Alpy Nadmorskie - Alpines-Hoppel-Skalniak

ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
Alpy Nadmorskie
Autor: Michał Hoppel
Alpy Nadmorskie (Maritime Alps)
to jeden z najdalszych południowo-zachodnich zakątków Alp. Znajdują się blisko
granicy francusko-włoskiej i stanowią granicę pomiędzy francuską prowincją Alpes-Maritimes
i włoską prowincją Cuneo. Z gór bardzo blisko jest już do Do Morza Śródziemnego
- około 150 km. Najcenniejsza przyrodniczo część tego łańcucha górskiego jest
objęta parkiem narodowym Mercantour National Park. LINK DO GALERII ZDJĘĆ {moszoomthumb imgid=104 itemid=43 caption=(Anemone narcissiflora)}
{moszoomthumb imgid=139 itemid=43 caption=(Viola calcarata)}
Ten piekny
zakątek Alp nie jest masowym celem dla turystów, którzy częściej z konieczności
oglądają wierzchołki tych gór jadąc nad Lazurowe Wybrzeże do Monte Carlo,
Cannes i Nicei. Ta część Francji należy do Prowansji, jest ciepła i bardzo
słoneczna. W niższych obszarach panuje klimat śródziemnomorski, a temperatura
zimą nie spada poniżej zera. Jest to niezwykle przyjemny i malowniczy region -
połączenie spokoju Prowansji z rosnącą lawendą i innymi przyjemnymi ziołami z
całkiem wysokimi górami, które sięgają wysokości prawie 3300m. Zróżnicowanie
klimatu zależne od wysokości jest tam nadzwyczaj widoczne. Doliny i niższe
łańcuchy górskie o wysokości około 1000m mają zupełnie inna szatę roślinną, niż
partie gór o 500, 1000 i 2000 metrów wyższe.
Do tego
wspaniałego zakątka Alp wybraliśmy się w Klubie Skalniczkarzu Praga na
wycieczkę w czerwcu 2008 roku, żeby przez niecały tydzień podziwiać wspaniałą
wiosenną i letnią przyrodę. Po dość długiej
18-godzinnej podróży autokarem i przejeździe tunelem pod przełęczą Col di Tende
zobaczyliśmy Alpy Nadmorskie. Od rana, pomimo niezbyt bystrego wzroku po nocy
spędzonej w autobusie, widzieliśmy na skałach piękne skalnice Saxifraga
callosa var. Lingulata, krótych białe, długie na 20-40cm kwiatostany
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59
ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
zwisały w wapiennych ścian wąwozów. Po drodze mijaliśmy stolicę regionu
turystycznego, miasto Tende, skąd blisko już było do miejsca naszego pobytu -
Saint Dalmas di Tende. Była to mała miejscowość, przez którą przebiegała droga
nad Lazurowe Wybrzeże. Mieszkaliśmy w jednym z dwóch hoteli w wiosce, w której
można było odczuć autentyczny klimat regionu nie zepsuty przez turystykę. W trakcie czerwcowego
pobytu trwały rozgrywki EURO 2008, więc razem z szefem hotelu mogliśmy w
międzynarodowym gronie obejrzeć kilka wspaniałych meczów. O wspaniałym
klimacie, regionie, posiłkach i winach mógłbym pisać długo, ale cel tej
wycieczki był nieco inny.
Pierwszego
dnia jeszcze przed zakwaterowaniem w hotelu zgodnie z tradycją udaliśmy się na
wycieczkę w góry. Nasz dzielny kierowca zaparkował autobus w Les Meches
(1400m), skąd udaliśmy się w dolinę Miniery (Vallon de la Miniere). Już na
początku doliny nie można było nie zauważyć ostro różowych kęp Saponaria
ocymoides rosnących na skałach oraz wysokich okazów Asphodels albus. Idąc dalej doliną podziwialiśmy
bujnie rosnące okazy Primula marginata, które zawsze rosły w dość
wilgotnych osłoniętych miejscach. Z tej doliny pochodzi mieszaniec P. x
miniera będący naturalną krzyżówką P.marginata i P.allioni.
Wydaje się to dość możliwe w tej dolinie, ponieważ tutaj górny zakres występowania P.allioni pokrywa się
z dolnym zakresem P.marginana. Dalej już w podgrupach podążaliśmy w górę doliny w tempie
odpowiednim do kondycji po nocy (nie)przespanej w autokarze, badając różne jej
części. Jedną z atrakcji był sam potok o 10-metrowej szerokości, który stanął
na naszej drodze. Naturalnym rozwiązaniem było przejście na boso przez rwący
potok około półmetrowej głębokości - kamienie wcale nie były sliskie .
