logistyka wprowadzenie
Transkrypt
logistyka wprowadzenie
LOGISTYKA WPROWADZENIE - prezentacja zagadnień Paweł Morawski Katedra Marketingu SWSPiZ rok akademicki 2011-2012 1 Logistyka Wprowadzenie Cele kształcenia: Obejmują zdobycie lub pogłębienie wiedzy z zakresu logistyki i jej obszarów funkcjonalnych (zaopatrzenia, transportu, produkcji, dystrybucji oraz logistycznej obsługi klienta). Istotnym będzie podejście marketingowo-logistyczne Główny nacisk jest skierowany na problematykę zarządzania logistyką wplecioną w struktury organizacyjne oraz działy funkcyjne przedsiębiorstw nakierowanych na klienta i jego potrzeby. 2 Logistyka Wprowadzenie treści kształcenia 1. 2. 3. 4. 5. 6. Logistyka - ujęcie bazowe Logistyka w strukturach przedsiębiorstw Zarzadzanie logistyczno-marketingowe Logistyczna obsługa klienta Infrastruktura logistyczna oraz systemy IT dla logistyki Firmy logistyczne (usługodawcy logistyczni) 3 Logistyka Wprowadzenie metody i formy nauczania wykłady ► interaktywna forma konwersatorium ► 4 Logistyka Wprowadzenie wymagana wiedza: podstawy zarządzania ► podstawy marketingu ► podstawy mikro i makro ekonomii ► 5 ► literatura: obowiązkowa ► ► ► Coyle J.J, Bardi E.J., Langley C.J., 2002, Zarządzanie logistyczne. Wyd. PWE, Warszawa Sarjusz – Wolski Z., Skowronek C., 2003, Logistyka w przedsiębiorstwie. Wyd. PWE, Warszawa. Bozarth C., Handfield R.B., 2007, Wprowadzenie do zarządzania operacjami i Łańcuchem dostaw. Wyd. Helion, Gliwice. dodatkowa ► ► ► Krawczyk S., 2001, Zarządzanie procesami logistycznymi. Wyd. PWT, Warszawa. Kempny D., 2001, Logistyczna obsługa klienta. Wyd. PWE, Warszawa. Kotler P., Amstrong G., Saunders J., Wong V., 2002, Marketing podręcznik europejski. Wyd. PWE, Warszawa. 6 Logistyka Wprowadzenie forma zaliczenia (składowe zaliczenia): 1. test na zjeździe 8 (16.06.12) 10 pytań wielokrotnego wyboru LUB 2. przygotowanie pracy zaliczeniowej tematyka (logistyka w mojej firmie/organizacji) grupy 2 osobowe (maksimum) prezentacja na podstawie pracy (dla chętnych ???) 7 Logistyka Wprowadzenie Kontakt z prowadzącym: www: http://pmorawski.spoleczna.pl (udostępnione pliki) e-mail: [email protected] (preferowany kontakt !!!) konsultacje: SWSPiZ - ul. Sienkiewicza 9 pokój 16 (parter) wtorki 16:00-17:30 8 Logistyka - definicje koncepcja zarządzania procesami i potencjałem firmy dla skoordynowanej realizacji przepływów towarowych w skali firm i powiązań między jego partnerami rynkowymi (S.Kummer, J.Weber ) działania związane z zarządzaniem, przemieszczaniem produktów z miejsc, które mają ułatwić przepływ produktów z miejsc pochodzenia do miejsc finalnej konsumpcji, jak również przepływ związanej z nimi informacji, w celu zaoferowania klientowi odpowiedniego poziomu obsługi, po rozsądnych kosztach. (F.J.Boor, K.Rutkowski ) zintegrowany system kształtowania i kontroli procesów fizycznego przepływu towarów oraz ich informacyjnych uwarunkowań, zmierzających do osiągnięcia możliwie najkorzystniejszych relacji między poziomem świadczonych usług, a poziomem i strukturą związanych z tym kosztów 9 (Cz.Skowronek, Z.Soriusz –Wolski ) Logistyka - definicje jest terminem opisującym proces planowania, realizowania i kontrolowania sprawnego i efektywnego przepływu surowców, materiałów, wyrobów gotowych oraz odpowiednich informacji z punktu pochodzenia do punktu konsumpcji w celu zaspokojenia wymagań klienta jest działalnością przedsiębiorstwa, która przenika przez wszystkie jego sfery: zarządzanie (plan, realizowanie, kontrola), przepływ rzeczy (materiałów, surowców, wyrobów gotowych), obsługa klienta (sprawy przepływu, koszty) 10 Logistyka – cechy pojęcia transformacja czasowo – przestrzenna przedmiotu przepływów (dóbr/ wartości) integracja funkcji planowania, sterowania oraz organizacji i kontroli procesów logistycznych przyporządkowanie przepływów informacji przepływom towarów orientacja na kryterium efektywności i użyteczności rynkowych (realizacja dostaw/ koszty) wyodrębnienie zakresu i struktury przedmiotu działalności logistycznej 11 Logistyka – sfery działań 1. prognozowanie popytu 2. zaopatrzenie materiałowe produkcji 3. manipulacje materiałowe 4. transport 5. składowanie 6. gospodarowanie zapasami 7. pakowanie i znakowanie 8. realizacja zamówień klientów 9. zaopatrywanie w części zamienne 12 Logistyka – koncepcje koncepcyjno–funkcjonalnym logistyka – to koncepcja zarządzania przepływami dóbr i informacji, w znaczeniu zbioru metod i funkcji planowania, sterowania, organizowania i kontroli opartych na zintegrowanym i systemowym ujmowaniu tych przepływów przedmiotowo–strukturalnym logistyka – to zintegrowany proces przepływów towarowych i informacyjnych oraz określony kompleks przedsięwzięć i rozwiązań strukturalnych związany z integracją i realizacją tych przepływów efektywnościowym logistyka – to orientacja i determinanta wzrostu efektywności zorientowana na oferowanie pożądanego serwisu (jakości usług logistycznych) przy racjonalizacji kosztów i wzroście ogólnej efektywności gospodarowania 13 Logistyka – koncepcje Faza Czas trwania Zasada Orientacja produkcyjna II poł. XIX w. do początku XX w. „wytwarzaj maksymalnie i po niskich