Odmiany rzepaku ozimego (pdf 230kB)

RZEPAK. Nowozarejestrowane odmiany weryfikowane przy ograniczaniu nawożenia
Odmiany rzepaku ozimego
W 2010 roku zarejestrowano 13 odmian rzepaku. W rejestrze
znajduje się obecnie 87 odmian rzepaku dwuzerowego, w tym
52 to odmiany populacyjne, a 35 - mieszańcowe. Odmianom
kierowanym do badań rejestracyjnych stawia się coraz wyższe wymagania produkcyjne, a duża liczba zgłoszeń sprawia,
że uzasadniona staje się ich weryfikacja przy ograniczaniu
nawożenia azotowego oraz stosowania fungicydów i regulatorów wzrostu.
C
harakterystyka odmian zarejestrowanych w 2010 roku została opracowana na podstawie wyników rejestrowych, prowadzonych na
przeciętnym poziomie agrotechniki,
właśnie bez tych dodatkowych środków plonotwórczych. Nabierze to
większego znaczenia od 2014 roku,
kiedy nastąpi konieczność wprowadzenia integrowanej produkcji
wszystkich roślin uprawnych, w tym
i rzepaku.
Także względy ekonomiczne i ekologiczne wymagają dostarczenia
bardziej wiarygodnych informacji
o wynikach plonowania i zdrowotności odmian przy ograniczeniu
nakładów na chemiczne zabiegi
ochronne i plonotwórcze. Jest to podyktowane także koniecznością obniżenia kosztów uprawy i zwiększenia jej opłacalności dla producentów
w najbliższej przyszłości.
Wśród kreacji mieszańcowych, bardziej plennych od najlepszych odmian populacyjnych, u niektórych
odmian udało się zachować dobre
cechy plonotwórcze również na słabszych glebach. Oficjalna publikacja
tych wyników wymaga jednak ich
potwierdzenia w następnym okresie
badawczym.
Wzorzec plonowania 45,1 dt/ha
w rejonie V obejmującym Dolny
Śląsk:
Odmiany mieszańcowe
Artoga - plonuje bardzo wysoko
- 128% wzorca w rejonie V. Posiada dość dużą zawartość tłuszczu
w nasionach, średnią zawartość glukozynolanów i białka w suchej masie
beztłuszczowej (s.m.b.). Masa tysiąca nasion średnia (5,5 g). Ocena
rozet po zimie duża. Początek kwitnienia w terminie nieco późniejszym
od średniej a dojrzewania średni.
Tworzy wysokie rośliny o średniej
odporności na wyleganie. Posiada
średnią odporność na suchą zgniliznę kapustnych i czerń krzyżowych,
a na zgniliznę twardzikową i zamieranie korzeni słabszą od średniej.
Pełnomocnik hodowcy w Polsce, firma Limagrain.
DK Example - plonuje dość wy-
soko na poziomie 114% wzorca
w rejonie V. Zawartość glukozynolanów średnia do dużej oraz dość
duża ilość tłuszczu w nasionach.
Białka w s.m.b. ma dość dużo. Masa
1000 nasion poniżej średniej - 5,0 g.
Ocena rozet po zimie nieco większa od średniej. Termin początku
kwitnienia jest wyraźnie późniejszy
od średniej a dojrzewania nieco
późniejszy. Tworzy wysokie rośliny
o małej odporności na wyleganie.
Posiada dość dużą odporność
na choroby podstawy łodyg i suchą
zgniliznę kapustnych. Ma średnią
odporność na zgniliznę twardzikową, a na czerń krzyżowych nieco
lepszą od średniej. Pełnomocnikiem
hodowcy jest firma Monsanto.
ES Domino - plonuje bardzo wy-
soko, w rejonie V - 119% wzorca.
Zawiera dość dużo glukozynolanów
(w normie) i dużo tłuszczu w na-
sionach. Również zawartość białka
w s.m.b. jest duża, a masa 1000 nasion średnia - 6,0 g. Ocena rozet
po zimie nieco większa od średniej.
Termin początku kwitnienia i dojrzewania nieco późniejszy od średniej. Rośliny wysokie o dość małej
odporności na wyleganie. Odporność na choroby podstawy łodyg ma
gorszą od średniej, ale przy większej
od średniej odporności na zgniliznę
twardzikową, czerń krzyżowych oraz
suchą zgniliznę kapustnych. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma Rolagra, Błażej Springer.
