Program ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI

ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI!
PROGRAM PRACY Z DZIECKIEM UZDOLNIONYM ARTYSTYCZNIE
w Przedszkolu Miejskim NR 4 im. Pluszowego Misia w Olsztyn
OPRACOWAŁA BOGUMIŁA CELMER
„…mów dziecku, że jest dobre, że może, że potrafi…”
J. Korczak
OPIS INNOWACJI PEDAGOGICZNEJ
Miejsce realizacji: Przedszkole Miejskie Nr 4 im. Pluszowego Misia
ul. Okopowa 16, Olsztyn
Osoba przedstawiająca innowację: Bogumiła Celmer
Tytuł innowacji: ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI !
Osoba wdrażająca innowację: Bogumiła Celmer
Typ innowacji: programowa
Czas trwania: 1.10.2015- 30.06.2016
Koszty innowacji: zasoby własne przedszkola, wsparcie rodziców.
„…mów dziecku, że jest dobre,
że może, że potrafi…”
J. Korczak
Wstęp
Każde dziecko przychodząc na świat jest wyjątkowe i każde przynosi ze sobą bagaż
możliwości, miedzy innymi i zdolności. Wielu badaczy tematu uważa, że tyle samo jest
różnych zdolności ile jest rodzajów aktywności człowieka, znaczy to, że każdy człowiek
powinien rozwijać zdolności na maksymalnym dla siebie poziomie. Zdolności człowieka
możemy podzielić na trzy rodzaje: kierunkowe, ogólne i twórcze.
 Zdolności kierunkowe to te, które wiążą się z określona sfera aktywności: zdolności
plastyczne, muzyczne, taneczne. Zdolności te obserwujemy u małych dzieci.
 Zdolności ogólne to te, które pozwalają uczyć się w zakresie wiedzy teoretycznej.
Dzieci o takich zdolnościach wykazują lepsza pamięć, dużo wcześniej niż rówieśnicy
chodzą, mówią, czytają a także posiadają umiejętność posługiwania się wcześniej
opanowanym materiałem.
 Zdolności twórcze przejawiają się w umiejętności tworzenia rzeczy nowych.
Większość czynności małych dzieci ma charakter twórczy, przy czym aktywność owa
jest twórczością subiektywną.
Zdolności są to różnice indywidualne, sprawiają one, że przy danym zasobie wiedzy,
praktyki i takich samych warunkach zewnętrznych oraz równej motywacji, jedni ludzie
sprawniej niż inni wykonują dane czynności, w tym także szybciej uczą się nowych rzeczy.
Dziecko zdolne posiada umiejętność dostrzegania problemów i przystępuje do rozwiązywania
ich w sposób najbardziej logiczny i skuteczny. Oprócz zdolności kierunkowych możemy
także zaobserwować u małych dzieci zdolności przywódcze, dzieci takie mają ogromny
autorytet, posłuch wśród rówieśników. Stają się wzorem dla innych dzieci. Ale bywa i tak że
dziecko zdolne nie zawsze dobrze funkcjonuje w grupie rówieśniczej bywa iż jest
odizolowane od grupy.
Podsumowując można stwierdzić iż najbardziej widoczną różnicą charakteryzującą dzieci
zdolne od pozostałych jest: łatwość skupiania się przez dłuższy czas nad danym problemem a
także pewna skłonność do introwersji. Zdolność do wytężonej pracy, wytrwałość w uczeniu
się, pewność siebie i wysoka samoocena. Rozumowanie logiczne, abstrakcyjne, wysoki
stopień rozumienia treści i dostrzegania zależności między jej elementami. Duża ciekawość,
szerokie zainteresowanie, duża zdolność obserwacji, bogaty słownik. Uzdolnienia
matematyczne, muzyczne, plastyczne, umiejętność wczesnego czytania i pisania, zdolności
analizowania i syntetyzowania. Łatwość zapamiętywania i odtwarzania danego materiału,
