Ornontowice () - Narodowe Centrum Kultury

Ornontowice () - Narodowe Centrum Kultury

ORNONTOWICE
NOWYCH IDEI
projekt realizowany przez
ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach,
dofinansowany ze środków Narodowego Centrum Kultury,
w ramach programu „Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne”
Raport z etapu diagnostycznego będącego elementem projektu.
Zawiera analizę wraz uwagami, wnioski i rekomendacje.
3
Diagnoza
I. WSTĘP
Celem działań podjętych w ramach programu
Dom Kultury + Inicjatywy Lokalne (dalej DK+IL)
jest poszerzenie dostępu do kultury, stworzenie warunków sprzyjających rozwojowi współpracy, komunikacji, pobudzenie aktywności
obywatelskiej w przestrzeni kultury, wykreowanie warunków sprzyjających nowoczesnej edukacji kulturalnej i artystycznej. Pragmatyka działania to dwu etapowy charakter projektów realizowanych w programie. Pierwszy z nich to
stosowna diagnoza potencjałów społecznych
i zachęcenie mieszkańców i rezydentów miejscowości do podjęcia inicjatywy, wejście w kooperację i wypracowanie konkretnych pomysłów. Finałem etapu jest konkurs rozstrzygający, które z pomysłów zrealizowane zostaną
w kolejnym, drugim etapie projektu, co ważne
przy silnym zaangażowaniu ARTeria Centrum
Kultury i Promocji w Ornontowicach. Program
wspiera idee partycypacji społecznej w programowaniu pracy instytucji przy świadomym
mapowaniu potrzeb i zasobów wokół niej.
Wizją ARTerii Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach jest znalezienie nowych obszarów działalności odpowiadających zapotrzebowaniu społecznemu przy wykorzystaniu posiadanych zasobów ludzkich i sprzętowych. Organizacja pragnie utrwalić swój wizerunek jako
instytucji skupiajcej wokół siebie różne grupy
społeczne, a także wspierającej przeróżne inicjatywy oraz to by dać szansę lokalnym liderom wykazać się w działaniu na szerszą skalę.
„ dopasowanie oferty ARTerii Centrum Kultury
i Promocji w Ornontowicach do warunków
i potrzeb społecznych.
Założono również trzy grupy docelowe których zaangażowanie na różnych etapach realizacji projektu wydaje się istotne dla osiągnięcia celów i dobrej zmiany społecznej w Ornontowicach, a więc: młodzież, grupy nieformalne i nowi mieszkańcy Ornontowic.
2. Podstawowe dane.
1. Założone rezultaty projektu to:
ARTeria – Centrum Kultury i Promocji to gminna instytucja kultury funkcjonująca od 2010 r.
i jest kontynuacją dotychczas funkcjonujących
w Ornontowicach instytucji kultury. Czerpiąc
z ich dorobku organizacja stała się kulturalnospołecznym centrum Ornontowic, promując
kulturę oraz walory gminy wśród mieszkańców,
jak i na zewnątrz miejscowości.
Instytucja poprzez ofertę stwarza możliwość
rozwijania różnorodnych pasji, zarówno przez
tych najmłodszych, starszych, jak i najstarszych
mieszkańców Organizacja posiada sieć kooperantów społecznych i m.in. w ten sposób identyfikuje potencjały. Jest dobrze skomunikowana z mediami. Posiada etatowych pracowników, animatorów. Współpracuje również z instruktorami, zlecając przeprowadzenie warsztatów lub innych zajęć. Instytucja posiada budynek wraz z salą widowiskową, przygotowana jest również do organizacji dużych imprez,
w tym plenerowych.
„ wzrost zaangażowania i uczestnictwa młodzieży oraz nowych mieszkańców Ornontowic w życie społeczności,
„ wzrost umiejętności współpracy społecznej
i partnerstwa w osiąganiu wspólnych celów
na rzecz jednej społeczności,
„ wzrost świadomości, wśród mieszkańców,
o grupach, działaniach i inicjatywach oddolnych,
Gmina Ornontowice położona jest w województwie śląskim, w powiecie mikołowskim, usytuowana w bliskiej odległości dużych
aglomeracji. Wyróżnia się wśród okolicznych
miejscowości pięknem krajobrazu, bogactwem
przyrodniczym i gościnnymi mieszkańcami.
