PARLAMENT EUROPEJSKI

Transkrypt

PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
• PE: organ prawodawczy UE wybierany w wyborach
bezpośrednich - instytucja ponadnarodowa
PARLAMENT
EUROPEJSKI
• WyraŜa demokratyczną wolę blisko 500 milionów
obywateli UE i reprezentuje ich interesy w dyskusji z
pozostałymi instytucjami Unii.
• Do 1979: zgromadzenie parlamentarne o charakterze
czysto konsultacyjnym składające się z delegatów
parlamentów narodowych.
• Od 1979 r. wybierany przez obywateli UE w wyborach
bezpośrednich na kadencje 5-letnie.
• KaŜdy obywatel Unii ma w tych wyborach prawo
głosowania i kandydowania, niezaleŜnie od jego miejsca zamieszkania w UE
po spełnieniu warunków
.
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
• Liczba posłów: 750 (753) + przewodniczący
Siedziby Parlamentu Europejskiego (PE):
• Oficjalna siedziba PE: Strasburg (Comiesięczne posiedzenia całego
PE, zwane zwyczajnymi sesjami plenarnymi - 12 sesji plenarnych w roku w Strasburgu,
– Polska: PO -25, PiS – 15, SLD – 7, PSL – 3
= 50+1 posłów
Ŝadna w sierpniu ale 2 w październiku).
• Posiedzenia nadzwyczajne PE oraz komisje parlamentarne:
Bruksela
• Administracja PE, Sekretariat Generalny i Biblioteka:
Luksemburg
Rozdział miejsc poselskich pomiędzy krajami w
Parlamencie Europejskim 2009 – 2014
(TN)
Sweden
18
72
Austria
17
72
Bulgaria
17
72
Finland
13
Denmark
13
Germany
99
France
Italy
United Kingdom
Spain
50
Poland
50
Slovakia
13
Ireland
12
Romania
33
Netherlands
26
Belgium
22
Slovenia
7
Czech Republic
22
Cyprus
6
Greece
22
Estonia
5
Hungary
22
Luxembourg
6
22
Malta
5
Portugal
Lithuania
12
Latvia
8
Total
736
• Określenie członków PE:
– Oficjalnie: Poseł do PE
– Potocznie „europarlamentarzysta”,
„eurodeputowany” lub „europoseł”.
Podział mandatów w PE kadencja 2009 - 2014
Austria
19 Malta
Belgia
22 Niderlandy
Bułgaria
18 Niemcy
Cypr
Dania
Estonia
6
Polska
13 Portugalia
6 Republika Czeska
6
26
96 (99)
51
22
22
Finlandia
13 Rumunia
33
Francja
74 Słowacja
13
Grecja
22 Słowenia
8
Hiszpania
54 Szwecja
20
Irlandia
12 Węgry
22
Litwa
12 Włochy
73
Łotwa
9 Zjednoczone Królestwo
Luksemburg
6 Razem
73
751(754)
AS from June 2014 (new term of EP) the Germany’s memebership in the EP will drop to 96.
1
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
Frakcje polityczne w PE:
• Rozmieszczenie posłów na sali PE: według
przynaleŜności do jednego z ogólnoeuropejskich ugrupowań
politycznych.
Grupy polityczne
1
2
Polscy członkowie PE
…….PO+PSL=25 + 3
…….....SLD+7
3
4
• Poglądy: od skrajnego federalizmu po otwarty
eurosceptycyzm.
5
………PiS+15
6
7
• Kryteria utworzenia grupy politycznej:
– minimum 25 posłów (3,3 % posłów PE),
– reprezentujących co najmniej ¼ państw członkowskich
(obecnie co najmniej 7 państw).
