Starostwo Powiatowe Powiatowe Centrum Pomocy

Starostwo Powiatowe
Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
w Piotrkowie Trybunalskim
PROGRAM STRATEGICZNEGO ROZWI ZYWANIA PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH I POMOCY SPOŁECZNEJ
W POWIECIE PIOTRKOWSKIM
________________________________________________________________
PIOTRKÓW TRYB. 2001 r.
Wst p.
Reforma administracji publicznej nało yła na nowo powstałe jednostki
samorz du terytorialnego - powiaty, szereg działa zwi zanych z szeroko poj t
pomocniczo ci
skierowan
do
ró nych
grup
społecznych.
Samorz d
powiatowy w Piotrkowie Trybunalskim, stosownie do mo liwo ci podejmuje to
wyzwanie troszcz c si mi dzy innymi o minimalny poziom warunków ycia
lokalnej społeczno ci i o zapewnienie zrównowa onego rozwoju społecznego.
Efektywne wypełnienie tych zada
wymaga opracowania strategii działa
pozwalaj cych mo liwie kompleksowo oceni istniej ce problemy społeczne
naszego Powiatu oraz zaplanowa
sposoby i terminy ich rozwi zywania
stosownie do posiadanych mo liwo ci. Strategia stanie si
projektowania i realizacji celowych działa
podstaw
- tak aby w znacz cy sposób
sprzyja poprawie warunków ycia ludno ci potrzebuj cej pomocy - maj cych
umocowanie prawne w samorz dzie powiatowym.
2
Wa niejsze działania Starostwa Powiatowego w zakresie polityki
społecznej.
Diagnoz
problemów
społecznych
wyst puj cych
w
Powiecie
przeprowadzono przy zastosowaniu metody SWOT (mocne i słabe strony,
szanse i zagro enia) celem okre lenia, gdzie działania mog i powinny zosta
podj te oraz rozpoznania zagro e , wobec których nale y podj
stosowne
uzgodnienia organizacyjne.
. Proponowana strategia ma charakter ogólny, poniewa koncentruje si na
sprawach
szczególnie
istotnych
społecznie.
Działania
przedstawiaj
uwarunkowania oraz okre laj cztery podstawowe cele strategiczne :
1. Opieka nad rodzin dysfunkcyjn .
2. Ograniczanie patologii i uzale nie .
3. Pomoc osobom niepełnosprawnym.
4. Opieka nad osobami samotnymi, w starszym wieku.
Powy sze cele przedstawiono z okre leniem kluczowych zada wspartych
wła ciwymi działaniami pomocniczymi. W dalszym etapie wy ej wymienione
cele mog
by
podstaw
do opracowania szczegółowych programów
strategicznych ze wskazaniem realizatorów i współrealizatorów,
ródeł
finansowania, wyszacowania kosztów itp. Realizacja tych programów b dzie
jednocze nie realizacj strategii.
Przedstawione cele strategiczne i działania w tym zakresie s wst pnym
efektem przemy le przedstawicieli :
1. Powiatowego Centrum Pomocy Rodzinie,
2. Urz dów Gmin powiatu piotrkowskiego,
3. Gminnych O rodków Pomocy Społecznej,
4. O rodka Adopcyjno-Opieku czego w Piotrkowie Tryb.,
5. Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Piotrkowie Tryb.,
6. Komendy Miejskiej Policji w Piotrkowie Tryb.,
7. Gminnych Komisji do Spraw Rozwi zywania Problemów Alkoholowych,
3
8. Powiatowego Urz du Pracy,
9. Polskiego Czerwonego Krzy a,
10. Organizacji pozarz dowych ( ko cioła katolickiego, kół gospody
wiejskich),
11. Słu by Zdrowia w Piotrkowie Tryb.,
12. Powiatowych szkół ponadgimnazjalnych (w Bujnach, Wolborzu,
Czarnocinie, Szydłowie i Sulejowie).
4
CEL STRATEGICZNY I
OPIEKA NAD RODZIN DYSFUNKCYJN .
Istota problemu, aktualna sytuacja.
