Microsoft Word Viewer - Strategia Rozwoju Gminy Budzów

Transkrypt

Strategia Rozwoju
Gminy Budzów
2008-2020
Marzec 2008
INFOR PL Spółka Akcyjna
Centrum Edukacji EURODIRECT, ul. Dietla 50/16-17, 31-039 Kraków,
tel./012/ 428 48 20, fax /012/422 32 24, NIP 118-00-93-066Konto: BRE BANK: 46 1140 1081 0000 3608 24
Spis treści
1. Wstęp...................................................................................................................................... 5
2. Kalendarium prac ................................................................................................................... 7
3. Diagnoza stanu istniejące Gminy Budzów............................................................................. 9
3.1 Położenie .......................................................................................................................... 9
3.2 Rys historyczny i zabytki ............................................................................................... 10
3.3 Demografia..................................................................................................................... 21
3.4 Środowisko przyrodnicze............................................................................................... 24
3.4.1 Klimat...................................................................................................................... 24
3.4.2. Wody ...................................................................................................................... 25
3.4.3. Gleby, rolnictwo..................................................................................................... 25
3.4.4. Lasy ........................................................................................................................ 27
3.4.5. Walory turystyczne gminy ..................................................................................... 27
3.5 Infrastruktura techniczna................................................................................................ 28
3.5.1. Komunikacja .......................................................................................................... 28
3.5.2. Kanalizacja, wodociągi .......................................................................................... 29
3.5.3. Gazyfikacja............................................................................................................ 29
3.5.4. Gospodarka odpadami............................................................................................ 30
3.5.5. Energetyka.............................................................................................................. 30
3.5.6 Telekomunikacja ................................................................................................... 30
3.6 Zakłady pracy, bezrobocie ............................................................................................. 30
3.7 Infrastruktura społeczna ................................................................................................. 35
3.7.1 Oświata.................................................................................................................... 35
3.7.2 Kultura..................................................................................................................... 36
3.7.3 Zdrowie ................................................................................................................... 40
3.7.4 Pomoc społeczna ..................................................................................................... 40
3.7.5 Sport, turystyka ....................................................................................................... 41
3.8 Mieszkalnictwo .............................................................................................................. 42
3.9 Bezpieczeństwo publiczne ............................................................................................. 42
4. Analiza zasobów i otoczenia zewnętrznego - SWOT .......................................................... 43
5. Misja Gminy Budzów .......................................................................................................... 49
6. Cele strategiczne, operacyjne, zadania i cele priorytetowe.................................................. 50
7. Uwarunkowania realizacji celów strategicznych ................................................................. 62
8. Powiązania Strategii z innymi strategiami i programami .................................................... 63
9. Wdrażanie Strategii Rozwoju Gminy Budzów .................................................................... 66
10. Monitoring i ocena realizacji Strategii ............................................................................... 67
11. Komunikacja społeczna...................................................................................................... 68
12. Bibliografia......................................................................................................................... 69
2
Moderatorzy dziękują serdecznie Panu Wójtowi, Pani Sekretarz,
Pani Przewodniczącej Rady Gminy i pozostałym osobom biorącym udział
w opracowaniu niniejszego dokumentu za osobiste zaangażowanie, nakład
pracy i trud.
Zespół
3
Metodyka pracy nad tworzeniem Strategii Rozwoju Gminy
Budzów oparta została na modelu partnersko-eksperckim. Model ten polega
na
wykonywaniu
przedstawicieli
instytucji
części
pracy w
pracowników
kultury,
oświaty,
Urzędu
opieki
formie warsztatów
Gminy
Budzów,
społecznej,
z
udziałem
pracowników
radnych,
sołtysów,
przedstawicieli biznesu i innych, a pozostałej części pracy przez ekspertów
wykonujących
analizy
i
syntezy
materiałów
otrzymanych
bądź
wypracowanych w trakcie warsztatów.
1. Wstęp
29 listopada 2006r. Rada Ministrów przyjęła Strategię Rozwoju Kraju (SRK) na lata
2007-2015. Jest to pierwszy tego rodzaju dokument przyjęty przez Radę Ministrów. Strategia
Rozwoju Kraju 2007-2015 jest podstawowym dokumentem strategicznym określającym cele
i priorytety polityki rozwoju w perspektywie najbliższych lat oraz warunki, które ten rozwój
powinny zapewnić. Strategia Rozwoju Kraju jest nadrzędnym wieloletnim dokumentem
strategicznym rozwoju społeczno - gospodarczego kraju stanowiącym punkt odniesienia
zarówno dla innych strategii i programów rządowych, jak i strategii opracowywanych przez
jednostki samorząd terytorialnego.
SRK jest wyrazem nowoczesnej polityki rozwojowej państwa odpowiadającej
na proces globalizacji i wyzwania stawiane w Europie przez odnowioną Strategię Lizbońską,
pozwalającej na zmniejszenie dystansu rozwojowego do bogatych państw Unii Europejskiej.
Głównym celem strategii jest podniesienie poziomu i jakości życia mieszkańców Polski:
poszczególnych osób i rodzin.
Podniesienie poziomu życia to wzrost dochodów w gospodarstwach domowych,
ułatwienie dostępu do nauki i szkolenia, a tym samym wzrost wykształcenia społeczeństwa,
to dalej wzrost zatrudnienia skutkujący obniżeniem bezrobocia, zwiększenie poziomu
aktywności zawodowej oraz poprawę zdrowia mieszkańców.
Podniesienie jakości życia to wzrost bezpieczeństwa obywateli, możliwość
korzystania z infrastruktury technicznej i społecznej, życie w czystym, zdrowym
i nieskażonym środowisku przyrodniczym,
uczestnictwo w kulturze i turystyce,
przynależność do zintegrowanej wspólnoty lokalnej oraz aktywność w ramach społeczeństwa
obywatelskiego.
Strategia Rozwoju Kraju wyznacza priorytety strategiczne, którymi są:
1. wzrost konkurencyjności i innowacyjności gospodarki
2. poprawa stanu infrastruktury technicznej i społecznej
3. wzrost zatrudnienia i podniesienie jego jakości
4. budowa zintegrowanej wspólnoty społecznej i jej bezpieczeństwa
5. rozwój obszarów wiejskich
6. rozwój regionalny i podniesienie spójności terytorialnej.
Realizacja
powyższych
priorytetów
będzie
następować
poprzez
działania
wdrożeniowe zmierzające do osiągnięcia i utrzymania szybkiego rozwoju gospodarczego oraz
wysokiego poziomu życia społeczeństwa, ale z takim wykorzystaniem zasobów
przyrodniczych, by mogły z nich korzystać przyszłe pokolenia.
Wpisująca się w zakres SRK Strategia Rozwoju Gminy Budzów to dokument wskazujący
kierunki rozwoju Gminy Budzów do 2020r. (założenia i sugestie Departamentu Polityki
Regionalnej MRR by strategie na poziomie gmin opracowywane były do 2020r.).
Strategia to również opis procesu zarządzania i doskonałe narzędzie do stymulowania
rozwoju gminy tak, by równocześnie zauważać i godzić interesy polityki samorządu
wojewódzkiego i powiatowego oraz interesy podmiotów gospodarczych i osób fizycznych.
W swoich ustaleniach strategia bazuje na dokumentach i programach planistycznych gminy,
powiatu i województwa.
Strategia to kierunki postępowania, a nie zdefiniowane konkretne zadania.
Narzędziem strategii są środki finansowe, głównie publiczne budżetowe. Dlatego
możliwym jest stosowanie w realizacji zadań innych metod działania takich jak:
przedsięwzięcia
publiczne,
współpraca
międzygminna,
pozyskiwanie
środków
pozabudżetowych, głównie unijnych i innych.
Wielopodmiotowość i wieloaspektowość strategii wymaga szerokiego udziału społeczeństwa
w trakcie jej formułowania. Proponowane rozwiązania muszą być realne, mierzalne,
uzgodnione, specyficzne z punktu widzenia ochrony przyrody, wykonalne technicznie
i możliwe do umiejscowienia w czasie i przestrzeni.
Strategia Rozwoju Gminy Budzów to swoista koncepcja przejścia od istniejącego
stanu do stanu docelowego z wyborem priorytetów i własnym kreatywnym udziałem.
6
2. Kalendarium prac
Inicjatorem procesu wprowadzenia strategicznego planowania w Gminie był Wójt,
który zaproponował Radzie Gminy opracowanie Strategii Rozwoju Gminy na lata 20082020. Rada Gminy w Budzowie Uchwałą Nr XI/109/2008 z dnia 24 stycznia 2008r.
przystąpiła do opracowania Strategii Rozwoju Gminy Budzów.
Wójt Gminy Budzów Zarządzeniem Nr 3/2008 z 29 stycznia 2008r. powołał Zespół
koordynacyjny ds. monitorowania i oceny przebiegu oraz opracowania Strategii Rozwoju
Gminy Budzów.
Przewodniczącym zespołu został Wójt Gminy Budzów mgr inż. Jan Najdek.
Tymże Zarządzeniem zostały powołane podzespoły do udziału w pracach nad opracowaniem
Strategii Rozwoju Gminy Budzów w następującym składzie:
w zakresie infrastruktury technicznej i otoczenia
1. Jan Najdek
2. Krystyna Szczepaniak
3. Zbigniew Lenik
w zakresie środowiska
1. Danuta Kawa
2. Piotr Grych
3. Ewelina Frosztęga
4. Adam Liszka
5. Marek Grabowski
w zakresie kultury, dziedzictwa i sportu
1. Danuta Kawa
2. Piotr Grych
3. Ewelina Frosztęga
w zakresie społeczności lokalnej
1. Edwarda Jurek
2. Magdalena Żmudka
3. Janina Pieronkiewicz
7
Eksperci z firmy odbyli w Urzędzie Gminy warsztaty i spotkania w styczniu i lutym 2008r.,
pracując z podzespołami metodą warsztatową i wypracowując misję Gminy Budzów i cele
strategiczne.
8
3. Diagnoza stanu istniejącego Gminy Budzów
3.1 Położenie
Gmina Budzów położona jest w województwie Małopolskim, na obszarze powiatu
Suskiego (siedziba Powiatu – Sucha Beskidzka). W skład gminy wchodzi sześć sołectw,
które zajmują następujący obszar:
Budzów –
28%
Bieńkówka – 27%
Jachówka -
16%
Palcza –
12%
Baczyn –
10%
Zachełmna – 7%
100%
Siedzibą Gminy jest sołectwo Budzów.
Źródło: www.powiatsuski.pl
Gmina Budzów położona jest w obrębie Beskidu Makowskiego zw. również Średnim,
wchodzącego w skład Beskidu Zachodniego (zewnętrzne Karpaty Zachodnie, obręb
tzw. płaszczowiny magurskiej).
Gmina usytuowana jest w północno-wschodniej części ziemi suskiej. Z gminą
sąsiadują:
od południa – gmina miejsko-wiejska Maków Podhalański – powiat suski,
od zachodu – gmina Zembrzyce – powiat suski,
od wschodu –gminy Tokarnia i Sułkowice – powiat myślenicki,
od północy –gmina Lanckorona i Stryszów – powiat wadowicki.
Zasadnicza część Gminy Budzów leży w dolinach rzek: Paleczka, Jachówka
i Zachełmnianka – dopływów Skawy. Zabudowa gminy rozciąga się wzdłuż tych rzek. Cały
obszar gminy stanowi kotlinę z najniższym punktem na zachodniej granicy na wysokości
ok. 330 m n.p.m.
Najwyższym punktem na terenie gminy jest szczyt Zarębski Wierch (793m n.p.m.)
w południowo-wschodniej części gminy.
Nad wioskami i przysiółkami gminy dominują szczyty: Koskowej Góry 866m n.p.m.,
Parszywka – 848 m n.p.m., Przysłopski Wierch(Zarębski) 793m n p. m., Babicy – 727m
n.p.m., Chełm – 603 m n.p.m.
Budzów w prostej odległości leży 50 km od Krakowa, a ok. 110 km od Katowic.
Ogólna powierzchnia gminy wynosi 7 358 ha.
Powierzchnia gminy w stosunku do powierzchni powiatu suskiego to 10,7 %.
Każde z sołectw posiada przysiółki, które mogłyby być samodzielnymi sołectwami
z uwagi na terytorialne położenie nie w zwartej zabudowie.
Sołectwa gminy są położone średnio na wysokości od 290 m n.p.m. (region Wojtanówki nad
rzeką Paleczką) do ok. 450 m n.p.m. (region Bieńkówki).
3.2 Rys historyczny i zabytki
Najważniejsze ślady osadnictwa na tym terenie pochodzą z wczesnego neolitu.
10
Budzów – Budzowa – 1369, Budzow – 1564, 1579, 1629. Etymologia wsi jest niejasna
i prawdopodobnie pochodzi od imienia założyciela wsi – Budza lub też i jej pierwszego
sołtysa.
Oficjalna lokacja wsi na prawie niemieckim miała miejsce między 1333 a 1369r. Przed
lokacją wsi prawdopodobnie istniały na terenie obecnego sołectwa jakieś osiedla ludzkie,
gdyż już w latach 1179 – 1274 znajdowała się tutaj strażnica i jest rzeczą niemożliwą
by funkcjonowała bez zaplecza obsługującego jej załogę.
