37/2015 - O Studiach nad Rodziną - Uniwersytet Kardynała Stefana

(37) 2015/ Rok XIX
półrocznik
2
Wydawnictwo
Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
Warszawa 2015
UNIWERSYTET KARDYNAŁA STEFANA WYSZYŃSKIEGO
WYDZIAŁ STUDIÓW NAD RODZINĄ
Rada Naukowa:
prof. dr hab. Arndt Büssing - Universität Witten/Herdecke, Niemcy, prof. Th dr Ladislav Csontos
SI, PhD – Trnavska Univerzita, Słowacja, prof. dr hab. Detlev Dormeyer – Technische Universität,
Dortmund, Niemcy, prof. dr hab. Markus Eham – Katholische Universität Eichstätt-Ingolstadt,
Niemcy, prof. dr hab. Boguslavas Gruzevskis, Uniwersytet Wileński, Litwa, ks. prof. dr hab.
Richard Hartmann – Theologische Fakultät, Fulda, Niemcy, prof. dr hab. Stephan Kampowski
– Pontificio Instituto Giovanni Paolo II, Rzym, Włochy, br. prof. dr Herman Lombaerts FSC –
Catholic University in Leuven, Belgia, prof. dr hab. Uto Meier – Katholische Universität EichstättIngolstadt, Niemcy, ks. prof. dr hab. Ireneusz Mroczkowski – UKSW, Warszawa, Polska, ks. prof.
dr hab. Christoph Gregor Müller – Theologische Fakultät, Fulda, Niemcy, ks. prof. UKSW dr hab.
Andrzej Najda – UKSW, Warszawa, Polska, prof. UKSW dr hab. Elżbieta Osewska – UKSW,
Warszawa, Polska, ks. prof. dr hab. Mieczysław Ozorowski – UKSW, Warszawa, Polska, ks.
prof. dr hab. Cornelius Roth - Theologische Fakultät, Fulda, Niemcy, Ph. dr Martin Šarkan PhD Trnavska Univerzita, Słowacja, prof. dr Horst Seidl – Universität Wien, Austria, ks. prof. dr Michel
Schooyans – Catholic University in Leuven, Belgia, ks. prof. dr hab. Adam Skreczko – UKSW,
Warszawa, Polska, prof. doc. JUDr. Marek Šmid, PhD - Trnavska Univerzita, Słowacja, ks. prof.
UKSW dr hab. Stanisław Strękowski – UKSW, Warszawa, Polska, ks. dr hab. Stanisław Biały –
UKSW, Warszawa, Polska, dr Bożena Bassa – UKSW, Warszawa, Polska, ks. dr Józef Młyński
– UKSW, Warszawa, Polska, ks. dr Cezary Naumowicz – UKSW, Warszawa, Polska, dr Agnieszka
Regulska – UKSW, Warszawa, Polska, ks. dr Krzysztof Wolski – UKSW, Warszawa, Polska
Zespół redakcyjny:
ks. prof. UKSW dr hab. Andrzej Jacek Najda (redaktor naczelny)
dr Agnieszka Regulska (z-ca redaktora naczelnego)
mgr Danuta Bazyluk (sekretarz)
mgr Mirosława Majdan (redaktor językowy angielskojęzyczny)
dr Kathrin Maier (redaktor językowy niemieckojęzyczny)
Adres redakcji:
05-092 Łomianki, ul. K.K. Baczyńskiego 9,
tel.: +48 (22) 751 38 99, e-mail: [email protected]
http://www.snr.wsr.uksw.edu.pl/
ISSN 1429-2416
Skład i łamanie: Wojciech Bryda
Druk i oprawa:
Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna „Adam”
02-729 Warszawa, ul. Rolna 191/193
tel. (22) 843-37-23, (22) 843-08-79, tel./fax (22) 843-20-52

3
SPIS TREŚCI
ARTYKUŁY NAUKOWE
I. ZAGADNIENIA TEOLOGICZNO-DUSZPASTERSKIE
ks. Stanisław Biały, Sprawy rodziny: podstawowe elementy dyskusji nad
bioetyką jako nauką . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
ks. Andrzej Jacek Najda, Małżonkowie w służbie ewangelizacji
w pierwotnym Kościele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
ks. Roman Ceglarek, Miejsce i rola ludzi starszych w rodzinie
w nauczaniu papieskim w XXI wieku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49
ks. Grzegorz Pyźlak, Pracownicy duszpasterstwa rodzin i ich zadania . . 67
ks. Bartłomiej Wiktor Koziej, L’uomo come dono per l’altro nel pensiero
di Tadeusz Styczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
ks. Grzegorz Suchta, Symulacja zgody małżeńskiej jako przyczyna
