Przegląd Sejmowy CAEWSE 237 Pobrań

Posiedzenie Komisji Skarbu Państwa – streszczenie CAEWSE
12 września 2012 r. odbyło się posiedzenie sejmowej Komisji Skarbu Państwa.
Celem spotkania było przedstawienie informacji dotyczących sytuacji PGNiG na
rynkach polskim, europejskim i światowym, omówienie perspektyw rozwoju
spółki oraz restrukturyzacji PGNiG w obliczu zmian zachodzących na rynku gazu.
Informacji udzielał posłom Mikołaj Budzanowski, Minister Skarbu Państwa, oraz
Grażyna Piotrowska-Oliwa, Prezes Zarządu PGNiG.
STANOWISKO MINISTRA SKARBU PAŃSTWA
Minister Budzanowski zidentyfikował dwa najważniejsze wyzwania stojące przed
PGNiG w najbliższej przyszłości. Pierwsze, to uwolnienie rynku gazu w Unii
Europejskiej w 2014 r. Drugie, to przygotowanie się do wygaśnięcia kontraktu na
dostawy gazu z Gazpromem, co nastąpi w 2022 r. Zdaniem ministra do roku 2019
Polska powinna posiadać pełen zakres danych, aby być całkowicie przygotowana na
koniec obowiązywania umowy. Obydwie daty, rok 2014 oraz 2019 są dla ministra
kluczowe.
W lutym 2012 r. rozpoczął się spór w Sądzie Arbitrażowym w Sztokholmie
z Gazpromem w sprawie kontraktu jamalskiego. Celem ministerstwa jest obniżenie
stawek, jakie Polska obecnie płaci rosyjskiemu dostawcy za gaz do poziomu cen
zaproponowanym zachodnim kontrahentom Gazpromu. Wyrok w tej sprawie nie
zapadnie jednak przed końcem pierwszego kwartału 2013 r. Zdaniem ministra
postępowanie przeciwko Gazpromowi, które wszczęła Komisja Europejska (KE) we
wrześniu 2012 r., może przyczynić się do sukcesu Polski w sporze z rosyjskim
potentatem. KE chce podważyć zapis umowy z Gazpromem, według którego cena gazu
proponowana Polsce przez Gazprom jest zindeksowana z ceną baryłki ropy. Taki sam
argument Polska podnosi w szwedzkim sądzie. Charakteryzując omawiany spór,
minister stwierdził, że Gazprom nadużywa swojej pozycji już od 2004 r., a postępowanie
wszczęte przez Komisję zostało potraktowane bardzo poważnie przez władze rosyjskie.
Zgodnie z nowym dekretem w Moskwie postanowiono, że zmiany zapisów
w kontraktach gazowych będą zatwierdzane przez specjalny Komitet ds.
Energetycznych utworzony przy gabinecie prezydenta Władimira Putina. W ostatniej
dekadzie KE prowadziła 22 postępowania tego typu i większość z nich zakończyła się
nałożeniem surowych kar na spółki, np. EON Ruhrgas.
Drugim celem jest zwiększenie wydobycia gazu przez PGNiG, które wynosi ponad
4 mld m3 rocznie (w 2012 ma być to 4,5 mld m 3), co pokrywa ok. 30% zapotrzebowania
Polski. Zdaniem ministra, w tym kontekście głównym zadaniem spółki jest jak najlepsze
zagospodarowanie 226 koncesji wydobywczych, które posiada. Jednak, jeżeli PGNiG nie
jest w stanie w pełni wykorzystać koncesji, spółka powinna podzielić się z innymi
podmiotami, na przykład partnerami zagranicznymi, czy spółkami Skarbu Państwa.
PGNiG szuka również kolejnych złóż i w lipcu podjęto współpracę z KGHM, aby
zbudować trzy kopalnie gazu łupkowego w ciągu trzech lat w województwie
pomorskim. Jest to porozumienie Kochanowo, Częstkowo i Tępcz do kwoty 1,72 mld
PLN. Do 2019 roku PGNiG powinien wydobywać powyżej 8 mld m 3 w związku ze
zbliżającym się końcem kontraktu jamalskiego, ale będzie to możliwe tylko, jeżeli spółka
zrealizuje wszystkie dostępne koncesje.