Za ostatniego Piasta – Kazimierza Wielkiego, Budzów był wsią dużą o powierzchni
24 łanów (ok. 600 ha). Budzów był wsią królewską. Z dokumentów wydanych dla kościoła
w Lanckoronie wynika, że wieś była w starostwie lanckorońskim, aż do 1774r.
Lustracja dóbr królewskich w 1564r. podaje, że sołtys (szlachcic) w wiosce ma młyn,
karczmę, 13 osiadłych kmieci, 7 zarębników, a także młyn zamkowy (lanckoroński), a przy
tym młynie tartak. W lasach pracowało w tym czasie 4 gonciarzy.
Budzów w tym okresie należał do parafii p.w. Przemienienia Pańskiego w Makowie
(Podhalańskim).
W XV w. wioski w rejonie Budzowa w trakcie różnych walk, rabunków, pomorów,
kompletnie
upadły
i
wyludniły
się.
Sprowadzono
osadników
rusińsko-wołoskich
do zasiedlenia tych terenów. Zasiedlenie przeprowadzono jeszcze dwukrotnie w XVI w.
W I poł. XIX w. właścicielem licznych dóbr w Budzowie był książę Maurycy Montleart.
W 1862r. położono fundament pod budowę drewnianego kościoła w Budzowie, a ukończono
go w 1864r. W dniu 25 stycznia 1868r. erygowano parafię.
Kościół był cały drewniany – spód modrzewiowy, wierzch z drewna miękkiego
w kształcie krzyża, kryty gontem, skierowany na wschód. Miał trzy ołtarze: główny i dwa
boczne. 28 listopada 1912r. kościół spłonął. Nowy, murowany wybudowano w stylu
neoromańskim. Z pierwszego kościoła ocalał obraz Matki Boskiej Pocieszenia.
Do czasów współczesnych w gminie Budzów zachowało się niewiele zabytków,
są to głównie kościoły i kaplice z dawnym wyposażeniem, kapliczki i figurki przydrożne oraz
zabudowania dworskie i chłopskie.
11
W Małopolskim Rejestrze Zabytków (nieruchomych) prowadzonych przez wojewódzkiego
konserwatora zabytków w Krakowie jest wpisany pod numerem rejestru A-435/86 kościół
parafialny pod wezwaniem Świętej Trójcy z 1793r. murowany wraz z wyposażeniem.
W głównym ołtarzu pochodzącym z 1796r. obraz Matki Boskiej Bieńkowskiej sprzed 1846r.
niewiadomego pochodzenia.
W ewidencji zabytków Małopolskiego Konserwatora Zabytków w Krakowie figurują:
Budzów
kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Pocieszenia z 1944r.,
pomnik poległych z Ojczyznę w czasie I wojny światowej,
zabudowania pofolwarczne z pierwszej połowy XIX w., aktualnie siedziba szkoły,
Jachówka
kościół parafialny pod wezwaniem Serca Pana Jezusa z plebanią z 1938r.
Palcza
kościół parafialny pod wezwaniem Matki Boskiej Wspomożenia Wiernych 1932r.
obelisk Sanguszków z I ćwierćwiecza XIX w.1
W ewidencji obiektów zabytkowych figuruje wiele domów – niektóre już nieistniejące
bądź rozebrane.
Ewidencja nie jest kompletna, ponieważ nie uwzględniono w niej wielu przydrożnych krzyży
oraz kapliczek i wymaga przeprowadzenia aktualizacji, tym nie mniej jest interesująca.
Np. w Jachówce nie uwzględniono trzech kapliczek przydrożnych z końca XIX wieku.
Cmentarz – tzw. Dział Paleczki to stary cmentarz konfederatów barskich. Jego
charakterystycznym elementem jest lipa z kapliczką św. Michała oraz mogiła z krzyżem.
Kapliczek i figur przydrożnych z XVIII i XIX w. na terenie gminy jest znacznie więcej, ale
nie zostały zinwentaryzowane.
Na terenie gminy, w każdym sołectwie, znajdują się stanowiska archeologiczne z różnych
okresów chronologicznych np. neolitu, epoki kamiennej, wczesnego brązu, późnego okresu
rzymskiego czy późnego i wczesnego średniowiecza.
1
Zaświadczenie Małopolskiego Konserwatora Zabytków w Krakowie z 11 października 2005 roku
12
WYKAZ OBIEKTÓW Z TERENU GMINY BUDZÓW
ZNAJDUJACYCH SIĘ W EWIDENCJI OBIEKTÓW ZABYTKOWYCH 2/3
LP
NAZWA
RODZAJ
CZAS
WŁAŚCICIEL
KON-
POWSTANI
OBIEKTU W
STRUKCJI
A
UWAGI
MOMENCIE
DOKUMENTACJI
Wieś Budzów
1
Kościół parafialny p.w.
mur.
1914
M.B. Pociesznej
2
Plebania
parafia rzymskokatolicka
mur.
1894
3
Figura Matki Boskiej przy
kam.
1890
•
zagrodzie
4
Figura Matki Boskiej
kam.
pocz. XX w
•
5
Pomnik poległych za
kam.
1928
•
Ojczyznę 1914-1920
6
Zabudowania folwarczne
mur.
I poł. XIX w.
Nadleśnictwo
7
Dom mieszkalny nr 25
drewn.-mur.
1915
Z. Pasternak
8
drewn. –mur.
k. XIX w.
Z. Frosztęga
9
drewn.-mur.
1924
J. Pająk
10
drewn.-mur.
1906
B. Fuja
11
drewn.
pocz. XX w
A. Garbaty
12
drewn.
pocz. XX w
W. Bąbczek
13
mur.
ok. 1910
S. Burczak
14
Stodoła przy zagrodzie
drewn.
pocz. XX w
S. Burczak
rozebrana
rozebrany
rozbudowany
nr 185
15
Dom nr 246
drewn.
pocz. XX w
S. Chrząszcz
16
drewn.
1907.
M Mosur
17
Dom mieszkalne nr 291
drewn.
ok. 1930
M. Czaicki
2
Podstawą wykazu jest „Wykaz obiektów z terenu gminy Budzów znajdujących się w rejestrze i ewidencji
zabytków” – oprac. przez Oddział Wojewódzki PSOZ w Bielsku-Białej (lipiec 1991 r.) – zaktualizowany
w marcu 1998 r.
3
Wstępna inwentaryzacja w terenie przeprowadzona przez zespół autorski Studium wykazała ze
- niektóre obiekty zostały rozebrane( co uwidoczniono w kolumnie nr 6)
- istnieją obiekty o cechach zabytkowych, których nie ujęto w ewidencji (np. kapliczki i figury)
- ewidencja wymaga aktualizacji przeprowadzonej przez kompetentne służby konserwatorskie
13
18
drewn.
1905
A. Garbaty
19
drewn.
1905
A. Garbaty
kam.
1905
A. Garbaty
nr 342
20
Piwnica przy zagrodzie
nr 342
21
drewn.-mur.
ok. 1925
A. Garbaty
22
drewn.
1933
E. Stróżycka
23
drewn.
ok. 1935
W. Fuja
24
Kaplica z posągiem
mur.
II poł. XVIII w.
•
25
Chrystusa upadającego
lub I poł XIX
pod krzyżem
w.
Kaplica z posągiem
mur.
I poł. XIX w.
•
mur.
I poł. XIX w.
•
•
II. poł XIX w
parafia rzymsko-
pod krzyżem
26
Kaplica z posągiem
pod krzyżem
27
Cmentarz parafialny
katolicja
Wieś Baczyn
1
Kapliczka
mur.
I poł XIX
•
2
Kapliczka
mur.
1928
•
3
Krzyż
żel.
pocz. XX w.
•
4
Dom mieszkalny nr 8
drewn.
4 ćw. XIX w.
J. Gielata
5
Dom mieszkalny nr 9
drewn.
poł. XIX w.
S. Frosztęga
6
drewn.
poł. XIX w.
S. Frosztęga
drewn.
poł. XIX w.
S. Frosztęga
drewn.
1880
M. Nieciąg
nr 9
7
Kuźnia przy zagrodzie
nr 9
8
14
9
drewn.
1880
M. Nieciąg
drewn.
XIX/XX w.
J. Mirocha
mur
pocz. XX w
J. Mirocha
rozebrana
nr 11
10
Dom mieszkalny
nr 14
11
Piwniczka przy zagrodzie
nr 14
12
mur.
ok. 1930
J. Kwaśniewska
13
drewn.
ok. 1925
A. Dudziak
14
mur.
ok.1920
F . Drabina
15
Dom nr 62
drewn.
pocz. XX w
S. Liszka
rozebrany
16
drewn.
pocz. XX w
S. Liszka
rozebrany
nr 62
17
Dom nr 66
mur.
ok. 1930
J Adamczyk
18
mur.
ok. 1920
R. Raciak
19
drewn.-mur.
ok. 1920
T. Frosztega
20
Dom koło zagrody
drewn.-mur.
1905
S. Polak
21
mur
ok. 1930
J. Pawlak
22
drewn.
3 ćw. XIX w.
K. Tendera
nr 126
23
drewn.
3 ćw. XIX w.
K. Tendera
24
drewn.
ok. 1910
K. Tendera
nr 162
25
mur.
1938
W Trelak
26
drewn.
ok. 1920.
Chrząszcz
27
Dzwonnica
drew.
ok. 1887
•
28
Kaplica
mur.
XIX w.
•
1
Figura Chrystusa
kam.
1818
•
2
Pięta
kam.
1820
•
3
Kapliczka
mur.
I poł. XIX w.
•
4
Kapliczka
1864
•
5
Figura Chrystusa
kam..
II poł. XIX w
•
6
Figura Św. Floriana
kam.
poł. XIX w.
•
Wieś Bieńkówka
15
7
Krzyż
żel.
ok. 1891.
•
8
kam.
1907
•
9
kam.
1921
•
10
Mleczarnia
mur.
1934.
11
Dom mieszkalny nr 1
drewn.
ok. 1935
S. Głód
12
Dom mieszkalny nr 4
drewn.
ok. 1930
S. Kania
13
Dom mieszkalny nr 6
drewn.
ok. 1925
A. Kiepura
14
drewn.
ok.1925
A. Kiepura
nr 6
15
drewn.-mur.
ok. 1930
S. Gałura
16
drewn.-mur.
ok. 1930
Fornalik
17
drewn.
ok. 1925
A. Rymarczyk
18
drewn.
ok. 1880
E. Betlej
19
drewn.
II poł. XIX w.
S. Rożek
20
drewn.
1883
W. Pabis
21
mur.
1921
W. Chucher
22
drewn.-mur
ok 1920.
A. Rymarczyk
23
drewn.-mur.
ok 1920
S. Szczepaniak
24
mur.
1912
W. Rymarczyk
25
drewn.
ok. 1930
W. Rymarczyk
26
drewn.
1885
Janczarczyk
27
drewn.-mur.
ok. 1920
A. Kiepura
28
drewn.
1925
S. Szczepaniak
29
drewn.
1925
J. Nawrociak
30
mur.
1921
G. Szczepanialk
31
mur.
ok. 1925
J. Lenik
32
drewn.
1927
A. Głuć
33
drewn.
ok. 1910
J. Kiełbus
34
drewn.
ok. 1910
J. Kiełbus
niezamieszkały
nr 149
35
drewn.
ok. 1920
A. Paryła
36
drewn.
ok. 1925
M. Celak
37
drewn.
pocz. XX w
A. Gałura
38
drewn.
ok. 1920
S. Wrona
16
39
Dom nr 167
drewn.
1897
S. Kałdos
40
drewn.
ok. 1910
W. Konas
41
Dom nr 169
drewn.-mur.
1822
J. Kiełbus
42
drewn.
1931
A. Mirek
niezamieszkały
gruntownie
przebudowany
43
Dom nr 173
drewn.
1883
W. Chromay
rozebrany
44
Dom nr 175
drewn.
pocz. XX w
E. Goryl
do sprzedania
45
drewn.
1901
J. Chromy
46
drewn.-mur.
1914
M. Pająk
47
mur.
pocz. XX w
J. Chrapek
48
drewn.-mur.
1939
T. Guc
49
drewn.-mur.
1886
J. Chrapek
50
mur.
ok. 1920
Z. Kosek
51
drewn.
1867
A. Polak
52
drewn.
pocz. XX w.
J. Guc
53
drewn.-mur.
1877
J. Tondyra
54
mur.
pocz. XX W.
S. Jończyk
55
drewn.
1897
Chromy
56
Dom nr 266 (przedszkole)
mur.
lata 20-te XX
•
niezamieszkały
rozebrany
przebudowany
przebudowany
w.
57
drewn.
1920
S. Chwała
58
drewn.-mur.
1912
J. Sałapad
59
drewn.-mur.
1935
J. Jończyk
60
mur.
ok. XIX w.
F. Ogarek
61
drewn.
1908
E. Wierzbiak
62
drewn.
ok. 1890
E. Pęcek
63
drewn.
ok. 1870
J. Polak
64
drewn.
1937
W. Pająk
65
drewn.-mur.
1930
E. Rymarczyk
66
drewn.
ok. 1880
Urząd Gminy w
rozebrany
Budzowie
67
Stodoła przy domu nr 336
drewn.
ok. 1880
Urząd Gminy w
rozebrany
Budzowie
68
mur.
