Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie

Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny
w Chełmie
INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA
SANITARNEGO MIASTA CHEŁM
ZA 2014 ROK
Chełm, dnia 25 lutego 2015 r.
INFORMACJA
o stanie bezpieczeństwa sanitarnego
miasta Chełm za 2014 rok
Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie działając w oparciu o Ustawę z dnia
14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz. 1263 z późn. zm.)
prowadził działalność kontrolną, badawczą, opiniodawczą i profilaktyczną w ramach szeroko pojętej
promocji zdrowia oraz zadań określonych w Narodowym Programie Zdrowia.
Realizując powyższe zadania inspekcja sanitarna powiatu chełmskiego przedstawia w niniejszej
informacji ocenę:
-
sytuacji epidemiologicznej,
-
warunków zdrowotnych środowiska bytowania człowieka (komunalne, żywieniowe,
środowiska pracy, nauczania i wychowania),
-
działalności opiniodawczej i kontrolnej nadzoru zapobiegawczego,
-
działalności w zakresie edukacji zdrowotnej społeczeństwa.
2
I. Ocena sytuacji epidemiologicznej
Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych miasta Chełma można ocenić jako korzystną. Nie
było epidemicznego występowania chorób zakaźnych. W 2014 roku obserwowany wzrost zachorowań
na niektóre choroby zakaźne miał - podobnie jak w latach ubiegłych – charakter okresowy lub był
kontynuacją trendów wieloletnich. Zarejestrowano spadek zachorowań na: płonicę, różyczkę, świnkę,
wzw C, wirusowe zakażenia jelitowe. Wzrost zachorowań wystąpił na: salmonelozę, biegunkę,
boreliozę, ospę wietrzną, wzw B, gruźlicę. Na tym samym poziomie utrzymują się zachorowania na:
różę, nagminne zapalenie przyusznic, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Liczba kontaktów ze
zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę skutkujących podjęciem decyzji o szczepieniu utrzymuje się
na tym samym poziomie.
Tabela 1. Liczba zachorowań oraz wskaźniki zapadalności.
Lp.
Nazwa jednostki chorobowej
2014
2013
zach.
zap.
zach.
zap.
1.
Salmoneloza
44
67,5
33
50,3
2.
Bakteryjne zakażenia jelitowe
8
12,3
9
13,8
3.
Wirusowe zakażenia jelitowe
33
50,6
44
67,0
4.
Biegunki ogółem:
84
128,8
59
89,9
w tym u dzieci do lat 2
41
222,7
28
152,1
5.
Róża
8
12,3
4
6,1
6.
Płonica
3
4,6
20
30,5
7.
Borelioza
18
27,6
11
16,8
8.
Ospa wietrzna
503
771,4
363
553,1
9.
Różyczka
9
13,8
147
224,0
10.
Świnka
6
9,2
4
6,1
11.
WZW typu B
4
6,1
0
0
12.
WZW typu C
5
7,7
11
16,8
13.
Gruźlica
12
18,4
9
13,7
14.
Zapalenie opon m-r bakteryjne
0
0
1
1,5
15.
Zapalenie mózgu nieokreślone
1
1,5
1
1,5
16.
Nowo wykryte zakażenia HIV
1
1,5
1
1,5
17
Kontakt ze zwierzętami podejrz. o
9
13,8
9
13,8
wściekliznę
3
W 2014r. wystąpił wzrost zachorowań na wzw typu B.
wzw B
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 1. Sytuacja epidemiologiczna wzw typu B na terenie miasta Chełma
w latach 2006-2014
W 2014r. zarejestrowano mniej zachorowań na wzw typu C, jednak w dalszym ciągu są one
dużym problemem epidemiologicznym ze względu na brak swoistych metod zapobiegania
zakażeniom. W działaniach inspekcji sanitarnej, kładzie się nacisk na kontrolę sterylizacji,
dezynfekcji, procedur wykonywania zabiegów (medycznych i niemedycznych) naruszających ciągłość
tkanek oraz utrzymanie wysokich standardów higieniczno – sanitarnych wykonywania tych
świadczeń. Wczesne rozpoznanie zakażenia daje wysoką szansę wyleczenia. To powinno skłaniać do
podejmowania działań zapewniających dostępność do specjalistycznego poradnictwa, diagnostyki
laboratoryjnej i leczenia.
4
wzw C
25
20
15
10
5
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 2. Zapadalność na wzw typu C na terenie miast Chełma w latach 2006-2014 r.
W 2014r.wystąpił wzrost zatruć pokarmowych wywołanych pałeczką Salmonella.
Zarejestrowano 44 przypadki (zap.67,5).
Wystąpiło 1 ognisko zatrucia pokarmowego w przedszkolu. Ogółem narażonych było 129 osób,
zachorowało 24 z tego 2 hospitalizowano. Czynnikiem etiologicznym była pałeczka Salmonella
Enteritidis. Nośnikiem pałeczek były prawdopodobnie jaja, które użyto do sporządzenia pulpetów.
Kontynuowano akcję oświatowo-zdrowotną w zakresie profilaktyki zatruć pokarmowych.
salmonelozy
70
60
50
40
30
20
10
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 3. Sytuacja epidemiologiczna salmonelozy na terenie miast Chełma
w latach 2006-2014 r.
5
W 2014r. zachorowania na nagminne zapalenie przyusznic utrzymywały się na niskim poziomie.
nagminne zapalenie przyusznicy
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 4. Sytuacja epidemiologiczna nagminnego zapalenia przyusznic na terenie
miasta Chełma w latach 2006-2014
Po wzroście zachorowań na różyczkę
w 2012r. i 2013r. w
2014r. wystąpił spadek
zachorowań.
różyczka
250
200
150
100
50
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 5. Sytuacja epidemiologiczna różyczki na terenie miasta Chełma
w latach 2006-2014
6
W 2014r. wystąpił wzrost zachorowań na ospę wietrzną.
ospa wietrzna
900
800
700
600
500
400
300
200
100
0
2006
2007
2008
2009
2010
Zap.m.Chełm
2011
2012
2013
2014
Zap. kraj
Wykres 6. Sytuacja epidemiologiczna ospy wietrznej na terenie miasta Chełma w latach 2006-2014
Nie było zachorowań na: dur brzuszny, błonicę, krztusiec, odrę, poliomyelitis, czerwonkę,
wzw typu A, wzw typu B ostre, tężec, botulizm, brucelozę, bąblowicę, włośnicę, grypę, AIDS, kiłę,
rzeżączkę, chlamydiozy, kleszczowe zapalenie mózgu, inwazyjną chorobę meningokokową i
haemophilus influenzae.
Tabela 2. Procent uodpornienia dzieci i młodzieży w 2014 roku w porównaniu z latami 2012 - 2013
Lp.
Uodpornienie przeciwko
2014
2013
2012
1
Krztuścowi
96,0
96,4
96,5
2
Błonicy i tężcowi
98,0
98,2
98.3
3
Poliomyelitis
96,8
96,4
96,5
4
Odrze
99,0
99,2
99,1
5
Gruźlicy (szczepienia noworodków)
98,7
98,8
99,1
6
Różyczce
99,9
99,9
99,9
7
Wzw typu B
96,5
97,4
96,2
8
Haemophilus influenzae typu B
93,4
94,3
93,4
7
W 2014 roku opracowano 152 ogniska chorób zakaźnych. Najwięcej dotyczyło zachorowań
na: zatrucia pokarmowe wywołane pałeczką Salmonella 46 przypadków, wzw
33, boreliozę – 25,
gruźlicę - 15, inne zachorowania – 33. We wszystkich ogniskach przeprowadzono dochodzenie
epidemiologiczne a osoby ze styczności objęto nadzorem.
Na terenie powiatu grodzkiego znajduje się 248 obiektów służby zdrowia. Przeprowadzono w nich
209 kontroli. Usterki najczęściej dotyczyły złego stanu technicznego, malowania pomieszczeń. W celu
usunięcia stwierdzonych uchybień wydano 4 decyzje.