Powierzchnia gminy zajmuje ok. 15 km2, z czego większość stanowią tereny zielone i to wła-
4
ORNONTOWICE NOWYCH IDEI
śnie decyduje o niezwykłej malowniczości tego
regionu. Gminę zamieszkuje ok. 6000 mieszkańców. Jej tereny przygotowane są na kolejne inwestycje, rozwój handlu, gastronomii,
usług, a także na zróżnicowaną działalność gospodarczą. Działania władz gminy zmierzają do
zachowania wizerunku tradycyjnej, ale i nowoczesnej miejscowości. Gmina posiada rozwiniętą sieć dróg lokalnych, dogodne połączenia.
Teren gminy może być atrakcyjny dla różnorodnych form uprawiania sportu, w tym turystyki rowerowej czy pieszej. Nakładem środków europejskich dokonano rewitalizacji zabytkowy Park, wybudowano nowoczesny amfiteatr. Na terenie starego cmentarza przylegającego do Parku władze gminy powołały Świątynie Dumania. Samorząd gminy chce, aby nowe
miejsce stało się produktem turystycznym, jego
funkcja wydaje się jednak wciąż słabo dookreślona. Klub sportowy działający na terenie
gminy pozwala dzieciom i młodzieży rozwijać
swoje umiejętności. Najbardziej popularną dyscypliną jest oczywiście piłka nożna, chociaż klub
posiada sekcję tenisa stołowego czy skata. Do
dyspozycji mieszkańców pozostają boiska wybudowane w ramach programu „Orlik”. Najmłodsi mieszkańcy Ornontowic mogą na jej
terenie kształcić się w placówkach oświatowych. Począwszy od przedszkola poprzez szkołę
podstawową, gimnazjum aż do szkoły ponadgimnazjalnej. W Ornontowicach z powodzeniem funkcjonuje również Gminna Biblioteka
Publiczna, na terenie gminy znajduje się Parafia Rzymskokatolicka św. Michała Archanioła.
Ornontowice to gmina górnicza.
II. REALIZACJA
1. W dotychczasowym procesie realizacji
zadania ARTeria Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach koordynowało działania
w trzech obszarach:
„ konsultacyjnym,
„ promocyjnym,
„ warsztatowo-diagnostycznym, edukacyjnoinformacyjnym.
Obszar konsultacyjny
W ramach obszaru zrealizowane zostały działania mające na celu wzrost kompetencji
wszystkich zainteresowanych uczestników projektu w przestrzeniach sprzyjających jego realizacji oraz przygotowanie narzędzi i dokumentów służących przeprowadzeniu konkursu na
inicjatywy lokalne:
„ przeprowadzono serie spotkań oraz szkolenie dla pracowników ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach, dotyczące
specyfiki programu DK+IL: sposobów komunikacji i współpracy, budowy relacji i prowadzenia projektu, pożądanych efektów projektu. Spotkania miały również na celu wypracowanie rozwiązań dla szczegółowych
kwestii realizacyjnych,
„ opracowano projekt regulaminu konkursu na
inicjatywy lokalne oraz wniosek aplikacyjny
„Karta Nowej Idei” do której wypełnienia
zobligowani byli startujący w konkursie
mieszkańcy,
„ w ramach trwania projektu dostępny przedstawiciel ARTerii Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach konsultował pomysły
i propozycje inicjatyw zgłaszanych przez zainteresowanych,
„ każdy warsztat diagnostyczny, edukacyjnoinformacyjny przeprowadzony ze społecznością lokalną posiadał komponent upowszechniający idee DK+IL oraz warstwę konsultacyjną i instruktażową projektu „Ornontowice Nowych Idei”.
5
Diagnoza
Powyższe działania ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach zrealizowała we
współpracy ze specjalistami, badaczami z Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach
oraz przy udziale Animatora oddelegowanego
przez Narodowe Centrum Kultury – organizatora programu DK+IL.
Obszar promocyjny
To niezmiernie istotny obszar dla powodzenia
projektu a kolportowane w różnoraki sposób informacje zachęciły mieszkańców do współudziału w projekcie. Przygotowano autorską identyfikację wizualną, promowano projekt za pośrednictwem druków ulotnych, kanałów prasowych
i wirtualnych, w tym społecznościowych, wykorzystano też marketing szeptany. Nawiązano
współpracę m.in. z Gimnazjum im. Noblistów
Polskich oraz Zespołem Szkół Ponadgimnazjalnych w Ornontowicach, grupami nieformalnymi, lokalnymi liderami, tak by kreować pozytywny klimat dla aktywności społecznej w „Ornontowickich Nowych Ideach”. Prowadzono również
bieżącą dokumentacje fotograficzną. Mimo determinacji i zastosowanych narzędzi w znikomym stopniu udało się zainteresować udziałem
w organizowanych warsztatach diagnostycznych, edukacyjno-informacyjnych nowych mieszkańców Ornontowic, grupy docelowej mającej
szczególne znaczenie dla pierwotnych założeń
projektu. W przeszłości należy więc wypracować
inny, skuteczniejszy oparty o proces sposób oddziaływania. Sukcesem okazał się jednak sam
konkurs, właściwa narracja i sposób komunikacji oraz zastosowane narzędzia przełożyły się na
duże zainteresowanie mieszkańców konkursem
na inicjatywy, których zgłoszono 20.