1912
A. Frys
17
69
mur.
1914
B. Karcz
70
drewn.
1921
S. Kaźmierczak
71
drewn.-mur.
1929
A. Kaźmierczak
72
drewn.
ok. 1880
W. Młynarczyk
73
kam.
1823
•
kam.
1828
•
•
II poł XIX w.
parafia rzymsko-
Frasobliwej (na słupie)
74
Niep. Poczętej (na słupie)
75
Cmentarz
katolicka
Wieś Jachówka
1
mur.
parafia rzymsko-
Serca Pana Jezusa
katolicka
2
Krzyż koło zagrody nr 197
drewn.
1820
•
3
Plebania
mur.
I poł. XIX w.
4
Szkoła podstawowa
mur.
1864
•
5
Dom nr 20
drewn.-mur.
II poł. XIX w
J. Radwan
pozostałe
szczątki domu
6
drewn.-mur.
poł. XIX w.
J. Ogarek
7
mur.
ok. 1891.
W. Biedrawa
8
drewn.
1907
A. Szarlej
9
drewn.-mur.
1921
F. Polak
10
drewn.
1934.
M. Radwan
11
Stodoła przy zagrodzie nr
drewn.
ok. 1935
M. Radwan
176
12
mur.
ok. 1930
S. Nitecki
13
drewn.
ok. 1925
J. Ceremuga
14
drewn.
ok.1925
E. Fujak
15
Figura przydrożna
kam.
ok. 1930
•
M. B. N.P. z Dzieciątkiem
– na słupie
Wieś Palcza
1
kam.
1932
• parafia rzymsko-
18
M. B. Wspomożenia
katolicka
Wiernych
2
Kapliczka „ Chrystus
1908
•
Frasobliwy” – k.
przystanku
3
Kapliczka M.B.
mur.
1 ćw. XX w
•
4
Krzyż
drewn.
1 ćw. XX w
•
5
Obelisk ks. Sanguszki
kam..
1 ćw. XX w
•
6
Dom mieszkalny nr 1
drewn.
1 ćw. XX w
Leśniczówka
7
Dom mieszkalny nr 3
drewn.
XIX/XX.
•
właściciel
wyjechał
8
Dom mieszkalny nr 6
drewn.
1 ćw. XX w
M. Nocula
9
drewn.
1 ćw. XX w
M. Nocula
nr 6
10
Dom mieszkalny nr 7
drewn.
1910
Frączek
rozebrany
11
Dom nr 8
drewn.
4 ćw. XIX w.
Dróżdż
rozebrany
12
Dom mieszkalny nr 9
drewn.
4 ćw. XIX w.
Gielata
13
drewn.
4 ćw. XIX w.
Bańdura
po przeróbkach
nr 10
14
Dom nr 24
drewn.
4 ćw. XIX w.
Gielata
rozebrany
15
Dom nr 36
mur.
1926
Dróżdż
rozebrany
16
drewn.
1926
Dróżdz
rozebrany
nr 36
17
Dom nr 41
drewn.
pocz. XX w
A. Dróżdż
niezamieszkały
18
Dom nr 44
drewn.
XIX/ XX
Dyba
niezamieszkały
19
drewn.-mur.
I poł. XX w.
J. Liszka
20
Dom nr 57
drewn.-mur.
1890
T. Pakuła
niezamieszkały
21
Dom nr 60
drewn.-mur.
1 ćw. XX
J. Gibas
niezamieszkały
22
drewn.
1 ćw. XX
R. Frączek
23
drewn.
1 ćw. XX
Gielata
24
drewn.
1 ćw. XX
Gielata
drewn..
1 ćw. XX
Gielata
drewn.
1 ćw. XX
J Frączek
nr 77
25
nieużytkowana
nr 77
26
Stodoła przy zagrodzie nr
19
77
27
drewn.
1 ćw. XX
S. Dyba
28
drewn.
1 ćw. XX
Wł. Dobosz
29
drewn.
1 ćw. XX
Wł. Dybosz
nr 98
30
Dom nr 100
drewn.
1 ćw. XX
Z. Frączek
spalona
31
mur.
1 ćw. XX
Drabina
niezamieszkały
drewn.
1 ćw. XX
Drabina
32
nr 104
33
drewn.- mur
1 ćw. XX
A. Socha
34
drewn.
1 ćw. XX
A Socha
drewn
1 ćw. XX
J. Żołnierek
nr 108
35
nr 115
36
drewn.
1 ćw. XX
J. Lenik
37
drewn.-mur.
1 ćw. XX
J. Nocula
38
drewn.
1 ćw. XX
•
39
drewn.
4 ćw. XIX w.
•
po przeróbkach
nieużytkowana
nr 119
40
drewn.
1934
J. Żołnierek
41
Dom koło zagrody nr 132
drewn.
k. XIX w.
A. Pieronkiewicz
42
drewn.
1889
J.Chwała
gruntownie
przebudowany
43
drewn.
1927
R. Pakuła
rozebrany
44
Figura przydrożna z
kam.
I poł. XIX w
•
do sprzedania
posągiem Chrystusa
Frasobliwego na słupa
Wieś Zachełmna
1
Kapliczka
mur.
1875
2
Figura Chrystusa koło
drewn.
1903
•
Zagrody
3
Kapliczka
mur.
1928
•
4
drewn.
1901
•
5
Dom nr 20
drewn.
1902
J. Prostęga
pozostałe
20
szczątki domu
6
drewn.
1911
K. Lempart
7
drewn.
poł. XIX w
M. Tondyna
8
drewn.
poł. XIX w
B. Gwiżdż
9
drewn.
poł. XIX w
J. Frosztęga
10
Spichlerz przy zagrodzie
drewn.
poł. XIX w
J. Frosztęga
nr 81
mur.-murowane
drewn.- drewniany
kam.- kamienny
żel.- żelazny
Objaśnienia skrótów
pocz. - początek
poł.- połowa
k. – koniec
ok.-koło
ćw. - ćwiartka
21
WYKAZ STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH
NA TERENIE GMINY BUDZÓW
MIEJŚCOWOŚC
BACZYN
Baczyn
Baczyn
Baczyn
BIENKÓWKA
Bienkówka
Bienkówka
Bienkówka
Bienkówka
BUDZÓW
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
Budzów
JACHÓWKA
Jachówka
Jachówka
Jachówka
Jachówka
Jachówka
NR
NR
CHRONOLOGIA
OBSZARU STANOAZP
WISKA
108-54
2
epoka kamienia
108-54
3
późne średniowiecze
108-54
4
epoka kamienia
108-54
5
epoka kamienia
108-55
1
•
108-55
6
wczesny brąz
108-54
17
wczesny brąz
108-54
18
wczesny brąz
108-54
19
108-54
6
wczesne
średniowiecze
108-54
7
neolit
108-54
8
epoka kamienia
108-54
9
wczesny brąz
108-54
10
epoka kamienia
108-54
11
epoka kamienia
108-54
12
neolit
108-53
16
epoka kamienia
108-53
17
epoka kamienia
108-53
18
epoka kamienia
109-54
1
109-54
2
108-54
13
epoka kamienia
108-54
14
108-54
15
108-54
16
PALCZA
1-7-54
Palcza
108-54
Zachełmna
107-54
Źródło: Studium.., 2005
36
1
51
NR NA MAPIE
STUDIUM
1
2
3
4
5
•
8
7
6
•
•
19
20
21
22
późny okres rzymski
22
3.3 Demografia
Gmina Budzów liczy 8 476 mieszkańców.
W sezonie turystycznym ilość turystów przebywających na terenie gminy wynosi około 2 000
osób.
Ilość mieszkańców i przyrost naturalny w 2007r ilustruje poniższa tabela, w podziale na
poszczególne sołectwa.
Tabela: Liczba mieszkańców sołectw Gminy Budzów w 2006r. i 2007 r. wg stanu na 31
grudnia 2007r.
Rok 2006
Sołectwa
Ogółem
Mężczyźni
Kobiety
Rok 2007
Przyrost
naturalny
W
Ogółem
wieku
0-18
W
wieku
19100
Mężczyźni
w wieku
0-18
Kobiety
w
wieku
0-18
Mężczyźni
w wieku
19-100
Kobiety
w
wieku
19-100
Baczyn
895
452
443
11
893
248
645
136
112
365
280
Bieńkówka
2126
1093
1033
33
2127
536
1591
349
187
907
684
Budzów
2637
1309
1328
45
2678
730
1948
350
380
1068
880
Jachówka
1040
535
505
13
1024
242
782
120
122
380
402
Palcza
1206
623
583
19
1214
332
882
183
149
480
402
Zachełmna
533
279
254
7
540
128
412
65
63
207
205
Gmina
Budzów
razem
8437
4291
4146
8476
2216
6260
1203
1013
3407
2853
-
Źródło: materiały własne Urzędu.
W tej liczbie nowonarodzonych (w 2007r.) obywateli gminy Budzów było: 66
chłopców i 62 dziewczynki.
Dane przedstawione w powyższej tabeli wskazują, że liczba ludności w gminie
systematycznie rośnie, co jest zjawiskiem bardzo korzystnym dla gminy.
Około 60% mieszkańców Gminy Budzów stanowią osoby w wieku produkcyjnym,
co pozytywnie oddziałuje na sytuacje gospodarczą gminy.4
Liczba ludności przypadającej na 1 km2 to 113 osób.
4
dane statystyczne GUS, NSP 2002
23
3.4 Środowisko przyrodnicze
Gmina Budzów leży w dolinach rzek Paleczka, Jachówka i Zachełmna. Grunty rolne
i leśne zajmują przede wszystkim tereny na północnych stokach pasma ciągnącego się przez
Górę Piątkową, Makowską Górę, Zarębski Wierch i Piaskową Górę oraz na południowych
stokach pasma Chełma i Mysiej Górki. Cały obszar gminy stanowi kotlinę. Naturalnym
bogactwem gminy są lasy, które zajmują ok. 40% jej powierzchni. Natomiast użytki rolne
stanowią 50% jej obszaru.
Skały budujące Beskid Makowski tj. łupki i piaskowce są stosunkowo kruche i łatwo
ulegają naturalnemu niszczeniu (erozji).
Fizyczne i chemiczne właściwości skał Beskidów doprowadziły do ukształtowania
w poprzednich okresach geologicznych ich obecnej łagodnej formy górzystej.
Cała powierzchnia gminy posiada pokrywę glebową i szatę roślinną.
Linia brzegowa rzek nosi ślady wpływu płynącej wody podmywającej roślinną darń
i odsłaniającej korzenie przybrzeżnych krzewów i drzew. Wezbrania powodziowe, na jakie
niestety narażona jest gmina, doprowadzają do erozji przyległego terenu.
Na terenie gminy znajdują się też osuwiska czynne i ustabilizowane udokumentowane
po powodziach w latach 1997 i 2001.
Są też obszary predysponowane do powstania różnego typu osuwisk.
Istnieją również tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi dla terenów
nieobwałowanych zlewni Skawy, na których obowiązują szczegółowe zakazy związane
z ich zagospodarowywaniem.
Na terenie gminy naturalnymi surowcami mineralnymi są piaskowce zwykłe zwane
piaskowcami magurskimi. Stosowane są głównie jako kamień drogowy do budowy dróg,
mostów, tuneli.5
3.4.1 Klimat
Gmina Budzów w zdecydowanej większości leży w strefie klimatu umiarkowanie
ciepłego. Jedynie w szczytowych partiach gór powyżej 700 m n.p.m., panuje klimat
umiarkowanie chłodny. Najkorzystniejsze warunki klimatu lokalnego mają stoki górskie
5
: Studium
24
o ekspozycji południowej oraz południowo-wschodniej i południowo-zachodniej. Występują
tu stosunkowo wysokie temperatury maksymalne i minimalne, niska wilgotność względna
powietrza w ciągu dnia oraz najkrótsze okresy zalegania pokrywy śniegowej.
Najmniej korzystne warunki notuje się w dolinach rzek, gdzie tworzą się zastoiska
zimnego powietrza.
3.4.2. Wody
Sieć wodna gminy Budzów należy w całości do zlewni rzeki Skawy i budowanego
zbiornika retencyjnego Świnna-Poręba.
Gmina nie posiada znaczących zbiorników wody stojącej – jezior, czy stawów.
Źródłem zaopatrzenia w wodę pitną są głównie lokalne studnie lub tereny źródliskowe, dzięki
którym zaopatrywanych jest w wodę około 20% ludności.
Z przepływających przez gminę potoków najbardziej zanieczyszczony jest potok Paleczka.
3.4.3. Gleby, rolnictwo
Gmina Budzów pod względem dominującej dziedziny produkcji ma charakter
rolniczy. Gospodarka rolna prowadzona jest przez indywidualne gospodarstwa rodzinne.
Zdecydowanie przeważają grunty stanowiące własność prywatną, jest to ok. 84% ogólnej
powierzchni gminy.
Generalnie ziemia rolnicza gminy jest niskiej jakości i przydatności produkcyjnej,
a większość użytków rolnych należy do klasy bonitacyjnej IV (46,85%) i V (33%). Tylko
lokalnie występują małe obszary gleby III klasy bonitacyjnej.
