Raport podsumowujący
Transkrypt
Raport podsumowujący
RAPORT PODSUMOWUJĄCY ZE SPOTKAŃ DYSKUSYJNYCH PROWADZONYCH DLA MIESZKAŃCÓW GMINY BUSKO-ZDRÓJ W związku z opracowywaniem nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020, LGD „Słoneczny Lider” zorganizował spotkania fokusowe metodą coachingu z mieszkańcami Gminy Busko – Zdrój. Miały one na celu analizę dotychczasowej realizacji LSR z uwzględnieniem kierunków rozwoju w przyszłości Gminy BuskoZdrój oraz jej markowego produktu turystycznego "Szlaku Wokół Słońca". mgr Anna Rogowska - Niekowal Listopad 2014 UWAGI WSTĘPNE____________________________________________________________________ 3 1. CELE SPOTKAŃ DYSKUSYJNYCH _________________________________________________ 4 2. PRZEBIEG SPOTKAŃ DLA POSZCZEGÓLNYCH GRUP SPOŁECZNYCH __________ 5 3. PRZEBIEG PRACY – UWAGI _______________________________________________________ 8 4. WYPRACOWANE REZULTATY ___________________________________________________ 10 4.1. Analiza potencjału i barier dla Gminy Busko-Zdrój z podziałem na poszczególne grupy społeczne _____ 10 4.2. Kierunki strategicznego rozwoju z podziałem na poszczególne grupy społeczne ____________________ 12 4.3. Propozycje projektów ___________________________________________________________________ 13 5. PODSUMOWANIE I WNIOSKI ___________________________________________________ 16 SPIS TABEL __________________________________________________________________________ 18 Raport podsumowujący Strona 2 Uwagi wstępne Buska Lokalna Grupa Działania „Słoneczny Lider” to stowarzyszenie, które powstało jako porozumienie trzech sektorów: publicznego, społecznego i gospodarczego. Jego celem są działania zmierzające do budowy aktywnego społeczeństwa obywatelskiego. Stowarzyszenie działa na rzecz rozwoju obszarów wiejskich, uwzględnia ochronę oraz promocję środowiska naturalnego, krajobrazu i zasobów historyczno-kulturowych, rozwój turystyki oraz popularyzację i rozwój produkcji wyrobów regionalnych. Polem działania LGD „Słoneczny Lider” jest obszar gminy Busko - Zdrój w województwie świętokrzyskim. Cele Stowarzyszenia określa Lokalna Strategia Rozwoju dla obszaru jego działań opracowywana na kolejne lata. Efektem realizacji dotychczasowej LSR na lata 2009-2015 są dwa produkty turystyczne: Szlak Wokół Słońca oraz Szlak Kulinarny Ponidzia i Powiśla. Pierwszy z nich składa się z sześciu tematycznych szlaków: Architektury, Fauny i Flory, Produktu lokalnego, Odnowy Biologicznej, Umiejętności oraz Obrzędów i Dziedzictwa Kulturowego. Drugi jest efektem projektu „Festiwal Smaków”, realizowanego wspólnie przez trzy Lokalne Grupy Działania: „Słoneczny Lider”, „G5” oraz „Perły Ponidzia”. W związku z opracowywaniem nowej Lokalnej Strategii Rozwoju na lata 2014-2020, Słoneczny Lider zorganizował spotkania fokusowe metodą coachingu z mieszkańcami gminy. Miały one na celu analizę dotychczasowej realizacji LSR z uwzględnieniem kierunków rozwoju w przyszłości Gminy Busko-Zdrój oraz jej markowego produktu turystycznego "Szlaku Wokół Słońca". Raport podsumowujący Strona 3 1. Cele spotkań dyskusyjnych Spotkania miały na celu: 1.1. Doprecyzowanie i rozwinięcie kierunków rozwoju Gminy Busko-Zdrój na lata 2014-2020 z wykorzystaniem wiedzy uczestników na temat potencjału i specyfiki obszaru. 