45 pomysłów na powie ć Krzysztof Varga CZARNE
Transkrypt
45 pomysłów na powie ć Krzysztof Varga CZARNE
45 pomysłów na powie ć Krzysztof Varga CZARNE "45 pomysłów na powie ć" to brulion wyrafinowanych prózŚ są tu skończone, zamknięte narracje i początki opowie ci intrygująco przedwcze nie przerwanych. "Bildungsroman" za to pierwsza „węgierska” ksią ka Krzysztofa Vargi. Bogata, zmysłowa, pełna wspomnień opowie ć o bogactwie doczesnego wiata, historia, która "zaczyna się nigdzie i tam te się kończy". Bałkany - terror kultury Ivan Čolović CZARNE Ivan Čolović, wybitny serbski intelektualista, w znakomitym tomie esejów pisze nie tylko o dramacie serbskiego postkomunizmu, gdzie marksizm-leninizm zastąpiła koszmarna mieszanka populizmu z nacjonalizmem etnicznym wzbogaconym o religię narodową. Na przykładzie serbskim szkicuje obraz zagro enia wspólnego nam wszystkimŚ Serbom i Rosjanom, Chorwatom i Słowakom, Węgrom i Rumunom, Polakom i Albańczykom. Nie jest to więc choroba jedynie serbska. Wirus zarazy antydemokratycznej tkwi we wszystkich naszych organizmach duchowych. Dlatego tę ksią kę powinien przeczytać ka dy polski inteligent, który chce yć w wolnej Polsce i w demokratycznej źuropie. Baronowa jazzu Hannah Rothschild CZARNE Baronowa jazzu" to muzyczna odyseja i przepiękna historia miłosna. Opowie ć o niezwykłym yciu wiodącym z brytyjskiej posiadło ci, przez ciemno ć Holokaustu, a do szalonego rodowiska nowojorskiej sceny jazzowej. Piękne wspomnienia o ekscentrycznej członkini jednego z najbogatszych dziewiętnastowiecznych rodów, która oddała ycie jazzowi […]. Prawdziwy portret niezwykłej egzystencji. Żascynująca historia udowadniająca, e ycie potrafi być dziwniejsze ni fikcja literacka. Biała Skała Hugh Thomson CZARNE Hugh Thomson po raz pierwszy pojechał do Peru w latach osiemdziesiątych ubiegłego wieku. Miał dwadzie cia lat i chciał odnale ć inkaskie ruiny Llactapata, które ju kiedy odkryto, a potem znów lad po nich zaginął. Zarosła je d ungla i od kilkudziesięciu lat nikt nie potrafił ich odnale ć. Tak się zaczęła jego fascynacja kulturą Inków i historią Ameryki Południowej. W ciągu następnych lat wielokrotnie wracał na ten kontynent, przemierzał kolejne szlaki, poszukiwał zagubionych osad i starał się dociec, ile prawdy jest w powszechnych wyobra eniach na temat cywilizacji Inków. Białe: zimna wyspa Spitsbergen Ilona Wi niewska CZARNE Spitsbergen to największa wyspa norweskiego archipelagu Svalbard w Arktyce i najbardziej na północ wysunięte siedlisko ludzkie na wiecie. Mieszkają tu obywatele prawie pięćdziesięciu krajów, którzy przyjechali yć i pracować w ciągłym zimnie, niegu, ciemno ciach nocy polarnej albo wiecznym słońcu dnia polarnego. Jedną z takich osób jest Polka – Ilona Wi niewska, która z pasją odkrywcy i znajomo cią realiów pełnokrwistego mieszkańca opowiada historię niezwykłych miejsc Spitsbergenu. Opisuje opuszczone osady, kopalnie węgla, hotele, ale te międzynarodowy bank nasion czy Polską Stację Polarną w Hornsundzie. "Białe" to swoista kronika dalekiej Północy i zapis losów współczesnych osadników, a nade wszystko galeria barwnych postaci zamieszkujących lodowaty archipelag, których języki, tradycje i temperamenty tworzą niepowtarzalny tygiel kulturowy. Boskie przyrodzenie: historia penisa Tom Hickman CZARNE Boskie przyrodzenie" to kronika penisa, ale tak e zapis