II. Higiena środowiska i obiektów użyteczności publicznej.
1. Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia i na potrzeby gospodarcze.
Wody podziemne na terenie miasta Chełma stanowią jedyne źródło zaopatrzenia w wodę
przeznaczoną do spożycia przez ludzi.
Podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności miasta w wodę do spożycia jest wodociąg
zbiorowego zaopatrzenia eksploatowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej
Sp. z o.o. w Chełmie. Stan higieniczno - sanitarny ujęć wody i stacji wodociągowych wodociągu w
roku 2014 był dobry. Na podstawie prowadzonego przez Powiatową Stację Sanitarno –
Epidemiologiczną w Chełmie monitoringu kontrolnego i przeglądowego jakości wody dostarczanej
przez Wodociąg Zbiorowego Zaopatrzenia w Chełmie, należy stwierdzić, że mieszkańcy Chełma
korzystali w 2014 r. z wody o dobrej jakości. Obiekt ten zaopatruje w wodę ok. 64 000 mieszkańców
Chełma. W okresie sprawozdawczym odnotowywano jednostkowe interwencje w sprawie jakości
wody od mieszkańców miasta, które po dokonaniu badań laboratoryjnych nie potwierdziły się.
W 2014 r. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna nadzorem sanitarnym objęła
również 2 wodociągi lokalne zlokalizowane na terenie miasta.
Ich ocenę przedłożono w poniższej tabeli 3.
Tabela 3. Wodociągi lokalne
Nazwa wodociągu lokalnego
Liczba ludności
korzystającej
3
(m /d)
dobra / zła
z wody
dobrej
jakości
Produkcja Ocena wody
Gmina
Miejscowość
Ulica
z wody złej
jakości
m. Chełm
SP WSzS Chełm
Szpitalna 53
140
dobra
1
-
m. Chełm
PKP Chełm
Rejowiecka
176
50
dobra
31
-
32
-
Razem :
8
2. Miejsca wyznaczone do kąpieli i baseny kąpielowe.
W roku 2014 kontynuowano nadzór sanitarny nad miejscem wyznaczonym do kąpieli
zlokalizowanym na terenie „Glinianek Horodyskich”. Zarządca obiektu w ramach kontroli
wewnętrznej przeprowadził badania jakości wody w miejscu wyznaczonym do kąpieli przed sezonem
letnim i w trakcie trwania sezonu. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym, a teren
przylegający do kąpieliska utrzymywany był w porządku i czystości.
W roku 2014 kontynuowano nadzór sanitarny nad Krytą Pływalnią Zespołu Szkół
Ogólnokształcących Nr 8. W ramach nadzoru sanitarnego nad Krytą Pływalnią ZSzO Nr 8
przeprowadzono 2 kontrole stanu sanitarno - higienicznego, pobrano 40 próbek wody do badań
laboratoryjnych oraz wydano jedną decyzję administracyjną w sprawie:
1. Doprowadzenia do należytego stanu sanitarno – higienicznego ścian i sufitów w szatniach
chłopców i dziewcząt, oraz w korytarzach za i przed szatniami.
2. Zapewnienia odpowiednich warunków magazynowania środków chemicznych poprzez
oddzielne składowanie kwasów i alkaliów.
3. Dokonania pomiarów stężenia chloru na stanowiskach pracy.
4. Zaopatrzenia obiektu w karty charakterystyki dla każdego stosowanego środka chemicznego.
5. Zapewnienia dokumentacji sprawności i przeglądów technicznych wentylacji nawiewno –
wywiewnej, zarówno z niecki basenowej, jak i z szatni chłopców i dziewcząt.
W/w zalecenia wykonano w oznaczonych terminach.
Do wykonania pozostały jeszcze zalecenia wynikające z decyzji wydanej w 2013 roku
dotyczące doprowadzenia do należytego stanu sanitarno–higienicznego stolarki okiennej w
przebieralni i natryskach dla dziewcząt oraz w natryskach dla chłopców - termin wykonania do
31.12.2015 r.
3. Obiekty użyteczności publicznej.
Pod nadzorem sanitarnym na terenie miasta znajdowały się następujące grupy obiektów
użyteczności publicznej:
Tabela 4. Obiekty użyteczności publicznej.
Lp.
Nazwa grup obiektów
Ilość obiektów
w grupie
1.
Ustępy publiczne i kabiny sanitarne
Ilość
Obiekty o złym
przeprowadzonych stanie sanitarno–
kontroli w 2014 r. tech. stwierdzonym
w 2014 r.
15
30
1
112
112
-
11
12
2
Zakłady fryzjerskie
2.
i kosmetyczne
3.
Gabinety odnowy
9
4.
SP Woj. Szpital Sp. w Chełmie
1
4
-
5.
Pralnie
4
6
2
6.
Hotele
8
17
1
7.
Cmentarze
3
3
-
8.
Targowiska
4
4
-
9.
Izba wytrzeźwień
1
1
-
10.
Zakład karny
1
2
-
11.
Obiekty sportowe i kluby sportowe
3
4
-
12.
Obiekty kulturalne i widowiskowe
3
3
-
13.
Dworzec autobusowy
1
2
-
14.
Schroniska dla bezdomnych
2
2
-
15.
Apteki i hurtownie farm.
13
13
1
16.
Magle
3
3
-
17.
Dworce i przystanki PKP
2
3
1
18.
Inne
150
236
-
337
457
8
Razem:
Oceniając stan higieniczno - sanitarny obiektów i urządzeń użyteczności publicznej Chełma
na koniec 2014 r., należy stwierdzić, że w porównaniu do roku 2013 nastąpiła dalsza poprawa w tym
względzie.
W roku 2014 w stosunku do 8 obiektów użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie
Chełma wdrożono postępowania administracyjne mające na celu doprowadzenie w/w obiektów do
dobrego stanu sanitarno - higienicznego. Wszystkie zalecenia zostały wykonane do końca roku 2014.
W roku 2014 w zakresie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów zaopatrujących ludność w
wodę do spożycia, basenów oraz obiektów użyteczności publicznej przeprowadzono 463 kontrole
sanitarne. Na ich podstawie wydano 9 decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarnego
nadzorowanych obiektów, nałożono 1 mandat karny na osobę winną zaniedbań sanitarnych na kwotę
200 zł.
10
III. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku
Głównym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie nadzoru nad warunkami
zdrowotnymi żywności, żywienia oraz nad materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością jest
sprawdzanie czy przedsiębiorcy sektora spożywczego odpowiedzialni za bezpieczeństwo żywności
spełniają wymagania obowiązujących przepisów, których celem jest ochrona i zapewnienie zdrowia i
życia człowieka. Realizując swoje zadania, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie, w
2014 roku nadzorował 735 obiektów żywieniowo-żywnościowych na terenie miasta Chełma oraz 1
zakład wyrobów z tworzyw sztucznych, 15 obiektów obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z
żywnością
i 6 miejsc
obrotu
kosmetykami,
łącznie
757
zakładów, skontrolowano 575,
przeprowadzając 864 kontroli.
Wykres 7. Obiekty nadzorowane w 2013r.
Rok 2014 - 757 obiektów
735
Obiekty żywieniowo - żywnościowe
Miejsca obrotu kosmetykami
15 1 6
Zakłady produkcji wyrobów z tworzyw
sztucznych
Obiekty obrotu materiałami i wyrobami
do kontaktu z żywnością
Wykres 8. Obiekty nadzorowane w 2014r.
11
Najliczniejszą grupę obiektów na terenie miasta stanowiły sklepy spożywczo-przemysłowe
(152), kioski spożywcze (90), zakłady małej gastronomii (71), magazyny hurtowe (33), zakłady
żywienia zbiorowego otwartego (51) oraz zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego (67).
W zakładach produkujących żywność dominowały: automaty do lodów (12), ciastkarnie (10),
piekarnie (7), zakłady garmażeryjne (3), zakłady wyrobów cukierniczych (2), wytwórnia płatków
śniadaniowych (1), młyny (2), zakład produkcji makaronu (1), zakład przetwórstwa owocowo warzywnego (1), zakład konfekcjonowania artykułów spożywczych.