Przewodniczący
Michał Kamiński PIS
EPP – Europejska Partia Ludowa; S&D – Postępowy Sojusz Socjalistów i Demokratów; ALDE – Sojusz
Demokratów i liberałów dla Europy; G-EFA – Zieloni – Wolny Sojusz Europejski; ECR – Europejscy
Konserwatyści i Reformiści; EUL-NGL – Grupa Konfederalna Zjednoczonej Lewicy Europejskiej/Lewica Nordycka
Zielonych; EFD – Europa Wolności i Demokracji; nie zrzeszeni
PARLAMENT EUROPEJSKI
Struktura zarządzania:
• Przewodniczący PE (Kadencja 2,5 roku)
– nadzoruje pracę PE,
– przewodniczy posiedzeniom plenarnym, zebraniom
Prezydium i Konferencji Przewodniczących,
– podpisuje akty prawne przyjęte w zwyczajnej procedurze
prawodawczej, w tym budŜet,
– reprezentuje Parlament na płaszczyźnie
międzynarodowej,
– przemawia jako pierwszy na posiedzeniu RE.
PARLAMENT EUROPEJSKI
• Prezydium (skład): przewodniczący PE + 14
wiceprzewodniczących + 5 kwestorów z głosem
doradczym
• Wybory Przewodniczącego i Prezydium
– Prawo zgłoszenia kandydatów: grupa polityczna lub co najmniej
37 posłów,
Jerzy Buzek – Przewodniczący Parlamentu Europejskiego
PARLAMENT EUROPEJSKI
Kompetencje Prezydium, m. in.:
• polityka budŜetowa PE,
• sprawy administracyjne, organizacyjne, polityka
kadrowa,
– Wybory przez aklamację: jeŜeli liczba kandydatur nie przekracza
liczby miejsc do obsadzenia,
• powołanie Sekretarza Generalnego,
– Kadencja: 2,5-letnia.
Zamiast Michała Kamińskiego Edward McMillan-Scott jednym z 14 wiceprzewodniczących).
2
PARLAMENT EUROPEJSKI
• Kwestorzy
(Kolegium kwestorów): sprawy administracyjne
i finansowe dotyczące deputowanych i ich statusu.
• Konferencja Przewodniczących -
organ
wykonawczy PE
– Skład: Przewodniczący PE + przewodniczący grup politycznych +
przedstawiciel niezrzeszonych bez prawa głosu
Obowiązki, kompetencje:
– decyduje w sprawach organizacji pracy PE i
planowania prawodawczego.
Obowiązki, kompetencje c.d.:
– określa skład i kompetencje komisji parlamentarnych,
stałych i innych,
– Odpowiada za stosunki z innymi instytucjami i ciałami UE
oraz parlamentami PC.
– odpowiada za relacje z krajami oraz instytucjami i
organizacjami pozaunijnymi.
– opracowuje projekty programów miesięcznych sesji
plenarnych.
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
Stałe komisje parlamentarne:
• Komisje parlamentarne – 20 komisji
stałych
• Komisja Spraw Zagranicznych ─ Committee on Foreign Affairs;
• Podkomisja ds. Praw Człowieka ─
Subcommittee on Human Rights;
• Podkomisja ds. Bezpieczeństwa i Obrony ─ Subcommittee on Security and
Defence;
– Komisje badają projekty aktów prawnych wnoszonych
przez KE, opracowują poprawki. Przygotowują
sprawozdania i projekty uchwał na posiedzenia
plenarne PE.
– Parlament moŜe takŜe powoływać podkomisje,
komisje tymczasowe i komisje śledcze.