kosztach” Orientacja sprzedażowa 1930 – 1950 „ sprzedaj co wyprodukowałeś” Orientacja marketingowa 1950 – 1980 „produkuj to co możesz sprzedać” Marketing strategiczny od 1980 dotychczas „planuj i uwzględniaj potrzeby klienta” 14 Logistyka – etapy rozwoju połowa lat ’50 xx wieku – nacisk położony na dystrybucję i gospodarkę przedsiębiorstwa. impulsem zmian - stały się stale rosnące zdolności wytwórcze i potencjał produkcyjny oraz potrzeby rynkowe lata 60–te – wzrost zainteresowania sprawami zaopatrzenia i dystrybucji przedsiębiorstwa ,celem obniżania kosztów przepływów towarów, materiałów i surowców (poszukiwanie rezerw) lata 70- te – wystąpił kryzys energetyczny i wzrost zainteresowania ekologią , w związku z tym logistyka zostaje podporządkowana redukcji zużycia energii i materiałów oraz ograniczeniu degradacji środowiska naturalnego. 15 Logistyka – etapy rozwoju c.d. i połowa lat 80- tych – to okres zwany okresem deregulacji transportu . w tym okresie procesy deregulacji doprowadziły do powstania wyspecjalizowanych firm transportowo – spedycyjnych. w tym okresie procesy zarządzania przepływami ulegają dalszej integracji dzięki wykorzystaniu nowoczesnych systemów komputerowych w końcu lat 80 – tych następuje okres dążenia do zintegrowanej logistyki, która polega na strategicznym zarządzaniu wszystkimi czynnościami logistycznymi w fazie zaopatrzenia produkcji i dystrybucji. lata 90-te – rozwój zarządzania tzw. łańcuchem dostaw -tworzenie się łańcuchów przedsiębiorstw począwszy od dostawców, kooperantów, hurtowników, pośredników tworząc jednolitą drogę od miejsca wytworzenia surowców do wyrobów gotowych – nowy potencjał efektu 16 Logistyka _ stymulatory rozwoju zmiana rynku na rzecz rynku nabywcy oraz wzrost stopnia zróżnicowania rynku (indywidualizacja/ dywersyfikacja) rosnąca konkurencja w zakresie poziomu usług oraz obsługi wysokie koszty dystrybucji oraz skrócenie cyklu życia produktów koncentracja w handlu – nowe kanały zbytu integracja procesów gospodarczych oraz decyzyjnych rozwój teorii systemów rozwój nowych technologii informacji i komunikacji oraz automatycznej identyfikacji 17 Logistyka _ stymulatory rozwoju c.d. integracja informacji, rozwój i rozszerzenie skali zastosowania nowoczesnych technik ilościowych wzrost przedsiębiorczości i innowacyjności w działalności gospodarczej rynkowa orientacja zarządzania przedsiębiorstwem rozwój strategii integracji zorientowanych na wzrost wykorzystania i kreowania potencjału efektów i wartości wzrost znaczenia ekologicznej działalności rynkowej integracja i globalizacja rynków 18 Logistyka – współcześnie podstawowy problem w logistyce osadza się na dążeniu do optimum pomiędzy racjonalnym poziomem kosztów w skali systemu a dążeniem do pożądanego poziomu obsługi Niskie koszty materiałowe, niskie koszty logistyczne, niskie koszty ogólne Wysoki poziom obsługi klientów, serwis 19 Niskie koszty finansowania zapasów, niskie koszty utrzymywania magazynów Logistyka – współcześnie zasady projektowania systemów logistycznych I. podejście systemowe II. zasada przepływów III. zasada integracji 20 Logistyka – współcześnie I. podejście systemowe - zasada „ myślenia o całości” polega na tym, że ponad znaczenie poszczególnych elementów systemu logistycznego przekłada się wzajemne zależności między nimi należy dążyć do: stworzenia „jednostek logistycznych”- kombinacji przewozów selektywnej automatyzacji w magazynach realizacji zamówień przez elektroniczne przetwarzanie danych ujednolicenie dokumentów w łańcuchu transportowym polepszenia komunikacji między ogniwami łańcucha dostaw minimalizacji zapasów w magazynach 21 Logistyka – współcześnie II. - zasada przepływów oznacza sprawne i efektywne zarządzanie łańcuchem logistycznym - każda zmiana miejsca materiałów i wyrobów gotowych oraz związanych z nimi informacji w łańcuchu logistycznym wiąże się z przezwyciężeniem czasu i przestrzeni - identyfikując i analizując przepływ materiałów i wyrobów gotowych należy dostrzegać łańcuch działań a nie tylko konkretne działania np. transport czy produkcję 22 Logistyka – współcześnie III. zasada integracji czyli scalenia działań realizowanych przez współdziałające jednostki organizacyjne – harmonizowanie miejsc przecięcia w łańcuchu logistycznym oraz ogniw łańcucha Polega to na: • tworzeniu nowych całości z uzupełniających się elementów • włączania elementów w istniejącą całość Należy wyróżnić działania integracyjne: • w łańcuchu logistycznym • w ogniwach łańcucha logistycznego 23 Logistyka – współcześnie klasyfikacja systemu logistycznego w ujęciu instytucjonalnym 1. systemy makro-logistyczne – mają one charakter ogólnogospodarczy np. krajowy system łączności, komunikacji, kolejowy 2. systemy mikro-logistyczne – systemy poszczególnych podmiotów gospodarczych (przedsiębiorstw, instytucji) 3. systemy meta-logistyczne (zwane kanałami logistycznymi) mają one charakter między-organizacyjny, a warunkiem ich istnienia, powstania jest kooperacja kilku podmiotów zaangażowanych w przepływ dóbr i informacji 24 Logistyka – współcześnie zadania i możliwości logistyki 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. wspomaga