Nadzorowano też 6 miejsc
obrotu kosmetykami i 15 miejsc obrotu materiałami do kontaktu z żywnością i 1 zakład produkcyjny
wyrobów do kontaktu z żywnością.
Strukturę nadzorowanych obiektów przedstawiono na niżej zamieszczonym diagramie.
Wykres 9. Struktura obiektów w latach 2013 i 2014r.
W porównaniu z rokiem ubiegłym zmniejszyła się ilość sklepów spożywczych i kiosków,
natomiast nieznacznie wzrosła liczba hurtowni, zakładów żywienia zbiorowego otwartego i
zamkniętego, a pozostałe grupy utrzymują się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym.
Na podstawie kryteriów ujętych w ujednoliconych i obowiązujących w całym kraju arkuszach
dokonano oceny stanu sanitarnego obiektów, z czego nie spełniających wymagań obowiązującego
prawa było 10, co stanowi 1,32 % ogólnej liczby nadzorowanych obiektów, w tym:
● na 152 sklepy spożywczo - przemysłowe stwierdzono niezgodnych - 3 tj. 1,97 %;
(w 2013r. – 1,89%)
12
● na 90 kiosków spożywczo - przemysłowych, niezgodny był – 1, t.j. 1,11 %;
(2013r. – 7,61%)
● na 33 hurtownie, niezgodna była - 1, tj. 3,03 %; (w 2013r. – 3,44%)
● na 104 obiekty ruchome i tymczasowe, niezgodnych było – 2, tj. 1,92 %;
(w 2013r. – 1,23%)
● na 51 obiektów żywienia zbiorowego otwartego, niezgodnych było – 2 tj. 3,92 %
(w 2013 – 0,0 %)
● na 67 obiektów żywienia zbiorowego zamkniętego, niezgodny był - 1 tj. 1,49 %
(w 2013 – 0,0 %)
Zakłady w pozostałych grupach obiektów oceniono jako zgodne z wymaganiami
Wykres 10. Liczba obiektów w latach 2013-2014
W porównaniu z rokiem 2013
odsetek zakładów, które nie spełniały wymagań prawa
żywnościowego zmniejszył się i wyniósł 1,32 % (w 2013r. – 1,90 % złych).
Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 29 kwietnia
2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30 kwietnia 2004r., str. 1; Dz.
Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319) przedsiębiorstwa sektora spożywczego
opracowują, wykonują i utrzymują stałą procedurę lub procedury na podstawie zasad HACCP, a
według art.17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia
2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski
13
Urząd do spraw bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa
żywności (Dz. U. UEL nr 31 z 1 lutego 2002 r., str.1 – 24) podmioty działające na rynku spożywczym
i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji
zgodność z
wymogami prawa żywnościowego. Realizując powyższy obowiązek system HACCP wdrożono w
76,4 % zakładach, a GHP/GMP w 85,2 %.
W 2014 r. w ramach sprawowanego nadzoru przeprowadzono 864 kontrole i rekontrole (w
tym 79 kontroli interwencyjnych). Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami higieniczno - sanitarnymi
były:
• wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności do spożycia lub
daty minimalnej trwałości,
• nieprzestrzeganie instrukcji GHP/GMP oraz brak utrzymania systemu jakości
HACCP,
• nieprawidłowości w oznakowaniu produkowanych i wprowadzanych do obrotu
wyrobów,
• nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń;
Celem poprawy stanu sanitarnego stosowano wobec przedsiębiorców nieprzestrzegających
wymagań obowiązujących przepisów sankcje karne wynikające z uprawnień Państwowej Inspekcji
Sanitarnej i tak w 2014 roku wydano 180 decyzji administracyjnych, w tym:
• 16 decyzji zakazujących wprowadzanie do obrotu artykułów spożywczych
niewłaściwej jakości,
• nałożono 45 mandaty karne na sumę 9450,00 zł
• 2 grzywny na sumę 1000,00 zł,
• skierowano 5 wniosków do LPWIS w Lublinie o nałożenie kary pieniężnej.
Jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku
Ocenę bezpieczeństwa żywności i materiałów do kontaktu ze środkami spożywczymi
przeprowadzały akredytowane laboratoria funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Badania
Żywności dla województwa lubelskiego. Badania mikrobiologiczne przeprowadzało laboratorium
PSSE w Chełmie, posiadające certyfikat akredytacyjny PCA. Pozostałe parametry, jak: wykrywanie
organizmów
genetycznie
modyfikowanych,
substancji
dodatkowych,
pestycydów,
bakterii
Campylobacter, histaminy i napromieniania żywności przeprowadzały laboratoria spoza województwa
lubelskiego wytypowane przez Główny Inspektorat Sanitarny.
Do badań laboratoryjnych pobrano 206 próbek ogółem, w tym do badań mikrobiologicznych
pobrano 149 próbek. Zdyskwalifikowano 23 próbki: 21 próbek lodów z automatu ze względu na
ponadnormatywną zawartość bakterii z rodziny Enterobacteriaceae oraz 2 z powodu przekroczenia w
14
próbce marmolady max. dopuszczalnego poziomu zawartości E 210 /kwas benzoesowy/, a ponadto
producent w składzie wykazał E 202 /sorbinian potasu/, którego nie wykryto oraz w próbce kalafiora
przekroczenie dopuszczalnej zawartości pestycydu.
W 2014 r. pracownicy sekcji uczestniczyli w opracowywaniu ogniska zatrucia pokarmowego.
Do badań pobrano próbki żywności i wymazy sanitarne. Wyniki badań nie były kwestionowane.
W oparciu o zgromadzony materiał można przypuszczać, że w trakcie przygotowywania posiłków,
potrawy zostały wtórnie skażone i stały się nośnikiem bakterii Salmonella Enteritidis. W związku ze
stwierdzonymi nieprawidłowościami w zakładzie nałożono mandat karny w wysokości 200 zł.
W roku sprawozdawczym sprzedaż grzybów była prowadzona na targowiskach miejskich. W
trakcie przeprowadzonej akcji na targowiskach przeprowadzono 7 kontroli. Sprzedający posiadali
atesty na oferowane grzyby wydane przez grzyboznawców PSSE w Chełmie. Podczas kontroli
informowano kierowników targowisk, że sprzedaż grzybów może odbywać się tylko w obrębie
targowisk oraz w placówkach handlowych. Wydano 66 atestów oraz udzielono 33 porady.
Kontrola graniczna importowanej żywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z
żywnością
W 2014r. przeprowadzono 5 kontroli importowanych środków spożywczych, wydając 9
świadectw o spełnieniu wymagań zdrowotnych. Wszystkie partie spełniały wymagania prawa
żywnościowego.
System Wczesnego Ostrzeżenia o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach
Żywienia Zwierząt RASFF
W 2014 r. w ramach systemu RASFF i RAPEX podejmowano działania w stosunku do 43
powiadomień alarmowych i ostrzeżeń, dot. środków spożywczych
/alkoholu, owoców, owoców
suszonych, przetworów mięsnych, rybnych, przypraw, przetworów mącznych oraz suplementów
diety/, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością /czajnika elektrycznego,
naczyń plastikowych i tortownicy/. Przeprowadzono 47 kontroli mających na celu wycofanie z
obrotu kwestionowanych partii produktów. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w
sprzedaży kwestionowanych partii produktów, gdyż podmioty odpowiedzialne za ich wprowadzenie
same wycofały je z rynku, a część z nich została sprzedana indywidualnym klientom przed
uzyskaniem powiadomienia.
Nadzór nad obiektami produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami
W 2014 roku na obszarze działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w
Chełmie nie funkcjonowały zakłady produkujące kosmetyki. Przeprowadzono natomiast 6 kontroli w
miejscach obrotu kosmetykami i dokonano oceny
oznakowania
4
opakowań
kosmetyków.