W Budzowie dominują gleby brunatne, kwaśne, a w dolinach rzek występują mady
górskie.
Pod względem przydatności rolniczej zdecydowanie przeważa kompleks owsiano –
ziemniaczany górski (ok. 60% ogółu gruntów rolnych).
25
Tabela: Powierzchnia i użytkowanie gruntów.
W tym w procentach
Powierzchnia
gruntów w ha
Lasy
Pozostałe
grunty i
nieużytki
Użytki rolne
Grunty
orne
Sady
Łąki i
Ogółem
pastwiska
POWIAT
67293
31,4
0,5
12,0
43,9
48,7
7,3
Budzów
7341
46,9
0,8
4,6
52,3
41,5
6,2
Bystra-Sidzina
8043
31,8
0,5
7,6
39,9
54,6
5,4
Jordanów gmina
9239
45,6
0,7
7,1
53,4
40,4
6,2
Jordanów miasto
2092
50,8
1,1
4,8
56,7
34,4
8,8
Maków
Podhalański
10894
23,4
0,3
20,0
43,7
46,9
9,5
Stryszawa
11324
21,8
0,1
21,6
43,5
47,6
8,9
Sucha
Beskidzka
1491
22,4
3,1
25,5
51,0
27,5
21,5
Zawoja
12880
22,0
0,0
8,8
30,8
65,8
3,3
3990
Zembrzyce
43,0
0,8
5,7
49,5
37,6
12,9
Część gruntów rolnych jest zmeliorowana, a w gminie zdrenowano ponad 300 ha
gruntów w okolicach Budzowa, Palczy i Zachełmnej.
Struktura powierzchniowa indywidualnych gospodarstw rolnych w gminie Budzów
przedstawia się następująco:
Tabela: Struktura powierzchniowa indywidualnych gospodarstw rolnych w gminie Budzów.
Ilość gospodarstw
Sołectwo
RAZEM
9
Powyżej
10 ha
2
46
5
-
247
181
108
36
5
587
18
102
54
24
5
338
125
37
118
22
4
-
306
Zachełmna
41
9
60
35
7
-
152
RAZEM
900
176
793
318
85
12
2 284
7,71
34,72
13,92
3,72
0,53
100,00
Do 1 ha
1÷2 ha
2÷5 ha
5÷7 ha
7÷10 ha
Budzów
281
63
246
53
Baczyn
93
17
86
Bieńkówka
225
32
Jachówka
135
Palcza
Udział
39,40
procentowy
654
3.4.4. Lasy
Lasy zajmują ok. 40% powierzchni gminy Budzów. W drzewostanie przeważają jodły,
świerki i buki. Lasy zaliczane są do grupy lasów wodochronnych i glebochronnych.
Szczególnie te położone w górnych partiach wzniesień i na stokach.
W dolinach rzek i potoków występuje olcha górska.
Drzewo stojące przy drodze przebiegającej przez Zachełmną niemal w jej centrum –
lipa drobnolistna jest pomnikiem przyrody wpisanym pod Nr 216 Wojewódzkiego
Konserwatora Przyrody od 1968r. Drzewo ma ok. 200 lat.
3.4.5. Walory turystyczne gminy
Obszar gminy Budzów wchodzący w skład powiatu suskiego ma bogate walory
przyrodnicze i krajobrazowe, które sprawiają, że obszar ten stanowi jako powiat atrakcyjne
miejsce dla turystyki i wypoczynku. Najcenniejszą przyrodniczą częścią powiatu jest
Babiogórski Park Narodowy z najwyższym szczytem Beskidów – Babią Górą 1 725 m n.p.m.
27
Przez malowniczą gminę Budzów wiodą szlaki turystyczne np.
1. zielony: Budzów – Chełm Wschodni,
2. zielony: Budzów - Makowska Góra – Maków Podhalański,
3. niebieski: Bieńkówka – Koskowa Góra – Magurka – Polana Gronie –
Przykrzyc – Jordanów,
4. niebieski: Przełęcz Sanguszki – Babica Zachodnia – Bieńkówka.
Czerwony szlak turystyczny prowadzi z Zembrzyc do Zachełmnej i przez Górę Chełm
do Palczy południową granicą Gminy Lanckorona z Gminą Budzów. Tym szlakiem można
dotrzeć do Myślenic. Inny szlak prowadzi z Budzowa do Kalwarii ze zwiedzaniem po drodze
ciekawych miejsc, obiektów i widoków.
Niepowtarzalny klimat, piękne krajobrazy, nieskażona przyroda, czyste powietrze,
wzgórza pokryte lasami z bogatym poszyciem zasobnym w grzyby i jagody sprawiają, że
teren gminy jest bardzo atrakcyjny dla rozwoju turystyki i uprawiania różnych form
wypoczynku.
Urokliwe zakątki Budzowa można zwiedzać korzystając z wyznaczonych szlaków
turystycznych.
3.5 Infrastruktura techniczna
3.5.1. Komunikacja
Trzonem układu drogowego w gminie Budzów są dwie drogi: wojewódzka Nr 956
Zembrzyce – Budzów – Biertowice, łącznica do drogi krajowej Nr 28 w Zembrzycach
i powiatowe Nr 04234 łącząca Budzów, Stróże do Myślenic.
Gmina położona jest na uboczu w stosunku do ważniejszych tras, jakimi są trasy
Kraków – Zakopane oraz Wadowice – Sucha Beskidzka – Maków Podhalański – Zakopane
i Nowy Sącz.
Droga wojewódzka jest uciążliwa dla gminy ze względu na duży ruch samochodowy
i wynikające stąd skażenie środowiska oraz szczególne ograniczenia swobody ruchu
lokalnego.
W gminie nie ma komunikacji kolejowej.
28
Drogi ponadlokalne mają wyasfaltowaną nawierzchnię, jednak wymagają modernizacji
ze względu na konieczność poszerzenia pasa drogowego, łagodzenia łuków, budowy
chodników. Drogi te pełnią równocześnie funkcje komunikacji regionalnej i lokalnej.
Centralny węzeł komunikacyjny znajduje się w centrum Budzowa.
Długość dróg gminnych wynosi obecnie 67 km o utwardzonej nawierzchni.
Jedynym środkiem komunikacji masowej na terenie gminy jest PKS, który łączy
gminę z większymi miastami.
3.5.2. Kanalizacja, wodociągi
Gmina w 20% ma zabezpieczony pobór wody z lokalnych studni. Na terenie gminy
nie ma jednolitego systemu zaopatrzenia w wodę. Jeden zbiorczy wodociąg o długości 700
mb. znajduje się w sołectwie Budzów-Centrum i zaopatruje w wodę znaczną jego część.
W gminie brak jest zbiorczej kanalizacji sanitarnej i oczyszczalni ścieków, co jest
dużym problemem ekologicznym. Problem nieczystości płynnych rozwiązywany jest poprzez
gromadzenie ścieków w zbiornikach bezodpływowych.
Jedynie na terenie części Budzowa ścieki z obiektów użyteczności publicznej odprowadzane
są do biologicznej oczyszczalni ścieków – biobloku o przepustowości 16m3/dobę
i po oczyszczeniu spuszczane do rzeki Paleczki.
Na terenie gminy jest 0,5 km kanalizacji sanitarnej.
Projektowana budowa kanalizacji sanitarnej będzie miała 35 km długości kolektora głównego
oraz 60 km sieci rozdzielczej bez przykanalików.6, 7
3.5.3. Gazyfikacja
Gmina nie jest obecnie zgazyfikowana centralnie
6
7
Plan gospodarki odpadami dla Gminy Budzów
Materiały własne Urzędu
29
3.5.4. Gospodarka odpadami
Na terenie Gminy Budzów 100% mieszkańców objętych jest systemowa zbiórką
odpadów komunalnych. W gminie prowadzi się selektywną zbiórkę odpadów od 2000r.
Surowce wtórne zbierane są po segregacji „u źródła” na trzy asortymenty odpadów. Poza tym
w punktach centralnych sołectw znajdują się kontenery na komunalne odpady zmieszane.
Na terenie gminy Budzów nie prowadzi się selektywnej zbiórki odpadów niebezpiecznych,
budowlanych i wielkogabarytowych.8
3.5.5. Energetyka
Przez teren gminy nie przebiegają linie wysokiego napięcia. Energia dostarczana jest
do wszystkich zabudowań w gminie i zapewnia pełne zaopatrzenie.
3.5.6 Telekomunikacja
Gmina Budzów włączona jest w sieć Telekomunikacji Polskiej. Telefonia
bezprzewodowa jest też obecna na terenie prawie całej gminy.
Bolączką jest, w zdecydowanej większości, brak dostępu do szerokopasmowego Internetu.
3.6 Zakłady pracy, bezrobocie
Na terenie gminy Budzów brak jest przemysłu oraz uciążliwego dla środowiska
rzemiosła lub usług. Również działalność gospodarcza na obszarze gmin sąsiednich nie
powoduje pogorszenia stanu środowiska naturalnego na ternie gminy.
W Gminie funkcjonuje Zakład Produkcyjny Nr 2 „Wytwórnia Wyrobów z Lateksu
Pol-Gum” w Krakowie we wsi Palcza. Zakład produkuje rękawice chirurgiczne i inne wyroby
z przeznaczeniem medycznym. Zakład zatrudnia 29 osób, w tym 19 kobiet.
Pracodawcą jest również samorząd terytorialny, instytucje kultury, oświata i osoby
prowadzące działalność gospodarczą.
W gminie jest zarejestrowanych 369 podmiotów gospodarczych.
Ich strukturę branżową przedstawia poniższa tabela:
8
Plan gospodarki odpadami
30
Tabela: Struktura branżowa podmiotów gospodarczych Gminy Budzów.
Branża
Ilość zarejestrowanych podmiotów
Budownictwo
132
Działalność handlowa
58
Produkcja z łuby dartej, produkcja palet
127
Mechanika pojazdowa
12
Transport, usługi koparką
13
Produkcja mebli
14
Krawiectwo
5
Usługi leśne
6
Fryzjerstwo
2
RAZEM
369
Źródło: materiały własne Urzędu Gminy
W poszczególnych sołectwach działalność gospodarcza wygląda następująco:
Ilość podmiotów prowadzących działalność
gospodarczą w poszczególnych sołectwach
20
30
Bieńkówka
126
38
Budzów
Baczyn
Jachówka
26
Palcza
Zachełmna
129
Źródło: materiał własny i Urzędu
31
W Gminie funkcjonują dwa gospodarstwa agroturystyczne:
1. Gospodarstwo Teresa Leśka – Talaga, oferujące dla gości pokoje w drewnianym domku,
z kuchnią i łazienką oraz zdrową żywność. Dostępne jest również miejsce na ognisko lub
grilla. Turyści mają możliwość jazdy konnej oraz przejażdżek bryczką.
2. Gospodarstwo Józefa Jopek – oferuje pokoje z oddzielna łazienką oraz obiady
przygotowywane w oparciu o własne produkty. Istnieje możliwość rozbicia namiotu oraz
zorganizowania ogniska.
Taka sytuacja korzystnie wpływa na stan środowiska naturalnego, ale generuje też
bezrobocie, ponieważ poza opisanymi powyżej pracodawcami i rolnictwem, rynek nie jest
w stanie wchłonąć nadmiaru rąk do pracy.
Poniższe tabele przedstawiają dane dotyczące poziomu i struktury bezrobocia:
32
Tabela nr 1: Ilość bezrobotnych w 2007 roku, z podziałem na gminy i ich procentowy udział
w całej populacji bezrobotnych w powiecie oraz szacunkowa stopa bezrobocia.
Gmina
Ilość
Udział
bezrobotnych kobiet
Udział
kobiet w %
Budzów
238
161
67,6
Udział
bezrobotnych w
całej populacji w
%
9,7
Bystra-Sidzina
135
100
74,0
5,5
Jordanów – gmina miejska
131
88
67,2
5,4
Jordanów – gmina wiejska
229
158
69,0
9,4
Maków Podhalański
494
340
68,8
20,2
Stryszawa
377
249
66,0
15,4
Sucha Beskidzka
383
206
53,8
15,6
Zawoja
274
180
65,7
11,2
Zembrzyce
185
112
60,5
7,6
RAZEM
2446
1594
65,2
100
Źródło: Dane PUP Sucha Beskidzka
Tabela nr 2: Szacunkowa stopa bezrobocia w poszczególnych gminach w latach 2006 i 2007
Gmina
Rok 2006
Szacunkowa stopa
bezrobocia %
9,1
Rok 2007
Szacunkowa stopa
bezrobocia %
7,9
Różnica
+/w%
Bystra - Sidzina
5,0
5,4
+0,4
Jordanów gmina miejska
7,5
6,1
-1,4
Jordanów gmina wiejska
5,8
5,9
+0,1
Maków Podhalański
9,8
8,2
-1,6
Stryszawa
10,2
8,9
-1,3
Sucha Beskidzka
10,1
9,6
-0,5
Zawoja
10,2
8,9
-1,3
Zembrzyce
9,4
9,0
-0,4
Powiat
8,7
7,9
-0,8
Budzów
-1,2
12
10
Stopa %
8
6
4
Rok 2006
Powiat
Zembrzyce
Zawoja
Sucha
Beskidzka
Stryszawa
Maków
Podhalański
Jordanów gm.
