8-10 - Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Nr 8–10 (40)
sierpień–
październik
2014
Sprawy Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego
Rekrutacja na studia I i II stopnia na rok akademicki 2014/2015
W okresie od czerwca do września 2014 r. odbyło się postępowanie rekrutacyjne na studiach I, II
i III stopnia prowadzone w Instytucie Geografii i Rozwoju Regionalnego, w którym brały udział
cztery komisje rekrutacyjne. Poniżej zestawiono wyniki rekrutacji:
1. Studia I stopnia, kierunek GEOGRAFIA:
przyjętych 118 osób
Skład komisji:
przewodniczący: dr hab. Tomasz Niedzielski, prof. UWr. sekretarz: mgr Matylda Witek
2. Studia I stopnia, kierunek GOSPODARKA PRZESTRZENNA
Skład komisji:
przewodniczący: dr hab. Andrzej Raczyk, sekretarz: mgr Sławomir Czerwiński
3. Studia II stopnia, kierunek GEOGRAFIA:
Skład komisji:
przewodniczący: dr hab. Maciej Kryza, sekretarz: mgr Ewa Mizia
W ramach studiów II stopnia na kierunku geografia uruchomiono 6 specjalności, w tym jedną anglojęzyczną. Specjalności, które cieszyły się największym zainteresowaniem to:
 Geoekologia – 15 osób
 Geografia turystyczna – 15 osób
 Geoinformatyka i kartografia – 13 osób
 Gospodarka przestrzenna – 19 osób
 Ochrona i zarządzanie jakością powietrza, wody i gleby – 15 osób
 Tourism (zajęcia w j. angielskim) – 10 osób
[email protected]
1
Biuletyn Informacyjny Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego 8–10 (40) 2014
W tym roku akademickim nie otwarto dwóch specjalności: analizy lokalne i regionalne oraz klimatologia i ochrona atmosfery.
4. Studia III stopnia – STUDIA DOKTORANCKIE GEOGRAFII
W dniu 22 września odbyły się egzaminy wstępne na studia III stopnia, do których przystąpiło 12
osób.
Skład Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej:
przewodniczący: prof. dr hab. Piotr Migoń
sekretarz: mgr Monika Krawczyńska
członkowie:
 prof. dr hab. Stanisław Ciok
• dr hab. Zdzisław Jary, prof. UWr.
• dr hab. Władysław Hasiński, prof. UWr.
• dr hab. Dariusz Ilnicki
• dr hab. Maciej Kryza
• dr hab. Krzysztof Widawski
• dr hab. Andrzej Raczyk
Na studia zostało przyjętych 10 osób, w tym 8 osób ze stypendium. Ostatecznie studia podjęło
9 osób:
 mgr Daria Białonoga – temat rozprawy: Zagospodarowanie przestrzenne obszaru poprzemysłowego na przykładzie regionu wałbrzyskiego. Opiekun: dr hab. Andrzej Raczyk,
 mgr Marcin Krawczyk – temat rozprawy: Przebieg procesów lessotwórczych zapisany w składzie granulometrycznym lessów młodszych górnych w Polsce. Opiekun: dr hab. Zdzisław Jary,
prof. UWr.
 mgr Aleksandra Leśniak – temat rozprawy: Przekształcenia urbanistyczne we wsiach strefy
podmiejskiej Wrocławia po 1990 rok. Opiekun: prof. dr hab. Stanisław Ciok,
 Mgr Agnieszka Lisowska – temat rozprawy: Geograficzne uwarunkowania przestępczości. Wykorzystanie Systemów Informacji Geograficznej GIS w zapobieganiu przestępczości. Opiekun:
dr hab. Władysław Hasiński, prof. UWr.
 Mgr Piotr Michalski – temat rozprawy: Koncepcja rozwoju transgranicznego zespołu miejskiego. Opiekun: dr hab. Dariusz Ilnicki,
 Mgr Aleksandra Michniewicz – temat rozprawy: Litologiczne i strukturalne uwarunkowania
form skałkowych w Sudetach. Opiekun: prof. dr hab. Piotr Migoń,
 Mgr Arkadiusz Ochmański – temat rozprawy: Współczesne metody interpretacji walorów turystycznych i jej wykorzystanie w zrównoważonym rozwoju turystyki na świecie. Opiekun:
dr hab. Krzysztof Widawski,
 Mgr Milena Różycka – temat rozprawy: Morfostruktura i morfotektonika bloku Gór Orlickich
i Bystrzyckich. Opiekun: prof. dr hab. Piotr Migoń,
 Mgr Marta Stanek – temat rozprawy: Numeryczne prognozy pola opadu w wysokiej rozdzielczości przestrzenne. Opiekun: dr hab. Maciej Kryza.
Sprawy personalne
Z dniem 30 września zakończyła pracę w Instytucie na stanowisku adiunkta dr Elżbieta Orłowska z Zakładu Geografii Regionalnej i Turystyki.
[email protected]
2
Sprawy Zakładowe
Zakład Analiz Lokalnych i Regionalnych
Dr Robert Szmytkie i dr Przemysław Tomczak z Zakładu Analiz Regionalnych i Lokalnych wzięli
udział w jubileuszowym, XXX Seminarium Geografii Wsi pt. „Wiejskie obszary funkcjonalne”, które
odbyło się w dniach 26–27 czerwca 2014 r. w Toruniu. Organizatorami konferencji byli Katedra
Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu oraz Komisja
Obszarów Wiejskich Polskiego Towarzystwa Geograficznego.
Pierwszego dnia konferencji pracownicy Zakładu zaprezentowali dwa postery:
• Współczesne tendencje zmian ludnościowych i funkcjonalnych na obszarach wiejskich Ziemi
Kłodzkiej, autorzy: dr R. Szmytkie, dr P. Tomczak,
[email protected]
3
• Kształtowanie się stref podmiejskich wokół miast średniej wielkości (studia przypadków z regionu południowo-zachodniego), autorzy: mgr inż. M. Mayer (Wydział Architektury Politechniki
Wrocławskiej, studentka II roku studiów magisterskich na specjalności Analizy Regionalne i Lokalne), dr R. Szmytkie
[email protected]
4
Drugiego dnia konferencji odbyła się sesja terenowa, w trakcie której uczestnicy konferencji mieli
okazję zobaczyć: Centrum Sportu i Rekreacji „Olender” w Wielkiej Nieszawce, Jezioro Gopło (podziwiane z pokładu statku wycieczkowego), Mysią Wieżę i Cukrownię w Kruszwicy oraz ośrodek
hodowli gęsi białej kołudzkiej w Kołudzie Wielkiej, prowadzony przez Instytut Zootechniki.
Centrum Sportu i Rekreacji „Olender” w Wielkiej Nieszawce.
Mysia Wieża w Kruszwicy.
[email protected]
5
Jezioro Gopło.
Kruszwica – widok z Mysiej Wieży.
[email protected]
6
Wnętrze magazynu w Cukrowni Kruszwica.
Pomnik gęsi białej kołudzkiej w Kołudzie Wielkiej.
[email protected]
7
W ciągu ostatnich miesięcy pracownicy i doktoranci Zakładu Analiz Regionalnych i Lokalnych opublikowali kilka artykułów naukowych, m. in. w renomowanych czasopismach polskich i zagranicznych naukowych (w tym z tzw. Listy filadelfijskiej):
Były to m. in.:
• A characterization of Benford's law through generalized scale-invariance, Mathematical Social
Sciences Volume 71, September 2014, Pages 1–5. (Lista A – 15 pkt) – dr M. Wójcik
• Darboux functions with nowhere dense graphs, Topology and its Applications 178, 2014. (Lista
A – 20 pkt) – dr M. Wójcik
[email protected]
8
• Przestrzenne następstwa deregulacji transportu autobusowego na przykładzie powiatu świdnickiego, Transport miejski i regionalny 6/2014, (Lista B – 4 pkt) – mgr S. Książek;
• Raport z analizy potencjału turystyczno-kulturowego powiatu żarskiego. Turystyka Kulturowa
8/2014, s.72–85. (Lista B – 7 pkt) – mgr M. Suszczewicz, dr hab. prof. GSW A. M. Rohrsheidt
(podgląd raportu)
• Obszary marginalizacji dostępności komunikacyjnej na pograniczu województw lubuskiego,
wielkopolskiego i dolnośląskiego jako przykład problemu zrównoważonego rozwoju obszarów
peryferyjnych, Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna, nr 23, s. 63–75. (Lista B 5 pkt) –
mgr M. Suszczewicz;
Dr Robert Szmytkie był członkiem Komitetu Organizacyjnego Konferencji Naukowej „Zrównoważony rozwój w zagospodarowaniu przestrzennym” zorganizowanej przez Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii Uniwersytetu Wrocławskiego, we współpracy z Interdyscyplinarnym Studenckim
Kołem Rozwoju Administracji ISKRA oraz Studenckim Kołem Naukowym Geografów „Human Geography” (http://zagospodarowanieprzestrzenne.prawo.uni.wroc.pl/index.php). Konferencja odbyła się w dniach 12–13 września 2014 r. we Wrocławiu. Pierwszego dnia konferencji dr Szmytkie
poprowadził sesję pt. „Zasada zrównoważonego rozwoju w ujęciu aksjologicznym i społecznym”.
