zmiana studium - zał. nr 1 - UWARUNKOWANIA TEKST

Transkrypt

STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WRONKI
Załącznik nr 1
do Uchwały Nr
Rady Miasta i Gminy Wronki
z dnia
STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
MIASTA I GMINY WRONKI
CZĘŚĆ I
UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
TEKST UJEDNOLICONY
Wronki 2010, 2012, 2015
Ujednolicone studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki, w części dotyczącej uwarunkowań
zagospodarowania przestrzennego, składa się z:



Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy
Wronki z 2010 r. uchwalonego Uchwałą Nr XLIII/325/2010 Rady Miasta i Gminy
Wronki z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki,
Częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Wronki w rejonie ul. Mickiewicza z 2012 r. uchwalonej Uchwałą
Nr XXV/229/2012 Rady Miasta i Gminy Wronki z dnia 19 grudnia 2012 r. w sprawie
uchwalenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Wronki w rejonie ulicy Mickiewicza,
Częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy Mickiewicza
w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto z 2015 r.
uchwalonej Uchwałą Nr …………… Rady Miasta i Gminy Wronki z dnia
………………. r. w sprawie uchwalenia częściowej zmiany studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów
położonych w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości
Stróżki i Stare Miasto.
 część I – opisowa: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki. Uwarunkowania zagospodarowania
przestrzennego Miasta i Gminy Wronki.”,
 część I – opisowa: „Częściowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Wronki w rejonie ulicy Mickiewicza.
Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego.”,
 część I – opisowa: „Częściowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów
położonych w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie
miejscowości Stróżki i Stare Miasto. Uwarunkowania zagospodarowania
przestrzennego.”,
 rysunek w skali 1 : 25 000: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Wronki. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego.”
z oznaczonymi terenami częściowych zmian studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego,
 rysunek w skali 1 : 5 000: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Wronki wraz z przyległymi terenami. Uwarunkowania
zagospodarowania przestrzennego.” z oznaczonymi terenami częściowych zmian
studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.
2
STUDIUM
UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW
ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
MIASTA I GMINY WRONKI
CZĘŚĆ I
WRONKI, czerwiec 2010
----------------------------------------------------------------------------------------------
3
1.
WPROWADZENIE ..................................................................................................... 7
1.1. PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA ................................................................... 7
1.2. CEL, ZADANIA I ISTOTA STUDIUM ................................................................... 8
1.3. TOK FORMALNO-PRAWNY OPRACOWANIA .................................................. 9
2.
UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU MIASTA I GMINY
W REGIONIE ............................................................................................................ 10
2.1. UWARUNKOWANIA REGIONALNE ................................................................. 10
2.2. SYSTEM POWIĄZAŃ ZEWNĘTRZNYCH ......................................................... 15
2.2.1. Komunikacja ......................................................................................................... 15
2.2.2. System powiązań przyrodniczych ......................................................................... 15
3.
UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNO-PRZYRODNICZE ........................... 17
3.1. UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI TERENU I GEOMORFOLOGIA ......... 17
3.2. GEOLOGIA ............................................................................................................. 18
3.2.1. Zasoby surowców naturalnych .............................................................................. 18
3.3. ZASOBY WODNE ................................................................................................. 19
3.3.1. Wody podziemne ................................................................................................... 19
3.3.2. Wody powierzchniowe .......................................................................................... 20
3.4. KLIMAT .................................................................................................................. 21
3.5. GLEBY. UŻYTKOWANIE TERENU. .................................................................. 23
3.6. SZATA ROŚLINNA. OBSZARY WAŻNE I OSTOJE PTAKÓW. ...................... 24
3.7. ISTNIEJĄCE OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ ............ 26
3.8. STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO ...................................................... 31
3.8.1. Wody podziemne ................................................................................................... 31
3.8.2. Wody powierzchniowe .......................................................................................... 31
3.8.3. Gleby ..................................................................................................................... 32
3.8.4. Powietrze atmosferyczne ....................................................................................... 32
3.8.5. Klimat akustyczny ................................................................................................. 33
3.8.6. Pola elektromagnetyczne ....................................................................................... 35
4.
HISTORYCZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU
PRZESTRZENNEGO ............................................................................................... 35
4.1. KRÓTKI RYS HISTORYCZNY ............................................................................ 35
4.2. Noty historyczne wybranych wsi i charakterystyka przestrzenna ........................... 36
4.3. OBIEKTY I OBSZARY CHRONIONE ................................................................. 41
4
4.3.1. Wykaz obiektów i obszarów chronionych w mieście Wronki .............................. 41
4.3.2. Wykaz obiektów i obszarów chronionych na terenie gminy ................................ 50
4.4. STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE I STREFY OCHRONY
ARCHEOLOGICZNEJ ........................................................................................... 65
4.4.1. Stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków .................................. 65
4.4.2. Strefy ochrony archeologicznej ............................................................................. 65
4.4.3. Cmentarze .............................................................................................................. 65
5.
UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE MIASTA I GMINY
WRONKI .................................................................................................................... 67
5.1. LUDNOŚĆ .............................................................................................................. 67
5.2. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ....................................................................... 74
5.2.1. Usługi .................................................................................................................... 74
5.2.2. Działalność produkcyjna ....................................................................................... 77
5.2.3. Rolnictwo .............................................................................................................. 79
5.2.4. Leśnictwo .............................................................................................................. 81
5.3. POZIOM I WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI W MIEŚCIE WRONKI .................. 86
6.
TURYSTYKA, WYPOCZYNEK I REKREACJA ................................................. 90
6.1. CHARAKTERYSTYKA GMINY POD WZGLĘDEM TURYSTYCZNYM ....... 90
6.2. NAJWAŻNIEJSZE ATRAKCJE TURYSTYCZNE W MIEŚCIE I GMINIE
WRONKI ................................................................................................................. 90
6.2.1. Atrakcje przyrodnicze: .......................................................................................... 90
6.2.2. Atrakcje pozaprzyrodnicze: ................................................................................... 91
6.3. INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA ............................................................... 94
6.3.1. Baza noclegowa ..................................................................................................... 94
6.3.2. Restauracje ............................................................................................................ 94
6.3.3. Infrastruktura obsługująca ruch turystyczny w Puszczy Noteckiej ....................... 94
6.4. Ruch turystyczny ..................................................................................................... 95
6.4.1. Trasy i szlaki rowerowe ........................................................................................ 95
6.4.2. Szlaki turystyczne piesze....................................................................................... 95
6.4.3. Szlak kajakowy doliną Warty................................................................................ 97
6.4.4. Szlaki konne .......................................................................................................... 98
6.5. Agroturystyka .......................................................................................................... 98
6.6. Sport, wypoczynek i rekreacja ............................................................................... 100
6.6.1. Działalność sportowa .......................................................................................... 100
5
6.6.2. Rekreacja i wypoczynek ...................................................................................... 101
6.6.3. Drogi rowerowe ................................................................................................... 102
7.
UWARUNKOWANIA ROZWOJU SYSTEMÓW TECHNICZNYCH ............. 103
7.1. TRANSPORT I KOMUNIKACJA ....................................................................... 103
7.1.1. Komunikacja drogowa - sieć transportowa na terenie miasta i gminy Wronki: . 103
7.1.2. Komunikacja kolejowa ........................................................................................ 107
7.1.3. Komunikacja autobusowa ................................................................................... 108
7.2. INFRASTRUKTURA TECHNICZNA ................................................................. 108
7.2.1. Sieć wodociągowa ............................................................................................... 108
7.2.2. Kanalizacja sanitarna i deszczowa ...................................................................... 109
7.2.3. Energia elektryczna ............................................................................................. 110
7.2.4. Gaz....................................................................................................................... 111
7.2.5. Ciepło .................................................................................................................. 112
7.2.6. Telekomunikacja i systemy informatyczne ......................................................... 114
7.2.7. Gospodarka odpadami ......................................................................................... 114
6
1. WPROWADZENIE
1.1.
PRZEDMIOT I CEL OPRACOWANIA
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
wprowadza obowiązek sporządzania przez gminy studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gminy jako dokumentu określającego jej politykę
przestrzenną. Ustawa z 2003 r., w odróżnieniu od uprzednio obowiązującej, wprowadziła
zmiany, zwłaszcza w procedurze jego sporządzania. Obecnie sporządzanie studium uległo
większemu uspołecznieniu, przewidziano składanie wniosków przez obywateli, wyłożenie do
publicznego wglądu projektu studium, publiczną debatę, możliwość złożenia uwag
i wniosków (przy konieczności rozstrzygania ich przez Burmistrza i Radę Miejską). Dla
projektu studium określono w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia
2004 r. zakres i formę projektu.
Zgodnie z wymaganiami powyższego Rozporządzenia studium składa się z następujących
części:
1. część I – opisowa: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego
miasta
i
gminy
Wronki.
Uwarunkowania
zagospodarowania
przestrzennego Miasta i Gminy Wronki.”- stanowiąca załącznik Nr 1.
2. część
II
–
opisowa
zatytułowana
„Studium
uwarunkowań
i
kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki. Kierunki zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki.” - stanowiąca załącznik Nr 2.
3. Rysunek w skali 1:25 000: „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy Wronki. Uwarunkowania zagospodarowania przestrzennego.” stanowiący załącznik Nr 3.
przestrzennego miasta Wronki wraz z przyległymi terenami. Uwarunkowania
zagospodarowania przestrzennego.”- stanowiący załącznik Nr 4.
przestrzennego gminy Wronki. Kierunki zagospodarowania przestrzennego.” stanowiący załącznik Nr 5.
przestrzennego
miasta
Wronki
wraz
z
przyległymi
terenami.
Kierunki
zagospodarowania przestrzennego.”- stanowiący załącznik Nr 6.
7. Rozstrzygnięcie o sposobie rozpatrzenia uwag, stanowiące załącznik Nr 7.
7
Załączniki nr 1 i 2 stanowią zasadnicze ustalenia studium określające kierunki rozwoju
miasta w powiązaniu z uwarunkowaniami jej rozwoju, a wraz z załącznikami nr 3, 4, 5 i 6
(rysunkami studium) stanowią politykę przestrzenną gminy.
Na podstawie tych dokumentów podejmowane będą decyzje planistyczne, w tym
podejmowanie uchwał w sprawie przystąpienia do sporządzania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego. W trakcie sporządzania opracowań planistycznych
kierunki określone w tych dokumentach będą stanowiły wytyczne dla opracowań
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego (art. 17 pkt. 4 ustawy o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym). Załączniki te będą podstawą do stwierdzania zgodności
planów zagospodarowania przestrzennego z ustaleniami studium (art. 20 ustawy
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym).
Część opisowa (załączniki nr 1 i 2) zawiera opis uwarunkowań zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy, stanowiący zbiór informacji na temat stanu istniejącego
zagospodarowania obszaru miasta i gminy, aktualnego stanu rozwoju społecznogospodarczego, uwarunkowań środowiskowych, kulturowych, ekonomicznych, technicznych
i prawnych. Opis zawiera ponadto ustalenia w zakresie kierunków rozwoju miasta i gminy,
wraz z omówieniem i uzasadnieniem przyjętych rozwiązań. Część ta stanowi podstawy
informacyjne, bazę danych o mieście i gminie, która będzie wykorzystywana w dalszych
opracowaniach planistycznych.
1.2.
CEL, ZADANIA I ISTOTA STUDIUM
Studium jest opracowaniem o charakterze strategicznym (generalnym),
jest „osią”
systemu planowania przestrzennego na poziomie miasta i gminy.
W Studium określona jest także polityka informacyjna miasta i gminy przynajmniej
w zakresie gospodarki przestrzennej, która może być częścią strategii informacyjnej
zorientowanej na promocję miasta i gminy oraz tworzenie informacyjnych podstaw dla
bieżących decyzji administracyjnych i działań organizatorskich.
Podstawowymi zadaniami opracowywanego studium są:
-
rozpoznanie aktualnej sytuacji miasta i gminy, istniejących uwarunkowań oraz
problemów związanych z jej rozwojem;
-
sformułowanie kierunków rozwoju i zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy,
a także podstawowych zasad polityki przestrzennej i zasad ochrony interesu
publicznego;
8
-
stworzenie podstaw do koordynacji sporządzania planów miejscowych i wydawania
decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, wydawanych bez planów
miejscowych;
-
promocja miasta i gminy.
Na proces sporządzania Studium składają się następujące prace (etapy):
-
rozpoznanie uwarunkowań rozwoju miasta i gminy;
-
określenie kierunków zagospodarowania przestrzennego;
-
sformułowanie polityki przestrzennej.
Na etapie rozpoznania uwarunkowań rozwoju miasta i gminy, na podstawie istniejących
opracowań oraz przeprowadzonych dodatkowo badań i analiz, określa się potrzeby i aspiracje
społeczeństwa, władz i grup interesu, główne problemy funkcjonowania miasta i gminy, jego
zasoby oraz procesy i zjawiska mające wpływ na stan przestrzeni. Rozpoznanie zasobów
miasta
i
gminy
obejmuje
rozpoznanie
stanu
środowiska
przyrodniczego,
stanu
i funkcjonowania środowiska kulturowego, wyposażenia w infrastrukturę techniczną
i transportową, wyposażenia w infrastrukturę społeczną, rozpoznanie aktualnej struktury
własnościowej gruntów, rozpoznanie potencjału demograficznego i intelektualnego,
rozpoznanie potencjału ekonomicznego i gospodarczego, rozpoznanie sytuacji na rynku pracy
i problemów bezrobocia.
Część prac analitycznych nad Studium tworzy rzetelną bazę informacyjną na temat stanu
zagospodarowania i funkcjonowania miasta, co pozwoli władzom przygotować i opracować
koncepcje rozwoju oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, podejmować
decyzje administracyjne w przypadkach terenów, dla których nie opracowano planu.
Korzyści wynikające z opracowania Studium
-
Określenie polityki przestrzennej miasta i gminy oraz stworzenie podstaw dobrego
gospodarowania jego przestrzenią (polityka prowadzona przez władze miasta).
-
Usprawnienie funkcjonowania miasta i gminy w zakresie gospodarki przestrzennej
(wydawanie decyzji, sporządzanie dalszych opracowań planistycznych i programów
branżowych).
-
Łatwość dostępu do informacji poprzez zbudowanie systemu informacyjnego
o zagospodarowaniu przestrzennym i funkcjonowaniu miasta i gminy.
1.3.
TOK FORMALNO-PRAWNY OPRACOWANIA
Prace nad przygotowaniem Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki przebiegały w następujących terminach:
9
-
Podjęcie Uchwały Rady Miasta i Gminy Wronki Nr X/57/2007 z dnia 28 czerwca
2007 r. o przystąpieniu do sporządzenia „Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego Miasta i Gminy Wronki”;
-
Ogłoszenie o przystąpieniu do sporządzania studium, zawiadomienie organów
administracji państwowej, instytucji i jednostek organizacyjnych o przystąpieniu
do opracowania Studium, pismo znaki 7320-2/07 z dnia 11 lipca 2007 r. wraz
z rozdzielnikiem;
-
Konsultacje i omawianie koncepcji na spotkaniach roboczych zespołu autorskiego
z Burmistrzem Miasta Wronki;
-
Prezentacja Studium na Komisjach Rady Miasta;
-
Zaopiniowanie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
przez Gminną Komisję Urbanistyczno-Architektoniczną w dniu 11 czerwca 2008r.;
-
Udostępnienie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
organom właściwym do jego uzgodnienia/zaopiniowania w dniach od 24 kwietnia
2009 r. do 4 sierpnia 2009 r.;
-
Wyłożenie projektu Studium do publicznego wglądu w dniach od 31 sierpnia 2009 r.
do 1 października 2009 r.;
-
Ponowne opiniowanie i uzgadnianie w trybie przepisów o ochronie przyrody
i środowiska w dniach od 19 lutego 2010 r. do 17 maja 2010 r.;
-
Ponowne wyłożenie projektu Studium do publicznego wglądu w dniach od 21 kwietnia
2010 r. do 23 maja 2010 r.;
-
Uchwalenie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
przez Radę Miasta Wronki na sesji w dniu 30 czerwca 2010 r. uchwałą
nr XLIII/325/2010
2. UWARUNKOWANIA ZEWNĘTRZNE ROZWOJU MIASTA
I GMINY W REGIONIE
2.1.
UWARUNKOWANIA REGIONALNE
Gmina miejsko-wiejska Wronki położona jest w województwie wielkopolskim w powiecie
szamotulskim. Powierzchnia łączna miasta i gminy liczy 301,72 km2 z czego 5,81 km2
zajmuje miasto. Wronki sąsiadują z ośmioma gminami są to: od północy gminy powiatu
czarnkowsko - trzcianeckiego: Drawsko, Wieleń i Lubasz, od wschodu i południa gminy
10
powiatu szamotulskiego: Obrzycko, Ostroróg i Pniewy oraz od południa i zachodu gminy
powiatu międzychodzkiego: Chrzypsko Wielkie i Sieraków.
Uwarunkowania regionalne dla rejonu obszaru metropolitalnego określone zostały
w planie zagospodarowania przestrzennego województwa wielkopolskiego, uchwalonym
przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego uchwałą Nr XLII/628/2001 z 26 listopada
2001 r., ogłoszoną w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego Nr 35, poz.
1052 z 2002 r. (lit.). Zgodnie z „Planem…..” Wronki położone są w oddaleniu od głównych
stref przyspieszonego rozwoju społeczno-gospodarczego. Delimitacja granic Poznańskiego
Obszaru Metropolitalnego (POM) wykazała niewielkie powiązania funkcjonalno –
przestrzenne na poziomie lokalnym między metropolią poznańską a gminą, w związku
z powyższym Wronki znalazły się poza granicami POM.
Rys. 1. Poznański Obszar Metropolitalny. Zdelimitowane granice
Źródło: WBPP, „Delimitacja Poznańskiego Obszaru Metropolitalnego”,2007r.
URL: http://www.wbpp.poznan.pl/opracowania/POM/POM.html
11
Miasto Wronki wskazane zostało w sieci osadniczej regionu jako ośrodek o znaczeniu
lokalnym. Analiza zróżnicowanych warunków przyrodniczych oraz powiązań pomiędzy
różnymi rejonami w województwie wielkopolskim pozwoliła na wyodrębnienie stref
(obszarów), w ramach których winna być prowadzona odmienna polityka przestrzenna
pozwalająca na maksymalne wykorzystanie ich walorów przy równoczesnej ochronie
wszystkich elementów środowiska przyrodniczego i kulturowego. Teren miasta i gminy
Wronki położony jest na obszarze przenikania się trzech stref:
-
strefa intensywnej gospodarki rolnej - w części południowej obejmuje obszary
charakteryzujące się stosunkowo wysokim wskaźnikiem jakości rolniczej przestrzeni
produkcyjnej (powyżej średniej krajowej). Priorytetowe zadanie w tej strefie to ochrona
gleb wysokich klas bonitacyjnych przed degradacją. Tereny te stanowią zaplecze
żywnościowe dla Wielkopolski (i nie tylko) oraz bazę surowcową dla przemysłu rolnospożywczego, którego rozwój winien być preferowany głównie w ramach tej strefy.
Podniesienie lesistości wskazane jest tu głównie poprzez wprowadzanie zadrzewień
śródpolnych i przydrożnych. Obecny wysoki poziom gospodarki rolnej pozwoli
stosunkowo łatwo przejść proces restrukturyzacji, jakiemu całe rolnictwo musi być
poddane.
Rys. 2. Strefy zróżnicowanej polityki przestrzennej
Źródło: WBPP, „Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego”,
URL: http://www.wbpp.poznan.pl/opracowania/PLAN/KIERPOLPRZESTRZ/strfunkcprzyr.htm
12
-
strefa leśno – rekreacyjna z rolnictwem ekologicznym - obejmuje tereny ze znacznym
udziałem lasów i objęte różnymi formami ochrony, z urozmaiconą rzeźbą i jeziorami,
z malowniczym krajobrazem. Gospodarowanie powinno być tu podporządkowane funkcji
rekreacyjnej, która wprawdzie nie będzie wiodącą (z wyjątkiem nielicznych rejonów), ale
w istotny
sposób
może
wspomóc
finansowo
mieszkańców.
Stąd
propozycja
przekształcenia tradycyjnego rolnictwa w rolnictwo ekologiczne, dostosowane z jednej
strony do oczekiwań rekreantów, z drugiej - do wymogów ochrony cennych walorów
środowiska przyrodniczego.
-
strefa związana z rzeką Wartą - w strefie tej zachodzi potrzeba:
-
prowadzenia działań zmierzających do ograniczenia zagrożenia powodzią,
-
dostosowania koryt rzecznych do żeglugi,
-
odbudowy i rozbudowy urządzeń portowych,
-
realizacji przystani wodnych (sportowych, turystycznych),
-
rekreacyjnego zagospodarowania dolin z uwzględnieniem walorów przyrodniczych
i kulturowych tego obszaru,
-
ochrony środowiska przyrodniczego, szczególnie w ramach terenów już objętych
prawną ochroną jak i proponowanych do objęcia ochroną, w szczególności ochrona
doliny rzecznej Warty jako Obszaru Chronionego Krajobrazu.
„Strategia rozwoju miasta i gminy Wronki”(Brol R. i inni., 1998r.) określa cele
strategiczne rozwoju miasta i gminy Wronki z wykorzystaniem istniejących szans i potencjału
oraz wyeliminowaniem zagrożeń. Wizja rozwoju gminy obejmuje m.in. następujące
założenia:
-
w zakresie funkcji gminnych – Gmina Wronki stanowić będzie harmonijny lokalny
układ „społeczno – gospodarczo – przestrzenny”, którego atutem jest różnorodna
paleta funkcji (tj. rodzajów działalności) charakterystycznych dla szczebla gminnego,
integrujących obszary wiejskie i miasto Wronki w jedną funkcjonalną całość;
-
w zakresie funkcji ponadlokalnych – Istotną rolę odgrywać będą funkcje o zasięgu
ponadlokalnym (powiatowym) oraz regionalnym. Do pierwszych z nich zaliczać się
będą funkcje obsługi małej i średniej przedsiębiorczości oraz funkcje szkolnictwa
ponadpodstawowego i kultury, do drugich – funkcje turystyczno – wypoczynkowe,
a także sport;
13
-
w zakresie funkcji ponadregionalnych – Utrzymana zostanie ranga zlokalizowanych
w gminie Wronki funkcji o znaczeniu ponadregionalnym, tj. funkcji przemysłowej
oraz funkcji realizowanych przez zakład karny;
-
w zakresie lokalnego ekosystemu - lokalny ekosystem - charakteryzujący się
wysokim poziomem zalesienia, bogatą i różnorodną fauną i florą, czystym leśnym
powietrzem, czystą wodą w rzekach, stawach leśnych i jeziorach – stanowić będzie
istotny walor gminy decydujący o skali i strukturze funkcji turystyczno wypoczynkowej, a także walor gminy, z którego codziennie korzystać będą jej
mieszkańcy;
-
w zakresie lokalnej polityki gospodarczej - w gminie Wronki prowadzona będzie
aktywna lokalna polityka gospodarcza, której celem będzie stymulowanie rozwoju
małej i średniej przedsiębiorczości;
-
w zakresie obszarów wiejskich - obszary wiejskie gminy cechować będzie
wielofunkcyjność. Równorzędnymi podmiotami w strukturze gospodarczej tych
obszarów będą: gospodarstwa rolne, firmy zajmujące się skupem, przechowywaniem
i przetwórstwem produktów rolnych, gospodarstwa agroturystyczne i ekoturystyczne
oraz inne podmioty produkcyjne i usługowe;
-
w zakresie funkcji turystycznej i rekreacyjno-wypoczynkowej – istotnym
elementem struktury funkcjonalno – przestrzennej gminy Wronki będą funkcje
turystyczne, rekreacyjno – wypoczynkowe oraz sportowe; Elementami tych funkcji
będą:
-
kąpieliska i ośrodki sportów wodnych;
-
centrum rekreacyjno – sportowe we Wronkach,
-
małe jeziora i stawy leśne zagospodarowane dla potrzeb wędkarstwa,
-
odpowiednio zagospodarowane piesze i rowerowe szlaki leśne,
-
tereny planowo przeznaczone pod zabudowę domków letniskowych,
-
gospodarstwa agroturystyczne.
Jako cele strategiczne rozwoju lokalnego wskazano przede wszystkim:
-
zapewnienie w danych warunkach lokalnych oraz zewnętrznych maksymalnej
aktywności gospodarczej podmiotów lokalnych;
-
zapewnienie w danych warunkach lokalnych oraz zewnętrznych, poziomu
warunków bytowych oraz możliwości konsumpcyjnych społeczności lokalnej;
-
użytkowanie zasobów lokalnych zgodnie z zasadami ekorozwoju.
14
„Strategia….” wskazuje również zadania strategiczne, które poprzez cele operacyjne mają
prowadzić do realizacji przyjętych celów strategicznych. Powyższa informacja nie
wyczerpuje zawartych w „Strategii…”danych i wniosków, jednak jej ustalenia uwzględnione
zostały w ustaleniach studium.
2.2.
SYSTEM POWIĄZAŃ ZEWNĘTRZNYCH
2.2.1. Komunikacja
Miasto Wronki położone jest w oddaleniu od głównych dróg krajowych. Przez teren gminy
przebiega sieć dróg wojewódzkich, zapewniających dogodne powiązania w ramach
województwa oraz powiązania zewnętrzne z pozostałymi regionami kraju.
Główną drogą wiążącą miasto Wronki z siecią dróg krajowych jest droga wojewódzka
nr 182 Międzychód – Sieraków- Wronki - Czarnków - Ujście przecinająca miasto i tereny
położone w południowej części gminy w relacji północny-wschód, południowy - zachód.
Droga ta zapewnia połączenie Wronek z drogą krajową nr 11 w kierunku północnym oraz,
na zachodzie, z drogą krajową nr 24 w kierunku Berlina. Kolejne ważne połączenia to
droga nr 184 Wronki – Ostroróg - Szamotuły w kierunku Poznania.
Pozostałe powiązania drogowe o charakterze lokalnym to:
-
w kierunku zachodnim - droga wojewódzka nr 150 Wronki – Sieraków;
-
w kierunku południowym - droga nr 186 Wróblewo – Kwilcz;
-
w kierunku północnym - droga nr 140 Wronki – Jasionna – Ciszkowo.
Brak połączeń drogowych w relacji północ – południe związany jest głównie
z występowaniem znacznego kompleksu leśnego Puszczy Noteckiej.
Ważnym elementem komunikacji zewnętrznej jest linia kolejowa nr 351 (E59) relacji
Poznań- Szamotuły – Wronki – Krzyż - Szczecin.
2.2.2. System powiązań przyrodniczych
Przyrodniczy system obszarów chronionych północno zachodniej Wielkopolski związany
jest z rzekami Wartą i Notecią oraz kompleksem leśnym Puszczy Noteckiej. Na krajowy
system obszarów chronionych, które tworzą w tym rejonie ciągły system obszarów
chronionych, składają się: Obszar Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka, Sierakowski
Park Krajobrazowy zlokalizowany na południowy zachód od gminy, Obszar Chronionego
Krajobrazu Dolina Noteci, który od północy przylega do OCHK Puszcza Notecka oraz
w kierunku wschodnim Obszar Chronionego Krajobrazu Dolina Wełny i Rynna PołanieckoWągrowiecka.
15
Uzupełnieniem krajowej sieci obszarów chronionych jest sieć NATURA 2000, która daje
merytoryczne podstawy do zachowania dziedzictwa przyrodniczego w skali kontynentu.
Na podstawie tzw. Dyrektywy Siedliskowej 92/43/EWG w sprawie ochrony siedlisk
naturalnych oraz dzikiej fauny i flory i Dyrektywy Ptasiej 79/409/EWG w sprawie ochrony
dziko żyjących ptaków wyznaczono Specjalne Obszary Ochrony Siedlisk (SOO) oraz
Obszarów Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO). Rejon międzyrzecza Warty i Noteci to obszar
gdzie występuje nagromadzenie siedlisk i gatunków ptaków, które wskazane są do objęcia
ochroną w ramach sieci NATURA 2000. Północna, leśna część gminy wchodzi w skład
rozległego obszaru OSO Puszcza Notecka PLB300015, który rozciąga się od Skwierzyny na
zachodzie, przez Pojezierze Międzychodzko-Pniewskie po linię Oborniki – Rogoźno na
wschodzie. Obszar ten łączy się z obszarem OSO Dolina Dolnej Noteci PLB080002 na
północnym-zachodzie oraz z obszarami OSO Nadnoteckie Łęgi PLB300003 i SOO Dolina
Noteci PLH300004. W rejonie Sierakowa w ramach propozycji organizacji pozarządowych
„Shadow list” proponowany jest obszar SOO Ostoja Międzychodzko-Sierakowska.
Rys. 3. Wronki na tle istniejących i proponowanych obszarów NATURA 2000.
Źródło:URL: http://www.mos.gov.pl
W ramach sieci ECONET-PL, rejon Puszczy Noteckiej został sklasyfikowany jako
węzłowy o znaczeniu krajowym 3K – Puszczy Noteckiej, który od południa łączy się
z węzłem o znaczeniu międzynarodowym 5M - Międyrzeckim. Choć sieć ECONET-PL nie
16
posiada umocowania w polskim prawie, stanowi koncepcję spójnej sieci powiązań pomiędzy
obszarami o wysokiej bioróżnorodności i winna być uwzględniona w polityce przestrzennej
regionu.
3. UWARUNKOWANIA GEOGRAFICZNO-PRZYRODNICZE
3.1.
UKSZTAŁTOWANIE POWIERZCHNI TERENU I GEOMORFOLOGIA
Zgodnie z podziałem fizyczno-geograficznym Polski Kondrackiego (1998r.), teren objęty
opracowaniem,
położony
jest
(315),w dwóch makroregionach.
w
podprowincji
Pojezierza
Południowobałtyckiego
Północna część gminy położona jest w makroregionie
Pradolina Toruńsko – Eberswaldzka z mezoregionem Kotlina Gorzowska (315.33),
południowa w obrębie makroregionu Pojezierze Wielkopolskie z mezoregionem Pojezierze
Poznańskie (315.52).
Kotlina
Gorzowska
jest
największym
mezoregionem
Pradoliny
Toruńsko
–
Eberswaldzkiej, szlakiem odpływu na zachód wód rzeczno-lodowcowych fazy pomorskiej
zlodowacenia bałtyckiego. Dwa submezoregiony, które wchodzą w jej skład, obejmują teren
Wronek. Obornicka Dolina Warty (315.332) to odcinek Warty od ujścia Wełny pod
Obornikami do ujścia Noteci. Dolina na tym odcinku ma 2-4 km szerokości. Dno doliny
zajęte jest przez łąki, ale po obu jego stronach na wyższych tarasach rosną bory sosnowe.
Pozostałe tereny położone na północ od doliny Warty to submezoregion Międzyrzecze Warty
i Noteci obejmujący wysokie tarasy lodowcowo-rzeczne, pochylające się ze wschodu na
zachód od około 60m do 40 m.n.p.m. Charakterystyczną cechą krajobrazu są wydmy
o wysokości względnej 20-40 m (ponad 90 m.n.p.m.). porośnięte zwartym kompleksem
Puszczy Noteckiej. Są to wydmy różnego typu. Na północ od Sierakowa i Wronek
przeważają wydmy poprzeczne.
Pojezierze Poznańskie (315.51) jest wysoczyzną otoczoną z czterech stron dolinami:
Warty, Obry oraz Bruzdą Zbąszyńską na zachodzie. Obszar gminy Wronki położony
