Wprowadzenie do systemów GIS w środowisku ArcView ESRI

Transkrypt

Dr inż. Jan Blachowski
Zakład Geodezji i Geoinformatyki
Instytut Górnictwa
Politechnika Wrocławska
Pl. Teatralny 2 (bud. K-3)
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
email: [email protected]
Wprowadzenie do systemów GIS
w środowisku ArcView ESRI
(Zadania i materiały pomocnicze do ćwiczeń
laboratoryjnych)
Część I
Jan Blachowski
Wrocław, 2011 r.
Podyplomowe studium GIS
1
Wydział Geoinżynierii,
Górnictwa i Geologii
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Syllabus (część I)
I. Przegląd funkcji ArcGIS (ArcMap, ArcCatalog)
ArcMap: okno danych i widok kompozycji, tabela zawartości, własności ramki danych, warstwa
tematyczna, Dodawanie danych do projektu,
Wyszukiwanie i identyfikacja obiektów, selekcja wg położenia i wg atrybutów, symbolika danych,
zapisywanie projektów i wyników (plik warstwy .lyr), etykietowanie, kompozycje
Zakładki przestrzenne i Moje miejsca
ArcCatalog: Drzewo katalogów, zakładki: zawartość, podgląd, metadane, przenoszenie i
kopiowanie plików, zmiana nazwy plików, połączenia do katalogów danych, zakładanie geobazy,
połączenia z internetowymi serwerami map, metadane
2
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
I. Wprowadzenie do pracy z ArcGIS
Pakiet oprogramowania ArcGIS (w wersji desktop lub sieciowej) firmy ESRI składa się z trzech
podstawowych aplikacji ArcCatalog, ArcMap i ArcToolbox.
ArcCatalog służy do zarządzania zasobami danych przestrzennych oraz pracy z metadanymi.
Podstawowe funkcje aplikacji to: wyszukiwanie, przeglądanie i organizowanie danych przestrzennych w
tym praca z geograficznymi bazami danych (geobazami, ang. geodatabase).
ArcMap umożliwia prace z danymi, takie jak edycję danych przestrzennych i opisowych, tworzenie
prezentacji kartograficznych oraz wykonywanie analiz przestrzennych na mapach.
ArcToolbox to aplikacja do konwersji danych oraz przetwarzania danych przestrzennych
(geoprzetwarzania, ang. geoprocessing). Zawiera zestawy narzędzia GIS do: analiz statystycznych,
wektorowych analiz przestrzennych, kartografii, konwersji danych, zarządzania danymi.
Pakiet ArcGIS występuje w trzech zróżnicowanych pod względem funkcjonalności wersjach,
podstawowej ArcView, ArcEditor oraz ArcInfo. Ta ostatnia zawiera rozszerzony zestaw narzędzi
analitycznych w ramach aplikacji ArcToolbox. Ponadto oprogramowanie ArcGIS może być dodatkowo
rozszerzone o opcjonalne aplikacje m.in. do analiz trójwymiarowych, przetwarzania danych rastrowych,
analiz geostatystycznych i innych. Wybrane rozszerzenia to: ArcGIS 3D Analyst z zestawem narzędzi
do analiz i modelowania 3D, ArcGIS Spatial Analyst zawierające narzędzia analiz rastrowych (algebra
mapy), ArcGIS Geostatistical Analyst dostarczający narzędzi do eksploracji danych, analiz rozkładu,
trendu, autokorelacji i generowania powierzchni statystycznych w tym map prawdopodobieństwa,
ArcGIS Tracking Analyst do pracy z danymi zmiennymi w czasie i prezentacji zjawisk w czasie, ArcGIS
Network Analyst do analiz sieciowych, określania tras przejazdów itp. (ESRI oprac. wersji polskiej
Dębski, 2006)
Interfejs graficzny ArcMap podzielony jest na dwie części Tabelę zawartości do organizacji i modyfikacji
własności warstw danych w ramkach danych oraz Widok danych (ang. Data View), w którym dane są
eksplorowane, edytowane i analizowane. Widok danych może być zastąpiony widokiem kompozycji
(ang. Layout View), który umożliwia redagowanie map.