Na trudn
sytuacj
dzieci cz ci rodzin naszego Powiatu wpływa
bezrobocie, trudno ci w sprzeda y płodów rolnych, jak i niska ich warto
sprzeda y. Taka sytuacja „przesuwa” coraz wi ksz cz
w sfer
niedostatku i ubóstwa, które nie maj
rodzin rolniczych
w praktyce
mo liwo ci
aktywnego przeciwdziałania takiemu procesowi. Utrzymywanie si
przez
dłu szy czas trudnej sytuacji bytowej w rodzinach prowadzi cz sto do
marginalizacji materialnej i społecznej znacznej rzeszy rodzin i pozostaj cych
w nich dzieci. Rodziny te najcz ciej odznaczaj
si
zaburzon
struktur
w postaci nieustabilizowanych formalnie i społecznie zwi zków, rozkładem
po ycia mał e skiego. Zjawiska patologiczne powszechnie wyst puj ce w tych
rodzinach to nadu ywanie alkoholu, przemoc, łamanie norm moralnych
i społeczno-prawnych. Cz sto s to rodziny wielodzietne i niepełne. Negatywne
skutki
tych
zjawisk
najcz ciej
dotykaj
dzieci.
Dziecko
yj ce
w takich warunkach nara ane jest na prze ywanie do wiadcze prowadz cych
do zaburze jego rozwoju i sieroctwa społecznego.
Od urodzenia a do pełnoletno ci, a zapewne i dłu ej, rodzina jest dla
dziecka podstawowym rodowiskiem wychowania, rozwoju i socjalizacji. Je li
rodzice biologiczni nie spełniaj swoich zada , pozbawiaj c dziecko opieki
rodzicielskiej, lepsz form opieki dla takiego dziecka jest rodzina zast pcza.
W powiecie piotrkowskim zaznacza si
zast pczych, co wymusza konieczno
stały wzrost liczebno ci rodzin
podejmowania działa ekonomiczno –
organizacyjnych w kierunku jako ciowego rozwoju zast pczej opieki rodzinnej.
Jak dowodz obserwacje, bez zorganizowanego systemu działa na rzecz
rodzin, wi kszo
rodzin dotkni tych problemem patologii, przemocy, biedy nie
jest w stanie prawidłowo funkcjonowa w rodowisku.
5
ZADANIE
1. Rozwijanie
rodzinnych
form
nad
dzieckiem
osieroconym
lub
dysfunkcyjnym.
DZIAŁANIE
1. Zacie nienie współpracy PCPR z O rodkiem Adopcyjno-Opieku czym,
oraz organizacjami pozarz dowymi, działaj cymi na rzecz dzieci
osieroconych.
2. Prowadzenie (przez O rodek Adopcyjno-Opieku czy) szkolenia rodziców
i kandydatów do pełnienia funkcji :
- rodziny zast pczej,
- pogotowia opieku czego,
- rodziny adopcyjnej,
- rodzinnego domu dziecka.
ZADANIE
2. Tworzenie systemu wsparcia dla rodzin w rozwi zywaniu problemów
w rodzinie.
DZIAŁANIA
1. Powołanie zespołu d/s poradnictwa specjalistycznego przy Powiatowym
Centrum Pomocy Rodzinie w Piotrkowie Tryb. (konsultanci : pedagog,
psycholog, prawnik).
2. Prowadzenie przez zespół konsultantów grup wsparcia,
- w oparciu o metod psychologicznej pracy grupowej,
- w formie warsztatów na temat chorób alkoholowych, przemocy
w rodzinie, treningu asertywno ci.
3. Prowadzenie (przez organizacje pozarz dowe, jednostki wyznaniowe)
porad konsultacji w zakresie problemów rodzinnych dotycz cych spraw
wychowawczych, patologii w rodzinie, przemocy itp.
6
4. Udost pnienie (przez Urz dy Gmin, PCPR, Poradnie PsychologicznoPedagogiczne) rodzinom potrzebuj cym pomocy psychospołecznej
i prawnej.
5. Współpraca PCPR z innymi instytucjami pozarz dowymi zajmuj cymi
si pomoc rodzinie.
6. Praca socjalna Gminnych O rodków Pomocy Społecznej z rodzin
poprzez wspieranie rodowiska.
7. Uruchomienie (pilota owo) punktów konsultacyjnych w gminach.
ZADANIE
3. Tworzenie
specjalistycznych
placówek
rozwi zywania
problemów
społecznych.
DZIAŁANIA
1. Dokonanie przez PCPR diagnozy Powiatu w zakresie „rodzin w kryzysie”
2. Ewentualne zabezpieczenie (przez Starostwo Powiatowe) pomieszcze
i opieki dla rodzin w kryzysie poprzez zorganizowanie O rodka
Interwencji Kryzysowej.
3. Przygotowanie przez urz dy gmin (stosownie do mo liwo ci) mieszka
socjalnych i mieszka chronionych.
7
CEL STRATEGICZNY II
OGRANICZENIE PATOLOGII I UZALE NIE .
Istota problemu, aktualna sytuacja
Coraz powszechniejszym staje si zjawisko alkoholizmu i narkomanii.