Trzecia kwestia to optymalizacja struktury PGNiG, co pozwoli na sprawniejsze
wejście na wolny rynek w 2014 roku. PGNiG musi też stać się bardziej dochodowy
w obszarze poszukiwań i wydobycia. Aby osiągnąć ten cel, w czerwcu 2012 r., rozpoczął
się proces konsolidacyjny całego sektora poszukiwawczego, włącznie z geofizyką
i działaniami wiertniczymi. W jego wyniku tego powstała spółka PGNiG Poszukiwania,
która ma przynosić zyski z poszukiwania gazu łupkowego oraz gazu zamkniętego (ang.
tight gas).
Reasumując, ministerstwo SP przekazało sprawę kontraktu jamalskiego do Sądu
Arbitrażowego w Szwecji, podejmuje działania w kierunku zwiększenia wydobycia gazu
oraz współpracuje ze spółką przy jej restrukturyzacji.
STANOWISKO PREZES ZARZĄDU PGNiG
W związku ze zmianami na światowych rynkach gazu, PGNiG musi podjąć decyzje, dzięki
którym spółka będzie mogła sprawnie funkcjonować. Celem PGNiG jest zapewnienie
polskim klientom najniższych możliwych cen gazu. Aby go osiągnąć musi ona obecnie
skupić się na czterech priorytetach:
1. rekonstrukcji operacyjnej całej spółki i oddziałów obrotu gazem;
2. wykorzystaniu potencjału w dziedzinie poszukiwań i wydobycia;
3. restrukturyzacji modelu biznesowego;
4. optymalizacji portfela pozyskania gazu.
Pierwszym priorytetem jest rekonstrukcja operacyjna całej spółki i oddziałów
obrotu gazem. Będzie się to wiązać z przygotowaniem struktury firmy oraz
handlowców do funkcjonowania na otwartym rynku, na którym mają obracać nie tylko
gazem, ale także energią i ciepłem. PGNiG chce również usprawnić obsługę klienta,
zmienić kulturę korporacyjną, uprościć procedury i modele zarządzania, co wiąże się
z likwidacją części stanowisk kierowniczych.
Po drugie, spółka chce w pełni wykorzystać swój potencjał w dziedzinie poszukiwań
i wydobycia. PGNiG chce przede wszystkim skupić się na zwiększeniu wydobycia, przez
co musi w pełni wykorzystać posiadane w Polsce koncesje oraz ocenić, które
z zagranicznych inwestycji najbardziej się opłacają i pozostać tylko przy tych, które
gwarantują najwyższe zyski. Spółka jest obecna w Egipcie, Libii, Pakistanie oraz
Norwegii, gdzie znajdują się trzy najbardziej obiecujące złoża (np. Scarv, przy którym
PGNiG współpracuje z BP, EON oraz Statoil). Aby usprawnić działania poszukiwawcze
i wydobycie, spółka zcentralizowała też działy geologii i eksploatacji. Wszystkie te
działania mają doprowadzić do zwiększenia wydobycia w ciągu najbliższych trzech
lat do poziomu ponad 6 mld3 gazu rocznie.
Trzecia kwestia to restrukturyzacja modelu biznesowego. W ramach grupy istnieje
obecnie 50 spółek, część z nich ma powielające się kompetencje, a część nie ma nic
wspólnego z wydobyciem (np. Geovita, spółka hotelarska). Zdaniem prezes spółki te
powinny zostać zrestrukturyzowane a te, które nie mieszczą się w ramach zadań
stojących przed PGNiG sprywatyzowane. Utworzono już spółkę PGNiG Poszukiwania,
w skład której weszły 3 przedsiębiorstwa wiertnicze i 2 serwisowe. Piotrowska-Oliwa
uważa, że podmiot ten powinien trafić na giełdę do połowy przyszłego roku. Podobne
plany istnieją również w związku z PGNiG Technologie (spółka zajmuje się budową
zaawansowanych technologicznie obiektów przemysłu naftowo-gazowego).