Obszar warsztatów diagnostycznych,
edukacyjno-informacyjnych i konkursu
Przygotowano i przeprowadzono 6 warsztatów
diagnostycznych, edukacyjno-informacyjnych
z przedstawicielami grup docelowych oraz innymi zainteresowanymi rezydentami Ornontowic.
Na rzecz właściwej i efektywnej diagnozy
przygotowano dostosowane scenariusze warsztatów oraz po szerokich konsultacjach optymalny harmonogram spotkań, do zrealizowania
w dogodnych warunkach i dostosowanych
okolicznościach czasowych. Prócz nadrzędnego celu zastosowanych badań animacyjnych –
diagnozy społecznej, mapy potrzeb i zasobów,
ich celem było wytworzenie atmosfery służącej korzystaniu z potencjału kulturotwórczego
środowisk lokalnych.
Wartością dodana okazały się postulaty społeczności co do funkcjonującego profilu oraz
sposobów realizacji stałych form działalności
ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach. Każdy przeprowadzony warsztat diagnostyczny, edukacyjno-informacyjny posiadał
komponent upowszechnienia idei DK+IL oraz
warstwę konsultacyjną i instruktażową projektu „Ornontowice Nowych Idei”. Promował też
praktykę aktywności społecznej. Sam konkurs
przeprowadzono w oparciu o czytelny regulamin i prosta aplikację konkursową, podczas
trwania konkursu konsultowano wszelkie wątpliwości zgłaszane przez zainteresowanych
konkursem mieszkańców.
2. Warsztaty diagnostyczne, edukacyjnoinformacyjne przeprowadzono w oparciu
o harmonogram:
1. 11 kwietnia 2016 dla uczniów w Gimnazjum
im Noblistów Polskich w Ornontowicach,
2. 11 kwietnia 2016 dla uczniów w Zespole
Szkół Ponadgimnazjalnych w Ornontowicach,
3. 19 kwietnia 2016 dla mieszkańców w ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach,
4. 20 kwietnia 2016 dla grupy nieformalne
w ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach,
5. 25 kwietnia 2016 dla młodzieży oraz zainteresowanych mieszkańców w ARTerii Centrum
Kultury i Promocji w Ornontowicach,
6. 30 maja 2016 dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców w ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach.
6
3. 11 kwietnia 2016 dla uczniów w Gimnazjum im. Noblistów Polskich w Ornontowicach (20 osób)
Zaproszona na spotkanie grupa uczniów
podzieliła się opiniami w zakresie potrzeb i odbioru współczesnych treści kulturowych. Bardzo jasno i wydaje się świadomie określiła również pożądany standard kierowanej do nich
oferty opartej o technologie, dostosowany komunikat i większą dostępność. Powyższe wydaje się „bazą” dla budowania relacji z tym środowiskiem.
Pierwszym poruszonym wątkiem była interesująca grupę przestrzeń wirtualna, a więc Esport i środowisko YouTuberów (wideo kreatorzy publikujący treści w internecie za pomocą
kanału You Tube). Urządzenia mobilne, konsole do gier i komputery na codzień służą młodym ludziom do kontaktu, edukacji i rozrywki,
warto więc uwzględniać te warunki, kombinując je z bardziej analogową, fizyczna formą interakcji.
Jako odbiorcy sztuki najbardziej interesujące medium deklarują kino, z ich relacji wynika
jednak, że w Ornontowicach dostępne niestety wyłącznie w ferie. Uczestnictwo w seansach
filmowych zidentyfikować możemy jako silną
potrzebę.
Młodzi gimnazjaliści deklarowali zainteresowanie instytucjonalną ofertą warsztatową:
spotkanie z ciekawymi i sławnymi ludźmi, bądź
działania typu „wehikuł czasu”, warsztaty fotograficzne. Tu taj jednak musimy pamiętać
o „bazie” ujętej powyżej.
Uczniowie dobrze wspominają międzynarodowe wymiany młodzieży i towarzyszące im aktywne działania. Jako słabą stronę otaczającej
ich przestrzeni postrzegają to, że nieodległy od
Ornontowic zabytkowy zamek pozostaje w rękach prywatnych, co ogranicza eksplorację historyczną tego miejsca.