Gladius - charakteryzuje się du-
żym do bardzo dużego plonem nasion, w rejonie V - 124% wzorca.
Ma średnią zawartość glukozynolanów w nasionach i dość wysoką
zawartość tłuszczu. Ma mniejszą
od średniej zawartość białka w s.m.b.
i masę 1000 nasion - 5,5 g. Ocena
rozet po zimie średnia. Początek
kwitnienia i termin dojrzałości nieco późniejszy od średniej. Tworzy
dość wysokie rośliny o średniej odporności na wyleganie. Cechuje się
nieco lepszą od średniej odpornością
na choroby podstawy łodyg, suchą
zgniliznę kapustnych, czerń krzyżowych oraz zgniliznę twardzikową.
Przedstawicielem hodowcy jest firma Syngenta Seeds.
Primus - charakteryzuje się dużym
do bardzo dużego plonem nasion,
w rejonie V - 118% wzorca. Zawartość glukozynolanów w nasionach na
średnim poziomie, przy wysokiej zawartości tłuszczu. Zawartość białka
w s.m.b. średnia, masa 1000 nasion
nieco mniejsza od średniej - 5,3 g.
Ocena rozet po zimie duża. Termin
początku kwitnienia i dojrzewania
średni. Tworzy dość wysokie rośliny
o dużej odporności na wyleganie.
Cechuje się nieco lepszą od średniej
odpornością na choroby podstawy
łodyg, suchą zgniliznę kapustnych,
czerń krzyżowych oraz zgniliznę
twardzikową. Przedstawicielem hodowcy jest firma DSV Polska.
SY Kolumb - charakteryzuje się
bardzo wysokim plonem nasion,
126% wzorca w rejonie V. Zawartość
glukozynolanów w nasionach średnia, przy dość wysokiej zawartości
tłuszczu. Zawiera średnią zawartość
białka w s.m.b., masa 1000 nasion
nieco mniejsza od średniej - 5,3 g.
Ocena rozet po zimie duża. Termin
początku kwitnienia i dojrzewania średni. Tworzy wysokie rośliny
o średniej odporności na wyleganie. Cechuje się średnią odpornością na suchą zgniliznę kapustnych
i zgniliznę twardzikową i dość dużą
odpornością na czerń krzyżowych,
na zamieranie korzeni odporność
gorsza od średniej. Pełnomocnikiem
hodowcy jest firma Syngenta Seeds.
Xenon - charakteryzuje się dużym
do bardzo dużego plonem nasion,
w rejonie V - 119% wzorca. Zawartość glukozynolanów w nasionach
na poziomie średnim przy dużej zawartości tłuszczu. Zawiera dużą zawartość białka w s.m.b., masa 1000
nasion mniejsza od średniej - 5,1 g.
Ocena rozet po zimie duża. Termin
początku kwitnienia i dojrzewania średni. Tworzy wysokie rośliny
o dość dużej odporności na wyleganie. Cechuje ją średnia odporność
na suchą zgniliznę kapustnych, zgniliznę twardzikową, choroby podstawy łodyg oraz czerń krzyżowych.
Pełnomocnikiem hodowcy jest firma
Saaten-Union Polska.
Odmiany populacyjne
Arot - plonuje na poziomie średnim
do dość dużego, w rejonie V - 108%
wzorca. Zawartość glukozynolanów
w nasionach na poziomie średnim
przy dużej zawartości tłuszczu.
Posiada średnią zawartość białka
w s.m.b., masa 1000 nasion mniejsza od średniej - 5,1 g. Ocena rozet
po zimie zbliżona do średniej. Termin
początku kwitnienia i dojrzewania
nieco późniejszy od średniej. Tworzy
rośliny o średniej wysokości i dużej
odporności na wyleganie. Cechuje ją
dość duża odporność na suchą zgniliznę kapustnych i zgniliznę twardzikową i średnia odporność na choroby
podstawy łodyg i czerń krzyżowych.
Pełnomocnikiem hodowcy jest firma
Saaten-Union Polska.