Czwarte zadanie to optymalizacja portfela pozyskania gazu. Służy temu arbitraż
w Sztokholmie. Nie wiadomo jednak kiedy tańszy gaz napłynie, ponieważ moce
przesyłowe na Lasowie czy Moravii są już zakontraktowane, a rewers na gazociągu
jamalskim jest wirtualny. Jednak do końca 2013 powinien powstać fizyczny rewers
w Malnow. Obecnie PGNiG wykorzystuje w pełni gwarancje z kontraktu jamalskiego, np.
15% elastyczność, co pozwala na zakup takiej ilości gazu od tańszych, zachodnich
kontrahentów. Pozostałe 85% jest zakontraktowane na zasadzie take or pay (ang. bierz
lub płać; wielkość zakontraktowanego wolumenu, za który odbiorca musi zapłacić
niezależnie, czy go odebrał, czy nie). Zdaniem prezes zapotrzebowanie na gaz w ciągu
2 lat wzrośnie o 2 mld m3. PGNiG zamierza to zaspokoić swoim wydobyciem oraz gazem
sprowadzanym z zachodniej części Europy. Zatem spółka chce wypełniać limity
z Kontraktu Jamalskiego tylko w takim stopniu, w jakim jest do tego zobowiązana.
Kontrakt z Gazpromem jest rozliczany w dolarach amerykańskich, zatem w związku ze
wzrostem cen ropy oraz słabą pozycją złotówki wobec dolara, w ciągu ostatniego roku
ceny zakupu gazu dla PGNiG wzrosły o 46%. Wzrost ten nie przełożył się jednak na
taryfę, przez co spółka musi ograniczać koszty.
Kończąc swoją wypowiedź, prezes PGNiG zapewniła posłów, że: wszystko robimy
w jednym celu – nasz konsument powinien za gaz płacić jak najmniej. Bez względu na to
jak może to być bolesne nawet dla pracowników grupy PGNiG, i jak wiele wyzwań to od
nas wymaga i jak wielu działań, które podejmujemy, to celem jest po prostu niższa cena
gazu i otwierający się rynek. My musimy podjąć takie działania w tej chwili.
NAJWAŻNIEJSZE PROBLEMY PORUSZONE PRZEZ POSŁÓW
Pojawiło się kilka podobnych pytań o wydzielenie oddziału geologii i eksploatacji.
Posłowie obawiają się, czy PGNiG chce przekształcić ten dział w spółkę prawa
handlowego i doprowadzić do jej prywatyzacji. Prezes odpowiedziała, że PGNiG nie
wydziela geologii i eksploatacji i nie prowadzi działań, które mają na celu sprzedaż tego
oddziału na giełdzie.
Poseł Piotr Naimski (PiS) pytał o obniżony rating PGNiG z BBB+ do BBB z tendencją
zniżkową. Jego zdaniem wynika to z prognoz rynkowych oraz kontraktu z Gazpromem.
Pytał jak w tym kontekście PGNiG chce realizować swoją strategię. Zdaniem prezes
obniżenie ratingu nastąpiło przez straty na obrocie gazu, nie odnosi się do działań
spółki, na których zarabia, czyli wydobycia, magazynowania i dystrybucji. Minister
Budzanowski, chcąc rozwiać obawy posła, że Polska nie będzie w stanie skonsumować
produkowanego gazu dodał, że powstają właśnie 4 projekty: Stalowa Wola (Tauron
i PGNiG, rozpoczęcie w tym roku), Włocławek (Orlen), Puławy (Zakłady Azotowe i PGE),
Blachownia (KGHM, Tauron). Są to elektrociepłownie i elektrownia, które będą
konsumować dodatkowe 3 mld m3 gazu i zostaną uruchomione do 2018 r.
Piotr Naimski chciał uzyskać informację na temat obecnej sytuacji w spółce EuroPolGaz
i wycofaniu się z niej Aleksandra Gudzowatego. W odpowiedzi usłyszał, że obecnie
przebiega proces wyceny 4% należących do polskiego kontrahenta, który będzie trwał
do końca września.