Wartością dodaną spotkania była podsumowująca autorefleksja uczestników spotkania.
ORNONTOWICE NOWYCH IDEI
Młodzież wspólnym głosem zadeklarowała
chęć kontynuacji nauki ponadgimnazjalnej już
poza Ornontowicami, w cyniczny sposób krytykując ofertę edukacyjną funkcjonującego na
terenie gminy Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych, kojarząc swój rozwój z miastami: Mikołowem, Rybnikiem, Żorami, Katowicami.
4. 11 kwietnia 2016 dla uczniów w Zespole
Szkół Ponadgimnazjalnych w Ornontowicach
(10 osób)
Uczestnicy spotkania w konkretny sposób
puentowali sytuacje społeczną ich środowiska
oraz wewnętrzne i zewnętrzne relacje. Opowiadali o dotychczasowych doświadczeniach społeczności szkolnej, ale i indywidualnych potrzebach, opisując kulturę głównie jako doświadczenie rozrywki.
W ramach pracy warsztatowej szybko zarysowały się osie dyskusji, a były to: miejsca i aktywności.
Jako miejsca zidentyfikowane zostały przestrzenie z optymalną lub dogodną infrastrukturą, lecz nie są jednoznacznie akceptowane:
a) ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach – badana młodzież ponadgimnazjalna nie identyfikuje się z marką instytucji,
mówi też o słabej rozpoznawalności w tej grupie społecznej. Wskazuje na dużą aktywność
ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach dedykowaną głównie dzieciom i seniorom. Jednocześnie uczestnicy widzą też potencjał tego miejsca, dobrze wspominają zorganizowaną tam swojego czasu „strefę kibica”
i ewentualne zaangażowanie się instytucji w Ornontowickie inicjatywy, np.: kinowe czy lodowisko z muzyką.
b) Park i Świątynia Zadumy. Młodzi ludzie
serdecznie patrzą na inicjatywy eksploatujące
Park, widzą sens w zagospodarowywaniu przestrzeni publicznej na potrzeby społeczności:
imprezy kulturalne z grillem, wakacyjne potańcówki, kino plenerowe, koncerty z wykorzystaniem amfiteatru. Świątynia Zadumy natomiast
Diagnoza
dla badanych wciąż jest miejscem niedookreślonym, z którego definicją warto się zmierzy
c) W ramach warsztatu uczniowie wypracowali przykłady interesujących ich aktywności
warsztatowych takich jak: „Paitball z historią
w tle”, „Jak podróżować za psie pieniądze?”
czy „Warsztaty barmańskie połączone z biesiadą”.
Podsumowując uczestnicy odnieśli się również do ich szkolnej tradycji „Dnia Maturzysty”.
Apelowali o powrót starej formuły widowiska
kabaretowego, która to w ich ocenie rażąco
zmieniona została przez władze szkoły. Zależy
im na dyskusji wokół tego tematu.
5. 19 kwietnia 2016 dla mieszkańców
w ARTerii Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach (1 osoba)
Z racji obecności na spotkaniu tylko jednej
osoby działania ograniczone zostały do otwartego komunikatu dotyczącego pełnej idei projektu oraz samego konkursu dla mieszkańców
na inicjatywy współrealizowane z ARTerią Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach.
Wartością dodana stał się fakt, że jedyna uczestniczka spotkania reprezentuje lokalne medium
prasowe, docelowo mogące wesprzeć promocje projektu.
6. 20 kwietnia 2016 dla grupy nieformalne
w ARTerii Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach (20 osób)
Uczestnikami spotkania okazali się liderzy
ornontowickich inicjatyw i grup nieformalnych
oraz instytucji. W ramach badania animacyjnego, bazując na zdiagnozowanych zasobach
sprawnie projektowali działania interesujące
ich w ramach nieformalnych mikrośrodowisk
skupionych wokół: KGW, Towarzystwa Miłośników Ornontowic, oświaty i samorządu, Gminnej Biblioteki Publicznej oraz twórców indywidualnych.
7
KGW w Ornontowicach wydaje się aktywne i progresywne, jasno komunikuje o swoich
potrzebach które dzielą się na dwa typy:
a) promocja i upowszechnianie dorobku
i twórczości KGW oraz angażowanie młodszych
pokoleń. W ramach powyższego warto realizować i publikować wysokiej jakości materiały audiowizualne promujące i dokumentalne, to
opinia członkiń KGW,
b) zdrowy tryb życie, a więc ruch, taniec
oraz warsztaty z dietetykami, ważne natomiast
by systematyczna praca z dietetykiem podparta była pracą z motywującym psychologiem. Zauważamy, że styl i kwestia jakości życia członkiń KGW staje się dla nich istotna – warta do
zagospodarowania.