orientację rynkową przedsiębiorstwa – zorientowana na oferowanie nabywcom optymalnego serwisu – obsługi – sprzyja przejrzystości rynku stymuluje sprzedaż i serwis – przy racjonalizacji kosztów całkowitych – zwiększa się świadomość koszty-korzyści wykorzystuje zależności i synergię systemów umożliwia rozwiązywanie problemów w miejscach sprzężeń – przepływów towarów i informacji z innymi obszarami funkcjonalnymi (marketingiem/finansami/itp.) stymuluje integrację i hierarchizację celów przedsiębiorstw oraz powiązania z partnerami rynkowymi wspomaga racjonalizację systemu organizacyjnego i przepływu towarów stymuluje wzrost ogólnej efektywności gospodarowania 25 Prolog marketing - jest zintegrowaną koncepcją myślenia i podejmowania decyzji w rynkowo zorientowanym przedsiębiorstwie (def. Potha 1988 r. ) marketing - jest zintegrowaną czynnością zorientowaną na zaspokojenie aktualnych i potencjalnych potrzeb i życzeń nabywców poprzez proces wymiany 26 (def. Kotlera i Amstronga 1988 r.) Prolog Uczestnicy kanału marketingowego funkcjonują w układzie w którym spełniają jedną lub więcej funkcji: - generowanie popytu lub sprzedaż - utrzymywanie zapasów - dystrybucja towarów - świadczenie usług 27 Prolog zespół ogniw (instytucji lub osób) za pośrednictwem których przekazuje się jeden lub więcej strumieni związanych z działalnością marketingową def. kanału dystrybucyjny 28 Prolog kanał dystrybucyjny czynniki demograficzne czynniki ekonomiczne Dostawcy + Przedsiębiorstwo + Pośrednicy + Nabywcy społeczności MIKROOTOCZENIE czynniki polityczno – prawne czynniki technologiczne czynniki naturalne konkurencja czynniki społeczno – kulturowe Rys. 1 Otoczenie marketingowe Źródło: L. Garbarski, I. Rutkowski, W. Wrzosek, „Marketing Punkt zwrotny nowoczesnej firmy”, PWE, Warszawa 1996 29 Prolog kanał dystrybucyjny strumienie przedsiębiorstwa: przepływ fizyczny towaru (usługi), przekazywanie prawa własności (lub prawa użytkowania), przepływ należności (lub kredytów), przepływ ryzyka, 30 przekazywanie sygnałów rynku Prolog kanał dystrybucyjny funkcja podstawowa dystrybucji: pozyskiwanie nabywców – dzięki zapewnieniu dostępności produktów przy możliwie szybkim ich przepływie przez kanał funkcje pomocnicze: 31 kupowanie transportowanie dostarczanie sprzedaż produktów przekazywanie prawa własności regulowanie należności Prolog kanał dystrybucyjny uczestnicy kanałów dystrybucji: producenci, hurtownicy, agenci, • detaliści • ostateczni nabywcy 32 pośrednicy należy dążyć do takiego modelu w którym poszczególne funkcje w kanale dystrybucji będą wykonywane przez tych uczestników, którzy mogą je realizować najefektywniej tym samym najskuteczniej przyczyniać się do zaoferowania ostatecznym odbiorcom dóbr odpowiadających ich potrzebom Prolog kanał dystrybucyjny - powiązania między uczestnikami kanałów dystrybucji producent konsument producent 33 pośrednik agent hurtownik agent hurtownik konsument detalista agent detalista Prolog kanał dystrybucyjny Warunkiem osiągania celów przez uczestników kanału jest, aby wytwarzane produkty// oferowane usługi zostały zaoferowane konsumentowi • w odpowiedniej formie (zróżnicowaniu// wielkości partii) 34 • we właściwym miejscu i czasie Prolog przykład: dostawca_1 konsument pośrednik dostawca_2 dostawca_3 agent 35 hurtownik detalista Łańcuch dostaw sieć dostawców, producentów, usługodawców połączonych ze sobą przepływami strumieni (surowców, produktów, informacji oraz finansów) współpracujących ze sobą na każdym etapie procesu (od surowca do użytkownika) dostarczania dóbr wybranym klientom/konsumentom. def. łańcucha dostaw 36 Łańcuch dostaw przykład: dostawca_1 konsument pośrednik dostawca_2 dostawca_3 agent 37 hurtownik detalista Łańcuch dostaw zarządzanie operacjami - planowanie, organizowanie, realizowanie i kontrolowanie czynności pozwalających przekształcić nakłady w gotowe produkty - materiały - know – how - informacje 38 operacje zaspokojenie potrzeb klienta Łańcuch dostaw 39 W ramach koncepcji zarządzania łańcuchem dostaw uwzględnia się: - źródła surowców i dostawców, - politykę zakupu i gromadzenia surowców, - przepływ materiałów wewnątrz firmy, - przechowywanie wyrobów gotowych, - dystrybucję, - magazynowanie, - i transport. Funkcjonowanie przedsiębiorstw składowe firmy elementy strukturalne - to aktywa materialne elementy pozastrukturalne - to aktywa niematerialne (budynki, wyposażenie, (ludzie, polityka, zasady systemy komputerowe …) podejmowania decyzji …) 40 Funkcjonowanie przedsiębiorstw weryfikatorem wszelkich działań przedsiębiorstwa jest klient – konsument, który decyduje o początku i końcu działalności przedsiębiorstwa zarządzanie 41 – jest procesem – ciągiem działań i decyzji zmierzających do ustalenia efektywnych sposobów realizacji celów rynkowych zgodnie z zasadami orientacji prorynkowej Funkcjonowanie przedsiębiorstw płaszczyzny procesu zarządzanie identyfikacja klientów ramy czasowe i cele kluczowe kompetencje 42 Funkcjonowanie przedsiębiorstw strategia: sposób w jaki przedsiębiorstwo zamierza realizować swoją misję zestaw działań za pomocą których przedsiębiorstwo zamierza osiągnąć swe długofalowe cele rynkowe