Drugiego dnia konferencji w ramach sesji „Ład przestrzenny – trudna sztuka równoważenia dążeń
i możliwości” dr Szmytkie wygłosił referat p.t. „W poszukiwaniu ładu przestrzennego w strefie
podmiejskiej”.
Zakład Geografii Fizycznej
W dniach 8–15 września odbyła się międzynarodowa konferencja Kukla LOESSFEST ‘14 – 7th Loess
Seminar, która została zorganizowana przez Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego (pod kierownictwem dr hab. Zdzisława Jarego, prof. UWr) oraz Wydział Nauk
o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej UMCS z inicjatywy Subkomisji Lessu INQUA (International
Union for Quaternary Research). Był to trzeci, światowy LoessFest poświęcony pamięci wybitnego
geologa i paleoklimatologa – Georga Kukli. Konferencja była jednocześnie siódmym spotkaniem
badaczy zajmujących się problematyką lessową organizowanym przez ośrodek wrocławski.
W seminarium wzięło udział 55 uczonych, w tym 28 gości zagranicznych z Chin, Czech, Francji,
Niemiec, Rosji, Serbii, Stanów Zjednoczonych, Ukrainy, Węgier i Wielkiej Brytanii. W Składzie komitetu naukowo-organizacyjnego seminarium z Instytutu Geografii i Rozwoju Regionalnego Uniwersytetu Wrocławskiego byli: Zdzisław Jary, Marek Kasprzak, Janusz Kida, Bartosz Korabiewski,
Marcin Krawczyk, Krzysztof Migała, Piotr Owczarek, Jerzy Raczyk, Krzysztof Rękas, Barbara
Schutty, Krzysztof Widawski.
Przewodnim celem tego typu spotkań jest rozpoznanie sekwencji lessowo-glebowych w kontekście możliwości rekonstrukcji zmian klimatycznych w Czwartorzędzie. Najważniejszym zadaniem
projektu jest utworzenie podstaw metodycznych i organizacyjnych do przyszłych, zespołowych
badań sekwencji lessów i gleb kopalnych w Europie i na Świecie. Organizatorzy Seminarium kierowali się bowiem przekonaniem, że rezultaty takich badań, opierających się na zaawansowanych
i porównywalnych technikach, mogą w znaczący sposób uszczegółowić wiedzę o zmianach klimatu
i środowiska przyrodniczego w Czwartorzędzie.
[email protected]
9
Wiodącym tematem konferencji była rekonstrukcja zmian środowiskowych zapisanych w sekwencjach lessowo-glebowych ostatniego cyklu interglacjalno-glacjalnego na podstawie zróżnicowanych dowodów pośrednich. Rozpoznanie cyklicznych zdarzeń klimatycznych w nieodległej przeszłości geologicznej może stworzyć podstawy prognozowania krótkookresowych fluktuacji klimatu
w przyszłości.
W ramach Seminarium Lessowego odbyło się 7 sesji referatowych, w czasie których wygłoszono
34 referaty. Odbyła się również sesja posterowa, na której zaprezentowano 19 posterów.
Integralną częścią Seminarium była 6-dniowa sesja terenowa na lessowych obszarach Polski południowej. Program naukowy sesji terenowej obejmował m.in. prezentację następujących stanowisk
badawczych:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Sekwencji lessowo-glebowej w Białym Kościele (Wzgórza Niemczańsko-Strzelińskie)
Graweckiego stanowiska archeologicznego w Henrykowie
Sekwencji lessowo-glebowej w Zaprężynie (Wzgórza Trzebnickie)
Sekwencji lessowo-glebowej w Złotej (okolice Sandomierza)
Późnoplejstoceńskiej wydmy w Józefowie
Sekwencji lessowo-glebowej w Tyszowcach (Grzęda Sokalska)
Systemów wąwozowych w okolicach Kazimierza Dolnego
Fot. Basia Schutty:
Uroczyste otwarcie konferencji w sali 336 z przemówieniem Prorektora ds. badań naukowych i współpracy z
zagranicą prof. dr hab. Adama Jezierskiego.
[email protected]
10
Uczestnicy konferencji podczas sesji referatowej.
Organizatorzy z kubkami Kukla LOESSFEST’14 w przerwie rejestracji uczestników konferencji.
Zdjęcie grupowe na Placu Uniwersyteckim
[email protected]
11
Uczestnicy sesji terenowej przy odsłonięciu lessowym w Białym Kościele.
Dr hab. Tomasz Płonka z Instytutu Archeologii UWr omawia wyniki dotychczasowych badań i prezentuje
znalezione narzędzia krzemienne na stanowisku osadnictwa górnopaleolitycznego w Henrykowie.
[email protected]
12
Dr hab. prof. UWr Zdzisław Jary omawia stanowisko lessów i osadów glacigenicznych w Zaprężynie.
Uczestnicy z Chin podczas zwiedzania Krakowa.
[email protected]
13
Stanowisko lessowe w Złotej k/ Sandomierza.
Winnica Nad Jarem w Złotej.
[email protected]
14
Stanowisko lessowe w Tyszowcach.
Późnoplejstoceńska wydma w Józefowie.
[email protected]
15
Dr hab. Jan Rodzik omawia system wąwozowy na Płaskowyżu Nałęczowskim.
Uczestnicy sesji terenowej na Górze Trzech Krzyży w Kazimierzu Dolnym.
[email protected]
16
W dniach 22–26 września 2014 pracownicy Zakładu Geografii Fizycznej – dr Jerzy Raczyk i mgr
Krzysztof Rękas uczestniczyli w wyjeździe szkoleniowym do Instytutu Geologii w Pradze.
Gospodarze przedstawili ciekawą tematykę badawczą związaną z określaniem podatności magnetycznej w osadach czwartorzędowych…
…a po krótkim szkoleniu można było przystąpić do
samodzielnego wykonania pomiarów.
Oprócz tego pracownicy UWr mieli okazję podziwiać
uroki malowniczej stolicy Czech.
Poniżej widok na rynek w Pradze…
...i Most Karola
[email protected]
17
Zakład Geoinformatyki i Kartografii
Na początku lipca 2014 r. czworo pracowników ZGiK: dr hab.
Tomasz Niedzielski, prof. UWr, dr Waldemar Spallek, dr Jacek
Ślopek i mgr inż. Matylda Witek, odebrało w siedzibie Delegatury
Południowo-Zachodniej Urzędu Lotnictwa Cywilnego we Wrocławiu świadectwa kwalifikacji operatora (UAVO). Świadectwa upoważniają do samodzielnego wykonywania lotów bezzałogowym
statkiem powietrznym (BSP) w zasięgu wzroku operatora (VLOS).
Projekt pod kierownictwem dr. hab. Tomasza Niedzielskiego prof. UWr zatytułowany „Nowy
system automatycznego szacowania ekwiwalentu wodnego śniegu z zastosowaniem bezzałogowego statku powietrznego” został bardzo wysoko oceniony w postępowaniu kwalifikacyjnym w
programie Lider Narodowego Centrum Badań i Rozwoju i znalazł się na drugim miejscu spośród
231 wniosków o finansowanie badań w ramach tego konkursu. Projekt otrzymał finansowanie w
wysokości 1 200 000 zł. W projekcie będzie pracować 12 osób, pracowników Uniwersytetu Wrocławskiego oraz Nadleśnictwa Świeradów. Wyniki konkursu zostały ogłoszone 31 lipca 2014 r.,
można je zobaczyć na stronie: http://www.ncbir.pl/programy-krajowe/lider/lider-vedycja/aktualnosci/art,2854,program-lider-rozstrzygniecie-v-konkursu.html
[email protected]
18
Na Regionalnej Konferencji Międzynarodowej Unii Geograficznej, która odbyła się w dniach 8–22
sierpnia 2014 r. w Krakowie, zaprezentowane zostały dwa postery współautorstwa dr. hab. Mariusza Szymanowskiego:
1. Influence of diversified relief on urban heat island in the city of Kraków, Poland, wspólnie z dr
hab. Anitą Bokwą z Uniwersytetu Jagiellońskiego, mgr Moniką Hajto i mgr Jakubem Walawenderem z Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej.
2. WRF and bioclimate: evaluation of 2001–2010 high resolution wind chill index estimation for
Poland, współnie z dr hab. Maciejem Kryzą, dr Hanną Ojrzyńską i mgr Kingą Wałaszek z Zakładu
Klimatologii i Ochrony Atmosfery UWr.
Dr hab. Tomasz Niedzielski prof. UWr został nominowany do Nagrody Naukowej Polityki. Znalazł
się wśród piętnaściorga młodych naukowców z całej Polski, wybranych przez Kapitułę I etapu.