Towarzystwo Miłośników Ornontowic to
nieoceniony zasób lokalnego patriotyzmu i wiedzy historycznej. Warty systematycznego
wsparcia z silnym uwzględnieniem tego technologicznego i materiałowego. Towarzystwo
wciąż posiada nieopracowane dane. Wartościowe informacje specjalistów Towarzystwa mogą
zasilać gminny portal historyczny, kultywujący
lokalną tożsamość. Właściwe wydaje się inwestowanie w wirtualne narzędzia promujące
dziedzictwo Ornontowic gównie wśród młodych mieszkańców, których warto zapraszać do
współtworzenia treści lub dzieleniem się opiniami.
Przedstawiciel samorządu zadeklarował
i podkreślił silną aktywizacje Parku jako przestrzeni publicznej dedykowanej społeczności
lokalnej. Zaprezentował postawę otwartości dla
wszystkich zainteresowanych organizacją tam
inicjatyw, przypomniał również o określonych
standardach funkcjonowania w parkowej rzeczywistości determinujących określone typy
aktywności.
Przedstawiciele oświaty prezentując doświadczenia pedagogiczne poproszeni zostali
przez grupę o przeniesienie części aktywności
szkolnych na teren Parku z uwzględnieniem
przestrzeni amfiteatru.
8
Badania wykazują dużą otwartość Gminnej
Biblioteki Publicznej, posiadającej zróżnicowane doświadczenia animacyjne, gotowej do
współpracy na kierunkowanej na rozwój, wiedzę i integracje społeczności.
Twórcy indywidualni podczas spotkania reprezentowali klasyczną postawę, określając
swoją autorską działalność jako tą przede
wszystkim wartą wsparcia. Tutaj pojawiła się
kwestia Chóru, którego twórczość w automatyczny sposób wpisuje się w przestrzeń prezentacyjną Świątyni Zadumy, zagospodarowując
aktywność twórczą społeczności, definiując to
miejsce. Kolejnym twórczym wątkiem byli ornontowiccy poeci, którzy nie publikują swych
tekstów. Badanie wykazało potencjalny zasób
tekstów mogących mieć wartość dla lokalnego
obiegu kultury i zaangażowania twórców.
Jednogłośnym postulatem badanej grupy
było zwiększenie aktywności ARTerii Centrum
Kultury i Promocji w Ornontowicach w zakresie generowania i różnoformatowego (cyfrowego i analogowego) udostępniania treści związanych z wydarzeniami kulturalnymi i inicjatywami społecznymi w gminie. Podsumowując,
dla tak zaangażowanych środowisk obecnych
na spotkaniu ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach stanowić może doskonałą,
otwartą, moderowaną platformę współpracy
i doradztwa.
7. 25 kwietnia 2016 dla młodzieży oraz zainteresowanych mieszkańców w ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach
(25 osób)
To jedno z najbardziej zaskakujących spotkań w ramach warsztatów diagnostycznych,
edukacyjno-informacyjnych. Otwarta, zróżnicowana wiekowo grupa próbowała opisać Ornontowice jako miejsce do życia, charakteryzowała styl życia mieszkańców, opisywała konkretne miejsca.
ORNONTOWICE NOWYCH IDEI
Interesującym z punktu widzenia diagnozy
są wnioski dotyczące wizji funkcji Parku. Podczas zogniskowanego wywiadu grupa negatywnie odniosła się do zjawiska, które nazwali
„Parkozą”, a więc silnej determinacji ze strony
samorządu i instytucji miejskich by jak najefektywniej eksploatować zrewitalizowane przestrzenie. Uczestnicy zauważali również jedyne
właściwy i powtarzalny charakter parkowych
aktywności proponowanych przez organizatorów, odczuwając zmęczenie wciąż patetyczną
parkową narracją w przestrzeni publicznej Ornontowic.
Badani wskazywali również silną potrzebę
rozbudowy bazy gastronomicznej spełniającej
współczesne standardy, która niewątpliwie spowodowałyby, iż Park stałby się bardziej przyjazny jego użytkownikom.
Refleksja części badanych odnosi się bezpośrednio do stylu życia Ornontowiczan. Mówimy tu o napływowych mieszkańcach średnio
identyfikujących się z miejscem, ale przede
wszystkim o braku nawyku „wyjścia na zewnątrz”, spacerów, przebywania w przestrzeni publicznej – spotkania. Głos ten rozwinął się
w tezę, że Ornontowice to świetne miejsce do
praktyki filozofii „slow”. Tu odnoszono się do
doliny Potoku ornontowickiego jako miejsca
relaksu doskonałego dla aktywności mieszkańców i gości Ornontowic. Badani rekomendowali
by organizatorzy inicjatyw w projekcie dywersyfikowali miejsca akcji, korzystając z dóbr natury Ornontowic.