Nieprawidłowości nie stwierdzono.
15
Celem zapewnienia jak najlepszej ochrony zdrowia konsumentów, w dalszym ciągu będzie
kontynuowany nadzór sanitarny w ramach urzędowej kontroli żywności w zakresie:
• przestrzegania instrukcji GHP i GMP;
• wdrażania i utrzymania systemów jakości HACCP
• poprawy stanu higieniczno sanitarnego i funkcjonalności pomieszczeń;
• zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych łatwo
psujących;
• prawidłowego znakowania produkowanych i wprowadzanych do obrotu wyrobów.
IV. Higiena środowiska pracy
W 2014 roku prowadzono nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, polegający
między innymi na identyfikacji zagrożeń występujących na stanowiskach pracy oraz podejmowano
działania mające na celu ograniczenie wpływu czynników szkodliwych i uciążliwych na zdrowie
pracujących.
W ramach nadzoru nad warunkami środowiska pracy i warunkami higieniczno – sanitarnymi
skontrolowano 99 zakładów pracy, w których przeprowadzono 118 kontroli, w tym:
- 72 kontrole w zakresie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami,
- 8 kontroli w zakresie nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3,
- 5 kontroli w zakresie nadzoru nad substancjami, mieszaninami lub procesami technologicznymi
o działaniu rakotwórczym lub mutagennym,
- 25 kontroli w zakresie nadzoru nad czynnikami biologicznymi w środowisku pracy,
- 20 kontroli w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi.
W wyniku przeprowadzonych kontroli warunków pracy i higieniczno – sanitarnych wydano 18
decyzji administracyjnych.
Wykres 8. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno – higieniczne w nadzorowanych
zakładach pracy.
16
liczba stwierdzonych uchybień
14
uchybienia w zakresie substancji
chemicznych i ich mieszanin
12
10
uchybienia w zakresie stanu sanitarno-higienicznego pomieszczeń
8
uchybienia w zakresie oceny ryzyka
zawodowego
6
4
uchybienia w zakresie pomiarów
czynników szkodliwych
2
uchybienia w zakresie szkodliwych
czynników biologicznych
0
uchybienia w zakresie systemu I
pomocy
Wykres 8. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno–higieniczne w nadzorowanych zakładach
pracy.
W pracowni sanitarnej kontroli środowiska pracy dokonano 15 badań czynników szkodliwych dla
zdrowia. Przebadano 15 stanowisk pracy, w tym na 1 stwierdzono przekroczenie najwyższych
dopuszczalnych stężeń.
Powyższe zagadnienie ilustruje tabela 5.
Tabela 5. Nadzór sanitarny środowiska pracy prowadzony przez Pracownię Sanitarnej Kontroli
Środowiska Pracy Powiatowej Stacji Sanitarno – Epidemiologicznej w Chełmie.
Lp.
Czynnik szkodliwy występujący
na stanowiskach pracy
Ilość wykonanych
badań
Ilość przebadanych
stanowisk pracy
Ilość przebadanych
stanowisk pracy, na
których występują
przekroczenia NDS
lub NDN
1.
Związki toksyczne
2
2
-
2.
Pyły
2
2
1
3.
Hałas
11
11
-
4.
Mikroklimat
-
-
-
5.
Oświetlenie
-
-
-
6.
Drgania mechaniczne
-
-
-
15
15
1
Ogółem:
17
Poprawę warunków sanitarno – higienicznych uzyskano w 19 zakładach w wyniku:
1) ograniczenia narażenia pracowników na działanie pyłów lub szkodliwych dla zdrowia
czynników fizycznych,
2) zapewnienia odpowiednich pomieszczeń higieniczno – sanitarnych dla pracowników,
3) doprowadzenia do należytego stanu sanitarno – technicznego pomieszczeń pracy oraz sanitarno
– higienicznych,
4) dokonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy,
5) opracowania lub dostosowania do obowiązujących przepisów prawnych ocen ryzyka
zawodowego na stanowiskach pracy,
6) zapewnienia systemu udzielania pierwszej pomocy, środków do udzielania pierwszej pomocy,
udostępnienia pracownikom instrukcji udzielania I pomocy,
7) zapewnienia zalecanych środków kontroli ryzyka wynikających z kart charakterysyki
stosowanych substancji chemicznych i ich mieszanin,
8) opracowania instrukcji bhp,
9) zaopatrzenia zakładów pracy w karty charakterystyki stosowanych substancji chemicznych i ich
mieszanin,
10) oznakowania miejsc przechowywania niebezpiecznych mieszanin chemicznych.
W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracodawców ustawy o substancjach
chemicznych i ich mieszaninach, rozporządzenia REACH, rozporządzenia CLP skontrolowano
warunki przechowywania substancji chemicznych i ich mieszanin, oznakowanie opakowań i
zbiorników stosowanych w procesach technologicznych substancji chemicznych i ich mieszanin.
Sprawdzono również, czy w zakładach pracy znajdują się prawidłowo sporządzone karty
charakterystyki stosowanych środków chemicznych oraz czy pracownicy zostali zapoznani z ich
treścią. Ponadto w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu
stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin poddano ocenie zgodność kart
charakterystyki oraz oznakowania opakowań z obowiązującymi przepisami prawnymi. W 8 zakładach
stwierdzono uchybienia, na które Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał
decyzje. Dla 1 produktu chemicznego zakwestionowano karty charakterystyki. Państwowy Powiatowy
Inspektor Sanitarny w Chełmie poinformował właściwego terenowo Państwowego Wojewódzkiego
Inspektora Sanitarnego o stwierdzonych nieprawidłowościach.
W 2014 roku w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu
produktów biobójczych skontrolowano 9 podmiotów. W wyniku podjętych działań kontrolnych
stwierdzono, że w obrocie znajdują się produkty biobójcze zawierające dozwolone substancje czynne,
prawidłowo oznakowane oraz posiadające pozwolenia Ministra Zdrowia na obrót produktami
biobójczymi.
18
W zakresie nadzoru nad szkodliwymi czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy
przeprowadzono kontrole w 5 przedsiębiorstwach. Nadzorem objęto 41 osób narażonych na działanie
czynników rakotwórczych. Kontrole nie wykazały uchybień we wskazanym zakresie.
W 2014 roku w ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy
poddano kontroli 23 zakłady pracy. Nadzorem objęto 1609 osób eksponowanych na działanie szkodliwych
czynników biologicznych. W wyniku przeprowadzonych kontroli w 3 zakładach stwierdzono
uchybienia, na które wydano decyzje administracyjne.
W 2014 roku w ramach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii prowadzono nadzór nad
wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. W wyniku 14 przeprowadzonych
kontroli
zabezpieczono 360 sztuki opakowań produktów. Pobrano 27 próbek do badań laboratoryjnych, które
potwierdziły obecność substancji psychoaktywnych stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia
ludzi. W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał decyzje
unieruchamiające sklepy i zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych o nazwie
„Cząstka Boga” oraz nałożył 4 kary pieniężne w kwocie 200000 zł.
Praca w środowisku, w którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia może prowadzić do
powstania stanów chorobowych o etiologii zawodowej. W roku 2014 w zakładach na terenie miasta
stwierdzono 8 przypadków chorób zawodowych.
liczba stwierdzonych chorób zawodowych
8
7
6
5
4
3
2
1
0
2014
2013
2012
2011
2010
Wykres 9. Ilość stwierdzonych chorób zawodowych w latach 2010 - 2014.
19
2014
2013
nowotwory złośliwe
choroby obwodowego
układu nerwowego
choroby skóry
niedosłuch
choroby zakaźne
choroby narządu głosu
2012
2011
2010
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Wykres 10. Rodzaje chorób zawodowych stwierdzonych w latach 2010 – 2014.