zespół zaprogramowanych działań zapewniających egzystencję i rozwój firmy w długim okresie czasu zespół skoordynowanych, dostosowanych do sytuacji firmy oraz otoczenia sposobów osiągania celów 43 Funkcjonowanie przedsiębiorstw strategie funkcjonalne - są to konkretne działania w obszarach funkcjonalnych strategie operacji i łańcucha dostaw - strategia wskazująca w jaki sposób elementy strukturalne i pozastrukturalne będą pozyskiwane i wykorzystywane w obszarze łańcucha dostaw celem wspierania ogólnie przyjętej strategii 44 Łańcuch dostaw 45 Def. zarządzania łańcuchem dostaw - aktywne zarządzania sieciami dostaw stanowi planowanie, koordynowanie i kontrolowanie przepływu materiałów, części i wyrobów gotowych od dostawców do odbiorców, które obejmuje dwa oddzielne strumienie przepływów materiałów i informacji w celu zmaksymalizowania wartości dla klienta oraz osiągnięcia trwałej przewagi konkurencyjnej. Łańcuch dostaw _ struktura dostawcy drugiego rzędu dostawca masy papierowej dostawca mieszanki uzupełniającej dostawca kartonów dostawca pierwszego rzędu G Ó R A dostawca mleka dostawca mleka producent dostawca mleka D Ó hurtownik Ł detalista 46 konsument Łańcuch dostaw Cele zarządzania łańcuchami dostaw: 47 Minimalizacja całkowitych kosztów przepływu produktów i informacji przy zachowaniu wymaganego przez klientów poziomu jakości obsługi dostaw Zapewnienie jak najkrótszego czasu realizacji zamówień i możliwie wysokiej niezawodności, częstotliwości i elastyczności dostaw przy założonym poziomie kosztów przepływu Optymalizacja poziomu zapasów w skali łańcucha dostaw wraz z elastycznym dostosowaniem się do preferencji w zakresie obsługi dostaw poszczególnych segmentów rynku. Łańcuch dostaw Obszary zarządzania łańcuchami dostaw: 48 konfigurowanie produktu i sieci, co polega na podjęciu kluczowych decyzji o oferowanych produktach i usługach, strukturze podmiotowej i więziach ogniw łańcucha projektowanie wyrobów przy wykorzystaniu potencjału wiedzy dostawców formowanie sieci produkcyjnej bazujące na zadaniach produkcyjnych miejsc produkcji i utrzymywania zapasów oraz miejsc handlowych i logistycznych optymalizacja procesów zachodzących w łańcuchu związanych z fizycznym przepływem produktów oraz przepływami informacji i środków finansowych Łańcuch dostaw Wymiary wydajności łańcuchów dostaw: jakość, cechy produktu, które odnoszą się do zakresu zaspokojenia potrzeb przez produkt// usługę (osiągi// zgodność// niezawodność) czas dostawy (szybkość// niezawodność) – okno dostawy elastyczność zakres reagowania na unikalne potrzeby (asortyment// zmiany// ilość) koszt (wynagrodzeń// materiałów// projektów// jakości …) 49 Łańcuch dostaw _ struktura dostawcy drugiego rzędu dostawca masy papierowej dostawca mieszanki uzupełniającej dostawca kartonów dostawca pierwszego rzędu G Ó R A dostawca mleka dostawca mleka producent dostawca mleka D Ó hurtownik Ł detalista 50 konsument Łańcuch dostaw Def. zarządzania łańcuchem dostaw - aktywne zarządzania sieciami dostaw stanowi planowanie, koordynowanie i kontrolowanie przepływu materiałów, części i wyrobów gotowych od dostawców poprzez producentów i pośredników do odbiorców, które obejmuje dwa oddzielne strumienie przepływów materiałów i informacji w celu zmaksymalizowania wartości dla klienta oraz osiągnięcia trwałej przewagi konkurencyjnej. 51 Logistyka - transport Def. Transport - jest to zespół czynności polegający na przemieszczaniu dóbr materiałowych w czasie i przestrzeni przy użyciu odpowiednich środków technicznych Cel: organizowanie i zsynchronizowanie fizycznego przepływu dóbr materiałowych od producentów lub hurtowników do ostatecznych konsumentów przez wszystkie fazy procesu produkcyjnego zgodnie z zarządzaniem logistycznym. Wybór właściwego środka transportu 52 odpowiednia ładowność - terminowość - niezawodność poziom obsługi klienta Logistyka - transport Def. System transportowy jest określany jako uporządkowana całość wszystkich gałęzi transportu działających na określonym obszarze, a więc obejmująca cały majątek trwały i obrotowy transportu, czynnik ludzki i międzygałęziowe połączenia wewnętrzne tej całości, a także powiązanie całości systemu transportu z otoczeniem. podsystemy: czynny: zbiór środków transportu bierny: zbiory szlaków transportowych, wielkość i rozmieszczenie ładunków oraz urządzenia warunkujące prawidłowe funkcjonowanie środków transportowych. 