literatura i treści programowe studiów podyplomowych

Załącznik nr 11
do zarządzenia nr 21
Rektora z dnia 30.03.2009 r.
LITERATURA
I TREŚCI PROGRAMOWE
STUDIÓW
PODYPLOMOWYCH
„OPIEKA
ANDRAGOGICZNA
I
PIELĘGNACYJNA”
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Pedagogika ogólna
Prowadzący: Dr hab. Ewa Ogodzka-Mazur
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 0
Semestr I
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Pedagogika ogólna to dyscyplina naukowa oraz przedmiot nauczania akademickiego, który stanowi
wprowadzenie w szeroko pojętą problematykę nauk pedagogicznych. Pełni on funkcję ogólnego,
propedeutycznego, a zarazem naukowo-aksjologicznego fundamentu dla studiów pedagogicznych. Do
najważniejszych zagadnień podejmowanych w jego ramach należą: ogólna charakterystyka pedagogiki
jako nauki z uwzględnieniem jej prakseologicznego i aksjologicznego ukierunkowania, wyznaczenie i
objaśnienie funkcji pedagogiki, scharakteryzowanie właściwego jej języka, jak również poszukiwanie nowej
formuły teoretycznej dla tej dyscypliny wiedzy. Poznanie tych podstawowych zagadnień umożliwia
zrozumienie problemów pedagogicznych i ułatwia opanowanie szczegółowych dyscyplin pedagogiki.
Tematyka zajęć
1. Naukowy status pedagogiki – rekonstrukcja i dekonstrukcja doktryn edukacyjnych.
2. Aparatura pojęciowa pedagogiki.
3. Teoria i praktyka pedagogiczna. Stereotypy myślenia o związkach teorii z praktyką.
4. Wartości jako wyznaczniki rozwoju orientacji podmiotowej wychowanka i wychowawcy.
5. Wychowanie wśród innych procesów kształtowania człowieka (socjalizacja – inkulturacja – edukacja).
6. Transmisja kulturowa – edukacja w społecznej świadomości.
7. Podstawowe instytucje i środowiska edukacyjne (rodzina, grupy rówieśnicze, szkoła).
8. Główne nurty w pedagogice i przemiany edukacyjne ostatnich dziesięcioleci – pedagogika:
hermeneutyczna, dialogu, personalistyczna, humanistyczna, emancypacyjna, alternatywna.
9. Współczesne nurty radykalnej krytyki szkoły – koncepcje: deskolaryzacji społeczeństwa, odtwarzania
kultury społecznej przez system oświatowy, pedagogii krytycznej, antypedagogiki.
10. Orientacje w metodologii współczesnej pedagogiki.
Sposoby oceny pracy studenta
Opracowanie i przedstawienie indywidualnego projektu, dotyczącego wybranego nurtu współczesnej
pedagogiki, 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Ablewicz K.: Hermeneutyczno-fenomenologiczna perspektywa badań w pedagogice. Kraków 1994, UJ.
Ablewicz K.: Teoretyczne i metodologiczne podstawy pedagogiki antropologicznej. Studium sytuacji
wychowawczej. Kraków 2003, Wyd. UJ.
Adamski F. (red.): Wychowanie personalistyczne. Kraków 2005, Wyd. WAM.
Bauman Z.: Globalizacja. I co z tego dla ludzi wynika. Warszawa 2000, PIW.
Bogaj A.: Kształcenie ogólne. Między tradycją a ponowoczesnością. Warszawa 2000, Wyd. IBE.
Brezinka W.: Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Kraków 2005, Wyd. WAM.
Bruner J.: Kultura edukacji. Kraków 2006, Wyd. „Universitas”.
Czerepaniak-Walczak M.: Pedagogika emancypacyjna. Gdańsk 2007, GWP.
Dudzikowa M., Czerepaniak-Walczak M. (red.): Wychowanie. Pojęcia. Procesy. Konteksty.
Interdyscyplinarne ujęcie. T. 1-4. Gdańsk 2007, GWP.
Dudzikowa M.: Mit o szkole jako miejscu „wszechstronnego rozwoju” ucznia. Eseje etnopedagogiczne.
Kraków 2004, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Hejnicka-Bezwińska T.: O zmianach w edukacji. Konteksty, zagrożenia i możliwości. Bydgoszcz 2000, AB.
Hejnicka-Bezwińska T.: Pedagogika ogólna. Warszawa 2008, WAiP.
Kwieciński Z.: Tropy – Ślady – Próby. Studia i szkice z pedagogii pogranicza. Poznań – Olsztyn 2000,
Wyd. „Edytor”.
Kwieciński Z. (red.): Nieobecne dyskursy. T.1-6. Toruń 1991-2000, Wyd. UMK.
2
Kwieciński Z., Śliwerski B. (red.): Pedagogika. Podręcznik akademicki. T.1-2. Warszawa 2003, PWN.
Kukołowicz T., Nowak M. (red.): Pedagogika ogólna. Dylematy aksjologiczne. Lublin 1997, Wyd. RW KUL.
Kunowski S.: Podstawy współczesnej pedagogiki. Warszawa 1993, Wyd. Salezjańskie.
Kuźma J., Morbitzer J. (red.): Nauki pedagogiczne w teorii i praktyce edukacyjnej. T. 1 i 2. Kraków 2003,
Wyd. AP.
Lewowicki T.: Przemiany oświaty. Szkice o ideach i praktyce edukacyjnej. Warszawa 1997, Wydawnictwo
Akademickie „Żak”.
Lewowicki T.: O tożsamości, kondycji i powinnościach pedagogiki. Warszawa – Radom 2007, Wyd. ITE.
Lewowicki T. (red.): Pedagogika we współczesnym dyskursie humanistycznym. Kraków 2004, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”.
Lewowicki T. (red.): „Gorące” problemy edukacji w Polsce. Warszawa 2007, Wyd. Komitet Nauk
Pedagogicznych PAN, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP.
Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E. (red.): Z teorii i praktyki edukacji międzykulturowej. Cieszyn – Warszawa
2006, Wyd. UŚ, Wyższa Szkoła Pedagogiczna ZNP w Warszawie.
Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Gajdzica A. (red): Socjopatologia pogranicza a edukacja. Cieszyn –
Warszawa – Toruń 2008, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu Śląskiego – WSP ZNP w
Warszawie – Wydawnictwo Adam Marszałek.
Lewowicki T., Ogrodzka-Mazur E., Szczurek-Boruta A. (red.): Edukacja międzykulturowa w Polsce i na
świecie. Katowice 2000, Wyd. UŚ.
Nikitorowicz J.: Kreowanie tożsamości dziecka. Wyzwania edukacji międzykulturowej. Gdańsk 2005, GWP.
Nowak M.: Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin 1999,
Wyd. RW KUL.
Nowak M.: Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa 2008, WAiP.
Nowicka E.: Świat człowieka – świat kultury. Systematyczny wykład problemów antropologii kulturowej.
Warszawa 1998, PWN.
Ogrodzka-Mazur E.: Kompetencja aksjologiczna dzieci w młodszym wieku szkolnym. Studium
porównawcze środowisk zróżnicowanych kulturowo. Katowice 2007, Wyd. UŚ.
Olbrycht K.: Edukacja aksjologiczna. Wymiary – Kierunki – Uwarunkowania. T 1. Katowice 1994, Wyd. UŚ
oraz pozostałe tomy z tej serii do wyboru.
Olbrycht K.: Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby. Katowice 2000, Wyd. UŚ.
Palka S. (red.): Pogranicza pedagogiki i nauk pomocniczych. Kraków 2004, Wyd. UJ.
Piekarski J., Śliwerski B. (red.): Edukacja alternatywna. Nowe teorie, modele badań i reformy. Kraków
2000, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Piwowarski R. (red.): Dziecko – Nauczyciel – Rodzice. Konteksty edukacyjne. Białystok – Warszawa 2003,
Wyd. Uniwersytet w Białymstoku.
Rutkowiak J. (red.): Odmiany myślenia o edukacji. Kraków 1995, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Śliwerski B. (red.): Pedagogika dziecka. Studium pajdocentryzmu. Gdańsk 2007, GWP.
Śliwerski B.: Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków 1998, Oficyna Wydawnicza „Impuls” (lub
nowsze wydania).
Śliwerski B. (red.): Pedagogika. T.1. Podstawy nauk o wychowaniu. Gdańsk 2006, GWP.
Śliwerski B. (red.): Nowe konteksty (dla) edukacji alternatywnej XXI wieku. Kraków 2001, Oficyna
Wydawnicza „Impuls”.
Tchorzewski A.M. (red.): Współczesne konteksty wychowania. W kręgu pytań i dyskusji. Bydgoszcz 2002,
Wyd. „Wers”.
Turos L. (red.): Pedagogika ogólna i subdyscypliny. Warszawa 1999, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Witkowski L.: Edukacja i humanistyka. Nowe (kon)teksty humanistyczne dla nowoczesnych nauczycieli.
Warszawa 2000, Wyd. IBE.
Witkowski L.: Między pedagogiką, filozofią i kulturą: studia, eseje, szkice. Warszawa 2007, Wyd. IBE.
Wojnar I.: Humanistyczne intencje edukacji. Warszawa 2000, Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Wołoszyn S.: Nauki o wychowaniu w Polsce w XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle
powszechnym. Kielce 1998, Dom Wydawniczy „Strzelec”.
3
Program nauczania
Przedmiot: Psychologia rozwoju człowieka
Forma zajęć: wykład i ćwiczenia
Semestr: I
Liczba godzin: 10 wykład, 10 ćwiczenia
Prowadzący: dr Bernadeta Bulla
Cele przedmiotu:
Wyposażenie w wiedzę o wzajemnych związkach między przebiegiem rozwoju a kontekstem kulturowo
– społecznym, umożliwiającą rozumienie prawidłowości rozwoju charakterystycznych dla kolejnych
okresów życia człowieka. Kształcenie umiejętności rozpoznawania czynników korzystnych i
niekorzystnych dla przebiegu rozwoju. Rozwijanie zdolności do wykorzystywania wiedzy z psychologii
rozwoju w praktyce życia codziennego – rozumienia człowieka jako rozwijającej się osoby i rozwijanie
gotowości do pomocy osobom, których rozwój psychiczny jest zagrożony.