wzlotów i upadków historii – makabrycznej, mro ącej krew w yłach, zabawnej i smutnej, oddzielonej od legend, wyjętej z kultur wiata, religii, literatury, nauki, medycyny i współczesno ci – spisana błyskotliwie i z humorem. Ciemna materia : historia gówna Werner Florian CZARNE Rodzimy się „między łajnem a uryną” ( więty Augustyn) i tym samym całe nasze istnienie zostaje okre lone przez stosunek do ekskrementów. Nasza kultura, to samo ć, zdrowie, pojęcie piękna czy dowcip w niemałym stopniu zale ą od naszego stosunku do wydzielin ludzkiego ciała. W nauce, sztuce, ekonomii czy architekturze gówno ma wa ną rolę do odegrania. Żlorian Werner zaprasza w pełną humoru, inteligentną i zajmującą podró w głąb historii tej fascynującej materii. Czesałam ciepłe króliki Dariusz Zaborek CZARNE Rozmowa o fenomenalnym optymizmie. W ka dych warunkach, tak e w obozie koncentracyjnym. O tym, e człowiek umie przetrwać bardzo wiele i e do końca mo e pozostać młody. Alicja żawlikowska- wierczyńska – lekarka, była wię niarka obozu w Ravensbrück – w wieku dziewięćdziesięciu dwóch lat opowiada o swoim yciu. To niezwykły dokument, a zarazem porywająca opowie ć o yciu kobiety silnej, odwa nej i niezale nej. Duch na wyspie Theorin Johan CZARNE Ostatnie lato XX wieku na Olandii jest wyjątkowo upalne. Zbli a się midsommar, noc więtojańska. Na wyspie ju od dawna nie było tylu turystów. Jednak nie wszyscy chcą tylko korzystać z uroków olandzkiego lata. Jeden z letników przyjechał, by wyrównać rachunki z przeszło ci. Kim jest? Jak dzi wygląda? Johan Theorin dokonuje w „Duchu na wyspie” sztuki połączenia zwyczajnej codzienno ci z okrucieństwem, chłodem uczuć i gwałtowno cią mierci. Oskar a nas o to, e nie potrafimy wysłuchać opowie ci i skorzystać z mądro ci starych ludzi […]. Uwodzi czytelników, opowiadając horrory, jakby to były ba nie. I robi to z wła ciwą sobie lekko cią. Kamienista ziemia Bernhard Jaumann CZARNE Na farmie niedaleko Windhuku w czasie próby kradzie y zastrzelono farmera, a jego syna porwano. Nastroje w ród zagro onych wywłaszczeniem i nękanych napadami białych mieszkańców są coraz gorsze. Czarnoskóry, który znajdzie się przypadkiem w okolicy, łatwo mo e zostać potraktowany jak bandyta. Rozlew krwi wydaje się nieunikniony, dlatego inspektor Clemencia żarises musi jak najszybciej rozwikłać sprawę morderstwa. Niestety wszystkie tropy prowadzą do grupy, w której obracał się jej brat Melvin. Czy nara ając własną karierę, Clemencia zdoła udowodnić niewinno ć brata? Kolejna po "żodzinie szakala" wciągająca powie ć niemieckiego pisarza, która rozgrywa się w targanej niepokojami Namibii. Kropla oliwy Agnello Simonetta Horbny CZARNE Marzeniem Simonetty Agnello Hornby było zachowanie w pamięci przepisów babci Marii, skrzętnie notowanych w wyblakłym zeszyciku. Jednak im dłu ej się nad tym zastanawiała, tym lepiej rozumiała, e musi te opisać ją samą, atmosferę tamtych dni, wspomnienia, które błyskawicznie przywołują smaki potraw z babcinej kuchni. I tak jej ksią ka stała się pocztówką ze wiata, którego ju nie ma, kroniką zapomnianych sycylijskich wakacji. Wspomnieniem dziecka, które zauwa a drobne sekreciki słu ących i potajemne wycieczki baronówien, opisuje cię ką pracę chłopów i własne niezwykłe zabawy, wydobywa z pamięci ywe obrazy krewnych, przyjaciół rodziny i słu by, barwnym językiem odmalowuje ich