Poseł Dawid Jackiewicz (PiS) pytał jakiej wysokości inwestycje muszą zostać poniesione,
aby zakupiona niedawno przez PGNiG spółka Vattenfall mogła zacząć sprawnie
funkcjonować. Prezes odpowiedziała, że w bieżącym roku nie planuje żadnych
inwestycji w Vattenfall.
Pytano również o plany budowy nowych gazociągów na terenie Polski. Minister
stwierdził, że do 2014 r. powstanie tysiąc kilometrów gazociągów, a kolejny tysiąc do
roku 2020, ale po zmianie ustawy terminalowej. Gazyfikacja będzie przebiegać przede
wszystkim w północno-wschodniej części kraju, powstanie też połączenie gazowe
z Litwą. Jest to inwestycja wyceniania na 470 mln EUR po polskiej stronie. Finansowanie
zapewnia Komisja Europejska, a Gaz-System S.A. zakończy prace w 2017 r.
Poseł John Godson (PO) pytał o aktywność PGNiG za granicą. Prezes stwierdziła, że
decyzje o tym jak wysoko inwestować w złoża zagraniczne zapadały w latach 20052007. Obecnie prace w Libii zostały wstrzymane, w Pakistanie trwają, ale najbardziej
obiecujące złoża znajdują się w Norwegii. W odpowiedzi na pytanie posła Jerzego
Borowczaka (PO) o bezpieczeństwo tych inwestycji, prezes zapewniła, że wszystkie są
szczegółowo monitorowane. Ponadto, Piotrowska-Oliwa stwierdziła, że osobiście
kontroluje postępy i wyniki prac PGNiG Norway1 (spółka podstawowa PGNiG utworzona
w 2007; zajmuje się poszukiwaniem i wydobyciem ropy oraz gazu w Norwegii).
Piotr Naimski zapytał jaki jest harmonogram prac w Lubocinie i kiedy PGNiG będzie
podejmować strategiczne decyzje w tej dziedzinie. W odpowiedzi prezes stwierdziła, że
horyzontalny odwiert rozpoczął się w na początku września i potrwa co najmniej 48 dni.
Potem nastąpi szczelinowanie w 10 sekcjach, które zakończy się po minimum 30 dniach.
Pod koniec grudnia wyniki z odwiertu Lubocino 2H będą dostępne. W odpowiedzi na
pytanie Józefa Radzkiego (PSL) o wysokość inwestycji w koncesje, prezes
poinformowała, że PGNiG zainwestował 1,1 mld zł.
Większość posłów wyraziła swoje zaniepokojenie faktem, że likwidowane są Biura
Obsługi Klienta (BOK) PGNiG i próbuje się zastąpić je usługami dostępnymi przez
Internet lub call center. Co więcej, okazuje się, że część BOK-ów została sprzedana
konkurencji zaraz po przeprowadzeniu remontu, która korzysta obecnie
z przyzwyczajeń klientów. W odpowiedzi na te wątpliwości prezes stwierdziła, że z 320,
obecnie funkcjonuje 200 BOK-ów i nie planuje się żadnych likwidacji. Jednak mogą one
w przyszłości mieć miejsce w biurach, gdzie pracuje jeden kierownik i jeden pracownik.
Inne problemy poruszane przez posłów dotyczyły likwidacji lokalnych oddziałów PGNiG
w związku z restrukturyzacją. Wszyscy zostali zapewnieni, że oddziały w Tarnowie,
Sanoku i Zielonej Górze nie zostaną zamknięte. Padło również pytanie o Radom,
w którym występują ogromne problemy z dostępem do gazu. W związku z tym spółka
planuje zwiększenie przepustowości od strony południowej, a od północnej
zainstalowanie sprężarki na zimę 2013. Jednocześnie Gaz-System rozpoczął już prace
nad gazociągiem Sękocin-Lubienia, który rozwiąże problemy Radomia, ale dopiero za
7 lat.
