Jak przygotować szkołę na przyjęcie sześciolatków

Wyszków, 08.04.2013 r.
Jak przygotować szkołę na przyjęcie sześciolatków?
W obecnych czasach dzieci rozwijają się bardzo szybko i są gotowe by
podejmować nowe wyzwania, dlatego szkoła powinna organizować w przemyślany
i staranny sposób otoczenie dla sześcioletniego ucznia tak, aby dawało mu to
poczucie bezpieczeństwa, stwarzało twórcze i stymulujące, a zarazem nowoczesne
środowisko szkolne wspierające dziecko w jego wszechstronnym rozwoju. Pozwoli
mu to na jak najszybsze wyrównanie swoich szans edukacyjnych, odkrycie własnych
zainteresowań i zdolności, pasji i talentów, by potem je jak najefektywniej rozwijać.
Nie bez znaczenia jest fakt, że szkoła ma inne zadania wobec sześciolatków niż
przedszkole. Ma nauczyć nowych umiejętności, tj. czytania, pisania, liczenia. Jest
według psychologów ważnym progiem rozwojowym w życiu każdego dziecka.
W myśl zadań, jakie stawia przed szkołą podstawa programowa dla I etapu
kształcenia należy zadbać o właściwe warunki adaptacyjne dla małego ucznia, które
mogą sprzyjać jego sukcesom edukacyjnym poprzez:

odpowiednie zaaranżowanie przestrzeni dla małego ucznia, czyli:
- umieszczenie klas młodszych w oddzielnej części szkoły (np. innym skrzydle,
kondygnacji) z dostosowanymi dla nich łazienkami i szatnią (wyłącznie do ich
użytku), bez sztucznego podziału na zajęcia lekcyjne i przerwy. Nauczyciel powinien
sam decydować o rodzaju i czasie aktywności jego podopiecznych.;
- przystosowanie sal lekcyjnych do potrzeb i możliwości najmłodszych uczniów
w szkole, wydzielenie w nich dwóch części:
 edukacyjnej, wyposażonej w bezpieczne meble dostosowane do wzrostu
maluchów (tzn. tablicę, stoliki, krzesła, szafki dla każdego ucznia tak, aby
dziecko mogło pozostawić w szkole część swych podręczników i przyborów
szkolnych), kąciki tematyczne (np. przyrody, biblioteczka, czystości, gier
i zabaw dydaktycznych, młodego badacza, plastyczny, matematyczny,
teatralny, itp.),
 rekreacyjnej, odpowiednio do tego przygotowanej (duża przestrzeń
z dywanem, na którym nie powinny stać stoliki i krzesła), sprzyjającej
odpoczynkowi oraz zabawie podczas przerw i zajęć;
- wyposażenie sal lekcyjnych w niezbędne pomoce dydaktyczne, tj. gry i zabawki,
liczmany, figury geometryczne, książki, przybory do doświadczeń i dokonywania
niezbędnych pomiarów w zakresie mierzenia, ważenia, liczenia itp., pomoce do
kącików tematycznych, komputery z dostępem do Internetu lub zapewnienie
możliwości korzystania z pracowni komputerowej, projektor multimedialny, tablicę
multimedialną, sprzęt audiowizualny, odpowiednie oprogramowanie, itp.;
- zagospodarowanie terenu wokół szkoły, organizując place zabaw, ogródki tak, by
dzieci mogły spędzać dużą część pobytu w szkole na świeżym powietrzu oraz
zaspokajać naturalną potrzebę ruchu i działania, dzieci powinny mieć dostęp do
boiska szkolnego czy sali gimnastycznej;
- zagwarantowanie zajęć opiekuńczych podczas pobytu dziecka w świetlicy szkolnej,
w której ma ono możliwość odrobienia zadań domowych (wskazane podobnie jak
w sali lekcyjnej wydzielenie kącika relaksacyjnego), powierzchnia i liczebność miejsc
w świetlicy ma zapewniać maluchom komfort pobytu, ale i też interesujące spędzenie
wolnego czasu przed i po zajęciach lekcyjnych;
- zapewnienie długich przerw śniadaniowych, obiadowych pozwalających dziecku na
spożycie w spokoju zaplanowanego posiłku, również zorganizowanego na terenie
stołówki szkolnej obiadu;
- tworzenie mało licznych grup uczniów w klasie, jeśli jest to możliwe tworzyć
jednorodne klasy składające się tylko z dzieci sześcioletnich.