W nagrodę znaleźliśmy się na pięknej alpejskiej łące, na której rosły dwa
gatunki Globularia, Linaria, Trollius europaeus, Saponaria ocymoides,
Iberis sempervirens i wiele innych. Na piargach prowadzących do skał można
było znaleźć białe Helianthemum
appeninum, niebieską Gntiana acaulis oraz ciemiernika Helleborus
foetidus, który już miał zawiązane nasiona. Po godzinie 14:00 łąka
najlepiej prezentowała się z pozycji leżącej (...).
{moszoomthumb imgid=130 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=117 itemid=43}
Bardziej ambitni turyści dotarli do górnych partii doliny do
schroniska Refuge des Merveilles, a
reszta cieszyła się widokiem pięknych alpejskich łąk. Na uwagę zasługiwała tez
nowatorska konstrukcja pewnego urządzenia codziennego użytku (fr. La Toilette)
umieszczonego w odważny sposób nad strumykiem. Ten dzień zakończył się dość
szybko po ciekawej kolacji, a wszyscy zbieraliśmy siły na kolejną wycieczkę.
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59
ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
Następnego
dnia mieliśmy przyjemność degustować (po słowo ‘spożywać' znaczyłoby zbyt dużo)
typowe francuskie kontynentalne śniadanie w zestawie: sok
pomarańczowy/herbata/mleko, rogalik i bułeczka z masłem lub dżemem. Po tak
imponującej dawce kalorii i krótkiej przejażdżce autobusem ruszyliśmy w góry z
polany Casterino na wysokości 1550m. Ten dzień miał przynieść nam niezapomniane
wrażenia.
Dojechaliśmy
autobusem do polany Casterino (1550m), skąd dość stromą ścieżką przez las
zmierzaliśmy do alpejskich łąk, które już na wysokości 1900m zachwycały
bogactwem roślinności. Masowo rósł tam Anemone narcissiflora, a w wielu
miejscach nie można było przejść obojętnie obok modrakowych kwiatów goryczki Gentiana
acaulis. Na tej wysokości żółta sasanka Pulsatila alpina subsp. apiifolia była dość wysoka - około 30 cm.
Dalej udaliśmy się w kierunki
Mont Chajol (2290m), skalistego masywu zbudowanego z wapienia. Na skałach kwitł
na biało Iberis saxatilis, ale to nie on był głownym celem tej
wycieczki. Na wapiennych skałach znaleźliśmy piękną skalnicę Saxifraga
diapensioides w pełni kwitnienia, a także Saxifraga lingulata subsp. lingulata, która jeszcze nie kwitła na
tej wysokości. W dolinach na wys.
600m była już w pełni kwitnienia. Blisko szczytu Mont Chajol na wysokości 2200m
rosło też żółte Erysimum helveticum, które w ogrodzie niestety nie jest
tak zgrabne. Na grani Mont Chajol rosła tez piękna Gentiana acaulis, dużo
bardziej zwięzła i niższa, niż 500 metrów niżej na łące. Pulsatila alpina
subsp. alpina występowała tu prawie masowo, a pomiędzy roślinami o białych
kwiatach można było spotkać żółtą pododmianę (apiifolia), ale już dużo
niższą i zwartą niż na łące. Vitaliana primuliflora rosła w niewielkich
kępach na grani w pełnym słońcu i przyciągała wzrok intensywnym żółtym kolorem.
Po zejściu niżej na alpejskie łąki na wysokość około 1800-1900m można było się
nacieszyć widokiem ogromnej ilości storczyków Dactylorhiza sambucina i
kilku innych gatunków. W Alpach Nadmorskich występuje wiele gatunków storczyków,
uczestnicy wyprawy bardziej zainteresowani tym rodzajem mieli dużo storczykowych atrakcji. Na
rozległych
łąkach rosły też różne formy fiołka Viola calcarata w barwach białej,
fioletowej i żółtej; były to imponujące zwarte kępy z pewnością poprawiające
humor pasącym się tam owcom. Zejście do autobusu nie było łatwe, bo zostawienie
tych łąk wymagało sporego samozaparcia. Dopiero myśl, że w hotelu czeka
prowansalska obiadokolacja pomagała przyspieszyć kroku. Wieczorem podczas meczu
Euro 2008 duża grupa degustowała regionalne wino, a kibicowanie w gronie
francusko-czesko-polskim było jednym z ciekawszych doświadczeń tej wyprawy.