W Widoku danych tzw. ramka danych organizuje warstwy tematyczne reprezentujące dane
przestrzenne. W ramce tej są trzy zakładki:
 Nazwy (ang. Display), w której wyświetlane są nazwy i symbolizacja danych z Warstw
tematycznych,
 Źródła (ang. Source), w której również wyświetlane są nazwy i symbolizacja danych oraz
informacje o lokalizacji plików z danymi widocznymi w Ramce danych w postaci Warstw
tematycznych,
 Selekcja (ang. Selection), w której wyświetlane są warstwy aktywnej Ramki danych, pozwala na
ustalenie warstw podlegających selekcji podobnie jak narzędzie Ustaw Warstwy Podlegające
Selekcji (ang. Set Selectable Layers)
Opracowywana mapa widoczna w Widoku kompozycji może zawierać jedną lub kilka Ramek danych
zawierających szereg Warstw tematycznych.
Interfejs graficzny ArcCatalog składa się z dwóch podstawowych okien Drzewa katalogów (ang. Catalog
tree) i Okna zawartości (ang. Catalog window) z zakładkami: Zawartość (ang. Contents), Podgląd (ang.
Preview) i Metadane (ang. Metadata) służącymi do oglądania i uzyskiwania informacji o danych.
Drzewo katalogów umożliwia zarządzanie plikami, katalogami plików, a w oknie zawartości możliwe jest
wyświetlanie zawartości plików lub katalogów zaznaczonych w drzewie katalogów.
3
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
I.1. Praca z ArcCatalog
W trakcie ćwiczenia dowiesz się, w jaki sposób:
 zbudować katalog danych przestrzennych,
 kopiować pliki danych,
 tworzyć połączenia do katalogów danych,
 korzystać z internetowych serwerów map,
 przeglądać dane,
 modyfikować strukturę tabeli atrybutów,
 edytować metadane plików.
Po pierwszym uruchomieniu ArcCatalog w drzewie katalogów widoczne są połączenia do dysków twardych
komputera oraz, w zależności od wersji oprogramowania, narzędzia do ustanawiania połączeń: z bazami danych
Połączenia Z Bazami Danych (ang. Database Connections), serwerami danych GIS - Serwery GIS (ang. GIS
Servers), Serwery Baz Danych (ang. Database Servers), usługami ArcWeb (ang. ArcWeb Services) czy
Interoperability Connections używanego do prac z innymi formatami danych.
Połączenia do baz danych (Połączenia Z Bazami Danych) umożliwiają dostęp do zawartości baz danych.
Polecenie Podłącz Folder (ang. Connect Folder) tworzy połączenia do folderów i katalogów na dyskach lokalnych
lub udostępnionych dyskach sieciowych.
Zakładki: Zawartość (ang. Contents), Podgląd (ang. Preview) i Metadane (ang. Metadata) służą odpowiednio do:
przeglądania zawartości folderów, przeglądania danych przestrzennych i atrybutowych wybranego pliku oraz
przeglądania dokumentacji opisującej zawartość danego pliku.
W ćwiczeniu poznasz wybrane funkcje ArcCatalog. Najpierw: zlokalizujesz katalog z danymi do ćwiczenia,
utworzysz nowy katalog na dysku lokalnym i skopiujesz do niego dane ćwiczeniowe, ustanowisz bezpośrednie
połączenie (skrót) z katalogiem oraz zmienisz nazwę połączenia. Następnie dostosowując dane projektu,
nauczysz się: wczytywać pliki do geobazy, definiować układ współrzędnych pliku, modyfikować atrybuty oraz
edytować metadane.
Dane wykorzystanie w ćwiczeniu pochodzą od Geoscience Australia (2009)
1.
2.
3.
Uruchom ArcCatalog. W Drzewie katalogów przejdź do wybranej przez siebie lokalizacji i utwórz nowy
folder używając menu kontekstowego pod ppm (prawy przycisk myszy), wybierz Nowe następnie Folder.
W Drzewie katalogów przejdź do katalogu z danymi do ćwiczenia wpisując lokalizację
(E:\BLACHOWSKI\StudiumGIS\Cwiczenia\01_CatalogMap) w oknie paska narzędziowego Adres. Otwórz
folder 01_CatalogMap. Skopiuj dane używając jednego z następujących narzędzi: poleceń Kopiuj i Wklej
na pasku narzędziowym Standardowy, Kopiuj i Wklej w menu kontekstowym pod ppm lub Kopiuj
(CTRL+C) i Wklej (CTRL+V) w menu rozwijanym Edycja w Menu Główne.