V. Stan sanitarny zakładów nauczania i wychowania.
Na terenie miasta Chełm nadzór sanitarny prowadzony był w odniesieniu do 48 zakładów
nauczania i wychowania (4 żłobków, 14 przedszkoli, 9 szkół podstawowych, 3 gimnazjów, 5
zespołów szkół, 3 szkół policealnych, internatu, 4 placówek z pobytem dziennym, 2 placówek pracy
pozaszkolnej oraz 3 szkół wyższych). Zanotowano spadek liczby placówek z 50 w roku 2013 do 48 na
koniec roku 2014.
Wykres 11. Rodzaj i liczba nadzorowanych placówek.
20
W nadzorowanych placówkach przeprowadzono 85 kontroli, w tym 6 sprawdzających, 2
interwencyjne
i 10 tematycznych.
Nieprawidłowości
dotyczące
stanu
sanitarno-technicznego
odnotowano w 6 zakładach nauczania i wychowania (12,50% placówek) tj. 3 szkołach podstawowych
(Szkoła Podstawowa Nr 5, Nr 10 i Nr 11), 2 zespołach szkół ogólnokształcących (Zespół Szkół
Ogólnokształcących Nr 7 i Nr 8 z oddziałami
sportowymi) oraz w 1 przedszkolu (Przedszkole
Miejskie Nr 14). Placówki te, mimo przedłużanych terminów, zaleceń z decyzji nie wykonują w
całości, dotyczy to w szczególności Szkoły Podstawowej Nr 10, Szkoły Podstawowej Nr 11 oraz
Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 7 i Nr 8 z oddziałami sportowymi. Decyzje wydane były w
latach 2006-2011 i w związku z tym pogarszający się stan techniczny pomieszczeń szkolnych oraz
urządzeń sanitarnych w tych placówkach utrudnia utrzymanie odpowiednich warunków higienicznych
i zdrowotnych oraz zagraża bezpieczeństwu uczniów.
Wykres 12. Placówki wykazujące nieprawidłowości.
Brak jest infrastruktury (sal gimnastycznych i/lub boisk) do prowadzenia zajęć z wychowania
fizycznego w 3 zakładach (Szkole Podstawowej Nr 11, Gimnazjum Niepublicznym Nr 5 i szkole
ponadgimnazjalnej – Zakład Doskonalenia Zawodowego). Uczniowie korzystają z innych
obiektów sportowych, bądź sali ćwiczeń.
21
Wykres 13. Placówki z niewystarczającą infrastrukturą do prowadzenia zajęć z w-f.
72,00% placówek (w roku 2013 - 70,00 %) wyposażonych jest w meble posiadające
certyfikaty powyżej 70%.
W roku 2014
na stwierdzone w 3 placówkach nauczania i wychowania
nieprawidłowości wydano 3 nowe decyzje administracyjne, 1 decyzja została wykonana w całości,
2 decyzjom przedłużono terminy realizacji zaleceń. Ponadto 7 decyzjom niewykonanym z lat
ubiegłych ponownie przedłużono terminy realizacji.
Do wykonania z kolejnych lat (z 2006 r.–1, z 2009 r.–1, z 2010 r.- 3,
z 2011 r.- 2, z 2014 r. - 2) pozostało 9 decyzji administracyjnych:
- z 2006 r. –1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 (zniszczone ściany i sufity
oraz podłoga w sali gimnastycznej)
- z 2009 r. –1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 8 (zniszczona stolarka
okienna i drzwiowa w części pomieszczeń szkolnych)
- z 2010 r. –1. Szkoła Podstawowa Nr 11 (zniszczona glazura, terakota,
częściowo armatura sanitarna w pomieszczeniach sanitarnych)
2. Szkoła Podstawowa Nr 11 (zniszczone stolarka okienna w części
pomieszczeń szkolnych)
3. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 (zły stan stolarki okiennej
oraz stolików i krzeseł w części sal lekcyjnych)
- z 2011r. – 1. Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 8 (zniszczone malowanie
ścian w sali gimnastycznej oraz zniszczone okna w sali
gimnastycznej)
2. Szkoła Podstawowa Nr 10 (zniszczona stolarka okienna, drzwiowa
i podłogi w części pomieszczeń szkolnych)
22
- z 2014 r. – 1. Szkoła Podstawowa Nr 5 w Chełmie (zniszczone podłogi w części
pomieszczeń szkolnych)
2. Przedszkole Miejskie Nr 14 w Chełmie (zniszczona podłoga w sali
zajęć dla dzieci).
Dyrektorzy placówek prosząc o przedłużenie terminu wykonania zaleceń pokontrolnych
wskazują na brak lub niewystarczające środki finansowe niezbędne do ich realizacji. Niepokój budzi
brak środków niezbędnych do usunięcia nieprawidłowości zawartych w decyzjach wydanych w latach
2006-2011.
W dalszym ciągu priorytetem jest zapewnienie właściwych warunków do utrzymania
higieny osobistej uczniów, w szczególności należytego stanu sanitarno-technicznego pomieszczeń
sanitarnych, właściwego oświetlenia w salach zajęć oraz wyposażenie placówek w meble edukacyjne
dostosowane do wymagań ergonomii i we właściwym stanie technicznym. Obserwuje się, coraz
częściej,
brak odpowiedniej infrastruktury do funkcjonowania
tzw. oddziałów „zerowych” ze
2
względu na zbyt małą powierzchnię sal (minimum 2,5 m na dziecko) – dotyczy to wszystkich
przedszkoli miejskich posiadających oddziały „zerowe” z wyjątkiem Przedszkola Miejskiego Nr 12.
VI. Działalność opiniodawcza i kontrolna w zakresie
zapobiegawczego nadzoru sanitarnego.
Wykonywanie zadań w zakresie zapobiegawczego nadzoru sanitarnego realizowane było
poprzez kontrole przestrzegania wymagań higieniczno - zdrowotnych w dokumentacji projektowej,
lokalizacji inwestycji oraz uczestnictwo w odbiorach obiektów budowlanych.
W 2014 r. wydano łącznie 52 opinie sanitarne, które dotyczyły:
- 9 dokumentacji projektowych,
- 6 projektów miejscowych planów zagospodarowania terenu,
- 3 wniosków o konieczności wykonania raportu oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
i jego zakresu.
- 4 uzgodnienia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko,.
- 30 decyzji o podmiotach wykonujących działalność leczniczą
Ponadto uczestniczono w 14 odbiorach obiektów budowlanych oraz przeprowadzono
6 kontroli lub wizji obiektów.
VII. Działania w zakresie edukacji zdrowotnej i promocji
zdrowia
Działania w zakresie oświaty zdrowotnej i promocji zdrowia uwzględniały;
23
• promowanie zdrowego stylu życia i aktywności fizycznej oraz koordynację programów
edukacyjnych i przedsięwzięć prozdrowotnych o zasięgu ogólnopolskim, wojewódzkim i lokalnym;
• współpracę w zakresie realizacji zadań, z władzami lokalnymi i organizacjami pozarządowymi
realizującymi zadnia w zakresie ochrony zdrowia;
• inicjowanie zadań w obszarze edukacji zdrowotnej i promocji zdrowia zgodnie z potrzebami
społeczności lokalnej i sytuacją epidemiologiczną powiatu.