na południe od Warty wchodzi w skład dwóch mikroregionów – Pojezierza MiędzychodzkoPniewskiego (315.512), które stanowi strefę marginalną fazy poznańskiej zlodowacenia
bałtyckiego długości około 75 km i szerokości 10-20 km oraz Równiny Szamotulskiej
(315.518) - płaskiej moreny dennej. Pojezierze Międzychodzko-Pniewskie wznosi się nad dno
Obornickiej Doliny Warty na wysokość około 80 m (110 m n.p.m.), licznie występują tu
jeziora, dominuje mieszane rolniczo - leśne użytkowanie. Wysokości Równiny Szamotulskiej
nie przekraczają 80-90 m n.p.m. (t.j. 30-40 m ponad dno doliny Warty), jeziora są nieliczne,
17
dominuje rolniczy sposób użytkowania. Granicę pomiędzy mikroregionami wyznacza
obniżenie Ostrorogi.
3.2.
GEOLOGIA
Osady kenozoiczne spoczywają na utworach mezozoicznych, które stanowią głównie
opoki, wapienie, margle i piaski glaukonitowe górnej kredy. Strop mezozoiku zalega
przeciętnie na głębokości około 200 m. Osady mezozoiku przykryte są utworami
trzeciorzędowego oligocenu. Są to głównie piaski drobnoziarniste, iły i mułki o miąższości
około 60 m. Na nich zalegają osady mioceńskie, których miąższość waha się od 75 do 100 m.
Ostatnim ogniwem trzeciorzędu jest seria plioceńskich iłów poznańskich. Na południe
od Wronek miąższość osadów wynosi 25-50 m, natomiast na zachód od Wronek nawet na
głębokości
do 75 m. Zaburzony przez lądolód układ warstw powoduje występowanie
wychodni iłów w samych Wronkach i dolinie Warty. W północnej części obszaru miąższości
pliocenu są zdecydowanie mniejsze – we fragmencie wschodnim poniżej 25 m, a zachodnim
nawet poniżej 10 m. (Wrzesiński D., 2003r.)
Spąg utworów czwartorzędowych zalega przeciętnie na rzędnej od 0 do 25 m n.p.m.
we wschodnim pasie na zachód od Wronek i szerokiej strefie na wschód od miasta.
Miąższość czwartorzędu na analizowanym terenie jest niewielka i nieznacznie zmienia się od
poniżej 10 m, w dolinie Warty i na południe od niej, do poniżej 25 m, na pozostałym
obszarze. W części południowej, zasadniczo po dolinę Warty, są nimi prawie wyłącznie gliny
zwałowe, natomiast na północ od Warty – utwory piaszczyste. (Wrzesiński D., 2003r.)
W północnej części gminy znajdują się pola wydmowe uformowane z piasków
drobnoziarnistych. W formach wklęsłych wypełnionych utworami organicznymi występują
torfy i gytie.
3.2.1. Zasoby surowców naturalnych
Zgodnie z danymi Okręgowego Urzędu Górniczego w Poznaniu, na terenie gminy brak
terenów górniczych eksploatacji powierzchniowej kruszyw naturalnych i innych surowców.
Na obszarze gminy Wronki udokumentowano dwa złoża iłów pstrych, poznańskich
stanowiących surowce przydatne do ceramiki budowlanej. Eksploatacja złoża Wronki została
zaniechana z chwilą likwidacji miejscowej cegielni, nie przewiduje się korzystania ze złoża
Wierzchocin. (Hoffmann L., 2003r.)
W gminie funkcjonują jedynie lokalne wyrobiska piasku eksploatowane dla zaspokojenia
lokalnych potrzeb budowlanych.
18
W ramach prac nad dokumentowaniem torfowisk wyznaczono pola: „Rzepin” (torf
turzycowy, gytia), „Wartosław” (torf turzycowy, drzewny, mszysty, gytia), „Jasionna” (torf
turzycowy i drzewno-turzycowy”) i „Bukowce”.
Koncesje na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy i gazu obejmują pas od Murowanej
Gośliny/Kłecka przez Szamotuły w kierunku zachodnim. Na zachód od Wronek występują
rozpoznane złoża Lubiatów-Grotów-Miedzychód. Dla zachodniej części gminy (rejon
Chojna) Minister Środowiska wydał koncesję na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż ropy
naftowej i gazu ziemnego, w oparciu o którą upoważniona firma PGNIG przeprowadziła
w 2008 r. wiercenie. Aktualnie przedmiotowy teren objęty jest koncesją Wronki nr 10/99/p
z dnia 20.06.1999 r., która jest ważna do dnia 22 czerwca 2013 r. Aktualnie PGNiG S.A.
w warszawie Oddział w Zielonej Górze nie prowadzi i nie planuje działalności
poszukiwawczo – rozpoznawczej oraz realizacji nowych inwestycji na w/w terenie.
3.3.
ZASOBY WODNE
3.3.1. Wody podziemne
Zgodnie z podziałem Polski na jednostki hydrogeologiczne (Mapa hydrogeologiczna,1987)
omawiany obszar należy do regionu szczecińskiego (I), w obrębie którego wyodrębniono
region Warty i Noteci (I3), obejmujący tereny zlokalizowane na północ od Warty, oraz rejon
Wronek (IA) obejmujący tereny na południe od Warty. Rejon szczeciński charakteryzuje się
na ogół niskimi wskaźnikami zasobowymi. Główne poziomy użytkowe występują
w utworach czwartorzędu i trzeciorzędu.
Głębokość zalegania zwierciadła wód gruntowych na przeważającym obszarze mieści się
w granicach od 1- 2 m p.p.t., głównie w dolinie Warty oraz rozciągającej się na południe
od niej
strefie
wysoczyznowej.
Przebieg
hydroizobat
w
tym
rejonie
nawiązuje
do ukształtowania terenu. Wyraźnie głębiej wody podziemne zalegają w strefie pagórków
wydmowych na obszarze Puszczy Noteckiej, miejscami nawet ponad 10 m p.p.t.
(Wrzesiński D. 2003r.)
Poziom lustra wód czwartorzędowych jest zmienny z uwagi na duży udział zasilania
infiltracyjnego. Przy częstych suszach atmosferycznych wykazuje tendencję do obniżania się,
co jest zauważalne w postaci zmniejszania się powierzchni jezior, które zasila. (Hoffmann L.,
2003r.)
Wody poziomu trzeciorzędowego zalegają w drobno i średnioziarnistych kwarcowych
piaskach mioceńskich. Od powierzchni oddzielają je nieprzepuszczalne utwory plioceńskie
19
oraz osady czwartorzędowe. W zależności od miąższości głębokość zalegania wód
trzeciorzędowych waha się od 60-70 m p.p.t. w zachodniej części gminy, do 35-40 m p.p.t.
we wschodniej. Wody trzeciorzędowe charakteryzujące się samowypływami, są stabilniejsze
zasobowo i posiadają wyższą jakość (jedynie lokalne zanieczyszczenia pyłem węglowym).
Na terenie gminy zlokalizowane są również wody geotermalne. Według ekspertyzy
wykonanej przez katedrę Techniki Cieplnej Politechniki Szczecińskiej z jednego ujęcia
(dubletu) możliwe jest pozyskiwanie 100-200m3/h wody o temperaturze ok. 65C
i mineralizacji 80g/dm. (Hoffmann L.,2003r.)
Centralna i południowa część gminy położona jest w obszarze ochronnym głównych
zbiorników wód podziemnych:
- na wschodzie GZWP nr 146 – Subzbiornik trzeciorzędowy Jezioro Bityńskie-Wronki –
Trzciel – zbiornik porowy o powierzchni 750 km² i średniej głębokości 130 m o zasobach
dyspozycyjnych – 20,0 tys. m3/d;
- na zachodzie GZWP nr 147 - Dolina rzeki Warty (Sieraków – Międzychód), dolinny
zbiornik porowy o powierzchni 50 km² i średniej głębokości 40 m o zasobach
dyspozycyjnych – 20,0 tys. m3/d.
Studnie ujmujące pobieraną wodę korzystają z trzeciorzędowego poziomu wodonośnego.
Zasoby wód czwartorzędowych są zbyt małe, by mogły stanowić podstawę zbiorowego
zaopatrzenia w wodę. (Hoffmann L.,2003r.)
3.3.2. Wody powierzchniowe
Obszar gminy Wronki należy do dwóch systemów odwodnieniowych Warty i jej dopływu
Noteci. Większość obszaru odwadnia Warta, jedynie skrajnie północny fragment gminy –
Noteć. Te dwa systemy rozdziela dział wodny III rzędu o przebiegu niepewnym. Głównym
ciekiem gminy jest Warta przepływająca równoleżnikowo ze wschodu na zachód. Jej
głównymi prawymi odpływami są kolejno: Smolnica (Kanał Wilczak) i Rów Rzeciński,
a lewymi: ciek bez nazwy przepływający przez Jezioro Samołęskie i uchodzący do Warty we
Wronkach oraz Ostroroga uchodząca do Warty poniżej Wartosławia. Cieki omawianego
obszaru zostały na niektórych fragmentach uregulowane i objęte systemem zabudowy
hydrotechnicznej. Większość cieków ma brzegi umocnione, a ich przepływy regulowane są
niekiedy zastawkami. Brzegi Warty chronione są licznymi ostrogami. Strefa położona
na południe od Warty odwadniana jest przez mniejsze cieki o nieznacznych przepływach
i często o charakterze okresowym, co wiązać się może z lokalnym zdrenowaniem obszarów
użytków rolnych.
20
Na terenie gminy Wronki występują jeziora o zróżnicowanej genezie. Dominują jeziora
polodowcowe (14 jezior o łącznej powierzchni 260,61 ha), które stanową 0,86 % powierzchni
gminy. Do głównych jezior zalicza się jeziora: Rzecińskie, Kłuchówiec, Pakawskie, Mylinek,
Kupiszewo, Czarne, Grabowo, Cyblin, Głuchowo, Pożarowskie, Śradowo, Samita,
Samołęskie oraz największe jeziora Chojno (48,47 ha) i Radziszewskie (46,83 ha).
Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi
Zasięg zalewu powodziowego o prawdopodobieństwie wystąpienia powodzi p = 1%
określone zostało w „Studium określające obszar bezpośredniego zagrożenia powodzią dla
rzeki Warty” wykonane przez RZGW w Poznaniu. Obszary bezpośredniego zagrożenia
powodziowego w gminie Wronki ograniczają rzędne zwierciadła wody 1% od 41,11 m n.p.m.
w km 151,72 na zachodzie do 46,561 m n.p.m. w km 177,54 na wschodzie. Miejscowości,
w których zabudowa zlokalizowana jest w bezpośrednim sąsiedztwie wody 1% to:
Chojno-Wieś, Wartosław i Lubowo oraz tereny w granicach miasta Wronki. Zasięg zalewu
przedstawiono na rysunku studium.
Na chwilę obecną brak oficjalnego opracowania dla innych rzek przepływających przez
obszar Wronek.
3.4.
KLIMAT
W podziale Polski na regiony rolniczo-klimatyczne (Gumiński, 1954) gmina Wronki
stanowi część dzielnic środkowej (VIII) i bydgoskiej (VI). Obszar ten charakteryzuje się
najniższymi w Polsce opadami rocznymi (poniżej 500 mm), rzadko występującymi dniami
z pogodą słoneczną lub niskim zachmurzeniem (około 37), a tym samym największą liczbą
dni pochmurnych (średnio 128). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 8ºC
i jest nieco cieplejsza w dzielnicy środkowej, gdzie także jest najmniejsza liczba dni z pogodą
mroźną (28 dni w roku) i większa niż w dzielnicy bydgoskiej liczba dni z przymrozkami (od
100 do 110). Długi czas zalegania pokrywy śnieżnej (od 50 do 80 dni) oraz dłuższy, średnio
o około 5 dni, okres wegetacyjnym (od 210 do 220 dni) to także cechy charakterystyczne dla
gminy Wronki. Niskie sumy opadów atmosferycznych oraz stosunkowo wysokie temperatury
powietrza sprawiają, że analizowany obszar leży w strefie dużych deficytów wodnych.
Niedobór wody rozumiany jako różnica rocznej sumy opadów atmosferycznych i wartości
parowania potencjalnego wynosi 60 mm.
W obszarze opracowania dominują wiatry z sektora zachodniego, północno - zachodniego
i wschodniego.
21
W odniesieniu do obszaru objętego niniejszym opracowaniem nie można mówić
o odrębności makroklimatycznej, natomiast występują tu swoiste cechy topoklimatu
wynikające z ukształtowania terenu i jego pokrycia. Wyróżnia się następujące grupy
topoklimatów:
I. topoklimaty form wypukłych,
II. topoklimaty form płaskich,
III. topoklimaty form wklęsłych,
IV. topoklimaty obszarów zalesionych,
V. topoklimaty obszarów silnie zurbanizowanych i uprzemysłowionych,
VI. topoklimat zbiorników wodnych.
Na omawianym obszarze, w południowo-wschodniej części gminy, która charakteryzuje
się dominacją rolniczego wykorzystania terenu, występuje topoklimat form płaskich,
charakterystyczny dla otwartych obszarów wysoczyznowych. Części wierzchowinowe
wysoczyzn i wyniesień odznaczają się korzystnymi właściwościami klimatycznymi,
szczególnie wtedy, gdy powierzchnia jest płaska. Warunki usłonecznienia, swobodne
nawietrzanie i przewietrzanie są dobre. Na ogół nie występują tu mgły radiacyjne oraz
stagnowanie zimnego powietrza. Dolina Warty oraz obniżenia lokalnych cieków to tereny,
gdzie mogą tworzyć się zastoiska zimnego powietrza.
Ze względu na wysoką lesistość gminy, znaczny udział mają topoklimaty powierzchni
zadrzewionych. Obszary leśne i zadrzewione mają niewątpliwy wpływ na kształtowanie się
topoklimatów. Charakteryzują się one małymi amplitudami dobowymi temperatury
i wilgotności powietrza; mają wyższą wilgotność niż tereny odkryte; zmniejszają wartość
prędkości wiatru; powodują osłabienie usłonecznienia; w strefach brzeżnych lasu mogą
powstawać wiatry lokalne o charakterze bryzy.
O topoklimacie zbiorników wodnych możemy mówić w obszarach jezior, gdzie w skutek
dużej pojemności cieplnej i dobrej przewodności cieplnej podłoża, dobowe amplitudy
temperatur są znacznie mniejsze niż na terenach sąsiednich.
W przypadku gminy Wronki w środkowej części miasta Wronki oraz na terenach
o wysokim stopniu nasycenia zabudową mamy do czynienia z topoklimatem obszarów silnie
zurbanizowanych i uprzemysłowionych.
22
GLEBY. UŻYTKOWANIE TERENU.
3.5.
Zgodnie z danymi Banku Danych Regionalnych GUS w 2005 r. powierzchnia użytków
rolnych wynosiła ogółem ca 29 %, lasów 64,4 % natomiast pozostałych gruntów i nieużytków
6,6 % powierzchni gminy Wronki.
Tabela 1. Powierzchnia użytków we Wronkach w 2005 r.
POWIERZCHNIA POWIERZCHNIA
HA
%
UŻYTKI ROLNE
8 658
29
grunty orne
7 370
24
sady
41
0,14
łąki
717
2,4
pastwiska
530
1,75
LASY I GRUNTY LEŚNE
19491
64,4
POZOSTAŁE GRUNTY
I NIEUŻYTKI
2 058
6,6
30207
100
OGÓŁEM
Źródło: Opracowanie na podstawie RBD GUS.
Rzeka Warta dzieli powierzchnię Gminy Wronki na dwa regiony glebowo-rolnicze,
w części północnej gminy występuje region Puszczy Noteckiej, w części południowej region
Wronek. (Olejniczak E., 1990). Na region Wronek w 70 % składają się użytki rolne,
natomiast lasy i wody wraz z Wartą zajmują odpowiednio jedynie około 13 % i 4 % jego
powierzchni. Tereny Regionu Puszczy Noteckiej w 84 % pokryte są lasami, a użytki rolne
spotyka się jedynie w pojedynczych wsiach położonych na obrzeżu puszczy oraz w małych
obszarach śródleśnych.
Klasy bonitacyjne gruntów ornych na terenie miasta i gminy Wronki oraz procentowy
udział poszczególnych kompleksów glebowo-rolniczych na gruntach rolnych w gminie
zestawiono w tabelach poniżej.
Tabela 2. Klasy bonitacyjne gruntów ornych w mieście i gminie Wronki
Klasa
I
II
IIIa
IIIb
IV
V
VI
VIRZ
IV
%
0
3
16
17
22
7
17
16
2
Źródło:WIOŚ,2005r.
Około 21% gruntów ornych należy do kompleksów pszennych (1-3), występują one
w miejscowościach Nowa Wieś, Samołęż, Stare Miasto i Gmachowo. Kompleks gleb żytnich
23
bardzo dobrych i dobrych (około 40 % gruntów rolnych) koncentruje się na południe od rzeki
Warty.
Tabela 3. Kompleksy glebowo-rolnicze w mieście i gminie Wronki
% ogółu
Nr
kompleksu
Nazwa kompleksu glebowego
glebowego
gruntów
rolnych
1
pszenny bardzo dobry
3
2
pszenny dobry
14
3
pszenny wadliwy
3
4
żytni bardzo dobry (pszenno-żytni)
24
5
żytni dobry (żytnio-ziemniaczany dobry)
17
6
żytni słaby (żytnio-ziemniaczany słaby)
12
7
żytni bardzo słaby (żytnio-łubinowy)
17
8
zbożowo-pastewny mocny
3
9
zbożowo-pastewny słaby
7
Źródło:WIOŚ,2005r.
Gleby słabe, na podłożu piasków słabogliniastych podścielonych piaskami luźnymi
(kompleksy 6 i 7) spotykane są na północ od Warty oraz w rejonie wsi Wartosław, Pakawie
i Lubowo. Są one przepuszczalne i wrażliwe na susze.
Kompleksy zbożowo-pastewne obejmujące gleby zwięzłe, podmokłe oraz murszowe
i torfowe występują w obniżeniach terenu na terasie zalewowej Warty oraz w dolinach
cieków. Większe kompleksy znajdują się w okolicach miejscowości: Wronki, Chojno-Wieś,
Stróżki i Wierzchocin.
3.6.
SZATA ROŚLINNA. OBSZARY WAŻNE I OSTOJE PTAKÓW.
Szata roślinna
Wg podziału geobotanicznego Polski (Szafer W., Zakrzycki K., 1978) obszar gminy
Wronki sklasyfikowany został w Obszarze Eurosyberyjskim, Prowincji Niżowo-WyżynnoŚrodkowoeuropejskiej, w Dziale Bałtyckim, Poddziale Pasa Wielkich Dolin, Krainie
Wielkopolsko – Kujawskiej i Okręgu Noteckim.
Wg podziału Polski na regiony przyrodniczo-leśne (Trampler T. i inni 1994) gmina
Wronki leży w większości w Krainie Wielkopolsko-Pomorskiej, Dzielnicy Kotliny
Gorzowskiej i mezoregionie Puszczy Noteckiej. Prawie zupełnie bezleśna południowa część
24
gminy wchodzi w granice Dzielnicy Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej i mezoregionu
Pojezierza Wielkopolskiego.
Prawie 2/3 powierzchni gminy zajmują obszary leśne pełniące funkcje gospodarczą,
ekologiczną, turystyczno-rekreacyjną. Główny ich kompleks należy do Puszczy Noteckiej.
Lasy Puszczy Noteckiej rozpościerają się na sandrach i piaskach rzecznych teras
akumulacyjnych oraz na rozległych terenach wydmowych. Na ubogich glebach przeważają
siedliska głównie borowe o niebogatych drzewostanach sosnowych, które stanowią około
85%-90% powierzchni leśnych (bory świeże, bory suche i bory mieszane świeże o bardzo
niskiej produkcyjności). Rzadko spotykane na omawianym terenie są siedliska żyźniejsze
z drzewostanami bukowymi i dębowymi.
Lasy suche - występują przede wszystkim na obszarze zwydmionym wyższej terasy pradoliny
wchodzącej w skład Kotliny Gorzowskiej. Lasy podatne na erozję, charakteryzujące się dużym
zagrożeniem pożarowym z uwagi na częsty niedobór wilgoci. W strukturze drzewostanu
dominuje sosna (95 %), charakter domieszkowy reprezentują: brzoza, olsza, dąb i świerk.
Lasy siedlisk wilgotnych - (bór wilgotny, bór mieszany, las wilgotny) występują na niewielkich
powierzchniach: w nieckach deflacyjnych między wydmami, w pobliżu jezior, cieków oraz
w dolinie Warty. Są to siedliska wilgotne, okresowo zalewane, o płytkim poziomie zalewania
zwierciadła wód gruntowych. W drzewostanie przeważa sosna, olcha, a w runie borówka
bagienna, trzcina, bagno i paprocie.
Bór świeży - posiada w drzewostanie sosnę z domieszką dębu i brzozy oraz osiki. W podszycie
występują jałowce i jarzębina, w runie: borówka, mchy i paprocie.
Bór mieszany świeży - w drzewostanie: sosna, brzoza, dąb, buk, grab, klon i modrzew;
w podszyciu: jarzębiną, kruszyna i trzmielina; w runie borówka, trawy, paprocie i konwalia.
Las świeży - zajmują niewielkie fragmenty nad jeziorem Wielkim. W drzewostanie występują:
grab, buk, dąb, klon i lipa; w podszycie wielowarstwowym: podrosty drzew, leszczyna, kalina,
jarzębina, głóg, jeżyny, w runie trawy.
Zdecydowana większość lasów pełni funkcje ochronne: glebochronne i wodochronne.
Lasy ochronne występują nad J. Radziszewskim, na północ od Wronek, aż do wsi Obelzanki,
wzdłuż Warty oraz nad jeziorami w południowo-zachodniej części gminy.
Obszary ważne i ostoje ptaków
Na obszarze objętym projektem studium zlokalizowane są obszary ważne dla ptaków
w okresie gniazdowania oraz migracji określone jako „Puszcza Notecka” – obszar NATURA
2000 i ostoja ptasia o znaczeniu regionalnym (nr 11) oraz „Dolina Ostrorogi”(nr 18)- Miejsce
25
koncentracji ptaków wodnych w czasie wędrówki – łabędź niemy (do 120 os.), siewka złota
(do 2000 os.), czajka (1500 os.). Żerowisko gęsi zbożowych i białoczelnych gromadzące do
około 6500 os.1 Ponadto, na terenie Nadleśnictwa Wronki znajduje się 14 stref ostoi, miejsca
rozrodu i regularnego przebywania chronionych gatunków ptaków, tj. kani rudej i kani
czarnej, bielika, bociana czarnego i puchacza, w tym na terenie Leśnictwa Kłodzisko jest
zlokalizowanych 6 stref: Leśnictwo Smolnica – 4 strefy, Leśnictwo Samita- 2 strefy oraz
Leśnictwo Lubowo - 2 strefy.
Rys. 4. Gmina Wronki na tle obszarów ważnych dla ptaków.
.
Źródło: Wylegała P., Kuźniak S., Dolata P.T., mnscr, „Obszary ważne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz migracji na
terenie województwa wielkopolskiego”, Poznań 2008.
3.7.
ISTNIEJĄCE OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ
Dolina rzeki Warty stanowi główną oś układu przyrodniczego Wielkopolski. Jednocześnie
jest jednym z elementów europejskiej sieci ekologicznej ECONET-PL tworzącej obszary
węzłowe składające się z biocentrów, korytarzy ekologicznych i bogactw ekosystemów.
Gmina Wronki znajduje się na terenie obszaru węzłowego o znaczeniu krajowym „Puszcza
Notecka” (3K). Obszar ten obejmuje m.in. cenne przyrodniczo mokradła związane
z obszarami sandrów.
Na terenie Wronek znajduje się 21 pomników przyrody. Tą formą objętych jest 12 grup
drzew, 7 pojedynczych drzew, głaz narzutowy oraz stanowisko paproci (Długosz królewski).
Szczegółowe zestawienie pomników przyrody przedstawiono w tabeli nr 4. Dziesięć
pomników zlokalizowanych jest na terenach Lasów Państwowych Nadleśnictwa Wronki.
1
Wylegała P., Kuźniak S., Dolata P.T., mnscr, „Obszary ważne dla ptaków w okresie gniazdowania oraz
migracji na terenie województwa wielkopolskiego”, Poznań 2008.
26
Tabela 4. Pomniki przyrody na terenie miasta i gminy Wronki*
1
Data
utworzenia
1982 r.
Położenie pomników przyrody
obręb
ewidencyjny
Wronki
lokalizacja
ul. Poznańska
opis formy ochrony przyrody
Przedmiot
ochrony
Gatunek
Opis
Nr wg.
rejestru
drzewo
Dąb szypułkowy
obw. 315 cm
324
obw. 640 cm
obw. 445 cm
361
371
2
1983 r.
Pożarowo
Park przy Domu Pomocy Społecznej
grupa drzew
Platan (1 szt)
Tulipanowiec amerykański(1 szt)
3
1983 r.
Pakawie
przy drodze polnej
grupa drzew
Dąb szypułkowy (2 szt)
obw. 520, 575 cm
Dąb szypułkowy
Platan (8 szt)
Topola biała (6 szt)
Wiąz szypułkowy (1 szt)
wym. 522 x 478 cm
wys. 1,2 m
obw. 450 cm
obw. 330 - 590 cm
obw. 290 - 655 cm
obw. 430 cm
grupa drzew
Sosna pospolita (52 szt)
obw. 97 - 240 cm
449
grupa drzew
Sosna pospolita (125 szt)
obw. 110 - 180 cm
472
grupa drzew
obw. 260 - 490 cm
473
drzewo
Dąb szypułkowy
obw. 370 cm
474
4
1983 r.
Wróblewo
5
1983 r.
Pożarowo
6
1984 r.
Nowa Wieś
7
1985 r.
Wronki
8
1986 r.
Wronki
9
1986 r.
Wronki
10
1986 r.
Wronki
11
1986 r.
Wronki
przy drodze polnej z Wróblewa do Pożarowa
głaz narzutowy
drzewo
Park przy Domu Pomocy Społecznej
Nadl. Wronki, L-ctwo Pustelnia, oddz. 346f nad j. Chojno, nr wg
rejestru 449.
Nadl. Wronki, L-ctwo Lubowo,oddz.184c obok osady Tomaszewo, nr
wg rejestru 472
Nadl. Wronki, L-ctwo Samita, oddz. 334n, nr wg rejestru 473
Nadl. Wronki, L-ctwo Pustelnia,oddz.284c, przy drodze RzecinSieraków, nr wg rejestru 474
Nadl. Wronki, L-ctwo Pustelnia, oddz.284c, nr wg rejestru 475
12
1986 r.
Wronki
Nadl. Wronki, L-ctwo Smolnica oddz.396b, przy drodze WronkiSmolnica, nr wg rejestru 476
13
1986 r.
Wronki
Nadl. Wronki, L-ctwo Smolnica, oddz.392m, obok lesniczówki, nr wg
rejestru 477
grupa drzew
373
375
drzewo
Buk zwyczajny
obw. 560 cm
475
drzewo
Dąb szypułkowy
obw. 560 cm
476
drzewo
Sosna pospolita
obw. 270 cm
477
obw. 278 cm
obw. 355 cm
obw. 340 cm
obw. 470, 400, 440, 380,
415 cm
obw. 370 cm
14
1986 r.
Biezdrowo
w parku przydworskim
grupa drzew
Lipa drobnolistna (1 szt)
Buk zwyczajny (1 szt)
Platan klonolistny (1 szt)
15
1986 r.
Ćmachowo
w parku przydworskim
grupa drzew
Jesion wyniosły (1 szt)
16
1988 r.
Wronki
17
1992 r.
Krasnobrzeg
18
1992 r.
Rzecin
19
1992 r.
Wróblewo
20
1996 r.
21
1996 r.
Nadl. Wronki, L-ctwo Pustelnia, oddz. 324f od granicy wydzielenia f do paproć (Długosz
ścieżki leśnej, nr wg rejestru 504
królewski)
przy drodze do promu, przy zabudowie ODGW w Poznaniu
372
grupa drzew
grupa drzew
Długosz królewski
479
480
504
Platan klonolistny (1 szt)
Sosna wejmutka (2 szt)
obw. 560 cm
obw. 355 cm
obw. 235, 360 cm
obw. 440 cm
obw. 210 - 410 cm
obw. 190, 210 cm
obw. 282 cm
594
595
w parku przy alei, pomiędzy pałacem a kaplicą
grupa drzew
596
Wronki
Nadl. Wronki, L-ctwo Chojno, oddz 355d w alei dojazdowej do
leśniczówki, nr wg rejestru 661
drzewo
Dąb szypułkowy
obw. 400 cm
661
Wronki
Nadl. Wronki, L-ctwo Chojno, oddz. 355d i w dawnym parku przy
leśniczówce, nr wg rejestru 662
grupa drzew
obw. 270 - 570 cm
662
Lp.
21
Na terenie gminy występują siedliska objęte ochroną w ramach sieci NATURA 2000.
Należą do nich:
Obszar specjalnej ochrony ptaków – „Puszcza Notecka” (PLB 300015), który jest
najważniejszą w regionie ostoją ptaków drapieżnych, głównie kani rudej (Milvus milvus),
kani czarnej (Milvus migrant), bielika (Haliaeetus albicilla) i rybołowa (Pandion haliaetus).
Teren ten jest również istotnym lęgowiskiem błotniaków i sów – puchacza (Bubo bubo)
i włochatki (Aegolius funereus) (lit.).
Obszary specjalnej ochrony siedlisk:
„Torfowisko Rzecińskie” (PLH 300019) - Torfowisko Rzecińskie położone jest
w rozległym obniżeniu między wydmami Puszczy Noteckiej, w obrębie międzyrzecza Warty
i Noteci, ok. 7 km na północny zachód od Wronek. Planuje się tu utworzenie rezerwatu
przyrody ze względu na unikatową w Wielkopolsce ostoję tzw. mechowisk z cenną florą
mchów i storczyków.
„Jezioro Kubek” (PLH 300006) - Obszar leży na pograniczu wysokiej i środkowej terasy
Obornickiej Doliny Warty oraz pól wydmowych Międzyrzecza Warty i Noteci, na północ od
Sierakowa. Na terenie gminy Wronki występuje jedynie północny fragment obszaru objętego
ochroną. Jezioro Kubek chroni znakomicie zachowany kompleks zbiorowisk naturalnych
związanych m.in. ze szczególnym układem warunków siedliskowych powstających na styku
dwóch fizjotopów - typowych dla Puszczy Noteckiej zalesionych wydm i stosunkowo
rozległej misy jeziornej u ich podstawy. Występuje tu bardzo dobrze wykształcony, rozległy
kompleks olsów i towarzyszącej im roślinności związanej z krystalicznymi wodami
źródlanymi.
Północna i zachodnia część obszaru gminy Wronki objęta jest ochroną i wchodzi w skład
Obszaru Chronionego Krajobrazu „Puszcza Notecka” (Rozporządzenie Wojewody
Pilskiego nr 5/98 z dnia 15 maja 1998 r., Dz. Urz. Województwa Wielkopolskiego z 1998r.
Nr 13 poz. 83 ).
28
Rys. 5. Obszar Chronionego Krajobrazu „Puszcza Notecka”
Źródło: „Wielkopolska mapa ochrony przyrody, 1:75 000”, Top Mapa, Pietruska & Partner 2000
Jest to obszar obejmujący największy w Polsce kompleks wydm śródlądowych
o wysokościach względnych dochodzących do 40 m, zlokalizowany na terasach rzecznych
w międzyrzeczu warciańsko – noteckim. Tereny wydmowe porasta bór sosnowy o nazwie
„Puszcza Notecka”. Na terenie gminy Wronki granica OCHK „Puszcza Notecka” biegnie
południową granicą gminy, dalej drogami w kierunku północnym przez miejscowości
Głuchowo, Wróblewo, Pożarowo, Wartosław i Krasnobrzeg. Z Krasnobrzegu prowadzi
w kierunku wschodnim do miejscowości Popowo, a dalej granicą lasu na północ od Wronek
do drogi Borek - Samołęż. Następnie granica skręca na południe i na wschód wzdłuż linii
kolejowej osiąga granice gminy.
Na mocy uchwał Rady Miasta i Gminy Wronki z dnia 30 czerwca 2004 r. „w sprawie
uznania obiektów przyrodniczych za użytki ekologiczne” (Dz. Urz. Województwa
Wielkopolskiego z 2004r. Nr 129 poz. 2651), oraz uchwały nr XXXII/246/2005 z dnia
30.12.2005 r. „w sprawie ustanowienia użytku ekologicznego pod nazwą „Staw Samita”
ochroną objęto 8 obszarów. Są to zlokalizowane w rejonie kompleksu leśnego Puszczy
Noteckiej następujące użytki ekologiczne:
„Kobusz” i „Smolarnia”
zlokalizowane na terenie leśnictwa Smolarnia, to kompleksy
gruntów położone wśród lasów sosnowych, charakteryzujące się roślinnością bagienno –
łąkową oraz fauną bezkręgowców właściwych dla danych zespołów roślinnych (rosną tutaj
zespoły roślinne turzycowe, sitowia leśnego).
29
„Bagno Żurawinowe” - zlokalizowane na terenie leśnictwa Lutyniec jest to kompleks
gruntów charakteryzujący się roślinnością bagienno – łąkową. Tereny te sąsiadują z Jeziorem
Rzecińskim i obejmują częściowo podmokłe trzęsawiska. Na bagnach i łąkach wykształciły
się zespoły turzycowe, zespół sitowia leśnego i zespół mozgawy (trzciny pospolitej).
Występują tam takie rośliny jak rosiczka okrągłolistna, żurawina błotna, wełnianka
pochwowata, mech torfowiec oraz zwierzęta: żuraw, bocian czarny, słonka, kania ruda,
rybołów, wydra.
„Kacze Błota” - zlokalizowany na terenie leśnictwa Lubowo to enklawa zbiorowiska roślin
bagiennych z oczkiem wodnym otoczony drzewostanem sosnowym; w pobliżu tego terenu
nie ma podobnych obiektów; wykształciły się zespoły roślin turzycowych oraz zespół sitowia
leśnego;
„Bobrowy Zakątek” - zlokalizowany na terenie leśnictwa Smolnica jest to kompleks
gruntów położonych na siedliskach olsowych, porośnięty roślinnością bagienną wśród której
spotyka się kosaćca żółtego, storczyka plamistego, wełniankę wąskolistną, całą gamę traw
turzycowych oraz różne odmiany wierzb. Teren ten jest miejscem bytowania bobra, borsuka,
żurawia, a także ptaków drapieżnych.
„Wrzosowe Wydmy” - zlokalizowany na terenie leśnictw Gogolice i Smolarnia to szeroki
pas przeciwpożarowy przecinający monolit lasów sosnowych Puszczy Noteckiej. Grunty
te narażone są na erozję wietrzną. Jest to teren pagórkowaty zbudowany z piasków
wydmowych, pokryty kobiercem wrzosów i roślinnością kserotermiczną.
„Bagno i Jezioro Rzecińskie” – obejmuje jezioro Rzepińskie wraz z przylegającymi
torfowiskami.
„Staw Samita” – użytek ekologiczny położony na terenie Leśnictwa Samita. Jest to jezioro
mające charakter stawu, którego północno-zachodnia część jest porośnięta roślinnością
szuwarową. Występuje tam wiele ciekawych gatunków fauny i flory.
30
3.8.
STAN ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO
3.8.1. Wody podziemne
Na terenie województwa wielkopolskiego wyznaczono 18 JCWPd (jednolitych części
wód2). Gmina Wronki znajduje się w granicach obszaru JCWPd nr 42 (PL_GB_6500_042).
W ramach tej jednostki wody podziemne piętra trzeciorzędowego monitorowane są w punkcie
pomiarowym zlokalizowanym w mieście Wronki. Na podstawie wyników badań wody
z w/w punktu w latach 2004-2006r., stwierdzono, że zaliczana jest do IV klasy czystości, jako
wody o niezadowalającej jakości ze względu na wskaźniki w zakresie stężeń żelaza, ogólnego
węgla organicznego, wodorowęglanów i amoniaku.
3.8.2. Wody powierzchniowe
Jakość wód powierzchniowych płynących monitorowana jest przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w 3 punktach pomiarowych:
- w ramach monitoringu krajowego – na rzece Warcie poniżej Wronek, w miejscowości
Wartosław (163,2 km);
- w ramach monitoringu regionalnego:
-
Smolnica w km 0,8, uchodząca do Warty w km 174,5;
-
Struga z Ostrorogą w km 0,2, uchodząca do Warty w km 162,4 jej biegu.
W punkcie pomiarowym na Smolnicy stwierdzono występowanie wód klasy III,
co związane jest z dużym zalesieniem, brakiem większych miejscowości oraz niewielkim
uprzemysłowieniem zlewni Smolnicy. W dwóch pozostałych punktach klasy IV. Oznacza
to poprawę czystości wód od roku 2002, kiedy to wody Warty i Strugi z Ostrorogą niosły
wody pozaklasowe. W przypadku Warty najgorsze są wskaźniki określające stan sanitarny
(Miano Coli) oraz stężenie chlorofilu, które określono na klasę V. W wodach Ostrorogi
występują przekroczenia dopuszczalnych dla wód IV klasy czystości stężeń fosforanów
i fosforu ogólnego, co związane jest ze znaczną presją rolniczą na zlewnie.
Jeziora gminy Wronki nie są objęte stałym monitoringiem WIOŚ. Z jezior jedynie Chojno
było podane badaniom jakościowym i zakwalifikowane do II klasy czystości wód.
(Hoffman L., 2003r.)
2
Jednolite części wód to pojęcie wprowadzane przez Ramową Dyrektywę Wodną (2000/60/WE), ogólnego aktu
prawnego mającego na celu zapobieganie dalszemu pogarszaniu oraz ochronę i poprawę jakości środowiska
wodnego państw Wspólnoty. Przez JCWP rozumie się określoną objętość wód podziemnych w obrębie warstwy
wodonośnej lub zespołu warstw wodonośnych.
31
Do naturalnych procesów degradujących zasoby wodne zaliczyć należy obniżanie się
poziomu wód gruntowych oraz wzmożoną infiltrację zanieczyszczeń do pierwszego poziomu
wód gruntowych na obszarach występowania gleb brunatnych, piasków i mad. Na skutek
niewłaściwie prowadzonej gospodarki nawozowej, gospodarki ściekami komunalnymi oraz
tworzeniu się dzikich wysypisk odpadów i wylewisk ścieków, wody gruntowe do 12 m
nie nadają się do spożycia. Według uzyskanych danych, 90% studni znajdujących się
we wsiach Popowo, Chojno, Lubowo, Rzepin, Obelzanki, Jasionnie, Stróżki, posiada wodę
o nadmiernej ilości azotanów, azotynów oraz siarkowodoru przy wysokim mianie Coli.
3.8.3. Gleby
Podobnie jak w Wielkopolsce gleby na terenie gminy Wronki charakteryzuje znaczny
stopień zakwaszenia, co wiąże się z koniecznością przeprowadzania zabiegów wapnowania,
niska zasobność w potas i magnez oraz wyższa w fosfor.
Zawartość metali ciężkich i zanieczyszczenie nimi gleb Wielkopolski jest stosunkowo
niewielkie i kształtuje się na poziomie zawartości naturalnej. (WIOŚ, 2005r.)
3.8.4. Powietrze atmosferyczne
O stanie powietrza decyduje wielkość i przestrzenny rozkład emisji ze wszystkich źródeł,
z uwzględnieniem
przepływów
transgranicznych
i
przemian
fizykochemicznych
zachodzących w atmosferze.
Na terenie miasta i gminy Wronki nie występują znaczące punkty emitowania do
atmosfery uciążliwych spalin. Doprowadzenie gazu sieciowego do Wronek umożliwiło
modernizację kotłowni zakładów AMICA Wronki S.A. pełniącej centralną funkcję grzewczą
dla części miasta. Rozbudowa sieci gazowniczej w mieście umożliwia sukcesywną wymianę
pieców opalanych węglem na ogrzewanie gazowe, bazujące na gazie pozyskiwanym poprzez
przyłącza do istniejącego w mieście gazociągu średniego ciśnienia. Odrębnym problemem
o niewielkim zasięgu oddziaływania są odory z pół irygacyjnych
Zakładów Przemysłu
Ziemniaczanego. (Hoffman L., 2003r.).
Ocena jakości powietrza sporządzona dla powiatów przez WIOŚ z uwzględnieniem
kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia wykazała, że strefa poznańsko-szamotulska
obejmująca
gminę
Wronki
nie
wykazuje
przekroczeń
dopuszczalnego
stężenia
zanieczyszczeń za wyjątkiem ozonu (O3). W zakresie wszystkich zanieczyszczeń (dwutlenek
azotu NO2, dwutlenek siarki SO2, benzen C6H6, ołów Pb, arsen As, nikiel Ni, kadm Cd,
benzo(a)piren B(a)P, pył PM10, tlenek węgla CO) strefa poznańsko-szamotulska zaliczona
32
została do klasy A, co oznacza, ze stężenia zanieczyszczeń na obszarze strefy nie przekraczają
odpowiednio poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych i poziomów celów
długoterminowych. (WIOŚ, 2007r.) Ze względu na przekroczenia poziomów dopuszczalnych