Dodaj bezpośrednie połączenie do katalogu z danymi do ćwiczeń w Drzewie katalogów używając
polecenia Podłącz Folder
na pasku narzędziowym Standardowy lub klikając ppm na Katalog w
Drzewie folderów i wybierając z menu kontekstowego polecenie Podłącz Folder (rys. 1).
Rys. 1. Menu kontekstowego Katalogu w Drzewie Folderów
4.
5.
Kliknij ppm na połączenie do folderu z danymi do ćwiczenia w Drzewie katalogów i zmień jego nazwę na
Cw_ArcCatalog.
Odłącz foldery i połączenia, których nie będziesz używać. W menu rozwijanym Narzędzia (ang. Tools)
wybierz Opcje (ang. Options) i przejdź do zakładki Ogólne (ang. General). W oknie „Jakie główne wejścia
4
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
ma zawierać Katalog?” odznacz Połączenia Z Bazami Danych, Serwery Baz Danych, ArcWeb Services,
Interoperability Connections i Paski Narzędziowe. Pozostaw zaznaczenie przy Serwery GIS. (Rys. 2).
Rys. 2. Definiowanie wejść danych widocznych w Drzewie katalogów ArcCatalog
6.
7.
8.
Otwórz folder Cw_ArcCatalog, sprawdź jego zawartość w zakładce Zawartość.
Jakie formaty plików znajdują się w folderze?
Geobaza plikowa Transport.gdb zawiera dwie klasy obiektów kolej (rails_aus) i drogi (road_aus). Wczytaj
do geobazy warstwę airfields poleceniem Eksportuj→Do Geobazy (jednokrotnie) – dostępne w menu
kontekstowym po kliknięciu ppm pliku airfields.shp w Drzewie Katalogów.
W oknie dialogowym Klasa Obiektów do Klasy Obiektów w polu Lokalizacja wyniku wskaż geobazę
Transport.gdb, w polu Wynikowa Klasa Obiektów wpisz airfields, atrybuty pozostaw bez zmian (Rys. 3).
Alternatywnie użyj polecenia Importuj>Klasa Obiektów (pojedyncza) – w menu kontekstowym po kliknięciu
ppm geobazy Transport.gdb
Otwórz geobazę Transport.gdb, używając polecenia Zmień nazwę w menu kontekstowym klasy obiektów
airfields nazwij ją airfields_aus.
Rys. 3. Okno dialogowe Klasa Obiektów do Klasy Obiektów otwiera się po wybraniu polecenia Eksportuj z menu
kontekstowego pliku w Drzewie Katalogów. Widoczne na rysunku lokalizacje plików mogą różnić się od Twoich.
9.
Kliknij ppm na jeden z plików rails_aus lub roads_aus wybierz polecenie Własności i w zakładce Układ
Współrzędnych X, Y sprawdź układ współrzędnych pliku.
Jaki jest układ współrzędnych ww. plików?
5
Instytut Górnictwa
10.
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Plik airfields_aus jest wyrażony w tym samym układzie współrzędnych, ale nie jest on zdefiniowany w
ArcCatalog.
Kliknij ppm na plik airfields_aus przejdź do zakładki Układ Współrzędnych X, Y poleceniem Importuj
pobierz informacje o układzie współrzędnych od jednego z plików, rails_aus lub roads_aus.
Alternatywnie możesz użyć pliku zawierającego definicję układu współrzędnych (.prj). Kliknij polecenie
Wybierz, przejdź do katalogu Geographic Coordinate Systems i z katalogu Australia and New Zeland
wybierz Geocentric Datum of Australia 1994.prj
Zakładka Metadane w widoku arkuszu stylu FGDC ESRI składa się z trzech części: Opis, Położenie, Atrybuty.
ArcCatalog umożliwia przeglądanie metadanych m.in. w formatach: FGDC (The Federal Geographic Data
Committee), ISO, xml. Metadane pliku przechowywane są w pliku o takim samym prefiksie i rozszerzeniu .xml.
Do pracy z metadanymi służy oddzielny pasek narzędziowy (Rys. 4). Dokumentacja pliku może być
modyfikowana narzędziem Edytor Metadanych. Składa się on z siedmiu grup zakładek służących do
wprowadzana informacji o pliku: Identyfikacja (ang. Identification), Jakość Danych (ang. Data Quality),
Organizacja Danych (ang. Data Organisation), Odniesienie Przestrzenne (ang. Spatial Reference), Atrybuty (ang.