przygotowanie pracowników szkoły do pracy z dziećmi sześcioletnimi
w zakresie:
- podejmowania różnych form doskonalenia i dokształcania pomocnych w pracy
nauczyciela edukacji wczesnoszkolnej z dzieckiem sześcioletnim oraz nawiązania
stałej współpracy z nauczycielami przedszkola celem wymiany doświadczeń w pracy
z młodszymi o rok dziećmi;
- znajomości podstawy programowej i starannego doboru programu nauczania
skoncentrowanego na dziecku, na jego indywidualnym tempie rozwoju
i możliwościach uczenia się (w tym pakietów edukacyjnych, które mają być tylko
jednym z wielu środków dydaktycznych), zachęcania nauczycieli do tworzenia
własnych programów autorskich i adaptacyjnych dostosowanych do potencjału dzieci
sześcioletnich oraz warunków szkoły;
- rozpoznawania możliwości i potrzeb najmłodszego ucznia klas I-III poprzez różne
metody i narzędzia diagnostyczne, np. wielokrotną i systematyczną obserwację,
określenie jego profilu inteligencji wielorakich oraz stylu uczenia się;
- stosowania metod i formy pracy adekwatnych do wieku dziecka, wyzwalających
jego naturalny potencjał, dających mu szansę na poznawanie otaczającego świata
wielozmysłowo i aktywnie poprzez działanie, odkrywanie, przeżywanie, przyswajanie
różnych wiadomości i umiejętności np. w czasie gier i zabaw, twórczego
rozwiązywania problemów, metody projektu, stacji badawczych czy też ośrodków
zainteresowań, indywidualnych planów aktywności każdego dziecka, dramę,
wycieczki, doświadczenia i eksperymenty;
- opracowania jasnych kryteriów oceniania w sposób opisowy ucznia sześcioletniego,
biorąc pod uwagę jego możliwości rozwojowe na podstawie aktywności edukacyjnej
oraz analizy zeszytów uczniowskich i innych wytworów pracy szkolnej;
- wspierania małego dziecka na terenie szkoły przez innych pracowników szkoły, jak
i podczas wycieczek szkolnych, wyjść na spacery, itp. (np. korzystać z doraźnej
pomocy i opieki bibliotekarki, wychowawcy świetlicy, pana STOP, woźnych
szkolnych);
- zagwarantowania opieki zdrowotnej przez pielęgniarkę szkolną.

zorganizowanie ciekawej oferty edukacyjnej:
- zagwarantowanie szerokiego zaplecza i bazy do prowadzenia bogatej oferty zajęć
pozalekcyjnych, w tym teatralnych, plastycznych, dziennikarskich, fotograficznych,
sportowych o różnym charakterze, gry na instrumencie, wokalnych, muzycznych,
twórczych,
logicznego
myślenia,
konstrukcyjnych,
klubu
wolontariatu,
klubu
językowego, klubu młodego przyrodnika, zuchy, itp. biorąc pod uwagę istniejące
warunki i specyfikę pracy szkoły;
- zatrudnianie specjalistów, tj. pedagog, logopeda, psycholog, reedukator do
prowadzenia
zajęć
korekcyjno-kompensacyjnych
dla
dzieci
ze
specjalnymi
potrzebami edukacyjnymi i nawiązywania współpracy z innymi osobami, instytucjami
mogącymi pomóc dziecku w tym zakresie, np. PPP;
- stworzenie możliwości prezentowania różnych osiągnięć sześciolatków na forum
klasy, szkoły, itp. dbając przy tym, aby nabierały wiary we własne siły i możliwości;
- aktywne uczestnictwo sześciolatków w życiu szkoły, organizując im na jej terenie,
jak i poza nią koncerty, teatrzyki, pokazy, lekcje z ciekawymi ludźmi, konkursy,
imprezy integracyjne, itp.;
- zaangażowanie innych osób, instytucji (pałaców i domów młodzieży, ognisk zajęć
pozaszkolnych, ogródków jordanowskich, domów kultury, bibliotek, ośrodków sportu,
pływalni, obserwatoriów, muzeów, kin, teatrów, gospodarstw agroturystycznych, itp.)
do tworzenia koalicji na rzecz dzieci sześcioletnich.

inne istotne uwarunkowania szkolne:
- przyjazna atmosfera i klimat szkoły, coś, co wyróżnia ją spośród innych szkół,
szczególnie rodzinna atmosfera, gdzie każdy uczeń czuje się ważny i wyjątkowy;
- tradycje szkolne, wieloletnie działania dotyczące patrona szkoły, jasna i spójna
misja i wizja szkoły, nagrody i wyróżnienia, uzyskane tytuły przez szkołę i uczniów;
- rzetelny sposób promocji szkoły, przekazywania informacji o warunkach
stworzonych z myślą o najmłodszych uczniach, zamieszczanie aktualnych informacji
na stronie internetowej szkoły, prasie lokalnej, wspólne przygotowywanie broszur
i materiałów dla rodziców, listów powitalnych dla dzieci od przyszłych wychowawców
klas pierwszych, organizowanie dni otwartych, zebrań informacyjnych, prelekcji,
prezentacji osiągnięć szkoły przy różnych okazjach, pokazów oferty edukacyjnej dla
klas młodszych, prowadzenie zajęć otwartych i warsztatów dla przyszłych uczniów
i rodziców;
- prowadzenie szkoły „otwartych drzwi”, rodzice mogą zawsze towarzyszyć dzieciom
i wspierać nauczycieli w planowaniu i rozwoju ich własnego dziecka, mają możliwość
zwiedzania szkoły w zaplanowanym jak i dowolnym czasie.
Współczesna szkoła powinna zadbać o to, aby podróż sześciolatka do krainy
wiedzy i nowych umiejętności była dla niego niezapomnianą przygodą edukacyjną
pełną radości i sukcesów, a nie żmudną wędrówką pełną porażek i trudności. Mały
uczeń ma w niej w indywidualny i atrakcyjny sposób zdobywać nowe wiadomości
i umiejętności, a tym samym będzie o krok dalej od swoich rówieśników, którzy wciąż
będą dużymi… przedszkolakami.
Barbara Ochmańska
nauczyciel i doradca metodyczny ds. edukacji wczesnoszkolnej