PARLAMENT EUROPEJSKI
Transkrypt
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI • PE: organ prawodawczy UE wybierany w wyborach bezpośrednich - instytucja ponadnarodowa PARLAMENT EUROPEJSKI • WyraŜa demokratyczną wolę blisko 500 milionów obywateli UE i reprezentuje ich interesy w dyskusji z pozostałymi instytucjami Unii. • Do 1979: zgromadzenie parlamentarne o charakterze czysto konsultacyjnym składające się z delegatów parlamentów narodowych. • Od 1979 r. wybierany przez obywateli UE w wyborach bezpośrednich na kadencje 5-letnie. • KaŜdy obywatel Unii ma w tych wyborach prawo głosowania i kandydowania, niezaleŜnie od jego miejsca zamieszkania w UE po spełnieniu warunków . PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI • Liczba posłów: 750 (753) + przewodniczący Siedziby Parlamentu Europejskiego (PE): • Oficjalna siedziba PE: Strasburg (Comiesięczne posiedzenia całego PE, zwane zwyczajnymi sesjami plenarnymi - 12 sesji plenarnych w roku w Strasburgu, – Polska: PO -25, PiS – 15, SLD – 7, PSL – 3 = 50+1 posłów Ŝadna w sierpniu ale 2 w październiku). • Posiedzenia nadzwyczajne PE oraz komisje parlamentarne: Bruksela • Administracja PE, Sekretariat Generalny i Biblioteka: Luksemburg Rozdział miejsc poselskich pomiędzy krajami w Parlamencie Europejskim 2009 – 2014 (TN) Sweden 18 72 Austria 17 72 Bulgaria 17 72 Finland 13 Denmark 13 Germany 99 France Italy United Kingdom Spain 50 Poland 50 Slovakia 13 Ireland 12 Romania 33 Netherlands 26 Belgium 22 Slovenia 7 Czech Republic 22 Cyprus 6 Greece 22 Estonia 5 Hungary 22 Luxembourg 6 22 Malta 5 Portugal Lithuania 12 Latvia 8 Total 736 • Określenie członków PE: – Oficjalnie: Poseł do PE – Potocznie „europarlamentarzysta”, „eurodeputowany” lub „europoseł”. Podział mandatów w PE kadencja 2009 - 2014 Austria 19 Malta Belgia 22 Niderlandy Bułgaria 18 Niemcy Cypr Dania Estonia 6 Polska 13 Portugalia 6 Republika Czeska 6 26 96 (99) 51 22 22 Finlandia 13 Rumunia 33 Francja 74 Słowacja 13 Grecja 22 Słowenia 8 Hiszpania 54 Szwecja 20 Irlandia 12 Węgry 22 Litwa 12 Włochy 73 Łotwa 9 Zjednoczone Królestwo Luksemburg 6 Razem 73 751(754) AS from June 2014 (new term of EP) the Germany’s memebership in the EP will drop to 96. 1 PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI Frakcje polityczne w PE: • Rozmieszczenie posłów na sali PE: według przynaleŜności do jednego z ogólnoeuropejskich ugrupowań politycznych. Grupy polityczne 1 2 Polscy członkowie PE …….PO+PSL=25 + 3 …….....SLD+7 3 4 • Poglądy: od skrajnego federalizmu po otwarty eurosceptycyzm. 5 ………PiS+15 6 7 • Kryteria utworzenia grupy politycznej: – minimum 25 posłów (3,3 % posłów PE), – reprezentujących co najmniej ¼ państw członkowskich (obecnie co najmniej 7 państw). Przewodniczący Michał Kamiński PIS EPP – Europejska Partia Ludowa; S&D – Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów; ALDE – Sojusz Demokratów i liberałów dla Europy; G-EFA – Zieloni – Wolny Sojusz Europejski; ECR – Europejscy Konserwatyści i Reformiści; EUL-NGL – Grupa Konfederalna Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Lewica Nordycka Zielonych; EFD – Europa Wolności i Demokracji; nie zrzeszeni PARLAMENT EUROPEJSKI Struktura zarządzania: • Przewodniczący PE (Kadencja 2,5 roku) – nadzoruje pracę PE, – przewodniczy posiedzeniom plenarnym, zebraniom Prezydium i Konferencji Przewodniczących, – podpisuje akty prawne przyjęte w zwyczajnej procedurze prawodawczej, w tym budŜet, – reprezentuje Parlament na płaszczyźnie międzynarodowej, – przemawia jako pierwszy na posiedzeniu RE. PARLAMENT EUROPEJSKI • Prezydium (skład): przewodniczący PE + 14 wiceprzewodniczących + 5 kwestorów z głosem doradczym • Wybory Przewodniczącego i Prezydium – Prawo zgłoszenia kandydatów: grupa polityczna lub co najmniej 37 posłów, Jerzy Buzek – Przewodniczący Parlamentu Europejskiego PARLAMENT EUROPEJSKI Kompetencje Prezydium, m. in.: • polityka budŜetowa PE, • sprawy administracyjne, organizacyjne, polityka kadrowa, – Wybory przez aklamację: jeŜeli liczba kandydatur nie przekracza liczby miejsc do obsadzenia, • powołanie Sekretarza Generalnego, – Kadencja: 2,5-letnia. Zamiast Michała Kamińskiego Edward McMillan-Scott jednym z 14 wiceprzewodniczących). 