Świątynie dawnej i obecnej Polski
Transkrypt
Świątynie dawnej i obecnej Polski
Świątynie dawnej i obecnej Polski Wyst awa p romująca wejście Polski do Unii Europ ej skiej ły o bogactwie państwa polskiego, Pamięć o dziedzictwie toleran- którego miasta stołeczne: Kraków cji powinna kształtować dzisiejszy i Warszawa, usytuowały się nad obraz Polski w świecie i wyznaczać Wisłą, stąd ziemie Polaków określa- kierunki jej rozwoju w przyszłości. no mianem – „kraj nad Wisłą”. PROF. EUGENIUSZ SAKOWICZ Wyjątkową rolę w zachowy- Religie i kościoły w Polsce M. i K. Piechotkowie, Bramy nieba, J. Krupski i Dom Wydawniczy, Warszawa, Przekrój perspektywiczny synagogi w Wołpie wa harmonia, której nie zniszczyły sporadyczne wydarzenia, uderzające w jedność tych, co ziemie polskie zamieszkiwali. Pluralizm religijny w Polsce był czymś normalnym przez wieki, bowiem w Rzeczypo- Polska wpisała się w historię Europy jako kraj tolerancji. Tu przez wieki żyli w zgodzie ludzie różnych kultur i religii. spolitej krzyżowały się zawsze drogi Wschodu i Zachodu. Świadectwa tego spotkania wpisane zostały na wieki w dzieła sztuki, w zabytki architektury i malarstwa. Odnaleźć je można w literaturze. Wierni re- Fot. P. Maciuk, Archiwum Muzeum Lubelskiego Presbiterium Od początku państwowości ligii niechrześcijańskich czuli się Polska znalazła się w kręgu cywili- w Polsce jak we własnym domu. zacji łacińskiej, w kręgu której w na- Wielość i różnorodność były bo- stępnych wiekach zamieszkali rów- gactwem Rzeczpospolitej i stanowi- nież wyznawcy religii, przychodzący Fot. P. Maciuk, Archiwum Muzeum Lubelskiego Wnętrze. Widok ku zachodowi waniu i pielęgnowaniu tożsamości Organizatorzy wystawy: narodowej odegrał Kościół kato- Ambasada Rzeczpospolitej Polski w Królestwie Danii licki, Kościół większości Polaków. Pracownia Promocji Dziedzictwa Kulturowego Centrum Kultury w Lublinie Nie mieli im tego za złe wyznawcy Fundacja Ochrony i Promocji Dóbr Kultury NIKE innych religii. Nie walczyli z autodeklaracją swoich sąsiadów i gospo- Autor projektu wystawy: Jerzy Lużyński darzy: „Polak to katolik!” Szanowali oni polskich władców, chrześcijańskich królów. Służyli Polsce, swojej przybranej, a właściwie w pewnym sensie – naturalnej ojczyźnie, budując jej pomyślność, wzbogacając jej kulturę. Kościół katolicki odegrał szczególną rolę w epoce zagrożenia bytu narodowego, w czasie wojen, wyzwoleńczych powstań. Wprowadzał światło nadziei w okresie zaborów, gdy tożsamość narodu była niszczona. R. Brykowski, Drewniana architektura cerkiewna. Towarzystwo Opieki nad Zabytkami, Warszawa 1995, s. 218, il. 266 Kwiatoń, kościół grecko-katolicki. Widok południowo-zachodni na ziemie polskie ze Wschodu i z Zachodu. Zdarzało się często, ze synagogi żydowskie budowane były nie na peryferiach miast ani poza ich murami, ale obok świątyń katolickich. Świątynie te sąsiadowały Fot. P. Maciuk, Archiwum Muzeum Lubelskiego również ze zborami protestanckimi. Wjazd do Jerozolimy Cmentarze chrześcijańskie graniczyły z cmentarzami żydowskimi. W niektórych miastach jedna nekropolia Fot. P. Maciuk, Archiwum Muzeum Lubelskiego Modlitwa w Ogrójcu LUBLIN składała się z części katolickiej, pra- Fot. P. Maciuk, Archiwum Muzeum Lubelskiego Widok od południowego wschodu wosławnej i protestanckiej. Dźwięk dzwonów kościelnych „przeplatał KAPLICA ZAMKOWA P.W. ŚW. TRÓJCY się” z nawoływaniem do modlitw Kaplica p.w. Św. Trójcy jest jedną z nielicznych pozostałości zamku lubelskiego, wzniesionego w czasach Kazimierza Wielkiego. Budowla, powstała w końcu XV w., stanowi unikat w skali europejskiej. Jej typowo gotycka architektura kryje w sobie wnętrze ozdobione kanonicznym cyklem malowideł o charakterze bizantyjsko-ruskim. Polichromie powstały w 1 połowie XV stulecia z polecenia króla Władysława Jagiełły. Jedna z plansz wystawy W ten sposób w jednej świątyni spotkały się dwie wielkie tradycje artystyczne – rzymska i konstantynopolitańska, świadcząc dobitnie o złożoności i bogactwie cywilizacji dawnej Rzeczypospolitej. przez muzułmanów, dochodzącym z niewielkich minaretów przy meczetach Tatarów polskich i litewskich zwłaszcza w osadach i wioArchiwum Muzeum Lubelskiego Plan kaplicy zamkowej w Lublinie skach na Kresach. W Rzeczypospolitej Polaków i innych narodów panowała duchoFot. A. Bujak, Świątynia, Editions Spotkania, Warszawa 1992, il. 19 Widok na presbiterium kościoła w Dębnie Podhalańskim Fragment scenografii wystawy. Makieta witraża Józefa Mehoffera