53 Logistyka - transport Elementy systemu transportowego: transportowany materiał - właściwości fizyko-chemiczne, podatność na transport środek transportu - dobór środka transportu proces transportu - Załadunek Przewóz 54 Wyładunek Logistyka - transport Charakterystyka infrastruktury transportowej: 1. Kryteria (klasyfikacja pionowa): Stosunek drogi przewozu do środka przewozu (transport wehikułowy, przesyłowy) Środowiska transportowe (transport lądowy, powietrzny, wodny) Gałąź transportu (transport samochodowy, kolejowy, rurociągowy i żegluga morska) 2. Kryteria (klasyfikacja pozioma): Wg przedmiotu przewozu Wg formy własności (transport państwowy, prywatny). Wg terytorium gospodarczego (transport krajowy, międzynarodowy) 55 Logistyka - transport Charakterystyka infrastruktury transportowej: Transport Transport osób Transport towarów transport przesyłowy transport wehikułowy transport lądowy: - bezszynowy - szynowy 56 transport powietrzny: - lotniczy - kosmiczny Transport informacji transport wodny: - żegluga śródlądowa - żegluga morska transport przewodowy: - rurociągowy - ektrotransport transport bliski: - przenośnikowy - pionowy Logistyka - transport Def. Środek transportu: urządzenia techniczne do przemieszczania ładunku, osób i informacji. Cechy systemu transportowego: niepodzielność, długi okres przedsięwzięć i długi okres użytkowania. Podział środków transportowych •Przewozowe: Zespół trakcyjny: - pojazd trakcyjny (lokomotywa, ciągnik, holownik, pchacz, rakieta nośna) - pojazd ładowny ( przyczepa, wagon, barka, satelita) Tabor autonomiczny (samolot, samochód, barka motorowa, statek, wahadłowiec) •Przesyłowe: Przewodowe (rurociągi, linie elektryczne, światłowody) Środki do transportu bliskiego (kolejki linowe, taśmociągi, transportery, urządzenia do transportu pionowego) 57 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. samochodowy Zalety: • sfery zastosowania transportu wyznaczają jedynie obszary kontynentów; • największa spośród wszystkich gałęzi spójność i gęstość dróg; • najkorzystniejsze dostosowanie sieci dróg do rozmieszczenia obiektów przy drogach; • przystosowanie środków transportu do przewozu niemal wszystkich ładunków; • dobre właściwości związane z czasem trwania transportu, a zwłaszcza szybkości eksploatacyjnej, najkorzystniejsza dostępność w czasie, duża częstotliwość, możliwość korzystania z najdogodniejszych tras; • największa możliwość wykonywania przewozów w relacji obiekt-... Ograniczenia: • nierównomierność w przestrzennym rozwoju sieci dróg kołowych i niski stan techniczny dróg. • stosunkowo 58 wysokie koszty przemieszczania wynikające ze słabej degresji kosztów jednostkowych Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. kolejowy Zalety: • zdolność do przewozów masowych; • relatywnie niskie stawki przewozowe przy dostawach na średnie i duże odległości wynikające z silnej degresji kosztów jednostkowych; • stosunkowo rozległa sieć połączeń kolejowych dobrze dostosowana do lokalizacji głównie rynków zaopatrzenia i zbytu; • duża dostępność przestrzenna wynikająca ze znacznej gęstości sieci dróg i punktów transportowych; • specjalistyczny tabor, przystosowany do przewozu ładunków o zróżnicowanej podatności transportowej; • możliwość dowozu do przewoźników innych gałęzi transportu. • przewozy mieszane • transport proekologiczny w odniesieniu do transportu samochodowego Wady: • czas dostawy towarów; • dowóz 59 towarów do stacji kolejowych i przeładunkowych (transport kombinowany); Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. samolotowy Zalety: • krótki czas trwania przewozu (obsługa ładunków wymagających bardzo szybkiego przesyłu); • regularność i terminowość dostaw; • zapewnia duże bezpieczeństwo przewożonym ładunkom. Wady: • niewielka ładowność samolotów; • niekorzystne rozmieszczenie przestrzenne sieci punktów transportowych (konieczność posługiwania się środkami innych gałęzi transportowych transport kombinowany); • wysoki poziom stawek frachtowych. 60 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. morski Zalety: • nieograniczona struktura towarowa wymiany handlowej; • silna degresja jednostkowych kosztów przemieszczania towarów; • łatwy dostęp do głównych światowych centrów gospodarczych, którą to rolę spełniają z reguły porty morskie na poszczególnych kontynentach; • nieograniczony praktycznie zasięg pływania statków. Wady: • czas transportu; • potrzeba dowozu i odwozu (transport kombinowany). 61 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. śródlądowy Zalety: • zdolność do masowych przewozów ładunków o niskiej wartości; • niskie ceny przewozowe (duża degresja kosztów jednostkowych); • wysoki stopień bezpieczeństwa przewozu towarów wrażliwych na wstrząsy czy wibracje; • małe zużycie zasobów naturalnych (energii, siły roboczej, deficytowych materiałów, terenu); • niewielki wpływ na środowisko naturalne. Wady: • wydłużony czas dostaw; • małe bezpieczeństwo ładunków wrażliwych na wilgoć; • niski poziom uregulowania polskich rzek. 62 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu t. rurociągowy to przestrzenne przemieszczanie cieczy, skroplonych gazów, wody i niektórych towarów sypkich. Np. transport ropy naftowej i gazu, transport pyłu węglowego z kopalni do położonej w pobliżu ciepłowni lub elektrowni. Zalety: • zdolność do masowych przewozów produktów płynnych i gazów; • niskie koszty przemieszczania; • korzystna oferta z punktu widzenia czasu transportu (duża przepustowość rurociągów oraz duża niezawodność); • ochrona ładunków przed niekorzystnym wpływem warunków atmosferycznych; • niska uciążliwość dla środowiska naturalnego. Wady: • słaba dostępność przestrzenna (rzadka oraz niespójna sieć); • wysokie nakłady na budowę i utrzymanie infrastruktury sieci (przepompownie, stacje w miejscach docelowych); • wysoki udział kosztów stałych w cenie transportu. 