charaktery i przygody, a nade wszystko niezwykłe smaki i zapachy dawno minionych dni… Kuchnia osadników Yasmin Alibhai-Brown CZARNE Wzruszająca, chwilami zabawna, chwilami nostalgiczna opowie ć o losach hinduskiej diaspory w Afryce. Rodzina Yasmin Alibhai-Brown przybyła do Ugandy w poszukiwaniu lepszego ycia, skuszona perspektywami rozwijającego się imperium brytyjskiego. Czekała tam na nich jednak pogarda Brytyjczyków i nieufno ć miejscowych. Miejsce na nowym kontynencie pomagają znale ć silne więzi rodzinne i tradycja, w tym kulinarna. Jednak wraz z upadkiem kolonializmu i doj ciem do władzy Idiego Amina rodzina Yasmin znów musi ruszyć w drogę. Nie zabiera jednak z sobą zdjęć ani innych pamiątek dawnego ycia, tylko smaki ulubionych potraw. To wła nie w kuchni – zapiekance pasterskiej z dodatkiem chili czy domowym curry — kondensuje się skomplikowana historia zmierzchu imperium brytyjskiego Lachert i Szanajca Beata Chomątowska CZARNE Byli tandemem idealnym, choć trudno sobie wyobrazić bardziej niedobraną parę – panicz z zamo nej rodziny i syn aptekarza. Nierozłączni w pracy i w yciu przez siedemna cie lat. Rozwijając własny styl architektoniczny, upowszechniali idee awangardy, głoszone przez grupę Praesens. To rodowisko o międzynarodowych ambicjach, kierowane przez mał eństwo Syrkusów i współpracujące z Kazimierzem Malewiczem, Walterem żropiusem i Le Corbusierem, ukształtowało ich i ukierunkowało. Zanim rozwijającą się karierę spółki autorskiej Lachert&Szanajca we wrze niu 1939 roku przecięła tragiczna mierć tego drugiego, zdą yli stworzyć ponad sto pięćdziesiąt nowatorskich projektówŚ od przystanków tramwajowych po gmachy najwa niejszych instytucji. Tylko czę ć udało się zrealizować. Po wojnie Lachert zaanga ował się w budowę Polski Ludowej, licząc, e nowa władza pomo e wprowadzać w ycie lewicowe utopie, lecz szybko pokazano mu, gdzie jego miejsce. Ksią ka Beaty Chomątowskiej opowiada o przyja ni i symbiozie tak silnej, e nawet po latach nie da się mówić o Lachercie i Szanajcy osobno, o ludziach, którzy chcieli zmieniać nie tylko wiat, ale i kanony estetyczne, o ideałach i ich zderzeniu z rzeczywisto cią. O fascynującym i niezwykle utalentowanym rodowisku polskich modernistów. Listy Allen Ginsberg CZARNE Allen Ginsberg – legenda amerykańskiej kontrkultury, nieformalny lider Beat żeneration, a przede wszystkim przyjaciel Jacka Kerouaca, Neala Cassady’ego, Williama S. Burroughsa i Boba Dylana – podobno zawsze miał pod ręką długopis i kartkę, by w ka dej chwili móc napisać list. Ten niemal fanatyczny wielbiciel słów i literatury, przenikliwy my liciel i krytyk Ameryki przez całe ycie prowadził o ywioną korespondencję nie tylko z rodziną i przyjaciółmi, ale tak e z pisarzami i politykami. Reagował, dyskutował, popadał w intelektualne samouwielbienie, szukał ratunku w sztuce i psychoanalizie. Jego listy są pełne emocji, gwałtowne, soczyste i przepełnione ironią, a tak e zaskakująco dosadne. Opisy nocnego ycia Nowego Jorku, alkoholowych i narkotycznych sesji, pobytu w szpitalu psychiatrycznym, homoseksualnych przygód, artystycznych happeningów składają się na lustro, w którym odbija się ycie osobiste wra liwego poety, i ukazują, jak ewoluowały jego poglądy na literaturę, filozofię, sztukę. Nadciąga noc Anthony Shadid CZARNE Anthony Shadid, amerykański dziennikarz pochodzenia libańskiego, w