Utrwalaj si negatywne wzorce zachowa . Pogł bia si dysfunkcyjno
Du a cz
społecze stwa nie potrafi odnale
rodzin.
własnej to samo ci w mocno
stresogennych warunkach ycia, wzrasta agresja słowna i fizyczna, stwierdzana
jest przemoc fizyczna, psychiczna i seksualna. Trudno jest ustali aktualne
wska niki dotycz ce przemocy. Jest to problem w du ej mierze ukryty.
Zgromadzone dane nie odzwierciedlaj problemu. Uzale nienia ci le ł cz si
z przemoc i dotycz wszystkich członków rodziny patologicznej. Najcz ciej
sprawcami przemocy s m czy ni a ofiarami w ogromnej wi kszo ci kobiety
i dzieci.
rodowiskiem wymagaj cym szczególnego rodzaju pomocy s rodziny
patologiczne z wyst puj cymi uzale nieniami od alkoholu i narkotyków,
a dzieci z tych rodowisk cierpi nie tylko niedostatek, ale równie nara one s
na wpływ uzale nionych rodziców. Wymagaj zatem szczególnego traktowania
i ochrony. Wobec narastania problemów wynikaj cych z alkoholizmu,
narkomanii, uzale nie
i przemocy w rodzinie, ofiary nie mog
si
czu
osamotnione, za terapia i edukacja w tym zakresie musi by w mo liwie
szybkim tempie udoskonalona.
ZADANIE
1. Przeciwdziałanie uzale nie .
8
DZIAŁANIA
1. Zorganizowanie poradnictwa dla osób i rodzin dotkni tych problemem
uzale nie (przez Gminne Komisje do Spraw Rozwi zywania Problemów
Alkoholowych).
2. Prowadzenie działa profilaktycznych i szkoleniowych na temat skutków
nadu ywania alkoholu (Komenda Miejska Policji).
3. Zorganizowanie cyklicznej edukacji w zakresie zwalczania narkomanii
obejmuj cej
dzieci
i
młodzie
(szkoły
ponadgimnazjalne
przy
współudziale Komendy Miejskie Policji).
4. Nawi zanie współpracy (Komendy Miejskiej Policji) z o rodkami
specjalistycznymi, fundacjami i monarem celem przeprowadzenia
rodowiskowych szkole w zakresie uzale nie .
5. Utworzenie szkolnych grup konsultacyjnych zło onych z przedstawicieli
policji, pracowników socjalnych , reprezentantów szkoły i rodziców.
6. Przygotowanie i wdra anie (przez Słu b Zdrowia) lokalnych programów
promocji „Zdrowego trybu ycia”.
ZADANIE
2. Tworzenie systemu wsparcia dla osób uzale nionych.
DZIAŁANIA
1. Współdziałanie (PCPR) z Pełnomocnikami i Komisjami do spraw
Rozwi zywania Problemów Alkoholowych – tworzenie programów
lokalnych w tym zakresie.
2. Rozwa enie
mo liwo ci
utworzenia
wspólnej
poradni
dla
z problemami alkoholowymi dla 11 gmin i miasta Piotrkowa Tryb.
3. Organizowanie (przez urz dy gmin):
-
wietlic rodowiskowych lub socjoterapeutycznych
- klubów wspieraj co-integracyjnych dla dzieci i młodzie y,
- grup samopomocowych dla osób uzale nionych typu „AA”
9
osób
4. Prowadzenie spotka problemowych w istniej cych grupach
rodowiskowych np. w Kołach Gospody Wiejskich.
ZADANIE
3. Przeciwdziałanie patologii.
DZIAŁANIA
1. Utworzenie (przez PCPR) banku danych dotycz cych kadry terapeutów,
trenerów i instytucji uprawnionych do prowadzenia działa edukacyjnych
w zakresie patologii społecznej.
2. Obj cie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) opiek
dzieci
z rodzin patologicznych.
3. Zorganizowanie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) opieki
i czasu wolnego dzieciom z rodzin patologicznych w
wietlicach
rodowiskowych, ogniskach, klubach itp.
4. Tworzenie przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej grup wsparcia dla
rodziców i dzieci rodowisk patologicznych.
5. Reedycja
przez
Gminne
O rodki
Pomocy
Społecznej
konkursu
plastycznego dla dzieci i młodzie y pt. „Pami tajcie o zakazie sprzeda y
alkoholu nieletnim”.
6. Systematyczne kontrolowanie przez Gminne Komisje do Spraw
Rozwi zywania Problemów Alkoholowych punktów sprzeda y alkoholu
pod k tem przestrzegania zakazu sprzeda y alkoholu nieletnim.