{moszoomthumb imgid=110 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=133 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=108 itemid=43}
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59
ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
Kolejnego
dnia pojechaliśmy na południe, w niewysokie wapienne łańcuchy górskie w okolicy
miasta Fontan. Tam właśnie na stromych pionowych skałach podziwialiśmy
pierwiosnki Primula allioni. Rosły one na niezbyt dużej wysokości bezwzględnej,
około 1000m, ale bardzo wysoko na skałach. Niestety o tej porze roku były już
przekwitnięte, a żeby oglądać je w porze kwitnienia, trzeba by odwiedzić je dwa
i pół miesiąca wcześniej. Pomimo tego można było zauważyć kilka skromnych
kwiatków, które zostały zachowane specjalnie dla nas. Prymule te rosną
wyłącznie w Alpach Nadmorskich na niewielkich wysokościach, tylko na skałach
wapiennych. Dokładnie był to wapienny zlepieniec - konglomerat, czyli
pokruszona skała wapienna ponownie posklejana nowym spoiwem wapiennym w
procesie osadowym na dnie morza. Skały te miały liczne szczeliny i nierówności,
w których sadowiły się prymulki. Nie widziałem żadnego egzemplarza rosnącego w
normalnej glebie - wszystkie były przyklejone do skał. W większości rosły od
strony północnej, ewentualnie niezupełnie północnej, ale osłoniętej od ostrego
słońca. Wiele z nich rosło u wejścia skalnych jaskiń, gdzie znajdowały chłód i
cień. Prawie zawsze rośliny sytuowały się pod przewisem skalnym, czyli w
miejscu gdzie bezpośrednio nie padał na nie deszcz. Był to wspaniały widok -
dziesiątki małych kępek prymulek przyklejonych do skał, z reguły poza zasięgiem
człowieka. Nie spotkałem roślin większych niż około 10cm. Wyraźnie dało się
zauważyć różne formy - rośliny mniejsze i większe, o różnych kształtach i
barwach liści. W sezonie kwitnienia musi to być niesamowity widok. Skały te
musiały w lecie mocno przesychać, tym bardziej że był to bardzo ciepły
niewysoki zakątek Alp Nadmorskich, co potwierdza moje wcześniejsze obserwacje,
że rośliny dużo lepiej latem znoszą przesuszenie niż nadmierną wilgoć .Dzień był bardzo upalny, więc po taaakiej wycieczce i powrocie do
punktu startu pozostało już tylko wypić zimne piwo w cieniu na kamiennym rynku małego starego
miasteczka,
z którego rozpościerał się wspaniały widok na okolicę. Tego dnia zobaczyłem to
co było moim głównym powodem wyjazdu w te góry, widziałem P.allioni w
naturalnym środowisku i teraz będę mógł zapewnić jej dużo lepsze warunki na
moim ogrodzie.
{moszoomthumb imgid=119 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=129 itemid=43}
W niedzielę udaliśmy się jeszcze
dalej na południe, w okolicę miasteczka Saorge, gdzie było jeszcze niżej i
cieplej. Cała grupa udała się do doliny Villon Maurion, a ja postanowiłem tego
dnia zmienić nieco trasę - udac się do miasta Saorge i poszukać Mszy Św w
katolickim kościele. Miasto to położone jest około 100m powyżej dna doliny
(400m n.p.m.) i wcale nie było łatwo się do niego dostać, ponieważ zbocza
doliny są bardzo strome. Do miasta prowadziły długie kamienne schody, gdzie na
wysokich wapiennych ścianach rosły dorodne kępy skalnicy Saxifraga cochlearis - tak ta skalnica
rośnie także w tak ciepłym klimacie, a u nas wytrzymuje największe mrozy. W
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59
ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
okolicy miasta rosły gaje oliwne, a pod figowcami pasły się osiołki. W
kamiennych wąskich uliczkach można się było schronić przed piekącym słońcem i cieszyć się smakiem
kawy
lub wczesnego lunchu. Po południu wracając okrężną drogą do autobusu odczułem
na własnej skórze moc prowansalskiego słońca, a 3-godzinny spacer wspominam
jako bardzo wyczerpujący. Kolejny dzień miał być zupełnie inny.