ozonu strefę zaliczono do klasy C, co pociąga za sobą potrzebę opracowania programów
ochrony powietrza.
Ozon troposferyczny jest zanieczyszczeniem wtórnym powstającym w wyniku reakcji
lotnych związków organicznych (LZO) i tlenków azotu (NOX) w obecności światła
słonecznego. Źródłem lotnych związków organicznych są procesy spalania paliw stałych,
stosowanie
farb
i rozpuszczalników
organicznych,
emisja
ze środków
transportu
samochodowego oraz ze stacji paliw. Do głównych źródeł emisji na terenie miasta i gminy
zaliczyć należy lokalne źródła emisji powstałe w wyniku spalania węgla, oraz emisje spalin
samochodów poruszających się po drodze wojewódzkiej nr 182, głównie w centrum miasta.
W ocenie pod kątem dwutlenku siarki, tlenków azotu i ozonu z uwzględnieniem kryteriów
ustanowionych dla ochrony roślin miasto i gminę Wronki zaliczono do klasy A (brak
przekroczeń).
3.8.5. Klimat akustyczny
Największe uciążliwości3 na terenie miasta i gminy Wronki stwarza hałas komunikacyjny,
na który nakłada się hałas kolejowy oraz, w mniejszym stopniu, przemysłowy i komunalny.
Podstawą określenia dopuszczalnej wartości poziomu równoważnego hałasu jest
przyporządkowanie danego terenu do określonej kategorii, o wyborze której decyduje sposób
zagospodarowania. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku powodowanego przez
poszczególne grupy źródeł hałasu określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U.
Nr 120, poz. 826).
W ramach pomiarów hałasu komunikacyjnego w otoczeniu dróg powiatu szamotulskiego
przeprowadzonych w roku 2007 (WIOŚ, 2008r.) zmierzono poziom hałasu w dwóch punktach
pomiarowych na drodze wojewódzkiej nr 182, w porze dziennej, w odległościach 1 m, 10 m
i 20 m od drogi:
 na odcinku Kłodzko – Wronki (wlot do miasta od strony zachodniej na wysokości
zakładów Profimax),
3
rozumiane jako wszelkie oddziaływania związane z planowanymi przedsięwzięciami, które mogą powodować
przekroczenia standardów jakości środowiska, określonych przepisami odrębnymi, poza terenem do którego
posiada tytuł prawny.
33
 na odcinku Wronki – Nowy Kraków, wlot do miasta od strony wschodniej.
Równoważny poziom hałasu LAeq dB wyniósł odpowiednio:
 przy jezdni – 70,7dB i 71,2 dB;
 w odległości 10 m od drogi – 64,0 i 64,5 dB.
Powyższe wartości wskazują na występowanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów
hałasu dla wszystkich typów zabudowy chronionej zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Tabela 5. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
Dopuszczalny poziom hałasu [db}
L.p.
Drogi lub linie kolejowe1
Przeznaczenie terenu
1
2
3
4
a. Strefa ochronna „A” uzdrowiska
b. tereny szpitali poza miastem
a. tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej
b. tereny związane ze stałym lub czasowym
pobytem dzieci i młodzieży2
c. tereny domów opieki społecznej
d. tereny szpitali w miastach
a. tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej
i zamieszkania zbiorowego
b. tereny zabudowy zagrodowej
c. tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 2
d. tereny mieszkaniowo-usługowe
Tereny w strefie śródmiejskiej miast powyżej
100 tyś. mieszkańców 3
Pozostałe obiekty i grupy
źródeł hałasu
LAeq D
LAeq N
LAeq D
przedział
czasu
odniesienia
równy 16
godzinom
przedział
czasu
odniesienia
równy 8
godzinom
50
45
45
40
55
50
50
40
60
50
55
45
65
55
55
45
przedział
czasu
odniesienia
równy 8
najkorz.
godzinom dnia
kolejno po
sobie
następującym
LAeq N
przedział czasu
odniesienia
równy 1 najmniej
korzystnej
godzinie nocy
1) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei liniowych.
2) W przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze, nocy, nie obowiązuje na nich dopuszczalny poziom
hałasu w porze nocy.
3) Strefa śródmiejska miasta powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów
administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców powyżej 100
tyś, można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.
Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w
środowisku (Dz. U. Nr 120, poz. 826).
34
3.8.6. Pola elektromagnetyczne
Liniowe źródła pól elektromagnetycznych stanowią linie elektroenergetycznego o napięciu
znamionowym 110kV. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych w środowisku,
sposoby ich dotrzymania, a także zasady lokalizacji zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie
linii elektroenergetycznych określają przepisy odrębne oraz przyjęte zwyczajowi normy.
W zależności od wysokości zawieszenia przewodów pas ochronny – ograniczonego
użytkowania dla linii wysokiego napięcia 110kV zajmuje ok. 30-40 m. Punktowe źródła
promieniowania jonizującego stanowią stacje bazowe telefonii komórkowej.
4. HISTORYCZNO-KULTUROWE UWARUNKOWANIA ROZWOJU
PRZESTRZENNEGO
4.1.
KRÓTKI RYS HISTORYCZNY
Najstarsze ślady pobytu ludzi w okolicy Wronek sięgają środkowej epoki kamienia
(mezolit) trwającej od ok. 8300 – 4300 p.n.e. Wskazują na to znalezione na Borku, w pobliżu
lewego brzegu Warty, krzemienne grociki
od strzał
do łuku. Prawdopodobnie
w XI w. znajdował się tu gród obronny wraz z kościołem. Pierwszą datę, pod którą wymienia
się Wronki jest rok 1251, w dniu 19 listopada Książę Bolesław Wstydliwy w swoim
dokumencie wymienia Wronki jako ośrodek grodowo – miejski podległy bezpośrednio
królowi i księciu wielkopolskiemu. Jednak historycy nie uznają tego dokumentu za zbyt
wiarygodny, za pewniejszy wskazują dokument z roku 1279, w którym na mocy przywilejów
nadanych przez księcia Przemysła II - zakon dominikanów otrzymał na lewym brzegu Warty
teren pod budowę klasztoru. W okresie średniowiecza Wronki były ważnym grodem
książęcym przy przeprawie przez Wartę i szlaku handlowym Poznań – Szczecin. Z rzemiosła
najlepiej rozwinięte w mieście były szewstwo, garncarstwo, sukiennictwo i krawiectwo. (Grot
Cz., Wronki 1987r.)
W 1383 roku Wronki uzyskały prawa miejskie, a od 1390 roku posiadały królewską
komorę celną. „Miasto Wronki było własnością królewską i oddawane w dzierżawę rodom
szlacheckim”. W 1515 r. Zygmunt Stary przekazał miasto bogatemu i wpływowemu rodowi
wielkopolskiemu - Górkom. Następnie w XVII w. przeszło w posiadanie rodu Kostków
i Łąckich, w XVIII w. rodu Koźmińskich, a w XIX w. do rodów Dzieduszyckich
i Grabowskich.
W wyniku II rozbioru Polski miasto Wronki w 1793 r. zostały włączone do Prus.
35
Od połowy XIX w. we Wronkach nastąpiło znaczne ożywienie gospodarcze, do czego
przyczyniło się również uruchomienie linii kolejowej z Poznania do Szczecina w 1848 r., na
szlaku wodnym zaczęły pływać parowce pasażerskie, a w 1894 r. wybudowano duży zespół
więzienny (najprawdopodobniej na terenie dawnego grodu). W 1904 roku uruchomiono
elektrownię, a w latach 1911 – 13 wybudowano wodociągi miejskie, które Wronki
zawdzięczają władzy pruskiej.
W okresie międzywojennym we Wronkach za inicjatywą mieszkańców powstawały różne
organizacje i towarzystwa, powoływano m. in. zespoły muzyczne, drużyny harcerskie, kluby
sportowe, działało Bractwo Kurkowe. (Vowie I., red., praca zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Największym wówczas zakładem była Fabryka Przetworów Kartoflanych.
W czasie II wojny światowej miasto nie poniosło dużych strat. Część mieszkańców
w okresie okupacji Niemcy wysiedlili do Generalnej Guberni. Wyzwolenie nastąpiło w dniu
25 stycznia 1945 roku.
4.2.
Noty historyczne wybranych wsi i charakterystyka przestrzenna
Na obszarze gminy Wronki występuje wiele zachowanych wsi o wartościowych układach
przestrzennych oraz o wysoce bogatej spuściźnie dóbr kultury. Wśród zasobów dóbr kultury
zachowało się dużo obiektów architektonicznych, które obecnie w większości objęte są
ochroną konserwatorską i są w dobrym stanie technicznym. Poniżej scharakteryzowano kilka
wsi dla ukazania poglądowego obrazu i ukształtowania na tle historycznym do czasów
dzisiejszych.
Biezdrowo
Historia Wsi
Pierwsza źródłowa wzmianka o wsi pochodzi z dokumentu wydanego przez księcia
Przemysła II w roku 1284, choć początki wsi sięgają już XII wieku. Nazwa wsi została
utworzona od imienia Bezdra, Bezdrew lub Przemysław, najprawdopodobniej któreś z tych
imion należało w XII lub XIII w. do pierwszego właściciela wsi z rodu Leszczyców bądź
Nałęczów.
Nazwie wsi przypisuje się też legendę, która opowiada o niewidomej kobiecie, która
odzyskuje wzrok. Pewnego razu kobieta idąc do strugi po wodę, przewraca się i traci wiadro,
próbując je wyciągnąć - wyławia z wody duży krzyż, klęka przed nim i słyszy glos: bież
zdrowo, wtem odzyskując wzrok.
36
Dawne dzieje wsi łączą się z rodziną Biezdrowskich wywodzących się z rodu Leszczyców.
W XVI w. Biezdrowo było w posiadaniu
kolejno rodów: Szamotulskich, Górków
i Czarkowskich, a następnie w XVII w. Odalikowskich, Poklateckich i Łąckich. W XVIII
i XIX w. należało do rodziny Bnińskich. W roku 1877 Stanisław Kurnatowski herbu Łodzia
kupił wieś od rodziny Bnińskich, którą następnie przekazał starszemu z synów – Edwardowi.
Kolejno dziedziczyli po Edwardzie jego synowie, Aleksander, a następnie Hubert
Kurnatowski, który był właścicielem do 1931 roku. Majątek Kurnatowskich liczył wtedy
856 ha, miał gorzelnię i fabrykę płatków ziemniaczanych.
W czasie okupacji hitlerowskiej Biezdrowo nazywało się Feldstaedt.
Układ przestrzenny
Wieś położona 6 km na południowy zachód od miasta Wronki. Sołectwo Biezdrowo
obejmuje: Biezdrowo, Pierwoszewo, Biezdrowskie Osady i Biezdrowskie Huby. Na terenie
sołectwa mieszka około 500 osób. Układ wsi opiera się o drogi lokalne prowadzące do
Pożarowa, Wronek, Ćmachowa, Pierwoszewa i Wartosławia.
Centrum wsi tworzy zwarta zabudowa, która ma swoją kontynuację wzdłuż dróg
wylotowych, w tzw. ulicówce. Przy skrzyżowaniu dwóch głównych dróg znajduje się ścisła
skupiona zabudowa wsi stanowiąca jego główną część. W części północnej wsi
zlokalizowany jest zespół pałacowy z ok. 1880 r. z parkiem z II poł. XIX w. o powierzchni
ok. 7,45 ha. Neorenesansowy pałac został zbudowany dla Stanisława Kurnatowskiego
w końcu XIX w. przez architekta Stanisława Hebanowskiego. Architekt wprowadził elementy
klasycyzujące wraz z neorenesansowymi wzbogacając bryłę o wieżę i ryzality, nadając
harmonijny efekt. Ponadto do zabytkowych zespołów zalicza się folwark składający się ze
stajni cugowej z XIX w., podwórza, obory i spichlerza, kolonii domów pracowników
folwarcznych, dwóch domów, dwóch czworaków, budynku inwentarskiego pracowników
folwarcznych. Inne zabytki to szkoła z pocz. XX w. oraz trzy XIX - wieczne domy oraz
mostek z 1901 r. (Vowie I., red., praca zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Chojno-Wieś
Historia Wsi
„Pierwsza wzmianka o wsi Chojno pochodzi z 1284 r., kiedy to książę Przemysł II
zezwolił kasztelanowi poznańskiemu Tomisławowi z Szamotuł herbu Nałęcz lokować osadę
Hojna na niemieckim prawie wiejskim”. Wieś w poł. XV w. była w posiadaniu rodu
37
Ostrorogów, później Kwileckich z Dobrojewa, a na początku XVIII w. „osiedlono tu grupę
osadników,
po
których
zachowały
się
złośliwe
anegdoty
i nieliczne
odrębności
w budownictwie” nazwa wsi pochodzi podobno od stwierdzenia jednego z właścicieli wsi,
który powiedział „do przybyszów: a żyjcie sobie tera Chojno!”.
Układ przestrzenny
Chojno jest jedną z większych wsi w gminie Wronki. Położona w odległości ok. 12 km od
miasta Wronki na prawym brzegu Warty, na skraju Puszczy Noteckiej. Wieś rozciąga się na
długości ok. 8 km i szerokości 2 km, składa się z części zasadniczej i szeregu przyściółek
w okolicy. Podzielone są one na trzy sołectwa: Chojno-Wieś, Chojno Młyn i Chojno-Błota
Wielkie, Chojno Młyn prawdopodobnie jest najstarszą osadą, na co wskazują wykopaliska.
Chojno obecnie pełni funkcje wsi mieszkaniowo – rekreacyjno - turystycznej – z uwagi na
fakt, iż większość zabudowy występującej na jej obszarze są to domki letniskowe oraz domy
użytkowane w sezonie letnim. Tu znajduje się największy w powiecie szamotulskim ośrodek
wypoczynkowy położony nad Jeziorem Radziszewskim. Chojno posiada bardzo urozmaiconą
strukturę poprzez naturalne wzniesienia, górki, lasy i strumienie. „Każda z tych enklaw
tworzy oddzielną dzielnicę, którym od pokoleń przypisano różne nazwy.” ( Vowie I., red.,
praca zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Po środku wsi znajduje się kościół Chrystusa Króla z lat 1926 – 28 z neobarokową wieżą.
We wschodniej części Chojna w dawnym dworze dominium chojeńskiego z ok. 1870 r.
znajduje
się
leśniczówka:
Chojno.
W sąsiedztwie
pozostałości
parku
wiejskiego
o powierzchni 1,2 ha rosną stare dęby oraz lipa. Natomiast obok przeprawy promowej rośnie
stara topola. W zachodniej części wsi znajduje się mogiła żołnierzy napoleońskich poległych
w 1813 r. podczas odwrotu wielkiej armii. Przy niej znajduje się głaz z tablicą pamiątkową
odsłonięty 14 sierpnia 1999 r.
Popowo
Historia Wsi
Pierwotnie w miejscu wsi znajdował się młyn o jednym kole, który odnotowano w 1508 r.
w dobrach wieleńskich. Obok powstała wieś, która w 1768 r. wraz z budynkami przeniesiono
na prawa olęderskie, czego pamiątką jest pozostała zwarta zabudowa wsi Popowa. Ponadto na
terenie wsi znajduje się wpisany do rejestru zabytków stary, nieczynny, bardzo zaniedbany
cmentarz ewangelicki z poł. XIX w. oraz szkoła z pocz. XX w. i zagroda młynarska z domem
38
młynarza z 1899 r., stajnią i budynkiem gospodarczym z pocz. XX w. ( Vowie I., red., praca
zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Układ przestrzenny
Popowo położone jest zaledwie 2 km od zachodniego krańca miasta Wronki pomiędzy
rzeką Wartą, a lasami Puszczy Noteckiej.
Wieś charakteryzuje zwarta zabudowa zlokalizowana wzdłuż głównej drogi wylotowej,
tzw. ulicówka. Zachowało się kilka starych budynków mieszkalnych, a także fundamenty po
młynie i staw młyński. W układzie przestrzennym i funkcjonalnym wsi dominują obiekty
zabudowy przemysłowej. Po wschodniej stronie położone są nowe zabudowania wytwórni
szczotek „ Szczotex” oraz przedsiębiorstwo obróbki metali „Dynaxo”, a także ośrodek
treningowy klubu sportowego „Amica”. Natomiast w kierunku północnym wsi wolne tereny
wykorzystywane są jako zlewnia pozostałości produkcyjnych z wronieckich zakładów
ziemniaczanych. ( Grot Cz., Wronki 1987 r.)
Pożarowo
Historia Wsi
Pierwsza wzmianka o wsi została odnotowana w 1385 r., kiedy była własnością rodu
Leszczyców Pożarowskich, Bylinów Szreniawitów. W XVIII w. należała do rodu
Kurnatowskich, aż do II wojny światowej. Pozostawili oni po sobie okazały pałac
(przebudowany w końcu i na pocz. XX w.) i piękny park krajobrazowy z pomnikami
przyrody, m. in. platan o średnicy ok. 600 cm. Pałac to eklektyczny dwór neorenesansowo –
klasycystyczny z założeniem parkowym, zamieniony obecnie na dom pomocy społecznej.
Pożarowo posiada również inne obiekty zabytkowe zasługujące na uwagę, są to m. in. szkoła
z pocz. XX w. oraz zespół folwarczny z końca XIX. i pocz. XX w., w skład którego wchodzą:
kolonia 6 domów pracowników, podwórze z rządcówką i budynkiem mieszkalnym, stajnią
koni wyjazdowych, gorzelnią, owczarnią dwoma stodołami i oborami oraz spichlerzem.
( Vowie I., red., praca zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Układ przestrzenny
Wieś położona ok. 9 km na zachód od Wronek, w której skład wchodzi również były
folwark – Olin. Strukturę wsi tworzą główne ulice wylotowe, wzdłuż których rozciąga się
mieszana zabudowa wiejska oraz założenie pałacowo – parkowe. W pałacu od 1973 roku
39
funkcjonował Dom Opieki Społecznej dla upośledzonych umysłowo mężczyzn. Wieś niegdyś
o charakterze typowo rolniczym, dziś pełni funkcje mieszkaniową oraz usługowo zdrowotną.
Wartosław
Historia Wsi
Na miejscu dzisiejszej wsi w 1785 r. starosta babimojski i sędzia poznański Łukasz
Bniński założyli „prywatne” miasto o nazwie Nowy Most (Neubruck) na gruntach wsi
Biezdrowo. Nazwa pochodzi od wybudowanego na rzece Warcie drewnianego mostu. Miasto
było lokowane na tzw. „suchym korzeniu” o charakterze przemysłowym i budowane z myślą
o rzemieślnikach. Po 12 latach istnienia liczyło 462 mieszkańców, między nimi 84
rzemieślników, w tym 20 sukienników. Miasto
rozwijało się dzięki sukiennictwu –
funkcjonowało tu 20 manufaktur rzemieślniczych. Poza tym pracowały tu trzy wiatraki, dwie
cegielnie, garbarnia i mydlarnia. Jednak po wprowadzeniu barier celnych, miasto upadło
i w poł. XIX w. straciło prawa miejskie. Obecna nazwa wsi pochodzi od nazwy rzeki,
natomiast w miejscu dawnego mostu znajduje się przeprawa promowa do osady Krasnobrzeg.
Układ przestrzenny
Wieś położona jest ok. 6 km na zachód od miasta Wronki, na lewym brzegu Warty.
Układ przestrzenny wsi stanowi pamiątkę o miejskiej przeszłości. Forma zwartej
zabudowy zbudowanej z pięciu równoległych bloków, bez rynku, ale z kościołem i placem
targowym we wschodnim skraju miejscowości. Wieś posiada bardzo ciekawy układ
ruralistyczny.
We wsi znajduje się wiele obiektów objętych ochroną konserwatorską. Późnobarokowy na
planie ośmioboku, o mansardowym dachu z latarnią kościół św. Trójcy i św. Łukasza
z 1785 r., pełniący obecnie funkcję kaplicy cmentarnej. Wewnątrz kościoła znajduje się
wczesnoklasycystyczny ołtarz. Msze odprawiane są natomiast w neogotyckim kościele
poewangelickim Najśw. Serca Jezusa z 1854 r. z wysoką wieżą, znajdującego się po
zachodniej stronie, z którym sąsiaduje neogotycki budynek dawnej pastorówki.
Ponadto do zabytków godnych uwagi można zaliczyć dawne domy mieszkalne wraz
z zabudowaniami gospodarczymi w ilości ok. 61 z XIX w.
40
Wróblewo
Historia wsi
Pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1387 r., w której odnotowano nazwisko „ Mrokota
de Wróblewo”. Nazwa wsi pochodzi od nazwiska Wróbel, a mieszkańców wsi przezywano
„Wróblami”. ( Vowie I., red., praca zbiorowa, Wronki 2004 r.)
Od połowy XVIII wieku wieś była w posiadaniu możnego rodu Kwileckich. Rodzina
Kwileckich
pozostawiła
we
Wróblewie
zabytkowy
zachowany
zespół
dworski
z neorenesansowym pałacem, neogotycką kaplicą z 1855 r. i parkiem krajobrazowym
z pozostałością barokowego układu regularnego. W parku znajduje się pomnik – kolumna na
cześć Józefa Kwileckiego (1791-1860) w otoczeniu 9 lip, ponadto znajduje się również grupa
drzew wpisanych do rejestru zabytków przyrody.
Oprócz zespołu dworskiego wieś posiada liczne obiekty zabytkowe, są to: budynki zespołu
folwarcznego, trzy domy z końca XIX w., szkoła z pocz. XX w.
Układ przestrzenny
Wieś położona w odległości ok. 7 km na południowy zachód od Wronek, na lewym brzegu
Ostrorogi. Wieś o skupionej zabudowie wzdłuż głównych dróg wylotowych, stosunkowo
gęsto ulokowanej wraz z założeniem pałacowo – parkowym. Obok zespołu dworskiego
znajdują się 3 domy wielorodzinne – bloki oraz czworaki wybudowane dla pracowników
dawnych pegeerów za czasów ich funkcjonowania. Wieś posiada szkołę trzyklasową
z placem zabaw oraz nowy obiekt świetlicy zlokalizowany przy stadionie pełniący funkcje
zaplecza klubu sportowego oraz wiejskiej sali.
Przedstawione jednostki osadnicze niewątpliwie tworzą charakterystyczny obraz
kulturowy gminy. Dlatego należy w jak najwyższym stopniu dążyć do zachowania spuścizny
tradycyjnej zabudowy, możliwie kontynuować układy kompozycyjne wsi oraz dostosowywać
nową zabudowę do skali i gabarytów charakteru istniejącej.
4.3.
OBIEKTY I OBSZARY CHRONIONE
4.3.1. Wykaz obiektów i obszarów chronionych w mieście Wronki
Obiekty, zespoły obiektów i układy przestrzenne wpisane do rejestru zabytków
41
Lp.
Obiekt
Adres
1. Historyczny układ urbanistyczny miasta, k. XIV – XX w.
2. Kościół parafialny p.w. Św. Katarzyny, poł. XVII w.
3.
Kościół podominikański (obecnie franciszkański) p.w.
Zwiastowania Najświętszej Maryi Panny, poł. XVII w.
zespół budynków
a
4. b
Nr i data
decyzji
16 marca
2007 r.
21 grudnia
1932 r.
21 grudnia
1932 r.
Nr rej.
476/Wlkp./A
ul. Sierakowska
ul. Mickiewicza
AK-I11a/158
AK-I11a/159
dom, 1902 r.
oficyna, szach., poł. XIX w.
c
spichrz, 1897 r.
d
magazyn, 1890 r.
ul. Poznańska 1 113/Wlkp./A
5. dworzec kolejowy, 1880 r.
ul. Dworcowa
114/Wlkp./A
6. wodociągowa wieża ciśnień, 1900 r.
ul. Dworcowa
114/Wlkp./A
7. wodociągowa wieża ciśnień, 1893 r.
ul. Partyzantów
9
112/Wlkp./A
8. spichrz, poł. XIX w.
ul. Szkolna 2
A - 523
29 listopada
2002r.
29 listopada
2002r.
29 listopada
2002r.
29 listopada
2002r.
29 czerwca
1985 r.
Źródło: Gminny Program Opieki nad zabytkami dla miasta i gminy Wronki, listopad – grudzień 2007;
Wojewódzki Wielkopolski Konserwator Zabytków, Poznań 2007
Obiekty, zespoły obiektów i układy przestrzenne chronione (ewidencja konserwatorska)
Lp.
1.
Obiekt
Adres
Materiał
Układ urbanistyczny
Datowanie
k. XIV- pocz. XX w.
Zespół kościoła par. p.w. Św. Katarzyny
2.
a. kościół
mur.
XV w.
b. ogrodzenie
mur.
XVIII w.
ul. Sierakowska 5
mur.
1 ćw. XX w.
ul. Sierakowska
12
mur.
3 ćw. XIX w.
c. plebania
d.
szpital dla ubogich, później
organistówka
Zespół kościoła i klasztoru podominikańskiego, obecnie OO. Franciszkanów
ul. Mickiewicza
mur.
3 ćw. XVIII w., restaur. ok.
1875-1882, 1925, 1975
klasztor, obecnie Wyższe Seminarium
b. Duchowne, Wydział Teologiczny
ul. Poznańska 42
UAM
mur.
1875, 1984, odbudowa l. 80
XX w.
mur., żel.
1890 r.
mur.
k. XIX w.
ul. Sierakowska
mur.
1887 r.
ul. Sierakowska
mur.,
drewn.
2 poł. XIX w.
a.
3.
kościół klasztorny p.w. Zwiastowania
Najświętszej Maryi Panny
c. ogrodzenie
d. budynek inwentarsko - magazynowy
Zespół cmentarza parafialnego
4.
a.
kaplica rodziny Grabowskich,
obecnie kaplica pw. św. Krzyża
b. ogrodzenia i brama
5.
cmentarz przykościelny, rzym.- kat.,
XIII w. -XVIII w.
42
zamknięty
6.
cmentarz ewangelicki, zamknięty
poł. XIX w.
7.
cmentarz mojżeszowy, zamknięty
XVIII w.
8.
pastorówka, obecnie oddział Szkoły
Podstawowej Nr 2
ul. Poznańska 42
mur.
pocz. XX w.
9.
ratusz
ul. Ratuszowa 5
mur.
1910 r.
mur.
1889-1894 r.
ul. Lipowa 1
mur.
ok. 1890 r.
b dom pracowników służby więziennej
ul. Lipowa 2
mur.
ok. 1890 r.
dom pracowników służby więziennej
ul. Lipowa 3
mur.
ok. 1890 r.
d dom pracowników służby więziennej
ul. Lipowa 4
mur.
ok. 1890 r.
e
ul. Lipowa 5
mur.
ok. 1890 r.
f
ul. Lipowa 8
mur.
ok. 1890 r.
mur.
ok. 1890 r.
mur.
ok. 1890 r.
zespół budynków zakładu karnego
zespół budynków mieszkalnych pracowników więzienia:
a
dom dyrektora, ob. dom
c
g dom pracowników służby więziennej
10.
h
ul. Niepodległości
2
budynek gospodarczy
i
dom pracowników służby więziennej ul. Niepodległości 5
mur.
ok. 1890 r.
j
dom pracowników służby więziennej ul. Niepodległości 8
mur.
ok. 1890 r.
mur.
ok. 1890 r.
k
budynek gospodarczy
l
ul. Partyzantów 3
mur.
ok. 1890 r.
ł
ul. Partyzantów
12
mur.
ok. 1890 r.
m dom pracowników służby więziennej
ul. Polna 1
mur.
ok. 1890 r.
n dom pracowników służby więziennej
ul. Polna 3
mur.
ok. 1890 r.
o dom pracowników służby więziennej
ul. Polna 4
mur.
ok. 1890 r.
p dom pracowników służby więziennej
ul. Polna 5
mur.
ok. 1890 r.
mur.
ok. 1893 r.
wodociągowa wieża ciśnień
11.
szkoła powszechna, ob. szkoła
podstawowa
ul. Mickiewicza 5
mur.
pocz. XX w.
12.
dom sierot i ochronka, ob. przedszkole
ul. Kościuszki 20
mur.
1909 r.
Zespół dworca kolejowego:
13.
a
dworzec kolejowy
mur.
4 ćw. XIX w.
b
wodociągowa wieża ciśnień
mur.
ok. 1910 r.
c
magazyn
szach.
k. XIX w.
d
nastawnia
mur.
k. XIX w.
e
dom pracowników kolei
ul. Dworcowa 6
mur.
k. XIX w.
f
ul. Dworcowa 8
mur.
k. XIX w.
g
ul. Dworcowa 10
mur.
k. XIX w.
stacja poczty konnej, obecnie magazyn
ul. Kościuszki
26A
mur.
2 poł. XIX w.
budynek gospodarczy
ul. Kościuszki
26A
mur.
k. XIX w.
straż pożarna i świetlica, obecnie OSP
ul. Kościuszki
mur.
1931 r., częściowo
14.
15.
ul. Dworcowa
43
Wronki
przebudowany
leśnictwo
16.
ul. Leśna
mur.
1 ćw. XX w.
Pozostałości zespołu folwarcznego Zamość
17.
dom pracowników folwarcznych
ul. ……….., ob.
nr 12a/14
mur.
pocz. XX w.
dom pracowników folwarcznych
ul. ………..., ob.
nr 16/18
mur.
1912 r.
mur.
1909 r.
stodoła
18. Dom nr 15
ul. B. Chrobrego
mur.
l. 30 XX w.
19. Dom nr 1
ul. Dworcowa
mur.
1913 r.
20. Dom nr 3
ul. Dworcowa
mur.
k. XIX w.
21. Dom nr 5
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
22. Dom nr 7
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
23. Dom nr 9
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
24. Dom nr 13, willa „Astra”
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
Dom nr 15
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
budynek gospodarczy
ul. Dworcowa
mur.
pocz. XX w.
26. Dom nr 3/5
ul. Garncarska
mur.
ok. poł. XIX w.
27. Dom nr 1
ul. Klasztorna
mur.,
szach.
ok. poł. XIX w., cz. przebud.
pocz. XX w.
28. Dom nr 2
ul. Klasztorna
mur.
ok. poł. XIX w.
29. Dom nr 3
ul. Klasztorna
mur.
ok. poł. XIX w.
30. Dom nr 4
ul. Klasztorna
mur.
ok. poł. XIX w., przebud.
31. Dom nr 5
ul. Klasztorna
mur.
ok. poł. XIX w.
32. Dom nr 6
ul. Klasztorna
mur.
2 poł. XIX w.
33. Dom nr 8
ul. Klasztorna
mur.
ok. poł. XIX w.
34. Dom nr 1
ul. Kościelna
mur.
4 ćw. XIX w., częściowo
przebud.
35. Dom nr 4
ul. Kościelna
mur.
elewacja
36. Dom nr 7
ul. Kościelna
mur.
k. XIX w.
37. Dom nr 9
ul. Kościelna
mur.
38. Dom nr 10
ul. Kościelna
mur.
ok. poł. XIX w
39. Dom nr 11
ul. Kościelna
mur.
ok. poł. XIX w.
40. Dom nr 12/14
ul. Kościelna
mur.
2 poł. XIX w., przebud.
elewacja
41. Dom nr 13
ul. Kościelna
mur.
42. Dom nr 15
ul. Kościelna
mur.
2 poł. XIX w., częściowo
przebud.
43. Dom nr 16
ul. Kościelna
mur.
przebud.
44. Dom nr 17
ul. Kościelna
mur.
przebud.
45. Dom nr 19
ul. Kościelna
mur.
k. XIX w.
46. Dom nr 21
ul. Kościelna
mur.
poł. XIX w., częściowo
25.
44
przebud.
47. Dom nr 23
ul. Kościelna
mur.
1 poł. XIX w.
48. Dom nr 25
ul. Kościelna
mur.
elewacja
49. Dom nr 27
ul. Kościelna
mur.
elewacja
50. Dom nr 29
ul. Kościelna
mur.
k. XIX w., częściowo przebud.
51. Dom nr 31
ul. Kościelna
mur.
ok. poł. XIX w., częściowo
przebud.
52. Dom nr 1
ul. Kościuszki
mur.
przebud.
53. Dom nr 5
ul. Kościuszki
mur.
4 ćw. XIX w.
54. Dom nr 6
ul. Kościuszki
mur.
ok. poł. XIX w.
55. Dom nr 7
ul. Kościuszki
mur.
3 ćw. XIX w.
56. Dom nr 8
ul. Kościuszki
mur.
2 poł. XIX w.
57. Dom nr 9
ul. Kościuszki
mur.
k. XIX w., przebudowany
58. Dom nr 10
ul. Kościuszki
mur, glin.
2 poł. XIX w.
59. Dom nr 11
ul. Kościuszki
mur.
l. 30-te XX w.
60. Dom nr 12
ul. Kościuszki
mur.
2 poł. XIX w.
61. Dom nr 13
ul. Kościuszki
mur.
k. XIX w.
62. Dom nr 15
ul. Kościuszki
mur.
k. XIX w.
63. Dom nr 16
ul. Kościuszki
mur.
3 ćw. XIX w., przebudowana
elewacja frontowa
64. Dom nr 17
ul. Kościuszki
mur.
2 poł. XIX w.
65. Dom nr 18
ul. Kościuszki
mur.
2 poł. XIX w., przebudowana
elewacja frontowa
66. Dom nr 22
ul. Kościuszki
mur.
4 ćw. XIX w., cz.
przebudowana
67. Dom nr 24
ul. Kościuszki
mur.
elewacja frontowa
68. Dom nr 26
ul. Kościuszki
mur.
3 ćw. XIX w.
69. Dom nr 2
ul. Kręta
mur.
przebudowany
70. Dom nr 3
ul. Kręta
mur.
przebudowany
71. Dom nr 4/6
ul. Kręta
mur.
przebudowany
72. Dom nr 5
ul. Kręta
mur.
przebudowany
73. Dom nr 8
ul. Kręta
mur.
ok. poł. XIX w.
74. Dom nr 10
ul. Kręta
mur.
przebudowany
75. Dom nr 16
ul. Kręta
mur.
2 poł. XIX w.
76. Dom nr 18
ul. Kręta
mur.
k. XIX w.
77. Dom nr 20
ul. Kręta
mur.
przebudowany
45
78. Dom nr 1
ul. Krótka
mur.
1 poł. XIX w.
79. Dom nr 5
ul. Krótka
mur.
2 poł. XIX w.
80. Dom nr 7
ul. Krótka
mur.
2 poł. XIX w.
81. Dom nr 7
ul. Mickiewicza
mur.
4 ćw. XIX w.
82. Dom nr 18
ul. Myśliwska
mur.
k. XIX w.
83. Dom nr 20
ul. Myśliwska
mur.
k. XIX w.
84. Dom nr 40
ul. Myśliwska
mur.
k. XIX w.
85. Dom nr 42
ul. Myśliwska
mur.
k. XIX w.
86. Dom nr 3
ul. Nadbrzeżna
mur.
k. XIX w.
ul. Nadbrzeżna
mur.
pocz. XX w.
ul. Nadbrzeżna
szach.,
drewn.
pocz. XX w.
ul. Nadbrzeżna
mur.
pocz. XX w., częściowo
przebudowany
88. Dom nr 8
ul. Ogrodowa
mur.
1910 r.
89. Dom nr 1
ul. Podgórna
mur.,
szach.
2 poł. XIX w.
90. Dom nr 2
ul. Podgórna
mur.
2 poł. XIX w.
91. Dom nr 3
ul. Podgórna
mur.
2 poł. XIX w., przebudowany
92. Dom nr 5
ul. Podgórna
mur.
przebudowany
93. Dom nr 9
ul. Podgórna
mur.
2 poł. XIX w.
94. Dom nr 6
ul. Polna
mur.
pocz. XX w.
95. Dom nr 1
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
przebudowany
96. Dom nr 2
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
przebudowany
97. Dom nr 4
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
ok. poł. XIX w.
98. Dom nr 5
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
4 ćw. XIX w.
99. Dom nr 6 (d. magazyn?)
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
k. XIX w., częściowo
przebudowany
100. Dom nr 10/12
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
1 ćw. XX w.
101. Dom nr 24
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
l. 30 XX w.
102. Dom nr 30
ul. Powstańców
Wlkp.
mur.
pocz. XX w.
103. Dom nr 1
ul. Poznańska
mur.
3/4 ćw. XIX w.
104. Dom nr 2
ul. Poznańska
mur.
ok. poł. XIX w., przebudowany
105. Dom nr 3
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w.
106. Dom nr 4
ul. Poznańska
mur.
3/4 ćw. XIX w.
107. Dom nr 6
ul. Poznańska
mur.
pocz. XX w.
Zagroda nr 2
a dom
87. b stodoła
c budynek gospodarczy
46
108. Dom nr 7
ul. Poznańska
mur.
109. Dom nr 8
ul. Poznańska
mur.
3/4 ćw. XIX w.
110. Dom nr 10
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w.
111. Dom nr 11
ul. Poznańska
mur.
ok. poł. XIX w.
112. Dom nr 12
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w.
113. Dom nr 14
ul. Poznańska
mur.
k. XIX w.
114. Dom nr 15
ul. Poznańska
mur.
k. XIX w., przebud.
115. Dom nr 16
ul. Poznańska
mur.
2 poł. XIX w.
116. Dom nr 18
ul. Poznańska
mur.
przebudowany
117. Dom nr 19
ul. Poznańska
mur.
118. Dom nr 20
ul. Poznańska
mur.
119. Dom nr 21
ul. Poznańska
mur.
przebudowany
120. Dom nr 22
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w.
121. Dom nr 23
ul. Poznańska
mur.,
szach.
ok. poł. XIX w.
122. Dom nr 24
ul. Poznańska
mur.,
szach.
częściowo przebudowany
123. Dom nr 25
ul. Poznańska
mur.,
szach.
ok. poł. XIX w.
124. Dom nr 27
ul. Poznańska
mur.
przebudowany
125. Dom nr 29
ul. Poznańska
mur.,
szach.
ok. poł. XIX w.
126. Dom nr 30
ul. Poznańska
mur.
k. XIX w.
127. Dom nr 31
ul. Poznańska
mur.
3 ćw. XIX w.
128. Dom nr 33
ul. Poznańska
mur.
1846 r.
129. Dom nr 34
ul. Poznańska
mur.
3 ćw. XIX w.
130. Dom nr 36
ul. Poznańska
mur.
3 ćw. XIX w.
131. Dom nr 37
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w.
132. Dom nr 38 z oficyną
ul. Poznańska
mur.,
szach.
2 ćw. XIX w.
133. Dom nr 40
ul. Poznańska
mur.
poł. XIX w., częściowo
przebudowany
134. Dom nr 43
ul. Poznańska
mur.
135. Dom nr 45
ul. Poznańska
mur.
136. Dom nr 47
ul. Poznańska
mur.
pocz. XX w., przebudowany
137. Dom nr 48
ul. Poznańska
mur.
pocz. XX w.
138. Dom nr 49
ul. Poznańska
mur.
1905 r.
139. Dom nr 50
ul. Poznańska
mur.
3 ćw. XIX w.
140. Dom nr 51
ul. Poznańska
mur.
pocz. XX w.
141. Dom nr 53
ul. Poznańska
mur.
3 ćw. XIX w.
142. Dom nr 61
ul. Poznańska
mur.
4 ćw. XIX w., budowniczy
Wilczewski (?)
47
143. Dom nr 2
ul. Ratuszowa
mur.
l. 20. XX w.
144. Dom nr 1
Rynek
mur.
4 ćw. XIX w.
145. Dom nr 2
Rynek
mur.
ok. poł. XIX w.
146. Dom nr 3
Rynek
mur.
147. Dom nr 4
Rynek
mur.
pocz. XX w.
148. Dom nr 5
Rynek
mur.
1 poł. XIX w.
149. Dom nr 6
Rynek
mur.
ok. poł. XIX w.
150. Dom nr 7
Rynek
mur.,
szach.
1 poł. XIX w.
151. Dom nr 8
Rynek
mur.
4 ćw. XIX w.
152. Dom nr 9
Rynek
mur.
4 ćw. XIX w.
153. Dom nr 12/13
Rynek
mur.
3 ćw. XIX w.
154. Dom nr 14
Rynek
mur.
4 ćw. XIX w.
155. Dom nr 15
Rynek
mur.
1909 r.
156. Dom nr 17
Rynek
mur.
4 ćw. XIX w.
157. Dom nr 18
Rynek
mur.
3 ćw. XIX w.
158. Dom nr 19
Rynek
mur.
159. Dom nr 20
Rynek
mur.
k. XIX w.
160. Dom nr 21(d hotel)
Rynek
mur.
pocz. XX w.
161. Dom nr 2
ul. Rzeczna
mur.
poł. XIX w.
162. Dom nr 4
ul. Rzeczna
mur.
przebudowany
163. Dom nr 11
ul. Rzeczna
mur.
przebudowany
164. Dom nr 13
ul. Rzeczna
mur.
ok. poł. XIX w.
165. Dom nr 4
ul. Sierakowska
mur.
2 poł. XIX w.
166. Dom nr 6
ul. Sierakowska
mur.
4 ćw. XIX w.
167. Dom nr 8
ul. Sierakowska
mur.
4 ćw. XIX w.
168. Dom nr 9
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
169. Dom nr 10
ul. Sierakowska
mur.
przebudowany
170. Dom nr 14
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
171. Dom nr 15
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
172. Dom nr 16
ul. Sierakowska
mur.
2 poł. XIX w.
173. Dom nr 17
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w., przebudowana
elewacja
174. Dom nr 18
ul. Sierakowska
mur.
przebudowany
175. Dom nr 19
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w., przebudowana
elewacja
176. Dom nr 20
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
177. Dom nr 21
ul. Sierakowska
mur.
przebudowany
178. Dom nr 22
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
48
179. Dom nr 25
ul. Sierakowska
mur.
elewacja
180. Dom nr 27
ul. Sierakowska
mur.
4 ćw. XIX w.
181. Dom nr 28
ul. Sierakowska
mur.
4 ćw. XIX w.
182. Dom nr 29A
ul. Sierakowska
mur.
przebudowany
183. Dom nr 30
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
184. Dom nr 32
ul. Sierakowska
mur.
przebudowany
185. Dom nr 34
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
186. Dom nr 36
ul. Sierakowska
mur.
ok. poł. XIX w.
187. Dom nr 38
ul. Sierakowska
mur.
k. XIX w.
188. Dom nr 40
ul. Sierakowska
mur.
3 ćw. XIX w.
189. Dom nr 44
ul. Sierakowska
mur.
pocz. XX w.
190. Dom nr 5
ul. Spokojna
mur.
k. XIX w., częściowo
przebudowany