PARLAMENT EUROPEJSKI
• Komisja Zatrudnienia i Spraw Socjalnych ─ Committee on
• Komisja Rozwoju ─
Committee on Development;
• Komisja Handlu Zagranicznego ─ Committee on International Trade;
• Komisja BudŜetowa ─ Committee on Budgets;
• Komisja Kontroli BudŜetowej ─ Committee on Budgetary
Control;
• Komisja Gospodarcza i Monetarna ─ Committee on
Economic and Monetary Affairs;
PARLAMENT EUROPEJSKI
• Komisja Rybołówstwa ─ Committee on Fisheries;
Employment and Social Affairs;
• Komisja Ochrony Środowiska Naturalnego, Zdrowia
Publicznego i Bezpieczeństwa śywności ─ Committee on the
Environment, Public Health and Food Safety;
• Komisja Przemysłu, Badań Naukowych i Energii ─ Committee
on Industry, Research and Energy;
• Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów ─
Committee on the Internal Market and Consumer Protection
• Komisja Transportu i Turystyki ─ Committee on Transport and Tourism
• Komisja Rozwoju Regionalnego ─ Committee on Regional
Development;
• Komisja Rolnictwa ─ Committee on Agriculture and Rural
• Komisja Kultury i Edukacji ─ Committee on Culture and
Education
• Komisja Prawna
─ Committee on Legal Affairs;
• Komisja Wolności Obywatelskich, Sprawiedliwości i
Spraw Wewnętrznych ─ Committee on Civil Liberies, Justice and
Home Affairs
• Komisja Spraw Konstytucyjnych ─ Committee on Constitutional
Affairs
• Komisja Praw Kobiet i Równouprawnienia ─
Committee on
Women’s Rights and Gender Equality
• Komisja Petycji
─ Committee on Petitions
Development;
3
PARLAMENT EUROPEJSKI
Parlament Europejski
European Parliament
Grupy polityczne
nie związane
z PC
Kierownictwo PE
Przewodniczący
Prezydium,
Konferencja Przewodniczących
Sesja plenarna
751 (754) posłów
•
Praca PE dzieli się na sesje roczne, a te na miesięczne sesje parlamentarne.
•
Porządek obrad ─ Przewodniczący wraz z Konferencją Przewodniczących, po
konsultacjach z Konferencją Przewodniczących Komisji.
Komisje stałe
Wybrani na 2,5 roku
Rosnący wpływ od pierwszych
bezpośrednich wyborów w 1979
Tryb pracy PE:
4-tygodniowy rytm pracy PE:
•
pierwszy tydzień – posiedzenia plenarne (Strasburg) (tygodnie czerwone);
•
drugi i trzeci – posiedzenia Komisji Parlamentarnych (tzw. „Tygodnie
Komisji” - tygodnie róŜowe);
•
czwarty – posiedzenia frakcji parlamentarnych (tzw. „Tydzień Frakcji”
– tygodnie niebieskie);
•
sierpień jest miesiącem wolnym od jakichkolwiek posiedzeń.
Wybrani na 5 lat
Obywatele Unii Europejskiej
• 4 – tygodnie w roku na spotkania z wyborcami
(tygodnie
turkusowe)
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
Funkcje Parlamentu:
• Posiedzeniami plenarnymi kieruje przewodniczący PE lub
jego zastępca. Posiedzenia plenarne i komisji parlamentu są jawne, natomiast
•
Legislacyjne:
•
Nadzorcze (kontrolne):
•
BudŜetowe:
•
Zatwierdzające
frakcji parlamentarnych - tajne.
• Październik - dwutygodniowe posiedzenia plenarne (miesiąc
uchwalania budŜetu).
• Sesje nadzwyczajne PE zwołuje Przewodniczący po
konsultacji z Konferencją Przewodniczących, na wniosek:
– większości PE;
– Rady UE;
– Komisji.
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
1. Funkcja legislacyjna - Przyjmowanie aktów prawa europejskiego
• Procedury legislacyjne:
1. zwyczajna procedura prawodawcza (procedura współdecyzji)
2. specjalne procedury prawodawcze (procedura konsultacji, procedura zgody
•
Zwyczajna procedura prawodawcza: najbardziej powszechna
- zrównuje kompetencje PE i Rady UE.
Specjalne procedury prawodawcze
– Procedura konsultacji: stosowana w niektórych obszarach np. sprawieliwość i
sprawy wewnętrzne (imigracja i sprawy wizowe), opodatkowanie i pewne aspekty
innych obszarów takie jak aspekty podatkowe polityki w zakresie ochrony środowiska
etc.
2. Funkcja kontrolna - Nadzór demokratyczny
poprzez:
• interpelacje - ustne i pisemne zapytania, kierowane
podczas posiedzeń plenarnych do przedstawicieli KE lub
Rady UE
• bieŜącą kontrola (monitorowanie) wykonania budŜetu;
• debatę nad sprawozdaniem KE z działalności UE w
ostatnim roku (po otwarciu sesji rocznej);
– Procedura zgody: np. akceptacja traktatów akcesyjnych, stowarzyszeniowych,
istotne umowy z krajami trzecimi etc.