10
CEL STRATEGICZNY III
POMOC OSOBOM NIEPEŁNOSPRAWNYM.
Niepełnosprawno
niepełnosprawno
to nie tylko dysfunkcja fizyczna człowieka,
posiada
równie
konsekwencje
funkcjonowania
w rodowisku, pełnienia ról społecznych, samorealizacji zawodowej. Medycyna
w miar
precyzyjnie i obiektywnie potrafi okre li
stopie
i rodzaj
niepełnosprawno ci w oparciu o kryterium kliniczne, trudniej okre li
zdolno
funkcjonowania w
jest
yciu. Niekorzystnie dla niepełnosprawnych
naszego Powiatu przedstawia si ich sytuacja bytowa, warunki mieszkaniowe
i brak wyposa enia w przedmioty ułatwiaj ce codzienne ycie. Od mo liwo ci
finansowych osób niepełnosprawnych zale y mo liwo
leczenia, rehabilitacji,
sposób od ywiania, zakup sprz tu ułatwiaj cego prawidłowe funkcjonowanie.
Kumulowanie si
upo ledzenia zdrowotnego i materialnego łatwo generuje
popadanie w ubóstwo i wył czenie z ycia społecznego. Dlatego niedostatek
materialny łatwo wywołuje efekty wtórne doprowadzaj c do samoograniczania
potrzeb, d e
czy nawet wzmacniania ogólnej pasywno ci
yciowej
i ogranicze funkcjonalnych.
Parafrazuj c nale y podkre li , e sytuacja osób niepełnosprawnych jest
gorsza od osób pełnosprawnych, dlatego te nale y podj
działania prowadz ce
do szeroko podj tej aktywizacji i rehabilitacji osób niepełnosprawnych.
Osoby niepełnosprawne nale y postrzega jako partnerów posiadaj cych
ograniczone ale tak e twórcze uczestnictwo w ró nych sferach
społecznego. Szczególn
trosk
nale y obj
ycia
dzieci niepełnosprawne i ich
rodziny. W rodzinie dziecko zaspokaja swoje potrzeby biologiczne, psychiczne,
emocjonalne, a w sytuacji dziecka niepełnosprawnego rodzina pełni dodatkowo
funkcj terapeutyczn . Realizacja tej funkcji b dzie pełna je li rodzina b dzie
wspierana mi dzy innymi wiedz
jak piel gnowa
11
dziecko chore, by nie
dopu ci do zaniedba zdrowotnych, utrzyma aktualny stan zdrowia i przede
wszystkim by stymulowa popraw zdrowia i mo liwo ci rozwoju dziecka.
ZADANIE
1. Aktywizacja zawodowa osób niepełnosprawnych.
DZIAŁANIA
1. Zwi kszenie dost pno ci (przez Powiatowy Urz d Pracy) do usług
doradztwa zawodowego.
2. Wspieranie (przez PCPR) pracodawców tworz cych miejsca pracy dla
osób niepełnosprawnych.
3. Udzielanie (przez PCPR i Powiatowy Urz d Pracy) po yczek osobom
niepełnosprawnym na rozpocz cie działalno ci gospodarczej.
4. Prowadzenie (przez Powiatowy Urz d Pracy) szkole i przekwalifikowa
z uwzgl dnieniem psychofizycznych mo liwo ci osób niepełnosprawnych
i potrzeb rynku.
5. Intensyfikacja (przez Powiatowy Urz d Pracy) działa
po rednictwa
pracy przy poszukiwaniu miejsc pracy.
6. Wspieranie pracodawców rodkami Funduszu Pracy aktywnych form
przeciwdziałania bezrobociu z uwzgl dnieniem osób niepełnosprawnych.
ZADANIE
2. Rehabilitacja społeczna osób niepełnosprawnych.
DZIAŁANIA
1. Dofinansowanie ze rodków PFRON do turnusów rehabilitacyjnych (PCPR).
2. Łamanie barier funkcjonalnych i architektonicznych, urbanistycznych
i w komunikowaniu si w miejscu zamieszkania osób niepełnosprawnych
(PCPR).
3. Pomoc w zaopatrzeniu, niezb dne pomoce techniczne w tym przedmioty
ortopedyczne i rodki pomocnicze (PCPR).
12
ZADANIE
3. Opieka nad dzieckiem niepełnosprawnym.
DZIAŁANIA
1. Prowadzenie (przez Polski Czerwony Krzy , Słu b Zdrowia) szkole dla
rodzin, opiekunów, wolontariuszy sprawuj cych opiek nad dzieckiem
niepełnosprawnym.