Lista finalistów dostępna jest na stronie:
http://www.polityka.pl/tygodnikpolityka/nauka/1591697,1,nagrody-naukowe-polityki-2014-finalisci.read
Krótka notka na temat nominowanego opublikowana jest na stronie:
http://www.uni.wroc.pl/wiadomo%C5%9Bci/3-finalist%C3%B3w-nagr%C3%B3d-polityki-z-uwr
[email protected]
19
5 września 2014 roku dr hab. Tomasz Niedzielski prof. UWr wygłosił referat „System HydroProg
i jego rozszerzenia” podczas seminarium dla ekspertów z zakresu zarządzania kryzysowego z gmin
powiatu kłodzkiego. Celem prezentacji było przedstawienie aspektów technicznych i metodycznych systemu HydroProg oraz interpretacja wyników publikowanych przez system.
Dr hab. Mariusz Szymanowski wziął udział w VII Konferencji Geomatyka w Lasach Państwowych
pt. Analizy przestrzenne w leśnictwie, która odbyła się w dniach 16–18 września 2014 r. w Centrum Edukacji Przyrodniczo-Leśnej w Rogowie. W trakcie konferencji zaprezentował poster Zastosowanie mezoskalowego modelu meteorologicznego WRF do oceny i prognozy zagrożenia pożarowego lasów w Polsce, przygotowanego we współpracy z dr. hab. Maciejem Kryzą z Zakładu
Klimatologii i Ochrony Atmosfery UWr oraz p. Magdaleną Stec, studentką II roku studiów magisterskich na specjalności Geoinformatyka i kartografia.
[email protected]
20
We wrześniowym numerze Przeglądu Geologicznego
(t. 62, nr 9/2014) ukazał się artykuł Zasięg obszarów
objętych osuwiskami w Górach Kamiennych(Sudety
Środkowe) – porównanie map geologicznych i cyfrowego modelu wysokości z danych LiDAR, którego
współautorem jest mgr Kacper Jancewicz (wraz
z Piotrem Migoniem i Markiem Kasprzakiem).
Mgr Kacper Jancewicz wziął udział w warsztatach Klimatologiczne serie pomiarowe – partycypacja
pasjonatów meteorologii, które we Wrocławiu w dniach 27–28 września 2014 r., zrealizowane
w ramach projektu Klimatolodzy na rzecz zwiększenia partycypacji obywatelskiej.
Artykuł autorstwa mgr inż. Matyldy Witek, mgr Justyny Jeziorskiej i dr. hab. Tomasza Niedzielskiego prof. UWr zatytułowany An experimental approach to verifying prognoses of floods using
an unmanned aerial vehicle został opublikowany w czasopiśmie Meteorology, Hydrology and Water Management.
[email protected]
21
Drukiem ukazał się tom tematyczny Satellite Technologies in Geoinformation Science pod redakcją dr. hab. Tomasza Niedzielskiego
prof. UWr, który został wydany przez prestiżowe wydawnictwo
Birkhauser Bassel, w serii Pageoph Topical Volumes. Tom zawiera
artykuły opublikowane miesiąc wcześniej w zeszycie specjalnym
czasopisma z listy filadelfijskiej Pure and Applied Geophysics.
Źródło: http://brand.ncsu.edu/img/downloads/video-01.jpg
17 sierpnia 2014 r. jedna z doktorantek Zakładu Geoinformatyki i Kartografii – mgr Justyna
Jeziorska – wylądowała na lotnisku Durham-Raleigh w Karolinie Północnej (Stany Zjednoczone),
które jest portem docelowym dla wielu naukowców podejmujących pracę w tzw. Research Triangle Area. Justyna rozpoczęła tam staż na Uniwersytecie Stanowym Karoliny Północnej (North Carolina State University, NCSU). Do zdobywania cennej wiedzy u swojego boku zaprosiła ją prof.
Helena Mitasova, pionierka rozwiązań open source w GIS i znany ekspert w dziedzinie modelowania hydrologicznego oraz geowizualizacji. Staż potrwa do końca roku akademickiego 2014/2015.
Justyna będzie tam pracować nad swoim doktoratem, który dotyczy modelowania hydrologicznego. Do dyspozycji naszej doktorantki jest nowoczesne laboratorium Center for Geospatial Analytics (http://geospatial.ncsu.edu/), ale przede wszystkim wiedza i doświadczenie profesorów i nauczycieli akademickich. Justyna uczestniczy w kursach razem z amerykańskimi uczestnikami studiów doktoranckich i magisterskich na wydziale Marine, Earth and Atmospheric Sciences.
Korzystając z okazji, że mamy swojego wysłannika za oceanem, będziemy informować o wszelkich
nowinkach i wydarzeniach związanych z działalnością Justyny w Nowym Świecie :-)
[email protected]
22
Biblioteka Główna North Carolina State University.
Campus North Carolina State
University.
[email protected]
23
Justyna z prof.
Mitasovą
w laboratorium
GIS NCSU.
Laboratorium GIS na wydziale Marine, Earth and Atmospheric Sciences, North Carolina State University
[email protected]
24
We Wrześniu, pracując u boku prof. Heleny Mitasovej, Justyna miała okazję poznać jej wieloletniego współpracownika i najbardziej chyba znanego na świecie eksperta w dziedzinie GRASS GIS –
prof. Markusa Netelera, który odwiedził Wydział Marine, Earth and Atmospheric Sciences na początku września. Zarówno studenci, jak i pracownicy Instytutu mogą kojarzyć jego nazwisko z podręcznikiem dla użytkowników GRASSA Open Source GIS: A GRASS GIS Approach, który doczekał się
już 3 edycji (trwają prace nad czwartą). Justyna wykorzystała tę jedną z niewielu okazji, kiedy to
dostępni są oboje współautorzy i zdobyła dedykowaną kopię podręcznika. Uczestnictwo w wykładzie Deriving Environmental Indicators from Massive Spatial Time Series using Open Source GIS,
jak również możliwość rozmowy z tym światowej sławy naukowcem to niewątpliwie cenne doświadczenie dla naszej doktorantki.
Podpisana przez autorów strona
tytułowa podręcznika Open Source
GIS: A GRASS GIS Approach.
Od lewej: Anna Petrasova (doktorantka NCSU), prof. Markus Neteler,
Justyna Jeziorska, Vaclav Petras (doktorant NCSU),
prof. Helena Mitasova.
Zakład Geomorfologii
W dniach 1–2 lipca 2014 r. dr Agnieszka Latocha uczestniczyła w konferencji pt. „Landscape as
Heritage in Policy”. Konferencja zorganizowana została przez Uniwersytet Gandawski oraz grupę
roboczą CHeriScape (Cultural Heritage in Landscape). Odbyła się ona w Gandawie w Belgii i była
pierwszą z planowanego cyklu 5 spotkań poświęconych różnorodnym zagadnieniom związanym
z problematyką krajobrazową. Głównym tematem konferencji były teoretyczne oraz praktyczne
aspekty wdrażania Europejskiej Konwencji Krajobrazowej oraz konwencji z Faro, dotyczącej
ochrony dziedzictwa kulturowego. Blisko 100 uczestników konferencji przedstawiło prezentacje
ustne i posterowe. Dr Agnieszka Latocha, jako jedyna reprezentantka Polski, przedstawiła poster
[email protected]
25
pt. „Abandoned cultural landscapes – are they appreciated in the local and regional policy? Sudety Mts case study”. Znaczna część konferencji poświęcona została także na różne formy dyskusji
i zajęć warsztatowych w mniejszych grupach roboczych, co pozwoliło na dobrą wymianę doświadczeń oraz wspólne rozwiązywanie podstawowych problemów związanych z ochroną krajobrazów
kulturowych w obecnych uwarunkowaniach polityczno-społecznych poszczególnych krajów europejskich.
W dniach 4–10 lipca 2014 gościem Zakładu był dr Alan Dykes z Kingston
University w Londynie, specjalista w zakresie ruchów masowych w kontekście geomorfologicznym i inżynierskim. W trakcie pięciodniowego
pobytu w terenie, z udziałem Piotra Migonia i Filipa Duszyńskiego, były
prowadzone obserwacje na wybranych osuwiskach w Górach Kamiennych, a następnie w Górach Stołowych, gdzie także rozważana była geneza wielkich bloków piaskowcowych położonych daleko od ściany skalnej. Wymiana poglądów w terenie pozwoliła na sformułowanie nowych
hipotez odnośnie uwarunkowań i skali ruchów masowych w Sudetach,
które będą przedmiotem weryfikacji w nadchodzących miesiącach.
W Konferencji Regionalnej Międzynarodowej Unii Geograficznej w Krakowie (18–22 sierpnia
2014) z Zakładu Geomorfologii wziął udział Piotr Migoń, który pełnił funkcję współprzewodniczącego sesji tematycznej „Geomorphological hazards in different morphoclimatic zones – magnitude
and frequency”. W jej ramach wygłosił referat pt. Geomorphologically dormant mountains? –
Thoughts on the magnitude and frequency relationships and hazard assessment in the Sudetes,
Central European mountain belt.