Treści przedmiotu
Podstawowe pojęcia w psychologii rozwoju człowieka – pojęcie rozwoju, rodzaje zmian
rozwojowych i mechanizmy warunkujące rozwój. Koncepcje periodyzacji rozwoju człowieka. Teorie
ujmowania i wyjaśniania zmian rozwojowych. Czynniki i wyznaczniki rozwoju. Opis a wyjaśnianie w
badaniach nad rozwojem.
Charakterystyka rozwoju człowieka w pełnym cyklu życia – analiza podstawowych obszarów i
zadań rozwojowych, osiągnięć rozwojowych w okresie prenatalnym, niemowlęcym, poniemowlęcym,
przedszkolnym, szkolnym, wczesnej i późnej adolescencji oraz wczesnej, średniej i późnej dorosłości.
Próby wykorzystania wiedzy o podstawowych prawidłowościach rozwoju – wprowadzenie w
specyfikę badań nad rozwojem oraz omówienie podstawowych metod opisywania i wyjaśniania
funkcjonowania człowieka w wybranych okresach rozwojowych.
Literatura :
Harwas-Napierała B., Trempala J., (2000). Psychologia rozwoju człowieka .Warszawa, PWN, t.2., t. 3.
Matczak A. (2005). Zarys psychologii rozwoju. Warszawa, Wyd. Akademickie ŻAK.
Brzezińska A. (red)(2005). Psychologiczne portrety człowieka. Praktyczna psychologia rozwoju.
Gdańsk, GWP.
Brzezińska A., Trempała J. (2000). Psychologia rozwoju. W: Strelau J. (red.): Psychologia. Podręcznik
akademicki. Tom 1. Gdańsk, GWP.
Brzezińska A.(2000). Społeczna psychologia rozwoju. Warszawa, Scholar.
Bee H. (2004). Psychologia rozwoju człowieka. Poznań, Wyd. Zysk i S-ka.
Turner J. S., Helms D.B., (1999). Rozwój człowieka. Warszawa, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne
Birch A., Malim T., (1995), Psychologia rozwojowa w zarysie. Od niemowlęctwa do dorosłości.
Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN.
Rygor: wykład: zaliczenie; ćwiczenia: zaliczenie z oceną
4
Program nauczania
Przedmiot: Psychologia uczenia się i nauczania
Forma zajęć: wykład, ćwiczenia
Semestr: pierwszy
Liczba godzin: 10 wykład, 10 ćwiczenia
Prowadzący: dr Stanisława Mielimąka
Cele przedmiotu: pogłębienie u nauczycieli kompetencji poznawczych, społecznych, osobistych,
wykonawczych w procesie własnego uczenia się i wspomagania uczenia się innych.
Treści przedmiotu: Istota uczenia się. Rodzaje uczenia się. Nurty badawcze nad uczeniem się.
Determinanty procesu uczenia się. Transfer i proakcja w uczeniu się. Retroakcja w uczeniu się.
Reminiscencja w uczeniu się i jej determinanty. Granice zdolności poznawczych człowieka.
Analiza procesu nauczania. Kompetencje nauczycielskie. Umiejętności psychologiczne w pracy
nauczyciela. Zastosowanie analizy transakcyjnej do wyjaśniania relacji nauczyciel – uczeń.
Wykształcenie a funkcjonowanie jednostki we współczesnym świecie.
Literatura:
Drygen G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Wydawnictwo Zysk i Spółka, Poznań 2003
Dzierzgowska I., Nauczanie nauczycieli. Podręcznik dla edukatora. Fraszka Edukacyjna,
Warszawa 2002
Ernst K., Szkolne gry uczniów. Jak sobie z nimi radzić, WSiP, Warszawa 2005
Rathus S., A., Psychologia współczesna, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2004
Strelau J. (red.), Psychologia. Podręcznik akademicki. T. 3. Jednostka w społeczeństwie i
elementy psychologii stosowanej, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne, Gdańsk 2000
Sztejnberg A., Komunikacyjne środowisko nauczania i uczenia się, Astrum 2006
Włodarski Z., Psychologia uczenia się. T. 1 i T. 2, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
1998
Rygor: zaliczenie
5
Studia podyplomowe: Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Podstawy teoretyczne zawodu
Forma zajęć: wykłady, ćwiczenia
Semestr: I, II
Liczba godzin: 10 godzin wykładów, 40 godzin ćwiczeń (20 w semestrze I i 20 w semestrze II)
Prowadzący: dr Maria John-Borys, dr Zofia Nowak-Kapusta, mgr Katarzyna Cholewa, mgr
Justyna Rutkowska, mgr Wiesława Sieczka
Cele przedmiotu:
Zapoznanie słuchaczy z sytuacją i problemami bio – psycho – społecznymi osoby starszej i
niepełnosprawnej ze szczególnym uwzględnieniem problemów opiekuńczych i pielęgnacyjnych.
Dostarczenie wiedzy na temat zasad udzielania pomocy psychologicznej osobom przeżywającym
trudności emocjonalne. Zapoznanie słuchaczy z organizacją i specyfiką opieki paliatywnej.
Treści przedmiotu:
Struktury społeczne – sytuacja demograficzna ludzi starszych i jej przemiany. Proces starzenia się
– aspekty i kierunki procesu starzenia się. Problemy biologiczne, psychiczne i społeczne osoby
starszej. Pojęcie jakości życia osób starszych – czynniki wpływające na poprawę jakości życia.
Patologie w wieku późnej dorosłości. Osoba niepełnosprawna – psychospołeczne mechanizmy
funkcjonowania, rehabilitacja i adaptacja do nowej sytuacji. Bariery w życiu osoby
niepełnosprawnej. Społeczne konsekwencje choroby i niepełnosprawności. Proces umierania –
rodzina obliczu śmierci. Formy opieki nad osobami w starszym wieku. Strategia polityki
społecznej na rzecz osób starszych. Postępowanie pielęgnacyjne i opiekuńcze w wybranych
schorzeniach. Specyfika i zasady postępowania w opiece paliatywnej. Wsparcie społeczne w
zdrowiu i chorobie. Relacja pomocy. Modele pomagania. Podstawowe umiejętności
komunikowania się ludzi w procesie pomagania. Znaczenie empatii (poznawczej i emocjonalnej)
w procesie pomagania. Proces umierania – rodzina w obliczu śmierci. Stres i proces wypalenia
zawodowego u pomagających. Radzenie sobie ze stresem – sztuka rozwijania zasobów
osobistych i środowiskowych. Grupy wsparcia i pomoc superwizyjna dla osób pomagających
innym.
Literatura:
Egan G., Kompetentne pomaganie, Wydawnictwo Zysk i S-Ka, Poznań 2002
Galus K, Geriatria wybrane zagadnienia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2007
Goleman D., Inteligencja społeczna, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007
Kawczyńska – Butrym Z., Rodzina – zdrowie – choroba. koncepcje i praktyka pielęgniarstwa
rodzinnego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001
Kędzior – Kornatowska K., Muszalik M. (red.), Kompendium pielęgnowania pacjentów w
starszym wieku, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007
Sheridan C.L., Radmacher S.A., Psychologia zdrowia, Instytut Psychologii Zdrowia, warszawa
1998
Taranowicz I., Majchrowska A., Kawczyńska – Butrym Z.: Elementy socjologii dla pielęgniarek,
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000
Wieczorowska – Tobis, Talarska D. (red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL
Warszawa 2008
Rygor: wykład: egzamin pisemny; ćwiczenia: zaliczenie z oceną
6
Studia podyplomowe: Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Technologia informacyjna
Forma zajęć: ćwiczenia
Semestr: I i II
Liczba godzin: 40 (20 w semestrze I i 20 w semestrze II)
Prowadzący: prof. Jan Kisiel, dr Seweryn Kowalski
Cele przedmiotu: zdobycie/podniesienie umiejętności w zakresie posługiwania się
nowoczesnymi technologiami informatycznymi, które wspomagają proces nauczania.
Poszerzenie/usystematyzowanie wiedzy o współczesnych środkach technologii informatycznej.
Treści przedmiotu: budowa komputera, sieć komputerowa, system operacyjny, struktura
danych, aplikacje biurowe (edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, prosta baza danych), tworzenie
stron internetowych, internet – wyszukiwanie informacji, edycja materiałów dydaktycznych –
prezentacja multimedialna, dokument HTML, podstawy grafiki, bezpieczeństwo danych, prawa
autorskie, licencje.
Literatura:
Walkenbach J.: „Excel. Najlepsze sztuczki i chwyty”. Helion 2005
Walkenbach J.: „Excel 2007. Biblia” RM Warszawa 2007
Flanczewski S. i in.: „Orfice 2003 PL w biznesie”, tomy 1 i 2 Helion 2006.
Kolberg M.: „Excel w firmie”, Robomatic 2001
Abdulezer L.: „Excel. Praktyczne zastosowania w biznesie”, Helion 2005
Danowski B.: HTML 4 – Ćwiczenia praktyczne, HELION 2000
Sokół M.: Zaawansowane tworzenie stron WWW – Ćwiczenia praktyczne, HELION 2001
Davis M.E., Philips J.A: PHP i MySQL, HELION 2008
Krzymowski B.: Visual Basic dla Aplikacji – Podstawy programowania w VBA, HELP 2008
Rygor: zaliczenie z oceną
7
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Dydaktyka ogólna
Prowadzący: Dr Alina Górniok - Naglik
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 0
Semestr I
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Wyposażenie studentów w kompetencje umożliwiające zrozumienie procesów edukacyjnych i ich
uwarunkowań. Zapoznanie ich z podstawową aparaturą pojęciową. Wyposażenie w umiejętność
projektowania zajęć dydaktycznych. Uwrażliwienie na sytuację ucznia w nauczaniu. Przygotowanie do
praktycznej realizacji zaprojektowanych zajęć. Ukształtowanie umiejętności stawiania pytań o
prawomocność i przydatność różnych ofert edukacyjnych oraz ich krytycznej oceny.
Tematyka zajęć
1:Przedmiot i zadania dydaktyki. 2:Podstawowe składniki systemu kształcenia. 3:Proces kształcenia w
systemach dydaktycznych. 4:Wybrane problemy prosesu komunikowania się na lekcji. 5:Modele uczenia
się i nauczania. 6:Zasady nauczania jako dydaktyczne normy teleologiczne. 7:Strategie efektywnego
kształcenia. 8:Podstawy edukacji integralnej.9:Uczeń zdolny i kreatywny. 10:Edukacja jutra.
