Kościoły na szlaku WAPM, dzień szósty - 10 sierpnia

WAPM - Grupa Zielona
Kościoły na szlaku WAPM, dzień szósty - 10 sierpnia
Autor: Administrator
21.10.2006.
Zmieniony 06.02.2007.
Smardzewice, Twarda, Błogie Szlacheckie
SMARDZEWICE
Wieś położona na prawym brzegu środkowego biegu Pilicy, w odległości ok. 7 km na wschód od
Tomaszowa Mazowieckiego.
Historia
Pierwszy kościół znajdujący się we wsi został wzniesiony w latach 1621-1622, a poświęcony dopiero w
1642 roku. Związane to było ze zmianą jego przeznaczenia. Zaplanowany początkowo jako kościół
parafialny został przejęty przez zakon ojców franciszkanów. Wraz z zamiarem sprowadzenia tu zakonu z
Piotrkowa odłożono konsekrację świątyni na czas dobudowania doń klasztoru, by poświęcić cały
kompleks. Klasztor, początkowo drewniany, został zbudowany w tym samym roku. Obecny kościół
wzniesiony został w latach 1683-1699 z fundacji biskupa warmińskiego Jana Stanisława Zbąskiego.
Świątynię konsekrowano w roku 1701. Zabudowania klasztorne istniejące w obecnym kształcie
wzniesiono w latach 1722-1726. Remont klasztoru miał miejsce już dwadzieścia lat później. Dobudowano
wówczas drugą kondygnację i przesklepiono stropy, wzmacniając je.
Parafia Smardzewice erygowana została dopiero w roku 1775. W roku 1864 po Powstaniu Styczniowym,
jako kara za pomoc powstańcom władze carskie dokonały kasaty zakonu. Zabudowania przejęli księża
diecezjalni. Po odzyskaniu niepodległości w 1918 roku kościół i klasztor wrócił do poprzednich właścicieli.
Oba obiekty były kilkakrotnie remontowane, m.in. w połowie XIX wieku, w roku 1875 oraz w XX wieku.
Architektura i wystrój wnętrza
Kościół jest jednonawową barokową świątynią zbudowaną na planie prostokąta. Czteroprzęsłowa nawa
sklepiona kolebkowo z lunetami oddzielona jest od nieco niższego i węższego prezbiterium półkolistą
tęczą. Nawa rozczłonkowana jest parzyście opilastrowanymi filarami przyściennymi, między którymi
znajdują się szerokie, głębokie, arkadowe wnęki ołtarzowe. Od zachodu zamyka ją późnobarokowa
kruchta, sklepiona kolebkowo. Zakrystię usytuowano po lewej stronie przy prezbiterium. Stanowi ona
część zabudowań klasztoru. Nad nią znajduje się empora otwarta na prezbiterium półkolistym otworem,
ozdobiona ślepą balustradą z tralkami. Chór muzyczny o wygiętej faliście balustradzie ozdobionej
tralkami, umieszczono w obrębie pierwszego przęsła nawy. Wspierają go trzy arkady. Elewacja kościoła
została rozczłonkowana parami pilastrów, zwieńczonych trójkątnymi szczytami z parami obelisków po
bokach. Na dwuspadowym dachu, na wysokości środka nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę
zakończona dwoma hełmiastymi kopułkami z latarnią (fotografia w książce).
Ołtarz główny, barokowy, wykonano około 1700 roku, ozdobiono popiersiem przedstawiającym Boga Ojca
w obłokach, figurami aniołów oraz rzeźbami świętych: Józefa, Joachima, Franciszka i Antoniego
Padewskiego. W polu głównym znajduje się obraz św. Anny Samotrzeć. Przed prezbiterium, przy łuku
tęczy, znajdują się dwa barokowe ołtarze pochodzące zapewne z 1740 roku z obrazami Matki Bożej
Niepokalanie Poczętej, św. Jakuba Starszego oraz św. Onufrego.
Ponadto we wnękach znajduje się sześć późnobarokowych ołtarzy z około 1730 roku. Umieszczono w nich
m.in. obrazy św. Wojciecha i Stanisława biskupów, wykonane prawdopodobnie w pierwszej połowie XIX
wieku, bł. Salomei pochodzący z 1675 roku, Matki Bożej Bolesnej w srebrnej sukience (koniec XVII
wieku), św. Franciszka po stygmatyzacji z I połowy XVIII wieku oraz św. Bonawentury.
Ołtarz Chrystusa Ukrzyżowanego wykonany został na początku XVIII wieku. W polu głównym znajduje się
krucyfiks na tle winnej latorośli z dwoma rzeźbami świętych po bokach. Wczesnobarokowy ołtarz Matki
Bożej Różańcowej pochodzi z drugiej ćwierci XVII wieku, zawiera obrazy Matko Bożej z Dzieciątkiem i św.
Franciszka oraz Zwiastowania.
Inne sprzęty znajdujące się w świątyni pochodzą w większej części z tego samego okresu co ołtarze.