4
PARLAMENT EUROPEJSKI
• udzielanie KE absolutorium z wykonania budŜetu
• prawo zdymisjonowania KE (wotum nieufności) (polityczna
odpowiedzialność KE);
• występowanie do Trybunału Sprawiedliwości ze
skargami na nieprzestrzeganie praw przez KE lub Radę
UE;
• powoływanie tymczasowych komisji dochodzeniowych na
wniosek ¼ członków;
PARLAMENT EUROPEJSKI
Obywatele Unii, osoby fizyczne lub prawne mające miejsce
zamieszkania lub statutową siedzibę w Państwie
Członkowskim, mają prawo:
„kierowania petycji do PE w sprawach
objętych zakresem działalności UE, które
dotyczą ich bezpośrednio.”
• badanie petycji wnoszonych przez obywateli UE.
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
Kompetencje wyborcze i zatwierdzające:
Kompetencje budŜetowe:
• wybiera Przewodniczącego KE na wniosek Rady
Europejskiej;
• Roczny budŜet UE jest uchwalany wspólnie przez PE
i Radę UE w ramach zwyczajnej procedury
prawodawczej (pierwsze czytanie ― przy braku zgody komisja pojednawcza ―
• kaŜdy kandydat na komisarza jest przesłuchiwany w
komisji PE musi uzyskać aprobatę PE. Przesłuchania trwają 3 godziny i
drugie czytanie).
• Wydatki budŜetowe monitoruje parlamentarna Komisja
Kontroli BudŜetowej.
są otwarte. Członkowie KE są nominowani przez rządy państw członkowskich UE. Ich ostateczne
powołanie na komisarzy wymaga zgody PE.
• PE w drodze głosowania nad całym składem Komisji
wyraŜa zgodę na jej powołanie. Następnie Rada Europejska, głosując
większością kwalifikowaną powołuje nową KE.
• Powołuje Rzecznika Praw Obywatelskich
Rola parlamentów krajowych
•
PARLAMENT EUROPEJSKI
Otrzymują projkety aktów prawnych pilnują aby była szanowana zasada
pomocniczości.
– Mają 8 tygodni na badanie propozycji legislacyjnej Komisji;
– Mogą zaŜądać wprowadzenia zmian jeśli uznają, Ŝe jest propozycja jest
niekomatybilna z zasadą pomocniczości;
Sekretariat PE:
• pracuje około 3500 osób,
– Jeśli 1/3 parlamentów krajowych wypowie się za zmianami (1/4- gdy
propozycja dotyczy obszaru wolności, sprawiedliwości i bezpieczeństwa),
Komisja, musi zrewidować swoją propozycję lub;
• prowadzi prace PE w 23 językach,
– przekazać przekonującą opinię PE i Radzie UE, Ŝe propozycja jest
kompatybilna z zasadą pomocniczości;
• grupy polityczne i posłowie do UP zatrudniają własny
personel.
•
Uczestniczą w ocenie mechanizmów implementacji polityki UE w
obszarze wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości.
•
Są informowane o wnioskach akcesyjnych
5
PARLAMENT EUROPEJSKI
PARLAMENT EUROPEJSKI
Polacy w PE c.d:
Wiceprzewodniczący:
Podkomisja ds. Praw Człowieka: 1. ZEMKE Janusz, Władysław; 2. GRZYB,
Andrzej
Polacy w PE:
•
Przewodniczący PE:
………………………………………………………………………………………………………………………….