latach 1998–2004 kilkukrotnie wyje d ał do Iraku, by poznać i opisać wojenne ycie na ulicach Bagdadu. Unikając politycznego zaanga owania, nie narzucając czytelnikowi własnych przekonań i interpretacji, składa swoisty raport z okupowanego miasta, a wydarzenia z najnowszej historii umiejscawia w szerokim kontek cie historycznym i kulturowym. "Nadciąga noc", choć ukazała się zaledwie kilka lat temu, ju zaliczana jest do klasyków wojennego reporta u i uwa ana za najlepszy tekst reporterski o wojnie w Iraku. W 2004 roku Shadid otrzymał Nagrodę Pulitzera za serię reporta y, które potem stały się czę cią ksią ki. Niejasna sytuacja na kontynencie Krzysztof roda CZARNE „Zacząłem pisać tę ksią kę w nastroju do ć beztroskim. Pomy lałem, e pojadę gdzie daleko i napiszę co w rodzaju dziennika podró y, co , co mo e uda mi się sprzedać jakiej gazecie. Dopiero potem, kiedy się okazało, e nie jest łatwo ot tak sobie wybrać się w daleką podró , wszystko zaczęło się komplikować. Całe przedsięwzięcie stało się powa ne – mo e nie miertelnie, ale na pewno powa niejsze, ni bym chciał. Nie wiem, czy udało mi się to ukryć. Wcią jednak sądzę, e napisałem ksią kę o podró y”. Krzysztof roda Odczytanie listy Anka żrupińska CZARNE Większo ć ydowskich ołnierzy, którzy zginęli, biorąc udział w heroicznym zrywie w getcie warszawskim, pozostała bezimienna. Te nazwiska, które znamy, zawdzięczamy Celinie Lubetkin, Ankowi Cukiermanowi i Markowi Edelmanowi. Zaraz po powstaniu próbowali oni stworzyć listę walczących w getcie obowców i uratować ich przed zapomnieniem. Tę listę uzupełnia Anka żrupińska. W krótkich opowie ciach przywraca ydowskich bojowników ludzkiej pamięci. Oskar am AuschwitzŚ opowie ci rodzinne Mikołaj Grynberg CZARNE Spotykają się w Nowym Jorku, Warszawie, Tel Awiwie. Łączy ich to, e mieli nie istnieć. e są ydami i zostali wychowani przez ocalałych z Holokaustu. Tak e to, e w większo ci nigdy nie poznali wielu ze swych najbli szych. "Oskar am Auschwitz. Opowie ci rodzinne" to wybór dwudziestu kilku rozmów, które autor przeprowadził z dziećmi ocalałych z Holokaustu. Dają one przenikliwy, poruszający obraz prze yć rozmówców, dotykając tematów często przemilczanychŚ odkrywania historii rodzinnych, ycia w cieniu cierpienia rodziców, bólu z powodu utraty najbli szych, a przede wszystkim potrzeby bycia zrozumianym i poszukiwania blisko ci. żłosy te tworzą chór, którego sile trudno się oprzeć, a jednocze nie są zaproszeniem do dialogu na tematy dotąd rzadko poruszane poza wąskim gronem. Pająki pana Roberta Robert Pucek CZARNE Co łączy Arystotelesa z pająkami? Odpowied mo na znale ć w tej ksią ce. Pająki to bowiem niezwykła mieszankaŚ traktat arachnologiczno-filozoficzny, a jednocze nie zapis przyrodniczych spostrze eń mieszkańca głuszy, obserwującego, jak z kolejnymi porami roku zmienia się otaczający go wiat. Pan Robert osiedlił się w chatce pod lasem – w chatce, która, jak się okazało, miała ju całą rzeszę mieszkańców. Czytając dzieła wielkich uczonych – Martina Listera, Jeana-Henriego Żabre’a czy wła nie Arystotelesa – pan Robert dochodzi do niezwykłych wnioskówŚ w yciu pająków odnajdują się figury ró nych do wiadczeń ycia ludzkiego, takich jak macierzyństwo, tworzenie związków, szukanie swojego miejsca na ziemi. Przy okazji odkrywa, e chocia pająki pojawiają się w literaturze bardzo często, to zwykle