63 odpowiednich środków transportu bierze się pod uwagę: koszt, • przy doborze dostępność, szybkość, rzetelność, wielkość przesyłki Logistyka proces transportowy Załadunek Przewóz Wyładunek Podział procesu przemieszczania na fazy i czynności robocze w transporcie konwencjonalnym (każda faza dzieli się na czynności robocze) Proces przemieszczania: Zdarzenia o charakterze stacjonarnym: Przygotowanie ładunku (faza) Przygotowanie pojazdu (faza) Przekazywanie ładunku (faza) Proces transportowy: prosty – przebiega bez powtarzania faz; Zdarzenia o charakterze przestrzennym: Powrót pojazdu (faza) złożony – powtarzanie się tych Podstawienie pojazdu (faza) samych faz od miejsca dostawy Naładunek (faza) do miejsca odbioru Przewóz (faza) 64 Wyładunek (faza) Logistyka – system struktury systemów logistycznych (fizyczny) • system jednostopniowy (bezpośredni przepływ dóbr) • system wielostopniowy (pośredni przepływ dóbr) punkt nadania punkt odbioru Punkty odbioru Punkt nadania Punkt rozdziału Punkty odbioru 65 Punkty nadania Punkt koncentracji Logistyka – system struktury systemów logistycznych (fizyczny) • system kombinowany (bezpośredni przepływ dóbr) Punkty odbioru Punkt nadania 66 Logistyka proces transportowy Łańcuch transportowy Jednoczłonowy łańcuch transportowy Transport przerywany (ze zmianą pojemnika transportowego często z pośrednim magazynowaniem; ułatwienie za-, wy- i przeładunku dzięki paletom 67 Wieloczłonowy łańcuch transportowy Transport kombinowany Transport kolejowy załadowanych pojazdów samochodowych Transport w pojemnikach Logistyka transport kombinowany - jest to system, w którym użyte środki transportu są tak dopasowane do siebie, że przeładunek transportowanych towarów z jednego środka transportowego na drugi nie wymaga wielu operacji przeładunkowych Cechy transportu kombinowanego 1. przez transport kombinowany próbuje się zastąpić pracę nakładami kapitałowymi; 2. dąży się do zmechanizowania przeładunku transportowego towaru z jednego środka transportu na drugi; 3. dąży się do łączenia zalet transportu bliskiego (na ogół samochód ciężarowy) z zaletami transportu dalekiego (zwykle kolej, samolot, statek). 68 Logistyka formy transportu kombinowanego - transport załadowanych środków transportowych, transport pojemnikowy (duże - kontenery, małe – palety) Rodzaje transportu kombinowanego: szynowo-drogowe, lądowo-wodne Zalety: • obniżka kosztów przewozu, • niska uciążliwość transportu dla środowiska, • sumaryczny czas jest mniejszy, • rzetelność, • zmniejszenie zatłoczenia dróg europejskich i przejść granicznych 69 Wady: • zastosowanie nowoczesnych rozwiązań logistycznych, • transport opłacalny jest wtedy gdy wozimy duże ilości towaru, • musi istnieć sieć terminali i punktów przeładunkowych Logistyka terminale Punkty węzłowe systemu to miejsca przeładunku (terminale). Terminale - punktu węzłowe, miejsca przeładunku dysponujące technicznymi środkami pomocniczymi do szybkiego przeładunku towarów z jednego środka transportu na drugi i korzystnymi połączeniami transportowymi dla dowozu i odwozu Rodzaje terminali: lądowe – powstają w pobliżu węzłów kolejowych i służą do przeładunku, magazynowania kontenerów, morskie – w pobliżu portów morskich punkty węzłowe określane są : w pionie „lo-lo” w poziomie „ro – ro” minimalna odległość przewozu = odległości między terminalami (500 km ) 70 Logistyka klasyfikacja kontenerów kontenery ładunkowe lotnicze + kontenery ładunkowe nie lotnicze izotermiczne specjalne zbiornikowe do przewozu ładunków sypkich uniwersalne zamknięte 71 specjalizowane: - zamknięte z wentylacją - z dachem otwartym - o podstawie płytowej - płytowe inne kontenery specjalne - izolowane - chłodzone - chłodnicze - ogrzewane - chłodzone lub chłodnicze i ogrzewane Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu wybór przewoźnika 1) Cechy: czas dostawy, bezpieczeństwo, niezawodność, inne (dostęp do sieci transportowej, bezpośredni przewóz, częstotliwość, rytmiczność, regularność, masowość 2) transport własny przedsiębiorstwa- decyzja logistyczna: posiadanie lub nie posiadanie własnego taboru 72 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu wybór przewoźnika 1) Cechy: czas dostawy, bezpieczeństwo, niezawodność, inne (dostęp do sieci transportowej, bezpośredni przewóz, częstotliwość, rytmiczność, regularność, masowość 2) transport własny przedsiębiorstwa- decyzja logistyczna: posiadanie lub nie posiadanie własnego taboru 73 Logistyka – charakterystyka gałęzi transportu Algorytm postępowania logistycznego przy wyborze środka transportu: potrzeba przewozu wybór gałęzi przewozu przewoźnik droga i sposób przewozu 74 zapasy def. to nie zagospodarowane w danej chwili dobra rzeczowe, utrzymywane w przedsiębiorstwie w celu użycia ich w przyszłości głównym powodem ich utrzymywania jest: minimalizacja występowanie przerw w ciągłości łańcucha logistycznego oraz konieczność wyrównywania różnych intensywności strumieni przepływów 75 zapasy Łańcuch dostaw przykład: dostawca_1 konsument pośrednik dostawca_2 dostawca_3 agent 76 hurtownik detalista zapasy wykorzystywane są w: procesie produkcyjnym - surowce - półprodukty oraz produkty w toku działalności pomocniczej - materiały