ES Alegria - plonuje na pozio-
mie dość dużym, w rejonie V jest to
109% wzorca. Zawartość glukozynolanów w nasionach na poziomie
średnim a tłuszczu duża. Posiada
dużą zawartość białka w s.m.b.,
masa 1000 nasion mniejsza od średniej - 5,1 g. Ocena rozet po zimie
dobra. Termin początku kwitnienia
i dojrzewania nieco wcześniejszy od
średniej. Tworzy dość wysokie rośliny o średniej odporności na wyleganie. Odmianę cechuje duża odporność na suchą zgniliznę kapustnych,
średnia na zgniliznę twardzikową
i choroby podstawy źdźbła oraz
nieco lepsza od średniej odporność
na czerń krzyżowych. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma Rolagra,
Błażej Springer.
Gloria - plonuje dość wysoko, ale
zmiennie, w latach oceny, w rejonie
V - 108% wzorca. Zawiera średnią
zawartość glukozynolanów w nasionach i dużą zawartość tłuszczu.
Zawartość białka w s.m.b. jest dość
duża, a masa 1000 nasion nieco
mniejsza od średniej - 5,5 g. Ocena
rozet po zimie dobra. Termin początku kwitnienia nieco późniejszy
od średniej, a dojrzewania zbliżony
do średniej. Tworzy dość wysokie
rośliny o dużej odporności na wyleganie. Posiada dość dużą odporność na suchą zgniliznę kapustnych
i zgniliznę twardzikową, a na choroby podstawy łodyg i czerń krzyżowych średnią. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma Syngenta Seeds.
NK Diamond - plonuje na dość
wysokim poziomie, w rejonie
V - 108% wzorca. Zawartość glukozynolanów i tłuszczu w nasionach
średnia. Zawartość białka w s.m.b.
średnia, a masa 1000 nasion mniejsza od średniej - 5,3 g. Ocena rozet
po zimie średnia. Termin początku
kwitnienia i dojrzewania nieco póź-
niejszy od wzorca. Tworzy rośliny
średniej wysokości, o dobrej odporności na wyleganie. Odporność
na zgniliznę twardzikową dobra,
a na suchą zgniliznę kapustnych
i zamieranie podstawy łodyg średnia.
Na czerń krzyżowych nieco lepsza
od średniej. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma Syngenta Seeds.
NK Morse - plon nasion dość
duży, w rejonie V - 110% wzorca.
Zawartość glukozynolanów w nasionach średnia a tłuszczu dość duża.
Odmiana charakteryzuje się obniżoną zawartością białka w s.m.b., masa
1000 nasion mniejsza od średniej 5,3 g. Ocena rozet po zimie poniżej
średniej. Odmiana charakteryzuje
się nieco późniejszym terminem
początku kwitnienia i dojrzewania. Tworzy dość wysokie rośliny
o dość dużej odporności na wyleganie.
Odmiana o nieco lepszej od średniej
odporności na zgniliznę twardzikową, suchą zgniliznę kapustnych
i czerń krzyżowych, a na choroby
zamierania podstawy łodygi gorsza
od średniej. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma Syngenta Seeds.
Sherlock - plon nasion dość duży,
w rejonie V na poziomie 110%
wzorca. Zawartość glukozynolanów
w nasionach duża a tłuszczu dość
duża. Zawartość białka w s.m.b.
poniżej średniej, masa 1000 nasion mniejsza od średniej - 5,3 g.
Ocena rozet po zimie średnia.Termin
początku kwitnienia i dojrzewania
nieco późniejszy od średniej. Tworzy
dość wysokie rośliny o średniej odporności na wyleganie. Odporność
na suchą zgniliznę twardzikową dość
duża, na suchą zgniliznę kapustnych
i choroby podstawy łodyg średnia,
na czerń krzyżowych nieco lepsza
od średniej. Pełnomocnikiem hodowcy jest firma KWS Polska.
Literatura: „Charakterystyka odmian. Ważniejsze aspekty uprawy rzepaku na biopaliwo” Stefan Heimann,
„Rzepak nowe perspektywy” COBORU, Słupia
Wielka, wyd. 4, Warszawa, czerwiec 2010 r.
Marian Karasek
DODR we Wrocławiu