niewiele tam prawdy o tych stworzeniach. Dlatego postanawia napisać swoją ksią kę, by – jak stwierdza – zasypać rów między naukami humanistycznymi a przyrodnictwem. I czyni to z humorem i dystansem. Pejza e metropolii mierci Dov Kulka Otto CZARNE Wybitny historyk Otto Dov Kulka został jako dziecko wysłany najpierw do theresińskiego getta, a potem do Auschwitz. Jako jeden z ocalonych po więcił całe ycie na badanie nazizmu i Holokaustu. I chocia czynił to z naukowym dystansem i obiektywizmem, zawsze wpływ na jego pracę miała osobista historia. "Pejza e metropolii" mierci to jedno z najwymowniejszych wiadectw Zagłady – przejmujące wspomnienia z czasów dzieciństwa w Auschwitz. Ponury Piaskun Richard Kadrey CZARNE Poznajcie Jamesa Starka - zwyczajnego faceta wciągniętego ywcem do Piekła, w którym spędził jedena cie lat jako miertelnik w ród diabłów. Stark nie zmarnował tego czasu - został zabójcą, nauczył się paru piekielnych sztuczek, a w końcu stamtąd zwiał. Po drodze stał się (prawie) nie miertelny. Stał się Ponurym Piaskunem. Stark z Piekła trafia prosto do Los Angeles - krainy równie złej. ądny zemsty, rozpoczyna polowanie na magów, którzy wysłali go w otchłań. Jego towarzyszem staje się niezno na gadająca głowa, starzy kumple ciskają w niego kulami energii, a Niebo i Piekło mają względem niego własne plany. Ponury Piaskun szybko odkrywa, e droga do zemsty i odkupienia będzie dłu sza ni się spodziewał. Poeta i mit Wiesław Jaszczuk CZARNE "Poeta i mit", najnowsza ksią ka profesora Wiesława Juszczaka, jednego z najwybitniejszych współczesnych polskich humanistów, to przepiękna opowie ć o poszukiwaniu najgłębszego sensu i prapoczątków mitycznej rzeczywisto ci. W poszukiwaniu pierwotnego znaczenia mitu, „pierwotnej wizji mitycznej” sprzed czasów „refleksyjnej samo wiadomo ci” i sprzed czasów, gdy mit zaczął oznaczać narracje mityczne, opowie ci przekazywane przez przodków potomnym, innymi słowy, mitu z czasów poprzedzających narodziny mitologii, autor sięga do samego serca mitycznej rzeczywisto ci, które według niego „odsłania się szczególnie w planie poetyckim ka dej epoki”. Przywołując źlegie Duinejskie Rilkego i poezję Hölderlina, pisma Tomasza Mertona i Heideggera, wiersze Blake’a i T.S. źliota, a tak e inne wiadectwa literackie, jak np. ksią ki Żaulknera i filmowe (filmy Herzoga czy Pasoliniego) i sięgając a do dostępnych nam wiadectw rzeczywisto ci pierwotnej, paleolitycznej, pokazuje, w jaki sposób za pomocą obrazów i słów mo emy dotknąć istoty rzeczy. Praca na całe ycie Rachel Cusk CZARNE Ksią ka Rachel Cusk natychmiast po publikacji podzieliła krytyków i czytelników, a jeden z czołowych amerykańskich publicystów postulował odebranie autorce dzieci. Cusk udowadnia jednak, e nie trzeba być wyrodną matką, eby zaprotestować przeciwko lukrowanemu wizerunkowi macierzyństwa. Ta szczera, niemal bezlitosna ksią ka odkrywa psychiczne rany wie o upieczonej matki i rzuca wyzwanie milcząco przyjmowanym schematom. To niezwykła sonda zapuszczona w wiat kobiety, kontrowersyjna w bezpo rednio ci i nowatorska w bezbrze nej uczciwo ci względem macierzyńskich odczuć. Ptaki Wierchowiny Ádám Bodo CZARNE Brygada Anatola Korkodusa pilnuje wody, która tutaj, na końcu wiata, jest rzeczą więtą. Trysnęła ongi za sprawą więtej Militzenty, Matki Trójnogiej przybyłej z Niemego Lasu, a powstałe ródła