Sposoby oceny pracy studenta
Egzamin pisemny.
W tym 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Arends R.: Uczymy się nauczać.Warszawa 1994.
Andrukowicz W.: Edukacja integralna. Kraków 2000.
Bereźnicki F.: Dydaktyka kształcenia ogólnego.Kraków 2004.
Błasiak W.: Marzenia o teorii nauczania. Kraków 1992.
Daubner H.: Obszary uczenia się w przyszłości. Kraków 2001.
Denek K.: Ku dobrej edukacji. Toruń 2005.
Denek K., Bereźnicki F., Świrko-Pilipczuk J. (red.): Tendencje w dydaktyce współczesnej. Szczecin
2000.
Dryden G., Vos J.: Rewolucja w uczeniu. Poznań 2003.
Galloway Ch.: Psychologia uczenia się i nauczania.T.1 i 2. Warszawa 1988.
Goleman D.: Inteligencja emocjonalna.Poznań 1997.
Joyce B., Calhoun E., Hopkins D.: Przykłady modeli uczenia się i nauczania. Warszawa 1999.
Kruszewski K.:Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa 2004.
Kupisiewicz C.: Podstawy dydaktyki. Warszawa 2005.
Lewowicki T.: Kształcenie uczniów zdolnych. Warszawa 1980.
Nęcki Z.: Komunikowanie interpersonalne. Wrocław 1992.
Okoń W.:Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 2003.
Półturzycki J.: Dydaktyka dla nauczycieli. Płock 2002.
Puślecki W.: Wspieranie elementarnych zdolności twórczych uczniów. Kraków 1999.
Putkiewicz E.: Proces komunikowania się na lekcji. Warszawa 1996.
8
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Podstawy teorii kształcenia
Prowadzący:
Dr Beata Kozieł
Dr Aleksandra Minczanowska
Dr Barbara Chojnacka - Synaszko
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 10
Semestr I
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
•
•
•
•
•
•
•
Wyposażenie studentów w treści teoretyczne, niezbędne do udziału w tworzeniu ćwiczeń
praktycznych (strategia prowadzenia efektywnych działań dydaktycznych w szkole i innych
placówkach edukacyjnych);
Zapoznanie słuchaczy z teoretycznymi i praktycznymi podstawami nowoczesnego procesu
kształcenia (charakterystyka zasad, metod kształcenia, prezentacja form organizacyjnych
kształcenia, ukazanie problemów związanych z kontrolą i oceną wyników kształcenia);
Poznanie i zrozumienie roli nauczyciela, uczniów i warunków w udoskonalaniu procesu kształcenia;
Wdrażanie słuchaczy do sprawnego analizowania teorii nauczania – uczenia się oraz
konstruowania problemów, zadań i testów;
Opanowanie umiejętności i wiadomości obejmujących planowanie, osiąganie oraz mierzenie zmian
w osiągnięciach ucznia;
Inspiracja w poszukiwaniu efektywnych i twórczych metod pracy dydaktycznej;
Wdrażanie słuchaczy do szukania sposobów poprowadzenia zajęć atrakcyjnych i bogatych w treści
kształcące, poznawcze, rozwijające wrażliwość i kształtujące osobowość ucznia.
Tematyka zajęć
Treści programowe wykładów:
1. Realizacja procesu kształcenia. Nauczanie i uczenie się – wzajemne relacje.
2. Uczenie się w kształceniu wielostronnym (uczenie się przez przyswajanie wiedzy; uczenie się przez
odkrywanie wiedzy; uczenie się przez przeżywanie; uczenie się przez działanie).
3. Ogniwa procesu kształcenia (uświadamianie celów i zadań dydaktycznych; kierowanie procesami
poznawczymi; kształtowanie umiejętności praktycznych; utrwalanie wiadomości i umiejętności;
sprawdzanie i ocena osiągnięć
4. Organizacja procesu dydaktycznego.
5. Przestrzeganie zasad kształcenia.
6. Rola nauczyciela w procesie kształcenia.
7. Aktywizujące metody kształcenia (między innymi: metoda przypadków; metoda sytuacyjna;
metoda inscenizacji; metoda symulacji; metoda projektów; metody integracyjne; metody
diagnostyczne; metody i techniki rozwijające twórcze myślenie; metody twórczego rozwiązywania
problemów; metody grupowego podejmowania decyzji).
8. Wdrażanie uczniów do samokształcenia.
9.
Kontrola i ocena osiągnięć.
9
Treści programowe ćwiczeń:
1. Wzbudzanie motywacji uczniów do nauki.
2. Zasady pracy ucznia w szkole. Praca domowa ucznia.
3. Ład i dyscyplina w klasie.
4. Nauczyciel – kompetencje zawodowe, zadania wychowawcze, wartości osobiste.
5. Nauczanie poszukujące z wykorzystaniem metod i technik twórczego rozwiązywania problemów
i rozwijających twórcze myślenie.
6. Istota, zastosowanie i zasady organizowania dyskusji dydaktycznej, jako jednej z metod
kształcenia
7. Jak wdrażać metodę projektów?
8. Psychopedagogiczne problemy kontroli i oceny.
9.
Pomiar dydaktyczny, budowanie zadań testowych.
Sposoby oceny pracy studenta
80% frekwencji na zajęciach, aktywność na zajęciach, test pisemny
Literatura
Arends R. I. (1995): Uczymy się nauczać. WSiP, Warszawa.
Bereźnicki F. (2004): Dydaktyka kształcenia ogólnego. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Bereźnicki F. (2007): Podstawy dydaktyki. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Chodnicki J., Grondas M., Kołodziejczyk A., Królikowski J. (1999): Ocenianie. Program Nowa Szkoła. CDN.,
Warszawa.
Denek K., Bereźnicki F., Świrko-Pilipczuk J. (2002) (red.): Proces kształcenia i jego uwarunkowania.
Agencja Wydawnicza „KWADRA”, Szczecin
Kojs W. (1994): Działanie jako kategoria dydaktyczna. Wyd. UŚ, Katowice.
Koszmider M.(2009): Materiały do ćwiczeń z dydaktyki ogólnej. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Kruszewski K. (2004): Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. PWN, Warszawa.
Kupisiewicz Cz. (1988): Podstawy dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa.
Kupisiewicz Cz. (1996): Podstawy dydaktyki ogólnej. Polska Oficyna Wydawnicza „BGW”, Warszawa.
Mikina A., Zając B. (2006): Jak wdrażać metodę projektów? Poradnik dla nauczycieli i uczniów gimnazjum,
liceum i szkoły zawodowej. Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków.
Nagajowa M.(1990): ABC metodyki języka polskiego. WSiP, Warszawa.
Nalaskowski S. (2001): Kształcenie i wychowanie w zreformowanej szkole polskiej. Oficyna Wydawnicza
Impuls, Kraków.
Niemierko B. (1991): Między oceną szkolną a dydaktyką. Bliżej dydaktyki, WSiP, Warszawa.
Niemierko B. (1999): Pomiar wyników kształcenia. WSiP, Warszawa.
Okoń W. (1987): Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. PWN, Warszawa.
Okoń W. (2003): Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Wyd. Żak, Warszawa.
Pankowska D. (2008): Pedagogika dla nauczycieli w praktyce. Materiały metodyczne. Oficyna Wydawnicza
Impuls, Kraków.
10
Perry R. (2000): Teoria i praktyka. Proces stawania się nauczycielem. WSiP, Warszawa.
Plewka C. (1999): Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych: podręcznik dla
kandydatów na nauczycieli, cz. 1. ITE, Radom.
Półturzycki J. (2002): Dydaktyka dla nauczycieli. Wyd. Novum, Płock.
Stróżyński K.(2003): Ocenianie szkolne dzisiaj. Poradnik dla nauczycieli. Wydawnictwo Szkolne PWN,
Warszawa.
Szaran T. (2000): Pomiar dydaktyczny. WSiP, Warszawa.
Tuohy D. (2002): Dusza szkoły. O tym co sprzyja zmianie i rozwojowi. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
Węglińska M. (1998): Jak przygotować się do lekcji? Wybór materiałów dydaktycznych. Oficyna
Wydawnicza Impuls, Kraków.
Więckowski R. (1993): Pedagogika wczesnoszkolna. WSiP, Warszawa.
11
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Podstawy teorii wychowania
Prowadzący: dr Małgorzata Zalewska - Bujak
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 0
Semestr II
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
W ramach realizowanego przedmiotu założono osiągnięcie następujących celów:
- Wprowadzenie słuchaczy w zagadnienia teoretyczne związane z charakterystyką teorii wychowania jako
dyscypliny pedagogicznej;
- Zapoznanie słuchaczy ze specyfiką procesu wychowania oraz socjalizacji dzieci i młodzieży;
- Zaznajomienie studentów z podstawami współczesnych teoretycznych koncepcji wychowawczych;
- Ukazanie słuchaczom problemów i dylematów współczesnego wychowania.
Tematyka zajęć
1. Charakterystyka teorii wychowania jako dyscypliny pedagogicznej.
2. Cele wychowania – osoba jako cel i podmiot wychowania.
3. Właściwości oraz dynamiczny charakter procesu wychowania, zjawisko socjalizacji.
4. Struktura i elementy procesu wychowania – sytuacje wychowawcze jako jego składowa.
5. Charakterystyka zasad wychowania.
6. Współczesne teorie i nurty w wychowaniu.
7. Metody wychowania i ich charakterystyka a współczesne tendencje w pedagogice i
antypedagogice.
8. Model współczesnego wychowawcy – ideał i rzeczywistość.
9. Charakterystyka wybranych problemów i dylematów współczesnego wychowania.
10. Wychowanie jako swoista działalność profilaktyczna – zagrożenia dla rozwoju oraz wychowania
dzieci i młodzieży we współczesnym świecie.
Sposoby oceny pracy studenta
Podstawą oceny pracy studenta będzie jego udział w prowadzonych zajęciach oraz końcowa rozmowa na
temat omówionych zagadnień teoretycznych. Student zobowiązany będzie również do napisania recenzji
wybranego przez siebie opracowania teoretycznego z czasopiśmiennictwa pedagogicznego.