Wiejska
Jordanów gm.
Miejska
Bystra-Sidzina
0
Budzów
2
Rok 2007
Tabela nr 3: Struktura bezrobotnych według wykształcenia w 2006 i 2007 roku. w powiecie
suskim.
Wykształcenie
Wyższe
Policealne i średnie
zawodowe
Średnie
ogólnokształcące
Zasadnicze
zawodowe
Gimnazjalne i
poniżej
RAZEM
Ilość osób
bezrobotnych
w 2006
134
666
Udział %
2006
Udział %
2007
5,0
24,8
Ilość osób
bezrobotnych
w 2007
138
577
5,6
23,6
Różnica
+/w%
+0,6
+1,2
273
10,2
238
9,7
-0,5
869
32,4
795
32,6
+0,2
740
27,6
698
28,5
+0,9
2682
100,00
2446
100,00
0,0
34
35
30
25
20
%
15
10
5
Gimnazjalne
Rok 2006
Zawodowe
Średnie
ogólne
Policealne
Wyższe
0
Rok 2007
3.7 Infrastruktura społeczna
3.7.1 Oświata
Na terenie gminy są następujące placówki oświatowe prowadzone przez gminę:
Przedszkola
1. Przedszkole Samorządowe w Bieńkówce (76 dzieci)
2. Przedszkole Samorządowe w Budzowie (62 dzieci)
Szkoły Podstawowe
1. Szkoła Podstawowa w Bieńkówce
-
173 uczniów
2. Szkoła Podstawowa w Jachówce
-
79 uczniów
3. Szkoła Podstawowa nr 1 w Budzowie -
138 uczniów
4. Szkoła Podstawowa nr 2 w Budzowie -
122 uczniów
5. Szkoła Podstawowa w Zachełmnej
-
70 uczniów
-
392 uczniów
Gimnazja
Gimnazjum w Budzowie
35
Zespoły
1. Zespół Szkolno-Przedszkolny w Palczy – 138 uczniów, w tym:
Przedszkole –
Szkoła
25 dzieci
– 113 uczniów
2. Zespół Szkolno – Przedszkolny w Baczynie – 117 uczniów, w tym:
Przedszkole – 25 dzieci
Szkoła
– 92 uczniów
Ogółem: do przedszkoli, szkół podstawowych i gimnazjum uczęszcza łącznie 1 367 dzieci.9
3.7.2 Kultura
W Gminie Budzów funkcjonują: Gminna Biblioteka i Ośrodek Animacji Kultury
Gminy Budzów z siedzibą w Palczy.
Gminna Biblioteka Publiczna w Palczy ma filie w:
Baczynie
Bieńkówce
Budzowie
Jachówce
Zachełmnej
Księgozbiór
liczy
58 729
książek
(beletrystyka
dla
dzieci,
dorosłych,
książki
popularnonaukowe) i 55 broszur wg stanu na 31 grudnia 2007 r.
W 2007 roku zarejestrowano łącznie w bibliotekach 2 049 czytelników.
Ogółem wypożyczono łącznie 48 069 książek, w tym 41 936 na zewnątrz i 6 133 na miejscu
(w czytelniach).
Czasopisma (bieżąca prenumerata na 2007 rok):
W 2007 roku wpływało miesięcznie do bibliotek łącznie 105 czasopism bieżących
przeznaczonych dla różnych grup wiekowych i zawodowych. W tym z prenumeraty
94 czasopisma.
Ogółem wypożyczono 9 393 czasopisma, w tym 2 440 na zewnątrz i 6 953 na miejscu
(w czytelniach).
9
dane własne Urzędu
36
Zbiory specjalne
Biblioteka posiada 119 zbiorów specjalnych (materiały audiowizualne i zbiory elektroniczne).
Ogółem wypożyczono 5 214 zbiorów specjalnych, w tym 74 zbiory audiowizualne,
366 zbiory elektroniczne – CD, 4 774 zbiory elektroniczne – Internet.
Przy bibliotekach w Palczy, Baczynie, Budzowie, Jachówce i Bieńkówce działają sale
komputerowe ze stałym i darmowym dostępem do Internetu dla mieszkańców gminy. Sale
komputerowe wyposażone są w 24 komputery, z których 20 podłączonych jest do sieci ze
stałym dostępem do Internetu.
Z Internetu skorzystały 4774 osoby.
W skład organizacyjny Ośrodka Animacji Kultury wchodzą:
Warsztaty Plastyczne w Jachówce
Klub 4H w Bieńkówce
Klub 4H w Budzowie
Klub 4H w Jachówce
Koło Gospodyń Wiejskich w Baczynie
Koło Gospodyń Wiejskich w Bieńkówce
Koło Gospodyń Koło Wiejskich w Budzowie
Koło Gospodyń Wiejskich w Jachówce
Orkiestra Dęta „SYGNAŁ” w Budzowie
Orkiestra Dęta w Bieńkówce
Zamierzeniem Biblioteki i Ośrodka Animacji Kultury jest utworzenie zespołu regionalnego.
Warsztaty plastyczne
W Jachówce działają Warsztaty Plastyczne, w których mogą uczestniczyć dzieci z wszystkich
miejscowości Gminy Budzów. Zajęcia odbywają się dwa razy w tygodniu. Na zajęciach
dzieci poznają różne techniki plastyczne. Wykonują płaskorzeźby z masy papierowej i wiele
prac z papieroplastyki. Uczą się malować na szkle oraz wykonywać kwiaty bibułkowe,
ozdoby choinkowe i inne.
Z warsztatów korzysta 18 dzieci.
37
Kluby 4H
Przy bibliotekach w Budzowie, Bieńkówce i w Jachówce działają Młodzieżowe i Dziecięce
Kluby 4H. Uczestnicy Klubów spotykają się co najmniej raz na miesiąc. Podczas spotkań
uczestniczą w warsztatach plastycznych, kulinarnych i innych. Biorą udział w gminnych
i powiatowych imprezach kulturalnych. Wyjeżdżają na warsztaty i wycieczki krajoznawcze.
Liczba osób działających w Klubach w 2007 roku - 46 dzieci.
Najważniejsze wydarzenia kulturalne i artystyczne w ciągu roku
- VI Gminny Konkurs Piosenki Dziecięcej i Młodzieżowej,
- III Powiatowy Konkurs Potraw i Palm Wielkanocnych,
- Gminny Konkurs Recytatorski Szkół Podstawowych,
- Powiatowy Konkurs Recytatorski Gimnazjów,
- II Gminny Przegląd Teatrzyków Szkół Podstawowych,
- IV Gminny Konkurs Ortograficzny Szkół Podstawowych,
- IV Gminny Konkurs dla Przedszkoli „Od Przedszkola do Opola”,
- Gminny Konkurs Plastyczno – Fotograficzny „Najpiękniejsze Zakątki Gminy”,
- IV Gminny Konkurs Szkół Podstawowych „Mądra Sówka”,
- Akcja Czytelnicza „Pokochać Czytelnie”,
- Dni Gminy Budzów,
- II Gminny Konkurs Literacki Szkół Podstawowych „Bajanie przy kominku”,
- IV Gminny Konkurs dla Społeczności Gminy „Światy, Podłaźniki i Pająki”,
- V Gminny Konkurs „Babiogórska Szopka Regionalna”.
Sposoby promocji atrakcji gminnych
Wystawy organizowane w bibliotekach i podczas gminnych imprez kulturalnych,
Gazetki ścienne sporządzane w bibliotekach,
Promocja atrakcji turystycznych gminy, produktu lokalnego, potraw regionalnych
podczas imprez kulturalnych gmin powiatu suskiego (7 imprez),
Folder „Kalendarz Imprez Gminy Budzów 2007”,
Strona internetowa Gminy Budzów,
Targi Turystyczne w Krakowie, Szczecinie i Warszawie.
38
Organizatorami bądź współorganizatorami imprez były Biblioteka i Ośrodek Animacji
Kultury Gminy Budzów z/s w Palczy.
Koła Gospodyń Wiejskich i Orkiestry Dęte zajmują się pielęgnowaniem,
kultywowaniem i propagowaniem lokalnych zwyczajów i tradycji, kultywowaniem
lokalnych obrzędów, propagowaniem potraw regionalnych.
Koła Gospodyń organizują również kursy gotowania i pieczenia dla młodzieży gmin, zajęcia
bibułkarstwa i hafciarstwa dla dzieci przedszkolnych.
Podczas lekcji orkiestr dętych uczy się młodych adeptów gry na instrumentach dętych.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania „Podbabiogórze” w ramach projektu
Turystyka, kultura i produkt lokalny – największą wartością Podbabiogórza zaprezentowała
tradycje, obyczaje, lokalny klimat oraz produkty, które są uznawane za skarby regionu
o nieocenionych wartościach. Stowarzyszenie działa w siedmiu gminach powiatu suskiego.
Gmina Budzów prezentowała między innymi:
Galanterię drewnianą – kosze z łuby
Firma pana Czesława Sikory SECO powstała w 1992r. Wyroby z łuby mają
szeroki asortyment wzorów i kolorów. Są również tanie. Produkty doskonale się
sprzedają, choć chwilowo nastąpił zastój w sprzedaży na rynkach zagranicznych.
Pasieki na zagrodzie Dolnej pana Jana Kiełbasa z bogatą ofertą miodów
wielokwiatowych i spadziowych oraz pasieka „Na stoku” państwa Mirosławy
i Adama Światoń. Właściciele oprócz pozyskiwania miodów wielokwiatowych
i spadziowych z jodły zajmują się wyrobem miodów pitnych i win miodowoowocowych według staropolskich receptur.
Gospodarstwa agroturystyczne w Budzowie,
Piekarnia „U Pawełka”,
Producent serów ziołowych, wędzonych, nitek serowych i innych.10
Gmina Budzów jest członkiem Stowarzyszenia Gmin Babiogórskich (SGB) –
organizacji społeczno-kulturalnej promującej współpracę regionalną w obszarze Babiej Góry.
Stowarzyszenie powstało w 1995r. z siedzibą w Zawoi. Członkami Stowarzyszenia jest
10
Katalog Produktów Lokalnych Zembrzyce 2007
39
jedenaście gmin położonych na terenie powiatów: suskiego, żywieckiego oraz nowotarskiego.
Ogółem są to trzy miasta: Jordanów, Maków Podhalański i Sucha Beskidzka oraz 40 wsi
z 10 gmin: Koszarawy, Stryszawy, Zembrzyc, Budzowa, Makowa Podhalańskiego, Zawoi,
Bystrej-Sidziny, Jabłonki, Lipnicy Wielkiej oraz Lanckorony (od 2003r.). Ponadto ze
Stowarzyszeniem współpracuje gmina wiejska Jordanów oraz od 2000r. – siedem wsi
słowackiej Orawy, tworzących Zdrużenie Babia Hora.
Gminy członkowskie SGB zajmują łącznie powierzchnię 1 048 ha, a zamieszkuje je blisko
100 tys. osób.
Głównymi celami tej organizacji jest zwiększenie współpracy pomiędzy gminami –
członkami Stowarzyszenia oraz ochrona krajobrazu przyrodniczego i kulturowego tego
obszaru poprzez wspieranie jego rozwoju społeczno – gospodarczego.
Stowarzyszenie Gmin Babiogórskich jest członkiem Federacji Związku Gmin i Powiatów RP.
Gmina Budzów przynależy również do Stowarzyszenia „Samorządowe Centrum
Przedsiębiorczości i Rozwoju” w Suchej Beskidzkiej od 2002 roku.
W Gminie Budzów działają też Ochotnicze Straże Pożarne z pełnym wyposażeniem.
Dwie OSP są w Krajowym Systemie tj. OSP Bieńkówka i OSP Zachełmna.
3.7.3 Zdrowie
Na terenie Gminy Budzów funkcjonują:
Samodzielny Publiczny ZOZ - Ośrodek Zdrowia w Budzowie z liczbą pacjentów 4 990 osób
i Samodzielny Publiczny zakład Opieki Zdrowotnej – Ośrodek Zdrowia w Bieńkówce
z liczbą pacjentów 3 342.
W Bieńkówce jest również gabinet stomatologiczny. W Budzowie istnieje
Niepubliczny Gabinet Stomatologiczny. W Budzowie jest apteka, natomiast w Bieńkówce
znajduje się punkt apteczny.
Nie ma szpitala ani pogotowia ratunkowego, a mieszkańcy odwożeni są w nagłych
przypadkach do Suchej Beskidzkiej lub innych miast.
3.7.4 Pomoc społeczna
W Budzowie działa Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej.
40
W 2007 roku liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej wyniosła 128, w tym 311
osób.
Powody przyznania pomocy społecznej z podziałem na sołectwa zostały przedstawione
w poniższej tabeli.
