4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
Transkrypt
4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE
4. BEZPIECZEŃSTWO PUBLICZNE Idea b e z p i e c z e ń s t w a publicznego powstała s t o s u n k o w o n i e d a w n o , bo dopiero na przełomie X I X i XX w. Jej pojawienie się związane jest z rewolucją techniczną, u p r z e m y s ł o w i e n i e m i rozwojem urbanistycznym. Z m i a n y te d o p r o w a d z i ł y do z n a c z n e g o rozwoju terytorialnego i l u d n o ś c i o w e g o miast. J e d n y m z n e g a t y w n y c h skutków tego rozwoju b y ł o ujawnienie się nowych zagrożeń w zakresie b e z p i e c z e ń s t w a publicznego. M i a s t a zaczęły zaliczać się do najbardziej zagrożonych miejsc. Okres powojenny w Polsce to czas w z g l ę d n e g o spokoju i p o c z u c i a bezpieczeństwa. W y n i k a ł o to j e d n a k ze ś w i a d o m i e p r o w a d z o n e j polityki p a ń s t w a policyjnego, konsekwencją której było m. in. nie r e s p e k t o w a n i e praw obywatelskich. M i m o to zagrożenia b e z p i e c z e ń s t w a nie zostały z l i k w i d o w a n e , znajdowały się j e d y n i e w stadium utajnienia bądź uśpienia. Polityczne i e k o n o m i c z n e przemiany w Polsce po roku 1989, znaczny rozwój d e m o k r a t y c z n y c h wolności, słabość aparatu p a ń s t w o w e g o , luki prawne, pozbycie się przez p a ń s t w o roli opiekuńczej w o b e c potrzebujących tego obywateli, to tylko niektóre z przyczyn zwiększenia s p o ł e c z n e g o niepokoju, wzrostu przestępczości i nasilenia zjawisk patologicznych. K o n i e c z n e stało się stworzenie strategicznych p r o g r a m ó w w celu z a p e w n i e n i a b e z p i e c z n e g o życia w miastach. R o z w ó j zjawisk przestępczych w przestrzeni miasta w ostatnich latach m o ż e m y z a o b s e r w o w a ć r ó w n i e ż w Łodzi. Na p o d s t a w i e analizy policyjnych statystyk j a k o g ł ó w n e m o ż n a wskazać następujące zagrożenia dla społeczności Łodzi: - działalność zorganizowanych prostytucja, p r z e m y t ) ; grup przestępczych (narkotyki, haracze, - terroryzm (także m i ę d z y n a r o d o w y ) , w tym fałszywe alarmy o podłożeniu ł a d u n k ó w w y b u c h o w y c h w szpitalach, szkołach itp.; - pospolitą przestępczość kryminalną obejmującą wszystkie kategorie przestępstw, w których notuje się tendencje rosnące (kradzieże s a m o c h o d ó w , przestępstwa p r z e c i w k o mieniu, przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu obywateli); - wykroczenia, a w szczególności te przeciwko spokojowi publicznemu, wandalizm; i porządkowi Bezpieczeństwo 43 publiczne - p r z e m o c w d o m u i patologie społeczne (alkoholizm, n a r k o m a n i a ) ; - zagrożenia dla dzieci i młodzieży, a szczególnie z a n i e d b a n i a rodzinne i w y c h o w a w c z e , patologie, p r z e m o c w rodzinie, działalność sekt i subkultur młodzieżowych; - zagrożenia komunikacyjne (dla ruchu pieszych, dla z m o t o r y z o w a n y c h i w komunikacji zbiorowej); - inne zagrożenia społeczne różnych grup z a w o d o w y c h b ą d ź społecznych (np. osoby starsze, n i e p e ł n o s p r a w n e ) . O g r a n i c z e n i e się do zwalczania lub eliminowania p o w y ż s z y c h zjawisk z góry skazane j e s t na porażkę. Należy b o w i e m w r ó w n y m stopniu p o ś w i ę c a ć uwagę przyczynom właściwe powstawania tych zdiagnozowanie patologii. podłoża Ważnym powstawania zadaniem jest zachowań zatem społecznie niepożądanych, ich analiza oraz podjęcie właściwych działań, których celem będzie ich o g r a n i c z e n i e lub likwidacja. W ś r ó d przyczyn bądź c z y n n i k ó w , które mogą generować zjawiska przestępcze, najczęściej wymienia się (Czapska, Krupiarz 1999): - nie zawsze skuteczny system prawny oraz liberalizację kodeksu karnego; - z u b o ż e n i e znacznej części społeczeństwa, p o w s z e c h n o ś ć bezrobocia, istot ne z r ó ż n i c o w a n i e p o z i o m u d o c h o d ó w ludności (nie zawsze u z a s a d n i o n e , np. kwalifikacjami czy w k ł a d e m pracy); - nieskuteczny system w y c h o w a w c z y , brak w y c h o w a n i a m ł o d z i e ż y w duchu poszanowania wyższych wartości moralnych i cywilizacyjnych, braki w z a g o s p o d a r o w a n i u czasu w o l n e g o dzieci i młodzieży po zajęciach szkolnych; - brak n i e k w e s t i o n o w a n y c h autorytetów i k r e o w a n i a w m e d i a c h pozytyw nych wzorców zachowań, brak respektowania wartości etycznych w życiu społecznym; - demoralizujące style z a c h o w a ń , p ł y n ą c e także ze środków masowego przekazu; - rozluźnienie więzi rodzinnych i brak więzi s p o ł e c z n y c h ; - a n o n i m o w o ś ć w środowisku sąsiedzkim. Aby skutecznie p r z e c i w d z i a ł a ć tym i innym j e s z c z e zjawiskom, p o w s z e c h n i e przyjmuje się, że należy s k o o r d y n o w a ć działania wielu różnych urzędów i instytucji. wymiaru Nie wystarczy sprawiedliwości, sformułowanie programów właściwa policji praca czy działań, do funkcjonariuszy straży miejskiej. których i pracowników Potrzebne zaangażowane jest zostaną wielorakie instytucje, takie j a k np. szkoły, różne struktury u r z ę d ó w gminnych czy p o w i a t o w y c h , organizacje społeczne, polityczne czy nawet religijne. Poniżej przedstawione j e d n a k zostanie tylko funkcjonowanie łódzkiej policji i straży miejskiej o r a z w y b r a n e projekty U r z ę d u M i a s t a Łodzi... więcej w: Mordwa S., 2006, Bezpieczeństwo publiczne, [w:] J. Dzieciuchowicz (red.) Usługi nierynkowe w przestrzeni miejskiej Łodzi, Wyd. UŁ, Łódź, s. 42-55;