Entity Attribute), Dystrybucja (ang. Distribution) i Własności Metadanych (ang. Metadata Reference),
Rys. 4. Pasek narzędziowy Metadane w ArcCatalog. Zaznaczone narzędzia to od lewej: Edytor metadanych, Właściwości
metadanych, Tworzenie metadanych oraz importowanie i eksportowanie metadanych
11.
Zaznacz plik Vegetation. Przejrzyj arkusz metadanych i odpowiedz na pytania:
Czego dotyczą dane?
Kto przygotował dane?
W jakim układzie współrzędnych wyrażone są dane?
Jaki format danych ma kolumna AREA?
12.
Używając Edytora metadanych uzupełnij dokumentację pliku o następujące informacje:
Contact organisation: Geoscience Australia
Contact position: Geoscience Australia Sales Centre
Mailing address: GPO Box 378
City: Canberra
State: Auckland
Country: Australia
Postcode: 2601
Przejdź do zakładki Dane kontaktowe (ang. Contact) i kliknij Szczegóły (ang. Details). Wypełnij formularz jak na
rys. 5.
Rys. 5. Formularz informacji kontaktowych w Edytorze Metadanych ArcCatalog
6
Instytut Górnictwa
13.
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Ponownie zaznacz warstwę Vegetation. Przejdź do zakładki Podgląd zmień podgląd z Geometria na
Tabela (Rys. 6). Używając polecenia Dodaj Pole z listy dostępnej po kliknieciu Opcje dodaj nową kolumnę
o następujących parametrach: Nazwa - kod, Typ – tekst, Długość – 32. (W kolejnym ćwiczeniu uzupełnisz
nową kolumnę o pełne nazwy rodzajów roślinności na podstawie kodów w kolumnie TS SD)
Rys. 6. Narzędzie zmiany widoku między geometrią a tabela atrybutów obiektów
14.
Uzupełnij bazę danych ćwiczenia o warstwę jednostek geologicznych. Do wykonania tej części ćwiczenia
potrzebujesz dostępu do Internetu. Portal internetowy Geoscience Australia udostępnia serwisy map
WMS (Web Map Services) i WFS (Web Feature Service). Mapa jednostek geologicznych w skali 1:2.5mln
udostępniona jest jako serwis WMS pod adresem http://www.ga.gov.au/wms/getmap?dataset=geows.
Użyj narzędzia Dodaj Serwer WMS w Serwery GIS w Drzewie Katalogów aby ustanowić połączenie z
serwerem map. Kliknij dwukrotnie w polecenie, po otworzeniu okna dialogowego Dodaj Serwer WMS w
polu URL: wpisz podany wyżej adres i kliknij Pobierz Warstwy (Rys. 7)
Rys. 7. Okno dialogowe narzędzia Dodaj Serwer WMS
Jakie warstwy w skali 1:2.5mln są udostępnione przez serwer WMS?
7
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Format plików shape (ESRI) jest formatem grafiki wektorowej danych przestrzennych stosowanych w systemach informacji
geograficznej. Został zaprojektowany przez ESRI i jest wykorzystywany w oprogramowaniu ESRI oraz innych producentów.
Plik shape umożliwia przechowywanie obiektów przestrzennych o geometrii punktowej, liniowej i poligonowej
reprezentujących np. źródła, strumienie, jeziora. Każdy obiekt może mieć przypisane atrybuty opisowe, np. nazwa, które
przechowywane są w oddzielnej tabeli dBASE. Obiekty geometryczne i ich atrybuty powiązane są relacją jeden do jeden
opartą na numerze rekordu.
Nazwa plik shape (ang. shapefile) odnosi się do zbioru plików o wspólnym prefiksie (np. jeziora) i różnych rozszerzeniach.
Pliki podstawowe to: *.shp – plik przechowujący geometrię obiektów, *.shx – plik przechowujący indeks obiektów, *.dbf –
tabela dBASE przechowująca atrybuty obiektów. Pliki dodatkowe to: *.sbn i *.shx, które przechowują indeks przestrzenny
obiektów, *.prj – zawiera informację o układzie współrzędnych, *xml - przechowuje metadane pliku. W ArcCatalog widoczny
jest jeden plik reprezentujący pełen zestaw danych.