Tabela: Ilość rodzin otrzymujących pomoc społeczna oraz powody jej przyznania w
poszczególnych sołectwach
Powody
Ubóstwo
Bezrobocie
Niepełnosprawność
Długotrwała
choroba
Sołectwo
Bezradność w sprawach
opiekuńczo –
wychowawczych i
prowadzenia
gospodarstwa domowego
Rodziny
Rodziny
niepełne
wielodzietne
Alkoholizm
Trudności w
przystosowaniu
do życia po
opuszczeniu
zakładu
karnego
Budzów
34
21
14
4
5
15
3
1
Baczyn
4
2
4
1
1
1
0
0
Bieńkówka
24
9
15
4
0
8
2
0
Jachówka
21
10
10
0
0
5
2
0
Palcza
7
4
3
1
2
5
0
0
Zachełmna
15
10
9
1
1
5
1
0
Źródło: dane własne Urzędu
3.7.5 Sport, turystyka
W gminie Budzów działają Ludowe Zespoły Sportowe w Budzowie, Jachówce
i Bieńkówce. LZS posiadają boiska sportowe.
W każdej szkole, z wyjątkiem Zachełmna, są sale gimnastyczne, w których może ćwiczyć
młodzież i dzieci.
Przez teren gminy prowadzone są oznakowane trasy pieszo-rowerowe m.in. tzw.
„Ekomuzeum” o długości 49,5 km. Istotą tychże tras jest pokazywanie turystom
najatrakcyjniejszych miejsc podbabiogórza, interesujących nie tylko ze względów
widokowych, ale też pokazujących ciekawe miejsca pracy, ginące zawody, ciekawe
i atrakcyjne rzemiosła itp. Powstanie tych tras, to dopiero faza początkowa całego
przedsięwzięcia.
Trasy konne mają długość 22,5 km i również są oznakowane.
41
3.8 Mieszkalnictwo
Gmina Budzów jest gminą typowo rolniczą. Dominuje tutaj budownictwo
jednorodzinne, zagrodowe i typu nierolniczego. Szczególną uwagę zwraca się na zachowanie
tradycyjnych lokalnych form architektonicznych i materiałów (regionalizm).
Stosownie do ustaleń Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Małopolskiego
jak też i ekonomicznych uwarunkowań, gmina dąży do zapobiegania rozproszeniu
budownictwa mieszkalnego.
3.9 Bezpieczeństwo publiczne
Na ternie Gminy Budzów jest posterunek Policji zlokalizowany w Centrum Budzowa.
Swoim zasięgiem obejmuje gminę Budzów i gminę Zembrzyce.
42
4. Analiza zasobów i otoczenia zewnętrznego - SWOT
Podstawą sformułowania misji i celów strategicznych rozwoju gminy Budzów dla
dłuższego okresu czasu jest analiza SWOT. Jest to metoda diagnozy sytuacji społeczności
lokalnej. Nazwa techniki pochodzi od pierwszych liter angielskich słów:
S
-
strengths
-
Silne strony, atuty
ZASOBY GMINY
W
-
weakness
-
Wady, słabe strony
ZASOBY GMINY
O
-
opportunities -
Okazje, możliwości, szanse OTOCZENIE GMINY
T
-
threats
Trudności, zagrożenia
-
OTOCZENIE GMINY
Analiza SWOT, a następnie jej synteza została przeprowadzona zgodnie z następującymi
zasadami:
-
wzmacnianie istniejących silnych stron oraz efektywne i skuteczne
wykorzystanie
szans
-
likwidacja słabych stron i eliminacja zagrożeń
-
wykorzystanie słabych stron, tak aby stały się atutami
W niniejszej strategii zastosowano metodę mieszaną, czyli obejmującą wszystkie
wymienione powyżej podejścia.
W trakcie warsztatów obejmujących SWOT, zastosowano punktację dla każdego
czynnika w następującej skali:
0 – czynnik nieistotny dla gminy
1 – czynnik średnio istotny dla gminy
2 – czynnik istotny dla gminy
Zapisy analizy SWOT stworzone przez uczestników warsztatów i uszeregowane w kolejności
istotności.
MOCNE STRONY
kompetentne władze gminy
atrakcyjne położenie gminy zachęcające
do rozwoju działalności turystycznej
doświadczenie samorządu w pozyskiwaniu
środków pomocowych
istniejąca infrastruktura społeczna
krajobraz
i
walory
krajobrazowoturystyczne
dobry klimat i czyste powietrze
dodatni przyrost naturalny
istniejące małe, rodzinne firmy produkujące
wytwory rzemieślnicze oparte o lokalne
bogate tradycje
duża liczba sal gimnastycznych, dobrze
rozwinięty sport, możliwość korzystania
z boisk sportowych
brak uciążliwych dla środowiska zakładów
pracy
wysoki stopień zalesienia gminy
utrzymywanie tradycji starych zanikających
zawodów (wikliniarstwo, wyroby z łuby,
hafciarstwo).
SŁABE STRONY
rozdrobnione gospodarstwa rolne
brak miejsc pracy, szczególnie oferty dla
młodych ludzi
brak świetlic socjoterapeutycznych
ograniczone własne środki finansowe
gminy
brak bazy turystycznej z noclegami
i gastronomią
niewielka
liczba
gospodarstw
agroturystycznych
słabo oznakowane trasy turystyczne
i ścieżki rowerowe
słaba promocja gminna
zaniedbania
związane
z
ochroną
środowiska
brak dostępu do szerokopasmowego
Internetu
brak
kompleksowego
rozwiązania
gospodarki ściekowej w gminie
brak wysypiska śmieci
degradacja pól
proces starzenia się społeczeństwa
brak znaczących zasobów kapitałowych
w rolnictwie
pogarszające się bezpieczeństwo na
drogach.
SZANSE
wzrost
poziomu
wykształcenia
społeczeństwa
możliwość
pozyskiwania
środków
z funduszy Unii Europejskiej
budowa zbiornika retencyjnego Świnna –
Poręba będącego uatrakcyjnieniem całego
terenu
ożywienie gospodarcze
zachęty dla inwestorów do tworzenia bazy
turystycznej na obszarze gminy
możliwość rozwoju kontaktów handlowych
i nowe rynki zbytu
bliskość
centrów
pielgrzymkowych:
Wadowice,
Kalwaria
Zebrzydowska
i historycznych – Oświęcim
dobre połączenia z większymi miastami
współpraca
międzyregionalna
i międzynarodowa.
ZAGROŻENIA
dobre zarobki za granicą powodujące
migrację
wykształconej
młodzieży,
szczególnie ze znajomością języków
obcych
istnienie
obszarów
zagrożonych
osuwaniem się mas ziemnych
brak rozwiązań systemowych w zakresie
zwalczania bezrobocia
istnienie
obszarów
bezpośredniego
zagrożenia
powodzią
dla
terenów
nieobwałowanych w zlewni Skawy
brak rozwiązań systemowych w zakresie
polityki rolnej
obarczanie
samorządów
lokalnych
kolejnymi zadaniami w nieproporcjonalnej
wielkości w stosunku do wysokości
przekazywanych środków finansowych
pogłębiające się ubożenie społeczeństwa
często zmieniające się regulacje prawne
w
różnych
dziedzinach
życia
gospodarczego i społecznego
oddalenie miejsca kształcenia młodzieży
od domu rodzinnego
niskie ceny produktów rolnych
Identyfikacja głównych problemów rozwojowych Gminy Budzów (analiza SWOT)
Najważniejsze problemy rozwojowe Gminy Budzów wynikające z diagnozy stanu
istniejącego i uwarunkowań wewnętrznych i zewnętrznych Gminy przedstawiają się
następująco:
I. Uwarunkowania wewnętrzne Gminy, czyli jej warunki miejscowe koncentrują się
w obszarach:
Infrastruktury ochrony środowiska
Sportu, turystyki
Kultury i tożsamości lokalnej
1. Gmina Budzów szczególnie dotkliwie odczuwa brak kanalizacji, co przekłada się
na cały szereg innych negatywnych zjawisk, jak np. zanieczyszczenie gleb,
potoków, źródeł wody pitnej, nieprzyjemnego zapachu.
2. Problemem jest również egzekwowanie zasad systemu zbiórki odpadów
komunalnych. Dane zawarte w Planie Gospodarki Odpadami mówią o odpadach
rzędu 15,1 kg rocznie na mieszkańca i choć są one wprawdzie z 2003r.,
zdecydowanie odbiegają od statystyk krajowych. Tak niski wskaźnik produkcji
może świadczyć (poza wykorzystywaniem części odpadów w gospodarstwach
przydomowych) o niekontrolowanym wprowadzaniu odpadów do środowiska
naturalnego poprzez wywożenie ich z dala od domów i zaśmiecanie przyrody.
Ponieważ temat jest szeroki należałoby wprowadzić szereg działań edukacyjnych,
poczynając od przedszkolaków, a kończąc na dorosłych, ponieważ traci na tym
wizerunek gminy.
Problemem dla gminy są również obszary zagrożone osuwaniem się mas
ziemnych.
3. Konieczną do wykorzystania szansą Gminy jest malownicze położenie i walory
turystyczno – przyrodnicze, które należałoby wzmacniać poprzez szeroko
rozumianą promocję, przynależność do Związku Gmin Babiogórskich, czy też
rozwijaniem różnych form turystyki, w tym agroturystyki.
4. Niewykorzystaną szansą, jak też i mocną stroną Gminy jest bliskość ośrodków
kultu religijnego (Wadowice, Kalwaria czy w samej gminie – Jachówka, miejsce
urodzenia Rozalii Celakówny), jak też i historyczno – oświatowych, w ten sposób,
aby w porozumieniu z innymi gminami pątników (pielgrzymów) i turystów
kierować na nocleg i wyżywienie połączone z dalszą wycieczką właśnie
do Budzowa.
5. Dużą niewykorzystywaną szansą jest konieczność reaktywowania tradycji starych,
zanikających rzemiosł rękodzielniczych, jak również dalszy rozwój kultury
związanej z pszczelarstwem – tradycją, produkcją i handlem.
6. Dużą szansą dla Gminy jest też rozwój ścieżek rowerowych czy tras pieszych
połączonych z tzw. „Ekomuzeami”, gdzie przy czynnym uprawianiu sportu można
zwiedzać ciekawe miejsca np. pasieki, trakty przydrożnych kapliczek, stare domy,
młyny itp.
7. Gmina Budzów grawituje terytorialnie do Suchej Beskidzkiej, jako stolicy
powiatu. Stąd też wzrastający ruch drogowy przez Budzów wymusza
modernizację drogi wojewódzkiej, która obsługuje również ruch lokalny.
8. Miarą dostępności komunikacyjnej jest również stopień rozwoju oraz jakość
świadczonych usług telekomunikacyjnych, a także poziom rozwoju społeczeństwa
informacyjnego. Na terenie Gminy występują problemy w zakresie dostępu
do szerokopasmowego Internetu.
9. Prognozy demograficzne GUS-u przewidują dla Gminy Budzów wzrost faktycznej
liczby
mieszkańców,
co
oznacza,
że
baza
oświatowa
Gminy
będzie
niewystarczająca z uwagi na jej optymalne wykorzystanie na dzień dzisiejszy.
II. Uwarunkowania zewnętrzne Gminy koncentrują się gównie w zakresie ochrony
środowiska.
1. Jako najważniejszy czynnik należy wymienić ochronę terenów zamieszkałych,
przed zalewami powodziowymi i budowę zabezpieczeń w postaci obwałowań
ochronnych całej zlewni Skawy.
2. Drugim czynnikiem jest konieczność poprawy czystości wód w kontekście
budowy zbiornika Świnna – Poręba, gdzie przepisy wymagają I stopnia czystości
47
wody. Wiąże się to z uregulowaniem gospodarki wodno – ściekowej w całej
gminie, która jednak z własnych środków nie udźwignie tego zdania, tylko
z pomocą środków zewnętrznych, głównie unijnych.
3. Trzecim zagadnieniem są lasy, które pełnią wiele funkcji głównie ochronnych.
Należy zabiegać o prowadzenie prawidłowej gospodarki leśnej.
48
5. Misja Gminy Budzów
Misja Gminy to nadrzędny kierunek jej rozwoju. Jest to przesłanie, wokół którego
skupiają się działania społeczności lokalnej Gminy.
Na warsztatach w lutym 2008 roku wypracowana została misja Gminy:
M
Miissjjąą G
Gm
miinnyy B
Buuddzzóów
w jjeesstt ssttw
woorrzzeenniiee w
waarruunnkkóów
w ddoo zzrróów
wnnoow
waażżoonneeggoo
rroozzw
woojjuu rroollnniiccttw
waa,, ttuurryyssttyykkii,, aaggrroottuurryyssttyykkii ii m
maałłeejj pprrzzeeddssiięębbiioorrcczzoośśccii,, jjaakkoo
ffiirrm
m rrooddzziinnnnyycchh w
w ooppaarrcciiuu oo iissttnniieejjąąccyy ppootteennccjjaałł ssppoołłeecczznnyy jjeejj
m
miieesszzkkaańńccóów
w,, zz ppoosszzaannoow
waanniieem
m w
waalloorróów
w pprrzzyyrrooddnniicczzyycchh ii ddzziieeddzziiccttw
waa
kkuullttuurroow
weeggoo oorraazz w
wyykkoorrzzyyssttaanniieem
m sszzaannss zzw
wiiąązzaannyycchh zz ppoozzyysskkiiw
waanniieem
m
śśrrooddkkóów
w ppoozzaabbuuddżżeettoow
wyycchh,, ggłłóów
wnniiee uunniijjnnyycchh..
6. Cele strategiczne, operacyjne, zadania i cele priorytetowe
Cele strategiczne gminy – cele wynikające z misji gminy z długim horyzontem
czasowym i będące jej konkretyzacją. Cele te wyznaczają kierunek działania podmiotów
życia społecznego i gospodarczego gminy.