1.2. Zdefiniowanie wstępnej przykładowej listy projektów, które mogą być finansowane ze środków Unii Europejskiej, a w istotny sposób przyczynią się do realizacji kierunków opisanych w pkt. 1.1. Rezultaty spotkań należy traktować jako wstępny materiał do dalszych analiz, mający wpływ na ostateczny kształt kierunków rozwoju Gminy Busko – Zdrój. Raport podsumowujący Strona 4 2. Przebieg spotkań dla poszczególnych grup społecznych Spotkania dyskusyjne prowadzone były innowacyjną metodą psychologii zorientowanej na proces z elementami coachingu. Psychologia zorientowana na proces (zwana POP, Processwork) jest otwartym, interdyscyplinarnym podejściem wspierającym zmiany indywidualne i zbiorowe. Processwork wyjaśnia, jak świadomość, przepływ i "rzeczywistość" są połączone i tworzą proces. Paradygmat popowski charakteryzuje się nierozłącznym, wzajemnie uzupełniającym się łączeniem mierzalnych i niemierzalnych aspektów rzeczywistości, co daje bardziej kompletny obraz (więcej informacji na: www.maxfxx.net). Spotkania coachingowe zostały przeprowadzone wśród pięciu grup społecznych: rolnicy, nauczyciele, przedsiębiorcy, działacze społeczni, młodzież. Grupy reprezentowały główne sfery społeczne w regionie. W każdej grupie odbyły się cztery czterogodzinne sesje. Liczba uczestników wahała się od 6 do 11 osób w zależności od grupy. Tabela nr 1. Liczba uczestników spotkań dyskusyjnych Grupa Młodzież Liczba osób 10 Organizacje pozarządowe 11 Nauczyciele Przedsiębiorcy Rolnicy 12 10 8 Program cyklu spotkań składał się z czterech modułów: I moduł Moja mała Ojczyzna – skąd jestem? – charakterystyka miejsca, z którego pochodzę, gdzie mieszkam 1. Jak postrzegacie miejsce, w którym mieszkacie? Co lubicie, czego nie lubicie? – dyskusja wprowadzająca do procesu grupowego 2. Proces grupowy w celu poznania tendencji dominujących w postrzeganiu regionu 3. Podsumowanie procesu grupowego, wnioski 1h 2h 1h II moduł Nasze lokalne zasoby – mocne i słabe strony regionu 1. Lokalna Grupa Działania „Słoneczny Lider” – miniwykład i prezentacja multimedialna na temat działań LGD i produktu „Szlak Wokół Słońca” Raport podsumowujący 1h Strona 5 2. Mocne i słabe strony regionu – analiza SWOT metodą POP 3. Integracja stanowisk, podsumowanie, wnioski 2h 1h III moduł Wymarzone miejsce na ziemi – moja wizja regionu 1. Jasny i ciemny sen, czyli pozytywna i negatywna wizja regionu – wizualizacja kierowana 2. Wyodrębnianie jakości głównych – wnioski, cechy wspólne, analiza z poziomu merytorycznego i emocjonalnego 3. Makieta regionu – wspólna praca plastyczna 1h 1h 2h IV moduł Jak pokazać się innym i czym się podzielić - „Dajmy się poznać, aby inni mogli nas znaleźć i otrzymać, to czego potrzebują” 1. Generowanie pomysłów na rozwój regionu z różnych perspektyw 2. Ćw. Herb – wyłonienie głównych produktów regionalnych 3. Podsumowanie i określenie dalszych tendencji rozwojowych 1h 2h 1h Spotkania z grupą młodzieży i grupą przedsiębiorców odbyły się zgodnie z programem. W pozostałych grupach zostały wprowadzone niewielkie modyfikacje programu dostosowujące zadania do ilości osób oraz poziomu zaangażowania uczestników. Najwięcej oporu budziły twórcze metody pracy, dlatego z niektórych trzeba było zrezygnować. Z kolei młodzież była otwarta na takie działania, stąd w tej grupie powstało najwięcej twórczych wytworów. Łatwiej też im było pracować na poziomie metafory niż konkretu. Ocena dotychczasowej realizacji Lokalnej Strategii Rozwoju pokazała potrzebę dalszego wielokierunkowego