W tym 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
1. G. Błaszczyk, Szkoła wobec zmian (1999-203), Toruń 2007;
2. M. Dudzikowa, M. Czerepniak-Walczak (red.), Wychowanie: pojęcia, procesy, konteksty,
Gdańsk 2008;
3. Cz. Głombi (red), Wartości. Geneza – Wielość – Trwanie, Katowice 1995;
4. G. Koć-Seniuch (red.), Nauczyciel i uczniowie w sytuacjach szkolnych, Białystok 1995;
5. W. Kojs (red.) Edukacyjne konteksty procesów globalizacji, Cieszyn 2001;
6. R. Łukaszewicz, Studia nad alternatywami w edukacji, Wrocław 2002;
7. S. Mieszalski, O przymusie i dyscyplinie w klasie szkolnej, Warszawa 1997;
8. K. Olbrycht, O roli przykładu, wzoru, autorytetu i mistrza w wychowaniu osobowym,
Katowice 2007;
12
9. K. Olbrycht, Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby, Katowice
2000;
10. U. Ostrowska (red.), Aksjologiczne aspekty relacji interpersonalnych w edukacji, Kraków
2002;
11. H. Rusek, A. Górniok-Naglik, J. Oleksy (red.), Oświata w otoczeniu burzliwym. Migotliwe
konteksty i perspektywy rozwoju współczesnej edukacji, Katowice 2008;
12. B. Śliwerski, Klinika szkolnej demokracji, Kraków 1996;
13. B. Śliwerski, Współczesne teorie i nurty wychowania, Kraków 1998;
14. M. Tokarz, Argumentacja – Perswazja – Manipulacja, Gdańsk 2006;
15. L. Witkowski, Między pedagogiką, filozofią i kulturą. Studia, eseje, szkice,, Warszawa
2007.
13
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Metodyka pracy wychowawczej nauczyciela
Prowadzący:
Dr hab. Zenon Gajdzica
Dr Anna Gajdzica
Suma godzin we wszystkich semestrach
Semestr II
Wykłady: 0
Ćwiczenia: 20
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z formami organizacyjnymi pracy wychowawczej na lekcji oraz
zajęciach pozalekcyjnych. Zapoznanie z metodami pracy wychowawczej, wdrożenie do umiejętności ich
stosowania i projektowania procesu wychowania, także uczniów z zaburzonym zachowaniem.
Tematyka zajęć
Wprowadzenie w tematykę zajęć – proces wychowania i uwarunkowania jego efektywności
Formy organizacyjne pracy wychowawczej na lekcji
Klasyfikacje metod wychowania
Wybrane metody wychowania
Projektowanie procesu wychowawczego na lekcji – ćwiczenia praktyczne
Praca wychowawcza z uczniem z zaburzonym zachowaniem
Sposoby oceny pracy studenta
Przygotowanie i prezentacja projektów
80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Czapów Cz., Jedlewski S., Pedagogika resocjalizacyjna, PWN, Warszawa 1971.
Konarzewski K., O wychowaniu w szkole [w:] K. Kruszewski (red.), Sztuka nauczania. czynności
nauczyciela, PWN, Warszawa 1992
Łobocki M., Teoria wychowania w zarysie, Impuls, Kraków 2003.
Pedagogika. Leksykon, Milerski B., Śliwerski B. (red.), PWN, Warszawa 2000.
Nowak M., Teorie i koncepcje wychowania, WAiP, Warszawa 2008.
Nowatorskie i alternatywne metody w praktyce pedagogiki specjalnej, W. Dykcik (red.), UAM, Poznań
2001.
Słownik pedagogiczny Okoń W., PWN, Warszawa 1992.
Urban B.: Pedagogika osób niedostosowanych społecznie, [w:] W. Dykcik (red.), Pedagogika specjalna,
UAM, Poznań 2005.
Wybrane zagadnienia z pedagogiki resocjalizacyjnej. Skrypt dla studentów resocjalizacji. Opracował A.
Pająk. KN w Bielsku Białej, Bielsko Biała 1998.
Wychowanie, t. 1-4. M. Dudzikowa, M. Czerepaniak-Walczak (red.), GWP, Gdańsk 2007-2008.
14
Studia podyplomowe : Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Dydaktyka przedmiotu nauczania
Forma zajęć: ćwiczenia
Semestr: II
Liczba godzin: 30
Prowadzący: dr Beata Pituła
Cele przedmiotu:
1. Kształcenie umiejętności projektowania dydaktycznego.
2. Kształcenie umiejętności efektywnego przekazu wiedzy.
Treści przedmiotu:
1. Właściwości procesu dydaktycznego, warunki efektywnego przekazu wiedzy.
2. Planowanie dydaktyczne. Różnice między tradycyjnym i alternatywnym modelem
planowania.
3. Cele kształcenia. Operacjonalizacja i taksonomizacja celów kształcenia.
4. Zasady nauczania. Sposoby przezwyciężania barier ograniczających ich stosowanie
we współczesnej edukacji.
5. Metody nauczania – od tradycyjnych po metody wspierające aktywność ucznia.
6. Sposoby doboru treści kształcenia. Wybór układu czynności dydaktycznych.
7. Metody ewaluacji efektów nauczania i uczenia się. Zasady konstruowania narzędzi
kontroli i oceny.
8. Projektowanie pojedynczej jednostki dydaktycznej. Zasady doboru środków
dydaktycznych. Gospodarowanie czasem i przestrzenią.
9. Niepowodzenia dydaktyczne. Przyczyny i profilaktyka.
Literatura:
1. Arends I.R., Uczymy się nauczać, WSiP, Warszawa 2005
2. Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, Wydawnictwa
Akademickie i Profesjonalne, Warszawa 2007
3. Schaefer K.: Nauczyciel w szkole. Jak przeżyć szkołę, GWP, Gdańsk 2008
Rygor: egzamin testowy
15
Studia podyplomowe : Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Projektowanie warsztatu dydaktycznego
Forma zajęć: ćwiczenia
Semestr: II
Liczba godzin: 20
Prowadzący: mgr Maria Kaczmarek
Cele przedmiotu:
1. Integrowanie wiedzy z zakresu teorii i praktyki planowania metodycznego.
2. Analizowanie i dobieranie strategii nauczania.
3. Wypracowanie własnego modelu pracy dydaktycznej.
Treści przedmiotu:
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Planowanie metodyczne nauczyciela w procesie dydaktycznym.
Przykładowe modele nauczania - uczenia się.
Strategie nauczania usprawniające myślenie.
Formy kształcenia zawodowego.
Procedury doboru środków dydaktycznych.
Motywowanie uczniów do nauki w planowaniu i realizacji procesu dydaktycznego
Literatura:
1. Brophy J., Motywowanie uczniów do nauki, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa
2002
2. Francuz W., Dydaktyka w nowej szkole zawodowej, Wydawnictwo PK, Kraków 2002
3. Gagne R., Briggs L., Wager W., Zasady projektowania dydaktycznego, WSiP, Warszawa
1992
4.Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki, WSiP, Warszawa
2007
5. Plewka Cz., Metodyka nauczania teoretycznych przedmiotów zawodowych. Podręcznik dla
kandydatów na nauczycieli, WiZPITE, Radom 1999
Rygor: zaliczenie z oceną: przygotowanie projektu zajęć edukacyjnych.
16
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Edukacja ludzi dorosłych
Dr hab. Ewa Ogrodzka-Mazur
Dr Bogusław Dziadzia
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 0
Ćwiczenia: 10
Semestr II
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Przedmiot Edukacja ludzi dorosłych służy wprowadzeniu studentów w złożoną problematykę
funkcjonowania człowieka dorosłego we współczesnej rzeczywistości społeczno-kulturowej, ze
szczególnym uwzględnieniem wyzwań o charakterze edukacyjnym. Główne założenia i cele przedmiotu
obejmują:
przedstawienie problematyki i uwarunkowań andragogiki jako nauki o człowieku dorosłym – przedmiot,
zadania i metodologia dyscypliny,
usystematyzowanie najnowszej wiedzy na temat złożonych aspektów funkcjonowania człowieka
dorosłego w otaczającej go rzeczywistości społeczno-kulturowej, ze szczególnym uwzględnieniem
wyzwań o charakterze edukacyjnym,
poznanie psychodydaktycznych zagadnień edukacji dorosłych – pojęcia, formy i strategie kształcenia.
kształtowanie wybranych kompetencji społecznych w zakresie procesów autoedukacji, samorealizacji
i ogólnie pojętej edukacji permanentnej dorosłych,
rozwijanie zdolności trafnego diagnozowania przyczyn problemów społecznych, zachodzących w wyniku
zmian cywilizacyjnych, jak i procesów starzenia się społeczeństwa.
Tematyka zajęć
I. Andragogika nauką o człowieku dorosłym – przedmiot, zadania i metodologia dyscypliny
1. Powstanie i rozwój refleksji andragogicznej: historyczne i współczesne ujęcia
andragogiki, twórcy i główni reprezentanci dyscypliny, rola edukacji ludzi dorosłych w
kontekście starzejącego się społeczeństwa, perspektywy rozwojowe andragogiki.
2. Rola i miejsce andragogiki w systemie nauk społecznych i humanistycznych.
3. Zagadnienia metodologiczne andragogiki – podmiotowość badanych w kontekście
wybranych orientacji badań jakościowych.
II. Człowiek dorosły i jego role społeczne, etapy dorosłości oraz rodzaje postaw wobec
wyzwań edukacyjnych
1. Rozwój człowieka dorosłego: kryteria biologiczne, psychologiczne i społeczne.
2. Okres dorosłości – charakterystyka i porównanie faz życia oraz stadiów rozwoju w
wybranych koncepcjach psychologicznych (Z. Freud, E.H. Erikson, R.J. Havighurst, B.M. i
Ph.R. Newman).
3. Droga życia człowieka dorosłego a wydarzenia w życiu rodzinnym, zawodowym i
społecznym: uwarunkowania, cele życiowe, role społeczne, możliwości i ograniczenia
w zakresie zadań rozwojowych i sytuacji edukacyjnych.