191. Dom nr 7
ul. Spokojna
mur.
przebudowany
192. Dom nr 9
ul. Spokojna
mur.
przebudowany
193. Dom nr 1
ul. Szkolna
mur.
przebudowany
194. Dom nr 1
ul. Towarowa
mur.
pocz. XX w.
195. Dom nr 1
ul. Wodna
mur.
2 poł. XIX w.
196. Dom nr 10
ul. Wodna
mur.
2 poł. XIX w.
197. Dom nr 11
ul. Wodna
mur.
przebudowany
198. Dom nr 2
Pl. Wolności
mur.
l. 30.XX w.(?)
199. Dom nr 3
Pl. Wolności
mur.
pocz. XX w.
200. Dom nr 4
Pl. Wolności
mur.
4 ćw. XIX w.
201. Dom nr 7
Pl. Wolności
mur.
4 ćw. XIX w.
Dom nr 9
Pl. Wolności
mur.
pocz. XX w.
magazyn
Pl. Wolności
mur.
pocz. XX w.
203. Dom nr 10 (Dom rabina?)
Pl. Wolności
mur.,
szach.
ok. poł. XIX w.
204. Dom nr 11
Pl. Wolności
mur.
przebudowany
205. Dom nr 1
ul. Zwycięzców
mur.
2 poł. XIX w.
206. Dom nr 2
ul. Zwycięzców
mur.
przebudowany
207. Dom nr 3
ul. Zwycięzców
mur.
3/4 ćw. XIX w.
208. Dom nr 4
ul. Zwycięzców
mur.
przebudowany
209. Dom nr 6
ul. Zwycięzców
mur.
przebudowany
210. Dom nr 7
ul. Zwycięzców
mur.
2 poł. XIX w.
202.
49
211. Dom nr 8
ul. Zwycięzców
mur.
212. Dom nr 9
ul. Zwycięzców
mur.
213. Dom nr 10
ul. Zwycięzców
mur.
1 ćw. XX w.
ul. Szkolna 2
mur.
poł. XIX w., remontowany
1983-1987 r.
ul. B. Chrobrego
6A
mur.
ok. 1905 r.
216. Stolarnia
ul. Szkolna 5
mur.
ok. poł. XIX w.
217. Magazyn
ul. Szkolna
szach.
ok. poł. XIX w.
214. Spichlerz, ob. Muzeum Regionalne
215. Stacja pomp, ob. hydrofornia
Zespół budynków zakładu przemysłu ziemniaczanego, przy ul. Sierakowskiej
218.
a Dom dyrektora
ul. Sierakowska 48
mur.
pocz. XX w.
b Altana ogrodowa
ul. Sierakowska 48
drewn.
pocz. XX w.
c Budynek administracyjny
ul. Sierakowska 48
mur.
pocz. XX w., przebudowany
1923r., budowniczy Hans
Kruger
d Kotłownia
ul. Sierakowska 48
mur.
pocz. XX w.
e warsztaty
ul. Sierakowska 48
mur.
l.30. XX w.
Zespół cegielni, ul. Rolna 14
219.
a
dom
ul. Rolna 14
mur.
4 ćw. XIX w.
b
piec
ul. Rolna 14
mur.
4 ćw. XIX w., nadbudowany l.
90. XX w.
Ponadto na terenie Starego Miasta – części śródmiejskiej miasta z wykluczeniem osiedli
Staszica, Mieszka I, Słowackiego i Borek znajduje się wiele cennych architektonicznie nie
objętych ochroną zespołów zabudowy mieszkaniowej, zlokalizowanych m.in. przy ul. Polnej
oraz ul. Poznańskiej.
4.3.2. Wykaz obiektów i obszarów chronionych na terenie gminy
Biezdrowo
Obiekty wpisane do rejestru zabytków:
Lp.
1.
2.
Obiekt
Kościół parafialny p.w. Św. Mikołaja, 1 poł.
XVw., 1784 r.
zespół pałacowy, 1870 r.
a pałac
b park
Adres
Nr rej.
AK-I11a/144
A-1428
Nr i data decyzji
21 grudnia 1932 r.
11 kwietnia 1973r.
Obiekty chronione (ewidencja konserwatorska):
50
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Obiekt
Adres Materiał Datowanie
Zespół kościoła par. p.w. Św. Krzyża i Św. Mikołaja
Kościół, gruntowna przebudowa i remont, dobudowa wieży 1784 r.,
remont w l.80. XIX w., odbudowa wieży po uderzeniu pioruna 1890
a r., dobudowa dwóch kaplic po bokach prezbiterium 1898-1899,
mur.
1436-1441 r.
przebudowa prezbiterium, remont kościoła 1924-1926 r. wg proj.
Arch. Stefana Cybichwoskiego, remont elewacji 1988 r.
Plebania, rozbud. i przebud. 2 poł. XIX w., dobudowa ryzalitu i
b
mur.
k. XVIII w.
bocznych aneksów XX w.
c stodoła
mur.
k. XIX w.
d dom parafialny, obecnie nr 5
mur.
ok. 1900 r.
e grobowiec rodzinny Wilhelmi
mur.
k. XIX w.
f kostnica
mur.
XIX/XX w.
brama i ogrodzenie, brama przebudowana 1927 r. wg proj. arch.
g
mur.
XVIII w.
Stefana Cybichowskiego
mur.,
brama cmentarza parafialnego
k. XIX w.
drewn.
XIV w. –
cmentarz przykościelny, rzym. – kat., zamknięty
XIX w.
poł. XIX w.
cmentarz parafialny, rzym. – kat., czynny
– XX w.
szkoła
mur.
pocz. XX w.
Zespół pałacowy, wł. Robert i Jarosław Moryson
l.70/80.XIX
a pałac, wg proj. arch. Stanisława Hebanowskiego
mur.
w.
2 poł. XIX
b park krajobrazowy
w.
Zespół folwarczny, wł. Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa
mur.,
a stajnia cugowa
k. XIX w.
kam.
podwórze
b
obora i spichlerz, obecnie magazyn
mur.
k. XIX w.
kolonia domów pracowników folwarcznych
c zespół budynków mieszkalnych pracowników więzienia
dom nr 52, wł. U.M i G. Wronki, częściowo przebudowany
mur.
1912 r.
1 poł. XIX
dom nr 53, częściowo przebudowany
mur.
w.
czworak, obecnie dom nr 54
mur.
1910 r.
mur.
1910 r.
budynek inwentarski pracowników folwarcznych,
mur.
pocz. XX w.
obecnie mieszkalny nr 56
dom nr 6, rozbudowany pocz. XX w.
mur.
pocz. XIX w.
mur.,
dom nr 10
k. XIX w.
kam.
mur.,
dom nr 59
pocz. XIX w.
glin.
most nad rzeczką
mur.
1901 r.
51
Chojno
Lp.
1.
2.
Obiekt
Kościół parafialny p.w. Chrystusa Króla, 1926 28 r.
Adres
cmentarz parafialny, rzym. – kat., 1917 r.
Nr rej.
111/Wlk
p./A
473/Wlk
p./A
Nr i data decyzji
26 listopada 2002
r.
12 grudnia 2006r.
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Adres
Materiał
Zespół kościoła par. p.w. Chrystusa Króla
a Kościół
mur.
b ogrodzenie i brama
mur.
c plebania, obecnie nr 74
mur.
d obora
mur.
brama i ogrodzenie cmentarza
mur.
parafialnego
szkoła
mur.
Zespół leśniczówki Chojno
leśniczówka, przebudowany
a
mur.
l.30.XX w.(?)
b budynek gospodarczy
mur.
Sala zabaw, tył działki Chojno nr 10,
mur.
dom nr 4
mur.
dom nr 7
mur.
dom nr 13
mur.
szach.,
dom nr 32
mur.
dom nr 37
mur.
dom nr 39
mur.
dom nr 61
mur.
dom nr 63
mur.
dom nr 64
mur.
mur.
dom nr 78, obecnie była szkoła
mur.
ewangelicka
cmentarz rzym. – kat., czynny
Obiekt
Datowanie
1927 r.
l.30.XX w.
1 ćw. XX w.
pocz. XX w.
ok. 1918 r.
ok. 1898 r.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
1 ćw. XX w.
pocz. XX w.
ok. poł. XIX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
l.30. XX w.
k. XIX w.
pocz. XX w.
1901 r.
k. XIX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Chojno Młyn
Lp.
1.
Obiekt
a
b
pozostałości młyna, częściowo
rozebrany l.90.XX w.
budynek inwentarski
Adres
Zagroda młynarska
Materiał
Datowanie
mur.
pocz. XX w.
mur.
l.30.XX w.
52
Ćmachowo
Lp.
1.
Obiekt
Adres
park dworski, 2 poł. XIX w.
Nr rej.
A-462
Nr i data decyzji
12 października
1983 r.
Lp.
1.
a
b
a
2.
b
c
d
e
f
Obiekt
Adres
Materiał
Pozostałości zespołu dworskiego (dwór rozebrany po 1945 r.)
park krajobrazowy, wł. U.M. i G.
Wronki, przekształcony i
powiększony ok. 1910 r.
stajnia koni wjazdowych, obecnie
mur.
mieszkanie i budynek inwentarski
Zespół folwarczny, wł. RSP
podwórze folwarczne
obora, obecnie magazyn,
mur.
przebudowany po 1945 r.
stodoła
mur.
spichlerz, obecnie biura
mur.
gorzelnia
mur.
ogrodzenie
mur.
kolonia mieszkalna pracowników folwarcznych
6 domów pracowników
mur.
Datowanie
2 poł. XIX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
Dąbrowa
Lp.
1.
Obiekt
a
b
Adres
Materiał
Pozostałości zespołu folwarcznego
stajnia, przebudowana
stodoła, przebudowana
mur.
Datowanie
k. XIX w.
k. XIX w.
Gogolice
Lp.
Obiekt
1. cmentarz ewangelicki, zamknięty
Adres
Materiał
Datowanie
poł. XIX w.
53
Jasionna
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Obiekt
szkoła, obecnie nr 45
dom nr 2/3
dom nr 4
dom nr 9
dom nr 10
dom nr 14
Adres
Materiał
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
Datowanie
k. XIX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
Pocz. XX w.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
poł. XIX w.
Zagroda nr 18
a
dom
b
budynek gospodarczy
dom nr 36
dom nr 38
dom nr 43
dom nr 50
Kłodzisko
Lp.
1. szkoła
2. leśniczówka
3.
4.
5.
Obiekt
Adres
a
ośmiorak, obecnie dom nr 66
b
chlew
dom nr 25
dom nr 35
Materiał
mur.
mur.
Datowanie
pocz. XX w.
pocz. XX w.
mur.
mur.
mur.
mur.
1903 r..
pocz. XX w.
3 ćw. XIX w.
pocz. XX w.
Kobus
Lp.
1.
Obiekt
Adres
Materiał
Cmentarz ewangelicki, zamknięty
Datowanie
poł. XIX w.
Lubowo
Lp.
1.
Obiekt
dom nr 4
Adres
Materiał
szach/mur.,
drewn.
Datowanie
2 poł. XIX w.
54
2.
dom nr 6
mur.
pocz. XX w.
mur.
mur.
mur.
1923 r.
1914 r.
pocz. XX w.
XIX w.
Zagroda nr 17
3.
4.
5.
a
dom
b
budynek gospodarczy
dom nr 18
Lubowo Długie
Lp.
Obiekt
Adres
Materiał
Datowanie
XIX w.
Lubowo Zdroje
Lp.
Obiekt
Adres
Materiał
Datowanie
XIX w.
Lutyniec
Lp.
1.
Obiekt
leśniczówka Lutyniec, wł.
Nadleśnictwo Wronki
Adres
Materiał
Datowanie
mur.
pocz. XX w.
Marianowo
Lp.
1.
Obiekt
Adres
Materiał
dom pracowników folwarcznych,
obecnie nr 15, częściowo
przebudowany
mur.
Datowanie
pocz.
Mokrz
Lp.
1.
Obiekt
a
budynek przy stacji, obecnie nr 5
Adres
Zespól stacji kolejowej
Materiał
Datowanie
mur.
k. XIX w.
55
2.
3.
b
dom pracowników kolei nr 1
c
dom pracowników kolei nr 2
d dom pracowników kolei przy torach
leśniczówka, nr 11, częściowo
przebudowana
a
budynek gospodarczy
dom nr 9
mur.
mur.
mur.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
mur.
pocz. XX w.
mur.
mur.,
drewn.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Nowa Wieś
Lp.
1.
Obiekt
Zespół pałacowy, 1874 r.
a pałac
b park
c oficyna
Adres
Nr rej.
A-1429
A-1429
A-1429
A-479
Nr i data decyzji
11 kwietnia 1973r.
11 kwietnia 1973r.
11 kwietnia 1973r.
12 grudnia 1983 r.
Lp.
a
1.
b
c
d
e
f
g
2.
a
b
c
d
e
a
b
3.
c
d
Obiekt
Adres
Materiał
Datowanie
Zespół dworski, obecnie dom Pomocy Społecznej, ul. Szamotulska nr 9
Pałac, arch. Stanisław Hebanowski,
część zachodnia przekształcona w k.
mur.
1874 -1876 r.
XIX w. oraz po 1945 r.
oficyna I, częściowo przebudowana
mur.
3 ćw. XIX w.
oficyna II, obecnie przebudowana
obecnie ul. Parkowa nr 3,
mur.
4 ćw. XIX w.
oficyna III, obecnie przebudowana obecnie dom ul. Parkowa 4
mur.
4 ćw. XIX w.
Park krajobrazowy, przekształcony
2 poł. XVIII w.
4 ćw. XIX w. i 3 dek. XX w.
budynki d. ogrodnictwa
mur.
k. XIX w.
bramy wjazdowe
mur.
4 ćw. XIX w.
Zespół folwarczny
dom dzierżawcy
obecnie ul. Parkowa nr 6,
mur.
1913 r.
obora
mur.
1900 r.
stodołą
mur.
1912 r.
spichlerz
mur.
1905 r.
kuźnia, obecnie przebudowana
mur.
k. XIX w.
kolonia domów pracowników folwarcznych
obecnie ul. Szamotulska 10
dom stangreta
mur.
1909 r.
2 domy przy ul. Szamotulskiej
mur.
pocz. XX w.
8 domów przy drodze do Starego
mur.
pocz. XX w.
Miasta
2 domy przy drodze lokalnej do
Pierwoszewa
Obelzanki
56
Lp.
Obiekt
1. dom nr 4, opuszczony
2. dom nr 6
3. dom nr 8, częściowo przebudowany
Adres
Materiał
mur.
mur.
mur.
Datowanie
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Olesin
Lp.
a
1.
Adres
Materiał
dom
mur.
budynek inwentarski, częściowo
mur.
przebudowany
stodoła
mur.
Obiekt
b
c
Datowanie
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Olin
Lp.
1.
Obiekt
a
b
Adres
Materiał
dom mieszkalny pracowników
folwarcznych
stodoła, obecnie magazyn,
pzrebudowany
mur.
Datowanie
pocz. XX w.
mur.
Pakawie
Lp.
Obiekt
a
1.
b
c
d
Adres
Zespół folwarczny
dom nr 16, częściowo
przebudowany
wozownia (?), obecnie garaż
stajnia
spichlerz
Materiał
Datowanie
mur.
pocz. XX w.
mur., kam.
mur.
mur., kam.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Pierwoszewo
Lp.
1.
Adres
Materiał
stodoła, częściowo przebudowana
mur.
gorzelnia (?), obecnie budynek
mur., kam.
Obiekt
a
b
Datowanie
k. XIX w.
57
mieszkalny i gospodarczy,
przebudowany
Piła
Lp.
1.
Obiekt
Adres
Dom nr 1
Materiał
Datowanie
mur.
pocz. XX w.
Popowo
Lp.
1. szkoła
Obiekt
Adres
Materiał
mur.
Datowanie
pocz. XX w.
mur.
mur.
mur.
1899 r.
pocz. XX w.
1913 r.
poł. XIX w.
Zagroda młynarska, obecnie nr 36
2.
3.
a dom młynarza
b stajnia
c Budynek gospodarzcy
Pożarowo
Lp.
1.
Obiekt
Adres
Zespół pałacowy, 1870 - 80 r.
pałac i park
Nr rej.
Nr i data decyzji
1449
8 czerwca 1973r.
Lp.
1. szkoła
2.
a
b
Obiekt
Materiał
mur.
Zespół pałacowy, obecnie Dom Pomocy Społecznej
Adres
pałac, przebudowany i
rozbudowany k. XIX w., ok. 1910 r.
park krajobrazowy, przekształcony
k. XIX w. i pocz. XX w.
mur.
Datowanie
pocz. XX w.
XVIII w.
XVIII w.
Zespół folwarczny
3.
a podwórze folwarczne
rządcówka
ubikacja
budynek mieszkalny
stajnia koni wjazdowych
2 obory
cielętnik
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
1905 r.
k. XIX w.
1920 r.
58
chlewnia
owczarnia
stróżówka
gorzelnia
2 stodoły
spichlerz
ogrodzenie
b kolonia domów pracowników folwarcznych
6 domów
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
k. XIX w.
1872 r.
k. XIX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
mur.
k. XIX w. – pocz.
XX w.
Pustelnia
Lp.
1.
Obiekt
a
leśniczówka
b
budynek inwentarski
c
stodoła
Adres
Materiał
Zespół leśniczówki, wł. Nadleśnictwo Wronki
mur.
mur.,
drewn.
drewn.
Datowanie
1904 r.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
Rzecin
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Obiekt
Adres
Zespół szkoły, obecnie nr 9
a szkoła
Dom nr 3
Dom nr 7
Dom nr 10
Dom nr 16, rozbudowany l. 90. XX w.
Dom nr 29
Cmentarz ewangelicki, zamknięty
Materiał
Datowanie
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
k. XIX w.
1907 r.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
poł. XIX w.
Samita
Lp.
1.
Obiekt
leśniczówka
Adres
Materiał
Datowanie
mur.
1905 r.
59
Samołęż
Lp.
1.
Obiekt
a
b
Adres
Zespół szkoły, obecnie nr 9
szkoła
budynek gospodarczy
Zespół folwarczny
a podwórze folwarczne, obecnie rozparcelowane
rządcówka
obora ze spichlerzem, obecnie w
zagrodzie nr 67
owczarnia, obecnie w zagrodzie nr 73
stodoła, obecnie w zagrodzie nr 74
stodoła, obecnie w zagrodzie nr 72
2.
3.
4.
5.
włodarzówka, obecnie dom nr 63
obecnie dom nr 64
obecnie dom nr 65
obecnie dom nr 66
obecnie dom nr 67
Zespół domu nr 19
a
dom
b
budynek gospodarzcy
Dom nr 24
Dom nr 29
6.
Dom nr 33
7.
8.
9.
Dom nr 36
Dom nr 37
Dom nr 61
Materiał
Datowanie
mur.
mur., drew.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
mur.
1907 r.
mur.
pocz. XX w.
mur.
mur., kam.
mur.,
drewn.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
mur.
1912 r.
mur.
1910 r.
mur.
1902 r.
mur.
1899 r.
mur.
1899 r.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.
k. XIX w.
1895 r.
1929 r.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
4 ćw. XIX w.
1904 r.
ok. 1904 r.
k. XIX w.
Smolnica
Lp.
a
1.
b
c
a
2.
Adres
Materiał
Zagroda młynarska , obecnie podzielona
młyn
mur.
dom młynarza, obecnie w zagrodzie
mur.
nr 3
budynek gospodarczy, obecnie w
mur.
zagrodzie nr 3
Zespół folwarczny
rządcówka, obecnie dom nr 1,
mur.
mur.
mur.
owczarnia, obecnie magazyn
mur.
stodoła
mur.
Obiekt
b
c
d
e
Datowanie
k. XIX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
pocz. XX w.
1914 r.
pocz. XX w.
1904 r.
1911 r.
60
Stare Miasto
Lp.
a
1.
Adres
Materiał
Dom pracowników folwarcznych,
mur.
obecnie dom nr 15
mur.
obecnie dom nr 16
mur.
obecnie dom nr 18
Dom nr 2
drew.
Obiekt
b
c
2.
Datowanie
1904 (7) r.
1904 r.
1909 r.
1938 r.
Szklarnia
Lp.
1.
Obiekt
a
b
c
Adres
Zespół folwarczny
Dom
Magazyn, przebudowany
Chlewnia, przebudowana
Materiał
Datowanie
mur.
mur.
mur.
k. XIX w.
1926 r.
k. XIX w.
Wartosław
Lp.
Obiekt
Adres
Nr rej.
Nr i data decyzji
1.
Kościół ewangelicki, obecnie rzym.-kat. p.w.
Najśw. Serca Pana Jezusa, 1904 r.
A-485
13 grudnia 1983 r.
2.
Kościół cmentarny, fil. p.w. Świętej Trójcy i św.
Łukasza, drewn.-mur., 1785 r.
A-775
14 listopada 1964
r.
Lp.
1.
2.
3.
4.
Obiekt
Adres
Materiał
Datowanie
Układ ruralistyczny wsi
k. XVIII w.
Kaplica pw. Św. Trójcy i Św. Łukasza
mur.
1795 r.
Ewangelisty, przebudowany 1935 r.
Zespół kościoła ewangelickiego, obecnie Rzym. – kat. p.w. Najświętszego Serca Jezusa
a
kościół
mur.
pocz. XX w.
b
Pastorówka, obecnie dom nr 27
mur.
ok. 1904 r.
Zespół szkoły
a szkoła
mur.
pocz. XX w.
mur.,
pocz. XX w.
61
drewn.
Zespół Domu nr 2
5.
a
b
Dom, częściowo przebudowany
stodoła
a
b
budynek gospodarczy
mur.
mur.
1859 r.
k. XIX w.
mur.
mur.,
drewn.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
k. XIX w.
Zespół Domu nr 3
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
dom nr 6
k. XIX w.
ok. poł. XIX w.
k. XIX w.
pocz. XX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
Zespół Domu nr 12
13.
a
14.
15.
16.
17.
18.
19.
b
budynek gospodarczy
26. dom nr 30
28. dom nr 32
31. dom nr 35
32. dom nr 36
34.
35.
36.
37.
38.
dom nr 39
dom nr 40
dom nr 41
39. dom nr 43
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
mur.
szach.,
mur.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
mur.,
szach.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.,
szach.,
drewn.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
mur.
ok. poł. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
pocz. XX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
62
mur.
mur.,
szach.
mur.,
szach.
mur.,
szach.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.,
szach.
43. dom nr 47
44. dom nr 49
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
k. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
Zagroda nr 56
50.
51.
52.
53.
54.
a
Dom. przebudowany
b
stodoła
mur.
szach.,
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
mur. ,
szach.
mur.
mur.,
szach.
mur.,
szach.
mur.
mur.
mur.,
szach.
mur.
dom nr 59
dom nr 60
dom nr 62
55. dom nr 63
56. dom nr 64
57. dom nr 66
59. dom nr 68
65. Cmentarz ewangelicki, zamknięty
66. Cmentarz rzym. – kat., zamknięty
k. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
2 poł. XIX w.
1 poł. XIX w.
pocz. XIX w.
1 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
k. XIX w.
1 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
ok. poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
XIX w.
pocz. XX w.
Wierzchocin
Lp.
1.
a
b
2.
Materiał
mur.
Zespół folwarczny, wł. RKS Bobulczyn
Dom właściciela, przebudowany
mur.
rządcówka
mur.
4 domy pracowników folwarcznych,
mur.
stodoła ze spichlerzem
mur.
stodoła, obecnie chlewnia
drewn.
Obiekt
szkoła
c
d
e
Adres
Datowanie
pocz. XX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
2 poł. XIX w.
k. XIX w.
63
Witoldowo - Chojno
Lp.
1.
Obiekt
Dom, nr 3
Adres
Materiał
mur.
Datowanie
2 poł. XIX w.
Wróblewo
Lp.
1. szkoła
2.
3.
Obiekt
Zespół dworski, wł. H. Rusinek
pałac, projekt, arch. Stanisław
a
Hebanowski
b Kaplica pw. Św. Stanisława Bpa
park krajobrazowy, przekształcony
c
2 poł. XIX w.
d lodownia
Zespół folwarczny
a Podwórze folwarczne
dom mieszkalny, częściowo
przebudowany
obora I
obora II, częściowo przebud.
obora III
spichlerz
stajnia, przebudowana 1927 r.,
zachowana częściowo
wozownia
stodoła
gorzelnia
kuźnia
7 budynków mieszkalnych
4.
5.
6.
Adres
budynek gospodarczy
Dom nr 23
Dom nr 25
Dom nr 57
Materiał
mur.
Datowanie
1 ćw. XX w.
mur.
ok. 1870 r.
mur.
ok. 1855 r.
XVIII w.
ok. poł. XIX w.
mur.
k. XIX w
mur.
mur.
mur.
mur.
2 poł. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
4 ćw. XIX w.
mur.
ok. poł. XIX w.
mur.
k. XIX w.
4 ćw. XIX w.
k. XIX w.
k. XIX w.
mur.
mur.
mur.
mur., kam.
mur., kam.
mur., kam.
mur., kam.
2 poł. XIX w. – pocz.
XX w.
4 ćw. XIX w.
2 poł. XIX w.
4 ćw. XIX w.
4 ćw. XIX w.
64
4.4.
STANOWISKA ARCHEOLOGICZNE I STREFY OCHRONY
ARCHEOLOGICZNEJ
4.4.1. Stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków
1. Chojno stan. 1 – cmentarzysko z epoki brązu, nr rej. 1360/A chronologia IV-V okres
epoki brązu.
2.
Pierwoszewo stan. 1 – grodzisko średniowieczne, nr rej. 668/A
3.
Popowo stan. 7 – cmentarzysko z epoki brązu, nr rej. 1361/A
4.
Wartosław stan. 1 – cmentarzysko z epoki brązu, nr rej. 665/A chronologia IV-V okres
brązu.
5.
Wróblewo stan. 23 – grodzisko wczesnośredniowieczne, nr rej. A-784/96.
6.
Wronki stan.1 – cmentarzysko z epoki brązu, nr rej. 656/A.
7.
Wronki stan. 9 – cmentarzysko z epoki brązu, nr rej. 242/1315.
4.4.2. Strefy ochrony archeologicznej
Dla ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego na rysunku Studium określono
strefy ochrony występowania skupisk stanowisk archeologicznych oraz stanowiska wpisane
do rejestru zabytków. Wronki posiadają opracowany „Gminny Program Opieki Nad
Zabytkami dla Miasta i Gminy”, w którym zawarte zostały szczegółowo opisane
przedmiotowe stanowiska archeologiczne oraz inne zabytki dziedzictwa kulturowego
występujące na terenie miasta i gminy. Wszelkie działania planistyczne na tych terenach
wymagają uzgodnień z właściwymi organami ds. ochrony zabytków zgodnie z przepisami
odrębnymi.
Na terenie miasta i gminy Wronki znajduje się wiele stanowisk archeologicznych
opisanych
w
tzw.
Archeologicznym
Zdjęciu
Polski
(AZP).
Dla
stanowisk
zewidencjonowanych w ramach AZP, położonych na obszarach zurbanizowanych
i planowanych do zagospodarowania planuje się prowadzenie obserwacji archeologicznej.
4.4.3. Cmentarze
Cmentarze zlokalizowane w obszarze gminy Wronki wykazują istotne zróżnicowanie pod
względem powierzchni, jak również dalszej jej eksploatacji. W poniższej tabeli
przedstawiono stan obecny zachowanych, zewidencjonowanych cmentarzy w większości
zamkniętych. Łącznie zewidencjonowano 18 istniejących cmentarzy, w tym: 11 wyznania
ewangelickiego, 6 rzymsko – katolickiego i 1 żydowskiego.
65
Na terenie miasta znajdują się dwa istniejące cmentarze: komunalny - przy ulicy
Rzecińskiej i parafialny - przy ul. Sierakowskiej. Czynny jest tylko cmentarz komunalny,
który w „Wieloletnim Planie Inwestycyjnym” został wskazany do rozbudowy i ogrodzenia.
Tabela 6. Zewidencjonowane cmentarze na terenie miasta i gminy
Lp.
Wyznanie
Stan zachowania
Miejscowość
Datowanie
Uwagi
1.
ewangelicki
zaniedbany
Rzecin
poł. XIX w.
zamknięty
2.
ewangelicki
zaniedbany
Wartosław
XIX w.
zamknięty
3.
ewangelicki
zaniedbany
Jasionna
pol. XIX w.
zamknięty
4.
ewangelicki
zaniedbany
Kobus
pol. XIX w.
zamknięty
5.
ewangelicki
zdewastowany
Lubowo
XIX w.
zamknięty
6.
ewangelicki
zdewastowany
Lubowo Długie
XIX w.
zamknięty
7.
ewangelicki
zaniedbany
Popowo
poł. XIX w.
zamknięty
8.
ewangelicki
miejsce pocmentarne
Wronki
poł. XIX w.
nie istnieje
9.
ewangelicki
zaniedbany
Chojno
pocz. XX w.
zamknięty
10.
ewangelicki
średni
Bielawy
poł. XIX w.
zamknięty
11.
ewangelicki
zdewastowany
Lubowo Zdroje
XIX w.
zamknięty
12.
ewangelicki
zaniedbany
Gogolice
poł. XIX w.
zamknięty
13.
rzym. – kat.
dobry
Wronki
XIX w.
czynny,
Kaplica
1887 r.
14.
rzym. – kat.
dobry
Wronki
XIII w.
zamknięty
przykoście
lny tabl. z
1811 r.
15.
rzym. – kat.
dobry
Biezdrowo
XIV w.
zamknięty
przykoście
lny
16.
rzym. – kat.
dobry
Biezdrowo
poł. XIX w.
17.
rzym. – kat.
dobry
Wartosław
pocz. XX w.
czynny
18.
rzym. – kat.
dobry
Chojno
p. XX w.
czynny
19.
żydowski
miejsce pocmentarne
Wronki
XVIII w.
nie istnieje
20.
żydowski
zdewastowany
Wartosław
poł. XIX w.
miejsce
pocm.
, 1macewa
czynny
Funkcjonujące cmentarze w gminie zaspokajają potrzeby mieszkańców, w związku z czym
nie wskazuje się nowych lokalizacji na ich urządzenie. (Brol R., Przybyła Z., Głuszczuk D.,
Wański J., „ Strategia rozwoju miasta i gminy Wronki. Diagnoza układu lokalnego.”,
Wrocław 1998 r.)
66
5. UWARUNKOWANIA SPOŁECZNO-GOSPODARCZE MIASTA
I GMINY WRONKI
5.1.
LUDNOŚĆ
W końcu 2006 r., obszar gminy Wronki zamieszkiwało 18785 osób4. Liczba ta stanowiła
ca 22% ogółu ludności powiatu szamotulskiego i 0,6% ludności województwa
wielkopolskiego. Gęstość zaludnienia wynosiła 62 osoby/1 km2. Wartość ta była znacznie
niższa niż średnia liczba ludności przypadająca na 1 km2
w powiecie szamotulskim
(77 osób/1 km2) i w województwie wielkopolskim, gdzie gęstość zaludnienia wynosi
113 osób/1 km2 (GUS, 2007).
Głównym ośrodkiem koncentracji ludności w gminie jest miasto Wronki, gdzie w 2006 r.
na powierzchni zaledwie 6 km2 skupiało się 61,5% liczby mieszkańców całej gminy
(11 555 osób). Gęstość zaludnienia w mieście wynosiła 1989 osób/1 km2. Pozostała część
mieszkańców gminy (ca 7,2 tys. osób) była rozproszona na powierzchni 302 km2
w 53 miejscowościach wiejskich zorganizowanych w 22 sołectwa. Ze względu na
uwarunkowania przyrodnicze gminy osadnictwo rozwinęło się głównie w jej południowowschodniej części, gdzie skupia się ponad 84% ludności wiejskiej.
W końcu 2006 r. w strukturze ludności gminy Wronki według płci zaznaczyła się
nieznaczna przewaga liczby kobiet (9527) nad liczbą mężczyzn (9258). Wartość
współczynnika feminizacji5 dla analizowanego obszaru wynosiła 103 zarówno na terenach
wiejskich jak i na terenie miasta i była niższa niż średnia w powiecie szamotulskim (105) oraz
województwie wielkopolskim (106).
Analiza struktury ludności w gminie Wronki według wieku w 2006 r. wskazywała,
że ludność w wieku przedprodukcyjnym (do 17 roku życia) w liczbie 3,8 tys. osób. stanowiła
20,2 % ogółu populacji gminy. Odsetek mieszkańców Wronek w wieku produkcyjnym
(mężczyźni w wieku 18-64 lata, kobiety w wieku 18-59 lat) wynosił 65,8 % (12,4 tys. osób).
4
W ostatnich latach w Polsce oficjalne statystyki urzędowe prezentują liczbę ludności poszczególnych gmin w dwóch
ujęciach, tj. jako liczbę ludności według stałego miejsca zameldowania oraz jako liczbę ludności według faktycznego miejsca
zamieszkania. Liczba ludności gminy w danym roku przedstawiana jest dodatkowo według stanu w dwóch momentach
czasowych, tj. w dniach 30 czerwca oraz 31 grudnia. Warunki te zmuszają analityka sytuacji demograficznej danej lokalnej
jednostki terytorialnej do podjęcia decyzji, którą z wartości opisujących wielkość populacji przyjąć za punkt wyjścia analizy.
Przyjęta liczba ludności gminy powinna z jednej strony jak najlepiej nawiązywać do jej rzeczywistego stanu zaludnienia, z
drugiej zaś – nie powinna być sprzeczna z danymi liczbowymi opisującymi strukturę populacji (według płci, wieku itd.). W
niniejszym rozdziale za punkt wyjścia analizy przyjmuje się liczbę ludności faktycznie zamieszkałej na obszarze Miasta
Wronki według stanu z 31 grudnia.
5
Współczynnik feminizacji to liczba kobiet przypadająca na 100 mężczyzn danej populacji.
67
Ponadto w mieście wystąpiła wyższa liczba osób w wieku produkcyjnym niż na terenach
wiejskich, co wynika z faktu, że miasto skupia większość zakładów produkcyjnych
i usługowych gminy. [patrz tab. 7]. Ludność w wieku poprodukcyjnym (mężczyźni w wieku
65 i więcej, kobiety w wieku 60 lat i więcej), licząca niespełna 2,6 tys. osób, stanowiła 14 %
ogółu mieszkańców gminy.
Wartość wskaźnika obciążenia demograficznego6 dla gminy Wronki wynosiła 51,9 była
tym samym niższa niż dla powiatu szamotulskiego dla którego wyniosła 53,7 jak i dla
województwa wielkopolskiego (54,4). Obciążenie demograficzne w mieście Wronki, dla
którego wskaźnik osiąga wartość 48,9, jest niższe niż na terenach wiejskich.
Tabela 7. Ludność w wieku produkcyjnym i nieprodukcyjnym w gminie Wronki na tle powiatu
szamotulskiego i województwa wielkopolskiego (Stan w dniu 31.12.2006)
Ludność w wieku
Jednostka
terytorialna
Ludność
ogółem
przedprodukcyjnym
razem
gmina
Wronki (w tym
miasto)
miasto
Wronki
powiat
szamotulski
województwo
wielkopolskie
w tym
kobiety
produkcyjnym
razem
w tym
kobiety
poprodukcyjnym
razem
w tym
kobiety
18785
3805
1852
12366
5913
2614
1762
100 %
20,2 %
9,8 %
65,8 %
31,5 %
14,0 %
9,4 %
11555
2150
1029
7761
3743
1644
1099
100,0 %
18,6 %
8,9 %
67,2 %
32,4 %
14,2 %
9,5 %
86100
18530
8993
56031
27192
11539
7880
100,0 %
21,5 %
10,4 %
65,1 %
31,6 %
13,4 %
9,1 %
3378502
712880
346801
2188191
1067577
477431
325204
100,0 %
21,1 %
10,3 %
64,8 %
31,6 %
14,1 %
9,6 %
Ludność w wieku
nieprodukcyjnym
na 100 osób
w wieku
produkcyjnym
51,9
48,9
53,7
54,4
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu, WUS 2007
Uszczegółowiona analiza porównawcza struktury ludności gminy Wronki według wieku
na tle struktury ludności województwa wielkopolskiego wykazuje że rozkład ten jest zbliżony
w obu tych jednostkach. Najmniejszy odsetek ludzi jest w wieku poprodukcyjnym powyżej
60 roku życia. Najliczniej reprezentowane są grupy wiekowe między 20-29 i 40-59 rokiem
życia. Duża liczba ludzi młodych i dzieci oraz niewielka liczba ludzi w wieku emerytalnym
świadczy o korzystnej wiekowej strukturze ludności w gminie [patrz tab. 8]
6
Wskaźnik obciążenia demograficznego to liczba osób w wieku nieprodukcyjnym przypadająca na 100 osób w
wieku produkcyjnym danej populacji.
68
Tabela 8. Ludność miasta Wronki według 7 grup wiekowych na tle województwa wielkopolskiego
(Stan w dniu 31.12.2006)
ludność
w wieku
gmina Wronki
0-14
województwo
wielkopolskie
miasto Wronki
Ogółem
w%
1350
18,7
Ogółem
1634
Ogółem
w%
14,1
562372
w%
16,6
15-19
530
7,3
889
7,7
256218
7,6
20-29
1250
17,3
2109
18,2
588772
17,4
30-39
1004
13,9
1598
13,8
478049
14,1
40-59
2012
27,8
3454
29,9
952850
28,3
60-64
254
3,5
491
4,3
137417
4,1
65 i więcej
830
11,5
1380
12,0
402824
11,9
Razem
7230
100,00
11555
100,00
3378502
100,00
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu
Ruch naturalny ludności przedstawiono w siedmioletnim przekroju czasowym.
Najkorzystniejszy stosunek liczby urodzeń żywych do liczby zgonów odnotowano w roku
2001, kiedy to przyrost naturalny osiągnął najwyższą wartość 43 osoby. Rok 2005 był rokiem
przełomowym, po którym liczba zgonów zaczęła spadać, a liczba urodzeń żywych
gwałtownie rosnąć, wynikiem był wysoki przyrost naturalny (32 osoby) [patrz rys. 5].
Rys. 6. Ruch naturalny w gminie Wronki w latach 2000 - 2006 – urodzenia żywe i zgony,
przyrost naturalny.
250
200
190
202
186
165
177
150
159
204
193
181
181
192
173
158
156
100
50
0
2000
2001
2002
2003
urodzenia żywe
2004
2005
2006
zgony
Źródło: Opracowanie na podstawie danych GUS
69
Rys. 7. Przyrost naturalny w gminie Wronki w latach 2000-2006 w mieście i na obszarze
wiejskim (na 1000 ludności)
5,0
4,0
3,0
2,0
1,0
0,0
-1,0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
-2,0
miasto
wieś
W 2006 roku w gminie Wronki względna wartość przyrostu naturalnego wynosząca
1,67 ‰ kształtowała się na tym samym poziomie jak w województwie wielkopolskim
(1,65 ‰) i była wyższa niż średnia dla powiatu szamotulskiego (1,57 ‰).
Należy jednak zaznaczyć, że z wyjątkiem lat 2001 i 2005 względny przyrost naturalny,
tj. odniesiony do liczby ludności, był wyższy na wsi niż w mieście. Ruch naturalny w mieście
miał nieco bardziej ustabilizowany charakter. Wartość wskaźnika przyrostu naturalnego
wahała się tam w granicach zera z gwałtownym skokiem w latach 2000 (-1,36 ‰) i 2001
(2,90 ‰), podczas gdy w miejscowościach wiejskich notowano skoki i spadki (minimum
w 2005 r. o wartości - 1,40 ‰, maksimum w 2006 r. o wartości 4,43 ‰). [patrz rys. 6].
Ruch wędrówkowy w gminie Wronki w latach 2000-2006 charakteryzował się
nieznacznymi wahaniami. Do roku 2002 więcej ludzi zameldowało się na pobyt stały
w gminie, niż się z niej wymeldowało. Tendencja ta uległa odwróceniu w roku 2003 i nasilała
się aż do 2005 roku, kiedy to liczba osób zameldowanych na pobyt stały w gminie osiągnęła
najniższą wartość. Uwagę zwraca szczególnie duża dynamika migracji w 2006 roku. Analiza
ruchu wędrówkowego w gminie Wronki w latach 2000-2006 według płci ujawnia większą
mobilność kobiet niż mężczyzn. W analizowanym okresie łączna liczba kobiet, które
zameldowały się na pobyt stały w mieście wyniosła 368 osób i była nieznacznie wyższa od
liczby imigrujących mężczyzn (351 osób). Kobiety przeważały również w strukturze ludności
wymeldowującej się z pobytu stałego w mieście. W latach 2000-2006 łączna liczba
70
emigrujących mężczyzn wyniosła 469 osób, zaś liczba emigrujących kobiet – 502 osoby
[patrz rys. 7]. W ostatnim analizowanym roku ta sama liczba osób zameldowała się na pobyt
stały jak i zmieniła stałe miejsce zamieszkania, co spowodowało, że saldo migracji wyniosło
zero [patrz rys. 8].
Rys. 8. Ruch wędrówkowy w gminie Wronki w latach 2000-2006 - zmiany miejsca stałego
zamieszkania ludności według płci`
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
200
150
144
129
133
130124
106
85
100
103
79
109
93
90
96 93
50
0
-50
-79
-100
-150
-104
-98
-109
-123
-103
-103
-106 -103
-115-105
-126
-121
-152
-200
zameldowania mężczyźni
wymeldowania mężczyźni
zameldowania kobiety
wymeldowania kobiety
Rys. 9. Saldo migracji w gminie Wronki w latach 2000-2006 – różnica pomiędzy liczbą
ludności napływającej i odpływającej ogółem i według płci.
2000
30
2001
2002
2003
2004
2005
2006
22 21
20
14
6 8
10
7
6
8
6
1
0
0
-1
-10
-7
-13
-20
-8
-12
-13
-19
-24
-30
-31
-40
-37
ogółem
mężczyźni
kobiety
71
Sytuacja w mieście [rys. 9]. różni się od rozkładu salda migracji na terenach wiejskich
[rys. 10]. Zaobserwować tu można zjawisko suburbanizacji, czego wynikiem jest
zmniejszanie się liczby ludności w mieście na rzecz ludności zamieszkującej tereny wiejskie.
Zjawisko to nasiliło się od roku 2001 z maksymalną wartością w roku 2005, kiedy to z miasta
wyprowadziło się 137 osób. Co ciekawe był to też rok, w którym na terenach wiejskich
zameldowało się jedynie 11 osób, co oznacza, że ponad 100 osób opuściło teren gminy
Wronki.
Saldo migracji w gminie Wronki w latach 2000-2006 – różnica pomiędzy
liczbą ludności napływającej i odpływającej ogółem i według płci – obszar miasta.
Rys. 10.
2000
20
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2 3
0
-1
-40
-3
-6
-20
-31
-16
-22
-25
-38
-60
-18
-24-27
-34-31
-40
-51
-66
-71
-80
-58
-100
-120
-140
-137
-160
ogółem
mężczyźni
kobiety
Rys. 11. Saldo migracji w gminie Wronki w latach 2000-2006 – różnica pomiędzy liczbą
ludności napływającej i odpływającej ogółem i według płci – obszar wiejski.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
70
58
60
45
50
44
40
30
20
10
44
33
33
32
26
21 23
20 18
12
11
7
2
11
10
1
0
-3
-10
-10
-20
ogółem
mężczyźni
kobiety
72
Na podstawie analizy zmiany liczby ludności gminy w latach 2000-2006 (analiza
rzeczywistego przyrostu ludności) [patrz rys. 11] można stwierdzić, że liczba ludności
gminy Wronki w tym okresie rosła średniorocznie w tempie 0,50 %. Wzrost liczby ludności
jest stały [rys. 12], z pewnymi wahaniami (lata 2003, 2005) i niewielki, rzędu kilkudziesięciu