rozwoju gminy Busko – Zdrój. Jedynie grupa młodzieży nie miała wiedzy na temat LGD „Słoneczny Lider”, nie wiedziała czym jest ta organizacja ani czym się zajmuje. W pozostałych grupach 95% uczestników wiedziała o tym stowarzyszeniu oraz o jego działaniach. Oceniając produkty powstałe na Szlaku Wokół Słońca, ankietowani brali pod uwagę kryteria takie jak: funkcjonalność, użyteczność i dostępność powstałych inwestycji. Kierowali się także subiektywnym poczuciem estetyki. Trudno znaleźć dominującą tendencję pozytywnie bądź negatywnie ocenionych projektów. Tych drugich było niewiele (ok. 3%), najwięcej kontrowersji budziły altany ogrodowe na prywatnych posesjach oraz brak informacji o nowo powstałych obiektach, atrakcjach i możliwościach korzystania z nich. Stąd uczestnicy zwracali uwagę by w przyszłości zdecydowanie bardziej promować tego typu Raport podsumowujący Strona 6 przedsięwzięcia. Pomysł Szlaku Wokół Słońca ogólnie się podobał, tym bardziej, że każde z działań można dopracować i dalej rozwijać. Promocja i dostępność dla ludności wprowadzą w niego życie. Istnieje potrzeba rozpowszechniania informacji takich działań. Raport podsumowujący Strona 7 3. Przebieg pracy – uwagi Każda z grup charakteryzuje się swą własną specyfiką pod względem postrzegania regionu, jego walorów, trudności, potrzeb. Każda z grup dostrzegała inny obszar za kluczowy do wspierania jego rozwoju. W efekcie powstał komplementarny obraz wzajemnie uzupełniających się sfer możliwości. W grupie młodzieży najważniejszym problemem była praca. Ten obszar był według nich najważniejszy w kształtowaniu dalszej wizji regionu. Zagadnienie to jest bardzo widoczne na poziomie metafory przedstawionej w bajce o Buskolandii (treść bajki w formie opowiadania oraz prezentacji znajduje się w załączniku nr 1, 2 i 3). Młodzież dostrzega też jak ważną rolę w rozwoju gminy odgrywa turystyka i regionalizm. Istnieje też potrzeba Lidera, który to pomoże wprowadzić zmiany. O ile trudniej grupie młodzieży było wskazać konkretne pomysły, rozwiązania, które można wprowadzić w życie, o tyle nie miała problemu z wyczuciem i określeniem atmosfery określającej pewien rys mentalno-kulturowy gminy. Otóż jest tu spokojnie, sennie, monotonnie. Miejsce jest ładne, kolorowe (zielono, lasy, pola). Żyją tu „monotonki”, najważniejsza jest dla nich stabilizacja i bezpieczeństwo. Są kolorowi, mają szare twarze, chodzą w uniformach, są przystosowani. Żyją w stadach, każdy zna swoje miejsce. Są jednostki wyróżniające się, które narzucają standardy innym, żeby byli szarzy i się nie wybijali. Powyższa perspektywa oraz przeprowadzony proces grupowy pokazują społecznopsychologiczną barierę w dostrzeganiu możliwości, wprowadzaniu zmian, podążaniu za marzeniami („tu nic nie ma, nic się nie dzieje”, „marzenia są bolesne, bo nie da się ich zrealizować”). Istnieje trudność w przekraczaniu granic, wychodzeniu poza twardą skorupkę braku perspektyw. Pokazuje to ryzyko wyuczonej bezradności przekazywanej z pokolenia na pokolenie widoczną u osób, które tu zostają, inni wyjeżdżają w poszukiwaniu lepszego jutra. Działacze społeczni największą uwagę zwracali na trudności komunikacyjne i brak spójności w działaniu, współpracy oraz małe poczucie wspólnoty wśród mieszkańców, społeczników i władz lokalnych. Widzą natomiast duży potencjał regionu, jego bogactwo, różnorodność. Wyraz tych tendencji widoczny był