POZOSTAŁE WĄTKI W DYSKUSJI
Prezes nie chciała odpowiedzieć na pytanie o wysokość ceny , jaką PGNiG płaci firmie
Gazprom twierdząc, że PGNiG jest spółką akcyjną i pewnych wiadomości nie może
podawać do informacji publicznej2. Nie chciała również ujawnić o jaką obniżkę Polska
walczy w szwedzkim sądzie. Odmówiła także informacji na temat cen katarskiego gazu,
który będzie dostarczany przez port w Świnoujściu, ale poinformowała, że w tym celu
PGNiG zarezerwował moc terminala3 w wysokości 1,5 mld m3 gazu.
http://www.norway.pgnig.pl/Nowary.
Rosyjski gaz kupowany przez Polskę kosztuje 550 USD za 1000 m3, Niemcy płacą Rosjanom za gaz 452
USD. Informację tę ujawnił we wrześniu br. komisarz UE ds. energetyki, Guenter Oettinger. Więcej:
http://www.caewse.pl/122/oettinger-ujawnia-ceny-rosyjskiego-gazu-dla-polski/211/v353/.
3 Zob. Więcej:
http://www.caewse.pl/uploads/Przeglad%20sejmowy%20CAEWSE/1.%20Przegl%C4%85d%20sejmo
wy%20CAEWSE%20-%20terminal%20LNG%20%28nie%29zagro%C5%BCony.pdf.
1
2
Minister Budzanowski pisemnie odpowie na pytania o przebieg realizacji prac nad
nowymi gazociągami oraz pisemnie wyjaśni czy Skarb Państwa planuje sprywatyzować
spółki zajmujące się ochroną i serwisem. Prezes PGNiG ma pisemnie odpowiedzieć
posłowi Józefowi Rojkowi (RP) na pytanie o przyszłość Zrug, czyli oddziału PGNiG
w Podgórskiej Woli.
Aktywność posłów podczas posiedzenia komisji
liczba zadawanych pytań
1
2
Prawo i Sprawiedliwość
1
Platforma Obywatelska
7
Ruch Palikota
Polskie Stronnictwo Ludowe
POLSKIE GÓRNICTWO NAFTOWE I GAZOWNICTWO
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo jest spółką akcyjną w całości kontrolowaną
przez Skarb Państwa. Podmioty grupy kapitałowej PGNiG działają w branży naftowogazowej (poszukiwania, wydobycie, obrót, magazynowanie). Spółka prowadzi też
działalność w Norwegii, Libii, Egipcie i Pakistanie.
PGNiG traci na sprzedaży gazu na rynku krajowym. Ze względu na decyzje polityczne
(taryfa zatwierdzana przez Urząd Regulacji Energetyki) cena ustalana jest na poziomie
niegwarantującym zwrotu kosztów. W czerwcu 2012 r. PGNiG złożył wniosek do URE,
domagając się podwyższenia cen gazu; we wrześniu br. spółka przegrała tę batalię, ale
ma prawo odwołać się od decyzji Urzędu lub złożyć nowy wniosek.
W 2012 r. PGNiG znalazł się na liście 2000 największych spółek magazynu „Forbes”.
Koncern zajął 939 miejsce z wartością rynkową ok. 7,5 mld USD.
PGNiG W LICZBACH:
10,915 mld m3 – import gazu w 2011 r.
14,381 mld m3 – sprzedaż surowca w 2011 r.
466,8 tys. – tyle ton ropy naftowej sprzedała spółka w 2011 r.
21,487 mld – przychody spółki ze sprzedaży gazu i ropy na koniec 2011 r.
23,004 mld – wysokość przychodów za towary, usługi oraz materiały za 2011 r.
1,838 mld m3 – łączna czynna pojemność magazynów PGNiG
3,541 mld m3 – pojemność docelowa magazynów, w 2021 r.
1,508 mld m3 – tyle gazu spółka przechowywała w swoich magazynach na
koniec 2011 r.
Zapis wideo debaty:
http://www.sejm.gov.pl/Sejm7.nsf/transmisje_arch.xsp?unid=69A1AD45FCACA5A0C1
257A7200447BC1
PRZEGLĄD SEJMOWY CAEWSE – W PRZYGOTOWANIU:
26 września 2012 r. – posiedzenie podkomisji stałej do spraw energetyki