termalne pozwalają utrzymać się miejscowej ludno ci, która sprzedaje wodę za „kupony”, smalec lub mydło. Wszystko wokół jest ladem przeszło ciŚ była gospoda, stary zakład fryzjerski, dawny szpitalik. O zanikaniu tego, co było, i braku tego, co mogłoby się zdarzyć, opowiada Adam, narrator, przybrany syn Anatola Korkodusa, w parę lat po jego porwaniu i tajemniczej mierci… Ptaki Wierchowiny mówią o naturze wiata, którą kształtują władza, hierarchia i przemoc. To rodzaj przypowie ci o człowieku, o dwoisto ci jego natury, o instynktach i potrzebie metafizyki, o czekaniu na kogo , kto „nam wreszcie powie, po co tu jeste my”. Rozmowy pod drzewem zapomnienia Alexandra Fuller CZARNE Ona – dwustuprocentowa Szkotka, przekonana o swych nadprzyrodzonych zdolno ciach odziedziczonych po gorącokrwistych Macdonaldach z Highlands. Kochająca zwierzęta, duchy i Afrykę. On – Anglik do szpiku ko ci, kierujący się zasadąŚ „Je li nie masz do powiedzenia nic miłego, lepiej w ogóle się nie odzywaj”, niewybaczający braku poczucia humoru i nigdy nieproszący nikogo o pomoc. Afryka była jego religią i bezlito nie odebrała czę ć duszy. Spotkali się na lotnisku. Od tego momentu zaczęła się ich wielka wspólna wędrówka naznaczona niemal samobójczym uwielbieniem dla tej ziemi. Kolejna po "Dzi wieczorem nie schod my na psy" ksią ka Alexandry Żuller to pozbawiona sentymentalizmu, szczera i skrząca się czarnym humorem próba zrozumienia rodziców, którzy wybrali tak niezrozumiały dla innych los. Samotno ć Portugalczyka Iza Klementowska CZARNE Kto rządził w domu António de Oliveiry Salazara, dlaczego Joao Soares został tylko w pi amie, co słychać wewnątrz fortu w Caxias, kogo źryk zabiera ze sobą do Angoli, dlaczego Kinkas spędzał całe dnie na cmentarzu, a dom Rui przypominał pomnik? Losy Portugalczyków to tylko pretekst, by się przyjrzeć wiadomemu lub nie, chcianemu lub nie, warunkowemu lub nie odosobnieniu. To nie Portugalia pięknych wybrze y i fado, lecz Portugalia podsłuchów, cieni na cianie, niepewno ci i niespełnionych obietnic. To Portugalia okrojona z terytorium i dumy. wiadek Lars Kepler CZARNE Okrutna zbrodnia burzy spokój w domu wychowawczym dla dziewcząt w rodkowej Szwecji. Jedna z wychowanek została brutalnie zamordowana, a jej zwłoki uło ono tak, jakby ofiara bawiła się z mordercą w chowanego. Podejrzenie pada na jej kole ankę, która tej samej nocy zniknęła z o rodka. Lokalna policja zakłada, e sprawa sama szybko się wyja ni, a Joona Linna, wyznaczony przez Rikskrim na obserwatora, ma związane ręce. Jednak mimo gro by wydalenia ze słu by na własną rękę szuka podejrzanej. Na domiar złego na komisariat zaczyna wydzwaniać niejaka Żlora Hansen, która twierdzi, e wie co na temat morderstwa. A dokładniej, e nawiązała kontakt z duchem zamordowanej. Czy za jej telefonami stoi tylko chciwo ć, czy te ma naprawdę co istotnego do powiedzenia? Teatr ryb John Gimlette CZARNE John żimlette, autor fenomenalnego "Dzikiego wybrze a", zaprasza w kolejną niezwykłą podró , tym razem na niedostępne, skute lodem ziemie Nowej Żundlandii i Labradoru. Punktem wyj cia dla tej eskapady stał się pamiętnik jego pradziadka, doktora źliota Curwena, który latem 1893 roku pracował jako lekarz na tym najdalej na północ wysuniętym skrawku imperium brytyjskiego. W opowie ci żimletta przeszło ć przeplata się z tera niejszo cią, historyczne konflikty