w dynamice grupy. Tożsamość, tradycja, kultura, architektura, natura, przyroda, wspólnota, społeczność, inicjatywy, przedsiębiorczość – to dominujące wartości w tej grupie. Można powiedzieć, że wyłania się Raport podsumowujący Strona 8 tu tęsknota za jedną wielką społecznością. To bardzo silny „sen” (wizja, marzenie), budzi wiele emocji i nawet trudno o nim mówić. W grupie nauczycieli na plan pierwszy wysunęły się sprawy społeczne, opieka socjalna, problemy marginalizowane. Tematyka i kierunek poszukiwania rozwiązań dotyczył ludzi starszych, niepełnosprawnych (szczególnie dzieci) oraz schroniska dla zwierząt. Przedsiębiorcy skupili się na perspektywie gminy jako wyjątkowej Krainy i szukali pomysłów na atrakcje, które przyciągną do niej gości. Jest tu energia do życia, słońce, rodzinna atmosfera, życzliwość, smaki, różnorodność. Można tu przybyć po zdrowie, rozrywkę, wypoczynek, sport, zwiedzanie. Rysunek Krainy (załącznik nr 4 i 5) przedstawia tęczę łączącą dwa światy elfów: zielonych i niebieskich. Tęcza jest mostem przepływu dóbr i usług. Grupa rolników kładła nacisk na możliwość sprzedaży bezpośredniej swoich produktów oraz na promocję i wspieranie lokalnych producentów żywności. Zdrowe, dobre jakościowo produkty z małych gospodarstw, tradycyjnych są ważną bazą gałęzi rozwoju regionu. W grupie tej powstało dużo ważnych pomysłów uatrakcyjnienia agroturystyki. Raport podsumowujący Strona 9 4. Wypracowane rezultaty 4.1. Analiza potencjału i barier dla Gminy Busko-Zdrój z podziałem na poszczególne grupy społeczne Tabela nr 2. Analiza SWOT Gminy Busko – Zdrój MŁODZIEŻ Mocne strony Słabe strony - Park Zdrojowy - Aleja Mickiewicza - uzdrowiska - BSCK - hala sportowa - zabytki - Nida - basen - orlik - imprezy okolicznościowe (typu dożynki) - biblioteka - kino - kluby - słaba promocja imprez - problem z komunikacją - brak czasu spowodowany obowiązkami - brak funduszy - brak motywacji i chęci do działania - brak perspektyw edukacyjnych - krajobraz mało zmodyfikowany przez - ziemie nieszczególnie urodzajne człowieka, naturalny, zalesiony, roślinność chroniona Szanse Zagrożenia - rozwój agroturystyki - brak stanowisk pracy - szanse na polepszenie zdrowia (zaplecze - emigracje młodych ludzi uzdrowiskowe) - brak szacunku do tego co mamy - naturalny krajobraz (w tym parki krajobrazowe) ORGANIZACJE POZARZĄDOWE Mocne strony Słabe strony - SPA - brak infrastruktury - bogactwa naturalne (siarka, kamień - niewykorzystanie parków krajobrazowych szaniecki, ratan) - brak ścieżek rowerowych, ich oznakowania - baza noclegowa - brak ścieżek dydaktycznych - baza zabiegowa - brak wiedzy o sobie Raport podsumowujący Strona 10 - specjaliści - PONIDZIE (Nida, fauna, flora) - architektura (głównie sakralna) Szanse - słaba promocja regionu - brak umiejętności komunikacji, dialogu - szlaki do Solca - Zdroju, do Pińczowa - podziały, brak współpracy w regionie i z sąsiednimi regionami Zagrożenia NAUCZYCIELE Mocne strony Słabe strony - dwa ośrodki specjalne - zasoby ludzkie - baza – uzdrowiska, basen, Hipoland - brak bazy danych na temat specjalistów na terenie gminy i powiatu - brak wsparcia instytucji zajmujących się tematyką społeczną oraz brak grup wsparcia słabe przystosowanie bazy dla różnorodnych grup wiekowych (głównie dzieci, młodzież) Szanse Zagrożenia - potencjalni odbiorcy (zapotrzebowanie na działania społeczne, zajmowanie się ludźmi