nieważności zawarcia małżeństwa będącego fundamentem rodziny . 121
Karolina Makowska, Małgorzata Frąckiewicz, Motywy biblijno-religijne
w pieśniach pogrzebowych z zeszytów śpiewaczych mieszkańców
parafii Sokoły w powiecie wysokomazowieckim (część 1) . . . . . . . . . 141
II. ZAGADNIENIA
PEDAGOGICZNO-PSYCHOLOGICZNO-SOCJOLOGICZNE
Lidia Dakowicz, Małgorzata Halicka, ks. Adam Skreczko, Kompetencje
wychowawcze białostockich rodziców . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
ks. Janusz Surzykiewicz, Kathrin Maier, Soziologische Begründung des
Familien-Coachings (Socjologiczne założenia coachingu rodzinnego) 183
Stanisława Byra, Monika Parchomiuk, Przywiązanie a satysfakcja
małżeńska współmałżonków osób z niepełnosprawnością ruchową . 199
Maria Kiczka, Więzi uczuciowe z rodzicami a jakość bliskich związków
młodych dorosłych z rodzin rozwiedzionych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Małgorzata Przybysz-Zaremba, Dymorficzny wymiar uwarunkowań agresji
i przemocy domowej – przegląd wybranych aspektów i eksploracji . . . . . 243
Agnieszka Regulska, Educational Care Centers in the System of Foster
Care in Poland (Placówki opiekuńczo-wychowawcze w systemie
pieczy zastępczej w Polsce) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Joanna Szymanowska, „Nasz dom już nie jest taki sam” – poczucie
osamotnienia w rodzinie osieroconej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
4  
Wioletta Tuszyńska-Bogucka, „Doing the family”. Analiza problemów
nieefektywnych strategii akulturacyjnych, związanych z wzorcami
samoorganizacji rodziny emigracyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 289
Małgorzata Przybysz-Zaremba, Egzemplifikacje wybranych teorii
zachowań agresywnych człowieka – perspektywa trójwymiarowa . . 311
III. RECENZJE I SPRAWOZDANIA
Geniusz bł. Jana Pawła II, red. ks. Przemysław Artemiuk i ks. Jarosław
Kotowski, Łomża 2011, 214 s. – ks. Andrzej Jacek Najda . . . . . . . . . . 333
Młodzi, sex, miłość i media, red. ks. Mirosław Brzeziński i ks. Robert
Śliwowski, Łomża 2012, 198 s. – ks. Andrzej Jacek Najda . . . . . . . . . 335
Jarosław Kozak, Małżeństwo i rodzina w świadomości nupturientów
w Polsce i Wielkiej Brytanii. Studium socjologiczne na 120-lecie
istnienia Polskiej Misji Katolickiej Anglii i Walii, Wydawnictwo
Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, Lublin 2015, 386 s. –
ks. Dariusz Tułowiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
Dynamika emocji. Teoria i praktyka, red. Dariusz Doliński, Wojciech
Błaszczak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011, 532 s. –
ks. Dariusz Tułowiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Własność intelektualna wobec wolnego rynku i pluralizmu mediów, red.
Dariusz Tułowiecki, Wydawnictwo Uniwersytetu Papieskiego Jana
Pawła II w Krakowie, Kraków 2014, 145 s. – Wiesław Harasim . . . . . 350
Sprawozdanie z Międzynarodowej Konferencji Naukowej pt. „Wsparcie
rodziny w obszarze pomocy społecznej jako zadanie i powinność”,
Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie,
18 listopada 2015 roku. – Agnieszka Regulska . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
„Etyczne aspekty edukacji seksualnej w wieku dziecięcym”.
Sprawozdanie z międzynarodowej konferencji naukowej
zorganizowanej przez Stowarzyszenie Bioetyków Centralnej Europy.
Wiedeń, 23-25 października 2015 r. – ks. Krzysztof Smykowski . . . . 359
„Praca socjalna: Kształcenie. Profesja. Dyscyplina naukowa”.