III. Pojęcia kluczowe w edukacji dorosłych
1. Dorosłość jako odpowiedzialność
2. Samowychowanie i samokształcenie
3. Edukacja permanentna
4. Popularyzacja
5. Edukacja i reedukacja
IV. Podręcznik jako elementarny środek samokształcenia. Nowe media jako pole działań
edukacyjnych
1. Od tradycji podręcznika dla samouków po elektroniczne interfejsy
2. Nowe formy kształcenia korespondencyjnego
3. Środowiska wirtualne jako pole kooperacji, symulacji i samorealizacji.
V.
Edukacja ludzi dorosłych w Polsce i na świecie: uwarunkowania lokalne i globalne
Działania warsztatowe. Analiza środowiska lokalnego jako pola wyzwań oraz aktywności
17
edukacyjnych wobec osób dorosłych.
Sposoby oceny pracy studenta
Opracowanie i przedstawienie indywidualnego projektu pedagogicznego: Środowisko lokalne a edukacja ludzi
dorosłych (prezentacja multimedialna), aktywność na ćwiczeniach, 80% frekwencji na zajęciach.
Literatura
Aleksander T. (red.): Teoretyczne i praktyczne aspekty edukacji kulturalnej oraz oświaty dorosłych.
Kraków 2006, Wyd. UJ.
Bednarczyk H., Kurzępa I. (red.): Społeczny wymiar edukacji ustawicznej. Radom 2004, Wyd. ITE.
Czerniawska O.: Drogi i bezdroża andragogiki i gerontologii: szkice i rozprawy. Łódź 2000, Wyd. WSHE.
Depta H., Półturzycki J., Solarczyk H. (red.): Edukacja kulturalna dorosłych: raporty z badań
międzykulturowych. Warszawa – Radom 2004, Wyd. ITE.
Dubas E.: Edukacja dorosłych w sytuacji samotności i osamotnienia. Łódź 2000, Wyd. UŁ.
Fabiś A. (red.): Wyzwania współczesnej edukacji dorosłych. T.1. Andragogika jako przedmiot akademicki.
Mysłowice 2004, Wyd. GWSP.
Gerlach R. (red.): Edukacja wobec rynku pracy. Realia – możliwości – perspektywy.
Bydgoszcz 2003, Wyd. AP.
Griese H.M.: Szkice z socjologii wychowania i andragogiki. Łódź 2002, Wyd. „Dajas”.
Halicki J.: Edukacja seniorów w aspekcie teorii kompetencyjnej: studium historycznoporównawcze. Białystok 2000, Wydawnictwo Uniwersyteckie „Trans Humana”.
Hasińska Z. (red.): Kształcenie ustawiczne w procesie przemian rynku pracy. Wrocław 2001,
Wyd. WSZ „Edukacja”.
Hinzen H., Przybylska E., Staszewicz M.: Edukacja dorosłych w zjednoczonej Europie. Toruń
2005, Wyd. UMK.
Homplewicz J. (red.): Pedagogika jesieni: problemy wychowawcze ludzi starszych. Rzeszów
2003, Wyd. WSD.
Horyń W., Maciejewski J. (red.): Nauczyciel andragog na początku XXI wieku. Wrocław 2002,
Wyd. UW.
Jankowski D., Przyszczypkowski K., Skrzypczak J.: Podstawy edukacji dorosłych. Zarys
problematyki. Poznań 2003, Wyd. UAM.
Kargul Józef: Obszary pozaformalnej i nieformalnej edukacji dorosłych: przesłanki do budowy teorii
edukacji całożyciowej. Wrocław 2005, Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej Eduka
Malewski M.: Teorie andragogiczne: metodologia teoretyczności dyscypliny naukowej.
Wrocław 1998, Wyd. UW.
Matlakiewicz A., Solarczyk-Szwec H.: Dorośli uczą się inaczej: andragogiczne podstawy
kształcenia ustawicznego. Toruń 2005, Wyd. CKU.
Pachociński R.: Andragogika w wymiarze międzynarodowym. Podręcznik dla studentów
pedagogiki. Warszawa 1998, Wyd. IBE.
Podgórny M. (red.): Człowiek na edukacyjnej fali. Współczesne konteksty edukacji dorosłych.
Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Półturzycki J. (red.): Edukacja dorosłych w Stanach Zjednoczonych – podstawowe problemy.
Warszawa – Radom 2005, Wyd. ITE.
Przybylska E.: Edukacja dorosłych w wybranych krajach Europy. Warszawa – Radom 2000,
Wyd. ITE.
Przybylska E. (red.): Andragogiczne wątki, poszukiwania, fascynacje. Toruń 2001, Wyd. UMK.
Saran J. (red.): Edukacja dorosłych: teoria i praktyka w okresie przemian. Lublin 2000, Wyd.
UMCS.
Saran J. (red.): Inspiracje badawcze we współczesnej andragogice. Ryki 2004, Wyd. WSUPiZ.
Siemieniecki B.F.: Komputery i hipermedia w procesie edukacji dorosłych. Toruń 1999, Wyd.
A. Marszałek.
18
Solarczyk-Ambrozik E.: Kształcenie ustawiczne w perspektywie globalnej i lokalnej: między
wymogami rynku a indywidualnymi strategiami edukacyjnymi. Poznań 2004, Wyd. UAM.
Turos L.: Andragogika ogólna. Warszawa 2004, Wyd. „Ypsylon”. (Wyd. III rozszerzone).
Wesołowska E.A. (red.): Edukacja dorosłych w erze globalizmu. Płock 2002, Wyd. „Novum”.
Wołk Z.(red.): Edukacja dorosłych w perspektywie integrowania się Europy. Zielona Góra
2000, WSP.
Studia podyplomowe: Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: seminarium dyplomowe
Forma zajęć: seminarium
Semestr: II, III
Liczba godzin: 30 (10 w semestrze II, 20 w semestrze III)
Prowadzący: dr Grażyna Franek, dr Blanka Król, dr Zofia Nowak-Kapusta
Cele przedmiotu: pogłębienie kompetencji poznawczych w zakresie wybranego przez słuchaczy
obszaru opieki andragogicznej i pielęgnacyjnej.
Treści przedmiotu: w trakcie zajęć seminaryjnych słuchacze skoncentrują uwagę na wybranych
przez siebie aspektach opieki andragogicznej i pielęgnacyjnej. Dokonają studiów literatury w
zakresie interesującego ich obszaru wiedzy oraz przygotują pracę dyplomową. Przykładowe
tematy prac:
1. Ocena bio - psycho - społeczna osoby starszej, a jakość życia.
2. Aktywizacja osób w starszym wieku.
3. Projekt aktywizowania osób w starszym wieku przebywających w ośrodku całodobowym.
4. Standard opieki nad osobą w starszym wieku – w środowisku domowym – w ośrodku
pomocy.
5. Zachowania zdrowotne wśród osób starszych.
6. Osamotnienie wśród ludzi starszych – programy przeciwdziałania.
7. Osoba niepełnosprawna – formy rehabilitacji i aktywizacji.
8. Rehabilitacja społeczna i zawodowa – formą pomocy osobom niepełnosprawnym.
9. Opieka środowiskowa, domowa dla osób przewlekle chorych.
10. Dziecko niepełnosprawne - sytuacja i zmiany w rodzinie.
11. Zasady udzielania pomocy psychologicznej osobom przeżywającym trudności emocjonalnym
funkcjonowaniu.
12. Stres i proces wypalenia zawodowego u pomagających.
Literatura: zgodna z zainteresowaniami słuchaczy.
Literatura przykładowa:
Egan G., Kompetentne pomaganie, Wydawnictwo Zysk i S-Ka, Poznań 2002
Galus K, Geriatria wybrane zagadnienia, Elsevier Urban & Partner, Wrocław 2007
Goleman D., Inteligencja społeczna, Dom Wydawniczy Rebis, Poznań 2007
Kawczyńska – Butrym Z., Rodzina – zdrowie – choroba. koncepcje i praktyka pielęgniarstwa
rodzinnego, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2001
19
Kędzior – Kornatowska K., Muszalik M. (red.), Kompendium pielęgnowania pacjentów w
starszym wieku, Wydawnictwo Czelej, Lublin 2007
Sheridan C.L., Radmacher S.A., Psychologia zdrowia, Instytut Psychologii Zdrowia, warszawa
1998
Taranowicz I., Majchrowska A., Kawczyńska – Butrym Z.: Elementy socjologii dla pielęgniarek,
Wydawnictwo Czelej, Lublin 2000
Wieczorowska – Tobis, Talarska D. (red.), Geriatria i pielęgniarstwo geriatryczne, PZWL
Warszawa 2008
Rygor: egzamin dyplomowy
Przedmiot: Nowoczesne technologie w praktyce zawodu - Telematyka medyczna
Forma zajęć: ćwiczenia
Semestr: III
Liczba godzin: 20
Prowadzący: dr Katarzyna Michalik, dr Armand Cholewka, lek. Zbigniew Zdónek
Cele przedmiotu:
Celem jest zapoznanie z tworzeniem i użytkowaniem systemów telemetrycznych w medycynie
Treści przedmiotu:
Nowoczesne technologie diagnostyczne w medycynie. Sieci komputerowe. Technologie i
protokoły sieciowe. Zintegrowana reprezentacja stanu organizmu. Problemy transmisji i
archiwizacji danych medycznych. Dostępność i wyszukiwanie informacji w rekordach
medycznych. Zdalne monitorowanie funkcji życiowych. Telemetryczne nadzorowanie urządzeń
diagnostycznych i terapeutycznych. Osobiste urządzenia diagnostyczne. Abonenckie systemy
referencyjne. Charakterystyka danych medycznych. Metody wymiany danych w medycynie.
Standardy wymiany danych HL7, DICOM. Integracja systemów i sieci w medycynie - HIS, RIS,
LIS, PACS i inne systemy informacyjne. Zapewnianie jakości i bezpieczeństwa danych i usług.
Techniczne aspekty telediagnostyki. Wideokonferencje. Wyszukiwanie danych na podstawie ich
treści. Systemy zdalnej akwizycji danych medycznych i metody automatycznej diagnostyki.
Monitoring domowy. Metody protezowania dysfunkcji wzroku, słuchu, pamięci, kończyn.
