l ~ o - I a k i r r ~ ~ ~ c
Spiawdcaiii~
~'~~cli
I oceiia jakoici w,yrol,ow
golowycl~l3rei>isy bI>p I w;iriinI(i oclirony p por oiaz ocliio~iyiradowiska
XX~V LAL~CZANII;
PRA!CIY#~
1Prrygotowun:o spiawordai~inz praktyki Pizy~olowanieprzei iicrlii6w ilziciiii!crl~;lpraklyki do
zaliczcnia Znlicrariio pialdyki Rozllczo~iicsic z pobianriyo sprzqtil. maler~albw l!tcfai~iryoraz
prrcposlck znkladowycli
3. U w a g i o i'salizacji
IPraktyIe zaworlowa ilcznibw w klasie lli lechi~il~nin
o 5-letiiim cyklii iiauczanir?, w klasir I o
3-ictnlin cykl~iiiaiiczonla i w selneslize !I szkoly pol$ccali?cjoilhywa st? w l a r l a l ~ a c Ilib
l ~ zakladacli
Iwoiryiv dizewnycli. sklejek, ply1 wi6ioivycli i pilbnlo~vycl~.
Diilga piaklyka w klasie piagiamovro
wyiszej odbywa siq w zal<ladacli mcillaisl<ic!i, stolarki lhiirlowlai>ej I galanteil~drrewix?j IKaida
praktyi<a l w a 4 lygodi~ie. Pfaklyka i.awodowa
iai*doriowogo
i
jesl waznyn, i8%upa!niel~il?dnprrygoIov.,ai?la
specjalislycznego, rilalcgo powiniia odhywat sic w rakladacli o da1,iynl
wyl)Osaieliiii Iccliliicznyni, rroii~icowaiicjprodr!kcji i odgowiedii~ejorganiracj~piacy.
Pized iocpoczeclem piaktyk~nalary iiipoznat i8cin>owi prog:amcoi (prakiyl-t, rwiocic
ilviaOe n a 1przcs1rrcga;iie rakladowego m~]ol;iinim~piacy, przepisbw Ibhp
rizteiiiilcrck praktyki, wyjaiiiit sposob i zasadg piowadre!,!a
I
p i ~ o z. jprrygolowar
daklimrillacj!, poiiilorlnow~co
ieiilillile I sposnbie raiiczcnia pial<tyk$w srkole
i'rabtyki w zaldadach prncy otlhyv,~ajqsiq ija podsta~vieIII~?O\U~ zawarlej ,mi?dzy szkolq a
zakladcIIi Nad przebiegiem i icalizacjq progiamu praktyki cziiiva kierawiiil< zakladil popizer
wyzliaczonego Oiliekl~iiapiaklyl< sposrod dobwiildcronycll p:acownikiiw rahladii, posiadajqcycli
odpovrieriiiw kvraiilikacjr zavrodows
I
i;rniej~lnoscwspolpracy
r iniiodztezq Dpiekiin plaktyk ipo
liarmonogram rajec.
zapoznanio siq z ct:lami i p(oglan>ein piaklyki, powlr>!ci, o!,iacaiwat
nwzyledniajqc zapoz,iaiiie iiczni6w
r poszczeybli~ymidzialam! procIilkcyj,lyml
Hamoiiogram
powinlx atizylnaZ rbwniez uczniowie.
Program lpraklyki rvwariowej obejmiljr 7ajvcia na stanouiiskacl, prodiikcyjnych
oraz d;.ialana r~,iqza:ier p ~ r y ~ o t o w i i n ~i elealizaclq
m
p;orli~kcj~
133
I
lpomocn~czycli
Pierwsry drien praklyk nalezy grreznaczy2 na r ~ p a z i ~ a i iucrrlibw
ie
z orpaiilzacj* zaklacli~.
regularninein piacy, pizepisaini, zasadami lbezpiecrerislv4a
I
lhigleny pracy oraz oclirorly p jloz.
Naleiy lez wyposazyi ucrnibw w ,nierbqdny sprrqi i a d r i e i ocliion,lq
(
ilczninw,e )powiniit
odbywac praktykg na przewidzia~iycli w pioyialnie stanowiskaci? pracy pod lberpoiiedniin
nadzorem
w y n i a c z o n e t ] ~ , kwaliiikowaiisgo
slai~owiskachuslala
p i a c o w $ ~ i k a Sposbh
pr,.ebiegii
pruklykl
na
o~iek1111
praktyk. M o i e lo bye bezpo5rediila obsiuya, 1>iekt0ic eleilielily
obslugi i regulacji, obseiwacjv procesil, wykonywanie szkicbvr, oblicrc?,i, wykirs"v.f.
zapis
parainelrow lip. G16wnylni czynnikami decydujqcyini o czynnosciacli zieconych ucziiioiil powiii~io
lbyc zapewnlenie berp~ecrerislwapracy
odbywailia
praklyk
naleiy
I
pelna realizacja programu Przed przystwieniem do
poinfoimowae
ucznibw o zakresje
Stan~wiskaclioraz zasadacli i pnepisacii blip i p.poi.
134
piac na
poszczoghlriych
135