Wyprawa Polarna Uniwersytetu Wrocławskiego
W okresie 6 lipca – 5 sierpnia dwóch pracowników Zakładu Geomorfologii, dr Mateusz Strzelecki
oraz dr Marek Kasprzak wraz z pracownikiem Zakładu Klimatologii i Ochrony Atmosfery mgr Piotrem Modzelem uczestniczyło w naukowej wyprawie polarnej na Spitsbergen. Kontynuując tradycje wrocławskich badań na Spitsbergenie, wyjazd ten byłby XXVI wyprawą polarną UWr. Podczas
pobytu w Polskiej Stacji Polarnej PAN Hornsund oraz Stacji Polarnej Uniwersytetu Wrocławskiego
im. Stanisława Baranowskiego realizowane prace badawcze w ramach projektu POROCO „Procesy
kontrolujące rozwój współczesnych i reliktowych wybrzeży skalnych w klimacie polarnym”, którego kierownikiem jest Mateusz Strzelecki. Zainstalowano m.in. stanowiska do pomiaru tempa abrazji kwarcytów, założono punkty monitoringu procesów zlodzenia brzegu (kamery poklatkowe)
oraz dokonano szeregu pomiarów materiału budującego wyniesione klify i terasy morskie. Dodatkowo kontynuowano rozpoznanie permafrostu w strefie wybrzeża morskiego przy użyciu metod
geofizycznych, rozpoczęte przez Marka Kasprzaka przed dwoma laty (o prezentacji wyników dotychczasowych prac pisano w Biuletynie 07/2014).
[email protected]
26
Zatoka Siedleckiego i czoło lodowca Hansa widziane ze stoków Ariekammen. Za zatoką wznosi się masyw
Fannytoppen (390,7 m n.p.m.), po prawej wody fiordu Horn (fot. M. Kasprzak).
Prace terenowe wymagają przygotowań i często improwizacji. Piotr
Modzel w swoim żywiole, czyli
w warsztacie Stacji Polarnej PAN
w Hornsundzie.
[email protected]
27
Montaż stanowisk pomiarowych do badania abrazji brzegów morskich.
Pierwszy, reperowy odczyt przy użyciu erozjometru. Mateusz Strzelecki ustawia precyzyjny instrument.
[email protected]
28
Pionowo, na 9 liter. Po pracy, polarny wieczór w Baranówce, za oknem ciemniej nie będzie.
Opuszczamy Baranówkę i przenosimy się do Stacji Polarnej PAN.
[email protected]
29
Pobyt na Spitsbergenie to okazja do kontaktu z naukowcami z różnych dziedzin, np. ornitologami.
Spokojnie, alczykowi nie dzieje się krzywda.
Z wizytą w Stacji Polarnej UMCS w Calypso (Bellsund).
[email protected]
30
W dniach 28.07–1.08.2014 w Poznaniu dr Agnieszka Latocha uczestniczyła w szkoleniu pt. „LiDAR
– Innovative Technology for Archaeology”. Było to drugie spotkanie w tym cyklu organizowane
w ramach projektu ArchaeoLandscapes Europe. Warsztaty skierowane były zarówno do studentów, doktorantów jak i pracowników naukowych, zajmujących się w swoich badań krajobrazami
historycznymi i archeologicznymi. W czasie intensywnych spotkań o charakterze wykładów oraz,
przede wszystkim, ćwiczeń praktycznych, zaprezentowane zostały metody pozyskiwania danych
ze skaningu laserowego, ich przetwarzania, wizualizacji oraz interpretacji. Zajęcia prowadzone
były głównie przez wykładowców z Wielkiej Brytanii i Niemiec, przy współpracy z pracownikami
i doktorantami Instytutu Prahistorii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu. Na zakończenie
warsztatów odbyły się prezentacje prac samodzielnie wykonanych przez uczestników w trakcie
trwania kursu, co dało podstawę do uzyskania certyfikatów, potwierdzających ukończenie szkolenia.
W dniu 23.09.2014 r. w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego odbyło się seminarium pt. „Model polityki krajobrazowej dla regionów z uwzględnieniem wymiaru transgranicznego”. Spotkanie to, rozpoczynające drugi etap prac nad Polityką Krajobrazową Dolnego Śląska
koordynowanych przez Instytut Rozwoju Terytorialnego, poświęcone zostało prezentacji dotychczasowych doświadczeń w zakresie ochrony i zarządzania zasobami krajobrazowymi w ujęciu regionalnym oraz dyskusji nad modelowymi rozwiązaniami we wdrażaniu Europejskiej Konwencji
Krajobrazowej (EKK) w Polsce, Czechach i Niemczech. Spotkanie otworzył dr Maciej Zathey, dyrektor Departamentu Rozwoju Regionalnego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Dolnośląskiego, a następnie występowali przedstawiciele wrocławskich i dolnośląskich, a także czeskich,
morawskich i niemieckich ośrodków naukowych oraz instytucji i urzędów, zajmujących się teoretycznymi i/bądź praktycznymi aspektami ochrony i planowania krajobrazu, przedstawiając dotychczasowy dorobek poszczególnych jednostek. Oprócz pracowników IRT i gości z zagranicy, wystąpili
m.in. przedstawiciele: Politechniki Wrocławskiej, Uniwersytetu Przyrodniczego, Narodowego Instytutu Dziedzictwa, Dolnośląskiego Zespołu Parków Krajobrazowych oraz Fundacji Karkonoskiej.
Uniwersytet Wrocławski reprezentowała dr Agnieszka Latocha, która w swym wystąpieniu przedstawiła główne kierunki badań krajobrazowych w Instytucie Geografii i Rozwoju Regionalnego.
W tym miejscu ogromne podziękowania dla wszystkich osób, które pomogły w zebraniu materiałów niezbędnych do pełnego przedstawienia prac krajobrazowych prowadzonych w poszczególnych Zakładach w IGiRR.
[email protected]
31
W dniach 8–12 września 2014 r. odbyła się w Trondheim konferencja poświęcona wielkoskalowym ruchom masowym i ich efektom „Slope Tectonics III”. Uczestniczył w niej Piotr Migoń, prezentując referat pt. Large-scale slope remodelling by mass movements – Kamienne Mts, Sudetes
(SW Poland). Sesje referatowe trwały dwa dni, natomiast kolejne trzy były przeznaczone na wycieczkę terenową, do najbardziej spektakularnych miejsc objętych głębokimi osuwiskami ześlizgowymi w zachodniej Norwegii. Potężne ześlizgi i obrywy są przyczynowo wiązane z relaksacją
ścian skalnych po etapie głębokiej erozji rzecznej i lodowcowej, a następnie zaniku lodowców.
Część z nich stwarza istotne zagrożenie dla infrastruktury zlokalizowanej w wąskich dolinach,
a nawet dla miejscowości. W trakcie części terenowej odwiedzaliśmy między innymi miejsca, gdzie
zejście skalnego osuwiska do fiordu wywołało lokalne spiętrzenie wód i zniszczenie przybrzeżnych
miejscowości. Podczas wycieczki wyjątkowo dopisała pogoda, co biorąc realia norweskie było
mało prawdopodobne. Poniżej krótki serwis fotograficzny z Trondheim i wycieczki terenowej.
Uczestnicy konferencji na krawędzi skarpy głównej dużego skalnego osuwiska Ivasnasen koło Oppdal.
Szeroka rynna spływu gruzowego w dolnej
części doliny Innerdalen, powstałego po
silnych opadach w 2003 r.
[email protected]
32
Wspaniała sceneria górnej części doliny Innerdalen. Stoki Skarfjellet (1770 m n.p.m. – po lewej) zostały
objęte przynajmniej dwoma wielkimi osuwiskami ześlizgowymi, których efektem było zablokowanie dna
doliny przez rumosz skalny, spiętrzenie wód potoku i powstanie jeziora. Według wyników datowań przy
użyciu izotopów kosmogenicznych osuwiska te zeszły przed 13 i 7,8 tys. lat.
Słynna Ściana Trolli (Trollveggen), o wysokości ponad 1000 m, jest częścią zbocza głębokiej doliny uchodzącej do morza koło miasta Åndalsnes.
[email protected]
33
Ześlizgom mas skalnych sprzyja predyspozycja strukturalna – nachylenie powierzchni spękań lub foliacji
stromo ku dolinie (po lewej stronie).
Płaskowyż Dovrefjell, ze szczytem Snøhetta (2286 m) na ostatnim planie.
[email protected]
34
Mało znana, osobliwa atrakcja turystyczna Trondheim i pamiątka po II wojnie światowej: pozostałości potężnego betonowego bunkra dla niemieckich łodzi podwodnych. Trondheim było jedną z głównych baz
Kriegsmarine, operującej na Morzu Norweskim.