2 PARLAMENT EUROPEJSKI • Kwestorzy (Kolegium kwestorów): sprawy administracyjne i finansowe dotyczące deputowanych i ich statusu. • Konferencja Przewodniczących - organ wykonawczy PE – Skład: Przewodniczący PE + przewodniczący grup politycznych + przedstawiciel niezrzeszonych bez prawa głosu Obowiązki, kompetencje: – decyduje w sprawach organizacji pracy PE i planowania prawodawczego. Obowiązki, kompetencje c.d.: – określa skład i kompetencje komisji parlamentarnych, stałych i innych, – Odpowiada za stosunki z innymi instytucjami i ciałami UE oraz parlamentami PC. – odpowiada za relacje z krajami oraz instytucjami i organizacjami pozaunijnymi. – opracowuje projekty programów miesięcznych sesji plenarnych. PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI Stałe komisje parlamentarne: • Komisje parlamentarne – 20 komisji stałych • Komisja Spraw Zagranicznych ─ Committee on Foreign Affairs; • Podkomisja ds. Praw Człowieka ─ Subcommittee on Human Rights; • Podkomisja ds. Bezpieczeństwa i Obrony ─ Subcommittee on Security and Defence; – Komisje badają projekty aktów prawnych wnoszonych przez KE, opracowują poprawki. Przygotowują sprawozdania i projekty uchwał na posiedzenia plenarne PE. – Parlament moŜe takŜe powoływać podkomisje, komisje tymczasowe i komisje śledcze. PARLAMENT EUROPEJSKI • Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych ─ Committee on • Komisja Rozwoju ─ Committee on Development; • Komisja Handlu Zagranicznego ─ Committee on International Trade; • Komisja BudŜetowa ─ Committee on Budgets; • Komisja Kontroli BudŜetowej ─ Committee on Budgetary Control; • Komisja Gospodarcza i Monetarna ─ Committee on Economic and Monetary Affairs; PARLAMENT EUROPEJSKI • Komisja Rybołówstwa ─ Committee on Fisheries; Employment and Social Affairs; • Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia Publicznego i Bezpieczeństwa śywności ─ Committee on the Environment, Public Health and Food Safety; • Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii ─ Committee on Industry, Research and Energy; • Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów ─ Committee on the Internal Market and Consumer Protection • Komisja Transportu i Turystyki ─ Committee on Transport and Tourism • Komisja Rozwoju Regionalnego ─ Committee on Regional Development; • Komisja Rolnictwa ─ Committee on Agriculture and Rural • Komisja Kultury i Edukacji ─ Committee on Culture and Education • Komisja Prawna ─ Committee on Legal Affairs; • Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych ─ Committee on Civil Liberies, Justice and Home Affairs • Komisja Spraw Konstytucyjnych ─ Committee on Constitutional Affairs • Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia ─ Committee on Women’s Rights and Gender Equality • Komisja Petycji ─ Committee on Petitions Development; 3 PARLAMENT EUROPEJSKI Parlament Europejski European Parliament Grupy polityczne nie związane z PC Kierownictwo PE Przewodniczący Prezydium, Konferencja Przewodniczących Sesja plenarna 751 (754) posłów • Praca PE dzieli się na sesje roczne, a te na miesięczne sesje parlamentarne. • Porządek obrad ─ Przewodniczący wraz z Konferencją Przewodniczących, po konsultacjach z Konferencją Przewodniczących Komisji. Komisje stałe Wybrani na 2,5 roku Rosnący wpływ od pierwszych bezpośrednich wyborów w 1979 Tryb pracy PE: 4-tygodniowy rytm pracy PE: • pierwszy tydzień – posiedzenia plenarne (Strasburg) (tygodnie czerwone); • drugi i trzeci – posiedzenia Komisji Parlamentarnych (tzw. „Tygodnie Komisji” - tygodnie róŜowe); • czwarty – posiedzenia frakcji parlamentarnych (tzw. „Tydzień Frakcji” – tygodnie niebieskie); • sierpień jest miesiącem wolnym od jakichkolwiek