Uczestnicy spotkania wyraźnie doceniają
role edukacji prowadzonej przez instytucje publiczne i organizacje oraz aktywistów. Stawiają
przede wszystkim na działania dające praktyczne umiejętności, jak: fotografowanie, grillowanie, roll-skateing, prowadzenie ogrodu. Ciekawa wypracowana propozycja, szczególnie dla
ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach czy biblioteki publicznej jest systematyczna pomoc w nauce skierowana do dzieci.
9
Diagnoza
8. 30 maja 2016 dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców w ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach (25 osób)
Spotkanie to miało charakter podsumowujący i konsultacyjny, dedykowane było wszystkim chętnym którzy myślą o wzięciu udziału
w konkursie na lokalne inicjatywy. Podczas spotkania pracownicy Arteria Centrum Kultury
i Promocji wraz z przedstawicielem Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach odpowia-
dali na pytania jak aplikować, które z kosztów
są kwalifikowane, przypomniano założenia regulaminu. Omówiono również kwestie optymalizacji budżetów i harmonogramów konkretnych pomysłów. Organizatorzy spotkania przypomnieli idee towarzyszące programowi DK+IL
i te będące istotą ornontowickiego projektu.
Starano się wzmocnić poczucie sprawstwa
wśród gości spotkania i zachęcić by ostatecznie wzięli udział w inicjatywie.
III. PODSUMOWANIE I KONKURS
W ramach spotkań i szerokiej obserwacji
środowiska zdiagnozowano szczegółowe problemy i obszary godne interwencji. Sama idea
potrzeba kontynuacji badań animacyjnych społeczności wydaje się oczywista, by pozostawać
relacjach i wciąż szukać nowych, ujawniając
kolejne potencjały społeczne. W badaniach
ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach stabilnie lokuje się na mapie kulturalnej Ornontowic, silnie współpracuje z innymi obecnymi na tej mapie podmiotami i aktywistami. Wypełnia też założoną sobie misję, poszukuje i analizuje. Największym wyzwaniem
projektu okazało się zaangażowanie tzw. „nowych mieszkańców Ornontowic”, przy czym
określenie „nowi” ma dość szerokie zastosowanie, odnosi się również do mieszkańców
osiedla bloków z lat siedemdziesiątych. Objazd
po nowo wybudowanych częściach gminy dał
obraz wyzwania jakim jest angażowanie nowych zamożnych, lecz zapracowanych „nowych” mieszkańców. Bezpośrednie rozmowy
z Ornontowiczanani dały badaczom przemyślenia, że to czego im trzeba to estetycznej, przyjaznej, spokojnej przestrzeni, gdzie mogliby się
spotykać ze swoimi najbliższymi sąsiadami (na
lodach, kawie, w otoczeniu przyrody). I nie
koniecznie musi to być przestrzeń nowego par-
ku. Powyższa refleksja pozwala wnioskować by
przy wyborze inicjatyw kierować się różnorodnością miejsc, form i grup wiekowych, pamiętając o haśle projektu: „Nowe Idee”.
1-20 czerwca 2016 r.
Konkurs na inicjatywy lokalne
Ogłoszeniu konkursu towarzyszyła publikacja aplikacji konkursowej „Karta Nowej Idei”
i regulaminu. Warto zaznaczyć, że oba dokumenty powstały w oparciu o doświadczenia
diagnostyczne oraz konsultacje z badaczami Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach.
Zadbano by aktywnie promować konkurs
w przestrzeni wirtualnej, ale także mediach
drukowanych czy za pomocą marketingu szeptanego. ARTeria Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach zastosowało bardzo ogólną
i zrozumiałą wersję regulaminu, ujmującą jednak istotne założenia ornontowickiego projektu. Sam wniosek aplikacyjny zawierał wszystkie niezbędne elementy, był przy tym prosty.
W prezentowany powyżej sposób Animator
oddelegowany przez NCK odniósł się, recenzując oba dokumenty.
10
ORNONTOWICE NOWYCH IDEI
23 czerwca 2016 r.
Komisja konkursowa wraz z prezentacjami
Komisja konkursowa pracowała w trybie społecznym. Prócz regularnej pracy członków kapituły konkursowej dokonano prezentacji złożonych inicjatyw, prezentujący przedstawiciele konkretnych pomysłów mogli też wybrać najbardziej
pożądaną w ich odbiorze inicjatywę.