konserwacyjne - materiały naprawcze - materiały operacyjne 77 obsłudze klienta - produkty gotowe - części zamienne zapasy parametry 1. wielkość zamówienia Q – wielkość dostawy jednorazowej ROP – punkt składania zamówienia, określa poziom zapasów 2. cykl zamawiania C – czyli cykl zamawiania – jest to odstęp między składaniem kolejnych zamówień Z max – zapas maksymalny 78 zapasy _ rodzaje I. - poddostawcy - producenci - hurtownicy - detaliści zapas bezpieczeństwa zapas cykliczny (bieżący) - to zapas części// produktów nabywanych w dużych ilościach, stopniowo zużywanych i po jakimś czasie nabywanych ponownie79 - to dodatkowy zasób towarów utrzymywany przez przedsiębiorstwo w celu zabezpieczenia się przed nieprzewidzianymi zmianami poziomu popytu lub czasu realizacji zamówień zapas zapas cykliczny (bieżący) - to zapas aktywny części// produktów nabywanych w dużych ilościach, stopniowo zużywanych i po jakimś czasie nabywanych ponownie kolejna dostawa stan zapasów dostawa 80 zmniejszanie stanu zapasów zmniejszanie stanu zapasów czas zapas 81 zapas zapas bezpieczeństwa - to na „wszelki wypadek” dodatkowy zasób towarów utrzymywany przez przedsiębiorstwo w celu zabezpieczenia się przed nieprzewidzianymi zmianami poziomu popytu lub czasu realizacji zamówień kolejna dostawa stan zapasów dostawa - KOSZTY ZAPAS BEZPIECZEŃSTWA 82 zmniejszanie stanu zapasów zmniejszanie stanu zapasów czas zapas zapas bezpieczeństwa tworzymy „wszelki wypadek” gdy: I – obawa opóźnionej dostawy II – niska jakość dostawcy, zużycie bardzo szybkie, większa ilość klientów wystarczy do następnej dostawy. poziom zapasu bezpieczeństwa: ZB = (rmax-rśr)tD gdzie: tD – cykl dostawy, rmax – max popyt, rśr – śr. popyt w jednostce czasu ZB=k* k=1 współczynnik pewności 84,13%, k=2 współczynnik pewności 97,72% k=3 współczynnik pewności 99,92% k- związany jest z poziomem obsługi klienta. Im krótszy cykl dostawy tym 83 czas mniejszy poziom zapasów bezpieczeństwa. zapasy _ rodzaje II. - poddostawcy - producenci - hurtownicy - detaliści zapas antycypacyjny zapas asekuracyjny - to zapas towarów - to zapas gromadzony przechowywany względem przewidywań skali popytu celem zabezpieczenia przed wydarzeniami nieprzewidzianymi (strajki, wzrosty cen,…) – ale mogą one nigdy nie nastąpić 84 zapas zapas antycypacyjny - to zapas deterministyczny towarów przechowywany względem przewidywań skali popytu kolejna dostawa dostawa stan zapasów dostawa dostawa ZAPAS BEZPIECZEŃSTWA 85 zmniejszanie stanu zapasów zmniejszanie stanu zapasów czas zapas zdarzenia nieprzewidziane !!! zapas asekuracyjny - to zapas gromadzony celem zabezpieczenia przed wydarzeniami nieprzewidzianymi (strajki, wzrosty cen,…) – ale mogą one nigdy nie nastąpić kolejna dostawa stan zapasów dostawa zapas asekuracyjny ZAPAS BEZPIECZEŃSTWA 86 zmniejszanie stanu zapasów zmniejszanie stanu zapasów czas zapasy _ rodzaje III. - poddostawcy - producenci - hurtownicy - detaliści zapas w drodze - to zapas towarów przemieszczający się w danej chwili z jednego punktu w łańcuchu dostaw do drugiego 87 zapas wygładzający - to zapas służący niwelacji różnic pomiędzy wielkościami produkcji w górnej i poziomem popytu w dolnej części łańcucha zapas zapas w drodze - to zapas towarów przemieszczający się w danej chwili z jednego punktu w łańcuchu dostaw do drugiego dostawca_1 konsument pośrednik dostawca_2 dostawca_3 agent dostawca _1 88 producent hurtownik detalista hurtownik detalista zapas zapas w drodze - to zapas towarów przemieszczający się w danej chwili z jednego punktu w łańcuchu dostaw do drugiego stan zapasów dostawca _1 producent zapas w drodze dostawca89 _1 zapas w drodze producent detalista hurtownik zapas w drodze hurtownik detalista zapas zapas wygładzający - to zapas służący niwelacji różnic pomiędzy wielkościami produkcji w górnej i poziomem popytu w dolnej części łańcucha dostawca_1 konsument pośrednik dostawca_2 dostawca_3 agent dostawa hurtownik detalista stan zapasów kolejna dostawa dostawa stan zapasów kolejna dostawa ZAPAS BEZPIECZEŃSTWA ZAPAS BEZPIECZEŃSTWA zmniejszanie stanu zapasów 90zmniejszanie stanu zapasów czas zmniejszanie stanu zapasów zmniejszanie stanu zapasów czas zapas zapas wygładzający - to zapas służący niwelacji różnic pomiędzy wielkościami produkcji w górnej i poziomem popytu w dolnej części łańcucha październik listopad grudzień styczeń luty produkt popyt wlk. produkcji stan zapasów 91 czas zapasy czynniki sprzyjające gromadzeniu zapasów - niepewność podaży i popytu (z. bezpieczeństwa// asekuracyjny) - niedopasowanie popytu zgłaszanego przez partnerów z dolnej części łańcucha dostaw do efektywnych wielkości produkcji partnerów z górnej części (z. cykliczny) - niedopasowanie popytu zgłaszanego przez partnerów z dolnej części łańcucha dostaw do mocy produkcyjnych partnerów z górnej części (z. wygładzający) - niedopasowanie rozłożenia popytu w czasie do terminów realizacji dostaw (z. antycypacyjny// z. w drodze) 92 magazyn def. - jest to obiekt budowlany przystosowany do składowania i przemieszczania zapasów na wyodrębnionej przestrzeni, która może zajmować plac nieosłonięty (składowisko), plac półosłonięty (wiata), część budowli, całą budowlę lub kilka budowli magazynowych. 