Plik warstwy (ang. layer file) o rozszerzeniu .lyr zawiera definicje opisujące sposób wyświetlania i pracy ze zbiorami danych
w programie ArcMap. Definicje dotyczą m.in.: przyjętej symboliki obiektów, klasyfikacji danych, etykietowania obiektów i inne
ustawienia.
Odpowiedzi
6. pliki shape (shp), tabela dBASE (dbf), geobaza plikowa (gdb), dokument ArcMap (mxd), pliki warstwy (lyr)
9. GCS_GDA_1994 (Geographic Coordinate System Geocentric Datum of Australia 1994)
11.1 Pokrycia szatą roślinności obszaru Australii
11.2 Geoscience Australia
11.3. GCS_GDA_1994
11.4. Liczba (Number)
14. Jednostki geologiczne sklasyfikowe wg wieku (AUS GA 1:2.5M Geologic Unit – Age), Jednostki geologiczne
sklasyfikowe wg litostraftygrafii (AUS GA 1:2.5M Geologic Unit – Lithostratigraphy)
8
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
I.2. Praca z ArcMap
W trakcie ćwiczenia poznasz podstawy pracy z danymi w ArcMap. Nauczysz się w jaki sposób:
 Tworzyć nowy projekt mapy,
 Dodawać dane do projektu,
 Naprawiać połączenia z danymi źródłowymi warstw tematycznych,
 Zmieniać sposób wyświetlania obiektów,
 Zmieniać zasięg i obszar wyświetlania w widoku danych korzystając z narzędzi Powiększ, Pomniesz i
Przesuń,
 Identyfikować i wyszukiwać obiekty,
 Zapamiętywać często używane zasięgi wyświetlania danych stosując Zakładki przestrzenne i Moje miejsca
 Wybierać obiekty na podstawie Selekcji wg Atrybutów i Selekcji wg Położenia
 Zapisywać wyniki selekcji i ustawienia wyświetlania obiektów w postaci plików warstwy (layer)
1.
2.
3.
4.
5.
.6.
7.
8.
9.
Uruchom ArcMap i wybierz Tworząc Nową Mapę. Przejdź do polecenia Paski Narzędziowe w menu
rozwijanym Widok i upewnij się, że widoczne są: Menu Główne, Standardowy, Narzędzia, Kompozycja,
Edytor i Narysuj.
Używając polecenia Dodaj Dane
na pasku narzędziowym Standardowy lub w menu rozwijanym Plik
dodaj następujące pliki: rails_aus i roads_aus z geobazy Transport.gdb oraz plik cities_aus.shp.
Kliknij ppm na ramkę danych Warstwy w Tabeli Zawartości i użyj polecenia Dodaj Dane do wczytania
plików: boundaries.shp, drainage_aus.lyr, vegetation_aus.lyr
Wskazówka jeśli w Tabeli zawartości ArcMap obok warstwy pojawia się czerwony wykrzyknik
i dane nie są wyświetlane oznacza to, że program nie odnaleźć pliku z danymi
źródłowymi warstwy. Sytuacja taka może wystąpić jeśli plik stanowiący źródło danych został przeniesiony,
usunięty lub zmieniono jego nazwę. Połączenie z danymi źródłowymi warstwy naprawimy poleceniem Dane
> Napraw Źródło Danych w menu kontekstowym po kliknięciu ppm warstwy i wskazaniu lokalizacji pliku
Otwórz ArcCatalog, przejdź do katalogu Cw_ArcCatalog złap lewym przyciskiem myszy plik airfields_aus i
upuść go w Tabeli Zawartości ArcMap. Powtórz czynność dla serwisu WMS GA Bedrock and Surficial
Geology.
Ustaw warstwy w Tabeli Zawartości w następującej kolejności (od góry): airfields_aus, cities_aus, rails_aus,
roads_aus, drainage_aus, boundaries_aus, vegetation_aus, Bedrock and Surficial Geology. Wyłącz
widoczność wszystkich warstw. Użyj polecenia Wyłącz Wszystkie Warstwy z menu kontekstowego Ramki
Danych Warstwy
Kliknij ppm na ramkę danych warstwy, wybierz polecenie Własności i w zakładce Ogólne zmień nazwę
ramki danych na Australia. Kliknij dwukrotnie lpm na warstwe boundaries_aus i w zakładce Ogólne zmień jej
nazwę na Granice. Podobnie możesz postąpić z pozostałymi warstwami.