posiedzeń. Wybrani na 5 lat Obywatele Unii Europejskiej • 4 – tygodnie w roku na spotkania z wyborcami (tygodnie turkusowe) PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI Funkcje Parlamentu: • Posiedzeniami plenarnymi kieruje przewodniczący PE lub jego zastępca. Posiedzenia plenarne i komisji parlamentu są jawne, natomiast • Legislacyjne: • Nadzorcze (kontrolne): • BudŜetowe: • Zatwierdzające frakcji parlamentarnych - tajne. • Październik - dwutygodniowe posiedzenia plenarne (miesiąc uchwalania budŜetu). • Sesje nadzwyczajne PE zwołuje Przewodniczący po konsultacji z Konferencją Przewodniczących, na wniosek: – większości PE; – Rady UE; – Komisji. PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI 1. Funkcja legislacyjna - Przyjmowanie aktów prawa europejskiego • Procedury legislacyjne: 1. zwyczajna procedura prawodawcza (procedura współdecyzji) 2. specjalne procedury prawodawcze (procedura konsultacji, procedura zgody • Zwyczajna procedura prawodawcza: najbardziej powszechna - zrównuje kompetencje PE i Rady UE. Specjalne procedury prawodawcze – Procedura konsultacji: stosowana w niektórych obszarach np. sprawieliwość i sprawy wewnętrzne (imigracja i sprawy wizowe), opodatkowanie i pewne aspekty innych obszarów takie jak aspekty podatkowe polityki w zakresie ochrony środowiska etc. 2. Funkcja kontrolna - Nadzór demokratyczny poprzez: • interpelacje - ustne i pisemne zapytania, kierowane podczas posiedzeń plenarnych do przedstawicieli KE lub Rady UE • bieŜącą kontrola (monitorowanie) wykonania budŜetu; • debatę nad sprawozdaniem KE z działalności UE w ostatnim roku (po otwarciu sesji rocznej); – Procedura zgody: np. akceptacja traktatów akcesyjnych, stowarzyszeniowych, istotne umowy z krajami trzecimi etc. 4 PARLAMENT EUROPEJSKI • udzielanie KE absolutorium z wykonania budŜetu • prawo zdymisjonowania KE (wotum nieufności) (polityczna odpowiedzialność KE); • występowanie do Trybunału Sprawiedliwości ze skargami na nieprzestrzeganie praw przez KE lub Radę UE; • powoływanie tymczasowych komisji dochodzeniowych na wniosek ¼ członków; PARLAMENT EUROPEJSKI Obywatele Unii, osoby fizyczne lub prawne mające miejsce zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie Członkowskim, mają prawo: „kierowania petycji do PE w sprawach objętych zakresem działalności UE, które dotyczą ich bezpośrednio.” • badanie petycji wnoszonych przez obywateli UE. PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI Kompetencje wyborcze i zatwierdzające: Kompetencje budŜetowe: • wybiera Przewodniczącego KE na wniosek Rady Europejskiej; • Roczny budŜet UE jest uchwalany wspólnie przez PE i Radę UE w ramach zwyczajnej procedury prawodawczej (pierwsze czytanie ― przy braku zgody komisja pojednawcza ― • kaŜdy kandydat na komisarza jest przesłuchiwany w komisji PE musi uzyskać aprobatę PE. Przesłuchania trwają 3 godziny i drugie czytanie). • Wydatki budŜetowe monitoruje parlamentarna Komisja Kontroli BudŜetowej. są otwarte. Członkowie KE są nominowani przez rządy państw członkowskich UE. Ich ostateczne powołanie na komisarzy wymaga zgody PE. • PE w drodze głosowania nad całym składem Komisji wyraŜa zgodę na jej powołanie. Następnie Rada Europejska, głosując większością kwalifikowaną powołuje nową KE. • Powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich Rola parlamentów krajowych • PARLAMENT EUROPEJSKI Otrzymują projkety aktów prawnych pilnują aby była szanowana zasada pomocniczości. – Mają 8 tygodni na badanie propozycji legislacyjnej Komisji; – Mogą zaŜądać wprowadzenia zmian jeśli uznają, Ŝe jest propozycja jest niekomatybilna z zasadą pomocniczości; Sekretariat PE: • pracuje około 3500 osób, – Jeśli 1/3 parlamentów krajowych wypowie się za zmianami (1/4- gdy propozycja dotyczy obszaru wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa), Komisja, musi zrewidować swoją propozycję lub; • prowadzi prace PE w 23 językach, – przekazać przekonującą opinię PE i Radzie UE, Ŝe propozycja jest kompatybilna z zasadą pomocniczości; • grupy polityczne i posłowie do UP zatrudniają własny personel. • Uczestniczą w ocenie mechanizmów implementacji polityki UE w obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości. • Są informowane o wnioskach akcesyjnych 5 PARLAMENT EUROPEJSKI PARLAMENT EUROPEJSKI Polacy w PE c.d: Wiceprzewodniczący: Podkomisja ds. Praw Człowieka: 1. ZEMKE Janusz, Władysław; 2. GRZYB, Andrzej Polacy w PE: • Przewodniczący PE: …………………………………………………………………………………………………………………………. 