93 magazyn - małe magazyny handlowe - powierzchnia użytkowa wynosi minimum 500 m², a wysokość strefy składowej od 5,4 do 7,2 m - magazyny halowe, to takie, których wysokość nie przekracza 12 - magazyny przemysłowe (wysokiego składowania) posiadają większą powierzchnię i wysokość użytkową. Wysokość konstrukcji może wynosić 45 m, a słupy regałów służą jako konstrukcję wsporczą budynku. 94 magazynowanie def. - manipulacje transportowe (składowanie według obowiązujących norm i wymagań), gospodarka opakowaniami zgodnie z ich przeznaczeniem i możliwością wielokrotnego użytku, sprzedaży czy ich utylizacją • rodzaj przechowywanych towarów (właściwości fizyczno-chemiczne • ilość towarów do przechowywania • długość okresu składowania • okres przydatności do spożycia • cel przechowywania i wynikające z tego konieczne czynności magazynowe lub funkcje w obrocie towarowym • przestrzeganie zasad i warunkach przechowywania • koszty inwestycyjne i eksploatacyjne magazynowania • stan i wielkość posiadanego lub przewidywanego zaplecza magazynowego • lokalizacja 95 magazynów tj. ich położenie w stosunku do producenta i odbiorcy, co decyduje o pracy transportu magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 1. obiekty magazynowe; 2. urządzenia do przemieszczania; 3. urządzenia do składowania; 4. inne urządzenia: pomiarowo - kontrolne, przeciwpożarowe, środki techniki informatycznej. 96 magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 1. obiekty magazynowe - wg. typu - wg. rodzaju przedsiębiorstwa zastosowanej wykorzystującego budowli: magazyn: - otwarte: place skład., - przemysłowe, baseny, doły; - handlowe, - półotwarte: wiaty; -usługowe, - zamknięte: niskie, - transportowe piętrowe, regałowe wysokiego składowania, pneumatyczne; -specjalne: silosy, 97 cysterny, chłodziarki -wg. funkcji magazynu: - wg. użytkowania: - własne, - magazyn zapasów - usługowe, (zorientowany na - wspólne produkcję ...); międzybranżowe, - magazyn regionalne. przeładunkowy (zorientowany na transport); - magazyn dystrybucyjny: dostawczy (zorientowany na zaopatrzenie), wysyłkowy (zorientowany na zbyt) magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 2. urządzenia do przemieszczania - obsługa ręczna; - przenośniki; -urządzenia do transportu przerywanego: 98 wózki naładowne, wózki unoszące, wózki ciągnikowe, wózki podnośnikowe, automatyczne wózki jezdniowe, wózki widłowe kompletacyjne, układnice, żurawie, wciągniki, suwnice, przenośniki, manipulatory magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 3. urządzenia do składowania - bez urządzeń do składowania; - składowanie (buforowe) w urządzeniach do transportu ciągłego i przerywanego; - regały: 99 - stałe (wolnostojące lub samonośne) ramowe lub wspornikowe - regały przejezdne (podłogowe lub torowe) oraz ramowe lub wspornikowe - regały specjalizowane - pojemniki, - palety, - kontenery, -, - pomosty, magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 3. urządzenia do składowania - stojaki (słupkowe, szczelinowe, gniazdowe, pryzmowe, specjalizowane) - wieszaki (stojące, słupkowe, podwieszone, przyścienne, specjalizowane - podkłady (belkowe, płytowe, specjalizowane) - oraz zasieki (jedno- lub wielokomorowe albo specjalizowane) Urządzenia specjalizowane 100 magazyn infrastruktura magazynowania i manipulacji 4. inne urządzenia - wagi - automaty bieżące - etykieciarki; - paletyzatory oraz depalyzatory; - urządzenia do opasywania ładunków i pakowanie w folię termokurczliwą wielokomorowe - czytniki kodów, - urządzenia do zarządzania i łączności, - urządzenia do taśmowania 101 magazyn funkcje magazynów 1. utrzymanie zapasów (koordynacja popytu i podaży ) – ochrona towarów, sezonowe przechowywanie towarów, długotrwałe przechowywanie 2. konsolidacja ładunków- połączenie mniejszych ładunków w większe aby dostosować do zamówień klienta 3. dekonsolidacja ładunków – podział dużego ładunku na mniejsze wynika to z zasady logistyki która mówi aby wysyłać możliwie jak najdalej, największe partie a później rozdzielać ten ładunek 4. konfekcjonowanie (mixing) – zrobienie zestawów z różnych zakładów w przesyłki zgodnie z zamówieniem klienta 102 magazyn fazy pracy w magazynie f. przyjmowania – przyjęcie towaru( rozładowanie, skontrolowanie ilości i jakości) f. właściwego rozmieszczenia i złożenia zapasów( odbiór złożenie, umieszczenie - zasada: wg stałych miejsc składowania) f. składowania i zabezpieczenie f. wyładowania 103 magazyn automatyzacja w magazynie - obejmuje zagadnienia związane z przetwarzaniem informacji i obsługą towarów Stopień automatyzacji (w zależności od rodzaju sterowania środkami roboczymi i sprzężenia koniecznych do tego systemów informacyjnych): - ręczny - zmechanizowany - częściowo automatyczny - automatyczny - istotną rolę spełniają komputery służące do sterowania procesami magazynowymi. Techniczne wyposażenie magazynu zależy od wielu czynników: wielkości i funkcji, magazynowania towarów i ich podatności magazynowania i transportowej, rodzaju opakowania, metod składowania, sposobu i rodzaju 104 operacji w magazynie, rodzaju zabezpieczeń.