W 2014 r. zrealizowano:
1. PROGRAMY KRAJOWE
a) Program Ograniczania Zdrowotnych Następstw Palenia Tytoniu w Polsce na lata 2014 –
2018
- prowadzono działania informacyjno - instruktażowe w nadzorowanych placówkach oraz stały
monitoring w zakresie przestrzegania zakazu palenia tytoniu;
- opracowywano miesięczny monitoring do WSSE w zakresie przestrzegania ustawy z dnia 9
listopada 1995r
„O ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów
tytoniowych” w nadzorowanych placówkach (1572 kontrole);
- wspierano inicjatywy Urzędu Miasta podczas masowej imprezy „Sierpień ze Zdrowiem”
(organizacja (4) punktów informacyjno – edukacyjnych, udzielano porad i instruktaży,
wykonywano pomiary ciśnienia krwi, badania BMI, tkanki tłuszczowej, organizowano konkursy
wiedzy, plastyczne dla dzieci i dorosłych, prowadzono poradnictwo nt. profilaktyki chorób
zakaźnych i zdrowego stylu życia;
- zorganizowano 2 - ogólnopolskie kampanie społeczne „Światowy Dzień bez Tytoniu”- 31 maja i
ogólnopolską akcję w 3-ci czwartek listopada „Rzuć Palenie Razem z Nami”, podczas których w 6
punktach informacyjno – edukacyjnych przeprowadzono 1930 porad i instruktaży metodycznych,
wykonano 428 pomiarów ciśnienia krwi, wykonano 48 badań na obecność tlenku węgla (CO) w
wydychanym powietrzu, wykonano 46 badań spirometrycznych, przeprowadzono 160 testów dot.
uzależnienia od nikotyny, 6 ekspozycji plakatów;
- przekazano 5 informacji do lokalnej prasy i portali internetowych, udzielono wywiadu radiowego i
prasowego dot. kampanii antytytoniowej oraz rozdysponowano 1200 sztuk materiałów o w/w
tematyce;
- zrealizowano program edukacyjny „Czyste powietrze wokół nas” dla 4-5-6 letnich dzieci
i rodziców, edukacją objęto 1827 dzieci i rodziców z 16 przedszkoli miejskich;
- zrealizowano kolejne edycje 2-ch programów edukacyjnych pn. „Nie Pal Przy Mnie Proszę” dla
klas I-III szkół podstawowych oraz „Znajdź Właściwe Rozwiązanie” dla uczniów klas IV-VI szkół
podstawowych i gimnazjów klas I-III, w których objęto edukacją 4219 uczniów z 15 chełmskich
placówek;
24
- współrealizowano z Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w
Chełmie projekt „Zdrowie w naszych rękach”; w Punkcie Konsultacyjno -Edukacyjnym w
Przychodni Przyszpitalnej wykonano: 80 pomiarów ciśnienia krwi, 25 badań tlenku węgla w
wydychanym powietrzu, udzielono 45 instruktaży, poradnictwa i 4 ekspozycje plakatów
- współpracowano z zakładami opieki zdrowotnej w zakresie realizacji programu minimalnej
interwencji antytytoniowej i informacji nt. zagrożeń związanych z paleniem tytoniu;
- eksponowano w miejscach publicznych materiały o tematyce antytytoniowej (urzędy, dworce:
PKP, PKS; zakłady pracy, domy kultury, banki).
b) Szwajcarsko – Polski Program Współpracy na lata 2012-2016 pn. „Profilaktyczny program w
zakresie przeciwdziałania uzależnieniu od alkoholu, tytoniu i innych środków psychoaktywnych”;
- zrealizowano I edycję programu edukacyjnego pn. „ARS, czyli jak dbać o miłość”
skierowaną do uczniów szkół ponadgimnazjalnych i objęto edukacją 198 uczniów z 7 szkół
ponadgimnazjalnych w Chełmie
- zorganizowano 4 Punkty Inf- Konsul w szkołach ponadgimnazjalnych i wykonano 289
badań tlenku węgla w wydychanym powietrzu( I LO, ZSz Budow i Geodezyjnych,
Zespół Szkół Zaw Nr 5, Medyczne Studium Zaw)
- prowadzono Punkty Inf- Konsul podczas masowych imprez dla ogółu społeczeństwa tj.
badania CO, test uzależnienia od tytoniu, poradnictwo,instruktaże, ekspozycje roll-up,
- przeprowadzono 4 szkolenia dla pielęgniarek higieny szkolnej i nauczycieli- koordynatorów
- przekazano placówkom nauczania i wychowania płytki CD z filmem edukacyjnym pn. „Nowe
narkotyki. Masz Wybór. Stop” oraz ulotki, plakaty, broszury;
- zamieszczono na stronie internetowej www.pssechelm.pl informację o założeniach programu na
lata 2013-1016;
- prowadzono instruktaż metodyczny podczas wizytacji.
c) Krajowy Program Zwalczania AIDS i Zapobiegania Zakażeniom HIV w 2014 r.
- prowadzono edukację w zakresie podstawowej wiedzy o HIV/AIDS w środowisku
szkolnej, kadry pedagogicznej i pielęgniarek higieny szkolnej poprzez
oddziaływania (szkolenia, narady, warsztaty, instruktaże, prezentacje
młodzieży
zróżnicowane formy
multimedialne i ekspozycje
form wizualnych);
- zorganizowano warsztaty edukacyjne dla młodzieży Zespołu Szkół Budowlanych i Geodezyjnych
nt. Ryzykownych zachowań w kontekście HIV/AIDS - udział 66 uczniów;
- zorganizowano 2 Olimpiady dla środowiska szkolnego i ufundowano nagrody rzeczowe;
●Olimpiada Promocji Zdrowego Stylu Życia; z udziałem 10 szkół ponadgimnazjalnych
●III
Międzygimnazjalna Olimpiada „ABC Profilaktyki HIV/AIDS” przy współpracy z Zespołem Szkół
Gastronomiczno - Hotelarskich w Chełmie - udział 6 gimnazjów);
- przeprowadzono 2 konkursy plastyczne i 2 wystawy prac pokonkursowych dla młodzieży:
25
pod hasłem „Profilaktyka oczami nastolatka” w Zespole Szkół Gastronomiczno - Hotelarskich udział 40 uczniów z 6 gimnazjów;
pod hasłem „ Profilaktyka HIV/AIDS” w Zespole Szkół Budowlanych i Geodezyjnych udział
15 uczniów
- promowano 2 ogólnopolskie kampanie społeczne: „Znam rekomendacje PTN AIDS. „Zalecam test
na HIV”, „Jeden test. Dwa życia”, skierowane do lekarzy rodzinnych, ginekologów, pielęgniarek,
pacjentek;
- prowadzono akcję profilaktyczną Krajowego Centrum ds. AIDS „Mój Walenty jest the best, idzie
ze mną zrobić test”, skierowaną do osób pełnoletnich (studentów 3 uczelni wyższych oraz
słuchaczy Medycznego Studium Zawodowego);
- przekazano 2 informacje do lokalnej prasy i portali internetowych, udzielono wywiadu radiowego
dot. kampanii;
- prowadzono konsultacje tematyczne, instruktaże metodyczne, rozdysponowano materiały
informacyjno – edukacyjne (800szt.).
d) „Trzymaj Formę”- VIII edycja programu edukacyjnego dla uczniów szkół podstawowych klas
V-VI i gimnazjalnych dot. profilaktyki chorób dietozależnych, podniesienia wiedzy nt.
zbilansowanej diety i aktywności fizycznej;
- programem objęto 2519 uczniów z 15 placówek nauczania i wychowania. Przeszkolono
nauczycieli - koordynatorów programu i przekazano materiały edukacyjne dla placówek
realizujących program (pakiet edukacyjny: poradnik dla nauczyciela, plakat, broszura dla ucznia i
składanka dla rodziców);
- prowadzono zróżnicowane formy aktywizujące: projekty, pikniki, przyrządzanie potraw: surówek,
kanapek, układanie jadłospisów zgodnie z zasadami zbilansowanej diety, obliczaniem wskaźnika
BMI, odczytywaniem etykiet produktów spożywczych, zajęcia fizyczne, ćwiczenia rozciągające,
relaksujące i śródlekcyjne, konkursy: plastyczne, wiedzy, na zdrowe przekąski;
- sukcesywnie wprowadzono do szkolnych sklepików: świeże owoce lub suszone, soki owocowe lub
warzywne, wodę mineralną, nasiona dyni, słonecznika, orzeszki, jogurty.
2. PROGRAMY WOJEWÓDZKIE
Profilaktyka chorób nowotworowych z uwzględnieniem profilaktyki raka szyjki macicy i raka
piersi, skierowana do kobiet w celu propagowania bezpłatnych badań mammograficznych dla
kobiet w wieku 50 - 69 lat i bezpłatnych badań cytologicznych dla kobiet w wieku od 25 - 59 lat.