1. Podkomisja Bezpieczeństwa i Obrony: LISEK Krzysztof Jerzy Buzek 2. Komisja Handlu Zagranicznego: ZALEWSKI Paweł Danuta Hübner • Przewodnicząca Komisji PE ds. Rozwoju Regionalnego: • Przewodniczący Europejskich Konserwatystów i Reformistów (ECR): 3. Komisja Kontroli BudŜetowej: LIBERADZKI Bogusław 4. Komisja Środowiska Naturalnego, Zdrowia i Bezpieczeństwa śywności: SONIK Michał Kamiński Bogusław 5. Agriculture and Rural Development: WOJCIECHOWSKI Janusz 6. Komisja ds. Konstytucyjnych TRZASKOWSKI Rafał Kazimierz 7. Komisja Praw Kobiet i Równości Płci: MATERA Barbara PARLAMENT EUROPEJSKI Pensje europosłów (aktualne): – płaca miesięczna (38,5 % płacy podstawowej sędziego Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości) przed opodatkowaniem)= 7665 euro – po opodatkowaniu (podatek 15%) = 6515 euro; – dieta/jeden dzień posiedzenia = 288 euro; 16×288 = 4768 euro PARLAMENT EUROPEJSKI – na utrzymanie biura ……………........4202 euro/miesiąc – emerytura w wieku 63 lat; (płacona przez PE); – zwrot wydatków na podróŜe po rzeczywistych kosztach – w kraju immunitet jak posłom krajowym; za granicą chroni przed zatrzymaniem i postępowaniem prawnym; – łącznie = 6515 + 4768 = 11283 euro – fundusz na płace asystentów = 17 540 euro/miesiąc – nie ma ochrony w przypadku przestępstwa kryminalnego; – – PE moŜe pozbawić immunitetu. komisarze co najmniej 20 278 tys. euro miesięcznie PARLAMENT EUROPEJSKI Nagroda Sacharowa: • jeden z instrumentów PE promowania praw człowieka i demokracji na świecie; • laureaci nagrody: osoby lub organizacje, które wyróŜniły się w działaniach przeciw przemocy, nietolerancji i niesprawiedliwości; • zwycięzca otrzymuje dyplom i 50 tysięcy euro; • Kubański dysydent Guillermo Farinas - psycholog, dziennikarz, w 2010r. laureatem nagrody. Kontrowersje wokół siedziby • Jedyne zgromadzenie na świecie posiadające więcej niŜ jedną siedzibę; jedyne, które nie moŜe decydować o lokalizacji własnej siedziby. • Siedziba w Strasburgu ─ symbol pojednania pomiędzy Francją a Niemcami, a obecnie symbol negatywny; – wysokie koszty utrzymywania 2 siedzib - marnowanie 200 mln euro rocznie; – biurokracja; – emisja dwutlenku węgla – 20 268 ton/rok. 6 07.05.2010 Parlament Europejski zwiększy się o dodatkowych 18 posłów. Eurodeputowani zatwierdzili odpowiednie zmiany w Traktacie Lizbońskim zaproponowane przez Radę. Parlament doszedł teŜ do wniosku, Ŝe zmiany w Traktacie nie wymagają zwołania Konwencji. Kontrowersje wokół siedziby • Dodatkowe mandaty uzyskają: Austria (2), Bułgaria (1), Francja (2), Włochy (1), Łotwa (1), Malta (1), Niderlandy (1), Polska (1), Słowenia (1), Hiszpania (4), Szwecja (2) i Wielka Brytania (1). • O trzy mandaty ma się zmniejszyć reprezentacja Niemiec. PoniewaŜ jednak ustalono, Ŝe wybrani wcześniej niemieccy europosłowie zachowają mandaty do końca obecnej kadencji, konieczna jest zmiana traktatu, by tymczasowo zwiększyć liczbę europosłów do 754. • Propozycje odpowiednich zmian w Traktacie z Lizbony przedstawiła Rada Europejska, a Parlament Europejski zatwierdził ją w czwartek • Zmiana Traktatu Lizbońskiego będzie musiała zostać ratyfikowana przez wszystkie państwa członkowskie UE. Dopóki to nie nastąpi, nowi posłowie mogą co prawda obserwować sesje plenarne parlamentu, ale bez prawa głosu. Trudność zmiany: • siedziba ustalona w traktatach, • zmienić moŜe tylko RE jednomyślnie, • Nicolas Sarkozy - siedziba PE jest “nienegocjowalna” 7