Zorza polarna nad Trondheim.
[email protected]
35
X Zjazd Geomorfologów Polskich w Toruniu (A. Traczyk, A. Latocha)
W dniach 16–19 września 2014 r. pod auspicjami SGP odbył się w Toruniu na Wydziale Nauk
o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika X Zjazd Geomorfologów Polskich. Hasłem tego jubileuszowego zjazdu były „Krajobrazy młodoglacjalne ich morfogeneza, teraźniejszość i przyszłość”.
W zamyśle organizatorów był on dedykowany prof. Władysławowi Niewiarowskiemu1, nestorowi
polskich geomorfologów i członkowi honorowemu Stowarzyszenia Geomorfolgów Polskich, w 90.
rocznicę jego urodzin. Na konferencji zaprezentowanych zostało ponad 70 referatów i 40 posterów. Zjazd zgromadził blisko 150 osób, reprezentujących prawie wszystkie krajowe ośrodki, prowadzące badania geomorfologiczne. Z ośrodka wrocławskiego uczestniczyło w nim 8 osób:
6 z Zakładu Geomorfologii (F. Duszyński, M. Kasprzak, P. Migoń, A. Latocha, K. Parzóch i A. Traczyk) i 2 z Zakładu Geografii Fizycznej (Z. Jary i P. Owczarek). Zaprezentowały one 7 referatów
(w tym 3 wspólne z reprezentantami innych ośrodków naukowych), oraz 2 postery. Tematyka
wystąpień uczestników z Zakładu Geomorfologii, prezentowana sesjach problemowych, głównie
drugiego dnia obrad, dotyczyła współczesnych procesów geomorfologicznych: (1) referaty: Piotr
Migoń – Georóżnorodność Karkonoszy i obszarów przyległych – w 100-lecie dzieła Georga Güricha;
Agnieszka Latocha – Dawne górnictwo w Masywie Śnieżnika – skala i trwałość przekształceń powierzchni terenu; Andrzej Traczyk, Marek Kasprzak – Plejstoceńska rzeźba stoków masywu Ślęży
(Przedgórze Sudeckie): reinterpretacja na podstawie danych LiDAR oraz pomiarów elektrooporowych (ERT); Filip Duszyński, Piotr Migoń, Mateusz Strzelecki – Piaskowcowe bloki skalne na progach morfologicznych Gór Stołowych – zapis wieloetapowego rozwoju stoku; (2) postery: Krzysztof
Parzóch, Anna Solarska – Morfodynamika stref zabezpieczonych przeciwerozyjnie w Karkonoszach
w świetle monitoringu geomorfologicznego; Andrzej Traczyk, Krzysztof Migała, Marek Kasprzak –
Morfologiczne uwarunkowania reżimu termicznego i cykli mrozowych w karach polodowcowych
i pokrywach blokowych Karkonoszy. Dwa ostatnie dni Zjazdu przeznaczone były na sesje terenowe, które organizatorzy zorganizowali na terenie (1) Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego i Garbu
Lubawskiego (uczestniczył F. Duszyński), (2) Dolnego Powiśla i Pojezierza Pomorskiego - Borów
Tucholskich (M. Kasprzak, P. Migoń, A. Traczyk), oraz (3) w okolicach Torunia.
Ilustracje zawarte w poniższej notatce pochodzą z przedostatniej z wymienionych sesji, której
trasa wiodła przez Kotlinę Toruńską, Dolinę Fordońską (Wisły), krawędziową część Pojezierza
Chełmińskiego, Kotlinę Grudziądzką i Bory Tucholskie do Starej Kiszewy. Trasa ta była niezwykle
urozmaicona, jak na obszar nizinny, pod względem geomorfologicznym oraz krajobrazowym (widokowym). Drugi dzień omawianej sesji terenowej poświęcony był prezentacji założeń i realizacji
multidyscyplinarnego projektu badań Jeziora Czechowskiego na Pojezierzu Starogardzkim prowadzonego we współpracy międzynarodowej pod kierownictwem M. Błaszkiewicza (Zakład Zasobów
Środowiska i Geozagrożeń IGiPZ PAN). W tym młodym jeziorze polodowcowym, które zaczęło się
kształtować w fazie pomorskiej ostatniego zlodowacenia, zachowały się sedymenty denne cechujące się rytmicznym warstwowaniem, co pozwala na określenie tempa wytapiania reliktów lodu
lodowcowego i datowania późniejszych zmian zachodzących w zlewni jeziora. Prowadzone równolegle badania dotyczące współczesnych procesów depozycji oraz monitoring hydrologiczno1
Profesor Władysław Niewiarowski (emerytowany pracownik Zakładu Geomorfologii i Paleogeografii Czwartorzędu UMK) jest uznanym specjalistą w zakresie geomorfologii glacjalnej. Jego badania naukowe, skoncentrowane głównie w strefie młodoglacjalnej Polski
północnej, dotyczyły m.in form martwego lodu oraz paleogeografii, w tym szczególnie kształtowania i rozwoju jezior i rynien glacjalnych w schyłkowym okresie plejstocenu oraz w holocenie. Jest on autorem kilku gruntownych rozpraw oraz kilkudziesięciu prac naukowych, stanowiących trwały wkład do wiedzy o młodoglacjalnej rzeźbie Polski północnej, a także regionalnej geografii fizycznej głównie Kujaw, Pojezierza Chełmińsko-Dobrzyńskiego i Pomorskiego.
[email protected]
36
klimatyczny stanowi natomiast tło dla wyjaśnienia procesów zachodzących w jeziorze w późnym
glacjale i holocenie.
Panorama doliny Wisły koło Świecia. Po lewej stronie Czarcie Góry – 60 metrowej wysokości krawędź doliny
Wisły. (zob. również „Krajobraz / formę miesiąca” na stronach Zakładu Geomorfologii).
Mapa geomorfologiczna otoczenia Jeziora Czechowskiego (źródło: Kordowski J., i in. 2014 – Landform
Analysis 25, dostęp on-line: http://geoinfo.amu.edu.pl/sgp/LA/LA25/LA25_055-075.pdf. Trasa 2. dnia sesji
terenowej wiodła drogami i ścieżkami wokół jeziora.
[email protected]
37
Jezioro Czechowskie o poranku 19 września 2014 r.
Grupa uczestników sesji terenowej nad odsłonięciem utworów budujących terasę jeziorną z okresu późnego
glacjału. Pod cienką pokrywą gleby uprawnej widoczny 40 cm miąższości pokład kredy jeziornej.
[email protected]
38
W V Warsztatach Geomorfologii Strukturalnej (organizowanych przez Komisję Geomorfologii
Strukturalnej Stowarzyszenia Geomorfologów Polskich), które odbyły się w dniach 24–26 września
2014 r. w Zwierzyńcu, wzięli udział Marek Kasprzak i Piotr Migoń. Tematem wiodącym była geneza głównych rysów rzeźby wału Roztocza i jej powiązanie z procesami zachodzącymi w orogenie
karpackim. W pierwszym dniu Warsztatów odbyła się sesja referatowa i posterowa, w ramach
której Marek Kasprzak przedstawił poster pt. Obrazowanie elektrooporowe podłoża na obszarze
o budowie płytowej – uwagi na temat kształtu stoków i cech pokryw stokowych w zależności od
litologii (przykład Gór Stołowych, Sudety Środkowe). Współautorami posteru byli Jarosław Waroszewski (UP Wrocław) i Łukasz Pawlik (obecnie Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie). Główną
częścią Warsztatów była trwająca dwa i pół dnia sesja terenowa, w trakcie której odwiedzono
blisko 20 stanowisk o zróżnicowanej problematyce, niemniej zagadnieniami wiodącymi były drobne struktury tektoniczne (spękania, uskoki) widoczne na ścianach kamieniołomów, wychodnie
zróżnicowanych facjalnie utworów mioceńskich dokumentujących etapy powstawania wału Roztocza i ostańcowe wzgórza w strefie brzeżnej Roztocza. Jeden z punktów terenowych obejmował
przełom Sopotu i rezerwat Czartowe Pole. Dużej klasy atrakcjami była możliwość zwiedzenia wyrobisk podziemnych obszarów pozyskiwania kamieni młyńskich w Senderkach oraz zwiedzenie
ekspozycji skrzemieniałego drewna mioceńskiego w Siedliskach koło Hrebennego, a następnie
możliwość jego samodzielnego poszukania na okolicznych polach. Miejsce to jest planowane jako
centralne dla przygotowywanego Geoparku „Kamienny Las”. W załączeniu krótki serwis fotograficzny.
Przygotowane do transportu, ale
nie wydobyte na powierzchnię koło
młyńskie w podziemnych
wyrobiskach w Senderkach.
[email protected]
39
Kamieniołom wapieni w Józefowie – największy na omawianym terenie.
Jeden z progów skalnych („szumów”) na Sopocie w rezerwacie „Czartowe Pole”, w strefie
krawędziowej Roztocza.