zdolność skojarzeń, dążenie do odkryć a także zdolności literackie, teatralne.
Powinniśmy jednak pamiętać, że nawet bardzo zdolne dziecko jest przede wszystkim
dzieckiem i potrzebuje dużo czasu i przestrzeni, aby rozwinąć się jako osoba. Pamiętajmy
także, iż dzieci muszą się doskonalić nie tylko intelektualnie, społecznie, ale i emocjonalnie.
Musimy również pozwolić dzieciom zdolnym popełniać błędy by mogły także na nich się
uczyć.Odkrywanie swoich możliwości powinno dziecku sprawiać radość z nowych
doświadczeń i być siłą napędową do rozwoju.
O programie:
Program "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI!" stwarza możliwość poznania
siebie i swoich kierunkowych, jeszcze nie sprecyzowanych zdolności w wieku
przedszkolnym. Nastawiony jest na pracę z dzieckiem zdolnym i został opracowany dla
dziecka wykazującego zdolności ogólne w edukacji artystycznej oraz zdolności kierunkowe
w sferze aktywności muzyczno – ruchowej.
W pierwszej fazie zajęć wezmą udział wszystkie chętne dzieci zainteresowane ofertą
edukacyjną programu. Docelowa grupa do pracy zostanie stworzona po przeprowadzonych
wstępnych obserwacjach możliwości dzieci.
Wyłonienie dzieci do programu przewidziane jest również na podstawie obserwacji
nauczycielek, kwestionariusza ankiety, która ma na celu dostarczenie informacji
dotyczącej na temat zainteresowań, uzdolnień, predyspozycji dzieci.
Głównym założeniem programu jest rozwijanie, wspomaganie i ukierunkowanie
zdolności dziecka zgodnie z jego potencjałem i możliwościami. A także umożliwianie,
wyzwalanie i podtrzymywanie spontanicznej aktywności dziecka. Sprzyjanie uaktywnianiu
się jego potencjału intelektualnego i twórczego a tym samym umożliwianie realizowania się
indywidualnej linii rozwojowej.
Program zawiera cele, treści, metody i formy pracy które są zgodne z Podstawą
Programową Wychowania Przedszkolnego i w spójny sposób uzupełniają ją.
Program realizowany będzie w trakcie zajęć zintegrowanych w ciągu dnia i pobytu dziecka
w przedszkolu.
Plan pracy podzielony na bloki tematyczne i poszczególne miesiące w których
proponowane są różnorodne formy pracy z dzieckiem, plan jest otwarty również na
propozycje dzieci i może ulec zmianom.
Program zawiera ankiety dla nauczycieli i rodziców, na podstawie której wyłonione
zostaną dzieci zdolne. Ankieta dla Rodziców zawierać będzie pytania otwarte, tak by mogli
oni opisać zainteresowania dziecka na podstawie swoich obserwacji.
Cele ogólne:
1. Praca z dzieckiem zdolnym ukierunkowana jest na rozwijanie jego zdolności
indywidualnych oraz zainteresowań.
2. Kształtowanie u dzieci wiary we własne możliwości.
3. Rozbudzanie ciekawości poznawczej, twórczego działania oraz samodzielności.
4. Kształtowanie i rozwijanie ekspresji, twórczej postawy, wrażliwości na piękno,
wrażliwości estetycznej, pomysłowość, wyobraźni i muzykalności.
5. Stwarzanie warunków do odkrywania, eksperymentowania, poznawania, działania,
przeżywania w różnych formach.
Metody i formy pracy:
Metody:
W realizacji programu przyjęto koncepcję łączenia metod tzw. „Sojusz metod” w których
dominować będą metody aktywizujące dzieci.
 słowna, oglądowa , praktyczna;
 uczenie się przez odkrywanie, działanie, przeżywanie;
 zabawowa;
 patrz i słuchaj;
Formy:




praca indywidualna – dziecko samodzielne wykonuje czynność;
praca zbiorowa, wszystkie dzieci pracują wspólnie;
praca zespołowa, dzieci pracują w małych zespołach;
praca grupowa, dzieci pracują w jednorazowych grupach.
Przewidziane efekty
*dla dzieci:
- rozwinięcie zainteresowań i predyspozycji artystycznych w różnym zakresie
-poznanie nowych technik plastycznych i rozwijanie swoich możliwości twórczych
-budowanie pozytywnego obrazu własnego "Ja" i wiary we własne możliwości.
*dla rodziców:
-umożliwienie rozwoju zainteresowań i predyspozycji dziecka pod opieką nauczyciela.
-umożliwienie udziału w sukcesach swojego dziecka
*dla placówki:
-stworzenie ciekawej oferty dla rozwoju uzdolnień dzieci
-rozwój osobisty nauczyciela
-współpraca z instytucjami środowiska lokalnego w szerszym wymiarze.
Plan Pracy
Cykl zajęć
Sytuacje edukacyjne

Jesienne
Impresje
listopad 2015










Obserwacje przyrodnicze jesienią -dostrzeganie piękna ,kolorów
,struktury krajobrazu.
Eksperymentowanie -malowanie ,rysowanie kredką pastelową
,wykorzystanie materiału przyrodniczego.
Pomysły dzieci Co z tego można zrobić?- rozwijanie inwencji
twórczej.
Wprowadzenie nowych technik plastycznych, faktury i struktury w
rysowaniu ,malowaniu. Doświadczanie na nowym materiale
plastycznym- rozwijanie potencjału twórczego.
Ćwiczenia rozmachowe ,graficzne na dużym formacie
Barwy -uzyskiwanie różnych odcieni kolorów podstawowych i
pochodnych.
Układanie przestrzennych bukietów z liści ,gałęzi.
Malowanie i rysowanie martwej natury-owoce, warzywa
Odrysowywanie liści o różnych kształtach .
Lepienie z masy solnej, gliny
Muzyka jesienna -zachęcenie do śpiewu indywidualnego
,rozśpiewywanie ,ćwiczenie głosu i słuchu ,doskonalenie poczucia
rytmu.
uwagi
*Wykorzystanie
pomysłów dzieci,
poznanie ich
zainteresowań i
preferencji.
Zimą też jest
pięknie!











Wiosna jest
nie tylko
zielona i
radosna...






Obserwacje otoczenia przyrodniczego ,architektury zimądostrzeganie piękna krajobrazu.
Rzeźby- lepienie, rzeźbienie ze śniegu ,rysowanie na śniegu.
Zimowa muzyka-nauka gry na dzwonkach
Śpiew indywidualny, w duecie z chętnymi dziećmi- przygotowanie
kolędy ,pastorałki.
Malowanie krajobrazu zimowego na dużym formacie
Rysowanie szkicowanie węglem-nauka posługiwania się kreską.
Zimowe kule-praca z gazetami ,formy przestrzenne.
Ozdoby na choinkę z dawnych czasów-nauka wykonywania starych
ozdób np. jeże- kule ,składanki papierowe itp.
Oglądanie albumów malarstwa, udział w wystawie w BWA
,poznanie nowych terminów związanych z malarstwem.
Pomysły dzieci
Dostrzeganie zmian w kolorystyce krajobrazu , uwrażliwianie na
piękno przyrody.
Oglądanie albumów znanych malarzy świata, inspirowanie się
sposobem wykorzystania powierzchni ,koloru ,powstałej faktury itp.
Eksperymentowanie- malowanie techniką mokre na mokrymroztopy, wprowadzenie elementów ekspresjonizmu abstrakcyjnego.
Wiosna w piosence- przygotowanie repertuaru na konkurs
"POZYTYWKA 2016"
Kwiaty -działalność plastyczno -techniczna.
Malowanie na szkle
pomysły dzieci
*Zebranie
pomysłów od
dzieci ,podążanie
za ich
zainteresowaniami
*Zebranie
pomysłów od
dzieci ,podążanie
za ich
zainteresowaniami
*Zebranie

Kolory lata...