zderzają się ze współczesnymi problemami, a barwne postacie sprzed wieków stają obok dzisiejszych mieszkańców tych niego cinnych brzegów. Czytelnik za rusza w brawurową podró do nieznanej krainy dorsza. Wieczne ycieŚ o zwierzęcej formie mierci Heinrich Bernd CZARNE Kiedy jeden z przyjaciół Bernda Heinricha powa nie zachorował, zapytał, czy Heinrich byłby gotów wyprawić mu „zielony pogrzeb” w swojej posiadło ci w lasach Maine. To był impuls, który skłonił wybitnego biologa do rozwa ań nad zagadnieniem fascynującym go od dawna. Czym w wiecie zwierząt jest mierć? Jak ró ne gatunki traktują przechodzenie na drugą stronę? Czy poznanie procesów zachodzących w naturze mo e przynie ć człowiekowi duchowe korzy ci? eby odpowiedzieć na te pytania, Heinrich obserwował niesamowite zachowania istot, których ludzie na ogół nie dostrzegają, a je li ju , to często odwracają się z obrzydzeniem. źfektem tych obserwacji jest wyjątkowa ksią ka, w której opisał tak niezwykłe – z naszego punktu widzenia – zdarzenie jak pogrzeb myszy wyprawiony przez chrząszcze grabarze. Zbadał te sposoby porozumiewania się kruków, które są „naczelnymi grabarzami” w krainach północnych, „niezamierzoną współpracę” wilków i du ych kotów, lisów i łasic, bielików i kowalików, które pomagają jedne drugim erować w najtrudniejszym zimowym okresie. Przyjrzał się te uwa nie temu, gdzie i w jaki sposób odwieczną i doniosłą rolę padlino erców i grabarzy odgrywają ludzie, umo liwiając tym samym nie przemianę prochu w proch, lecz przemianę ycia w ycie. Wschód Andrzej Stasiuk CZARNE Najnowsza ksią ka Andrzeja Stasiuka to niezwykły zapis podró y na Wschód – podró y we wspomnienia do obrazów z dzieciństwa spędzanego u dziadków na Podlasiu i podró y tam, skąd wyszły oddziały Czyngis-chana, tam, gdzie historia jest jak geologia i tektonika: nieunikniona, nieprzewidywalna, mia d ąca, tam, gdzie lucyferycznym blaskiem wieci nowa potęga – do Rosji, Chin i Mongolii. To próba uchwycenia cienia Wschodu, który na nas pada. Opowie ć o tęsknocie, pragnieniu i strachu. I o tym, jak umyka przestrzeń, a powraca pamięć. W gazetach tego nie napiszą Taras Procha ko CZARNE Ukraina widziana oczami Procha ki to kraina zamknięta masywem Karpat, której granice i re imy zmieniają się z zawrotną częstotliwo cią. To łamigłówka, układanka państw, frontów, języków, niespokojna krzywa okupacji, wyzwolenia i zniewolenia. To tak e fenomen botaniczny, bo na łące „zielonej Ukrainy” gnie dzi się kilkadziesiąt zupełnie odmiennych gatunków ludzkich. I noc na połoninie, kiedy wydaje się, e przegrzany zapach traw bierze się prosto z gwiazd, i kult miecenia zakrawający na pasję demiurga. "W gazetach tego nie napiszą" to prywatne lekcje z ukrainoznawstwa w wydaniu znakomitego pisarza, dziennikarza i botanika. Zapomniane słowa Magdalena Budzińska CZARNE Niektóre słowa yją wiecznie, niektóre giną miercią nagłą i niewyja nioną, jedne wstydliwie wychodzą z mody, drugie wspominamy z nostalgią. "Zapomniane słowa" to słowniczek wyra eń archaicznych, mało znanych, niemodnych, wyrzuconych z pamięci, znikających z codziennego języka. To tak e wielobarwny zbiór osobistych skojarzeń, anegdot, refleksji i wspomnień znanych pisarzy, wybitnych naukowców, uznanych artystów. Bezcenny sztambuch dla wszystkich, dla których język jest naturalnym rodowiskiem my lenia i działania. Zwrotnik