starszymi, chorymi, niepełnosprawnymi) - potrzeba tworzenia grup wsparcia - stworzenie modelu efektywnej pomocy - możliwość stworzenia kompleksowej oferty dla rodzin - marginalizacja społeczna - starzejące się społeczeństwo - niedocenianie profilaktyki - brak stałych źródeł i środków finansowania działań prospołecznych PRZEDSIĘBIORCY Mocne strony - marka regionu - zaplecze turystyczne - ściąg ludzi - mieszkańcy otwarci na turystę Szanse - dużo atrakcji Raport podsumowujący Słabe strony - brak rozrywek dla ludności - brak spójności – komunikacji pomiędzy istniejącymi atrakcjami - słaba informacja, brak reklamy - brak funkcjonalnego akwenu wodnego wraz z infrastrukturą Zagrożenia - słabo nagłośnione atrakcje Strona 11 ROLNICY Mocne strony Słabe strony - zdrowe i dobre jakościowo produkty regionalne - unikalne produkty - Busko jako miasto uzdrowiskowe i duże możliwości z tym związane - bliskie tereny rolnicze zajmujące się wyspecjalizowaną produkcją rolną (owocową, warzywną, zwierzęcą, rybną) - małe gospodarstwa tradycyjne (zdrowe produkty) - brak możliwości sprzedaży bezpośredniej swoich produktów - brak promocji produktów (dobrych jakościowo) - brak zaplecza do handlu ryb na targowiskach - brak miejsc do sprzedaży bezpośredniej w okolicy zdrojowej wysokie obostrzenia sanitarnoweterynaryjne odnośnie sprzedaży bezpośredniej produktów i ryb - niewiedza społeczeństwa odnośnie zdrowej żywności z naszego regionu, z małych gospodarstw - brak promocji Szanse Zagrożenia - rozwój i utrzymanie małych gospodarstw rolnych - rozwój gospodarstw agroturystycznych - tren – powrót do ekologii, zdrowego stylu życia - większe zainteresowanie powrotem do tradycyjnego rolnictwa - parki krajobrazowe, szlaki turystyczne, drogi rowerowe - czynnik ludzki (mentalność, brak motywacji, wiary w powodzenie, sukces) - brak informacji o środkach finansowych oraz możliwościach pozyskania środków unijnych - emigracja młodych, aktywnych ludzi do większych miast, za granicę - zamknięte środowisko sprzyjające korupcji, układom 4.2. Kierunki strategicznego rozwoju z podziałem na poszczególne grupy społeczne Tabela nr 3. Kierunki strategicznego rozwoju Gminy Busko – Zdrój KIERUNKI ROZWOJU WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI MŁODZIEŻ TURYSTYKA ZDROWIE / REKREACJA Raport podsumowujący Strona 12 TURYSTYKA REGIONALIZM ORGANIZACJE POZARZĄDOWE ZDROWIE / SPORT REKREACJA ZDROWIE NAUCZYCIELE REKREACJA WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI TURYSTYKA ROZRYWKA / REKREACJA PRZEDSIĘBIORCY INFRASTRUKTURA PROMOCJA WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI REGIONALIZM AGROTURYSTYKA / TURYSTYKA ROLNICY PROMOCJA EKOLOGIA WSPIERANIE PRZEDSIĘBIORCZOŚCI 4.3. Propozycje projektów MŁODZIEŻ Tabela nr 4. Propozycje projektów AGROTURYSTYKA TURYSTYKA REGIONALIZM ROZRYWKA REKREACJA ZDROWIE / SPORT - produkty regionalne - szlaki turystyczne - wykorzystać legendy, historie z regionu, ważne osoby, lochy, święte drzewa - szlak figurek, pomników - zajęcia dla młodzieży kulturalnorozrywkowe (ważne, żeby wziąć pod uwagę młodzież ze wsi) Raport podsumowujący INFRASTRUKTURA PRZEDSIĘBIOR -CZOŚĆ PROMOCJA - tworzenie miejsc pracy - pomysły dla inwestorów - uczenie przedsiębiorczości - informacje o możliwościach dofinansowania - poznawanie regionu przez samych mieszkańców - informacje o działaniach, imprezach - reklama EKOLOGIA Strona 13 - Nida - kajaki, aeroklub - produkt, który przyciągnie - małe, tradycyjne sklepiki PRZEDSIĘBIORCY Ożywić, rozpropagować: - szlak kulinarny - bazę turystyczną - zaplecze do uprawiania sportów (baseny, korty tenisowe, ośrodek Raport podsumowujący - obiekt sportowy - tory wyścigowe - pola golfowe - ożywienie Al. Mickiewicza - oznakowanie tras spacerowych oraz ujednolicenie wszystkich oznakowań - wsparcie ze strony władz miasta - konsultacje społeczne, dialog społeczny (zmiana mentalności, uczenie wspólnoty – wskazywanie korzyści płynących z tego) - reklama - marketing - wypromowanie regionu w Polsce i za granicą - informacje, strony internetowe - wykorzystać w tym celu cykliczne imprezy, postacie historyczne z regionu - źródła geotermalne - atrakcje dla rodzin z dziećmi, dla dzieci mieszkańców - miejsce specjalistycznej, przyjaznej opieki dla osób starszych (wraz z rehabilitacją, fizjoterapią) - ośrodek dla dzieci niepełnosprawnych (diagnoza, terapia, rehabilitacja, alternatywne działania wspierające typu sala doświadczeń, koloroterapii itp.) - schronisko dla zwierząt - wiedza i umiejętności do pozyskiwania środków na działalność społeczną - doradztwo w tym zakresie - tor łuczniczy - park wodny (AQUAPARK) - kąpiele w błocie borowinowym - park linowy - miejsca, atrakcje dla dzieci, np. - odkryty basen, zalew (np. Radzanów – powinno być miło, czysto, zielono, smacznie, dla dzieci plac zabaw, boiska itp.) - warsztaty, konsultacje, doradztwo dla osób ubiegających się o dotacje NAUCZYCIELE ORGANIZACJE POZARZĄDOWE - postać dr Starkiewicza - Festiwale cykliczne (np. coroczny Zjazd Janów i Janin; Noc Świętojańska) – połączenie rozrywki z regionalizmem, ludycznością, imprezy łączące pokolenia, zarówno dla mieszkańców jak i przyciągające ludzi z całej Polski - zabawy integrujące ludzi (np. śniadania na trawie) - Busko nocą - życie kulturalnorozrywkowe po zabiegach porannych - rozśpiewany Zdrój, wykorzystane ogródki piwne, Muszla – dla mieszkańców i kuracjuszy - media - reklama - marketing Strona 14 jeździecki, hala sportowa, boiska „orliki”, lodowisko, bieżnia) - gospodarstwa agroturystyczne, restauracje - krajobraz, klimat ROLNICY - sklepy z lokalnymi wyrobami, produktami lokalnych rolników - produkty regionalne, lokalne, zdrowa żywność (miód, grzyby, ryby, proso, zioła) - gospodarstwa agroturystyczne z jedną główną atrakcją lub produktem - pola namiotowe, kempingowe na nieużytkach - szlaki turystyczne - przewodnik po historii regionu - odbudowa zabytków - wykorzystać nazwy miejscowości, np. Młyny (zwiedzać młyny, wypiekać chleb itp.) Raport podsumowujący szukanie złota w wodzie - ZOO otwarte (szczęśliwe zwierzęta, bez klatek) - kino plenerowe, samochodowe, 3D z bazą gastronomiczną - kino (filmy na czasie, wygodne fotele, możliwość zakupienia przekąsek) - zbiorniki wodne z zapleczem gastronomicznym i sportowym - spływy kajakowe - atrakcje w gospodarstwach agroturystycznych jak i w zdroju np. warsztaty z rękodzieła (glina, tkaniny), z gotowania, pieczenia chleba, zawodów unikalnych, wymierających, ciekawe zwierzęta w gospodarstwach, np. konie, kozy, alpaki itp. - miejsca do parkowania - ścieżki rowerowe z możliwością poruszania się po zdroju i po Busku - przystosowanie miasta i uzdrowiska dla osób niepełnosprawnych - podjazdy dla wózków inwalidzkich i dziecinnych - gorące źródła - miejsca do sprzedaży bezpośredniej (w mieście, w zdroju) dla