Wyjście w plener -rysowanie pastelami, szkice ołówkiem-temat
wybrany przez dzieci (zabytki, przyroda itp.)
Wyszywanie na płótnie
Malowanie na płótnie .
Origami- nauka techniki składania papieru.
Wspólne przygotowanie wernisażu prac dzieci z całego roku w
ogrodzie przedszkola.
pomysłów od
dzieci ,podążanie
za ich
zainteresowaniami
Ewaluacja programu:
Aby sprawdzić czy innowacja przyniosła oczekiwane efekty, będę monitorowała
zaplanowane działania.
Nauczyciele i rodzice dzieci objętych innowacją oraz dzieci zostaną zbadane
kwestionariuszami ankiety. (listopad 2015 i maj 2016)
Urządzona zostanie wystawa prac dzieci na terenie przedszkola.
Dzieci wezmą udział w licznych konkursach artystycznych organizowanych przez
instytucje współpracujące z przedszkolem.
Na stronie internetowej przedszkola zostaną umieszczone informacje dotyczące
tematyki zajęć, zdjęcia prac dzieci, wyniki konkursów.
W odniesieniu do dzieci oceny dokonam poprzez:
1. Obserwację dzieci w trakcie prowadzonych zajęć, ich aktywność.
2. Ocenę atrakcyjności propozycji zajęć dla dzieci –wykorzystanie miękkich narzędzi
ewaluacyjnych w formie: piktogramów, rysunków.
3. Analizę wytworów prac plastycznych.
4. Organizowanie wystaw plastycznych „WERNISAŻY”
5. Uwzględnienie wyników konkursów plastycznych i muzycznych w których dzieci
brały udział.
W odniesieniu do nauczycieli i rodziców
 Kwestionariusz ankiety dla rodziców i nauczycieli na zakończenie programu, który
ma na celu dostarczenie informacji na temat efektów naszych działań. (Maj 2016)
Wyniki ewaluacji programu "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI" opracowane w
formie raportu przez autora projektu przedstawione zostaną Radzie Pedagogicznej i
Rodzicom. Wykorzystamy je do rozszerzania oferty edukacyjnej przedszkola w przyszłym
roku. Informacje związane z realizacją innowacji zamieszczone będą na stronie internetowej
przedszkola.
Załącznik nr 1
KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA RODZICA
..................................................................
IMIĘ I NAZWISKO DZIECKA
Bardzo proszę odpowiedzieć na kilka pytań dotyczących zainteresowań ,uzdolnień
dziecka co pozwoli lepiej ukierunkować i poznać Państwa dziecko osobie prowadzącej
zajęcia z programu "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI"
1.Czy Pani/Pan dostrzega szczególne predyspozycje u dziecka? TAK/NIE
2.Jeśli tak to jakie są to umiejętności? W jakim zakresie?...........................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
3.Czym interesuje się szczególnie dziecko?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4.Czy jest wytrwałe w poznawaniu nowych rzeczy, gdy coś je interesuje?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5.Czy chcieliby Państwo przekazać coś jeszcze osobie prowadzącej?
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
Dziękuję.
Załącznik nr2
KWESTIONARIUSZ ANKIETY DLA NAUCZYCIELI
Charakterystyczne cechy szczególnie uzdolnionych dzieci
*Proszę wpisać obok pytania jedną z odpowiedzi- tak ,nie, czasami
.................................................................
imię i nazwisko dziecka ,wiek




