W skład kapituły konkursowej weszli Agata
Lisowicz-Wala – Dyrektor Domu Kultury w Suszcu, Tomasz Ignalski – dyrektor Chorzowskiego
Centrum Kultury w Chorzowie oraz Aleksander
Lysko – przedstawiciel Regionalnego Instytutu
Kultury w Katowicach, którzy po zapoznaniu się
z wnioskami aplikacyjnymi i wysłuchaniu 20
prezentacji oraz uznania woli społecznej przedstawicieli inicjatyw wybrali do realizacji pięć
z nich:
„Przestrzeń interwencji – młodzi architekci
dla Ornontowic”, w ramach której młodzi
studenci architektury na terenie miejscowości, wykonają przykuwające wzrok instalacje. Intencją inicjatywy jest poruszenie
zbiorowej wyobraźni i refleksyjne przyjrzenie się codziennie mijanym miejscom.
„ONI łączy pokolenia” – projekt złożony
przez ornontowickich wolontariuszy którzy
wraz z dorosłymi chcą zmienić wygląd
mostu znajdującego się w centrum gminy.
Na moście powstanie graffiti lub mural.
W drugiej części projektu uczestnicy wezmą
udział w warsztatach cyrkowych.
„Young stage” – to propozycja dla młodych
zespołów które będą mogły zaprezentować
się na scenie w Amfiteatrze Parkowym i odczarowując go. W pierwszym etapie projektu ogłoszony zostanie internetowy konkurs dla młodych kapel muzycznych różnych styli. Na wyników wytypowane zostaną młode lokalne zespoły, które zagrają
na dużej scenie „robiąc hałas”.
„Ornontowice i jej mieszkańcy w dawnej
fotografii” / „Lokalnie ale jadalnie” / „Fotobaza” – to połączone projekty dwóch inicjatorów. W ramach projektu zebrane zostaną lokalne opowieści oraz zdjęcia z których finalnie powstanie wystawa dla mieszkańców.
„Szycie integruje” – to propozycja Koła Gospodyń Wiejskich. Do projektu zostaną zaproszone panie które chcą się nauczyć szyć.
W trakcie warsztatów stopniowo będą
przechodziły od łatwych do coraz trudniejszych prac krawieckich. To projekt wybrany wolą społecznej części komisji konkursowej
Warto podsumować, że prace komisji dyktowały doświadczenia i obserwacje procesu
diagnostycznego oraz główne założenia programu. Do realizacji zaproszono również propozycje, która znalazła uznanie strony społecznej podczas prac Kapituły konkursowej. Ostatecznie Ujęto inicjatywy zróżnicowane, również
pod kątem miejsca ich realizacji oraz mogące
stanowić interesującą propozycję dla nowych
mieszkańców. W dalszej kolejności przeprowadzono proces konsultacyjny z autorami pomysłów szczególnie w zakresie optymalizacji budżetów i harmonogramów. Ostatecznie w konkursie rozdysponowano pełną kwotę 23 tyś. zł.
ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach publicznie zadaedeklarowała, że
dołoży starań by inicjatywy które nie zostały
wybrane w konkursie jednak zrealizować. Ujawniony kapitał społeczny stanowi doskonałą bazę
dla kolejnych działań realizowanych z pożytkiem dla mieszkańców Ornontowic.
Diagnoza
11
WNIOSKI I REKOMENDACJE
Zebrany podczas realizacji etapu diagnostycznego materiał i doświadczenia badaczy
pozwalają sformułować uwagi dotykające sfer:
praktyk ARTeria Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach oraz przestrzeni publicznej
Ornontowic jako takiej.
Praktyki ARTeria Centrum Kultury
i Promocji w Ornontowicach
Ważne by działania instytucji oparte były
o zidentyfikowane zasoby lokalne, partnerów,
co jest już domeną instytucji. Pożądaną jednak
kwestią jest by poszukiwać i odnajdywać nowe
potencjały, aktywizować kolejnych mieszkańców, angażując, dając poczucie sprawstwa. ARTeria Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach stanowić może doskonałą, otwartą, moderowaną platformę współpracy i doradztwa.
Pożądanym z punktu widzenia rozwoju instytucji jest wzrost świadomości i wiedzy pracowników ARTeria Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach w zakresie technik animacyjnych i pracy ze społecznością lokalną. Istotny
tu jest szczególny typ wrażliwości oraz wymiana dobrych praktyk. Tu wartościowym wydaje
się systematyczne uczestnictwo pracowników
w wydarzeniach branżowych, popularyzujących
animacje kulturową, bądź konkretnych sytuacjach szkoleniowo-seminaryjnych.