Ukraina Jurji Andruchowycz CZARNE "Zwrotnik Ukraina" to wyjątkowy zbiór esejów, w którym pisarze, historycy, socjologowie, wiadkowie wydarzeń opowiadają o dniach, które zapisują się wła nie na kartach historii pewnego narodu, zmieniając przyszło ć wiata. ycie na wsi Rachel Cusk CZARNE Młoda, inteligentna prawniczka postanawia porzucić swoje poukładane londyńskie ycie i zniknąć. Pisze listy po egnalne do wie o upieczonego mę a i rodziców i wsiada do pociągu, który wiezie ją na angielską prowincję pełną wyzwań. Stella podejmuje pracę jako osoba towarzysząca niepełnosprawnego chłopca. Bez prawa jazdy, do wiadczenia i wyobra eń na temat ycia na wsi co chwila potyka się o własne stereotypy i zmuszona jest walczyć o… przetrwanie. Inteligentna, przewrotna i zabawna opowie ć o zwariowanej charakternej osóbce ze znakomitą galerią pełnokrwistych postaci w tle. mierć w Pont-Aven Jean-Luc Bannalec CZARNE Malownicza miejscowo ć Pont Aven tu przed sezonem turystycznym. Sielską atmosferę przerywa wiadomo ć o brutalnej zbrodni. Pierre-Luis Pennec, powszechnie szanowany wła ciciel Hotelu Central, został zamordowany we własnej restauracji. Do sprawy wezwano komisarza żeorgesa Dupina, uzale nionego od kofeiny pary anina, zesłanego na bretońską prowincję za niesubordynację. Mimo e mieszka on tam ju od trzech lat, wszyscy traktują go jak obcego, co – jak się okazuje – nie zawsze jest wadą, szczególnie gdy chodzi o rozeznanie się w skomplikowanych stosunkach między miejscowymi i ich małych sekretach. Rak po polsku Katarzyna Kubisiowska CZARNE "Rak po polsku" jest zapisem spotkań z Justyną Pronobis-Szczylik, psychoonkolo ką, oraz jej mę em profesorem Cezarym Szczylikiem, onkologiem. To ksią ka o lekarzach, którzy wykonują swój zawód z determinacją i wbrew przeciwno ciom losu, a tak e o kondycji polskiej nauki i uwikłaniu jej w politykę. To rozmowy o biznesie farmaceutycznym i oskar enie rodzimej klasy rządzącej o działanie na szkodę zdrowia obywateli. To opowie ć o psychice chorujących oraz ich bliskich, o cudzie medycyny, ale te , a mo e przede wszystkim o pasji ycia, dobrej mierci i miło ci do sztuki. Kawa Bozidar Jezerni CZARNE Czy picie kawy mogło uchodzić za dowód zniewie ciało ci? Dlaczego odmawianie współmał once fili anki naparu mogło skończyć się rozwodem? Czym groziła wizyta "węszyciela kawy?". A mo e pierwszą wiedeńską kawiarnię tak naprawdę zało ył Polak? Przyglądając się roli kawy w kulturze, znakomity słoweński antropolog Božidar Jezernik zgłębia tajniki kultur kultywujących tradycję jej picia. Barwna historia kawowych ziaren to tak e fascynujący przypis do historii medy cyny, socjologii, prawa, ekonomii i religii. Pasjonująca lektura nie tylko dla miło ników czarnego naparu. Hotel dla twoich rzeczy Joanna Jagiełło CZARNE Ma dwie córki, dwóch byłych mę ów (jednego nie lubnego), klitkę na żrochowie. Nie ma majątku, samochodu, recepty na miło ć. To kobieta po przej ciach, a mo e raczej „kobieta, po której przeszło ycie”. Ale pisze o sobieŚ „Jestem szczę ciarą. Zawsze miałam, co chciałam, i brałam, co mi się podobało”. Joanna Jagiełło maluje swoje ycie szczerze i bez retuszu – chwile piękne, chwile trudne, chwile bolesne. To ksią ka o skomplikowanych relacjach rodzinnych, macierzyństwie i o pisaniu. A przede wszystkim o tym, jak być szczę liwym i nie stracić siebie bez względu na okoliczno ci.