Chemia surowców kosmetycznych

Krakowska Akademia
im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Karta przedmiotu
obowiązuje studentów, którzy rozpoczęli studia w roku akademickim 2012/2013
WydziałZdrowia i Nauk Medycznych
Kierunek studiów: Kosmetologia
Profil: Praktyczny
Forma studiów: Niestacjonarne
Kod kierunku: KOS
Stopień studiów: I
Specjalności:
1
2
kosmetologia estetyczna
kosmetologia medyczna
Przedmiot
Nazwa przedmiotu
Chemia surowców kosmetycznych
Kod przedmiotu
WZINM KOSP1N K1 12/13
Kategoria przedmiotu
Przedmioty kierunkowe
Liczba punktów ECTS
5
Język wykładowy
polski
Forma zajęć, liczba godzin w planie studiów
Semestr
2
W
25
C
0
K
0
S
0
L
35
I
0
Zp
0
Pz
0
Sk
0
Legenda: W — WykładC — ĆwiczeniaK — KonwersatoriumS — SeminariumL — LaboratoriumI — Zp,pz,sk Zp — Zajęcia PraktycznePz — Praktyka ZawodowaSk
— Samokształcenie
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
3
Cele przedmiotu
Cel 1 Celem wykładu jest przekazanie wiedzy na temat zastosowań związków chemicznych w kosmetyce poprzez
opis ich właściwości fizycznych i chemicznych przydatnych do określonych zadań, a także opis zjawisk fizykochemicznych związanych z ich wykorzystaniem. Po zaliczeniu wykładu, student powinien dobierać i stosować
kosmetyki ze świadomością ich zalet oraz potencjalnych zagrożeń, dzięki znajomości trwałości i reaktywności
podstawowych klas związków stosowanych jako surowce w kosmetologii.
Cel 2 Celem ćwiczeń laboratoryjnych jest przekazanie studentom praktycznych umiejętności związanych z preparatyką, oczyszczaniem i bezpiecznym posługiwaniem się oraz identyfikacją i oznaczaniem substancji chemicznych
stosowanych w kosmetyce (zarówno pochodzenia naturalnego, jak i syntetycznego), a także związanych z metodami uzdatniania i oczyszczania wody do celów kosmetyczno - farmaceutycznych. Ćwiczenia laboratoryjne
mają także na celu przygotowanie do pracy w zespole oraz nauczenie właściwego posługiwania się sprzętem
laboratoryjnym.
4
Wymagania wstępne
1 Warunkiem zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest obecność studenta na zajęciach. Bez usprawiedliwienia
dopuszczalna jest tylko jedna nieobecność na ćwiczeniach. Przed przystąpieniem do każdego ćwiczenia laboratoryjnego student jest zobowiązany do merytorycznego przygotowania się do ćwiczenia na podstawie literatury
oraz materiałów pomocniczych przygotowanych przez prowadzących ćwiczenia. Materiały te zawierają obszerny wstęp teoretyczny oraz dokładną instrukcję opisującą sposób wykonania ćwiczenia, a także wskazówki dotyczące sprawozdania z danego ćwiczenia. Przed rozpoczęciem pracy w laboratorium student zobowiązany jest
do zapoznania sie z przepisami BHP oraz zasadami bezpiecznej obsługi urządzeń i bezpiecznej pracy z odczynnikami chemicznymi. Osoby przebywające w laboratorium zobowiązane są do bezwzględnego przestrzegania
regulaminu pracowni, w tym do stosowania środków ochrony osobistej w postaci fartucha laboratoryjnego
i okularów ochronnych, które student powinien przynieść na ćwiczenia.
5
Modułowe efekty kształcenia
MW1 Posiada wiedzę na temat najczęściej stosowanych metod uzdatniania wody oraz sposobów jej oczyszczania do
celów kosmetycznych.
MW2 Potrafi opisać budowę chemiczną, właściwości fizyczne, chemiczne i zastosowania związków syntetycznych
i naturalnych wchodzących w skład współczesnych kosmetyków, a także zjawiska fizykochemiczne towarzyszące
ich stosowaniu.
MU3 Samodzielnie opisuje przeprowadzone eksperymenty oraz analizuje i interpretuje uzyskane wyniki wyciągając właściwe wnioski.