Program koordynowany przez Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program
Wczesnego Wykrywania Raka, finansowany w ramach Narodowego Programu Zwalczania Chorób
Nowotworowych;
26
- zorganizowano szkolenie dla nauczycieli i koordynatorów Miejskiej Sieci Szkół
Promujących
Zdrowie, przeprowadzone przez lekarzy Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej (udział 26 osób);
- przeprowadzono 2 wykłady w ZSE i III LO w Chełmie oraz Medycznym Studium Zawodowym w
Chełmie dla młodzieży i kadry pedagogicznej nt. „Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem” i
profilaktyki chorób nowotworowych prowadzone przez lekarza onkologa z Centrum Onkologii
Ziemi Lubelskiej (udział 461 osób);
- współrealizowano z Samodzielnym Publicznym Wojewódzkim Szpitalem Specjalistycznym w
Chełmie (Przychodnia Przyszpitalna) akcję profilaktyczną „Zdrowie dobrem najwyższym”, w
punkcie konsultacyjno-edukacyjnym prowadzono poradnictwo
w zakresie badań profilaktycznych w kierunku chorób nowotworowych oraz naukę samobadania
piersi na fantomie;
- przekazywano materiały podczas szkoleń, narad i wizytacji w placówkach nauczania i
wychowania, zakładach opieki zdrowotnej, zakładach pracy oraz podczas masowych akcji
promujących zdrowie - udostępniono ponad 6000 szt. materiałów, bezpośrednią informacją objęto
ok. 2600 osób z 117 jednostek;
- objęto honorowym patronatem Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie
konferencję pod hasłem „Mam haka na chłoniaka” w Zespole Szkół Ekonomicznych i III LO w
Chełmie; udział w komisji konkursu plastycznego pn. „Miej sposób na raka, prześcignij chłoniaka”
,wsparcie merytoryczne i udostępnienie materiałów
„Pierwszy dzwonek – program profilaktyki meningokokowej skierowany do dzieci,
młodzieży i rodziców w placówkach nauczania i wychowania
- objęto edukacją wszystkie placówki nauczania i wychowania z terenu miasta (przedszkola, szkoły
podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne - 13700 osób;
- przeprowadzono 5 szkoleń dla nauczycieli i pielęgniarek higieny szkolnej;
- przekazano pakiety edukacyjne dla nauczycieli płytki CD, ulotki dla dzieci i rodziców;
- prowadzono instruktaż podczas wizytacji.
„Wybierz Życie Pierwszy Krok” - program profilaktyczny dot. zagrożenia raka szyjki macicy
wywołanym przez wirus HPV i inne choroby przenoszone droga płciową, skierowany dla uczniów
klas I szkół ponadgimnazjalnych
- przeszkolono 15 nauczycieli z 10 placówek oraz przekazano pakiety informacyjno-edukacyjne do
realizacji programu (poradnik dla koordynatora z płytą CD, ulotka dla rodzica, zakładka dla
ucznia);
- zrealizowano program w 10 szkołach ponadgimnazjalnych, edukacją objęto 698 uczniów
i 480 rodziców;
- prowadzono instruktaż podczas wizytacji
27
d) „Moje dziecko idzie do szkoły” program edukacyjny skierowany do uczniów klas I szkół
podstawowych w celu adaptacji dziecka w nowym środowisku szkolnym
- przeprowadzono szkolenie dla nauczycieli – udział 15 osób;
- przekazano pakiety edukacyjny dla koordynatorów programu, broszury dla rodziców oraz
składanki dla uczniów;
- edukacją objęto 754 uczniów klas I i ich rodziców z 15 placówek z terenu miasta.
3. PROGRAMY LOKALNE
a) „Akademia Zdrowia Przedszkolaka” - forum działań prozdrowotnych chełmskich placówek
przedszkolnych;
- zorganizowano w Chełmskim Domu Kultury 2 - dniowe prezentacje innowacyjnych form
wychowania zdrowotnego w 3-ch kategoriach konkursowych (plastycznej, quizu, muzyczno widowiskowej) z udziałem 320 dzieci w wieku od 4 do 6 lat z 14 chełmskich przedszkoli;
- zakupiono nagrody dla 14 przedszkoli i dzieci biorących udział w 3 kategoriach konkursowych,
ufundowane przez Prezydent Miasta Chełm i Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego
w Chełmie.
b) „Sierpień ze zdrowiem” – akcja profilaktyczna skierowana do społeczności lokalnej, celem
promowania zdrowego stylu życia w zakresie zapobiegania chorobom odtytoniowym,
nowotworowym, profilaktyki próchnicy, profilaktyki uzależnień od alkoholu, środków
psychoaktywnych w tym dopalaczy oraz zapobieganie HIV/AIDS;
- zorganizowano 4 punkty informacyjno – edukacyjne, w ramach których:
prowadzono dystrybucję materiałów edukacyjnych, poradnictwo, instruktaże, pomiary ciśnienia
krwi, badania spirometryczne, obliczanie wskaźnika masy ciała BMI, naukę samobadania piersi,
konkursy wiedzy dla dzieci i młodzieży, konkursy plastyczne „chodnikowe” dla dzieci z
miejskich przedszkoli dyżurujących (PM nr 2, PM nr 11);
przeprowadzono dla dzieci pokaz prawidłowego mycia zębów i ćwiczenia na modelu;
współpracowano z lokalnymi mediami (2 audycje radiowe, 7 artykułów w lokalnej prasie i na
portalach internetowych).
4 . INNE PRZEDSIĘWZIECIA
a) profilaktyka zatruć pokarmowych (w tym grzybami)
- opracowano i przekazano lokalnym mediom plik informacyjny (komunikat PIS, zestaw
informacji);
- zorganizowano 5 punktów informacyjno - tematycznych w ramach akcji profilaktycznych;
- opracowano i udostępniono ok. 500 sztuk materiałów (wywieszki: ,,Uwaga grzyby” „Uwaga
Salmonella - podstawowe zasady higieny”, „Pięć kroków do bezpieczniejszej żywności”)
28
przeznaczonych do eksponowania w miejscach publicznych; akcją objęto targowiska miejskie i
gminne, dworzec PKP i PKS;
- udzielono instruktaży oraz prowadzono dystrybucję materiałów podczas wizytacji w placówkach
nauczania i wychowania.
b) profilaktyka grypy
- przekazano materiały Głównego Inspektora Sanitarnego do zakładów opieki zdrowotnej oraz
placówek nauczania i wychowania;
- prowadzono edukację w zakresie w środowisku młodzieży szkolnej, kadry pedagogicznej i
pielęgniarek higieny szkolnej poprzez zróżnicowane formy oddziaływania: szkolenia, narady,
instruktaże, ekspozycje wizualne);
- przekazano informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe;
- umieszczono informacje na stronie internetowej www.pssechelm.pl;
- udzielono 150 porad i instruktaży metodycznych.
c) profilaktyka chorób przenoszonych przez kleszcze
- przekazano materiały do zoz-ów i placówek organizujących wypoczynek letni;
- prowadzono instruktaże i udostępniono materiały podczas masowych imprez.
d) profilaktyka wszawicy
- przekazano materiały informacyjno-edukacyjne do placówek organizujących wypoczynek letni i
zimowy;
- udzielono instruktaży oraz prowadzono dystrybucję materiałów podczas wizytacji
w placówkach nauczania i wychowania.
e) profilaktyka zatruć „dopalacze – nowe narkotyki”
- zorganizowano 5 szkoleń dla nauczycieli, szkolnych pedagogów, koordynatorów programów
profilaktycznych i pielęgniarek higieny szkolnej;
- udostępniono
na
stronie
www.pssechelm.pl
prezentacje
multimedialne
nt.