Sprawozdanie z ogólnopolskiej konferencji (seminarium naukowego)
zorganizowanej przez Polskie Stowarzyszenie Szkół Pracy Socjalnej
i Instytut Socjologii Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego
w Warszawie 22-23 października 2015 r. – ks. Dariusz Tułowiecki . . 361
Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Informacje dla Autorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
Rada recenzentów 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371

5
CONTENTS – ENGLISH SUMMARIES
SCIENTIFIC ARTICLES
I. ISSUES THEOLOGICAL-PASTORAL
Fr Stanisław Biały, Family Matters: the Basic Elements of the Discussion
on Bioethics as a Science . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Fr Andrzej Jacek Najda, Spouses in the service of evangelization in the
early Church . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27
Fr Roman Ceglarek, The place and the role of the elderly people in
family in papal teaching in the twenty-first century . . . . . . . . . . . . . . 49
Fr Grzegorz Pyźlak, Family ministry workers and their tasks . . . . . . . . . 67
Fr Bartłomiej Wiktor Koziej, The man as the gift for second in the
thought of Tadeusz Styczeń . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89
Fr Grzegorz Suchta, Simulation of the marital consent as a cause of the
nullity of the contracted marriage, which is the foundation of the
family . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 121
Karolina Makowska, Małgorzata Frąckiewicz, Biblical – religious
motives in funeral songs found in the choirbooks of singers residents
of the municipality Sokoły in the Wysokie Mazowieckie district
(Part 1) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 141
II. ISSUES PEDAGOGICAL-PSYCHOLOGICAL-SOCIOLOGICAL
Lidia Dakowicz, Małgorzata Halicka, Fr Adam Skreczko, Educational
competence of parents from Bialystok . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 165
Fr Janusz Surzykiewicz, Kathrin Maier, Sociological guidelines of the
family coaching . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
Stanisława Byra, Monika Parchomiuk, Attachment and marital
satisfaction among spouses of individuals with a mobility disability . 199
Maria Kiczka, Emotional Bonds with Parents and Intimate Relationship
Quality of Adult Children of Divorce . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
Małgorzata Przybysz-Zaremba, Dimorphic dimension of domestic
aggression and violence conditioning – selected aspects and
explorations review . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243
Agnieszka Regulska, Educational Care Centres in the System of Foster
Care in Poland . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 261
Joanna Szymanowska, „Our home is not the same any more” – the
feeling of loneliness in bereaved families . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 271
Wioletta Tuszyńska-Bogucka, Problems of inefficient acculturation
strategies, related to emigrational family self-organization patterns . 289
6  
Małgorzata Przybysz-Zaremba, Exemplifications of chosen theories on
human’s aggressive behaviours – prospect three-dimensional . . . . . . 311
III. REVIEWS AND REPORTS
The genius of Blessed Pope John Paul II, ed. Fr Przemysław Artemiuk
and Fr Jarosław Kotowski, Łomża 2011, 214 pp. – Fr Andrzej Jacek
Najda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 333
Young, sex, love, and media, ed. Fr Mirosław Brzeziński i Fr Robert
Śliwowski, Łomża 2012, 198 pp. – Fr Andrzej Jacek Najda . . . . . . . . 335
Jarosław Kozak, Marriage and family in the consciousness of the
contracting parties in Poland and the UK. Sociological study on the
120th anniversary of the Polish Catholic Mission in England and
Wales, Wydawnictwo Archidiecezji Lubelskiej „Gaudium”, Lublin
2015, 386 pp. – Fr Dariusz Tułowiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 337
The dynamics of emotions. Theory and practice, ed. Dariusz Doliński,
Wojciech Błaszczak, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2011,
532 pp. – Fr Dariusz Tułowiecki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 343
Intellectual property of the free market and media pluralism, ed. Dariusz
Tułowiecki, Wydawnictwo Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II
w Krakowie, Kraków 2014, 145 pp. – Wiesław Harasim . . . . . . . . . . 350
Report on the International Scientific Conference „Family support in
the area of social assistance as a task and duty”, Cardinal Stefan
Wyszynski University in Warsaw, November 18, 2015. – Agnieszka
Regulska . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 356
„Ethical aspects of sex education in childhood.” The report of the
international scientific conference organized by the Association
of bioethicists Central Europe. Vienna, 23-25 October 2015. –
Fr Krzysztof Smykowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359
„Social Work: Education. Profession. Scientific discipline”. The report
of the national conference (scientific seminar) organized by the
Polish Association of Schools of Social Work and the Institute of
Sociology of the University of Cardinal Stefan Wyszynski University
in Warsaw, 22-23 October 2015. – Fr Dariusz Tułowiecki . . . . . . . . . 361
Abbreviations . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 368
Information for the Authors . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 369
List of reviewers 2015 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 371