Zdarta płyta

ASERTYWNOŚĆ
Co to jest asertywność
To umiejętność, dzięki której ludzie otwarcie wyrażają
swoje myśli, preferencje, uczucia, przekonania,
poglądy, wartości, bez odczuwania wewnętrznego
dyskomfortu i nie lekceważąc rozmówców.
W sytuacjach konfliktowych, umiejętności asertywne
pozwalają osiągnąć kompromis, bez poświęcania
własnej godności i rezygnacji z uznanych wartości.
Ludzie asertywni potrafią powiedzieć „nie”, bez
wyrzutów sumienia, złości czy lęku.
Prawa Herberta
Fensterheima
1. Masz prawo do robienia tego, co chcesz — dopóki twoja działalność
nie rani kogoś innego.
2. Masz prawo do zachowania swojej godności poprzez asertywne
zachowanie — nawet jeśli rani to kogoś innego — dopóki twoje
intencje nie są agresywne, lecz asertywne.
3. Masz prawo do przedstawiania innym swoich próśb — dopóki
uznajesz, że druga osoba ma prawo odmówić.
4. Istnieją takie sytuacje między ludźmi, w których prawa nie są
oczywiste. Zawsze jednak masz prawo do przedyskutowania i
wyjaśnienia problemu z drugą osobą.
5. Masz prawo z korzystania ze swoich praw. Jeśli z nich nie
korzystasz, to godzisz się na odebranie ich sobie.
Jeżeli chcesz zachowywać się
asertywnie:
•
Używaj otwarcie słów TAK i NIE.
•
Nie przepraszaj jeśli nie zawiniłeś.
•
Nie usprawiedliwiaj się, ani nie tłumacz nadmiernie, natomiast wyjaśniaj powody
swojego postępowania, jeżeli chcesz być dobrze zrozumiany.
•
Nie napadaj na rozmówcę, nie strasz go, nie poddawaj w wątpliwość jego charakteru lub
myślenia.
•
Używaj komunikatów typu JA, a nie komunikatów typu TY.
•
Gdy jesteś atakowany - broń się. Nie pozwalaj na naruszanie Twojej godności osobistej.
Nie zgadzaj się na to, aby ktoś Cię traktował w sposób raniący Twoje uczucia. Pomocą mogą
być takie zdania: "Nie podoba mi się sposób, w jaki do mnie mówisz", "Nie życzę sobie być tak
traktowana", "Nie chcę, żebyś zwracał się do mnie w ten sposób", itp.
•
Staraj się nie kłamać - masz prawo być sobą, nie wstydź się siebie, nawet jeśli popełniasz
błędy.
•
Mów jasno i wprost, o co Ci chodzi.
•
Pytaj otwarcie, gdy czegoś nie rozumiesz.
•
Mów, że nie wiesz, gdy czegoś nie wiesz; mów, że nie chcesz o czymś mówić, jeśli nie
chcesz o tym mówić.
•
Zwróć uwagę by realizować swoje zamiary nie krzywdząc innych.
•
Przyznaj innym dokładnie takie same prawa do asertywnego zachowania, jakie
przyznajesz sobie.
Techniki asertywnego
zachowania
ZMIĘKCZENIA
●
●
"Przykro mi"
TECHNIKI
WSPOMAGAJĄCE
●
„Zdarta płyta
●
„Jujitsu”
●
„Jestem słoniem”
"Kocham, ale nie dam"
●
"Jest mi trudno"
●
"Uprzedzanie"
Przykro mi
Mówimy "przykro mi" wtedy, gdy
faktycznie jest nam przykro z powodu
konieczności
odmówienia
komuś.
Wyrażenie to nie ma nic wspólnego ze
słowem "przepraszam", na które w
asertywnej odmowie nie ma miejsca.
"Przykro mi" jest przejawem naszej
empatii i zrozumienia dla emocji
przeżywanych przez naszego rozmówcę.
Kocham ale nie dam
●
●
Komunikat ten podkreśla
pozytywną wartość, jaką
ma dla nas osoba, której
odmawiamy, lub relacja z
nią, jeżeli tak jest w
istocie.
Technika ta zabezpiecza
odmawiającego przed
posądzeniem, że jego
odmowa jest tak naprawdę
aktem psychologicznego
odrzucenia osoby
proszącej.
Jest mi trudno
●
●
Komunikat ten podkreśla
pozytywną wartość, jaką
ma dla nas osoba, której
odmawiamy, lub relacja z
nią, jeżeli tak jest w
istocie.
Technika ta zabezpiecza
odmawiającego przed
posądzeniem, że jego
odmowa jest tak naprawdę
aktem psychologicznego
odrzucenia osoby
proszącej.
Uprzedzanie
●
●
Technika ta jest stosowana wobec osób, co do
których można przewidzieć, że odmowa może je
zranić, głęboko urazić lub wywołać inne reakcje
wywodzące się z poczucia skrzywdzenia.
Uprzedzając jeszcze przed odmową, że
spodziewamy się właśnie takiej reakcji działa w ten
sposób, że osoba uprzedzona stara się tak właśnie nie
zachować, co w efekcie ułatwia jej pogodzenie się z
odmową i jest konstruktywne dla obu stron.
ZDARTA PŁYTA
●
●
Technika "zdartej płyty"
polega na powtarzaniu
zdania, które zostało
wypowiedziane za pierwszym
razem. Stosując tę technikę
trzymamy się prawdziwego,
stanowczego wariantu
asertywnego, nie zmieniając
go pod żadnym pozorem,
powtarzając go tyle razy ile
będzie trzeba.
Stosowanie techniki "zdartej
płyty" utrwala pewność siebie,
nie pozwala uciekać od
prawdy, a także nie dostarcza
nowych, zbędnych informacji
do dyskusji.
JESTEM SŁONIEM
To kontrola tempa własnego
zachowania.
W sytuacji odmawiania należy:
• mówić wolniej,
•głębiej oddychać,
•parafrazować
•dopytywać się,
•patrzeć rozmówcy w oczy.
Zwolnienie tempa, powoduje:
• zwiększenie poczucia własnej mocy,
• namawiający odbiera odmawiającego
jako pewniejszego siebie.
JUJITSU
●
●
Nazwa tej techniki została
zaczerpnięta ze szkoły walk
wschodnich i w luźnym tłumaczeniu
oznacza "ugięcie się". Polega ona na
tym, że skoncentrowanej energii
partnera (jego presji, sile
argumentów) odmawiający nie
przeciwstawia całej swojej mocy (np.
kontrargumentów, polemiki), lecz
ugina się pozostawiając partnera z
jego własną, skierowaną w próżnię
siłą.
Technika "jujitsu" jest pewnym
chwytem komunikacyjnym, choć nie
zawiera żadnych elementów
manipulacji. Odmawiający nie
przeciwstawia się argumentom, nie
stara się udowodnić własnej racji.
Chce usłyszeć i dobrze zrozumieć
swojego partnera, a jednocześnie jest
konsekwentnie stanowczy w obronie
własnych interesów.