lokalnych producentów - więcej zieleni w mieście (za dużo betonu) - gorące źródła - energia odnawialna ( energia słoneczna, przydomowe oczyszczalnie na wsiach) - usługi doradcze, konsultingowe dla producentów żywności - zrzeszanie rolników, np. spółdzielnie rolnicze, przetwórnia ryb - możliwość sprzedaży ryb w lokalnych supermarketach - zaopatrywanie sanatoriów, restauratorów przez lokalnych producentów żywności - dofinansowanie promocji pojedynczych przedsięwzięć jak i całego regionu - promocja produktów lokalnych (ryb, warzyw) - skorzystać z opracowanej analizy historycznokulturalnej regionu (lalka „ponidzianka”, historie, legendy) Strona 15 5. Podsumowanie i wnioski Celem przeprowadzonego projektu spotkań dyskusyjnych z mieszkańcami gminy BuskoZdrój było określenie wizji rozwoju regionu i na tej podstawie opracowanie konkretnych pomysłów przedsięwzięć. Ważne jest, aby działania wynikały z realnych potrzeb a także, aby opierały się na „śnie” miejsca, z którego wynikają. „Sen” to pewna wizja bazująca na głębokich wartościach, ideach, tęsknotach, które są obecne (niekoniecznie świadome) w ludziach, którzy tu żyją. Z analizy wyłania się wizja charakterystycznej Krainy położonej w pięknym miejscu, w dorzeczu Nidy, bogatej krajobrazowo, kulturalnie, historycznie. Krainy, w której jest silna społeczność wyrastająca ze wspólnoty, tradycji, opiera się głębokich więziach i współdziałaniu. To, co tu przyciąga to prostota, natura, słońce, przyroda, „ten pszeniczny zapach chleba”… To sen mieszkańców Buska. Stąd powstają konkretne pomysły projektów do zrealizowania w obszarze turystyki, agroturystyki, rekreacji. Wspieranie przedsiębiorczości i promocji regionu jest warunkiem jego dalszego rozwoju. Gmina otwiera się na gości (głównie na rodziny z dziećmi) i przygotowuje im szereg atrakcji. Pomysły są spójne, pokazują wzajemne współzależności społeczne oraz opierają się na współpracy. Kluczowym problemem w tej sytuacji wydaje się nie brak pomysłów, ale właśnie brak poczucia wspólnoty, niedostrzeganie możliwości i niewiara w powodzenie. Zaznacza się tu wyraźna potrzeba Lidera, który zjednoczy i poprowadzi. Wygląda na to, że najpierw region trzeba przywrócić mieszkańcom, by zapraszać do niego gości. Ważne jest, by to najpierw mieszkańcy poznali swoje miejsce, docenili, to co mają, pokochali tę ziemię, na której żyją, wtedy odpowiedzialnie zaangażują się w jej rozwój. Nasuwa się stąd wniosek, że warto także zająć się tą barierą socjologiczną, by zrealizowane projekty miały energię, żyły dłużej niż okres finansowania i przyciągały gości. Warto zainicjować działania integrujące mieszkańców oraz promujące region wśród nich samych, aby czerpali z własnych zasobów. W efekcie widoczna jest bardzo spójna wizja regionu, każda grupa uwzględniała zmiany i rozwój w określonej sferze. Pomysły uzupełniają się, wymagają wzajemnej współpracy między sektorami gospodarczymi. Uwzględniając zauważone bariery kulturowe, Raport podsumowujący Strona 16 mentalne łatwiej będzie realizować konkretne projekty, będą one też miały szansę realnego funkcjonowania w dalszej perspektywie czasu. Raport podsumowujący Strona 17 Spis tabel Tabela nr 1. Liczba uczestników spotkań dyskusyjnych Tabela nr 2. Analiza SWOT Gminy Busko – Zdrój Tabela nr 3. Kierunki strategicznego rozwoju Gminy Busko – Zdrój Tabela nr 4. Propozycje projektów Raport podsumowujący Strona 18