MU4 Umie bezpiecznie wykonywać podstawowe operacje związane z preparatyką, oczyszczaniem oraz analizą substancji chemicznych stosowanych w kosmetyce oraz prostych kosmetyków.
MK5 Umiejętnie posługuje się terminologią naukową i nomenklaturą surowców kosmetycznych oraz samodzielnie
poszukuje nowych źródeł informacji.
MK6 Posiada nawyki związane z zachowywaniem porządku i czystości na stanowisku pracy, ustalaniem podziału obowiązków podczas pracy zespołowej, oszczędnym gospodarowaniem odczynnikami chemicznymi i sprzętem laboratoryjnym, właściwym zabezpieczeniem i segregacją odpadów niebezpiecznych.
6
Treści programowe
Strona 2/6
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Lp
W1
W2
W3
W4
W5
W6
W7
W8
W9
Lp
L1
L2
L3
L4
L5
L6
L7
L8
L9
7
Wykład
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Podstawowe właściwości fizykochemiczne wody. Substancje chemiczne obecne
w wodach powierzchniowych. Normy określające dopuszczalne stężenia
zanieczyszczeń. Metody uzdatniania i oczyszczania wody dla
celów gospodarstwa domowego oraz dla zastosowań kosmetycznych
i farmaceutycznych.
Podział kosmetyków pod względem rodzaju rozpuszczalnika. Porównanie
właściwości wody z innymi rozpuszczalnikami stosowanymi w kosmetologii.
Elementy fizykochemii układów wielofazowych, w tym: prawo podziału Nernsta,
fazy powierzchniowe i koloidy, napięcie powierzchniowe, emulsje, budowa miceli.
Związki powierzchniowo czynne, detergenty, emulgatory kosmetyczne,
stabilizatory emulsji - struktura, właściwości i zastosowanie.
Budowa i właściwości związków o działaniu dezynfekującym, konserwanty,
deodoranty, środki przeciwłupieżowe, preparaty do sterylizacji i dezynfekcji.
Wybrane wiadomości o lekach przeciwzapalnych i antybiotykach stosowanych
w dermatologii.
Oddziaływanie różnych rodzajów promieniowania elektromagnetycznego na
organizmy żywe, zjawiska towarzyszące absorpcji promieniowania, przykłady
reakcji fotochemicznych.
Struktura i właściwości związków promieniochronnych, filtry przeciwsłoneczne
UV-A i UV-B oraz fotouczulacze. Naturalne i syntetyczne antyutleniacze. Rola
witamin oraz ich zmodyfikowanych pochodnych w kosmetykach.
Pigmenty nieorganiczne oraz barwniki organiczne syntetyczne i naturalne
stosowane w kosmetyce kolorowej. Składniki pudrów do twarzy i ich funkcje.
Związki używane do barwienia oraz pielęgnacji włosów i zagrożenia związane
z ich stosowaniem. Środki rozjaśniające skórę i włosy. Surowce o działaniu
nawilżającym - humektanty oraz emolienty.
Środki zapachowe naturalne i syntetyczne, sposoby pozyskiwania substancji
zapachowych z produktów naturalnych.
Razem
Laboratorium
Tematyka zajęć
Opis szczegółowy bloków tematycznych
Zajęcia organizacyjne, przypomnienie zasad bezpiecznej pracy w laboratorium.
Preparaty galenowe - sporządzanie naparów, odwarów i maceratów.
Oznaczanie twardości wody.
Demineralizacja wody metodą wymiany jonowej.
Oznaczanie nadtlenku wodoru w kosmetykach.
Zmydlanie tłuszczów i badanie właściwości mydeł.
Izolacja lecytyny z żółtka jajka kurzego. Otrzymywanie liposomów.
Otrzymywanie emulsji wodno-olejowych i olejowo-wodnych. Badanie
właściwości emulsji.
Destylacja z parą wodną. Otrzymywanie olejku eterycznego oraz wody
aromatycznej.
Izolacja związków polifenolowych z surowców roślinnych. Reakcje barwne.
Razem
Metody dydaktyczne
M16. Wykłady
Strona 3/6
Liczba godzin
3
2
4
3
1
3
3
4
2
25
Liczba godzin
4
4
4
3
4
4
4
5
3
35
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
M10.