Ostatni dzień był dla nas
doświadczeniem wysokich surowych gór i wspaniałego krajobrazu granitowej
doliny. Wystartowaliśmy szybko z polany Casterino, tak samo jak pierwszego
dnia. Tym razem jednak poszliśmy w zupełnie innym kierunku, do doliny Valmasque
i jeziora Le Lac Vert (2233m). Różnica wzniesień podczas wycieczki wynosiła
tylko 730m, ale mieliśmy do pokonania dość dużą odległość - w sumie około 15km.
Po kolei widać było różne piętra roślinności, na początku z drogi widoczne było
spore stanowisko Asphodelus albus, a dalej dolina porośnięta była mocno
różanecznikami Rododendron ferrugineum, pośród których kwitły piękne
fiołki Viola calcarata. W bardziej zacienionych miejscach, często
jeszcze przy płatach śniegu krzyczały swoim niewybrednym fioletem małe urdziki Soldanella
alpina. Rośliny te formują pąki w poprzednim roku i dlatego jak tylko
stopnieje śnieg ( a często i z pod śniegu) bardzo szybko pokazują kwiaty. W
uprawie pąki te często bywają uszkadzane przez ślimaki lub grzyby i pleśnie
podczas mokrej zimy, co powoduje bardzo ich słabe kwitnienie. Na szczęście w
tej dolinie kwitły bardzo obficie. W podobnych warunkach rośnie większość
urdzików, a równie mały i piękny jest S.pusilla o długich dzwonkowatych
kwiatach, którego spotkałem rok wcześniej w bułgarskich górach Riła. W
wilgotnych miejscach w dolinie często występowały prymule P.marginata,
które były już przekwitnięte oraz P.latifolia o gładkich nie ząbkowanych
liściach - w pełni kwitnienia. Pierwiosnek ten był coraz piękniejszy wraz ze
wzrostem wysokości - bardziej zwarte rośliny miały więcej kwiatów niż te
rosnące niżej. Na wysokości około 2100m obficie kwitła Primula marginata
o wysokości 5cm, cała pokryta kwiatami. Bardzo blisko jeziora Le LacVert na
stromych granitowych skałach rósł kolejny endemit Alp Nadmorskich -
majestatyczna Saxifraga floruenta. Ta rzadka roślina tworzy wielką
rozetę zielonych liści przypominającą nieco Sempervivum i po
przekwitnięciu rozeta ginie, rozmnażając się z nasion. Na skałach rosła
samotnie w bardzo niedostępnych miejscach. Nad jeziorem roztaczał się wspaniały
wysokogórski krajobraz, ponieważ jezioro otoczone było szczytami o wysokości
około 3000m.Drodze powrotnej na wysokości 2200m rosło jeszcze piękne Silene
excapa w pełni kwitnienia. W drodze powrotnej podziwialiśmy te same
rośliny, a dodatkowo na łące znaleźliśmy żółte tulipany Tulipa sylvestris
var. Australis. W tym samym czasie inna grupa znalazła te tulipany z
czerwonym kolorem spodu 3 płatków. {moszoomthumb imgid=122 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=126 itemid=43}
{moszoomthumb imgid=141 itemid=43}
Po dotarciu na parking i
obowiązkowym myciu w strumyku wsiedliśmy do autobusu, który zawiózł nas
bezpiecznie aż do czeskiej Pragi. Wyprawa pozostawiła w nas swój ślad, bo te
góry i klimaty trudno zapomnieć. Moje hodowane w szklarni Prymule allioni
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59
ALPINES.PL
:
ROŚLINY SKALNE - SKALNICKY - ALPINES
zyskają dzięki niej w 2009 roku nowe mieszkanie - wapienną ścianę, gdzie będą
zasiedlać północną stronę. Z głową pełną nowych pomysłów na skalniaki dające
jeszcze lepsze warunki do rozwoju roślin wróciłem do Poznania, odwiedzając po
drodze kamieniołom amfibolitu niedaleko Kamiennej Góry. Z tych kamieni będzie
zbudowany nowy skalniak, co prawda nie ‘Nadmorski', ale w miejscu starego
stawu, czyli 'prawie jak nadmorski' . Kiedyś wrócę w te góry, żeby zobaczyć
kwitnące Primule allioni . . .
http://www.alpines.home.pl/p/Joomla
Kreator PDF
Utworzono 3 March, 2017, 17:59