środków
psychoaktywnych i dopalaczy;
- prowadzono instruktaż metodyczny i przekazano materiały informacyjne do placówek nauczania i
wychowania (ulotki, płytki CD z filmem edukacyjnym);
- prowadzono:
monitoring
działań,
instruktaże,
udostępniono
materiały
podczas
akcji
prozdrowotnych.
f) ,,Zimowy i letni wypoczynek dzieci i młodzieży’’
- zorganizowano 4 „Dni Zdrowia” z udziałem 115 dzieci, podczas których przeprowadzono
pogadanki, pokazy prawidłowego mycia zębów oraz ćwiczenia, zorganizowano konkursy (tj.
wiedzy, plastyczne, kalambury);
- prowadzono akcję informacją oraz dystrybucję materiałów edukacyjnych nt. higieny osobistej,
profilaktyki
chorób
zakaźnych
(grypa,
zakażenia
meningokokami),
profilaktyki
zatruć
29
pokarmowych, grzybami, profilaktyki kleszczowego zapalenia mózgu, profilaktyki uzależnień i
promocji zdrowego stylu życia;
- zorganizowano 6 narad dla organizatorów wypoczynku;
- prowadzono instruktaż metodyczny i poradnictwo dla organizatorów wypoczynku dzieci i
młodzieży;
- przekazano 2 informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe.
g) Europejski Tydzień Szczepień akcja skierowana do ogółu społeczeństwa w celu propagowania
szczepień jako najskuteczniejszej formy zapobiegania chorobom;
- przekazano materiały edukacyjne do zakładów opieki zdrowotnej oraz placówek nauczania i
wychowania;
- przekazano informacje do lokalnych mediów i na portale internetowe;
- umieszczono informacje na stronie internetowej www.pssechelm.pl;
h) Europejski Dzień Wiedzy o Antybiotykach akcja ogólnopolska skierowana do ogółu
społeczeństwa w celu podniesienia świadomości na temat zagrożenia dla zdrowia, jakim jest
odporność na antybiotyki oraz nieodpowiednie stosowanie antybiotyków.
- przekazano materiały informacyjno - edukacyjne do zoz-ów;
- opracowano informację do lokalnych mediów i lokalnych portali internetowych;
- zamieszczono na stronie internetowej www.pssechelm.pl ogólnopolskie założenia akcji.
i)
Światowy Dzień Zdrowia pod hasłem „Choroby wektorowe”
- opracowano i przekazano plik informacji o założeniach ogólnopolskiej akcji do lokalnych mediów
i portali internetowych oraz jednostek samorządowych;
- zorganizowano konferencję w Medycznym Studium Zawodowym w Chełmie pod hasłem
„Choroby wektorowe” pod patronatem PPIS w Chełmie z udziałem przedstawicieli Urzędu Miasta
Chełm
- przeprowadzono szkolenie dla nauczycieli – koordynatorów Miejskiej Sieci Szkół Promujących
Zdrowie – udział 25 osób;
- zorganizowano Dzień Zdrowia w Przedszkolu Miejskim Nr 12 i przeprowadzono pogadankę dla
dzieci i rodziców nt . profilaktyki chorób wektorowych z udziałem 77 osób;
- opracowano informację do lokalnych mediów i lokalnych portali internetowych oraz zamieszczono
na stronie internetowej www.pssechelm.pl informację o założeniach Światowego Dnia Zdrowia.
j) pozostałe działania: profilaktyka nadmiernej ekspozycji na promienie UV, profilaktyka
zatruć alkoholem metylowym, profilaktyka chorób zakaźnych, profilaktyka gruźlicy
- przekazano materiały informacyjno - edukacyjne i prowadzono instruktaż metodyczny
podczas
akcji profilaktycznych i wizytacji w placówkach nadzorowanych;
- przeprowadzono 2 szkolenia nt. profilaktyki Wirusowego Zapalenia Wątroby dla koordynatorów
edukacji prozdrowotnej
30
- opracowano informacje o założeniach 28 i 29 edycji akcji „Żółty Tydzień” do lokalnych mediów i
portali internetowych oraz zamieszczono informację na stronie internetowej www.pssechelm.pl.
k) Miejska Sieć Szkół Promujących Zdrowie
- wspierano działania oświatowo - zdrowotne placówek należących do Miejskiej Sieci Szkół
Promujących Zdrowie poprzez: szkolenia, instruktaż metodyczny, udostępnianie aktualnych
materiałów (33 placówki);
- udział w konferencji pn. „Nordic Walking łączy pokolenia” w warsztatach i przemarszu ulicami
Chełma
- współrealizacja „Tygodnia Zdrowia” w placówkach nauczania i wychowania.
Podczas realizacji powyższych zadań prowadzono stałą współpracę z lokalnymi mediami,
portalami internetowymi (Bon - Ton Radio, Super Tydzień Chełmski, Express Chełmski, Dziennik
Wschodni, Nowy Tydzień, chelmonline, echelm, chelmnaszemiasto), dla których przygotowano 23
informacji, komunikatów, udzielono 9 wywiadów, przeprowadzono 3 konkursy radiowe. Efektem
współpracy było opublikowanie: 28 artykułów w prasie i na lokalnych portalach internetowych oraz
liczne emisje informacji i spotów radiowych przez lokalną rozgłośnię.
VIII. Oddział Laboratoryjny
Głównym zadaniem Oddziału Laboratoryjnego PSSE w Chełmie jest realizacja zadań z
zakresu zdrowia publicznego poprzez wykonywanie badań laboratoryjnych w celu ochrony zdrowia
ludzkiego przed niekorzystnym wpływem szkodliwości i uciążliwości środowiskowych oraz
zapobieganie powstawania chorób, w tym chorób zakaźnych i zawodowych.
Oddział Laboratoryjny PSSE w Chełmie funkcjonuje w zintegrowanym systemie badań
laboratoryjnych województwa lubelskiego i wykonuje badania dla powiatu chełmskiego,
krasnostawskiego, włodawskiego i łęczyńskiego.
Realizuje zadania z zakresu urzędowej kontroli żywności, monitoringu jakości wody,
środowiska pracy i środowiska komunalnego, w tym pomiary czynników fizycznych oraz diagnostyki
medycznej.
Diagnostyka medyczna prowadzona przez Pracownię Diagnostyki Schorzeń Bakteryjnych i
Kontroli Skuteczności Procesów Sterylizacji jest narzędziem w zapobieganiu szerzenia się chorób
zakaźnych.
Laboratorium wyposażone jest w wysokiej klasy sprzęt specjalistyczny umożliwiający
stosowanie różnych technik analitycznych: spektrometrii absorpcji atomowej oraz są przystosowane
do wykonywania badań mikrobiologicznych, chemicznych oraz pomiarów czynników fizycznych.
31
Zintegrowany system badań laboratoryjnych umożliwia elastyczną i szybką reakcję na
potrzeby działalności kontrolnej poprzez wdrażanie nowych metod badawczych i nowych parametrów
w ramach realizowanych technik.
Organizacja bazy laboratoryjnej jest efektem spełnienia wymagań rozporządzeń UE
i
krajowych oraz szkoleń, z których wynika konieczność specjalizacji laboratoriów ze względu na
zmieniające się parametry badań oraz zmniejszenie nakładów finansowych.
Oddział laboratoryjny PSSE w Chełmie posiada udokumentowany i wdrożony system
zarządzania potwierdzony certyfikatem akredytacji Polskiego Centrum Akredytacji (Nr certyfikatu
PCA – AB 602).
Wdrożony system zarządzania gwarantuje osiągnięcie i utrzymanie wysokiego poziomu
wykonywanych badań poprzez dostarczanie rzetelnych, wiarygodnych i użytecznych wyników.
Tabela 6. Badania wykonane w 2014 r. w Oddziale Laboratoryjnym PSSE w Chełmie.
Nazwa badania
Liczba wykonanych
badań
Mikrobiologiczne żywności
3719
Fizyko-chemiczne i mikrobiologiczne wody przeznaczonej do spożycia,
wody z basenów kąpielowych i miejsc wykorzystywanych do kąpieli
11427
Hałas w pomieszczeniach przeznaczonych na pobyt ludzi
Czynników szkodliwych i uciążliwych w środowisku pracy
Diagnostyczne badania mikrobiologiczne z zakresu bakteryjnych schorzeń
jelitowych
Skuteczności procesów sterylizacji
6
286
14991
677
32