M13.
M5.
M2.
M8.
Prezentacje multimedialne
Studium przypadku
Dyskusja
Ćwiczenia laboratoryjne
Praca w grupach
8
Obciążenie pracą studenta
Średnia liczba
godzin na
zrealizowanie
aktywności
Forma aktywności
Godziny kontaktowe z nauczycielem akademickim, w tym:
Godziny wynikające z planu studiów
60
Konsultacje przedmiotowe
0
Egzaminy i zaliczenia w sesji
0
Godziny bez udziału nauczyciela akademickiego wynikające z nakładu pracy studenta, w tym:
Przygotowanie się do zajęć, w tym studiowanie zalecanej literatury
14
Opracowanie wyników
0
Przygotowanie raportu, projektu, prezentacji, dyskusji
12
Przygotowanie do egzaminu pisemnego
14
Sumaryczna liczba godzin dla przedmiotu wynikająca z
100
całego nakładu pracy studenta
5
Sumaryczna liczba punktów ECTS dla przedmiotu
9
Metody oceny
Student zostaje dopuszczony do egzaminu po uzyskaniu zaliczenia z cwiczeń laboratoryjnych
Ocena podsumowująca
P1.
P11.
P8.
I1.
Egzamin pisemny
Aktywność na zajęciach
Zaliczenie pisemne
Sprawozdania z cwiczeń laboratoryjnych
Warunki zaliczenia przedmiotu
1 Egzamin pisemny z wykładu zawiera pytania opisowe o charakterze problemowym, obejmujące materiał omawiany na wykładzie. Każde pytanie jest oceniane punktowo w zależności od trudności. Aby zdać pozytywnie
egzamin należy uzyskać ponad 50 % punktów.
2 Warunkiem zaliczenia ćwiczeń laboratoryjnych jest obecność studenta na zajęciach, dopuszczalna jest maksymalnie 1 nieobecność nieusprawiedliwiona. W przypadku każdej nieobecności, ćwiczenie należy odrobić lub
zaliczyć w porozumieniu z osobą prowadzącą. Ocenie podlega przygotowanie studenta do ćwiczeń (20%),
aktywność podczas wykonywania praktycznych czynności w laboratorium (20%), kolokwia w formie testu
mieszanego (30%), sprawozdania przygotowane na podstawie uzyskanych wyników (30% oceny)
Kryteria oceny
Strona 4/6
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Na ocenę 3
Na ocenę 3.5
Na ocenę 4
Na ocenę 4.5
Na ocenę 5
10
Student posiada elementarną wiedzę dotyczącą czystości wody oraz właściwości
fizycznych i chemicznych głównych składników kosmetyków w zakresie
pozwalającym na ich identyfikację w kosmetykach oraz bezpieczne stosowanie.
Student, na podstawie instrukcji, przy pomocy innych studentów wykonuje
podstawowe operacje związane z oczyszczaniem oraz analizą substancji
chemicznych stosowanych w kosmetyce, prawidłowo interpretując uzyskane
wyniki.
Student posiada wiedzę dotyczącą metod oczyszczania wody oraz właściwości
fizycznych i chemicznych głównych składników kosmetyków w zakresie
pozwalającym na ich identyfikację w kosmetykach oraz bezpieczne stosowanie.
Student, korzystając z instrukcji, wspólnie z innymi studentami wykonuje
podstawowe operacje związane z oczyszczaniem, analizą oraz preparatyką
substancji chemicznych stosowanych w kosmetyce, prawidłowo
interpretując uzyskane wyniki oraz wyciągając wnioski.
Student posiada wiedzę dotyczącą metod oczyszczania wody,
a także nomenklatury oraz właściwości fizycznych i chemicznych głównych
składników kosmetyków w zakresie pozwalającym na ich identyfikację
w kosmetykach oraz bezpieczne stosowanie. Student, korzystając z instrukcji,
samodzielnie lub wspólnie z innymi studentami wykonuje podstawowe operacje
związane z oczyszczaniem, analizą oraz preparatyką substancji chemicznych
stosowanych w kosmetyce, prawidłowo interpretując uzyskane wyniki oraz
wyciągając wnioski.