Właściwe wydaje się zainwestowanie w wirtualne narzędzia promujące dziedzictwo Ornontowic oraz aktualności kulturalnych i akcje społeczne lokalnych aktywistów wśród mieszkańców, których warto zapraszać do współtworzenia treści lub dzieleniem się opiniami.
Podczas badania młodzież gimnazjalna jasno określiła pożądany standard kierowanej do
nich oferty opartej o technologie, dostosowany komunikat i większą dostępność. Powyższe
wydaje się „bazą” dla budowania relacji z tym
środowiskiem. Urządzenia mobilne, konsole do
gier i komputery na codzień służą młodym ludziom do kontaktu, edukacji i rozrywki, warto
więc uwzględniać te warunki, kombinując je
z bardziej analogową, fizyczna formą interakcji.
W ramach diagnozy stwierdzono niską
wśród młodzieży ponadgimnazjalnej identyfikację z marką instytucji, chodź z drugiej strony
jasno wskazywali zauważalną aktywność ARTerii Centrum Kultury i Promocji w Ornontowicach dedykowaną dzieciom i seniorom. Niemniej warto wciąż podejmować próby angażowania tej szczególnej grupy, ale już nie tylko
w inicjatywy kulturowe – raczej społeczne i rozrywkowe, w tym sensie młodzież widzi potencjał miejsca ARTerii Centrum Kultury i Promocji
w Ornontowicach.
Towarzystwo Miłośników Ornontowic to
nieoceniony zasób lokalnego patriotyzmu i wiedzy historycznej. Warty systematycznego
wsparcia z silnym uwzględnieniem tego technologicznego i materiałowego. Wartościowe
informacje specjalistów Towarzystwa mogą
zasilać gminny portal historyczny, kultywujący
lokalną tożsamość również na rzecz najmłodszych mieszkańców Ornontowic.
Ornontowickie KGW wydaje się aktywne
i progresywne, jasno komunikuje o swoich potrzebach, zgodnie z dotychczasową praktyką
należy wspierać tę inicjatywę i modelować jej
działalność dla szerokiego pożytku mieszkańców w tym młodzieży.
Należy kontynuować działania mające na
celu rozpoznanie potrzeb społeczno-kulturowych i wytrwale budować relacje z „nowymi
mieszkańcami Ornontowic”. Wykorzystując
kolejne sposoby komunikacji i pozytywnego,
animacyjnego oddziaływania.
12
Przestrzenie publiczne w Ornontowicach
Interesującym z punktu widzenia diagnozy
są wnioski dotyczące wizji funkcji Parku. Część
badanych: gimnazjaliści i młodzież starsza serdecznie patrzą na inicjatywy eksploatujące Park,
widzą sens w zagospodarowywaniu przestrzeni publicznej na potrzeby społeczności. Część
bardziej świadomych mieszkańców odniosła się
do zjawiska silnej determinacji ze by jak najefektywniej eksploatować zrewitalizowane
przestrzenie Parku. Uczestnicy zauważali również powtarzalny charakter parkowych aktywności proponowanych przez organizatorów,
odczuwając zmęczenie wciąż patetyczną parkową narracją. Należy więc wprowadzić bardziej niezobowiązujący charakter parkowych
imprez i wydarzeń lub w większym stopniu
dywersyfikować miejsca ich akcji, korzystając
z dostępnych dóbr natury Ornontowic.
Badani wskazywali również silną potrzebę
rozbudowy bazy gastronomicznej spełniającej
współczesne standardy, która niewątpliwie spowodowałaby, iż Park stałby się bardziej przyjazny jego użytkownikom.
ORNONTOWICE NOWYCH IDEI
Świątynia Zadumy dla części badanych jest
wciąż miejscem niedookreślonym, z którego definicją warto się zmierzyć. Istnieje natomiast
wspólna akceptacja na rzecz determinowania
typów organizowanej tam aktywności.
Należy wspierać wśród mieszkańców nawyk
„wyjścia na zewnątrz”, spacerów, wspólnego
przebywania w przestrzeni publicznej, proponując okazje niejednoznaczne, niemonotonne
i niestandardowe: sportowe, kulturowe, czy po
prostu rozrywkowe.
Wartością dodaną diagnozy może stać się
wskazanie, że dobrą dla kwestii rozwoju Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych w Ornontowicach
stać się może rewizja części kierunków kształcenia, tak by lepiej odpowiadać na lokalne potrzeby edukacyjne środowiska, zachowując jednocześnie swój wyjątkowy charakter i tradycję.
Regionalne Obserwatorium Kultury
Regionalnego Instytutu Kultury w Katowicach:
Maciej Zygmunt
Aleksander Lysko
Łukasz Dziuba