[email protected]
40
Zabytkowa drewniana cerkiew w Woli Wielkiej.
Fragment ekspozycji muzealnej skrzemieniałego drewna w Siedliskach.
[email protected]
41
Ołtarz polowy w Siedliskach, wykonany w całości z fragmentów skrzemieniałego drewna mioceńskiego.
W dniu 30.09.2014 r. dr Agnieszka Latocha uczestniczyła w III krajowej konferencji poświęconej
wdrażaniu Europejskiej Konwencji Krajobrazowej w Polsce pt. „Metodyka identyfikacji i oceny
krajobrazów”, organizowanej przez Generalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Warszawie. Celem
spotkania było z jednej strony podsumowanie dotychczasowych osiągnięć Polski we wdrażaniu
założeń Europejskiej Konwencji Krajobrazowej w 10. rocznicę jej ratyfikacji – w tej części głos zabierali przedstawiciele ministerstw odpowiedzialnych za wdrażanie Konwencji na gruncie polskim.
W drugiej części zaprezentowane zostały wstępne wyniki prac grupy eksperckiej powołanej przez
GDOŚ do opracowania szczegółowych założeń audytu krajobrazowego. Prezentacje dotyczyły metodyki identyfikacji krajobrazów, w tym wyróżniania krajobrazów priorytetowych, oraz metodyki
oceny i waloryzacji krajobrazów na potrzeby zarówno planowania przestrzennego jak i ich ochrony. Spotkaniu, w którym wzięło udział kilkadziesiąt osób – m.in. naukowców, pracowników instytucji samorządowych, planistów, architektów krajobrazu, prawników, urbanistów, leśników i pracowników parków krajobrazowych – towarzyszyły liczne, burzliwe dyskusje. Szczegółowe przedstawienie obu spotkań poświęconych zagadnieniom ochrony, planowania i zagospodarowania
krajobrazu w skali kraju oraz województwa dolnośląskiego zaprezentowane zostanie przez
dr Agnieszkę Latochę w czasie najbliższego posiedzenia naukowego IGRR prowadzonego przez
Zakład Geomorfologii.
Mgr Filip Duszyński odebrał wyróżnienie w XXX konkursie prac magisterskich Polskiego Towarzystwa Geograficznego za pracę "Wpływ zanieczyszczenia powietrza w rejonie wałbrzyskim na szerokość przyrostów rocznych świerka pospolitego" wykonaną w Zakładzie Geografii Fizycznej pod
kierunkiem dr. Piotra Owczarka. Ceremonia wręczenia nagród odbyła się 29 września 2014 r. na
Uniwersytecie Pedagogicznym w Krakowie.
[email protected]
42
Dr Marek Kasprzak opublikował we współautorstwie artykuł dotyczący metody oceny hydromorfologicznego rzek RHS. Praca dostępna jest on-line na stronach czasopisma Inżynieria i Ochrona
Środowiska:
Jusik S., Bryl Ł., Przesmycki M., Kasprzak M., 2014, Ewolucja metody oceny stanu hydromorfologicznego rzek RHS-PL w Polsce, Inżynieria i Ochrona Środowiska, 17, 1, s. 41–62.
Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery
Dzień informacyjny programu Life+
W dniu 01.07.2014 w Centrum Konferencyjno-Szkoleniowym Fundacji Nowe Horyzonty przy
ul. Bobrowieckiej 9 w Warszawie odbył się siódmy Dzień informacyjny programu Life+, zorganizowany przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Ta cykliczna impreza
pomyślana jest jako forum dla wymiany doświadczeń pomiędzy Beneficjentami realizującymi projekty w ramach programu LIFE. Stanowi również okazję do zaprezentowania działań realizowanych w ramach projektów szerokiemu gronu potencjalnych wnioskodawców. Na konferencji projekt LIFE-APIS/PL i Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery reprezentowali Anetta DrzenieckaOsiadacz i Tymoteusz Sawiński.
W trakcie konferencji, na sesji plenarnej, przedstawiono założenia programu LIFE na lata 2014–
2020, jak również zasady jego współfinansowania przez NFOŚiGW. Zaprezentowane zostały także
doświadczenia z aplikacji oraz wdrażania trzech wybranych projektów realizowanych w ramach
LIFE+:
• “Czynna ochrona zagrożonych gatunków i siedlisk na obszarze Natura 2000 Ostoja Wigierska”
(L. Krzysztofiak, Wigierski Park Narodowy)
• “Instalacja demonstracyjna do wysokowydajnej produkcji energii elektrycznej i cieplnej w kogeneracji na bazie zgazowania innowacyjnego paliwa formowanego z odpadów komunalnych
i osadów ściekowych” (A. Primus, Investeko S.A.)
• “Ochrona różnorodności biologicznej na obszarach leśnych, w tym na obszarach Natura 2000 –
promocja najlepszych praktyk” (M. Jędrzejewski, Centrum Koordynacji Projektów Środowiskowych)
Organizatorzy umożliwili również prezentację założeń i osiągnięć innych projektów. Na stoiskach
zaprezentowano 25 projektów realizowanych przez dotychczasowych Beneficjentów programu
LIFE. Wśród nich znalazło się również stoisko projektu LIFE-APIS/PL, realizowanego w naszym Instytucie, we współpracy z Wojewódzkim inspektoratem Ochrony Środowiska we Wrocławiu.
Ze względu na unikalny charakter projektu LIFE-APIS/PL, obejmującego ważną problematykę zanieczyszczeń powietrza i szeroki obszar działania oraz zaawansowane, innowacyjne podejście metodyczne, nasze stoisko cieszyło się dużym zainteresowaniem uczestników imprezy. Przede
wszystkim zainteresowanie budziły kwestie metodyczne, związane z aplikacją modeli prognostycznych WRF i WRF Chem na potrzeby Projektu oraz kwestie dotyczące pozyskiwania danych
operacyjnych. Mieliśmy również okazję podzielić się doświadczeniami i rozwiązaniami, wypracowanymi podczas przygotowania projektu oraz pierwszych faz jego realizacji, w ramach współpracy
[email protected]
43
między Uniwersytetem Wrocławskim (głównym beneficjentem) i Wojewódzkim Inspektoratem
Ochrony Środowiska we Wrocławiu (współbeneficjentem projektu LIFE-APIS/PL).
fot. Tymoteusz Sawiński
[email protected]
44
[email protected]
45
[email protected]
46
Spitsbergen 2014
W dniach 2–11 września 2014 odbył się wyjazd studyjny na Spitsbergen w ramach realizowanego
przez mgr Piotra Muskałę zadania badawczego pt. Studium uwarunkowań klimatu lokalnego Wyspy Arktycznej na przykładzie Spitsbergenu Zachodniego. Został on sfinansowany z dotacji ze środków na działalność statutową służących rozwojowi młodych naukowców/uczestników studiów
doktoranckich, (grant nr 2159/M/IGRR/14). W ramach wyjazdu Piotr Muskała wykonał kwerendę
biblioteczną w University Centre in Svalbard w Longyearbyen oraz uzupełnił posiadaną i opracowywaną w ramach pracy doktorskiej bazę danych meteorologicznych o informacje archiwalne
z Norweskiego Instytutu Polarnego. Istotną częścią wyjazdu było wykonanie rekonesansu terenowego w najmniej zlodowaconej części Wyspy. Panujące tam warunki środowiskowe znacząco różnią się od warunków panujących w otoczeniu Stacji UWr, gdzie prowadzona jest zasadnicza część
badań realizowanych w ramach tematu. Rekonesans objął okolice znajdujących się w intensywnej
recesji lodowców Longyear i Lars oraz znaczną część rozległej Adventdalen. Prace prowadzono
również w dalszych częściach Isfjordu, w tym w Billefjordzie oraz w otoczeniu czoła lodowca Nordenskiolda. Wykonanie tak szerokiego zakresu prac było możliwe dzięki współpracy z dr Sebastianem Sikorą z University Center of Svalbard. Zdjęcia © Piotr Muskała:
Fotografie niepodpisane, ale urokliwe 
[email protected]
47
Autor fotografii w terenie.
Rosyjska osada Pyramiden.
[email protected]
48
Rosyjska osada Pyramiden.