Jest bystrym obserwatorem, przytomnym i szybko podchwytującym nowe
rzeczy;...................................
Potrafi wykonywać trudniejsze zadania;................
Potrafi uczyć się szybko i dobrze;.............
Używa poprawnie wielu słów;....................
Zadaje bardzo dużo pytań;.........................
Ma oryginalne pomysły;.............................
Skupia swoją uwagę na tym, co mu się pokazuje nowego;.....................
Ma dobra pamięć;......................
Poszukuje nowych pomysłów, rozwiązań ,jest dociekliwe ;................................
Przewodzi w grach z innymi dziećmi w tym samym prawie wieku;..................
Ma pomysły na zabawę, gdy bawi się z innymi;....................
Samo organizuje sobie zabawy;............................
Spędza dużo czasu na malowaniu rysowaniu ,spełnia się w tym..................
Ma dobre wyczucie perspektywy i szczegółu, gdy rysuje;........................
Rysuje oryginalne rysunki, które nie przypominają prób innych dzieci;................
Lubi oglądać obrazy i komentować je;..........................
Ma dobre poczucie rytmu i lubi poruszać się w takt melodii;..................
Posługuje się ekspresywnymi ruchami ciała dla okazania nastroju, emocji;...........
Ma dobrą koordynacje ruchów;...................................
Lubi występować ,sprawdzać się na forum ;.........................
Lubi wystukiwać rytm, gdy gra muzyka;..........................
Jasno wyraża koncepcje w mowie;...................................
Nie zraża się łatwo, gdy rzeczy nie idą po jego myśli;........................
Wcześnie zaczyna czytać..........................
Pragnie poznać przyczynę zjawisk;.........................
Jest manualnie zręczne i potrafi manipulować niewielkimi przedmiotami;...................
Bardzo pochłaniają je rzeczy, wobec których wykazuje zainteresowanie...............
Bez przerwy eksperymentuje z nowymi rzeczami;.............................
Woli samodzielnie rozwiązywać problemy;.........................................
Jest bardzo pomysłowe w znajdywaniu odpowiedzi i nowych sposobów robienia
czegoś;...................................
Ma bujną, bogatą wyobraźnię i tworzy świat fantazji;............................
Jest ożywione, gdy rozwiązuje problem bądź dokonuje jakiegoś odkrycia;.............
Samo podaje pomysły nowych zadań, nie polega na innych przez cały czas;.................
Przejawia radość życia;.....................................
Jest pewne siebie, jeśli chodzi o jego umiejętności rozwiązywania nowego
problemu;.......................................................................................
Ma bardzo wielu przyjaciół i kolegów;.........................................







Jest zawsze skore do odkrywania nowego otoczenia;....................
Inni traktują je jako przywódcę lub odrzucają ;...............................
Wymyśla pomysłowe opowiadania i lubi je opowiadać;................
Przejawia bardzo niezależną postawę wobec życia;........................
Przejawia zamiłowanie do działań plastycznych ,muzycznych lub form scenicznych
spełniając się w któreś z nich;........................
Niegrzecznie zachowuje się zwłaszcza w chwilach znudzenia lub
sfrustrowania;........................
Czy zauważyła Pani inne predyspozycje, uzdolnienia dziecka?
Jakie?...........................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
.....................................................................................................................................................
...................................................
SUMA ODPOWIEDZI :
TAK- ..........................
NIE- ...........................
CZASAMI-.................
Załącznik nr 3
KWESTONARIUSZ ANKIETY DLA NAUCZYCIELI PO ZAKOŃCZENIU
PROGRAMU
Bardzo proszę o wypełnienie kwestionariusza ankiety, która dotyczy dzieci biorących udział
w programie "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI".
Wyniki badań posłużą podsumowaniu programu i jego ewaluacji.
Dziękuję- autorka programu Bogumiła Celmer
1.W skali od 1-5 jak oceniłaby Pani zainteresowanie i zaangażowanie dzieci biorących udział
w programie "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI" .
Proszę zaznaczyć (1oznacza wartość najniższą -5 najwyższą) 1 , 2 ,3 ,4 ,5
2.Czy dzieci biorące udział w programie wykazują się nowymi umiejętnościami? TAK/NIE
3.Czy prace dzieci biorących udział w programie zmieniły się? TAK/NIE
Jeśli tak to w jakim zakresie? Jeśli chodzi o:



chodzi o estetykę,
wykorzystanie różnych technik plastycznych,
pomysłowość ,
inne..............................................................................................................................................
4.Jakie predyspozycje rozwinęły dzieci Pani zdaniem ?
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
5.Czy dzieci brały udział w konkursach? TAK/NIE
Jeśli tak to proszę wymienić :
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
Załącznik nr 4
KWESTONARIUSZ ANKIETY DLA RODZICÓW PO
ZAKOŃCZENIU PROGRAMU
Bardzo proszę o wypełnienie kwestionariusza ankiety, która dotyczy programu
"ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI" w którym Państwa dziecko brało udział w roku
szkolnym 2015/2016.
Wyniki badań posłużą podsumowaniu programu i jego ewaluacji.
Dziękuję - autorka programu Bogumiła Celmer
1.W skali od 1-5 jak oceniają Państwo zajęcia artystyczne rozwijające zainteresowania
dzieci z programu "ODKRYWAM SWOJE MOŻLIWOŚCI" .
Proszę zaznaczyć (1oznacza wartość najniższą -5 najwyższą) 1 , 2 ,3 ,4 ,5
2.Czy Pani/Pana dziecko rozwinęło swoje umiejętności w zakresie artystycznym?
TAK/NIE
Jeśli tak to w jakim zakresie? Jeśli chodzi o:



chodzi o estetykę prac,
wykorzystanie różnych technik plastycznych,
pomysłowość ,
inne..............................................................................................................................................
3.Jakie predyspozycje rozwinęło dziecko Pani/Pana zdaniem ?
.......................................................................................................................................................
......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
4.Czy dzieci brały udział w konkursach?
TAK/NIE
Jeśli tak to proszę wymienić :
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................
5.Czy jest Pani/Pan zadowolony z oferty i możliwości rozwijania zainteresowań dziecka
w przedszkolu? TAK/NIE
Literatura:
Bałczewska E. Herde M. Kwiatkowska E. Wasilewska E. Grodzicka A.L, ABC… Program
wychowania przedszkolnego XXI wieku, WSiP, Warszawa, 2000.
Bates J. Munday S.,Dzieci zdolne ambitne i utalentowane,Liber, Warszawa, 2005.
Bogdanowicz M., Metoda Dobrego Startu, GWP, 2003.
Brońska E.,Refleksje na temat przedszkolnych programów,
Wychowanie w Przedszkolu 7/2005.
Lewis D., Jak wychować zdolne dziecko, PZWL, Warszawa, 1988.
Limont W. ” Zdolności twórcze dzieci w wieku przedszkolnym”
Wychowanie w Przedszkolu 8/2002.
Rou E. Ziętkiewicz E. : Jak aktywizować uczniów. Oficyna Wydawnicza 2000.
Uszyńska – Jarmoc J.: Metody wspierania aktywności edukacyjnej.
Wychowanie w Przedszkolu 9/2004.
Vos J. Dryden G. DambachK.E.: „Rewolucja w uczeniu”. Zysk S-ka 2003.
Gruszczyk-kolczyńska E. Zielińska E.: Wspomaganie dzieci w rozwoju do skupienia uwagi i
zapamiętywania. NWSiP,W-wa 2005.
Jadwiga Cybulska – Piskorek, Twórczość plastyczna dziecka w wieku przedszkolnym
WSiP,W-wa1976.
H. Burnford , N. Wright, P. Harrison. Każde dziecko to potrafi – Sto pomysłów na sztukę.
Delta, W-wa 1996.