Wg wymogów Unii Europejskiej cele strategiczne zostają określone jako SMART
i charakteryzują się następującymi cechami;
SPECIFIC
specyficzne, dokładnie określone
MEASURABLE
mierzalne
AGREAD
uzgodnione
REALISTIC
realne
TIMED
określone w czasie
Cele operacyjne – rozwinięcie celów strategicznych obejmujących krótszy horyzont czasowy.
Realizacja celów operacyjnych jest podstawą do osiągnięcia celów strategicznych.
Zadania – konkretne działania służące realizacji celów. Stanowią podstawę wdrożenia
Strategii Rozwoju Gminy Budzów.
Pisząc o zadaniach, autorzy mieli na myśli nie tylko zadania inwestycyjne zmierzające
do rozwoju infrastruktury technicznej, ale też i zadnia „miękkie” dotyczące niematerialnych
inwestycji (w ludzi), czyli zadania z infrastruktury społecznej (kultura, edukacja itp.).
Na podstawie danych wyjściowych, analizy SWOT, określone zostały trzy cele
strategiczne Gminy Budzów.
50
Cel strategiczny Nr 1
Zrównoważony rozwój gminy zapewniający dbałość o środowisko
naturalne.
Rozwój rolnictwa i agroturystyki oraz wzmocnienie i wykorzystanie
potencjału kulturowego i turystycznego gminy.
Wzrost standardu życia mieszkańców.
Cele strategiczne mają charakter i pozycję równorzędną względem siebie.
Cel Strategiczny Nr 1
ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ GMINY ZAPEWNIAJACY DBAŁOŚĆ O ŚRODOWISKO
NATURALNE
Cele operacyjne
I. Uporządkowanie systemu gospodarki odpadami w gminie
Zadania:
1) opracowanie i wdrożenie gminnego programu usuwania azbestu
2) promowanie i większy rygoryzm w egzekwowaniu systemu
segregacji odpadów w powiązaniu z działaniami starostwa
w Suchej Beskidzkiej
3) likwidacja dzikich wysypisk śmieci
4) włączenie edukacji ekologicznej do szkół i programów działania
stowarzyszeń i innych instytucji
5) dbałość o zachowanie czystości środowiska naturalnego
II. Uporządkowanie gospodarki wodno – ściekowej
Zadania:
1)
Budowa
sieci
odprowadzania
i
oczyszczania
ścieków
ze względu na budowę zbiornika Świnna – Poręba, gdzie
obowiązuje I klasa czystości wód dopływowych
2)
Budowa sieci wodociągowej
3)
Budowa przydomowych oczyszczalni
4)
Budowa oczyszczalni ścieków
5)
Kontynuacja selektywnej zbiórki odpadów komunalnych.
III. Racjonalna gospodarka energetyczna
Zadania:
1) Stworzenie zachęt i zamiana systemów ogrzewania mieszkań na
ekologiczne
2) Doprowadzenie gazu wysokoprężnego do gminy
3) Zmniejszenie
emisji
zanieczyszczenia
w
gospodarstwach
indywidualnych
4) Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii
IV. Modernizacja dróg lokalnych i ponadlokalnych – dążenie do poprawy
bezpieczeństwa ruchu
Zadania:
1) Budowa ciągów pieszo – rowerowych
2) Modernizacja ciągów pieszo – jezdnych
3) Poprawa komunikacji pieszych
4) Poprawa jakości dróg gminnych, szczególnie dla transportu
rolnego.
V. Racjonalna gospodarka zasobami wodnymi.
Zadania:
1) Budowa wodociągów komunalnych
2) Ochrona ujęć wodnych oraz stworzenie systemów uzdatniania
wody do celów konsumpcyjnych
3) Zmniejszenie zagrożenia powodziami
4) Wspieranie działań w zakresie regulacji rzek przepływających
przez teren gminy
5) Modernizacja i budowa wałów przeciwpowodziowych
6) Poprawa jakości wód podziemnych.
Jako zadania priorytetowe w tym obszarze uznano:
1. Budowa kanalizacji gminy
2. Remont dróg gminnych w sześciu sołectwach
3. Budowa chodników w sześciu sołectwach
4. Rozbudowa i modernizacja oświetlenia ulicznego w sześciu sołectwach
5. Wykonanie instalacji systemu słonecznego ogrzewania wody w budynkach
użyteczności publicznej
6. Termomodernizacja placówek oświatowych i użyteczności publicznej.
53
ROZWÓJ
ROLNICTWA
I
AGROTURYSTYKI
ORAZ
WZMOCNIENIE
I WYKORZYSTANIE POTENCJAŁU KULTUROWEGO I TURYSTYCZNEGO GMINY
Cele operacyjne
I. Rozwój infrastruktury turystycznej oraz stworzenie oferty rekreacyjnej
Zadania:
1) Zmodernizowanie
szlaków
turystycznych,
tras
rowerowych,
konnych i narciarskich, ze szczególnym uwzględnieniem projektu
„Ekomuzeum”
2) Przygotowanie bazy noclegowej pod kątem turystyki na bazie
istniejących budynków
3) Tworzenie
warunków
i
środków
do
zmiany
kwalifikacji
zawodowych
4) Wykorzystanie naturalnych walorów do uprawiania turystyki
kwalifikowanej (np. narciarstwo biegowe)
5) Stworzenie systemu zachęt dla inwestorów do tworzenia bazy
turystycznej, parków rozrywki, restauracji, w których serwowano
by potrawy regionalne
6) Powstanie profesjonalnej sieci punktów informacji turystycznej
7) Zagospodarowanie Makowskiej Góry poprzez budowę wyciągów
narciarskich, tras turystycznych i wieży widokowej
8) Budowa wyciągów narciarskich na zboczach Koskowej Góry
9) Stworzenie obiektu rekreacyjno – sportowego w Bieńkówce na
terenach gminy
10) Budowa kompleksu sportowego w Palczy.
54
II. Rozwój gospodarstw agroturystycznych oraz turystyki weekendowej
Zadania:
1) Wspieranie istniejących oraz tworzenie nowych gospodarstw
agroturystycznych,
jako
dodatkowej
formy
działalności
gospodarstw rolnych
2) Stworzenie punktu pomocy szkoleniowej dla rolników chcących
prowadzić gospodarstw agroturystyczne.
III. Stworzenie warunków do wielofunkcyjnego rozwoju rolnictwa
Zadania:
1) Utworzenie Inkubatora Przedsiębiorczości obsługującego sektor
rolno – spożywczy. Zadaniem tego podmiotu byłby skup,
magazynowanie oraz przechowywanie płodów rolnych
2) Aktywizacja rolników w kierunku upraw roślin ekologicznie
czystych z rygorami użycia nawozów sztucznych i chemicznych
środków ochrony roślin na rzecz metod naturalnych
3) Tworzenie wśród rolników grup producenckich lub zrzeszeń
oraz organizowanie się rolników w grupy samopomocowe
4) Wspomaganie działań rolników w procesie dostosowawczym
rolnictwa do warunków Unii Europejskiej
5) Kreowanie marki i promocja produktów lokalnych.
IV. Dostosowanie placówek oświatowych do zmieniających się warunków
i potrzeb
Zadania:
1) Podniesienie standardów bazy dydaktycznej i sportowej
placówek oświatowych w gminie
2) Doposażenie
szkół
w
odpowiednie
pomoce
naukowe
i dydaktyczne
3) Aktywny udział rodziców w życiu placówek szkolnych
4) Funkcjonowanie działań i programów profilaktycznych
55
5) Wspomaganie dokształcania nauczycieli
6) Wzbogacanie edukacji ekologicznej i regionalnej w szkołach –
tworzenie
i
wykorzystywanie
plenerowych
ścieżek
dydaktycznych
7) Współpraca budzowskich szkół i przedszkoli w udostępnianiu
własnej bazy edukacyjnej zainteresowanym grupom np. na
zajęcia pozalekcyjne, wspólne imprezy, festyny itp.
V. Zachowanie szeroko pojętego dziedzictwa kulturowego
Zadania:
1) Wykorzystanie i wzmocnienie potencjału kulturowego gminy
2) Renowacja obiektów i obszarów dziedzictwa kulturowego oraz
ich promocja:
a. Oznakowanie zabytków i tras dojazdowych
b. Popularyzacja miejsc ciekawych i zabytkowych poprzez
wydawanie folderów i przewodników
c. Ciągła dbałość o należyty stan istniejących zabytków
zarówno wpisanych do rejestru ewidencji, jak i tych nie
wpisanych
3) Remonty i modernizacja obiektów, w których realizowane są
zadania z zakresu kultury ze szczególnym uwzględnieniem
modernizacji Ośrodka Kultury
4) Promocja oferty kulturalnej gminy:
a. Wydawanie informatora instytucji kultury
b. Promowanie lokalnych twórców, ciekawych ludzi,
poprzez spotkania, festyny, koncerty, wystawy
c. Promowanie Jachówki, jako miejsca urodzenia Rozalii
Celakówny
d. Renowacja „małej architektury” kapliczek, krzyży
przydrożnych, kuźni, młynów itp.
56
5) Wzbogacanie oferty kulturalnej gminy poprzez współpracę
w ramach Podbabiogórza
6) Dążenie do zacieśnienia kontaktów z sąsiednimi gminami przy
jednoczesnym zachowaniu własnej tożsamości i tradycji
kulturowych
7) Tworzenie
warunków
dla
rozwoju
amatorskiego
ruchu
kulturalnego oraz imprez z udziałem artystów profesjonalnych
w oparciu o Ośrodek Animacji Kultury
8) Kontynuowanie
sprawdzonych
imprez
kulturalnych
dla
mieszkańców gminy:
a. Prezentacja
dorobku
kulturalnego,
sportowo
–
rekreacyjnego związanego z tradycjami i rocznicami
lokalnymi np. Dożynki Gminne, Dni Budzowa, imprezy
masowe z okazji świąt i różnych wydarzeń lokalnych
b. Targi o tematyce europejskiej propagujące kulturę
innych krajów
9) Wykreowanie unikalnego i niepowtarzalnego wydarzenia
promującego gminę w regionie i poza nim
10) Wykorzystanie położenia gminy jako zaplecza noclegowego
i gastronomicznego dla pielgrzymów udających się do
Wadowic, Kalwarii Zebrzydowskiej i do miejsca martyrologii –
Oświęcimia
11) Utworzenie i promowanie szlaku kulturowego przebiegającego
przez gminę „Szlak historii Lotnictwa”
12) Ochrona stanowisk archeologicznych
13) Promocja walorów turystycznych i przyrodniczych gminy
i
wpisanie
się
w
koncepcje
promocji
powiatu
np.
wykorzystywanie ścieżek rowerowych, szlaków turystycznych,
ścieżek przyrodniczych, miejsc widokowych
57
14) Przygotowanie terenów pod pola do gier rekreacyjnych
i sportowych, punktów gastronomicznych
15) Poszerzanie
ścieżek
rowerowych
z
uwzględnieniem
„Ekomuzeum”
16) Utworzenie Zespołu Regionalnego Ziemi Budzowskiej
17) Powołanie Stowarzyszenia Przyjaciół i Miłośników Ziemi
Budzowskiej
18) Budowa profesjonalnej witryny internetowej Urzędu.
1. Budowa szkoły Podstawowej nr 1 z salą gimnastyczną w Budzowie
2. Budowa Centrum Kultury z salą widowiskową w Budzowie
3. Tworzenie gospodarstw agroturystycznych
4. Budowa wyciągów narciarskich w Bieńkówce i Jachówce
5. Rozbudowa infrastruktury turystycznej
6. Budowa 15 km ścieżek rowerowych, w tym projektu „Ekomuzeum”
7. Budowa szlaków turystycznych
8. Renowacja kapliczek i krzyży przydrożnych oraz innych obiektów o wartości
zabytkowej.
58
WZROST STANDARDU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW
Cele operacyjne
I. Aktywizacja społeczności lokalnych
Zadania:
1) Występowanie o środki unijne z PROW na poprawę jakości
życia sołectwa
2) Wspieranie tradycji wiejskich na terenie gminy – odnowa wsi
3) Wzmacnianie aktywności sołectw w realizacji programów
aktywizacji obszarów wiejskich
4) Wzmacnianie
współpracy
pomiędzy
administracją
samorządową a społecznością lokalną – budowanie tożsamości
lokalnej poprzez pielęgnowanie historii i rodzinnych tradycji
5) Wspieranie organizacji pozarządowych i wolontariatu
6) Tworzenie świetlic środowiskowych w każdym sołectwie
7) Remont i rozbudowa remizy OSP w Bieńkówce
II. Poprawa jakości usług ochrony zdrowia
Zadania:
1)
Zwiększenie
dostępności
do
usług
medycznych
podstawowych i specjalistycznych
2) Zwiększenie profilaktyki zdrowotnej i stomatologicznej wśród
mieszkańców
59
III. Wspieranie zainteresowań i aspiracji społecznych młodych obywateli
gminy
Zadania:
1) Promocja najzdolniejszych uczniów (nagrody, wyróżnienia,
informacje w gazetkach szkolnych i w prasie, informacje podczas
uroczystości szkolnych i pozaszkolnych)
2) Wspieranie i pomoc dla dzieci i młodzieży przejawiających
inicjatywy społeczne oraz zainteresowania lokalną samorządnością
3) Propagowanie wśród młodzieży postaw przedsiębiorczych,
podejmowania inicjatyw i wykorzystywania możliwości własnego
regionu
IV.