Egzoprotezy
Literatura:
[1] Maciej Nałęcz „Biocybernetyka i inżynieria biomedyczna tom 7” EXIT 2000
[2] Robert Rudowski „Informatyka medyczna” PWN 2003
[3] R. Tadeusiewicz „Sieci Neuronowe” 1993 PWN
Rygor: Zaliczenie z oceną
20
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Metody aktywizujące w edukacji
Prowadzący:
Dr hab. Urszula Szuścik
Dr Małgorzata Stokłosa
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 0
Ćwiczenia: 10
Semestr III
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Celem zajęć jest wyjaśnienie i zrozumienie poprzez praktykę istoty i zasad stosowania metod
aktywizujących w pracy z uczniem. W trakcie ćwiczeń poznanie i doświadczanie mechanizmów
funkcjonowania wybranych metod aktywizujących. Metody aktywizujące opierają się na budowaniu
wiedzy teoretycznej i praktycznej poprzez doświadczenia uczniów.
Istotą metod aktywizujących jest jak nauczyć się uczyć ze świadomością odpowiedzialności za
jego efekty. Metody aktywizujące, inaczej aktywne są to metody twórcze, które wyzwalają w uczniach
samodzielność, poszukiwanie oryginalnych, niejednoznacznych i wielu rozwiązań lub jednego
właściwego.
Tematyka zajęć
1. Kleksy – ćwiczenie oparte na skojarzeniach. Dokończ obraz i wymyśl opowieść.
2. Łańcuch słów – prowadzący ćwiczenie losuje z kartoteki wyrazowej jakiś wyraz. Każda grupa dopisuje
możliwie najwięcej słów wiążących się z nim i ćwiczenia dodatkowe.
3. Gdyby...to. Ćwiczenie to przygotowuje umysł do wysiłku i pomaga zrozumieć, czym cechuje się
twórczy klimat, np. Gdyby ryby mogły mówić, to...Gdyby Św. Mikołaj rzeczywiście spełniał życzenia,
to....itp.
4. Burza mózgów – uczy analizowania i definiowania pojęć i przyjmowania różnych stanowisk.
5. Mapa skojarzeń – Zauważ, że... umiejętność szukania rozwiązań, niekonwencjonalność w ujęciu.
6. Metoda: sześć myślowych kapeluszy Edwarda de Bono.
7. Robinson Cruzoe - Zadaniem jest opracowanie strategii przetrwania. Jakie należy podjąć w danej chwili
decyzje? Co będzie potrzebne żeby przetrwać?
8. Drzewo decyzyjne – wdrażanie do umiejętności podejmowania drcyzji.
Sposoby oceny pracy studenta
Na podstawie prac wykonanych w ramach ćwiczeń student otrzymuje zaliczenie przedmiotu.
W tym 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Arends R. J., Uczymy się nauczać. Warszawa 1998.
Bernacka D., Od słowa do działania. Warszawa 2001.
Bowkett S., Wyobraź sobie, że... Ćwiczenia rozwijające twórcze myślenie uczniów. Warszawa 2000.
Cooper P.J., Sprawne porozumiewanie się. 114 scenariuszy ćwiczeń z mówienia i słuchania. Warszawa
1994.
De Bono E., Naucz swoje dziecko myśleć. Warszawa 1995.
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu. Poznań 2000.
Fenstermacher G. D., Soltis J. F., Style nauczania. Warszawa 2000.
Góralski A., Być nowatorem. Poradnik twórczego myślenia. Warszawa 1990.
Hamer H., Klucz do efektywnego nauczania. Poradnik dla nauczycieli. Warszawa 1994.
Joyce B., Calhoun E., Hopkins D., Przykłady modeli uczenia się i nauczania. Warszawa 1999.
Kaduson H., Schafer Ch., Zabawa w psychoterapii. Gdańsk 2001.
21
Kelley T., Sztuka innowacji. Warszawa 2003.
Kojs W., Działanie jako kategoria dydaktyczna. Katowice 1994.
Kozak W., Mapa mentalna czyli twórcza metoda notowania. Warszawa 2005.
Kruszewski K. (red.), Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela. Warszawa 1993.
Kubiczek B., Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów uczenia się? Opole 2004.
Limont W., Synektyka a zdolności twórcze. Toruń 1994.
Lula P., Metody sztucznej inteligencji i ich zastosowania w ekonomii i zarządzaniu. Kraków 2007.
Mietzel G., Psychologia kształcenia. Gdańsk 2002.
Nęcka E., Proces twórczy i jego ograniczenia. Kraków 1995.
Nęcka E., Trening twórczości. Gdańsk 2005.
Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej dydaktyki. Warszawa 2007.
Nowacki T., Aktywizujące metody kształcenia. Warszawa 1999.
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej. Warszawa 1995.
Parnowska K., Pedagogika dramy: teoria i praktyka. Warszawa 2000.
Proctor T., Twórcze rozwiązywanie problemów. Podręcznik dla menedżerów. Gdańsk 2002.
Schopenhauer A., Erystyka czyli sztuka prowadzenia sporów. Warszawa 1986.
Stankiewicz J., Komunikowanie się w organizacji. Wrocław 1999.
Stecewicz M., Inżynieria twórczego myślenia. Samouczek stymulowania pracy koncepcyjnej. Gdańsk
1999.
Szmidt K. J., Szkice do pedagogiki twórczości. Kraków 2001.
Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Idee – aplikacje – rady na twórczą drogę. Kraków 2005.
Szmidt K. J., Pedagogika twórczości. Gdańsk 2005.
Szmidt K. J., Trening kreatywności. Gliwice 2008.
Szymański M. S., O metodzie projektów: z historii, teorii i praktyki pewnej metody kształcenia. Warszawa
2000.
Taraszkiewicz M., Jak uczyć lepiej? Refleksyjny praktyk w działaniu. Warszawa 2000.
Trzaska L., Wojciechowska M., Metody aktywne w pracy z grupą. Problemy realizacji. Warszawa 1997.
Wójcik E., Metody aktywizujące w pracy z grupą. Warszawa 2000.
22
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Pedagogika społeczna
Prowadzący:
Dr hab. Alina Szczurek – Boruta
Semestr III
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 0
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Celem realizacji programu pedagogiki społecznej jest:
- próba nowego naświetlenia tradycyjnych i wskazanie nowych obszarów zainteresowań pedagogiki
społecznej;
- przekazanie wiedzy o mechanizmach i sposobach konstruowania środowiska wychowawczego oraz o
czynnikach, które temu sprzyjają lub utrudniają ten proces;
- kształtowanie aktywnej postawy stymulującej środowisko do korzystnych oddziaływań wychowawczych
i przeciwdziałającej jego wpływom destrukcyjnym;
- rozwijanie u studentów umiejętności i kompetencji:
• rozumienia procesów zachodzących w otoczeniu i środowisku człowieka;
• dostrzegania czynników regulujących przemiany instytucji, zbiorowości, społecznych, globalnych
procesów kultury i zjawisk gospodarczych;
• dostrzegania i określania negatywnych skutków czynników rozwojowych;
• rozumienia „geografii” administracji państwowej i instytucji zobligowanych do pomocy, profilaktyki i
wsparcia społecznego osób, grup wymagających opieki i troski pedagogicznej;
- rozwijanie potrzeby studiowania i umiejętności analizy tekstów naukowych, samodzielnego
formułowania, klasyfikowania i rozwiązywania problemów pedagogicznych i sytuacji wychowawczych.
Tematyka zajęć
1. Geneza, rozwój i kształtowanie się dyscypliny.
2. Współczesne zadania i reprezentanci pedagogiki społecznej.
3. Podstawowe pojęcia i kategorie dyscypliny: profilaktyka, kompensacja, wsparcie społeczne, praca w
środowisku, siły społeczne i ich organizacja.
4. Środowisko wychowawcze i jego podstawowe komponenty.
5. Ocena i diagnozowanie sytuacji i warunków umożliwiających zaspokojenie potrzeb rozwojowych
człowieka w różnych fazach jego życia i w różnych sytuacjach życiowych.
6. Aksjologiczne korzenie i współczesne odniesienia pedagogiki społecznej.
7. Uczestnictwo społeczne człowieka - aktywność społeczna, obywatelska.
8. Problemy edukacji równoległej w teorii i praktyce oświatowej.
9. Zagrożenia globalne i lokalne oraz sytuacje ryzyka dla jednostek, grup i środowiska (bezrobocie,
ubóstwo, deprywacja potrzeb, rozwarstwienie społeczne, niesprawiedliwość społeczna, dziedziczenie
położenia społecznego, starość, dezorganizacja rodziny).
10. Pedagogika społeczna wobec procesów marginalizacji.
Sposoby oceny pracy studenta
Zaliczenie na podstawie wyniku testu wiadomości.
W tym 80% frekwencji na zajęciach.
Literatura
Borowska T. (red.): Pedagogika wobec zagrożeń, kryzysów i nadziei. Kraków 2002, OW „Impuls”.
Frąckowiak T. O pedagogice nadziei. Fascynacje i asocjacje aksjologiczne. Poznań 2007, Wyd. UAM.
Kawula S.: Studia z pedagogiki społecznej. Olsztyn 1998, WSP.
Kwieciński Z.: Między patosem a dekadencją. Studia i szkice socjopedagogiczne. Wrocław 2007, WN
DSWE TWP we Wrocławiu.
23
Lewowicki T., Szczurek-Boruta A., Grabowska B. (red.): Przemiany społeczno-cywilizacyjne a edukacja
szkolna – problemy rozwoju indywidualnego i kształtowania się tożsamości. Cieszyn – Warszawa
- Kraków 2005, Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Marynowicz – Hetka E., Piekarski J., Cyrańska E. (red.): Pedagogika społeczna jako dyscyplina
akademicka. Łódź 1998, Wyd. UŁ, WSP ZNP w Warszawie.
Marynowicz-Hetka E.: Pedagogika społeczna. T.1. 2. Warszawa 2007, PWN
Olbrycht K.: Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby. Katowice 2002, Wyd. UŚ.
Pilch T., I. Lepalczyk (red.): Pedagogika społeczna. Warszawa 1995, Wyd. „Żak”.
Radziewicz-Winnicki A.: Pedagogika społeczna. Warszawa 2008, Wydawnictwa Akademickie i
Profesjonalne.
Surzykiewicz J., Kulesza M. (red.): Integracja w świecie powszechnej migracji. Otwarte pytania
pedagogiki społecznej. Warszawa 2008, Wyd. UW, MCAZ.