2. Uruchomienie (przez Gminne O rodki Pomocy Społecznej) „galerii”
promuj cej umiej tno ci dzieci niepełnosprawnych.
3. Udzielenie pomocy (przez PCPR) przy rozwijaniu pozainstytucjonalnych
form pomocy i wsparcia.
4. Intensyfikacja promowania (przez Słu b Zdrowia, Polski Czerwony
Krzy ) działa profilaktyki i o wiaty zdrowia oraz tolerancji i pomocy
wobec niepełnosprawnych.
13
CEL STRATEGICZNY IV
OPIEKA NAD OSOBAMI W PODESZŁYM WIEKU, SAMOTNYMI.
Istota problemu , aktualna sytuacja
Narastaj cym problemem społecznym jest zwi kszaj ca si liczba osób
osamotnionych. Wiele z nich yje w stale powi kszaj cej si izolacji, w wyniku
licznych, negatywnych skutków ( apatia, depresja, zagro enie utraty zdolno ci
samodzielnego radzenia sobie i potrzeba stałej opieki z zewn trz). Sytuacja tych
osób pogarsza si
z wiekiem, gdy
mi dzy innymi pojawiaj
si
coraz
liczniejsze problemy zdrowotne.
Do wiadczenie wskazuje, e mimo intensywnej opieki, poczucie osamotnienia
dla wielu ludzi stanowi decyduj cy powód, poddawania si opiece stacjonarnej,
chocia w wielu przypadkach nie jest konieczna całodobowa opieka w domach
pomocy społecznej .
Obserwuje si rosn c
liczb przewlekle chorych, niepełnosprawnych
i osób w podeszłym wieku, ponadto istnieje brak systemu opieki
długoterminowej
–
tj.
wystarczaj cej
piel gnacyjnych.
Dlatego
powszechne
liczby
jest
zakładów
wymuszanie
opieku czo
na
-
szpitalach
hospitalizacji chorych wymagaj cych tylko piel gnacji z tak zwanych przyczyn
społecznych. Wi kszo
przebywa
w
domu
z tych ludzi nie chciałaby te
pomocy
społecznej.
do ko ca
Kilkumiesi czna
ycia
intensywna
piel gnacja, rehabilitacja i edukacja w zakresie radzenia sobie z problemami
niepełnosprawno ci mo e pozwoli
domu pod opiek
na dobre funkcjonowanie we własnym
piel gniarki domowej lub opiekunki w ramach systemu
piel gniarsko – opieku czego.
14
ZADANIE
1.
Rozszerzenie
działalno ci
rodowiskowej
opieki
dla
osób
samotnych i w starszym wieku.
DZIAŁANIA
1.
rodowiskowe
zdiagnozowanie
(przez
Gminne
O rodki
Pomocy
Społecznej) potrzeb w zakresie opieki nad osobami przewlekle chorymi,
samotnymi i w starszym wieku.
2. Uruchomienie, stosownie potrzeb i mo liwo ci agencji piel gniarskoopieku czych (gminne o rodki pomocy społecznej, samorz dy gmin,
publiczna słu ba zdrowia, zainteresowane piel gniarki).
15
Oczekiwane efekty realizacji Programu Strategii Rozwi zywania
Problemów Społecznych i Pomocy Społecznej
Poprawa warunków ycia osób wymagaj cych pomocy społecznej poprzez:
1. Utworzenie spójnego systemu realizacji zada Pomocy Społecznej
w powiecie piotrkowskim.
2. Pobudzanie społecznej aktywno ci do działa samopomocowych.
3. Wzrost społecznej wiadomo ci w rozwi zywaniu problemów lokalnych
z zakresu pomocy społecznej.
4. Zwi kszanie skuteczno ci instytucjonalnego oddziaływania
skierowanego do rodowisk wymagaj cych pomocy.
5. Stymulowanie i wspomaganie inicjatyw lokalnych prowadz cych do
zmniejszenia rozmiarów ubóstwa.
6. Wypracowanie sposobów diagnozowania problemów społecznych
w powiecie piotrkowskim.
7. Innowacje w zakresie polityki społecznej.
8. Motywacje rodzin dotkni tych lub zagro onych patologi społeczn do
zmiany stylu ycia.
9. Zapobieganie i przeciwdziałanie problemom uzale nie .
10. Zwi kszanie opieki nad osobami starszymi i samotnymi.
11. Zwi kszanie akceptacji rodowiska lokalnego wobec osób
niepełnosprawnych.
12. Zwi kszanie mo liwo ci uczestnictwa osób niepełnosprawnych w yciu
publicznym.
13. Zwi kszanie mo liwo ci samodzielnego funkcjonowania osób
niepełnosprawnych.
16