1. Podkomisja Bezpieczeństwa i Obrony: LISEK Krzysztof
Jerzy Buzek
2. Komisja Handlu Zagranicznego: ZALEWSKI Paweł
Danuta Hübner
•
Przewodnicząca Komisji PE ds. Rozwoju Regionalnego:
•
Przewodniczący Europejskich Konserwatystów i Reformistów (ECR):
3. Komisja Kontroli BudŜetowej: LIBERADZKI Bogusław
4. Komisja Środowiska Naturalnego, Zdrowia i Bezpieczeństwa śywności: SONIK
Michał
Kamiński
Bogusław
5. Agriculture and Rural Development: WOJCIECHOWSKI Janusz
6. Komisja ds. Konstytucyjnych TRZASKOWSKI Rafał Kazimierz
7. Komisja Praw Kobiet i Równości Płci: MATERA Barbara
PARLAMENT EUROPEJSKI
Pensje europosłów (aktualne):
– płaca miesięczna (38,5 % płacy podstawowej sędziego Europejskiego
Trybunału Sprawiedliwości) przed opodatkowaniem)= 7665 euro
– po opodatkowaniu (podatek 15%) = 6515 euro;
– dieta/jeden dzień posiedzenia = 288 euro; 16×288 =
4768 euro
PARLAMENT EUROPEJSKI
– na utrzymanie biura ……………........4202 euro/miesiąc
– emerytura w wieku 63 lat; (płacona przez PE);
– zwrot wydatków na podróŜe po rzeczywistych kosztach
– w kraju immunitet jak posłom krajowym; za granicą
chroni przed zatrzymaniem i postępowaniem prawnym;
– łącznie = 6515 + 4768 = 11283 euro
– fundusz na płace asystentów = 17 540 euro/miesiąc
– nie ma ochrony w przypadku przestępstwa
kryminalnego;
–
– PE moŜe pozbawić immunitetu.
komisarze co najmniej 20 278 tys. euro miesięcznie
PARLAMENT EUROPEJSKI
Nagroda Sacharowa:
• jeden z instrumentów PE promowania praw człowieka i
demokracji na świecie;
• laureaci nagrody: osoby lub organizacje, które wyróŜniły
się w działaniach przeciw przemocy, nietolerancji i
niesprawiedliwości;
• zwycięzca otrzymuje dyplom i 50 tysięcy euro;
• Kubański dysydent Guillermo Farinas - psycholog,
dziennikarz, w 2010r. laureatem nagrody.
Kontrowersje wokół siedziby
• Jedyne zgromadzenie na świecie posiadające więcej
niŜ jedną siedzibę; jedyne, które nie moŜe decydować o lokalizacji własnej siedziby.
• Siedziba w Strasburgu ─ symbol pojednania pomiędzy
Francją a Niemcami, a obecnie symbol negatywny;
– wysokie koszty utrzymywania 2 siedzib - marnowanie
200 mln euro rocznie;
– biurokracja;
– emisja dwutlenku węgla – 20 268 ton/rok.
6
07.05.2010
Parlament Europejski zwiększy się o dodatkowych 18 posłów. Eurodeputowani zatwierdzili
odpowiednie zmiany w Traktacie Lizbońskim zaproponowane przez Radę. Parlament doszedł
teŜ do wniosku, Ŝe zmiany w Traktacie nie wymagają zwołania Konwencji.
Kontrowersje wokół siedziby
•
Dodatkowe mandaty uzyskają: Austria (2), Bułgaria (1), Francja (2),
Włochy (1), Łotwa (1), Malta (1), Niderlandy (1), Polska
(1), Słowenia (1), Hiszpania (4), Szwecja (2) i Wielka Brytania (1).
•
O trzy mandaty ma się zmniejszyć reprezentacja Niemiec. PoniewaŜ
jednak ustalono, Ŝe wybrani wcześniej niemieccy europosłowie
zachowają mandaty do końca obecnej kadencji, konieczna
jest zmiana traktatu, by tymczasowo zwiększyć liczbę europosłów
do 754.
•
Propozycje odpowiednich zmian w Traktacie z Lizbony przedstawiła
Rada Europejska, a Parlament Europejski zatwierdził ją w czwartek
•
Zmiana Traktatu Lizbońskiego będzie musiała zostać ratyfikowana
przez wszystkie państwa członkowskie UE. Dopóki to nie nastąpi,
nowi posłowie mogą co prawda obserwować sesje plenarne
parlamentu, ale bez prawa głosu.
Trudność zmiany:
• siedziba ustalona w traktatach,
• zmienić moŜe tylko RE jednomyślnie,
• Nicolas Sarkozy - siedziba PE jest “nienegocjowalna”
7