Student posiada i świadomie wykorzystuje wiedzę dotyczącą metod oczyszczania
wody. Student dysponuje samodzielnie pogłębioną wiedzą dotyczącą
nomenklatury oraz właściwości fizycznych i chemicznych głównych
składników kosmetyków w zakresie pozwalającym na ich identyfikację
i przewidywanie właściwości w kosmetykach. . Student, korzystając z danych
literaturowych, samodzielnie lub w grupie wykonuje podstawowe operacje
związane z oczyszczaniem, analizą oraz preparatyką substancji chemicznych
stosowanych w kosmetyce, prawidłowo interpretując uzyskane wyniki oraz
wyciągając wnioski.
Student posiada, wykorzystuje i propaguje wiedzę dotyczącą oczyszczania wody
do celów kosmetycznych. Student dysponuje samodzielnie pogłębioną wiedzą
dotyczącą nomenklatury oraz właściwości fizycznych i chemicznych głównych
składników kosmetyków w zakresie pozwalającym na ich identyfikację
i przewidywanie działania w kosmetykach. Student, korzystając z danych
literaturowych, samodzielnie lub w grupie wykonuje operacje związane
z oczyszczaniem, analizą oraz preparatyką substancji chemicznych stosowanych
w kosmetyce, prawidłowo interpretując i opracowując uzyskane wyniki oraz
wyciągając wnioski.
Macierz realizacji przedmiotu
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
MW1
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
Treści programowe
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
K_W03, K_W10
W1, W2, L2, L3
M16, M10, M5,
M2, M8
P1, P8, I1
M16, M10, M13,
M5, M2, M8
P1, P8, I1
M2, M8
P11, I1
MW2
K_W03, K_W04
MU1
K_U11
W2, W3, W4, W5,
W6, W7, W8, W9, L1,
L2, L3, L4, L5, L6, L7,
L8, L9
L1, L2, L3, L4, L5, L6,
L7, L8, L9
Strona 5/6
Krakowska Akademia im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego
Modułowe
efekty
kształcenia dla
przedmiotu
MU2
Odniesienie do
efektów
kierunkowych
K_W03, K_U13,
K_U15
MK1
K_K01, K_K05
MK2
K_K04, K_K07
11
Treści programowe
W1, W9, L1, L2, L3,
L4, L5, L6, L7, L8, L9
W2, W3, W4, W5,
W6, W7, W8, W9, L1,
L2, L3, L4, L5, L6, L7,
L8, L9
L1, L2, L3, L4, L5, L6,
L7, L8, L9
Metody
dydaktyczne
Sposoby oceny
M10, M13, M5,
M2, M8
P11, I1
M16, M10, M5,
M2, M8
P1, P11, I1
M5, M2, M8
P11
Wykaz literatury
Literatura podstawowa:
[1] M. Molski — Chemia piękna, Warszawa, 2009, Wydawnictwo Naukowe PWN
[2] A. Marzec — Chemia kosmetyków surowce, półprodukty, preparatyka wyrobów, Toruń, 2005, Dom Organizatora
[3] A. L. Kowal, M. Świderska - Bróż — Oczyszczanie wody, Warszawa, 2009, Wydawnictwo Naukowe PWN
Literatura uzupełniająca:
[1] A. Persona (red.) — Chemia Analityczna. Podstawy klasycznej analizy ilościowej, Warszawa, 2000, Wyd.
Medyk
[2] W. Malinka — Zarys chemii kosmetycznej, Wrocław, 1999, Volumed
[3] K Pigoń, Z. Ruziewicz — Chemia fizyczna, tom 1 i 2, Warszawa, 2005, Wydawnictwo Naukowe PWN
[4] K. Kacprzak, K. Gawrońska — Chemia kosmetyczna. Ćwiczenia laboratoryjne., Poznań, 2008, Wydawnictwo Naukowe UAM
12
Informacje o nauczycielach akademickich
Oboba odpowiedzialna za kartę
dr Artur Budzowski (kontakt: [email protected])
Oboby prowadzące przedmiot
dr Regina Gil (kontakt: [email protected])
dr Katarzyna Zięba (kontakt: [email protected])
Strona 6/6