osób rocznie. Duży spadek liczby ludności w roku 2005 spowodowany był zarówno spadkiem
liczby urodzeń jak i wzrostem emigracji z gminy Wronki.
Rys. 12. Przyrost rzeczywisty ludności w gminie Wronki w latach 2000-2006
80
60
40
20
0
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
-20
-40
-60
Rys. 13. Zmiany liczby ludności w gminie Wronki w latach 2000 – 2006
18820
18791
18785
18766
18750
18750
18747
18710
18688
18680
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
73
5.2.
DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Podstawowy sektor gospodarki w gminie Wronki stanowią usługi (77,7% podmiotów
gospodarczych w gminie w tym 80,3% podmiotów gospodarczych w mieście)
zatrudniających odpowiednio 29,3 % ogółu zatrudnionych w gminie i 29,7% ogółu
zatrudnionych w mieście, oraz przemysł (18,9% podmiotów gospodarczych na terenie gminy
w tym 18,6% podmiotów gospodarczych w mieście). Ponad 69% mieszkańców gminy
zatrudnionych jest w przemyśle z czego 70,2% to zatrudnieni na terenie miasta. Działalność
produkcyjna reprezentowana jest przez duże i średnie zakłady przemysłowe o profilu, przede
wszystkim: produkcji sprzętu AGD, metalowym i rolno-spożywczym. Trzeci sektor
gospodarki – rolnictwo (1,4% zatrudnionych) rozwija się głównie w południowo - wschodniej
części gminy, dla miasta natomiast ma śladowe znaczenie (0,06% zatrudnionych).
5.2.1. Usługi
Wyposażenie
gminy
Wronki
w
instytucje
i
placówki
usługowe
rozpatruje
się z uwzględnieniem podziału usług na usługi rynkowe i nierynkowe, który stosowany jest
przez polskie urzędy statystyczne. Pod pojęciem usług rynkowych rozumie się działalność
gospodarczą sklasyfikowaną w Polskiej Klasyfikacji Działalności w sekcjach „Handel
i naprawy”, „Hotele i restauracje”, „Transport, gospodarka magazynowa i łączność”,
„Pośrednictwo finansowe”, „Obsługa nieruchomości i firm; nauka”, „Pozostała działalność
usługowa, komunalna, społeczna i indywidualna”, „Gospodarstwa domowe zatrudniające
pracowników” oraz „Organizacje i zespoły międzynarodowe”. Usługi nierynkowe obejmują
natomiast działalność zgrupowaną w sekcjach „Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe ubezpieczenia społeczne i zdrowotne”, „Edukacja” oraz „Ochrona zdrowia
i opieka społeczna”.
W 2006 r. w gminie Wronki usługi rynkowe były reprezentowane przez 903 podmioty
gospodarcze, które stanowiły 63,5% wszystkich firm zarejestrowanych na terenie gminy.
Najliczniejszą grupę podmiotów w sektorze usług rynkowych stanowiły firmy prowadzące
działalność w ramach sekcji „handel i naprawy” (418 firm – 29,4% ogółu) oraz „Obsługa
nieruchomości i firm” (191 firm – 13,4%).
Na 1 tys. mieszkańców gminy przypada około 48 usługodawców. Nasycenie usługami
komercyjnymi we Wronkach jest niższe niż średnia wartość dla powiatu szamotulskiego,
która wynosi 66 jednostek usługowych przypadających na tysiąc mieszkańców powiatu.
Dostępność
usług
uwarunkowana
jest
strukturą
przyrodnicza
gminy,
największe
74
nagromadzenie jednostek usługowych znajduje się w południowej części gminy, gdzie
głównie skupia się osadnictwo.
Na usługi nierynkowe składają się usługi związane z administracją publiczną, edukacją
i kulturą oraz ochroną zdrowia i opieką społeczną. Największe nagromadzenie usług
nierynkowych znajduje się w mieście Wronki będącym centrum administracyjnym gminy.
Wronki oprócz instytucji administracji publicznej typowych dla siedziby władz miasta
i gminy (Urząd Miejski), skupiają szereg urzędów i instytucji pomocniczych. Należą do nich
przede wszystkich Policja, Straż Miejska, Ochotnicza Straż Pożarna (Wronki i Amica).
Jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej znajdują się także na terenach wiejskich w takich
miejscowościach jak: Chojno-Wieś, Ćmachowo, Jasionna, Kłodzisko, Lubowo, Marianowo,
Rzecin, Samołęż, Wartosław oraz Wróblego.
Usługi z zakresu edukacji i wychowania na terenie gminy Wronki realizowane są na
wszystkich poziomach edukacji.
W zakresie szkolnictwa wyższego w mieście Wronki usługi realizuje Wyższe Seminarium
Duchowne, posiadające swoją bibliotekę seminaryjną.
Szkolnictwo ponadgimnazjalne reprezentowane jest przez dwa ośrodki, takie jak:
-
Zespół Szkół nr 1 im. Powstańców Wielkopolskich we Wronkach,
-
Zespół Szkół nr 2 im. Stanisława Konarskiego we Wronkach.
Młodzież w wieku gimnazjalnym ma możliwość uczęszczania do dwóch szkół na tym
poziomie edukacji, są to:
-
Gimnazjum im. Zbigniewa Herberta we Wronkach,
-
Zespół Szkół im. Wincentego Witosa w Biezdrowie.
Na terenie gminy znajduje się 5 szkół podstawowych:
-
Szkoła Podstawowa Nr 1 im. Janusza Korczaka we Wronkach,
-
Szkoła Podstawowa Nr 2 im. Kornela Makuszyńskiego we Wronkach,
-
Szkoła Podstawowa w Nowej Wsi,
-
Szkoła Podstawowa w Chojnie,
-
Zespół Szkół im. Wincentego Witosa w Biezdrowie.
Ogólnokrajowa
tendencja
zamykania
małych,
wiejskich
jednostek
oświatowych
zaznaczyła się także w gminie Wronki. Szkoły likwidowane lub przekształcane na ośrodki
niepubliczne nie zmniejszają jednakże dostępności
do szkolnictwa na
poziomie
podstawowym w gminie. Obowiązkiem władz lokalnych jest zapewnienie odpowiedniego
75
dojazdu do szkoły dzieci z terenów na których nie ma ośrodków edukacyjnych lub zostały
one zlikwidowane.
Wychowaniem przedszkolne w gminie objętych było 331 dzieci. Do 3 placówek
przedszkolnych mieszczących się na terenie miasta uczęszczało 261 dzieci. Przedszkola
znajdujące się w gminie to:
-
Przedszkole nr 1 „Bajkowy Świat” we Wronkach,
-
Przedszkole nr 2 we Wronkach,
-
Prywatne przedszkole „Cyrylek” im. Cyryla Sroczyńskiego we Wronkach.
Obsługą administracyjno-finansową placówek oświatowych tj.: gminnych przedszkoli,
szkół podstawowych i publicznych gimnazjów zajmuje się Samorządowa Administracja
Placówek Oświatowych – SAPO.
Usługi z zakresu kultury w gminie Wronki świadczone są przez placówki będące w gestii
samorządu miejskiego. Należą do nich biblioteki publiczne i Wroniecki Ośrodek Kultury
w strukturze którego działają:
-
Miejsko – Gminna Biblioteka Publiczna we Wronkach,
-
Muzeum Regionalne,
-
sala koncertowo-kinowa,
-
kręgielnia.
Według danych GUS w 2006 r. w gminie znajdowało się w sumie 6 placówek
bibliotecznych w tym 5 bibliotek z filiami (łącznie 79,2 tys. woluminów, 3172 czytelników).
Wynika z tego, że na jedną placówkę biblioteczną przypada 3131 mieszkańców gminy.
Do ośrodków sportu i rekreacji zaliczyć należy: Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Klub
Sportowy AMICA Wronki, Ludowy Klub Sportowy Czarni Wróbelwo, Międzyszkolny
Uczniowski Klub Sportowy "Herbertus" przy Gimnazjum im. Zbigniewa Herberta
we Wronkach, Polski Związek Wędkarski „Warta” (opisane również w punkcie 6.6. „Sport,
wypoczynek i rekreacja”).
Dostępność usług z zakresu ochrony zdrowia i opieki społecznej w gminie Wronki
kształtuje się następująco: 18785 osób zamieszkujących gminę obsługują 4 niepubliczne
i 1 publiczny Zespoły Opieki Zdrowotnej. Według danych GUS w roku 2006 w mieście
Wronki zlokalizowane były 4 praktyki lekarskie. Samorządowi terytorialnemu podlega
Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna przy ul. Poznańskiej we Wronkach. Na terenie miasta
działają 4 apteki zatrudniające łącznie 11 farmaceutów. Na jedną aptekę przypada zatem
4 696 mieszkańców miasta i gminy Wronki.
76
W ramach usług z zakresu pomocy społecznej na terenie miasta działa Miejski Ośrodek
Pomocy Społecznej, natomiast w miejscowościach Chojno-Wieś, Nowa Wieś działają Domy
Pomocy Społecznej.
5.2.2. Działalność produkcyjna
Według stanu na koniec grudnia 2006 roku, w rejestrze działalności gospodarczej
REGON, na terenie gminy Wronki zarejestrowanych było 1422 podmiotów gospodarczych
(osób fizycznych, prowadzących działalność gospodarczą), w tym 1010 jednostek w mieście.
Od 2000 roku liczba podmiotów gospodarczych wzrosła o 177, czyli o około 14%.
W analizowanym siedmioletnim przedziale czasowym liczba podmiotów aż do roku 2005
stale rosła. W roku 2006 zanotowano 1% spadek w stosunku do roku poprzedzającego.
Największą dynamiką i stałym wzrostem charakteryzował się sektor prywatny, który w 2006
r. stanowił 96,3 % podmiotów gospodarki narodowej. Reszta czyli 3,7 % to przedsiębiorstwa
sektora publicznego.
Tabela 9. Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze REGON w latach 2000 - 2006 w gminie
Wronki.
LATA
Podmioty gospodarki narodowej w rejestrze
REGON
Ogółem
sektor
publiczny
sektor
prywatny
2000
1245
34
1211
2001
1272
42
1230
2002
1338
46
1292
2003
1415
49
1366
2004
1430
49
1381
2005
1443
52
1391
2006
1422
53
1369
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu
Struktura działalności gospodarczej według branż pokazuje, że podstawowymi kierunkami
działalności gospodarczej jest handel i rzemiosło (30% podmiotów gospodarczych) przemysł
i wytwórstwo (19%), obsługa nieruchomości i firm (13%). W formie graficznej strukturę
podmiotów gospodarczych przedstawia poniższa rycina.
77
Rys. 14. Struktura podmiotów gospodarczych w gminie Wronki według wybranych sekcji
( 2006 r.)
6%
14%
9%
13%
19%
3%
3%
3%
30%
transport i komunikacja
budownictwo
przemysł i wytwórstwo
handel i naprawy
rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
hotele i restauracje
pośrednictwo finansowe
obsługa nieruchomości i firm
pozostałe
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Urzędu Statystycznego w Poznaniu.
Do największych zakładów pracy w gminie Wronki w 2007r. należały:
-
Amica Wronki S.A.,
-
Przedsiębiorstwo Przemysłu Metalowego POMET-2,
-
Zakład Przemysłu Ziemniaczanego ZETPEZET Sp. z o.o.,
-
Spomasz Wronki Sp. z o.o.,
-
Spółdzielnia Pracy „Postęp”,
-
Szczotpol s.c.,
-
Format Sp. z o. o. Zakład Pracy Chronionej,
-
Polkon,
-
Przedsiębiorstwo Komunalne,
-
Zakład Karny Wronki,
-
GELG Sp. z o. o. - Ćmachowo,
-
Spółdzielnia Usług Rolniczych - Ćmachowo,
-
Fundament Sp. z o.o. – Jesionna,
-
Stanmet – Nowak – Popowo,
-
Szczotex – Popowo,
-
Dynaxo Sp. z o. o. - Popowo,
78
5.2.3. Rolnictwo
Użytki rolne stanowią niemalże 29% powierzchni gminy Wronki, łączna ich powierzchnia
to około 8658 ha. Gmina charakteryzuje się korzystnymi, choć zróżnicowanymi przestrzennie
warunkami przyrodniczymi rozwoju rolnictwa. Gleby o wysokiej bonitacji (od II-IVa klasy
bonitacyjnej) zlokalizowane są głównie w południowej i wschodniej części gminy i stanowią
58 % powierzchni gruntów ornych w gminie Wronki. (Hoffmann L, Poznań 2003 r.) Strefa ta
graniczy z miastem Wronki i obejmuje zespół wsi Wróblewo-Ćmachowo-Biezdrowo,
charakteryzuje się dużą wydajnością gospodarki rolnej, zarówno w zakresie produkcji
roślinnej jak i zwierzęcej. (Plan Rozwoju …. 2008r). Strukturę użytkowania gruntów
w gminie Wronki przedstawiają poniższa tabela i wykres.
Tabela 10. Struktura użytkowania gruntów na obszarze gminy Wronki w 2006 r.
Gmina Wronki
(ha)
(%)
powierzchnia gminy ogółem
30200
100,0
użytki rolne
8658
28,7
lasy i grunty leśne
19491
64,5
pozostałe
2058
6,8
Źródło: dane GUS 2006, oraz za Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008-2015,
Wśród użytków rolnych dominują grunty orne stanowiące około 85 % całości.
Najmniejszy udział wśród użytków rolnych stanowią sady około 0,5%. Łąki i pastwiska
zajmują łącznie ok. 14% powierzchni gminy zajmowanej przez użytki rolne.
Rys. 15. Struktura użytków rolnych na obszarze gminy Wronki w 2005 r.
6,1%
0,5%
8,3%
85,1%
grunty orne
sady
łąki
pastwiska
Źródło: dane GUS 2006, oraz za Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008 -2015
79
Dominującym sektorem gospodarki rolnej jest sektor indywidualny obejmujący
1288 gospodarstw (Powszechny Spis Rolny (PWR), 2002). Według danych pozyskanych
z czasie PSR liczba indywidualnych gospodarstw rolnych o powierzchni powyżej 1 ha
w 2002 r. wynosiła 697, natomiast średnia wielkość gospodarstwa w gminie stanowiła 6,08 ha
powierzchni ogólnej (5,49 ha powierzchni użytków rolnych).
Tabela 11. Charakterystyka gospodarstw rolnych wg rodzajów i grup obszarowych użytków rolnych
(PSR 2002)
ogółem
do 1ha
razem
1–2
2–5
5–7
7–10
10–15
15–20
20–50
> 50
gospodarstwa
ogółem
1292
591
701
190
137
46
82
108
60
67
11
gospodarstwa
indywidualne w
tym:
1288
591
697
190
137
46
82
108
60
67
7
miasto
196
153
43
28
12
0
3
0
0
0
0
gmina
1096
438
658
162
125
46
79
108
60
67
7
Źródło: Dane PSR 2002
Według najnowszych danych z referatu finansowego (podatki) UMiG Wronki
z 2007 r. liczba gospodarstw rolnych wynosi 987, z czego średnia wielkość gospodarstwa
to 7 ha. Wynika z tego, że liczebnie ubywa gospodarstw na rzecz wzrostu ich powierzchni.
Dane PSR 2002 zwracają uwagę na względnie intensywne wykorzystanie posiadanego
areału rolniczego. W ramach użytków rolnych, aż 91,3% stanowią grunty „pod zasiewami”.
Stąd wynika, że odłogi i ugory zajmują zaledwie 8,7% ogółu powierzchni nadającej się do
użytkowania rolniczego.
Rolnictwo Wronek ma charakter tradycyjny, o czym świadczy wysoki udział zboża
w gospodarce roślinnej (aż 78,5% gruntów pod zasiewami) w ogólnej strukturze upraw.
Grunty przeznaczone pod uprawę ziemniaków i kukurydzy stanowią tylko 4,4 % tych
gruntów. Podobny procent stanowią grunty przeznaczone pod uprawę roślin pastewnych.
Duży odsetek gruntów ornych stanowią gleby bardzo dobre i dobre. Około 21 % gruntów
ornych należy do kompleksów pszennych (1-3), występują one w miejscowościach Nowa
Wieś, Samołęż, Stare Miasto i Ćmachowo. Kompleksy gleb żytnich bardzo dobrych i dobrych
(ok. 40 % gruntów rolnych) koncentrują się głównie na południe od Warty.
W ramach gospodarki zwierzęcej na badanym terenie hoduje się trzodę chlewną, bydło
mleczne i opasowe. Udział sektora indywidualnego i w tym względzie jest dominujący.
Należy stwierdzić, iż większość osób kierujących gospodarstwami rolniczymi nie ma
żadnego wykształcenia rolniczego lub ma tylko ukończony kurs rolniczy.
80
Największą liczbę stanowią gospodarstwa, w których głównym źródłem dochodów jest
praca najemna (36% ogółu gospodarstw), z działalności rolniczej jako głównego źródła
dochodu utrzymuje się tylko 20% gospodarstw. Taki sam procent stanowią gospodarstwa,
których głównym źródłem dochodu jest emerytura lub renta Plan Rozwoju …. 2008r).
Uzupełnieniem tradycyjnej gospodarki rolnej w gminie Wronki jest agroturystyka.
Szczególnie korzystne warunki przyrodniczo-krajobrazowe przyczyniają się do intensywnego
rozwoju tej formy działalności w gminie. Na tle powiatu szamotulskiego gmina Wronki
wypada w tym zakresie wyjątkowo korzystnie, ponieważ koncentruje w swych granicach
najwyższą liczbę gospodarstw o profilu agroturystycznym. Zagadnienie agroturystyki
w gminie Wronki w niniejszym opracowaniu szerzej scharakteryzowane zostało w rozdziale
6.5. pt. Agroturystyka.
5.2.4. Leśnictwo
Lasy Państwowe na terenie gminy Wronki są zarządzane przez Nadleśnictwo Wronki
podlegające Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Pile, który obejmuje swą
działalnością
powiaty
szamotulski
(około
18800
ha)
i
niewielką
powierzchnię
w czarnkowsko-trzcianeckim (około 150 ha).
Rys. 16. Położenie Nadleśnictwa Wronki na tle zasięgu działalności Regionalnej Dyrekcji
Lasów Państwowych w Pile.
Żródło: URL:http:// www.pila.lasy.gov.pl
Na terenie Nadleśnictwa występują drzewostany, które pod względem struktury należy
zaliczyć do średnio, a fragmentami słabo urozmaiconych. Głównym gatunkiem lasotwórczym
jest sosna, która zajmuje ponad 95% powierzchni leśnej. Przeciętny wiek drzewostanów
81
wynosi 62 lata (www.pila.lasy.gov.pl) i jest to wyraźny wzrost, ponieważ jeszcze w latach
60-tych XX wieku drzewostan miał średnio 41 lat. Udział powierzchniowy podstawowych
gatunków lasotwórczych przedstawia się następująco: So - 95,62 %, Brz - 1,41 %, Ol - 1,11
%, Db - 1,02 %, Św - 0,48 %, pozostałe - 0,36 %.
Gospodarka leśna Polski opiera się na pięciu podstawowych dziedzinach, tj. użytkowaniu,
hodowli, urządzaniu, ochronie i łowiectwie. W praktyce łączą się one ze sobą i przenikają
tworząc funkcjonalny ciąg działań w obrębie poszczególnych jednostek regionalnych
i nadleśnictw.
Użytkowanie lasu
Na terenie Nadleśnictwa Wronki użytkowanie lasu prowadzone jest głównie w zakresie
pozyskiwania drewna i jego sprzedaży oraz pozyskiwania i sprzedaży użytków ubocznych,
takich jak choinki lub stroisz. Działalność ta przynosi dochody, które pozwalają na
wykonanie wszystkich podstawowych prac w zakresie hodowli lasu i jego ochrony.
Przyjęte wieki rębności na podstawie planu urządzania lasu dla Nadleśnictwa Wronki:
-
140 lat - Db, Js,
-
120 lat - Bk,
-
100 lat - So, Md, Dg,
-
80 lat - Św, Ol,
-
60 lat - Brz, Os, Ol Odr,
-
40 lat - Tp, Olsz.
Pozyskanie drewna odbywa się planowo, wg powyższego zestawienia. Dzięki
prowadzonej racjonalnie gospodarce leśnej zasoby drzewne nie maleją, a drewno spełnia
najwyższe wymagania techniczne i jakościowe. Ponadto produkowane jest w warunkach nie
zagrażających środowisku.
Hodowla lasu
W jednolitym drzewostanie Puszczy Noteckiej podstawowymi kierunkami działalności
hodowlanej jest: zbiór nasion, produkcja materiału sadzeniowego – sadzonek, odnawianie
lasu, zalesianie, pielęgnacja upraw i młodników, wprowadzanie podszytów i II piętra.
Ta dziedzina działalności umożliwia racjonalną gospodarkę zasobami leśnymi, zapewnia
ochronę różnorodności biologicznej, umożliwia odtwarzanie naturalnych biocenoz, reguluje
wprowadzanie
ewentualnych
zmian
siedliskowych
i gatunkowych.
Baza
nasienna
82
Nadleśnictwa Wronki jest bardzo uboga, w związku z tym Nadleśnictwo zakupuje nasiona
z sąsiednich nadleśnictw, zgodnie z obowiązującymi przepisami.
Urządzanie lasu
Gospodarka leśna na terenie Puszczy Noteckiej prowadzona jest w oparciu o plan
urządzania lasu opracowany na lata 2003 – 2012. Określa on istniejące uwarunkowania
i wskazuje kierunki prowadzenia działalności gospodarczej na terenie nadleśnictwa.
Wyznacza konkretne wartości liczbowe i ograniczenia w użytkowaniu i gospodarowaniu
zasobami leśnymi. Średnioroczne zadania wynikające z planu urządzania lasu Nadleśnictwa
Wronki:
-
zadania w użytkowaniu: pozyskanie drewna - 68.951 m3,
-
zadania hodowlane: odnowienia na powierzchniach otwartych (172,2 ha), podsadzenia
produkcyjne (12,3 ha), poprawki (35,6 ha), podszyty (10,8 ha), pielęgnowanie upraw
(192,6 ha), pielęgnowanie młodników (132,6 ha).
Planowanie ma na celu zachowanie lub zwiększenie lesistości oraz zachowanie
odpowiednich proporcji i powiązań ekologicznych w Puszczy.
Ochrona lasu
Istotnym elementem prowadzonej w Puszczy Noteckiej działalności gospodarczej
ze względu na ubogi skład gatunkowy lasów jest jego ochrona. Monokulturowość
drzewostanu sprzyja łatwemu rozprzestrzenianiu się chorób, szkodników i zagrożeń
atakujących gatunek dominujący. Gospodarka w zakresie ochrony skierowana jest na
3 podstawowe czynniki:
-
abiotyczne, czyli pochodzące od nieożywionej części przyrody, takich jak wiatr, mróz,
-
biotyczne, czyli zagrożenie ze strony roślin, grzybów i zwierząt,
-
antropogeniczne, wynikające z działalności człowieka.
Ochrona przed czynnikami abiotycznymi to przede wszystkim planowe wycinki drzew
powodujące ich zróżnicowanie wiekowe i gatunkowe. Puszcza Notecka jest przeważnie
monokulturowa, co powoduje zwiększoną podatność na ten typ zagrożenia.
Jednolitość drzewostanu stwarza też warunki sprzyjające rozwojowi szkodników
i grzybów, czyli czynników biotycznych. W tej dziedzinie Puszcza Notecka objęta jest
profilaktyką, polegającą na stałym monitorowaniu stanu drzew, wykładaniu pułapek
klasycznych lub feromonowych oraz wspieraniu naturalnych wrogów szkodników,
tj. gromadzenie mrówek, zakładanie skrzynek lęgowych dla ptaków. Ostatecznością są
83
opryski przeciw szkodnikom, a używane obecnie preparaty są coraz mniej szkodliwe dla
środowiska.
Działalność człowieka, taka jak zanieczyszczenie powietrza, przekształcenia powierzchni
ziemi, zanieczyszczenia wód i gleby, zmiany stosunków wodnych to poważne zagrożenie dla
lasów. Również człowiek jest przyczyną większości pożarów w lasach. Puszcze Notecka jest
zabezpieczana systemem zbiorników wodnych, oddalonych od siebie o około 3 km oraz
poprzez system wież telewizji przemysłowej i dostrzegalni. Ponadto na terenie nadleśnictwa
funkcjonują 3 lotniska wyposażone w samoloty patrolowe i przystosowane do oprysków.
Znajdują się one koło Lipek Wielkich (woj. lubuskie, pow. gorzowski, gmina Santok)
w Jaryszewie (gmina Obrzycko) i w Herbertowie (pow. czarnkowsko-trzcianecki, gmina
Wieleń).
Łowiectwo
We współczesnej gospodarce leśnej łowiectwo ma na celu zapewnienie równowagi
w ekosystemie leśnym oraz ochrony i poprawy jakości drzewostanu. Zgodnie z zapisami
ustawy z dnia 13 października 1995 r. (Dz.U. z 2005r. Nr 127 poz. 1066 ze zm.) Prawo
łowieckie Lasy Państwowe zarządzają 242 obwodami łowieckimi, które służą realizacji
następujących celów ustawowych zawartych w art. 28:
-
prowadzenie wzorcowego zagospodarowania łowisk, wdrażanie nowych osiągnięć
naukowych i praktycznych z zakresu łowiectwa,
-
prowadzenie badań naukowych,
-
odtwarzanie populacji zanikających gatunków zwierząt dziko żyjących,
-
hodowla rodzimych gatunków zwierząt łownych w celu zasiedlania łowisk,
-
hodowla zwierząt łownych szczególnie pożytecznych w biocenozach leśnych,
-
prowadzenie szkoleń z zakresu łowiectwa.
W oparciu o te zapisy na terenie Nadleśnictwa Wronki działa 5 kół łowieckich, których
działania podlegają zatwierdzeniu przez nadleśniczego. Działalność myśliwych jest
prowadzona we współpracy z leśnikami i obejmuje:
-
kontrolę populacji zwierzyny łownej oraz wyrządzonych przez nią szkód,
-
sadzenie lasu,
-
zagospodarowywanie poletek łowieckich z przeznaczeniem na pokarm dla zwierzyny,
-
dokarmianie zimą,
-
ochronę upraw przed zwierzyną,
-
wycenę szkód powodowanych przez zwierzynę na polach uprawnych,
84
-
partycypację w odszkodowaniach wypłacanych rolnikom.
Edukacja przyrodnicza i turystyka
W przeciwieństwie do innych państw europejskich współczesne gospodarowanie terenami
leśnymi nie ogranicza dostępu do lasów społeczeństwu. Jednak by nie zaprzepaścić pracy
włożonej w użytkowanie, hodowlę, urządzanie, ochronę i łowiectwo, coraz więcej uwagi
poświęca się edukacji przyrodniczej, zagospodarowaniu turystycznemu oraz przygotowaniu
lasów dla odwiedzających. Nie są to dziedziny gospodarki leśnej, ale są one prowadzone
przez nadleśnictwo, Regionalną Dyrekcję Lasów Państwowych lub Państwowe Gospodarstwo
Leśne. Na terenie Puszczy Noteckiej utworzony został zarządzeniem Dyrektora Generalnego
Lasów Państwowych z dnia 14 października 2004 r. „Leśny Kompleks Promocyjny Puszcza
Notecka” o powierzchni ponad 137 tys. ha.
Rys. 17. Schematyczna mapa Leśnego Kompleksu Promocyjnego Puszcza Notecka
20
10
0
30 km
Krzyż
CZARNKÓW
Noteć
Wieleń
Drawsko
Lubasz
Drezdenko
Nadl. Potrzebowice
Nadl. Krucz
Połajewo
N oteć
Santok
Rogoźno
Nadl. Oborniki
Nadl. Sieraków
Nadl. Międzychód
Sieraków
Warta
Skwierzyna
Wronki
Wronki
Obrzycko
W
eł
na
Nadl. Wronki
Nadl. Karwin
War
ta
OBORNIKI
SZAMOTUŁY
MIĘDZYCHÓD
Źródło: „Leśny Kompleks Promocyjny Puszcza Notecka – walory przyrodnicze i edukacyjne” Dr inż.
Władysław Kusiak - Akademia Rolnicza w Poznaniu
Ponadto dla obsługi turystów zmotoryzowanych Nadleśnictwo Wronki wyznaczyło
9 miejsc postoju. Dla miłośników jazdy konnej udostępniono 3 szlaki konne na terenie
leśnictwa Kłodzisko, Smolnica oraz jeden szlak przebiegający przez obszar Obrębu Wronki
i Bucharzewo , który dalej przebiega przez obszar Nadleśnictwa Krucz. Turyści poruszający
się pieszo mają do swojej dyspozycji ścieżkę dydaktyczną „Sosnowym Szlakiem”. Formy
turystyki na terenie Puszczy Noteckiej zostały opisane w rozdziale 6 „Turystyka, wypoczynek
i rekreacja”
85
5.3.
POZIOM I WARUNKI ŻYCIA LUDNOŚCI W MIEŚCIE WRONKI
Pojęcie „poziomu i warunków życia” jest niejednoznaczne. Jak wynika z ustaleń na
gruncie nauk społecznych i geografii społeczno-ekonomicznej może być ono stosowane
zarówno w wąskim, jak i szerokim znaczeniu. W pierwszym przypadku „poziom życia” to
stan zaspokojenia indywidualnych potrzeb człowieka, „warunki życia” oznaczają natomiast
obiektywnie istniejące możliwości zaspokojenia potrzeb wynikające z otoczenia, w którym
człowiek żyje i działa. W szerokim znaczeniu „poziom” i „warunki życia” należy rozumieć
jako stan i równocześnie możliwości zaspokajania potrzeb. W niniejszym opracowaniu
analiza poziomu i warunków życia w gminie Wronki odnosi się do stanu i możliwości
zaspokojenia potrzeb mieszkańców gminy w sferach mieszkalnictwa, infrastruktury
komunalnej, rynku pracy, dostępności usług oraz do stanu środowiska przyrodniczego.
Na zasoby mieszkaniowe gminy Wronki w końcu 2006 roku składało się 5637 mieszkań
na które przypadało 22,3 tys. izb o łącznej powierzchni użytkowej 428,5 tys. m 2. W mieście
znajduje się około 66% zasobów mieszkaniowych gminy, jest to 3715 mieszkań, na które
przypadało 14,3 tys. izb o łącznej powierzchni 258,9 m2. Średnia powierzchnia użytkowa
1 mieszkania wynosiła 69 m2 i była mniejsza o ok. 18 m2 od średniej powierzchni mieszkania
na terenach wiejskich (ca 87 m2/mieszkanie). Mieszkania w mieście charakteryzowały się
jednak mniejszym zagęszczeniem mieszkańców niż lokale na wsi (3,11 osoby na
1 mieszkanie wobec średniej dla całej gminy wynoszącej 3,33 osoby/mieszkanie). Również
liczba osób przypadająca na jedną izbę w mieście (0,81) była nieznacznie niższa niż wartość
średnia dla całej gminy (0,84).
W 2006 r. na gminę Wronki przypadało łącznie 21% wszystkich nowych mieszkań
wybudowanych w powiecie szamotulskim, z czego prawie 64% nowych mieszkań powstało
na obszarze wiejskim. [patrz tab. 12].
Tabela 12. Zasoby mieszkaniowe w mieście Wronki na tle zasobów powiatu szamotulskiego
(Stan w dniu 31 grudnia)a.
Jednostka
administracyjna
mieszkania
izby
przeciętna
powierzchnia
użytkowa
mieszkań
w tys. m2
liczba izb
w mieszkaniu
liczba osób na
1 mieszkanie
1 izbę
powierzchnia
użytkowa w m2
1 mieszkania
na 1
osobę
gmina Wronki
5637
22342
428,5
3,96
3,33
0,84
76,0
22,8
w tym miasto
3715
14307
258,9
3,85
3,11
0,81
69,7
22,4
24928
100557
1990,8
4,03
3,45
0,86
79,9
23,1
Powiat szamotulski
Źródło: Opracowanie na podstawie danych US w Poznaniu
86
W latach 2002-2006 w gminie Wronki wybudowano łącznie 395 mieszkań. Największą
liczbę mieszkań oddano do użytku w 2002 roku (315 lokali). Dominującą częścią oddanych
mieszkań były lokale indywidualne. Ponieważ na terenie gminy nie działa Towarzystwo
Budownictwa Społecznego rozbudowa infrastruktury mieszkaniowej dokonywana jest tylko
przez inwestorów indywidualnych. Aktualne zapotrzebowanie mieszkańców na lokale TBS
wg Planu Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki ocenia się na kilkadziesiąt obiektów.
W analizie pięcioletniej zauważyć można względnie stałą liczbę użytkowanych lokali
komunalnych, których od 2005 jest mniej o 16 lokali.
Największymi właścicielami zasobów mieszkaniowych w gminie Wronki są kolejności:
osoby fizyczne (71,0%), spółdzielnia mieszkaniowa (16,3%), zakłady pracy (7,3%), Gmina
(5,3%),
i
inni
(0,1%).
W
samym
mieście
kształtuje
się
to
w
kolejności
na następującym poziomie: osoby fizyczne (60,7%), spółdzielnia mieszkaniowa (24,7%),
zakłady pracy (9,1%), Gmina (5,4%) i inni (0,1%) (Plan Rozwoju…. ,2008 r).
Tabela 13. Sytuacja mieszkaniowa w gminie Wronki
zasoby mieszkaniowe w gminie Wronki
zasoby mieszkaniowe wg lokalizacji
ogółem
mieszkania komunalne
2
2
w mieście
2
na wsi
lb
m
izby
lb
m
izby
lb
m
izby
lb
m2
izby
2002
5 242
391 887
20 761
312
14 172
826
3 529
242 93
13 597
1 713
148 956
7 164
2003
5 557
417 678
21 939
312
14 172
826
3 681
254 15
14 131
1 876
163 563
7 808
2004
5 587
421 789
22 083
312
14 172
826
3 694
256 61
14 196
1 893
165 628
7 887
2005
5 617
425 590
22 239
296
13 334
791
3 708
257 06
14 268
1 909
167 884
7 971
2006
5 637
428 478
22 342
296
13 334
791
3 715
258 06
14 307
1 922
169 572
8 035
Źródło: Opracowanie na podstawie danych US w Poznaniu.
Zła sytuacja mieszkaniowa w MiG Wronki powodowana głównie brakiem budownictwa
komunalnego, bardzo niskim standardem istniejących lokali komunalnych, brakiem
uzbrojonych terenów pod nową zabudowę mieszkaniową, jest poważnym problemem
hamującym lokalny rozwój społeczno-gospodarczy.
Kolejnym aspektem charakteryzującym warunki życia ludności w gminie Wronki jest
rynek pracy i poziom bezrobocia. W 2006 r. charakteryzował się on przewagą zatrudnienia
mężczyzn 62,6 % na 6111 osób zatrudnionych (dane nie obejmują podmiotów gospodarczych
o liczbie pracujących do 9 osób oraz pracujących w gospodarstwach indywidualnych
w rolnictwie). Struktura zatrudnienia według sektora gospodarki wynika z profilu
gospodarczego obszaru. Wskazuje dominację sektora prywatnego (70,5% - 4308 osób). Duże
87
znaczenie ma tutaj sektor przemysłowy, w którym zatrudnionych jest ok. 4237 osób. Główny
ośrodek zatrudnienia znajduje się w mieście Wronki, skupia on 86,2% wszystkich
pracujących.
Strukturę zatrudnienia w gminie Wronki obrazuje poniższa tabela.
Tabela 14. Struktura zatrudnienia w gminie Wronki w 2006 r.
gmina Wronki
wyszczególnienie
miasto Wronki
ilość osób
%
ilość osób
%
6111
100
5269
100
88
1,4
3
0
sektor II – przemysł i budownictwo
4237
69,3
3700
70,2
sektor III
- usługi rynkowe
- usługi nierynkowe
552
1234
9,0
20,2
532
1034
10,1
19,6
pracujący ogółem, w tym
sektor I – rolnictwo, łowiectwo i leśnictwo
Źródło: Dane GUS 2007
Z racji ścisłego powiązania gospodarki gminy Wronki z rynkami zbytu poza granicami
kraju poziom bezrobocia w gminie jest odzwierciedleniem sytuacji państwowej. Po latach
sukcesywnego wzrostu stopy bezrobocia, w 2005 r. nastąpiło zahamowanie procesu,
a następnie regresja. Wynika to z poprawy koniunktury w gospodarce krajowej oraz
światowej. Sytuację obrazuje poniższa tabela.
Tabela 15. Liczba bezrobotnych w gminie Wronki w latach 2003 – 2006 – stan na 31.12
rok
wyszczególnienie
tereny wiejskie
gminy Wronki
miasto Wronki
długotrwale
bezrobotni
stan na
31.12
liczba bezrobotnych
bezrobotni z prawem
do zasiłku
2003
856
b.d.
b.d.
2004
898
98
b.d.
2005
954
100
b.d.
2006
710
84
b.d.
2003
525
b.d.
b.d.
2004
561
61
b.d.
2005
582
76
b.d.
2006
423
54
b.d.
Źródło: dane Powiatowego Urzędu Pracy w Szamotułach 2007, dane Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Poznaniu
Wśród bezrobotnych w gminie Wronki dominują kobiety, w roku 2006 stanowiły one 63%
ogółu bezrobotnych.
88
Rys. 18. Liczba bezrobotnych w latach 2003 – 2006 w gminie Wronki
1 200
1 000
800
600
400
200
0
2003
ogółem
2004
2005
2006
mężczyźni
kobiety
Źródło: Opracowanie na podstawie danych US w Poznaniu
Warto przyjrzeć się miejscowemu rynkowi pracy poprzez odniesienie do sytuacji panującej
w innych przykładowych gminach powiatu szamotulskiego.
Tabela 16. Rynek pracy według gmin wybranych gmin powiatu szamotulskiego w 2006 r.
Gmina
Liczba mieszkańców
wg stanu na 31.12.2006
Bezrobotni ogółem
Ludność w wieku
produkcyjnym
Stopa bezrobocia
Wronki
18785
710
12366
0,06
Obrzycko
2173
439
1429
0,31
Ostroróg
4863
313
3138
0,10
Pniewy
12012
631
7822
0,08
Szamotuły
28545
1 550
18500
0,08
Powiat
szamotulski
86100
4186
56031
0,07
Źródło: Dane GUS 2007 – Baza Danych Regionalnych wg klasyfikacji NTS .
Z analizy powyższej tabeli wynika, że wielkość bezrobocia w gminie Wronki jest
porównywalna z wartościami innych gmin powiatu szamotulskiego. Co prawda stopa
bezrobocia przyjmuje najniższą wartość, jednak różnice są minimalne. Gminą o najwyższym
poziomie bezrobocia jest Obrzycko (łącznie miasto i wieś).
Dochód budżetu gminy przypadający na jednego mieszkańca w gminie Wronki na tle
pozostałych gmin powiatu szamotulskiego plasuje Wronki na przedostatnim miejscu.
89
W gminach Wronki oraz Szamotuły dochód budżetu gminy na jednego mieszkańca wynosi
odpowiednio 1757,63 oraz 1732,31 złotych, podczas gdy najwyższa wartość dochodu na
mieszkańca przypada w gminie Kaźmierz – 2913,92 zł.
Pozostałe wskaźniki mówiące o poziomie życia w gminie Wronki czyli stan środowiska
przyrodniczego, dostępność usług oraz stan infrastruktury komunalnej omówione zostały
w następnych rozdziałach niniejszego opracowania (odpowiednio: 3.8. Stan środowiska
przyrodniczego, 5.2. Działalność gospodarcza, 7.2. Infrastruktura techniczna)
6. TURYSTYKA, WYPOCZYNEK I REKREACJA
6.1.
CHARAKTERYSTYKA GMINY POD WZGLĘDEM TURYSTYCZNYM
Gmina Wronki pod względem potencjału turystycznego i rekreacyjnego posiada bardzo
korzystną lokalizację i warunki sprzyjające turystyce. To tereny w zakolu doliny Warty,
na południowym krańcu obszaru chronionego krajobrazu Puszcza Notecka. Dodatkowym
atutem jest słabo rozwinięta sieć osadnicza na terenie puszczy. Krajobraz gminy Wronki
urozmaica 14 jezior polodowcowych. Największe z nich - Jezioro Radziszewskie,
z ośrodkiem wypoczynkowym w Chojnie, jest miejscem o dużym potencjale. Przez teren
gminy przebiegają znakowane szlaki piesze, rowerowe, konne, ale jest ich mało i mają
przeważnie znaczenie lokalne. Przez teren gminy prowadzi szlak kajakowy rzeką Wartą. Pod
względem krajobrazowo-przyrodniczym gmina Wronki to teren atrakcyjny turystycznie,
możliwy do wykorzystania w przyszłości w miarę rozwoju zaplecza mogącego obsłużyć ruch
turystyczny.
6.2.
NAJWAŻNIEJSZE ATRAKCJE TURYSTYCZNE W MIEŚCIE
I GMINIE WRONKI
6.2.1. Atrakcje przyrodnicze:

Dolina Warty
Na wysokości gminy Wronki rzeka jest nieuregulowana i płynie w sposób naturalny. Mija
tereny o znacznej lesistości i liczne jeziora. Posiada wysokie walory krajobrazowowidokowe zarówno na terenie gminy jak i w samym mieście Wronki, gdzie przepływa
blisko zabytkowego śródmieścia. Warta jest dostępna jako szlak kajakowy. Szlak jest
łatwy i mógłby służyć większej rzeszy turystów, gdyby nie słabe zaplecze - brak przystani
i obsługi turystycznej wzdłuż biegu rzeki.
90

Puszcza Notecka
Przeważają tu naturalne tereny leśne lub jeziorno-leśne, pofalowane i falisto-pagórkowate,
wznoszące się do wysokości 90 m n.p.m. zbudowane z piasków wydmowych.
Rozciągająca się na terenie gminy Wronki puszcza, znana jest powszechnie jako „zagłębie
grzybowe” oraz miejsce koncentracji licznych osobliwości przyrody (pomniki przyrody,
żeremie bobrowe, kolonie lęgowe kormoranów). Niestety obszar Puszczy Noteckiej
i przyległych jej terenów należy do mało popularnych, ruch turystyczny szacuje się tu na
poziomie 5-20 tys. osób rocznie (Liro A., 1998 r.).