W ten sposób zmieniasz nazwy warstw w dokumencie mapy a nie nazwy plików z danymi źródłowymi.
Włącz widoczność warstwy (zaznacz) boundaries_aus i zmień jej symbolikę. W zakładce Symbolizacja
wybierz Jednolity Symbol, następnie Hollow, kliknij Własności, następnie Obrys i wybierz symbol o nazwie
Boundary County. Zmień Szerokość Obrysu na 2.
Zatwierdź dwa razy OK i kliknij Zastosuj
Włącz widoczność warstwy roads_aus. Otwórz i przejrzyj tabelę atrybutów warstwy używając polecenia
Otwórz Tabelę Atrybutów z menu kontekstowego uruchamianego ppm.
Na podstawie atrybutu Rodzaj (ang. Type) wybierzesz główne drogi (Primary or secondary roads or
highways) i utworzysz warstwę z wybranych obiektów.
Z menu rozwijanego Selekcja wybierz Selekcja Wg Atrybutów. W polu Warstwa tematyczna wybierz
warstwę podlegającą selekcji – Roads_shp, na liście rozwijanej Metoda wybierz rodzaj selekcji – Utwórz
nową selekcję, wskaż kolumnę (atrybut) wg którego dokonasz selekcji klikając dwukrotnie Type. Następnie
zbuduj wyrażenie wybierając operator „=” i wartość atrybutu klikając dwukrotnie „Primary or secondary
roads or highways” z okna wartości atrybutu wyświetlanych w oknie po prawej stronie po wciśnięciu
przycisku Pobierz wartości unikalne.
Selekcja powinna wyglądać jak pokazano na rys. 1.
9
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Rys. 1. Selekcja dróg (roads) wg atrybuttu Rodzaj (Type) i wartosci „Primary or secondary roads or highways”
10. Utwórz warstwę z wynikami selekcji używając polecenia Selekcja > Utwórz Warstwę z Wybranych Obiektów
w menu kontekstowym warstwy roads_aus dostępnym po jej kilknięciu ppm. Warstwa roads_aus selekcja
zostanie automatycznie dodana na górze Tabeli zawartości. Wyłącz widoczność warstwy roads_aus.
11. Usuń selekcję używając polecenia Wyczyść Wybrane Obiekty w menu rozwijanym Selekcja
12. We Własnościach i zakładce Symbolizacja warstwy roads_aus selekcja ustaw symbol obiektów na linię o
szerokości 1 i kolorze czerwonym (Mars red).
Zapisz sposób wyświetlania warstwy jako plik warstwy w katalogu cwiczenia. Kliknij ppm warstwę
roads_aus_selekcja w Tabeli zawartości i wybierz Zapisz jako plik warstwy.lyr .
13. Powtórz operację Selekcja wg Atrybutów dla warstwy rails_aus. Użyj atrybutu STATUS i wartości
„Functional”. Utwórz warstwę z wynikami selekcji i zmień sposób wyświetlania na symbol „Railroad”
Ile obiektów zostało wybranych w warstwie rails_aus wyniku operacji Selekcja Wg Atrybutów?
14. Włącz widoczność warstwy vegetation_aus.lyr i drainage_aus.lyr i ustaw skalę wyświetlania na 1:20 000
000
Jak nazywa się stan obejmujący zachodnią część Australii?
Wskazówka: Użyj narzędzia Identyfikuj
na pasku narzędziowym Narzędzia, w oknie dialogowym
Identyfikuj w polu Identyfikuj z wskaż warstwę boundaries_aus
15. Posługując się narzędziem Znajdź
odszukaj stan South Australia. W oknie dialogowym Znajdź w
zakładce Obiekty wpisz w polu Znajdź South Australia.
Upewnij się, że w polu W wybrana jest warstwa boundaries_aus. Kliknij przycisk Znajdź. Kilknj na pierwszy
z wybranych obiektów.
Czy South Australia graniczy ze stanem Western Australia?
Ile obiektów zostało znalezionych?