Stwarzanie
uczniom
warunków
uczestniczenia
w
procesie
dydaktycznym o standardach europejskich, w szczególności w zakresie:
a) Nauki języków obcych
b) Dostępu do Internetu
V. Tworzenie programów lokalnych dot. pracy z młodzieżą, szczególnie
po zajęciach szkolnych
VI. Podnoszenie atrakcyjności centrów wsi ze względu na ich ważną rolę
w percepcji wsi.
Zadania:
1) Przestrzeń publiczna w centrum wsi jako dominanta
2) Budowa infrastruktury technicznej: poprawa i modernizacja
budynków użyteczności publicznej
3) Budowa „małej architektury” – chodników, zieleni, oświetlenia.
VII. Budowa centrów sportowo – rekreacyjnych w sołectwach
Zadania:
1) Budowa placów zabaw
2) Modernizacja boisk sportowych
VIII. Rozbudowa Domu Wiejskiego z amfiteatrem
60
IX. Prowadzenie działań służących zapobieganiu patologii wśród dzieci
i młodzieży (szkoły wolne od kradzieży, przemocy i nałogów).
Zadania:
1) Realizacja programów profilaktycznych i socjoterapeutycznych
2) Współpraca z OSP, organizacjami pozarządowymi i policją
X. Realizacja założeń „Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych”
Zadania:
1) Finansowanie pomocy społecznej dla osób szczególnie tego
potrzebujących
2) Zapewnienie dostępności do opieki zdrowotnej i opieki
społecznej dla ludzi starszych, małych dzieci i kobiet
3) Monitoring rodzin korzystających z pomocy społecznej
4) Likwidacja barier architektonicznych w miejscach użyteczności
publicznej
5)
Rozwój
edukacji
zdrowotnej
–
podejmowanie
działań
promujących trzeźwość, zdrowy i aktywny styl życia poprzez
imprezy sportowe i rekreacyjne
6) Podejmowanie działań zapobiegających zjawiskom wykluczenia
społecznego
XI. Zarządzanie kryzysowe
Zadania:
1) Współdziałanie władz gminy z właściwymi podmiotami
w zakresie ratowania życia i zdrowia obywateli w przypadku
wystąpienia klęsk żywiołowych, wypadków drogowych oraz innych
miejscowych zagrożeń
1. Rewitalizacja Centrum Budzowa i pozostałych sołectw jako dominanty
przestrzennej wsi
61
2. Rozbudowa Domu Wiejskiego w Bieńkówce
3. Budowa centrów sportowo – rekreacyjnych w sześciu sołectwach
4. Stworzenie świetlic socjoterapeutycznych dla dzieci
5. Utworzenie „Stowarzyszenia Przyjaciół Ziemi Budzowskiej”.
7. Uwarunkowania realizacji celów strategicznych
Szansa osiągnięcia celów strategicznych zapisanych w Strategii Gminy Budzów
wynika z wielu możliwości, przede wszystkim wykorzystania własnego potencjału
i likwidacji wielu zapóźnień w różnych dziedzinach, takich jak infrastruktura czy
innowacyjne działania. Możliwości rozwoju gminy ograniczają jednak dochody budżetowe.
Gmina ze swoim skromnym budżetem poza zaspokajaniem bieżących potrzeb mieszkańców,
musi wygospodarować środki na realizacje wielu zadań inwestycyjnych. W obecnej sytuacji,
gdy Polska jest w strukturach Unii Europejskiej, pojawiła się możliwość zwiększenia ilości
realizowanych przedsięwzięć, lecz ze świadomością, że gmina powinna posiadać dostateczną
ilość środków na wkład własny.
By efektywnie wykorzystywać środki finansowe na szczeblu gminy, istnieją
systemowe regulacje prawne w wielu dziedzinach życia społeczno – gospodarczego.
Spójne działania władz na szczeblu centralnym dadzą możliwość budowy gospodarki
konkurencyjnej, możliwość prowadzenia skutecznej rywalizacji firm polskich na rynkach
zewnętrznych i poprawią wewnętrzne warunki do przyspieszonego rozwoju. Drugą istotną
sprawą jest sprawność i efektywność w wykorzystywaniu środków, zwłaszcza funduszy
unijnych.
Systemowe działania w zakresie stanowienia prawa w obszarze administracji
publicznej, bezpieczeństwa powszechnego, jakości prawa, a zwłaszcza jego uproszczenia,
reforma finansów publicznych i inne działania w tym poprawy skuteczności systemu
zarządzania środkami unijnymi, przyczynią się do stworzenia dobrych warunków do realizacji
wzrostu gospodarczego i osiągnięcia celów zaplanowanych w Strategii.
62
8. Powiązania Strategii z innymi strategiami i programami
Przy opracowywaniu
dokumentami
strategicznymi
Strategii
i
Rozwoju
programowymi
Gminy
Budzów
powiatu
wspomagano
suskiego,
się
województwa
małopolskiego, kraju oraz Unii Europejskiej.
Z dokumentów unijnych najistotniejsze znaczenie ma Strategia Lizbońska, Strategia
Zrównoważonego Rozwoju Unii Europejskiej, Strategiczne Wytyczne Wspólnoty – Polityka
Spójności 2007 – 2013 wspierająca wzrost gospodarczy i zatrudnienia, zintegrowane
wytyczne na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia oraz unijne dokumenty strategiczne
odnoszące się do poszczególnych obszarów, takich jak: zatrudnienie (Agenda Społeczna),
bezpieczeństwo powszechne (Europejska Strategia Bezpieczeństwa), rola młodzieży
w promowaniu wzrostu i zatrudnienia UE (Europejski Pakt na rzecz Młodzieży), Program
Edukacja i szkolenia 2010, społeczeństwo informacyjne (2010 – Europejskie Społeczeństwo
Informacyjne na rzecz wzrostu i zatrudnienia), rozwój nauki i innowacyjności, projekty
Programu ramowego na rzecz konkurencyjności i innowacji (CIP) oraz Ramowy Program
Wspólnoty Europejskiej badań, rozwoju i demonstracji 2007 – 2013, komunikaty Komisji
Europejskiej: wspólne działania na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia –
Wspólnotowy Program Lizboński oraz więcej badań naukowych i innowacji – Inwestycje dla
wzrostu i zatrudnienia.
Strategia Małopolska 2015 przyjęta Uchwałą Sejmiku Województwa Małopolskiego
w 2006r. misję samorządu województwa pojęła jako sens istnienia i aktywności w tworzeniu
warunków dla jak najpełniejszego rozwoju regionalnej wspólnoty.
Strategia województwa małopolskiego wytyczyła trzy cele strategiczne tj.:
1. wzmocnienie konkurencyjności gospodarczej województwa,
2. stworzenie warunków dla wszechstronnego rozwoju społecznego i wysokiej jakości
życia,
3. wzmocnienie potencjału instytucjonalnego województwa.
Znowelizowana Strategia Rozwoju Powiatu Suskiego 1999, 2004 i 2008, która będzie
przyjmowana w kwietniu/maju 2008 roku, zawiera wizję powiatu jako regionu
o zrównoważonym rozwoju społeczno-gospodarczym chroniącym środowisko naturalne,
pielęgnującym tradycje i dorobek kulturalny oraz infrastrukturę turystyczną i sportową.
Strategia Rozwoju Gminy Budzów wpisuje się we wszystkie cele przedstawione
powyżej i w pełni odzwierciedla spójność z dokumentami powiatu, województwa, kraju
i Unii Europejskiej.
Strategia Rozwoju Gminy Budzów wpisuje się również w zapisy podstawowego
dokumentu gminy, jakim jest Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania
Przestrzennego Gminy Budzów z 2005 roku.
Przyjęte przez Radę Gminy Budzów Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego
m.in.:
wsi Budzów
wsi Bieńkówka
wsi Zachełmna
wsi Jachówka
wsi Baczyn
ewidentnie wprowadziły zapisy o kierunkach rozwoju gminy w następujących obszarach:
1. ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczego i rolnictwa,
2. rozwoju funkcji gminy i ładu przestrzennego,
3. w zakresie ochrony tożsamości społecznej i dostępności do dóbr i usług.
Strategia Rozwoju Gminy Budzów wpisuje się również w Program Rozwoju
Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013, który to program ma niebagatelny wpływ na obszary
wiejskie
i
beneficjentów
poprzez
m.in.
znaczące
współzależności
środowiskowe,
ekonomiczne i społeczne.
W ramach priorytetowych kierunków wsparcia Program Rozwoju Obszarów
Wiejskich 2007 – 2013 zdefiniowano cztery osie:
Oś 1 – poprawa konkurencyjności sektora rolnego i leśnego,
Oś 2 – poprawa środowiska naturalnego i obszarów wiejskich,
Oś 3 – jakość życia na obszarach wiejskich i różnicowanie gospodarki wiejskiej,
Oś 4 – Leader.
Instrumenty dostępne w ramach poszczególnych osi wzajemnie się uzupełniają.
64
Charakter wiejski Gminy Budzów pozwala na szerokie wykorzystanie środków PROW do
realizacji celów przewidzianych w niniejszej Strategii.
65
9. Wdrażanie Strategii Rozwoju Gminy Budzów
Strategia Rozwoju Gminy Budzów na lata 2008 – 2020 zostanie przyjęta przez Radę
Gminy stosowną Uchwałą o jej przyjęciu.
Wykonawcą Uchwały jest Wójt, który Zarządzeniem powoła zespół ds. wdrożenia,
monitorowania i oceny realizacji zadań wynikających ze Strategii.
Generalną zasadą jest tutaj przypisanie pracownikom merytorycznie zajmującym się
daną dziedziną zadań wynikających ze Strategii.
10. Monitoring i ocena realizacji Strategii
Monitorowanie to proces systematycznego gromadzenia informacji o trybie i terminie
realizacji poszczególnych zadań oraz prawidłowości wykorzystywania udzielonej pomocy
finansowej.
Monitoring prowadzony będzie w zakresie oceny rzeczowej i finansowej, a dotyczyć będzie
głównie realizacji projektów inwestycyjnych oraz osiągania zaplanowanych wielkości
wskaźników.
Monitoring finansowy dotyczyć będzie oceny sprawności wydatkowania środków
finansowych w oparciu o raporty cząstkowe w stosunku do planu.
Monitoring rzeczowy obejmował będzie dane informujące o postępie prac we wdrażaniu
zadania i umożliwi ocenę jego wykonania.
Strategia będzie corocznie oceniana przez Radnych na podstawie Raportu
przedstawianego przez Wójta terminach marzec – maj.
Pozwoli to wnikliwie spojrzeć na postęp i realizację zamierzonych zadań.
Co dwa lata zapisy zawarte w Strategii powinny być aktualizowane, zgodnie
z bieżącymi potrzebami Gminy – na skutek zmieniającego się otoczenia zewnętrznego, jak też
i zasobów gminy. Zmiany powinny zostać zapisane w treści zaktualizowanego dokumentu
Strategii.
Strategia jest dokumentem otwartym, aczkolwiek nie kadencyjnym, a jej regularna
aktualizacja świadczy o tym, że ten dokument „żyje” dzięki czemu możliwe jest osiągnięcie
celów przyjętych w trakcie jej tworzenia.
11. Komunikacja społeczna
Komunikacja społeczna dotycząca realizacji celów strategicznych, operacyjnych
i zadań odbywać się będzie poprzez:
Informacje na stronie internetowej Urzędu Gminy,
Bezpośrednie spotkania Wójta i pracowników Urzędu oraz Radnych z mieszkańcami
Gminy,
Drogę elektroniczną,
Poprzez informacje w formie plakatów, afiszy itp.
Za komunikacje społeczną odpowiada osoba merytorycznie odpowiedzialna za promocję
w Urzędzie Gminy.
68
12. Bibliografia
1. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy
Budzów. Budzów, czerwiec 2005
2. Zmiany i Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego 2005 rok
3. Strategia Rozwoju Powiatu Suskiego. Maj 1999 ze zmianą w 2008r.
4. Strategia Rozwoju Województwa Małopolskiego „Małopolska 2015”. Kraków 2006
5. Strategia Rozwoju Kraju
6. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Budzów. 2004r.
7. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych w Gminie Budzów do 2015r.
Budzów 2007
8. Materiały z GUS, PUP
9. Materiały własne Urzędu
10. Materiały własne autorów
69

Microsoft Word Viewer - Strategia Rozwoju Gminy Budzów

Transkrypt

Podobne dokumenty

OŚWIADCZENIE Oświadczam, iż jestem osobą niebędącą w

nieruchomość na sprzedaż

Kod rabatowy: PREZENT2015

Leśniczówka (obecnie dom mieszkalny)

Tematy dyplomów inżynierskich dla kierunku Architektura i

600 000 146 m2 - Studio Nieruchomości

szlakiem zabytków architektury drewnianej w warszawie

Dom mieszkalny Arkadia

Hasło budynek-srednio-wysoki