Szczurek-Boruta A.: Edukacja i odkrywanie tożsamości w warunkach wielokulturowości – szkice
pedagogiczne. Cieszyn-Kraków 2007, Wydział Etnologii i Nauk o Edukacji Uniwersytetu
Śląskiego, Oficyna Wydawnicza „Impuls”
Trempała E.: Panorama pedagogiki społecznej. Bydgoszcz 1997, WSP.
24
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Kultura języka
Prowadzący:
Dr Izabela Łuc
Dr Małgorzata Bortliczek
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 0
Ćwiczenia: 10
Semestr III
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Wzbogacenie i praktyczne utrwalenie elementów kultury języka jako podstawowego czynnika prawidłowej i płynnej
komunikacji; uświadomienie znaczenia poprawności językowej w komunikacji oficjalnej i nieoficjalnej; podkreślenie
znaczenia etyki językowej.
Tematyka zajęć
1) Kultura języka na co dzień – czyli jak, co i po co – w jakim celu mówimy (rozumienie istoty kultury języka w
kontekście pragmatyki komunikacyjnojęzykowej); 2) Jak prawidłowo mówić, rozmawiać, przemawiać (kryteria
poprawności językowej a szuka perswazji);3) Zasady interpunkcji polskiej (poprawność ortograficzna w praktyce);
4) Poprawność fleksyjna rzeczownika oraz czasownika (przypomnienie zasad odmiany); 5) Rola i miejsce synonimu
w wypowiedzi a poprawność fleksyjno-stylistyczna;6) Poprawność składniowa (budowa zdania złożonego; związki
zgody, rządu i przynależności; szyk wyrazów w zdaniu; imiesłowowe równoważniki zdań);7) Zagadnienia
poprawności leksykalno-semantycznej (pleonazmy, tautologie, etymologiczne wykolejenia jako jedne z najczęściej
popełnianych błędów); 8) Poprawność słowotwórcza – multiwerbizm i uniwerbizacja a język mediów; 9)
Poprawność stylistyczna (środki stylistyczne w tekstach użytkowych; stylistyczne zróżnicowanie współczesnej
polszczyzny); 10) Błędy językowe – przyczyny; klasyfikacja, korekta.
Sposoby oceny pracy studenta
Warunkiem otrzymania zaliczenia są: 80% frekwencja na zajęciach, aktywność własna, zaliczenie na pozytywną
ocenę testu sprawdzającego poziom opanowania praktycznych umiejętności dotyczących poprawności językowej,
utrwalanych w formie ćwiczeń na zajęciach.
Literatura
Bobryk J., Jak tworzyć, rozmawiając. Skuteczność rozmowy, Warszawa 1995.
Buttler D., Kurkowska H., Satkiewicz H., Kultura języka polskiego T.I: Zagadnienia poprawności gramatycznej,
Warszawa 1986; T.II: Zagadnienia poprawności leksykalnej (słownictwo rodzime), Warszawa 1982.
Formy i normy, czyli poprawna polszczyzna w praktyce, red. K.Kłosińska, Warszawa 2004.
Lubaś W., Kultura językowa Polaków, [w:] Język – Kultura – Społeczeństwo. Wybór studiów i materiałów, red. S.
Dubisz, Warszawa 1990.
Markowski A., Kultura języka polskiego. Teoria. Zagadnienia leksykalne, Warszawa 2006.
Markowski A., Puzynina J., Kultura języka, [w:] Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Lublin 2001.
Miodek J., Kultura języka w teorii i praktyce, Wrocław 1983.
Pisarek W., Zgółkowa H. (red.), Kultura języka dziś, Poznań 1995.
Przybylska R., Wstęp do nauki o języku polskim. Podręcznik dla szkół wyższych, Kraków 2003.
Wierzbicka A., Kultura języka polskiego. Praktyczne ćwiczenia, Łódź 2001.
Wierzbicka A., Wierzbicki P., Praktyczna stylistyka, Warszawa 1970.
Wilkoń A., Odmiany współczesnej polszczyzny a kultura języka, [w:] Język – kultura – społeczeństwo. Wybór
studiów i materiałów, red. S. Dubisz, Warszawa 1990.
25
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Projektowanie zmian edukacyjnych
Prowadzący:
Dr Lidia Wollman
Dr Jolanta Suchodolska
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 0
Ćwiczenia: 10
Semestr III
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Zadaniem przedmiotu jest wprowadzenie studentów w szeroko rozumianą problematykę zmian cywilizacyjnych i
społecznych, a na tym tle zmian w edukacji, która powinna odpowiadać na nowe potrzeby wychowanków oraz rynku
pracy dostosowując swój program i metody pracy.
Tematyka zajęć
1. Zadania współczesnej szkoły a przemiany cywilizacyjne i społeczne.
Umiejętności społeczne XXI w.
2. Obszary dysfunkcjonalności społecznej a edukacji współczesnej - egzemplifikacja
3. Postulaty pedagogiki krytyczno-kreatywnej – poszukiwania odniesień w praktyce pedagogicznej
4. Edukacja a potrzeby młodzieży w okresie adolescencji
5. Diagnozowanie wybranych obszarów funkcjonowania społecznego młodzieży środowisku życia –
opracowywanie narzędzi diagnostycznych i ich weryfikacja w praktyce
6. Formy wspierania młodzieży zmagającej się z kryzysem
7. Zadania nauczyciela w kształtowaniu kompetencji kluczowych oraz tworzeniu warunków do ich
realizacji
8. Konstruowanie zajęć z uwzględnieniem stylów i sposobów uczenia się uczniów, typów
prezentowanych przez nich rodzajów inteligencji, preferencji poznawczych wykorzystujących
techniki wspomagające proces uczenia się.
9. Praca metodą projektów. Projektowanie zmian edukacyjnych w oparciu o diagnozę potrzeb i
możliwości wychowanków.
10. Konstruowanie programów autorskich – koncepcja, projekt, procedura wdrażania i ewaluacji
programu.
Sposoby oceny pracy studenta
Przygotowanie projektu zmiany edukacyjnej (ewentualnie programu autorskiego) w oparciu o diagnozę
wychowanków i ich potrzeb z uwzględnieniem zmienności rynku pracy.
W tym 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Cz. Banach: Edukacja, wartość, szansa. Kraków 2001, Wyd. AP
J. Bruner: Kultura edukacji. Kraków 2006, Universitas
Z. Kwieciński: Socjopatologia edukacji. „Trans Humana”, Białystok 1995
T.Lewowicki: Przemiany oświaty. „Żak”, Warszawa 2004
G. Dryden, J. Vos: Rewolucja w uczeniu. Poznań 2000, Wyd. Moderski i S-ka
A. Słysz, Ł. Kaczmarek (red.): Bliżej umysłu. Preferencje poznawcze, percepcja, myślenie. Poznań 2007,
Wyd. UAM
H. Gardner: Inteligencje wielorakie. Teoria w praktyce. Poznań 2002, Wyd. „Media i Rodzina”
A. Smith : Przyspieszone uczenie się w klasie, Katowice 1997, WOM
.
Obuchowska I.: Adolescencja. (W:) B. Harwas-Napierała, J. Trempała (red.): Psychologia rozwoju człowieka.
Charakterystyka okresów życia człowieka. T. 2, PWN, Warszawa 2001.
D.K. Carr, K.J. Hard, W.J. Trahant: Zarządzanie procesem zmian. Warszawa 1998, Wydawnictwo Naukowe PWN
26
K. J. Szmidt, M. Modrzejewska-Świgulska (red.): Psychopedagogika działań twórczych. Kraków 2005, „Impuls”
H. Dauber: Obszary uczenia się w przyszłości. Kraków 2006, „Impuls”
A.C. Ornstein, F.P. Hinkins: Program szkolny, założenia, zasady, problematyka. Warszawa 1998, WSIP
E.C. Wragg: Trzy wymiary programu. Warszawa 1999, WSiP
B.D. Gołębniak (red.): Uczenie metodą projektów. Warszawa 2002, WSiP
D. Buehl: Strategie aktywnego nauczania czyli jak efektywnie nauczać i skutecznie uczyć się. Kraków 2004,
Wydawnictwo Edukacyjne
B. Kubiczek: Metody aktywizujące. Jak nauczyć uczniów uczenia się? Opole 2005, Wydawnictwo NOWIK Sp.j.
Program nauczania
Nazwa przedmiotu: Etyka zawodowa
Prowadzący:
Dr Wojciech Morszczyński
Dr Sławomira Ruchała
Semestr III
Suma godzin we wszystkich semestrach
Wykłady: 10
Ćwiczenia: 0
Opis przedmiotu z uwzględnieniem założeń, celów
Celem zajęć jest zaznajomienie studentów z podstawowymi zagadnieniami etyki zawodowej w kontekście
głównych problemów etyki ogólnej. Historia etyki, metaetyka i współczesne problemy etyki są podstawą
do omówienia wybranych kodeksów etyki zawodowej.
Tematyka zajęć
Pojęcie etyki. Etyka norm a etyka wartości. Metaetyka: rodzaje koncepcji etycznych, typologia zdań
wartościujących, możliwość uzasadniania zdań etyki, źródła obowiązywania norm. Powinność wartości i
obowiązywanie norm. Zarys historii etyki – podstawowe stanowiska. Współczesne ujęcie podstawowych
zagadnień etycznych. Wolność i odpowiedzialność w działaniu moralnym. Normy moralne a reguły czynu
słusznego. Pojęcie, zadania i funkcje etyki zawodowej. Etyka ogólna a etyka zawodowa. Kodeksy etyki
zawodowej. Prawo a etyka zawodowa. Wybrane zasady etyki zawodowej.
Sposoby oceny pracy studenta
Obecność na wykładach.
W tym 80% frekwencji na zajęciach
Literatura
Beauchamp T.L., Childress J.F.: Zasady etyki medycznej. Tłum. W. Jacórzyński. Warszawa, 1996.
Buczyńska-Garewicz H., Uczucia i rozum w świecie wartości. Z historii filozofii wartości. Wrocław 1975.
Etyka zawodowa. Red. A. Sarapata, Warszawa 1971. Etyka zawodu nauczyciela. Nauczanie etyki. Red. K.
Kaszyński, L. Żuk –Lipińska. Zielona Góra 1995. Fuller L., Moralność prawa. Tłum. S. Amsterdamski,
Warszawa 1978. Hołówka J., Etyka w działaniu, Warszawa 2001. Ingarden R., Książeczka o człowieku.