16. Zmień zasięg wyświetlania do granic stanu South Australia. Użyj polecenia Powiększ do z menu
kontekstowego narzędzia Znajdź dostępnego po kliknięciu ppm (rys. 2) lub narzędzia Powiększ na pasku
narzędziowym Narzędzia
10
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Rys. 2. Menu kontekstowe narzędzia Znajdź
17. Przejdź do menu rozwijanego Widok następnie Zakładki → Utwórz. Zapisz Zakładkę przestrzenną (ang.
Bookmark) jako South Australia.
Zakładki przestrzenne zachowują bieżący zasięg wyświetlania (w przykładzie granice stanu South Australia)
umożliwiając szybką zmianę widoku danych do często wykorzystywanych zasięgów. Zakładki przestrzenne
przechowywane w menedżerze zakładek (Widok → Zakładki → Zarządzaj) dotyczą aktywnej ramki
danych. Przełączenie widoku danych do innej ramki danych spowoduje, że zakładki przestrzenne
utworzone dla innej ramki danych nie będą widoczne.
18. Utwórz druga zakładkę przestrzenną dla stanu Western Australia
19. Korzystając z menedżera zakładek przełącz zasięg widoku danych do granic stanu South Australia
20. Rozwiń menu Narzędzia i kliknij polecenie Moje Miejsca (ang. My Places). Kliknij Dodaj Z a następnie kliknij
ppm nazwę Moje Miejsce widoczne w oknie po lewej stronie. Z menu kontekstowego wybierz Zmień Nazwę
i wpisz South Australia (rys. 3). Kliknij Zapisz i wybierz Zapisz Wszystko. Zachowaj plik miejsc w katalogu
ćwiczenia pod nazwą TwojeNazwisko.dat.
Funkcja Moje Miejsca przechowuje często używane zasięgi przestrzenne, obiekty lub lokalizacje. Zapisane
„miejsca” przechowywane są w oddzielnym pliku i dostępne niezależnie od dokumentu mapy, w którym w
danej chwili pracujemy.
Rys. 3. Narzędzie Moje Miejsca dostępne w menu rozwijanym Narzędzia przechowuje często używane zasiegi przestrzenne,
obiekty lub lokalizacje
11
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
21. Włącz widoczność warstwy cities_aus i otwórz jej tabelę atrybutów. Dodaj do ArcMap i otwórz tabelę
cities_pop.dbf.
Tabele dBASE bez reprezentacji przestrzennej w Tabeli zawartości ArcMap widoczne są w zakładce Źródła.
Warstwa cities_aus przedstawia miasta i miejscowości w Australii, tabela cities_pop zawiera informacje o
liczbie ich mieszkańców.
W kolejnych krokach dokonasz złączenia tabel wg kolumny NAME i sklasyfikujesz ośrodki wg wielkości
populacji.
22. Kliknij ppm na warstwę cities_aus w Tabeli zawartości. Z menu kontekstowego wybierz Złączenia i relacje
→ Złącz. W oknie dialogowym polecenia na liście rozwijanej Co chcesz dołączyć do tej warstwy? wskaż
Dołącz atrybuty z tabeli, z listy rozwijanej Wybierz pole w tej warstwie, które będzie podstawą złączenia
wybierz NAME, następnie na liście rozwijanej Wybierz tabelę dołączaną do tej warstwy … wskaż cities_pop,
a z ostatniej listy wybierz NAME (rys. 4). W wyniku tej operacji do tabeli atrybutów warstwy cities_aus
została dodana tabela cities_pop.
Rys. 4. Okno dialogowe polecenia Złącz dane
23. Wykorzystasz informacje o liczbie mieszkańców do sklasyfikowania wielkości miast. We własnościach
warstwy cities_aus przejdź do zakładki Symbolizacja i w oknie Pokaż wybierz Wielkości i Sygnatury
stopniowane. W oknie Pola, Wartość wskaż kolumnę cities_pop.PUPULATION, Program przyjmuje
domyślnie 5 klas. Ustaw Rozmiar symbolu na od 8 do 30, zmień przedziały klasyfikacji na 200-10000,
10001-50000, 50001-100000, 100001-1000000 i powyżej 1000000 klikając przy każdym symbolu w
kolumnie Zakres i wpisując podane wartości (zacznij od góry) (rys. 5). Kliknij na Szablon, następnie Kolor i z
palety wybierz Fire Mars. Kliknij OK., Zastosuj i ponownie OK
12
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Rys. 5. Okno dialogowe symbolizacji stosując Sygnatury stopniowane
Jak nazywają się dwa największe miasta w stanie South Australia i ile mają mieszkańców?