Pomniki przyrody i użytki ekologiczne – scharakteryzowane w rozdziale 3.7. Istniejące
obszary i obiekty objęte ochrona prawną.

Jeziora – najważniejsze i największe to jezioro Radziszewskie, Samołęskie i Rzecińskie,
którym towarzyszy zaplecze w postaci zorganizowanych ośrodków turystycznorekreacyjnych (patrz rozdział 6.6.2. Rekreacja).

Parki krajobrazowe i podworskie:
Nowa Wieś – park krajobrazowy o pow. 7,25 ha wraz ze stawem, założony w XVIII w.
15 drzew, w tym: wiąz, 6 topoli i 8 platanów są pomnikami przyrody.
Biezdrowo – park z drugiej połowy XIX wieku o powierzchni 7,45 ha z pomnikami
przyrody, wśród których są: lipa drobnolistna ośmiopienna o obwodzie 278 cm
i wysokości 24 m, buk zwyczajny o obwodzie 355 cm i wysokości 27 m, platan
klonolistny o obwodzie 340 cm i wysokości 26 m.
Wróblewo – park krajobrazowy o powierzchni 10 hektarów, z pozostałościami
regularnego barokowego założenia.
Ćmachowo – park krajobrazowy pochodzący z 2 połowy XIX w. stanowiący obecnie
własność gminy. Rosną w nim pomnikowe drzewa: 5 lip drobnolistnych oraz jesion.
Pożarowo – park krajobrazowy przy pałacu z końca XVIII w. ze stawem. Rosną tu:
tulipanowiec amerykański i platany – drzewa pomnikowe.
6.2.2. Atrakcje pozaprzyrodnicze:

Miasto Wronki
Muzeum Regionalne we Wronkach powstało w 1993 r. dzięki inicjatywie Towarzystwa
Miłośników Ziemi Wronieckiej. Mieści się w odrestaurowanym, zabytkowym
szachulcowym spichlerzu z połowy XIX w. Eksponaty to przede wszystkim sprzęty,
wyposażenie i stroje oraz wykopaliska pochodzące z regionu oraz wystawa poświęcona
91
harcerstwu i więźniom politycznym, wystawa flory i fauny Puszczy Noteckiej, wystawa
obrazów oraz wystawa „Galeria świątków”, prezentująca m.in. dziewięć drewnianych
figur z kościoła p.w. św. Katarzyny. Organizowane są wystawy czasowe, spotkania
z twórcami oraz spotkania towarzystw, organizacji i stowarzyszeń.
Kościół farny p.w. św. Katarzyny – w swym obecnym kształcie wzniesiony został pod
koniec XV wieku. Korpus kościoła jest 3-nawowy ze sklepieniem krzyżowo-żebrowym.
Ołtarz główny z 1954 r. zawiera w środku rzeźbę Chrystusa pochodzącą prawdopodobnie
z XV w.
Klasztor – obecny kościół pochodzi z końca XVII w. Fundatorem był prawdopodobnie
Jan Korzbok Łącki, a projektantem Krzysztof Bonadura, zw. Starszym, od 1991 r.
siedziba Wyższego Seminarium Duchownego pod wezwaniem bł. Jana Dunca Szkota.
Więzienie we Wronkach – zostało zbudowane w latach dziewięćdziesiątych XIX wieku
z przeznaczeniem na dom kary dla skazanych na dłuższą karę pozbawienia wolności oraz
osadzonych pozostających do dyspozycji Sądu Prowincji Poznańskiej. Podczas II Wojny
Światowej było wykorzystywane przez hitlerowców. Po wojnie osadzano tu więźniów
wojennych, a potem również politycznych i więzienie zajmowało ważne miejsce z uwagi
na zadania w systemie represji politycznej. Obecnie jest to zakład dla więźniów
pospolitych recydywistów.
Budynek dworca PKP – powstał ok. 1880 r. na podstawie typowego projektu.

Nowa Wieś
Eklektyczny pałac z lat 1874-1876, w którym obecnie ma swą siedzibę Dom Pomocy
Społecznej. Na uwagę zasługuje cały zespół dworski – trzy oficyny, budynek dawnego
ogrodnictwa, stajnia i bramy wjazdowe.

Biezdrowo
Kościół pw. św. Krzyża i św. Mikołaja jest sanktuarium Męki Pańskiej. We wnętrzu
kościoła znajduje się (m. in.) renesansowy nagrobek Stanisława z Bnina Bobolińskiego,
obraz "Triumf Krzyża" oraz stara, dębowa skrzynia. Według legendy znaleziono w niej
zakopany skarb, za który wybudowano kościół. Obok kościoła znajdują się dwa
zabytkowe cmentarze.
Pałac w Biezdrowie o klasycyzujących formach wzniesiony w 1877 r. przez Stanisława
Hebanowskiego dla Stanisława Kurnatowskiego, ówczesnego właściciela Biezdrowa wraz
z zespołem zabudowań folwarcznych. Oryginalne jest umieszczenie jednego z dwóch
92
głównych wejść w fasadzie bocznej. W sąsiednim parku znajduje się mostek kamienny
z piaskowca z datą 4.7.1901 oraz herbami Kurnatowskich. Obecnie pałac wraz
z otoczeniem jest własnością prywatną.

Wróblewo
Pałac neorenesansowy zbudowany w 1855 roku według projektu Stanisława
Hebanowskiego na zlecenie rodu Kwileckich.
Neogotycka kaplica z 1885 r. przed którą są ustawione kamienne rzeźby Matki Boskiej
Niepokalanej i św. Wawrzyńca, obie z 1785 r.

Wartosław
Kościół filialny pw. św. Trójcy z 1785 r., późnobarokowy z klasycystycznym ołtarzem,
obecnie kaplica cmentarna. Kościół na rzucie ośmiobocznym, dach zwieńczony latarnią.
Ołtarz klasycystyczny, z obrazem św. Trójcy. Fundatorem był Łukasz Żniński.
Kościół pw. Serca Jezusowego z 1854 r. – neogotycki kościół poewangelicki z wysoką
wieżą. Zlokalizowany jest w zachodniej części wsi. Sąsiaduje z nim neogotycki budynek
dawnej pastorówki (plebanii).
Wiatrak koźlak zlokalizowany na północnym brzegu jeziora, ostatni spośród wielu
istniejących niegdyś na terenie gminy wronieckiej, obecnie w bardzo złym stanie.
W Wartosławiu znajduje się przeprawa promowa przez rzekę Wartę.

Chojno-Wieś
Kościół p.w. Chrystusa Króla został wzniesiony w 1927 r. w stylu neobarokowym,
znajduje się w centralnej części wsi.
Budynek szkoły z 1898 roku.
Pomnik historii polsko-francuskiej – upamiętniający wydarzenia i ofiary czasów
napoleońskich.
Przeprawa promowa – prowadząca przez rzekę Wartę.

Pożarowo
Pałac
Kurnatowskich
–
eklektyczny,
częściowo
neorenesansowy,
częściowo
klasycystyczny budynek z XVIII w., przebudowany na pocz. XX w., w pałacu od
1973 roku funkcjonował Dom Opieki Społecznej dla upośledzonych umysłowo
mężczyzn.
93
Zespół folwarczny – 6 domów pracowników, podwórze z rządówką i budynkiem
mieszkalnym, stajnią, dwoma oborami, cielętnikiem, chlewnią, owczarnią, stróżówką,
gorzelnią, dwoma stodołami i spichlerzem.
6.3.
INFRASTRUKTURA TURYSTYCZNA
6.3.1. Baza noclegowa

Miasto Wronki
Hotel Olympic Amica Sport – przy ulicy Leśnej 15a,
Zajazd Karo – przy ulicy Leśnej 6,

Gmina
Dom Wczasowy Wiatrak – w Chojnie,
gospodarstwa agroturystyczne wg. punktu 6.5 „Agroturystyka”.
6.3.2. Restauracje
Na terenie miasta działają 3 restauracje: „Borowianka” (przy ulicy Poznańskiej 55),
„U Joli” (przy ulicy Mickiewicza 22), bufet „Dworcowy” (na dworcu PKP, ulica
Dworcowa). W ramach hotelu „Olympic” działa restauracja „Olimpijska” i pub „Maraton”. W
obrębie Rynku staromiejskiego zlokalizowana jest „Kawiarnia pod aniołami”.
6.3.3. Infrastruktura obsługująca ruch turystyczny w Puszczy Noteckiej
Gmina Wronki wypada przeciętnie na tle innych ważnych miejscowości Puszczy Noteckiej
jeżeli chodzi o zapewnienie obsługi turysty.
Tabela 17. Wyszczególnienie infrastruktury turystycznej w nadleśnictwach Leśnego Kompleksu
Promocyjnego Puszcza Notecka (Kusiak W., 2007r.)
Wyszczególnienie
Oborniki Sieraków
Międzychód
Krucz
Karwin
13
21
8
4
17
Miejsca
biwakowania
–
2
–
7
3
Punkty widokowe
–
–
2
–
Miejsca
wypoczynku
–
–
5
13
23
15
Miejsca postoju
Razem
Potrzebowice
Wronki Średnio
Razem
10
10,42
73
1
2
2,14
15
1
1
–
0,57
4
–
–
–
–
0,71
5
11
21
2
12
13,85
97
94
Wroniecka część Puszczy jest wyposażana zwłaszcza w miejsca postojowe, zlokalizowane
przy ścieżce dydaktycznej „Sosnowym Szlakiem”.
6.4.
Ruch turystyczny
6.4.1. Trasy i szlaki rowerowe
Gmina Wronki jest uboga w szlaki rowerowe. Występują one jedynie w małych
fragmentach na południowo-zachodnim krańcu gminy, gdzie sięgają trasy prowadzące
z Czarnkowa, Wielenia i Krzyża. Ze względu na duży potencjał i atrakcyjność przyrodniczokrajobrazową możliwy jest w przyszłości rozwój tej formy turystyki.
6.4.2. Szlaki turystyczne piesze

Ścieżka dydaktyczna „Sosnowym Szlakiem” – nazwany tak ze względu na dominację
sosen w Puszczy Noteckiej. Ścieżka zlokalizowana jest w okolicy Nadolnika i sąsiednich
stawów, składa się z dwóch obiegów o łącznej długości 4,9 km (obieg mały - 2,1 km,
obieg duży - 2,8 km). Przy ścieżce znajdują się przystanki sprzyjające odpoczynkowi
i podziwianiu
przyrody.
Na
trasie
ścieżki
rozmieszczonych
zostało
19 tablic
dydaktycznych o różnorodnej tematyce dydaktyczno-przyrodniczej, m.in: „Skrzydlaci
mieszkańcy lasu”, „Formy ochrony przyrody”, „Las skarbcem człowieka”, „Zwierzęta
aktywne gdy jest ciepło”, „Ryby”, „Ptaki wodne”, „Rośliny runa”, „Miasto mrówek”.

„Szlak Napoleona” – został opracowany w 2006 roku przez Regionalny Ośrodek Badań
i Dokumentacji Zabytków w Poznaniu pod dyrekcją pań Anny Jabłońskiej i Doroty
Matyaszczyk w ramach ogólnopolskiego programu Ministerstwa Kultury: „Szlaki
dziedzictwa”. Ma on przedstawić sylwetkę genialnego stratega, przybliżyć historię Polski
w czasach zaborów oraz połączyć w szlak miejsca i pamiątki związane z Napoleonem.
Najważniejsze miejscowości na szlaku to: Buk (pow. poznański), Bytyń (gm. Kaźmierz,
pow. szamotulski), Chalin (gm. Sieraków, pow. międzychodzki), Chojno-Wieś (gm.
Wronki, pow. szamotulski) (na przeciwko szkoły w 1999 r. postawiono głaz z tablicą ku
czci żołnierzy napoleońskich, którzy zginęli tu w lutym 1813 r. (Jabłoński A.,
Matyaszczyk D. 2006r.)), Gniezno (miasto powiatowe), Górczyn (średniowieczna wieś
podpoznańska, obecnie dzielnica Poznania), Jarocin (miasto powiatowe), Kalisz (miasto
powiatowe), Kórnik (gm. Kórnik, pow. poznański), Morasko (ob. w granicach miasta
Poznania),
Mosina
(pow.
poznański),
Piła,
Poznań,
Sieraków
(miasto,
pow.
międzychodzki), Słupca (miasto powiatowe), Szamotuły (miasto powiatowe), Swarzędz
95
(miasto, pow. poznański), Wągrowiec (miasto powiatowe), Wolsztyn (miasto powiatowe),
Września (miasto powiatowe) Wronki (miasto, pow. szamotulski) – opisany przez
historyka Adama Turno odwrót 9 lutego 1813r. wielkiej armii po klęsce moskiewskiej do
Wronek, Wróblewo (gm. Wronki, pow. szamotulski) – należało do kapitana Józefa
Kwileckiego, który wykazał się odwagą w bitwie pod Raszynem. We Wróblewie powstał
za sprawą jego rodziny reprezentacyjny neorenesansowy pałac, neogotycka kaplica,
stojąca w parku krajobrazowym ze śladami regularnego barokowego założenia oraz
kolumna-pomnik upamiętniająca postać Józefa Kwilickiego, którą otacza pięć lip i dwa
kamienie z tajemniczymi znakami.
Ponadto przez teren gminy Wronki prowadzą następujące oznakowane szlaki piesze:

czerwony – wchodzący w skład Europejskiego Dalekobieżnego Szlaku Pieszego E-11
łączącego wybrzeże Holandii z przejściem granicznym w Ogrodnikach. Biegnie on ze
wschodu przez Obrzycko do leśniczówki Bugaj i przechodzi na teren gminy Wronki.
W mieście prowadzi ulicami Mickiewicza, Chrobrego, wałem wzdłuż Warty i dalej ulicą
Leśną i Rzecińską poza miasto, do Mokrza, Chojna, częściowo wzdłuż drogi
wojewódzkiej, potem odbija na południe i biegnie obok jeziora Chojno i leśniczówki
Pustelnia. Mija granicę gminy i prowadzi do Bucharzewa, przez Zatom Stary do
Sierakowa.

zielony – znad jeziora Radziszewskiego do Chojna (4,2 km), dalej wzdłuż drogi
wojewódzkiej nr 145 do Pakawia (6,4 km), Biezdrowa (11,5 km) i dalej drogą gminną do
Wartosławia (15,3 km) i Mokrza (18,8 km). Stąd szlak prowadzi dalej przez Puszczę
Notecką terenem użytków ekologicznych „Kacze Błota” i „Wrzosowe Wydmy”, skręca na
północ i prowadzi do Sierakowa. Na trasie szlaku na terenie Puszczy Noteckiej prócz
użytków ekologicznych zlokalizowane są wzniesienia: „Stara Studnia” (70 m. n.p.m.)
i „Łysa Góra” (88 m n.p.m.).

żółty – ze stacji kolejowej we Wronkach, ulicami Dworcową, Niepodległości, Ratuszową,
Chrobrego i na wysokości granicy administracyjnej miasta odbija na północny-zachód.
Biegnie dalej wzdłuż „Rzecińskiego Rowu” koło Rzecina wzdłuż granicy gminy i już
poza granicami gminy do Białej (16,2 km) i Gulcza (26,8 km) mijając po drodze „Górę
Rzecińską” (97 m n.p.m.).
96

żółty – prowadzi z Mokrza do Rzecina (4,2 km) i dalej poza teren gminy Wronki do
miejscowości Mężyk (11,7 km) i Wrzeszczyna (18,5 km). W obrębie gminy Wronki cały
szlak zlokalizowany jest na terenie Puszczy Noteckiej.

żółty – szlak z Ostroroga do Zajączkowa (13,1 km), Nojewa (17,6 km) i dalej przez
Sieraków, Trzciankę do Bydgoszczy. Jest to długi i uciążliwy szlak prowadzący przez
bardzo zróżnicowane tereny: lasy, dolinę Warty, wydmy, piaski, wzniesienia i łąki. Jego
mały odcinek prowadzi po terenie gminy Wronki od jeziora Wielkiego zlokalizowanego
na terenie sąsiedniej gminy Chrzypsko Wielkie. Biegnie do miejscowości Kłodzisko,
Pakawie i koło leśniczówki Kłodzisko skręca na południowy-zachód. Dalej prowadzi już
poza granicami gminy po terenie gminy Sieraków. Biegnąc na północny-wschód jeszcze
raz przecina zachodni kraniec gminy Wronki na wysokości miejscowości Szostaki
i stanicy harcerskiej w Kobuszu, a następnie dalej prowadzi do miejscowości Piłka
w gmine Drawsko i dalej do Wielenia i Bydgoszczy.

niebieski – łączy miejscowości: Sieraków, Bucharzewo (6,3 km) położone poza terenem
gminy Wronki, a następnie koło leśniczówki Samita biegnie na południe przez wydmowy
środkowy pas Puszczy Noteckiej do stanicy harcerskiej w Kobuszu (10,1 km) dalej
prowadzi już ponad południową granicą gminy wzdłuż drogi wojewódzkiej 135 przez
miejscowości Marylin, Mężyk, Hamrzysko, Bzowo do zamku w Goraju. Jest to bardzo
malowniczy szlak prowadzący najpierw lasem, a następnie na terenie gmin Drawsko
i Wieleń doliną rzeki Miały. Po drodze zlokalizowane są jeziora: Wielkie, Małe, Księże,
Bąd, Białe, Hamrzyskie i Kruteckie.
6.4.3. Szlak kajakowy doliną Warty
Warta jest jedną z głównych rzek Polski, ma zróżnicowany charakter - w górnym biegu
zlokalizowane są liczne elektrownie, przenoski i malownicze przełomy wśród wapiennych
skałek Wyżyny Krakowskiej. W środkowym i dolnym biegu rzeka płynie z reguły wśród
obwałowań, jest częściowo uregulowana zwłaszcza na wysokości większych miast. Na
terenie gminy Wronki szlak prowadzi wzdłuż malowniczego, nieuregulowanego odcinka
rzeki. Od strony wschodniej – odcinek Obrzycko-Wronki jest obudowany lasami Puszczy
Noteckiej, aż do miasta Wronki, gdzie Warta przepływa blisko śródmiejskiego rynku. Z
perspektywy rzeki widać wyraźnie malowniczą sylwetę starego miasta. Dalej na zachód rzeka
Warta płynie terenami użytkowanymi rolniczo przeplatanymi enklawami lasów. Jest to
malowniczy, łatwy i dostępny dla każdego turysty szlak wodny. Ma on również duże
97
znaczenie jako trasa służąca motorowodniakom, z uwagi na połączenie m.in. z Berlinem.
Mankamentem szlaku jest zanieczyszczenie wody oraz brak infrastruktury turystycznej
wzdłuż jego biegu - także na terenie gminy Wronki. Łąki zlokalizowane na północnym
brzegu rzeki w okolicy mostu w mieście Wronki są bardzo korzystnym terenem pod
lokalizację przystani umożliwiającej obsługę ruchu turystycznego.
6.4.4. Szlaki konne
Na terenie gminy Wronki zlokalizowane są 3 szlaki konne: szlak konny w okolicy
miejscowości Smolnica, szlak konny w okolicy miejscowości Kłodzisko oraz fragment
„Wilczego Szlaku”, który jest najdłuższą transregionalną turystyczną trasą konną w Europie
prowadzącą z okolic Puszczy Zielonki koło Poznania do Sierakowa, przez tereny m.in. gminy
Wronki i dalej do Lubniewic położonych na Ziemi Lubuskiej. Nazwa wywodzi się od
zlokalizowanej przy szlaku hodowli wilków w Zakładzie Doświadczalnym Akademii
Rolniczej w Stobnicy. Całkowita długość szlaku wynosi aż 220 km. Prowadzi doliną Warty,
przez sosnowe bory Puszczy Noteckiej i wrzosowiska na wydmowych wzgórzach
Miedzianych Gór oraz malownicze jeziora Pojezierza Międzychodzkiego. Cała trasa
"Wilczego Szlaku" została opisana w przewodniku, opracowanym przez Stowarzyszenie
Promocji Turystyki Konnej i Alternatywnej.
6.5.
Agroturystyka
Na terenie powiatu szamotulskiego intensywnie rozwija się działalność agroturystyczna.
Największe skupienie gospodarstw o tym profilu zlokalizowane jest na terenie gmin Wronki
i Pniewy. Jest to forma turystyki, do której gmina Wronki ma bardzo dobre warunki
przyrodniczo-krajobrazowe. Zlokalizowane na terenie gminy gospodarstwa agroturystyczne
prezentują przeważnie wysoki poziom usług, w standardzie są przeważnie pokoje
2-3 osobowe z osobnym aneksem kuchennym i węzłem sanitarnym, pełne wyżywienie,
ognisko lub grill. Najprężniejsze gospodarstwa to:

„Na Maliniu” – gospodarstwo położone w Chojnie – Błota Małe 19, oferuje sprzedaż
żywności wiejskiej. W gospodarstwie tradycyjny, różnorodny inwentarz. W pobliżu:
kąpielisko w odległości 1,5 km oraz ośrodek jeździecki - 4 km.

„Na Koziołku” – Chojno Młyn 41, oferuje swoim gościom wędkowanie. Do kąpieliska
i wypożyczalni sprzętu wodnego - 400 m, do ośrodka jeździeckiego - 3 km.

„Na Niedźwiedzie” – Chojno –Błota Małe 21, gospodarstwo wyposażone w jadalnię pod
namiotami ogrodowymi, kabiny natryskowe, sanitariaty, kuchnię, plac zabaw (z huśtawką
98
zbudowaną przez skautów holenderskich), pole biwakowe i namiotowe, wypożyczalnię
rowerów. Organizowane są wycieczki po okolicy. Do kąpieliska i wypożyczalni sprzętu
wodnego - 1 km, ośrodka jeździeckiego - 4 km, centrum handlowego - 1 km.

„Dom nad Wodospadem” – położone w Chojnie Młyn 25 gospodarstwo powstało na
stary młynie wodnym. Możliwe jest korzystanie z pontonu, łowienie pstrągów,
postawienie przyczepy kempingowej lub namiotu. Gospodarstwo położone jest nad
potokiem wpływającym do Warty z wyjściem na mały przepływowy zbiornik retencyjny.
W dzień działa mała elektrownia wodna na własne potrzeby, w nocy woda spada
z wysokości 4 m - bicze wodne. Organizowane są spływy pontonowe rzeką Wartą. 500 m
powyżej znajduje się jezioro Pustelnia I klasy czystości.

„Wesoły Domek” – Chojno-Błota Wielkie 16, dodatkowe atrakcje to: wędzarnia, stawy
hodowlane, wypożyczalnia rowerów, suszarnia na grzyby, wystawianie atestów na grzyby
świeże i suszone, przejażdżki bryczką lub konno, sprzedaż kaczek i królików.

„Na Smugach” – Chojno Młyn 31a.

„Róża” – Obelzanki 13a, gospodarstwo wyposażone w boisko do siatkówki i małą
kręgielnię, możliwość wypożyczenia rowerów górskich oraz rowerka wodnego,
możliwość grzybobrania, wędkowania - w pobliżu łowiska pstrąga.

"Kasztanka" – Rzecin 32a, gospodarstwo położone jest w centrum Puszczy Noteckiej.
Specjalność - wczasy w siodle, przejażdżki bryczką, grzybobranie, wędkowanie,
uroczystości rodzinne i firmowe.

„Pod Lipami” – Pakawie 16, obiekt otoczony potężnymi lipami i dębami, tuż nad
brzegiem Jeziora Pakawskiego. Gospodarstwo oferuje rowery wodne, dla wędkarzy,
sprzęt i bogato zarybione jezioro, dla zapalonych rowerzystów - bazę rowerową oraz
oznakowane trasy leśne.

„Agrohotel” – Karolewo 11a, do dyspozycji gości są rowery, strzelnica sportowa, teren
rekreacyjny, piaskownica, quad.

Gospodarstwo Agroturystyczne – Genowefa i Marian Sobkowscy, Wartosław 1.

Gospodarstwo Agroturystyczne – Andrzej Szulc, Karolewo 17.
W sumie na terenie gminy Wronki jest kilkanaście gospodarstw zajmujących się
agroturystyką. Ta forma działalności bazuje głównie na wykorzystaniu piękna krajobrazu
wiejskiego,
uatrakcyjnianiu
gościom
pobytu
udziałem
w
codziennych
zajęciach
w gospodarstwie, uczestnictwie lub obserwacji codziennej hodowli zwierząt i produkcji
rolnej, wędkowaniu, grzybobraniu. Duży nacisk jest kładziony na atuty przyrodniczokrajobrazowe, mniejszy – na wartości i elementy właściwe temu regionowi, takie jak:
99
prezentacja i udział w tradycyjnym rzemiośle artystycznym, w przygotowywaniu potraw
regionalnych. Oferta ta powinna być cały czas rozszerzana i wzbogacana o charakterystyczne
dla ziemi wronieckiej zwyczaje i elementy.
6.6.
Sport, wypoczynek i rekreacja
Miasto i gmina Wronki posiadają zadowalającą bazę rekreacyjno-sportową sprzyjającą
uprawianiu sportu i rekreacji na szczeblu zwłaszcza lokalnym. Również naturalne warunki
przyrodniczo-krajobrazowe w gminie (lasy, jeziora, rzeka Warta, wzgórza) stwarzają dobre
warunki dla rekreacji i wypoczynku. Zainteresowania sportowe można rozwijać przede
wszystkim w sekcjach piłki nożnej, bardzo spopularyzowanej, dzięki dobrym wynikom klubu
„Amica Wronki”. Warunki naturalne oraz już stworzona baza o profilu sportowym
i rekreacyjno-wypoczynkowym ma korzystne warunki do dalszego rozwoju.
6.6.1. Działalność sportowa
Miasto Wronki
Na terenie miasta działają ośrodki sportowe o różnym profilu. Najważniejsze kluby
i organizacje sportowe to:

Stowarzyszenie Kultury Fizycznej Klub Sportowy AMICA Wronki - jest klubem
sportowym działającym przy firmie Amica. Klub dysponuje dobrymi warunki do gry oraz
treningu. Posiada stadion główny przy ulicy Leśnej z 3,5 tys. miejsc siedzących, Ośrodek
Szkoleniowy w Popowie oraz luksusowy obiekt hotelowo-sportowy z zapleczem do
szkolenia i regeneracji zawodników.

Międzyszkolny Uczniowski Klub Sportowy „HERBERTUS” we Wronkach - powstał
w 2004 roku przy Gimnazjum im. Z. Herberta. Klub organizuje pozalekcyjne zajęcia
sportowe z lekkiej atletyki oraz z piłki siatkowej dla dzieci z różnych szkół.

Śródmiescie Wronki – klub piłkarski.

MKS Wronki – powstały w 2007 roku seniorski, wroniecki (miejski) klub piłkarski,
który uczestniczy w sporcie kwalifikowanym. Klub w statucie ma zapisaną nie tylko
działalność w piłce nożnej ale i np.: w tenisie ziemnym i biegach.

Klub Kręglarski "Dziewiątka" Wronki – działający przy nowo wybudowanej kręgielni
we Wronkach. Obiekt jest również dostępny dla szkół, osób prywatnych oraz
zorganizowanych grup z zakładów pracy.

Wroniecki Klub Karate – istnieje od jesieni 1982 roku, zajęcia prowadzone są w sali
gimnastycznej Zespołu Szkół Zawodowych przy zakładzie „Spomasz”.
100
Gmina Wronki
Na terenie gminy Wronki działają następujące kluby sportowe i stowarzyszenia:

Klub jeździecki „Kopras” – powstał w 2007 r. przy firmie „Kopras” Sp. z o.o.
w Szklarni. Na terenie klubu znajduje się padok, paśnik, plac do jazdy z przeszkodami,
zagroda dla kucyków i warsztat kowalski.

Ludowy Klub Sportowy "Czarni" Wróblewo – powstała w 1947 r. obecnie IV-ligowa
drużyna piłkarska, najwyżej uplasowany klub sportowy w powiecie szamotulskim.

Ludowy Zespół Sportowy „Warta” Wartosław – z A-klasowym zespołem piłkarskim.
6.6.2. Rekreacja i wypoczynek
Gmina Wronki ze względu na dużą lesistość, urozmaicony krajobraz i liczne jeziora jest
predysponowana do uprawiania przez mieszkańców i turystów rekreacji na powietrzu,
w kontakcie z przyrodą. Najważniejszymi ośrodkami oferującymi zaplecze dla rekreacji są:

Chojno – wyposażone w ośrodek wypoczynkowy „Wiatrak” o typowej dla lat 70-tych
betonowej architekturze, liczne domki letniskowe nad jeziorem Radziszewskim,
zlokalizowane nad jeziorem zaplecze w postaci restauracji, przebieralni i sanitariatów.
Obecnie infrastruktura rekreacyjna pozostawia wiele do życzenia, budynki są w złym
stanie technicznym, jedynie indywidualne budynki rekreacyjne są utrzymywane przez
swych właścicieli w należyty sposób.

Jezioro Samołęskie – znajduje się na płd. od wsi Samołęż, na południowym brzegu
zorganizowane zostało kąpielisko z przystanią żeglarską i domkami letniskowymi.
Dodatkową atrakcją jest zarybianie jeziora karpiem, leszczem i linem.

Pożarowo – kąpielisko nad jeziorem Pożarowskim wraz z polem namiotowym.