Polar Ecology Conference 2014
W dniach 21–25 września 2014 w Centrum Ekologii Polarnej w Ceskich Budejovicach odbyła się
druga edycja Konferencji Ekologii Polarnej (Polar Ecology Conference 2014). Zakład Klimatologii
I Ochrony reprezentował Piotr Muskała, który przedstawił referat pt Temperature and moisture
variability of the selected types of tundra vegetation and Arctic soils during growing season, SW
Spitsbergn. Został on przygotowany przez zespół autorów w składzie: Krzysztof Migała, Bronisław
Wojtuń, Wojciech Szymański, Piotr Muskała. W konferencji wzięli udział licznie przybyli badacze
Arktyki i Antarktyki z całego świata. Tom abstraktów zaprezentowanych podczas konferencji wystąpień został udostępniony online, na stronie:
http://polar.prf.jcu.cz/data/PEC2014_abstract_book_final.pdf
W dniach 08–11.09.2014 dr hab. Maciej Kryza, dr Małgorzata Werner oraz mgr Kinga Wałaszek
uczestniczyli w międzynarodowej konferencji naukowej „16th International Conference on Harmonisation within Atmospheric Dispersion Modelling for Regulatory Purposes”, zorganizowanej
przez Bułgarską Akademię Nauk. Konferencja miała miejsce w Warnie (Bułgaria). Podczas sesji
tematycznych poruszane były tematy modelowania jakości powietrza w różnych skalach czasowych i przestrzennych, walidacji wyników oraz wykorzystania modelowania w regulacjach prawnych. Przedstawionych zostało 5 posterów:
• Application of WRF-Chem to forecasting PM10 concentrations over Poland
• Application of the WRF-Chem model for a high ozone episode in SW Poland – preliminary results
• Mean annual population exposure to atmospheric particulate matter in Poland
• Comparison of the WRF and Sodar derived planetary boundary layer height
[email protected]
49
• The uncertainty in modelled air concentrations of NOx due to choice of emission inventory
Rozszerzone wersje abstraktów zostaną opublikowane w recenzowanym czasopiśmie International Journal of Environment and Pollution.
XIX-wieczna cerkiew Zaśnięcia Bogurodzicy w Warnie, druga co do wielkości świątynia w Bułgarii.
Sesja plenarna.
[email protected]
50
Sesja posterowa.
[email protected]
51
Pokaz tańca ludowego podczas uroczystej kolacji konferencyjnej
Rytuał odpędzania złych duchów od uczestników konferencji.
[email protected]
52
Testy polowe sodaru bistatycznego
Pod koniec września w Zakładzie Klimatologii i Ochrony Atmosfery pełną parą ruszyły pierwsze
testy polowe prototypowego sodaru bistatycznego. Powstające urządzenie będzie stanowiło
istotną część mobilnej stacji pomiarowej, która w projekcie LIFE-APIS/PL posłuży do oceny jakości
powietrza na potrzeby wersyfikacji modelu.
Urządzenie powstaje we współpracy z Maciejem Zarębskim z krakowskiej firmy ELAT, specjalizującej się w budowie urządzeń teledetekcyjnych stosowanych w badaniach atmosfery. W projekcie
LIFE-APIS/PL za zadanie odpowiedzialni są dr Paweł Netzel oraz dr Jacek Ślopek (specjaliści ds.
modelowania warstwy granicznej).
fot. Tymoteusz Sawiński
[email protected]
53
[email protected]
54
XVII Dolnośląski Festiwal Nauki
W dniach od 19–23 września 2014 r. we Wrocławiu odbył się XVII Dolnośląski Festiwal Nauki,
w którym tradycyjnie aktywny udział wzięli pracownicy i doktoranci Zakładu Klimatologii i Ochrony
Atmosfery. Zaproponowany przez nas program popularnonaukowy obejmował wykłady oraz
warsztaty skierowane przede wszystkim do dzieci i młodzieży. Jak co roku dużym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty „Tak obserwujemy pogodę” prowadzone w Obserwatorium Meteorologicznym Zakładu oraz warsztaty z eksperymentami dla najmłodszych: „Zjawiska pogodowe
w małej filiżance, czyli meteorologia dla każdego”, „Ciepło – zimno, czyli termodynamika dla początkujących” oraz „Kto widział wiatr?”.
Ciekawą tegoroczną propozycję stanowił cykl wykładów ilustrujących w przystępny sposób szczegóły zainteresowań badawczych naszych pracowników i doktorantów. Przedstawiono siedem
wystąpień: „Znaczenie oceanu światowego dla klimatu Ziemi”, „Ekotransport – dlaczego warto
jeździć autobusami i tramwajami?”, „Dlaczego misie polarne nie jedzą pingwinów?”, „Wycieczka
w najdalsze zakątki świata z Google Earth”, „Co klimatolog widzi w słojach... drzew?”, „Halo, tu
tęcza, czyli fotometeory”, „Makarony i jajka sadzone, czyli sekrety jaskiń”.
W przygotowanie obchodów tegorocznego Festiwalu bardzo aktywnie włączyli się także studenci
specjalizacji Klimatologia i Ochrona Atmosfery oraz studenci z Koła Naukowego Studentów
Ochrony Środowiska. Uczestniczyli oni nie tylko w pracach organizacyjnych, ale przygotowali również cieszący się bardzo dużym zainteresowaniem autorski projekt – „Podchody meteorologiczne”.
Podczas Festiwalu mieliśmy również okazję zaprezentować szerszemu gronu odbiorców tematykę
dwóch największych projektów realizowanych w naszym Zakładzie. Projekt KLAPS zaprezentował
wystawę pt. „KLAPS: jak zmienia się klimat w naszym regionie?”, w ramach projektu LIFE-APIS/PL
przygotowano zajęcia warsztatowe – „Czego nie widzisz, a czym oddychasz? Czyli o "mikro potworach" latających w powietrzu”, zrealizowane przy współpracy z Kołem Naukowym Studentów
Ochrony Środowiska oraz „Czy słońce i wiatr napędzą świat?”, zrealizowane przez zespół Zakładu.
Po raz kolejny program przygotowany przez nasz Zakład został wzbogacony o ciekawe warsztaty
pt. „Po czym depczemy, czyli gleba nie jedno ma imię” przygotowane przez zespół Zakładu Geografii Fizycznej. Dzięki świetnej współpracy z geografami fizycznymi, nasza wspólna oferta nabrała
interdyscyplinarnego charakteru, a odwiedzający nas goście mogli w jednym miejscu zapoznać się
z różnymi aspektami funkcjonowania procesów środowiskowych.
Warto podkreślić, że w tym roku pomimo nie do końca sprzyjających warunków pogodowych Zakład Klimatologii i Ochrony Atmosfery odwiedziło około tysiąca dzieci i młodzieży. Bardzo nas cieszy, że wszystko się udało i mamy nadzieję, że za rok znów uda nam się wziąć udział w Festiwalu.
Za wsparcie i pomoc dziękujemy Studentom naszej specjalizacji oraz Studentom z KNS Ochrony
Środowiska!
fot. Magdalena Korzystka-Muskała, Tymoteusz Sawiński, Piotr Muskała
[email protected]
55
[email protected]
56
W okresie sesji zimowej i przerwy międzysemestralnej dr Paweł Netzel odbył staż naukowy w SIL
(Space Informatics LAb, Space Exploration Institute, University of Cincinnati, USA). Kolejny wyjazd
Pawła Netzela do USA i staż naukowy w SIL odbył się w drugiej połowie czerwca i pierwszej połowie lipca. Zakończył się on wyjazdem na konferencję IGARSS 2014 do Quebec w Kanadzie, gdzie
prezentowane były dwa postery "Pattern-based assessment of 2001/2006 land cover change over
the entire U.S." oraz "Retrieval Of pattern-based information from giga-cells rasters – concept and
new software". Na konferencji GIScience 2014 w Wiedniu odbyło się wystapienie zatytułowane:
"Pattern-based approach to knowledge extraction from large geospatial datasets". Efektem staży
w SIL jest wydanie pierwszej finalnej wersji pakietu narzędziowego GeoPAT Toolbox. Pakiet ten
działa w środowisku systemu GRASS i służy do przestrzennej analizy podobieństwa. W celu efektywnego wykorzystania mocy obliczeniowej sprzętu rozpoczęto przenoszenie tego pakietu wraz
z podstawowymi bibliotekami i modułami systemu GRASS do środowiska koprocesora obliczeniowego Intel XEON Phi.
Kto odnajdzie Pawła Netzela?  Konferencja IGARSS 2014 (Quebec, Kanada).
[email protected]
57
Paweł Netzel przygotował system do prezentowania danych (serwis mapowy), które powstały
w ramach innego projektu prowadzonego w SIL a związanego z przetwarzaniem danych CENSUS.
Serwis ten prezentuje gęstość zaludnienia i zróżnicowanie etniczne ludności USA. Prezentowane
dane mają rozdzielczość przestrzenną 90m. Uruchomił on też serwis mapowy gromadzący i prezentujący dane o stacjach meteorologicznych. Jest to rozwiązanie działające jako VGI (Volunteered Geographic Information) system.
Zakład Zagospodarowania Przestrzennego
Minister Nauki i Szkolnictwa Wyższego powołał prof. Stanisława Cioka na członka Zespołu interdyscyplinarnego do spraw oceny wniosków o przyznanie stypendiów naukowych dla wybitnych
młodych naukowców do dnia 31 stycznia 2017 r (Dz.Urz. MNiSW z dn. 21.07.2014. poz.43).