Barokowa ambona z początku XVIII wieku z baldachimem i rzeźbami aniołków została wykonana z
drzewa dębowego. Barokowe organy pochodzą z tego samego okresu, jednakże niektóre ich elementy są
wcześniejsze, już z połowy XVII wieku. Chrzcielnicę wykonano w roku 1702, natomiast stalle i ławki
pochodzą prawdopodobnie z pierwszej ćwierci XVIII wieku. W zakrystii ściany wyłożono drewnianą
boazerią, skomponowaną z meblami. Do cenniejszych zabytków należy zaliczyć późnobarokowe feretrony
http://wapm.pl/portal
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 20:34
WAPM - Grupa Zielona
procesyjne z obrazami stygmatyzacji św. Franciszka oraz Świętą Rodzinę, a także liczne obrazy z tego
samego okresu przedstawiające adorację św. Anny przez rodzinę mieszczańską oraz obraz Matki Bożej z
Dzieciątkiem. Również naczynia liturgiczne zgromadzone w kościele zaliczane są do cenniejszych
zabytków sztuki złotniczej. Należy tu wymienić chociażby monstrancję wieżyczkową z drugiej połowy XVII
wieku czy kielichy mszalne pochodzące z przełomu XVII i XVIII wieku.
Klasztor franciszkanów przy kościele p.w. św. Anny jest murowaną dwukondygnacyjną budowlą,
zamkniętą od bryłą kościoła, od wschodu mającą przedłużenie w postaci długiego korytarza z
pomieszczeniami gospodarczymi po jednej stronie. W środku klasztoru znajduje się wirydarz z
biegnącymi wokół niego krużgankami z wejściami do cel zakonnych i innych pomieszczeń. Na piętrze w
skrzydle zachodnim znajduje się pomieszczenie arcybiskupa Krzysztofa Szembeka, zamieszkującego tu w
roku 1733. W klasztorze dominują sklepienia kolebkowe i krzyżowe. Bogatszy wystrój znajduje się w
pomieszczeniach na piętrze, gdzie sklepienia ozdobione zostały stiukami. W krużgankach są barokowe
obrazy z wizerunkami papieży, a w refektarzu obraz Matki Bożej z Dzieciątkiem.
Kościół i klasztor zostały zaliczony do III grupy zabytków. TWARDA
Wieś położona na prawym brzegu Pilicy na Wzgórzach Opoczyńskich, 12 km na południowy wschód od
Tomaszowa Mazowieckiego.
Historia
Pierwszy kościół istniał w Twardej już w XVI wieku. Była to jednonawowa drewniana budowla. Drewniany
obiekt tymczasowo pełniący rolę kaplicy został wzniesiony w latach 70. XX wieku. Budowę murowanej
świątyni rozpoczęto w 1989, a ukończono w 1992 roku.
Architektura
Świątynia jest budowlą jednonawową pokrytą dwuspadowym dachem, na którym znajduje się wieżyczka,
zakończona dużą kopułą wykonaną w stylu neobarokowym. Nawa jest zakończona prostokątną kruchtą z
jednej strony, z drugiej zaś prostokątnym i nieco niższym prezbiterium (fotografia w książce). BŁOGIE
SZLACHECKIE
Wieś położona 10 km na północny wschód od Sulejowa i ok. 40 km na wschód od Piotrkowa
Trybunalskiego.
Historia
Kościół p.w. Nawiedzenia NMP został pierwotnie wzniesiony około roku 1470 jako drewniana świątynia.
Obecny kościół powstał w latach 1785-1789 w stylu barokowym. Rozbudowano go w latach 1913-1914
wg projektu Zygmunta Słomińskiego. Dobudowano wówczas dwa przęsła nawy oraz kaplicę od strony
północnej i zakrystię. W tym kształcie kościół dotrwał do dnia dzisiejszego (fotografia w książce).
Architektura i wystrój wnętrza
Druga świątynia w Błogich wzniesiona pod koniec XVIII wieku jest murowaną budowlą w stylu
barokowym. Posiada jedną nawę zakończoną prostokątnym prezbiterium. Sklepienia są kolebkowe,
wsparte na gurtach, wykończone lunetami. Elewację wschodnią zwieńczono barokowym szczytem.
Wnętrze wykończono również w stylu barokowym. Ołtarz główny w miejsce zniszczonego ze starego
kościoła wykonano od nowa, lecz umieszczono w nim obraz pochodzący z poprzedniego ołtarza,
przedstawiający Matkę Bożą z Dzieciątkiem. Obraz powstał prawdopodobnie w połowie XVIII wieku. Do
równie cennych zabytków należą: tabernakulum z końca XVIII wieku i krucyfiksy procesyjne z początku
XIX wieku, a także szaty liturgiczne, niektóre wyszywane złotą nicią.
W wieży kościoła w dzwonnicy umieszczone są dwa dzwony z XVII wieku, ozdobione herbem Pilawa. Do
ciekawszych zabytków należy wmurowany tutaj w 1806 roku nagrobek Józefa Szembeka, jednego z
dowódców wojsk napoleońskich.
"Sanktuaria i kościoły na szlaku Warszawskiej Akademickiej Pielgrzymki Metropolitalnej"
Radosław Kieryłowicz , Warszawa 1995
Książka do nabycia w Warszawie, przy kościele św. Anny na Krakowskim Przedmieściu.
http://wapm.pl/portal
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 20:34