Więcej o sposobach symbolizacji i pracy z tabelami dowiesz się w dalszych ćwiczeniach
24. Dodaj etykiety z nazwami stanów. Przejdź do zakładki Etykiety we Własnościach warstwy Boundaries_aus
(Granice). Zaznacz okno Etykietuj obiekty w tej warstwie. Z listy rozwijanej Pole etykiety wybierz STATE.
Zmień Symbol tekstowy na Arial 14pt. We Własnościach Selektora symboli przejdź do zakładki Maska i
ustaw maskę na 1
Rys. 6. Zakładka Etykiety we Własnościach warstwy tematycznej
We Własnościach rozmieszczenia zaznacz opcję Usuń duplikaty etykiet (Rys. 7)
13
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Rys. 7. Własności rozmieszczenia etykiet warstwy tematycznej
25. Używając narzędzia Zmierz
podaj odległość między wschodnią a zachodnią granicą stanu South
Australia. Rozwiń listę Jednostki i w Odległość ustaw Kilometry (rys. 8)
Rys. 8. Okno dialogowe narzędzia Zmierz. Widok na opcję zmiany jednostek
Wybierz narzędzie Zmierz linię ustaw kursor na wschodniej granicy stanu i kliknij lpm, następnie przesuń kursor
w linii prostej na granice zachodnią i ponownie kliknij lewym lpm
Jaka jest odległość między wschodnią i zachodnią granicą stanu?
25. Zapisz dokument mapy pod nazwą CwArcMap_TwojeNazwisko.mxd i zamknij ArcMap
14
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Odpowiedzi
13.
953, wskazówka otwórz tabelę atrybutów warstwy rails_aus selekcja
14.
Western Australia
15.1. Tak
15.2. 49
23
Adelaide 978 100 i Maitland 50108, wskazówka użyj narzędzia Identyfikacja
24.
Około 1 202km
Pytania sprawdzające:
1. Na ile sposobów można dodać dane do projektu ArcMap?
2. Które z dodanych do projektu warstw mają predefiniowaną symbolikę?
3. Wyjaśnij różnice między funkcjami Zakładka przestrzenna a Moje Miejsca
Odpowiedzi
1. Cztery: z paska narzędzi Standardowy, z menu rozwijanego Plik, z menu kontekstowego ramki danych
w Tabeli zawartości, przeciągając plik z ArcCatalog do Tabeli zawartości w ArcMap
2. Dane pobierane z serwera WMS: AUS GA 1:2.5M Geologic Unit – Age i AUS GA 1:2.5M Geologic Unit –
Lithostratigraphy oraz warstwy drainage_aus.lyr i vegetation_aus.lyr
3. Zakładka przestrzenna przechowuje wybrany zasięg przestrzenny w dokumencie mapy i odnosi się do
aktywnej ramki danych. Moje miejsca może przechowywać oprócz zasięgów także obiekty czy
lokalizacje w odrębnym pliku. Zapisane Moje miejsca dostępne są niezależnie od dokumentu mapy w
którym pracujemy.
15
Instytut Górnictwa
50-051 Wrocław
tel. (71) 320 68 73
Literatura
ESRI 2006: Co to jest ArcGIS, opracowanie wersji polskiej Mirosław Debski
ESRI, 2008: ArcGIS Desktop Help, @ http://webhelp.esri.com/arcgisdesktop/9.1/index.cfm;
ESRI, 2004: User Manual - ArcGIS Desktop Help;
ESRI, 2008: ESRI GIS Dictionary, @ http://support.esri.com/index.cfm;
Longley P. A., Goodchild M. F., Maguire D. J., Rhind D.W., 2006: GIS. Teoria i praktyka (Geographic
Information System and Science), Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa;

Wprowadzenie do systemów GIS w środowisku ArcView ESRI

Transkrypt

Podobne dokumenty

Frühlingsfest „Marzanna“

Wyniki regat

arkusz danych

Rajstopy kompresyjne modelujące (Silhouette Form Effect)

Rozwiązać podaną ramę (wykresy M Q N ) HB 30 3 20 20 C 20 3 x

Artykuł w wersji * - Wydział Bezpieczeństwa i Zarządzania