W dniach 18–22 sierpnia dr Sylwia Dołzbłasz i dr Krzysztof Janc wzięli udział w International Geographical Union Regional Conference “Changes, Challenges, Responsibility”, ktora odbyła się
w Krakowie. Konferencja była ważnym polem dla dyskusji w światowej geografii fizycznej oraz
społeczno-ekonomicznej. Zwracano uwagę na wyzwania jakie współcześnie stają przed geografią
oraz jakie jest jej miejsce w świecie nauki oraz praktyki. Uczestnictwo w konferencji umożliwiło
prezentacje wyników prowadzonych badań, dyskusję, wymianę uwag i opinii z naukowcami
o znacznym dorobku naukowym, zajmującymi się pokrewną tematyką. Było top jednym z najważniejszych wydarzeń naukowych w historii polskiej geografii. Dr Sylwia Dołzbłasz wygłosiła referat
pt. “Networking in the borderlands: the role of tourism in transborder cooperation”. Dr Krzysztof
Janc wygłosił/był współautorem następujących referatów: „Connections between cities in cyberspace”; “Educational and professional structure of local self-government leaders: spatial and time
analysis” (wspólnie z Konopski M., Czapiewski K.Ł – IGiPZ PAN); “Knowledge and education on
rural areas” (wspólnie z Czapiewski K.Ł.); “Tacit or codified kinds of knowledge among Polish
farmers” (wspólnie z Czapiewski K.Ł). Ponadto dr Krzysztof Janc wraz z dr K.Ł. Czapiewskim byli
prowadzającymi zgłoszonej przez siebie sesji pt. „Knowledge and Rurality: Creation, Transfer
& Migration” (w ramach dwóch bloków wygłoszono 10 referatów).
W dniach 15–17 sierpnia br. dr Sylwia Dołzbłasz oraz mgr Izabela Bal uczestniczyły w 14 Międzynarodowej “Łódzkiej” Konferencji z Geografii Politycznej w Łopusznej pt. GEOGRAPHICALPOLITICAL ASPECTS OF THE TRANSBORDER CONSERVATION OF NATURAL AND CULTURAL HERITAGE. W tym roku była ona zorganizowana jako pre-konferencja Komisji Geografii Politycznej MUG
przed głównym Kongresem MUG w Krakowie. Konferencja poświęcona była m.in. znaczeniu regionów peryferyjnych w polityce regionalnej, współczesnym wyzwaniom geografii politycznej,
problemom dziedzictwa kulturowego w obszarach transgranicznych. Dr Dołzbłasz wygłosiła referat nt. “Border twin cities in Poland and USA – similarities and differences”. Mgr Bal przedstawiła
[email protected]
58
prezentację nt. “Changes in the spatial planning in the Polish-German borderland after Poland’s
accession to the Schengen Agreement”. Uczestnicy konferencji mieli przyjemność uczestniczyć
w warsztatach terenowych na terenie historycznego regionu Spisz, który obecnie podzielony jest
granicą państwową na części należące do Polski i Słowacji. Ponadto w trakcie spotkania w Łopusznej powołana została Komisja Geografii Politycznej i Historycznej Polskiego Towarzystwa Geograficznego, której przewodniczącym został prof. dr hab. Marek Sobczyński.
W dniach 17–19 września 2014 roku dr Sylwia Dołzbłasz, mgr Anna Grochowska oraz dr hab.
Andrzej Raczyk wzięli udział w międzynarodowej konferencji naukowej pt. „Gospodarka lokalna
i regionalna w teorii i praktyce” organizowanej przez Katedrę Gospodarki Regionalnej Wydziału
Ekonomii, Zarządzania i Turystyki Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu. W trakcie obrad dr
Sylwia Dołzbłasz wygłosiła referat pt. "Transgraniczna otwartość placówek usługowych w miastach podzielonych na granicy polsko-niemieckiej i polsko-czeskiej ", dr hab. Andrzej Raczyk referat pt. "Problemy identyfikacji gmin o zdominowanej strukturze gospodarki",a mgr Anna Grochowska zaprezentowała poster pt. "Zagrożenia i konflikty w zakresie zagospodarowania przestrzennego na terenie Parku Krajobrazowego Sudetów Wałbrzyskich". Konferencja zgromadziła
pond 100 uczestników, którzy przedstawili blisko 60 referatów oraz ponad 50 posterów. W konferencji brali udział przedstawiciele środowisk naukowych oraz praktyków z zakresu polityki regionalnej i gospodarki przestrzennej, w tym wielu gości zagranicznych. Obrady odbywały się w Mysłakowicach koło Jeleniej Góry.
W dniach 20–21 września br. mgr Izabela Bal wzięła udział w polsko-niemieckich warsztatach
z zakresu planowania przestrzennego pt. „Design Space without Borders!”, które odbyły się
w Szczecinie pod patronatem Bundesministerium für Verkehr und digitale Infrastruktur oraz Ministerstwa Infrastruktury i Rozwoju. Mgr Bal wygłosiła referat nt. „Demographic changes and their
impact on the spatial planning in the Polish-German borderland”. Celem warsztatów było nawiązanie współpracy naukowej oraz wymiana doświadczeń w zakresie rozwiązywania transgranicznych problemów przestrzennych, np. w zakresie kształtowania współpracy miast z ich otoczeniem
czy współpracy pomiędzy miastami lub gminami. Podczas warsztatów, które koordynowane były
przez ekspertów-praktyków, wypracowane zostały nowe rozwiązania w zakresie współpracy
transgranicznej, które zostaną zaprezentowane podczas międzynarodowej konferencji naukowej
w Berlinie (14–15 października br.)
W dniu 25 września 2014 dr hab. Dariusz Ilnicki wygłosił w Warszawie, w Instytucie Geografii
i Przestrzennego Zagospodarowania PAN, odczyt pod tytułem „Wybrane przestrzenne aspekty
szkolnictwa wyższego w Polsce”. Problematyka wystąpienia, poza naświetleniem ogólnego tła
funkcjonowania szkolnictwa wyższego w Polsce, koncentrowała się na następujących kwestiach,
a mianowicie: powiązaniach organizacyjnych pomiędzy siedzibą uczelni, a jej filiami traktowanych
jako przesłanka do wyznaczania obszarów oddziaływania; faktycznych obszarach oddziaływania
wyznaczanych w oparciu o pochodzenie kandydatów na studia wyższe; sieci ośrodków kształcenia
na poziomie wyższym i scenariuszach jej zmian.
W dniach 2–4 września dr Krzysztof Janc uczestniczył w The First International Conference of the
APIRAS & the Fifth Congress of Extension and Education in Agriculture and Natural Resources
Management: “Facilitating Information and Innovations for Empowering Family Farmers". Konferencja odbyła się w miejscowości Zandżan (Iran). Należy podkreślić, że tematyka konferencji (go-
[email protected]
59
spodarstwa rodzinne) związana była z ogłoszeniem przez ONZ roku 2014 Międzynarodowym Rokiem Gospodarstw Rodzinnych (International Year of the Family Farm – IYFF). Konferencja odbywała się pod patronatem m.in. FAO, UNDP. Wzięło w niej udział kilkaset osób z blisko 30 państw.
W związku z tematyką konferencji głównie reprezentowane były kraje tzw. rozwijające się.
Dr Krzysztof Janc wygłosił referat pt. „Internet and knowledge flows in family farming” (wspólnie
z Czapiewski K.Ł. – IGiPZ PAN).
Konferencja była wielkim wydarzeniem w Zandżanie – stąd też obecność banerów informujących o niej
w wielu miejscach miasta.
Uczestniczki konferencji
podczas wycieczki
na obszary wiejskie
Azerbejdżanu Irańskiego.
[email protected]
60
Kandovan – irańska Kapodacja.
„Góry Tęczowe” pomiędzy Zandżan a Tabrizem.
[email protected]
61
Góry Elbrus.
Jaskinia Katale khor.
[email protected]
62
Abyaneh – jedna z najstarszych wsi w Iranie.
Przydrożny punkt gastronomiczny.
[email protected]
63
Isfahan.
Ostrzeżenie przed zgubnym nawykiem korzystania z telewizji satelitarnej.
[email protected]
64
Cmentarz Polski w Bandar-e Anzali.
Opracowanie:
Marek Kasprzak
[email protected]
Wrocław, 22 października 2014 r.
Materiały dotyczące spraw Instytutu i spraw poszczególnych Zakładów prosimy nadsyłać do końca każdego
miesiąca na adres e-mail M. Kasprzaka.
[email protected]
65
Spitsbergen, Hornsund. Widok z Przylądka Wilczka na Zatokę Isbjörn (Isbjörnhamna). W tle rysuje się
lodowiec Hansa, na prawo od niego widoczne są wzniesienia Fannytoppen, 390,7 m n.p.m.
(fot. M. Kasprzak, 2014).
[email protected]
66

8-10 - Instytut Geografii i Rozwoju Regionalnego

Transkrypt

Podobne dokumenty

CMS czyli systemy zarządzania treścią