Kraków 1973. Ingarden R., Wykłady z etyki. Red. A. Węgrzecki. Warszawa 1989. Kotarbiński T.,
Medytacje o życiu godziwym, Warszaw 1976. Zagadnienia etyki. Wybór tekstów. Red. A. Książek.
Warszawa 1995. Lazari-Pawłowska I., Etyka. Pisma wybrane. Red. P. J. Smoczyński. Wrocław 1992.
Metaetyka. Red. I. Lazari-Pawłowska. Warszawa 1975. Michalik M., Od etyki zawodowej do etyki
biznesu. Warszawa 2003. Ossowska M., Normy moralne. Próba systematyzacji. Warszawa 1970.
Ossowska M., Podstawy nauki o moralności. Wrocław 1994. Ossowska M., Socjologia moralności. Zarys
zagadnień. Warszawa 1969. Skorowski H., Moralność społeczna. Wybrane zagadnienia z etyki społecznej,
gospodarczej i politycznej. Warszawa 1996. Stróżewski W., Istnienie i wartość. Kraków 1981. Sutor B.,
Etyka polityczna, Warszawa 1994. Tatarkiewicz W., O doskonałości, Warszawa 1976. Tischner J., Etyka
solidarności oraz Homo sovieticus, Kraków 1992. Vardy P., Grosch P., Etyka. Poglądy i problemy. Tłum.
J. Łoziński, Poznań1995.
27
Przedmiot: Emisja głosu
Specjalność:
Liczba godzin: 20
Wykładowca: dr hab. Mirosław KISIEL
Forma zajęć: Ćwiczenia
Cele przedmiotu:
Zapoznanie słuchaczy z problematyką powszechnego kształcenia głosu. Przekazanie
informacji na temat profilaktyki, terapii i higieny głosu. Zaprezentowanie informacji
dotyczących kształtowania głosu dzieci i młodzieży oraz osób dorosłych. Świadome
opanowanie głosu mówionego i śpiewanego.
Treść przedmiotu:
1. Teorie powstawania głosu. Podstawowe terminy i określenia z zakresu emisji głosu.
Akustyczne podstawy głosu. Budowa i działanie narządu głosu.
2. Rozwój czynności narządu głosu w poszczególnych okresach rozwoju człowieka. Rozwój
umiejętności śpiewania piosenek. Różnice między mową a śpiewem.
3. Nastawienie głosowe, rejestr i rezonatory. Rodzaje głosu ludzkiego i jego skale.
Samoocena głosu.
4. Praktyczna metoda pracy nad głosem: postawa, oddech, fonacja, artykulacja, relaksacja.
5. Patologia głosu (choroby głosu, badania foniatryczne). Higiena głosu uczniów
i nauczyciela.
6. Usprawnienie motoryki narządów mownych. Usprawnienie analizatora słuchowego.
Kształtowanie prawidłowego nawyku oddychania. Podstawowe ćwiczenia artykulacyjne
i dykcyjne. Praca nad rezonatorami.
7. Ćwiczenia głosu mówionego. Interpretacja tekstu poetyckiego.
8. Ćwiczenia wspomagające głos śpiewaczy. Opracowanie utworów wokalnych.
9. Rehabilitacja głosu mówionego i śpiewanego. Relaksacja i muzyko-profilaktyka.
10. Interpretacja metodyczna ćwiczeń z zakresu emisji głosu, projekcja czynności
dydaktycznych w sytuacjach symulowanych.
Sposób i warunki zaliczenia przedmiotu:
Aktywny udział w zajęciach. Prowadzenie zajęć w symulacji metodycznej. Opracowanie
projektu ćwiczeń głosowych do celów profilaktycznych i rehabilitacyjnych.
Literatura:
Krassowski J. (red.): Higiena głosu śpiewaczego. Gdańsk 1990.
Laskowska H.: Podstawy emisji głosu. Bydgoszcz 2000.
Łasik A.: Poznaj swój głos. Warszawa 2002.
Suchanek A.: Powszechne kształcenie głosu jako problem pedagogiczny. Katowice 1994.
Tarasiewicz B. Mówię i śpiewam świadomie. Kraków 2003.
Wojtyński Cz.: Emisja głosu. Warszawa 1970.
28
Studia podyplomowe: Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Szkolnictwo zawodowe w systemie edukacji
Forma zajęć: wykład
Semestr: III
Liczba godzin: 10
Prowadzący: dr Elżbieta Turska, dr Damian Grabowski
Cele przedmiotu:
• zapoznanie uczestników zajęć z funkcjonującymi modelami szkolnictwa zawodowego
w UE;
• zapoznanie uczestników z modelem szkolnictwa zawodowego w Polsce oraz jego
historycznymi i społeczno-politycznymi uwarunkowaniami;
• stworzenie forum dyskusyjnego na temat mocnych i słabych stron polskiego systemu
szkolnictwa zawodowego;
• wykształcenie umiejętności dostosowywania oferty dydaktycznej w systemie
szkolnictwa zawodowego,
• zwrócenie uwagi na szanse i zagrożenia związane z obowiązującym systemem
szkolnictwa zawodowego.
Treści przedmiotu:
1. Perspektywy i trendy zmian na rynku pracy a struktura i kierunki kształcenia
zawodowego.
2. Szkolnictwo zawodowe w systemie reformującej się szkoły.
3. Nowe paradygmaty w relacjach uczeń – nauczyciel – mistrz w kształceniu
zawodowym.
4. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie z niepewnością i sytuacjami nowymi w
procesie edukacji (mistrz – nauczyciel) i uczenia się (uczeń)
5. Nowe zasady kształcenia i przygotowania zawodowego.
6. Transfer wiedzy w nowoczesnych systemach szkolnictwa zawodowego.
7. Skuteczność systemów kształcenia ustawicznego w tym szkolnictwa zawodowego.
8. Szkolnictwo zawodowe a zewnętrzny system oceniania, certyfikacji i egzaminowania.
Literatura:
1. Kwiatkowski, S.M., (red.) Kształcenie zawodowe. Rynek pracodawcy. IBE, Warszawa,
2000;
2. Kwiatkowski, S.M., Sepkowska, Z, (red.) Budowa standardów kwalifikacji zawodowych
w Polsce, IBE – IteE, Warszawa, Radom, 2000;
3. Strategia rozwoju edukacji narodowej MEN
4. Andrzejcza, A. Modele szkolenia zawodowego w warunkach gospodarki rynkowej.
Wyd. Akademii Ekonomicznej Poznań,
5. Goźlińska, E. (red) Reforma kształcenia zawodowego, Warszawa, 1997
Rygor: zaliczenie na ocenę
29
Studia podyplomowe: Opieka andragogiczna i pielęgnacyjna
Przedmiot: Nowoczesne technologie i środki multimedialne w kształceniu
Forma zajęć: ćwiczenia
Semestr: III
Liczba godzin: 20
Prowadzący: dr Jarosław Polak
Cele przedmiotu:
• zapoznanie uczestników zajęć z istniejącymi uwarunkowaniami wymuszającymi na
szkołach coraz dalej idące wdrażanie modelu nauczania opartego o nowoczesne
technologie komunikacyjne,
• zapoznanie uczestników z psychologicznymi ograniczeniami i możliwościami
uczniów w zakresie uczestnictwa w procesie dydaktycznym wykorzystującym
nowoczesne technologie informacyjne,
• zapoznanie uczestników z bogactwem narzędzi możliwych do wykorzystania w
dydaktyce z uwzględnieniem narzędzi wykorzystujących Internet
• wykształcenie umiejętności posługiwania się wybranymi narzędziami,
• zwrócenie uwagi na szanse i zagrożenia kryjące się w wykorzystaniu nowoczesnych
technologii informacyjnych i multimediów w dydaktyce.
Treści przedmiotu:
1. Współczesny świat w sieci powiązań komunikacyjnych – zmiany w dziedzinie
technologii, gospodarki i kultury oraz ich wpływ na kształt edukacji
2. Podstawowe formy kształcenia wykorzystujące technologie informacyjne i multimedia
3. Człowiek w świecie technologii – psychologiczne uwarunkowania efektywnego
wykorzystania możliwości niesionych przez współczesne technologie w edukacji
4. Społeczne zagrożenia związane z wykorzystaniem nowoczesnych technologii –
wykluczenie, konsumeryzm, alienacja, problemy poznawcze i inne problemy
5. Narzędzia multimedialne i ich wykorzystanie we wspomaganiu realizacji celów
edukacyjnych – prezentacje Power Point, systemy PRS, media tradycyjne
6. Narzędzia internetowe i ich wykorzystanie we wspomaganiu realizacji celów
edukacyjnych – fora internetowe, zasoby wiedzy w Internecie, potrale
społecznościowe, telewizja internetowa, wideo konferencje, e-booki, koncepcja
WebQuest.
7. E – learning, koncepcje, możliwości wykorzystania, korzyści i zagrożenia. Ćwiczenia
praktyczne na podstawie platformy Moodle.
Literatura:
• Bańka A., Społeczna psychologia środowiskowa, Wydawnictwo Naukowe Scholar,
2002.
• Bednarek J., Multimedia w kształceniu, Wydawnictwo Naukowe PWN/MIKOM,
2006.
• Bell P. A. i in., Psychologia środowiskowa. GWP, 2004
• Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Wydawnictwo Moderski i S-ka, 2000.
• Griffin E., Podstawy komunikacji społecznej, GWP, 2003.
30
• Grzesiak E., Janicka-Szyszko R., Steblecka M., Edukacja medialna: scenariusze zajęć,
GWP, 2005.
• Hopfinger M., Nowe media w komunikacji społecznej w XX wieku: antologia,
Oficyna Naukowa, 2005.
• Strelau J., (red.), Psychologia, GWP, 2000.
• Tanaś M., (red.), Pedagogika @ środki informatyczne i media, Impuls, 2004.
Źródła internetowe:
http://elearning-20.blogspot.com/2008/10/z-moodle-pod-reke.html
http://webquest.furgol.org/2008/05/polskie-przykady-webquestw.html
http://www.e-mentor.edu.pl/
Rygor: zaliczenie z oceną: aktywność podczas zajęć – 20%, test wiedzy – 40%, projekt 40%
31