Jezioro Rzecińskie okolone torfowiskiem z wieloma rzadkimi roślinami. Jezioro trudno
dostępne, oddalone znacznie od siedzib ludzkich bez możliwości kąpania się. Jest
od września 2006 r. objęte ochroną jako obszar Natura 2000 „Torfowisko Rzecińskie”.
W jego pobliżu zlokalizowany jest ośrodek jeździecki oraz gospodarstwo agroturystyczne
„Kasztanka”.
Rekreacji i wypoczynkowi sprzyja również działalność podmiotów nie będących klubami
i stowarzyszeniami sportowymi, oferującymi komercyjne usługi dla mieszkańców gminy
i turystów, należą do nich:

ogólnodostępne korty tenisowe we wsi Stróżki,

stanica Wodnej Drużyny Harcerskiej im. Floriana Marciniaka w Samołęży,
101

Wiejski Dom Kultury w Chojnie,

liczne świetlice wiejskie, m.in. w: Biezdrowie, Ćmachowie, Głuchowie, Jasionnej,
Kłodzisku, Marianowie, Starym Mieście, Wróblewie,

filie wronieckiej biblioteki publicznej w Biezdrowie i Nowej Wsi,

działające w ramach Wronieckiego Ośrodka Kultury na terenie miasta Miejsko-gminna
Biblioteka Publiczna, wspomniane już Muzeum Regionalne oraz sala koncertowo-kinowa.
Do form rekreacji weekendowej i „po pracy” zaliczyć należy również rodzinne ogrody
działkowe, które skupiają się głównie w mieście: ROD im. 1000–lecia, ROD „Borek”,
ROD
im. B. Chrobrego,
ROD
im. T. Kościuszki,
ROD
im. W. Broniewskiego,
ROD „Kolejarz”.
Wykorzystywane przez mieszkańców w celach rekreacyjnych są również publiczne
tereny zielone, place zabaw oraz boiska. W mieście tereny zielone skupiają się głównie
w dolinie rzeki Warty na obszarach od ulicy Leśnej do Watry i z drugiej strony – za osiedlem
Borek w stronę rzeki, położone w obszarach zalewanych wodami rzecznymi w czasie
wezbrań. Obecnie są one wykorzystywane przede wszystkim jako tereny spacerowe. Jednak
perspektywicznie mogą one rozwijać się jako tereny sportowo-rekreacyjne w zieleni,
wzbogacając atrakcyjność miasta. Pozostałe tereny zielone służące rekreacji w mieście
to skwer Cyryla Sroczyńskiego - przy ulicach Ratuszowej i Partyzantów, boiska przy ulicy
Łąkowej i Dworcowej. Potencjalnym miejscem dla utworzenia obszaru rekreacyjnego jest
również obecnie zdegradowany teren po byłej cegielni przy ulicy Nadbrzeżnej.
6.6.3. Drogi rowerowe
Poza szlakami rowerowymi zlokalizowanymi na obrzeżach wronieckiej części Puszczy
Noteckiej, których jest niewiele na terenie miasta i gminy Wronki wydzielone drogi
rowerowe praktycznie nie istnieją. Ruch rowerowy odbywa się w niezorganizowany sposób
ulicami i chodnikami.
102
7. UWARUNKOWANIA ROZWOJU SYSTEMÓW TECHNICZNYCH
7.1.
TRANSPORT I KOMUNIKACJA
7.1.1. Komunikacja drogowa - sieć transportowa na terenie miasta i gminy
Wronki:
Zgodnie z klasyfikacją obowiązującą od 1 stycznia 1999 roku, tj. po wprowadzeniu
reformy administracyjnej kraju, przez miasto i gminę Wronki przebiegają następujące drogi:
a) drogi wojewódzkie:

droga wojewódzka nr 133 - Chełst - Borzysko-Młyn – Sieraków – Ryżyn Chrzypsko Wielkie do drogi nr 186.

droga wojewódzka nr 140 – o kierunku północ-południe, łączy drogę wojewódzką
nr 182 i miejscowości Wronki, Jasionna, Krucz, Kiszkowo, aż do drogi wojewódzkiej
nr 181.

droga wojewódzka nr 143 – jest bardzo krótką, bo zaledwie 5-ciokilometrową drogą
o położeniu równoleżnikowym z Wartosławia do Pierwoszewa i Wronek, gdzie łączy
się z drogą wojewódzką nr 182.

droga wojewódzka nr 145 – łączy Chojno-Wieś z drogą wojewódzką nr 182 na
wysokości miejscowości Ćmachowo.

droga wojewódzka nr 149 – biegnie w kierunku wschód-zachód, na wysokości
jeziora Radziszewskiego rozpoczyna się od drogi wojewódzkiej nr 150, przez
miejscowość Rzecin i łączy się na północ od Jasionnej z drogą wojewódzką nr 140,
prawie w całości jej trasa zlokalizowana jest na terenie Puszczy Noteckiej.

droga wojewódzka nr 150 – relacji Sieraków – Wronki, prowadzi równolegle do
biegu rzeki Warty po jej północnej stronie, na jej trasie zlokalizowane są miejscowości
Popowo, Chojno-Wieś oraz Bucharzewo i Bukowce (gmina Sieraków), obecnie wraz
z odcinkiem na zachód od Wronek drogi wojewódzkiej nr 182, skupia na sobie duży
ruch tranzytowy przez miasto Wronki w kierunku wschód-zachód.

droga wojewódzka nr 182 – prowadzi z Sierakowa do Wronek i dalej w kierunku
zachodnim do miejscowości Piotrowo (gmina Obrzycko), potem biegnie w kierunku
północnym przez Klempicz, Lubasz, Czarnków do Ujścia, gdzie łączy się z drogą
krajową nr 11.
103

droga wojewódzka nr 184 – droga o dużym znaczeniu tranzytowym i dużym
nasileniu ruchu kołowego, relacji Wronki – Ostroróg – Szamotuły – Przeźmierowo –
Poznań. Obecnie przecina całe miasto Wronki w kierunku północ-południe.

droga wojewódzka nr 186 – biegnie od drogi wojewódzkiej nr 184 na południowym
krańcu gminy Wronki i łączy miejscowości Wierzchowin, Chrzypsko Wielkie
(siedziba gminy) i Kwilcz (siedziba gminy), gdzie łączy się z drogą krajową nr 24.
b) drogi powiatowe zlokalizowane na terenie miasta i gminy Wronki:

droga powiatowa 1336P – granica pow. szamotulskiego i gminy Wronki – Rzecin
(droga wojewódzka nr 149),

droga powiatowa 1838P – Lubowo - Wartosław (droga wojewódzka nr 143),

droga powiatowa 1839P – Pierwoszewo (droga wojewódzka nr 143) – Biezdrowo –
Ćmachowo (droga wojewódzka nr 182),

droga powiatowa 1840P – Ćmachowo (droga wojewódzka nr 182) – Marianowo
(droga powiatowa nr 1841P)

droga powiatowa 1841P – Nowa Wieś (droga wojewódzka nr 184) – Marianowo –
Wierzchocin (droga wojewódzka nr 186)

droga powiatowa 1842P – Wierzchocin (droga wojewódzka nr 186) – Głuchowo,

droga powiatowa 1843P – Rzecin (droga wojewódzka nr 149) – Wronki (droga
wojewódzka nr 150),

droga powiatowa 1844P – Ćmachowo (droga wojewódzka nr 182) – Wróblewo
(droga wojewódzka nr 186),

droga powiatowa 1845P – Nowa Wieś (droga wojewódzka nr 184) – Samołęż –
Ordzin (gmina Obrzycko) – Pęckowo (gmina Obrzycko) – Szamotuły (siedziba
powiatu) łączy się z drogą wojewódzką nr 185,

droga powiatowa 1895P – w mieście Wronki – ulica Mickiewicza – od ulicy
Rzecznej do granicy miasta,

droga powiatowa 1896P – w mieście Wronki – ulica Klasztorna – od ulicy
Zwycięzców do Mickiewicza,

droga powiatowa 1897P – w mieście Wronki – ulica Powstańców Wielkopolskich –
od ulicy Poznańskiej do Sierakowskiej,

droga powiatowa 1898P – w mieście Wronki – ulica Nowa – od ulicy Nowowiejska
do Powstańców Wielkopolskich,
104
c) drogi gminne
Na terenie miasta i gminy znajduje się 117 dróg administrowanych przez gminę w tym:
 48 dróg gminnych na terenie wiejskim wg Dziennika Urzędowego Województwa
Pilskiego Nr 10 z dnia 30 września 1985 r., długość tych dróg wynosi 129 km.
Obecnie tylko około 25 km, czyli niecałe 20% posiada nawierzchnię utwardzoną,
w większości bitumiczną, reszta to drogi gruntowe.
Tabela 18. Zestawienie dróg gminnych na terenie wiejskim wg rodzaju nawierzchni jezdni.
tłuczniowa
km
1,342
km
3,274
km
2,188
naturalna
z gruntu
rodzimego
brukowa
km
2,238
wzmocniona
żużlem
kostka
km
km
129,351 16,322
gruntowa
w tym
nie ulepszona
betonowa
ulepszona
bitumiczna
długość dróg na
terenie wiejskim
rodzaj nawierzchni
twarda
km
17,795
km
86,192
ogółem
km
103,987
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego..,2008r.)
 69 dróg gminnych w mieście Wronki, zaliczonych do tej kategorii na podstawie
uchwały Nr XIII/109/2004 Rady Miasta i Gminy Wronki z dnia 26 marca 2004r.
w sprawie zaliczenia dróg do kategorii dróg gminnych na terenie miasta Wronki,
opublikowanej
w
Dzienniku
Urzędowym
Województwa
Wielkopolskiego
nr 59 poz. 1351 z dnia 30 kwietnia 2004r. Długość tych dróg wynosi 34 km. Wg stanu
z 2004r. na terenie miasta nawierzchnię utwardzoną (w przeważającej części
bitumiczną) posiada 25 km, tj. około 72% wszystkich ulic.
kostka
betonowa
brukowa
tłuczniowa
żwirowa
wzmocniona
żużlem
naturalna
z gruntu
rodzimego
gruntowa
w tym
betonowa
km
34,431
ulepszona
rodzaj nawierzchni
twarda
nie ulepszona
bitumiczna
długość ulic
Tabela 19. Zestawienie ulic w mieście Wronki wg rodzaju nawierzchni jezdni.
km
21,856
km
1,202
km
0,814
km
0,572
km
0,404
km
0,018
km
1,562
km
8,003
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego..,2008r.)
105
Zgodnie z w/w uchwałą na terenie miasta Wronki do dróg administrowanych przez gminę
należą ulice: Wierzbowa (dł. 0,367km), Ogrodowa (dł. 0,745km), Dębowa (dł. 0,592km),
Gajowa
(dł. 0,175km),
Zacisze
(dł. 0,654km),
Sosnowa
(dł. 0,140km),
Świerkowa
(dł. 0,281km), Brzozowa (dł. 0,132km), Topolowa (dł. 0,344km), Klonowa (dł. 0,122km),
Łąkowa
(dł. 1,020km),
Jaworowa
(dł. 0,226km),
Bukowa
(dł. 0,158km),
Pogodna
(dł. 0,189km), Grabowa (dł. 0,117km), Rolna (dł. 0,425km), Łowiecka (dł. 0,450km),
Piaskowa (dł. 0,680km), Nadbrzeżna (dł. 1,028km), Nadwarciańska (dł. 0,402km), Leśna
(dł. 0,380km), Garncarska (dł. 0,201km), Podgórna (dł. 0,088km), Szpitalna (dł. 0,074km),
Wodna (dł. 0,112km), Rzeczna (dł. 0,436km), Zwycięzców (dł. 0,100km), Szkolna
(dł. 0,082km),
Kościuszki
(dł. 0,212km),
Rynek,
Kościelna
(dł. 0,136km),
Kręta
(dł. 0,133km), Krótka (dł. 0,065km), Plac Wolności (dł. 0,383km), Spokojna (dł. 0,098km),
Dr
Ignacego
Ziemniaka
(dł.
0,192km),
Ratuszowa
(dł. 0,158km),
Niepodległości
(dł. 0,517km), Partyzantów (dł. 0,478km), Lipowa (dł. 0,163km), Polna (dł. 0,478km),
Towarowa (dł. 1,145km), Warzywna (dł. 0,174km), Sadowa (dł. 0,158km), Działkowa
(dł. 0,814km),
Graniczna
(dł. 0,091km),
Aleja
Wyzwolenia
(dł. 1,050km),
Piękna
(dł. 0,326km), Wiatraczna (dł. 0,072km), Radosna (dł. 0,347km), Wspólna (dł. 0,238km),
Wiosenna
(dł. 0,140km),
Ukośna
(dł. 0,208km),
Jaśminowa
(dł. 0,055km),
Zaułek
(dł. 0,064km), Kwiatowa (dł. 0,140km), Różana (dł. 0,260km), Kameliowa (dł. 0,073km),
Azaliowa (dł. 0,218km), Morelowa (dł. 0,580km), Jabłoniowa (dł. 0,292km), Wiśniowa
(dł. 0,451km),
Orzechowa
(dł. 0,276km),
Czereśniowa
(dł. 0,342km),
Słoneczna
(dł. 0,246km), Prasłowiańska (dł. 0,520km), Cienista (dł. 0,335km), Os. Słowiańskie
(dł. 0,522km), Dworcowa (dł. 01,471km).
Sieć drogowa ulic administrowanych przez gminę w mieście jest wystarczająca w stosunku
do istniejącego zainwestowania i nie stwarza barier dla dalszego rozwoju zagospodarowania
przestrzennego miasta Wronki. Utrudnieniem komunikacyjnym jest natomiast brak połączeń
przez Wartę części północnej i południowej miasta. We Wronkach funkcjonuje tylko jeden
most, który obciążony jest całym ruchem pieszym oraz kołowym w kierunku północ-południe
zarówno osobowym jak i ciężarowym w skali regionalnej.
Najważniejsze problemy komunikacyjne gminy to:

zły stan dróg na terenie gminy,

brak obwodnicy,

brak połączenia pieszego prawo i lewobrzeżnej części miasta,

występowanie kolizyjnych przejazdów,
106

brak miejsc parkingowych. (Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata
2008 – 2015)
7.1.2. Komunikacja kolejowa
Linia kolejowa E 59 − przechodząca przez miasto Wronki stanowi istotny element
krajowej sieci kolejowej i odgrywa ogromną rolę w transporcie pasażerskim i towarowym.
Za jej pośrednictwem odbywa się transport towarowy pomiędzy Bałtykiem a państwami
Europy Środkowej i Bałkanami. Linia kolejowa E59 jest odcinkiem międzynarodowego ciągu
transportowego z Malmö i Ystad przez Świnoujście − Szczecin − Poznań − Wrocław −
Chałupki do granicy państwa (kierunek północny-wschód − południowy-zachód) i dalej do
Wiednia i Budapesztu. Jest dwutorowa zelektryfikowana. Pociągi po tej trasie jeżdżą
z prędkością 100 – 120 km/h, jednak przy obecnym stanie technicznym torów konieczne jest
częste ograniczenie prędkości. Trasa jest objęta umową europejską AGC o głównych
międzynarodowych liniach kolejowych. Objęcie umową w ramach Unii Europejskiej
umożliwia korzystanie z dofinansowania, a co za tym idzie sukcesywną modernizację dla
osiągnięcia
odpowiednich
standardów
sieci
kolejowej
na
terytorium
Polski
w transeuropejskim systemie kolei dużych prędkości i transeuropejskim systemie kolei
konwencjonalnej.
Rys. 19. Przebieg linii kolejowej E59 na terenie Polski
kolejowe przejścia graniczne
węzły kolejowe
krzyżujące się linie klejowe
linia kolejowa E59
Źródło: opracowanie na podstawie danych i rysunków ze strony: http://www.plk-sa.pl/inwestycje/przygotowanieinwestycji/projekty-2004-2006/linia-e-59/
Podstawowe bezpośrednie połączenia kolejowe dla komunikacji osobowej dostępne
z miasta Wronki prowadzą do: Poznania, Łodzi, Szczecina, Wrocławia, Krzyża, Gorzowa,
107
Przemyśla, Terespola, Warszawy, Zbąszyna, Zielonej Góry, Zamościa, Lublina, Świnoujścia,
Katowic, Krakowa i jest to około 70 pociągów w ciągu doby.
7.1.3. Komunikacja autobusowa
Transport publiczny realizowany jest przede wszystkim przez Przedsiębiorstwo PKS
w Pile, Wałczu i Poznaniu oraz Krajową Spółdzielnię Komunikacyjną w Poznaniu. Na terenie
gminy znajduje 14 przystanków autobusowych oraz dworzec PKS w mieście Wronki
w sąsiedztwie dworca kolejowego. Z Wronek można dostać się bezpośrednim połączeniem
między innymi do Poznania (3 połączenia dziennie), Piły (14 połączeń dziennie), Czarnkowa
(18 połączeń dziennie), Szamotuł (18 połączeń dziennie), Sierakowa (20 połączeń dziennie),
Międzychodu (10 połączeń dziennie), Obrzycka (2 połączenia dziennie), Ostroroga
(18 połączeń dziennie), Trzcianki (2 połączenia dziennie), Trzemeszna (2 połączenia
dziennie). Publiczny transport autobusowy ciąży wyraźnie w stronę Poznania, prócz
docelowych połączeń funkcjonuje kilkanaście dziennie pośrednich, przesiadkowych kursów
przez Szamotuły, Sieraków lub Międzychód.
Transport autobusowy, pokrywa w znaczącym stopniu popyt na usługi przewozowe
w obrębie lokalnego - gminnego zapotrzebowania. Realizowane są połączenia w obrębie
gminy Wronek z Chojnem, Ćmachowem, Jasionną, Kłodziskiem, Nową Wsią, Obelżankami,
Popowem, Smolnicą, Starym Miastem i Wróblewem.
Ponadto na terenie miasta Wronki działają trzy firmy zajmujące się transportem osobowym
i wynajmem autokarów.
7.2.
INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
7.2.1. Sieć wodociągowa
Właścicielem infrastruktury wodociągowej na terenie Miasta Wronki jest Przedsiębiorstwo
Komunalne Sp. z o.o., natomiast na terenie Gminy Wronki właścicielem infrastruktury
wodociągowej jest Gmina Wronki. Przedsiębiorstwo eksploatuje 16 studni głębinowych,
7 stacji wodociągowych, 116 km sieci rozdzielczej i 42 km przyłączy wodociągowych.
Większość miejscowości jest zwodociągowania, w tym wszystkie miejscowości na lewym
brzegu Warty. W prawobrzeżnej części gminy małe miejscowości posiadają własne ujęcia
wody. W miejscowości Chojno-Wieś w wyniku przeprowadzonej modernizacji ujęcia wody,
jest ona doprowadzana do ośrodka wypoczynkowego nad Jeziorem Radziszewskim
i rozprowadzona po zwartym terenie zabudowy wsi Chojno. Sieciowy system dostaw wody
108
nie obejmuje miejscowości: Obelzanki, Jasionna, Rzecin, Nadolnik, Piła, Kraków. Większość
odbiorców wody zlokalizowana jest w obszarze miejskim gminy (57,5%).
Woda, która dostarczana jest odbiorcom ze stacji uzdatniania wody spełnia wymagania
określone w przepisach określonych prawem polskim oraz Unii Europejskiej. Stan techniczny
sieci jest bardzo zróżnicowany, 16,3 km wykonana jest z rur azbestowo-cementowych
(Program Ochrony Środowiska, 2008r.)
7.2.2. Kanalizacja sanitarna i deszczowa
Miasto oraz Gmina Wronki nie posiadają prawidłowo funkcjonującego systemu
kanalizacyjnego. System kanalizacyjny Wronek cechuje wysoki stopień dekapitalizacji
i przestarzałość rozwiązań. Sieć kanalizacyjna na terenie miasta rozdrobniona jest między
11 niezależnych, nie powiązanych ze sobą systemów. Zbudowana jest z odcinków kanalizacji:
sanitarnej, deszczowej oraz ogólnospławnej. Spośród ww. rodzajów kanalizacji największy
udział, tj. 52,7 % stanowi kanalizacja ogólnospławna. Sieć kanalizacji sanitarnej odprowadza
zaledwie 33% ścieków miejskich do 4 oczyszczalni mechaniczno – biologicznych
zlokalizowanych we Wronkach tj. oczyszczalni ścieków na Os. Borek o przepustowości
Qd
śr
= 800 m3/d, oczyszczani ścieków „Ogrody” o przepustowości Qd
śr
= 100 m3/d,
oczyszczalni ścieków Fabryki Kuchni Amica o przepustowości Qd śr =100 m3/d i oczyszczani
ścieków Zakładu Karnego o przepustowości Qd
śr
= 400 m3/d. Oczyszczalnia ścieków na
Os. Borek nie spełnia wymogów określonych w przepisach krajowych i UE i wymaga
modernizacji oraz rozbudowy, która umożliwi przyjęcie ścieków z rozbudowanego systemu
kanalizacji sanitarnej. Oczyszczalnia ścieków „Ogrody” nie spełnia parametrów określonych
w przepisach krajowych i UE i przewidziana jest do likwidacji. Oczyszczalnie ścieków
Fabryki Kuchni Amica i Zakładu Karnego nie spełniają wymogów pod względem jakości
ścieków oczyszczonych określonych w przepisach krajowych i unijnych. Po rozbudowie
oczyszczalni ścieków na Os. Borek obie oczyszczalnie przewidziane są do likwidacji.
Pozostała część ścieków trafia bezpośrednio do rzeki Warty będącej dopływem rzeki Odry.
Zrzut ścieków odbywa się za pośrednictwem 8 wylotów skierowanych do rzeki (poza
wylotami z istniejących oczyszczalni).
109
Tabela 20. Oczyszczalnie ścieków w gminie Wronki
właściciel
Przedsiębiorstwo Komunalne
Sp. z o.o. (os. Borek)
Sp. z o.o (ul. Morelowa)
Sp. z o.o (ul. Nadbrzeżna)
Zakład Karny
Amica Wronki S.A.
rodzaj oczyszczalni
Mechaniczno-biologiczna 2 x
WS 400
Mechaniczno-biologiczna 2 x
MU 50
Mechaniczno-biologiczna
MS 300
WS - 400
MU - 100
zdolność przerobowa
24 m3 / dobę
Zakłady Przemysłu
Ziemniaczanego Zetpezet
Sp o.o.
800 m3 / dobę
100 m3 / dobę
300 m3 / dobę
400 m3 / dobę
100 m3 / dobę
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego..,2008r.
Na terenie obszaru wiejskiego gminy Wronki nie istnieje sieć kanalizacyjna. Gospodarstwa
domowe wyposażone są w zbiorniki bezodpływowe (szamba). Ścieki gromadzone
w zbiornikach bezodpływowych dowożone są okresowo wozami asenizacyjnymi do punktu
zlewczego zlokalizowanego w istniejącej oczyszczalni ścieków na Os. Borek we Wronkach.
Przestarzały system kanalizacyjny w mieście oraz brak skanalizowania obszaru wiejskiego
stanowią źródło zanieczyszczeń dla środowiska naturalnego w tym dla zlewni rzeki Warty
oraz ujęć wód podziemnych.
Tabela 21. Istniejące sieci kanalizacji sanitarnej i ogólnospławnej:
Miejscowość
Długość sieci
(km)
Sieć tranzytowa
(km)
%
skanalizowania
95,83 %
Miasto Wronki
21,70
0
(w tym: ogólnospławnej - 73,75%,
sanitarnej - 12,08%)
Gmina Wronki
0
0
0
RAZEM
21,70
0
(w tym: ogólnospławnej - 73,75%,
sanitarnej - 12,08%)
95,83 %
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego..,2008r.
7.2.3. Energia elektryczna
Gmina Wronki posiada bardzo korzystne położenie w sieci energetycznej regionu
zapewniające wysoką pewność dostaw energii elektrycznej. Na terenie gminy zlokalizowane
są odcinki linii elektroenergetycznych wysokiego napięcia WN – 110 kV zasilane
wielokierunkowo z GPZ Wronki relacji: Wronki - Drawski Młyn, Wronki – Pniewy, Wronki
110
– Szamotuły i Wronki – Czarnków. Istniejący stan linii napowietrznych wysokiego napięcia
oraz GPZ pokrywa docelowe potrzeby miasta. (Brol R., Przybyła Z., Głuszczuk D.,
Wański J., „Strategia rozwoju miasta i gminy Wronki. Diagnoza układu lokalnego.”,
Wrocław 1998 r.)
Zaopatrzenie w energię elektryczną nie stanowi bariery rozwojowej dla miasta. Stan
urządzeń technicznych określono jako dość dobry, tylko niektóre linie napowietrzne SN –
15 kV oraz nn – 0,4 kV powiązane z istniejącymi sieciami niskiego napięcia SN/nn i stacjami
transformatorowymi wymagają remontu i rozbudowy.
Według informacji uzyskanych w Rejonie Energetycznym oraz na podstawie danych
zawartych w „ Planie Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008 – 2015”
ww. stan zaspokaja w pełni potrzeby miasta i gminy w zakresie dostaw prądu GPZ Wronki.
ENEA Operator Sp. z o.o. wykonuje przyłącza do indywidualnych odbiorców. Inwestycje są
realizowane w oparciu o złożone wnioski wraz z dokumentacją formalno – prawną
i projektami. Nikłe prawdopodobieństwo strat gospodarczych wywołanych przerwami
w dostawach energii elektrycznej wyznacza wysoką jakość lokalizacji działalności
produkcyjnej, usługowej oraz funkcji mieszkaniowych w obszarze miasta Wronki.
Na
terenie
gminy
Wronki
nie
ma
i nie
przewiduje
się
nowych
obiektów
elektroenergetycznych ( stacji i linii o napięciu 400 kV i 220 kV) krajowej sieci przesyłowej,
których właścicielem są Polskie Sieci Elektroenergetyczne SA.
Teren gminy na obszarze znajdującym się na południe od miasta Wronki, w rejonie
miejscowości Nowa Wieś, Marianowo, Samołęż, Oporowo – Huby wykazuje szereg
kryteriów, pozwalających na zlokalizowanie inwestycji budowy zespołu elektrowni
wiatrowych. Są to bardzo dobre warunki wiatrowe, stacja elektroenergetyczna 110/15 kV
położona w niewielkiej odległości (GPZ Wronki), skupiona zabudowa oraz niewielkie
zalesienie w tej części gminy.
7.2.4. Gaz.
Na podstawie danych z „Planu Rozwoju Lokalnego Miasta i gminy Wronki na lata 2008 –
2015” – dostawcą gazu na terenie gminy Wronki jest Wielkopolski Operator Systemu
Dystrybucyjnego Sp. z o.o. w Poznaniu. Dystrybucja gazu odbywa się na terenie miasta
Wronki i wsi Nowa Wieś. Wg stanu na koniec 2006 r. długość gazociągów średniego
ciśnienia (bez przyłączy) w gminie wynosi 27,8 km, natomiast 18 km samych przyłączy.
Liczba użytkowników gazu wynosi 399.
111
Na terenie gminy funkcjonuje 5 stacji gazowych. Znajdują się takie obiekty sieci gazowej
wysokiego ciśnienia jak: Gazociąg DN 150 odbiornik Wronki wybudowany w 1998 r. oraz
stacja gazowa wysokiego ciśnienia Wronki o przepustowości 15.000 m³/ h wybudowana
w 1998 r. Wobec istniejącego gazociągu oraz stacji gazowej obowiązują warunki techniczne
jakim powinny odpowiadać sieci gazowe zgodnie z przepisami odrębnymi. Poza tym w strefie
pasa gazociągu istnieje konieczność zachowania pasa eksploatacyjnego o szerokości 6,0 m
(po 3,0 m na stronę), w pasie tym obowiązuje bezwzględny zakaz nasadzeń drzew.
Tabela 22. Zestawienie poszczególnych odbiorców gazu
ogółem
gospodarstwa domowe
w tym
przemysł i
ogółem ogrzewający
budownictwo
mieszkania
usługi
handel
pozostali
(rolnictwo,
łowiectwo,
leśnictwo,
rybactwo)
1=2+4+5+6+7
2
3
4
5
6
7
399
346
262
18
31
0
4
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008 - 2015; Wronki 2008
Tabela 23. Wolumen sprzedaży paliwa gazowego
ogółem
(w tys. m3)
gospodarstwa domowe
w tym
przemysł
ogółem ogrzewający
i budownictwo
mieszkania
usługi
handel
pozostali
(rolnictwo,
łowiectwo,
leśnictwo,
rybactwo)
1=2+4+5+6+7
2
3
4
5
6
7
6 945,0
472,9
381,0
5977,8
459,3
-
35,0
Źródło: Plan Rozwoju Lokalnego Miasta i Gminy Wronki na lata 2008 - 2015; Wronki 2008
Miasto i gmina Wronki jest objęta zatwierdzonym przez Urząd Regulacji Energetyki
„Planem Rozwoju Operatora Gazociągów Przesyłowych Gaz – System S.A. na lata 2006 –
2008”, który nie zakłada rozbudowy przesyłowej sieci gazowej wysokiego ciśnienia.
Największymi odbiorcami paliwa gazowego są : Amica Wronki S.A., Spomasz – Wronki
Sp. z o.o., PROFI ENAMEL Marek Jankowski, Przedsiębiorstwo komunalne Sp. z o.o. oraz
Spółdzielnia Mieszkaniowa „Stróżki” we Wronkach.
7.2.5. Ciepło
Gospodarka cieplna na terenie Gminy Wronki ma charakter zdecentralizowany.
Podstawowymi źródłami zaopatrzenia gminy w energię cieplną są:
112
 kotłownia przedsiębiorstwa Amica Wronki S.A., obejmująca zasięgiem jedynie część
powierzchni miasta, pokrywająca zapotrzebowanie zakładu, części wielorodzinnego
budownictwa mieszkaniowego oraz obiektów użyteczności publicznej,
 kotłownie indywidualne, wybudowane dla potrzeb budynków mieszkalnych lub
użyteczności publicznej,
 kotłownie wolnostojące, wykorzystywane dla potrzeb przemysłu,
 paleniska indywidualne.
Administratorem miejskiej sieci cieplnej jest Przedsiębiorstwo Komunalne Spółka z o.o.
we Wronkach. Podstawowym źródłem ciepła w zintegrowanym układzie ciepłowniczym jest
kotłownia Amica Wronki S.A., zlokalizowana przy ul. Mickiewicza 52. Kotłownia o łącznej
mocy 32 MW obejmuje swoim zasięgiem jedynie Osiedle Staszica, Słowackiego, Borek
i Mieszka I, oraz ulice Polną, Zwycięstwa, Partyzantów, R. Luksemburg, Chrobrego, oraz
niektóre obiekty użyteczności publicznej (Dom Kultury, Szkoły, Kino, Kręgielnia, Ośrodek
Zdrowia). Pozostała część miasta korzysta z ciepła wytwarzanego w kotłowniach
indywidualnych.
Rodzaj i długość sieci ciepłowniczej w mieście Wronki przedstawia poniższa tabela.
Tabela 24. Sieć ciepłownicza w gminie Wronki, stan na 2008 r.
średnica
długość [m]
w tym
[mm]
ogółem
sieć inna
sieć preizolowana
w gruncie
w kanałach
na estakadzie
DN 250
260
-
260
-
DN 200
222
-
222
-
DN 150
481
181
300
-
DN 125
978
-
692
286
DN 100
498
431
67
-
DN 80
662
-
662
-
DN 65
575
103
331
141
DN 50
842
259
583
-
DN 40
259
63
196
-
DN 32
73
17
56
-
DN 25
128
124
4
-
DN 20
30
30
-
-
RAZEM
5008
1208
3373
427
Źródło: Opracowanie na podstawie danych Przedsiębiorstwa Komunalnego Sp. z o. o., Wronki 2008.
113
Układ rozprowadzający energię cieplną o długości 5008 m składa się w dominującej
części z sieci cieplnej podziemnej prowadzonej w tzw. kanałach łupinowych oraz sieci
preizolowanej w gruncie (odpowiednio 3373 m i 1208 m). Jedynie 427 m sieci ułożono na
estakadzie. Średnice zastosowanych rurociągów zamykają się w przedziale od 20 do 250 mm.
Wydajność sieciowych urządzeń ciepłowniczych nie pokrywa bieżących potrzeb odbiorców.
7.2.6. Telekomunikacja i systemy informatyczne
Teren gminy Wronki obsługiwany jest przez Telekomunikację Polską S.A. oraz przez
innych operatorów sieci telekomunikacyjnych w zakresie sieci telefonicznej, telefaksowej
i sieci transmisji danych.
Na terenie gminy dostępna jest telefonia bezprzewodowa GSM (we wszystkich możliwych
systemach).
Wszystkie firmy telekomunikacyjne oferują możliwość dostępu do Internetu przewodowo
lub bezprzewodowo. Działają również firmy świadczące usługi dostępu do Internetu drogą
radiową. Na terenie Wronek prowadzi również działalność telewizja kablowa "AS Azart"
z siedzibą w Pile, oraz „RONI” z siedzibą we Wronkach, umożliwiająca zarówno korzystanie
z oferty cyfrowej telewizji satelitarnej jak i dostępu do Internetu i telefonu.
7.2.7. Gospodarka odpadami
Gospodarka odpadami na terenie miasta i gminy Wronki prowadzona jest zgodnie
z przepisami ustawy o odpadach, gminnym programem gospodarki odpadami oraz ustawą
o utrzymaniu czystości i porządku w gminach i wydanym na jej podstawie Regulaminem
utrzymania czystości i porządku na terenie miasta i gminy Wronki. Regulamin wskazuje
rodzaje urządzeń do gromadzenia odpadów, ich rozmieszczanie oraz zasady usuwania
odpadów komunalnych z nieruchomości. Nakłada także obowiązek selektywnej zbiórki
odpadów.
Według Przedsiębiorstwa Komunalnego 95 % mieszkańców na terenie miasta objętych jest
zorganizowanym systemem zbiórki odpadów, brak jest natomiast szczegółowych danych
odnośnie mieszkańców wsi (Kokowski J., Siwiński A, Poznań 2004). Gospodarkę odpadami
w gminie Wronki realizuje Zakład Handlowo – Usługowy „SANUS” odpowiedzialny
za wywóz nieczystości stałych z terenu miasta i gminy, oraz Spółdzielnia Usług Rolniczych
Ćmachowo odpowiedzialna za oczyszczanie ulic i parków. Z chwilą zamknięcia składowiska
w Samołeżu w roku 2002, odpady deponowane są na terenie sąsiedniej gminy na wysypisku
odpadów komunalnych Wieleń-Marianowo zarządzane przez Przedsiębiorstwo Komunalne
114
„Noteć” Spółka z o. o. w Wieleniu (powiat czarnkowsko-trzcianecki) w Kamionce (powiat
chodzieski) oraz w Kórniku (powiat poznański)
Na terenie gminy ustawione są pojemniki na odpady stałe typu SM 110 l (200 sztuk),
240 l, SM 1100 l (100 sztuk) oraz KP5, KP7, KP30 (po kilka sztuk). Pojemniki te są
w przeważającej mierze własnością mieszkańców, którzy zakupili je w punktach sprzedaży
bądź też odkupili od firmy „SANUS”. Kontenery KP są wynajmowane nieodpłatnie przez
firmę „SANUS”. Na terenie miasta odbiór odpadów zmieszanych w spółdzielniach
i przedsiębiorstwie komunalnym odbywa się 1-2 razy w tygodniu, według ustalonego przez
Zakład Komunalny harmonogramu.
Na terenie całej gminy rozmieszczone są pojemniki w systemie „donoszenie”, które
w całości są własnością Urzędu Miasta i Gminy Wronki, w tym 58 na terenie miasta
i 67 pojemników na terenach wiejskich. Pojemniki na szkło są wykonane z blachy i posiadają
pojemność 110 l. Pojemniki na tworzywa sztuczne wykonane są z siatki o pojemności 1,5 m 3.
Zbiórka selektywna jest całkowicie bezpłatna dla mieszkańców gminy. Zebrane surowce
należą do gminy natomiast gmina za wywóz płaci firmie „SANUS”.
Przerób i stabilizacja osadów ściekowych odbywa się na terenie Przedsiębiorstwa
Komunalnego we Wronkach. Celem neutralizacji, osady ściekowe są w niezbędnej ilości
wapnowane oraz umieszczane na stosownie przygotowanych powierzchniach gdzie
poddawane są procesowi kompostowania, a następnie wykorzystywane są do rekultywacji
komunalnych terenów zielonych. Do końca 1998 osady były składowane na wysypisku
w Samołężu. Od roku 1999 do 2002 w całości osady wykorzystano w rekultywacji tego
składowiska.
115
CZĘŚCIOWA ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO MIASTA WRONKI
W REJONIE UL. MICKIEWICZA
CZĘŚĆ I
Wronki, 2012
116
1.
PRZEDMIOT I PODSTAWA OPRACOWANIA ................................................ 118
2.
UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ....... 118
2.1. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu ................ 118
2.2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony ................................................. 119
2.3. Stan środowiska, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej, wielkości
i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska, przyrody
i krajobrazu kulturowego ....................................................................................... 119
2.4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ......... 119
2.5. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia ...................... 119
2.6. Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia .................................................. 120
2.7. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy .................................................................. 120
2.8. Stan prawny gruntów ............................................................................................. 120
2.9. Występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów
odrębnych. ............................................................................................................. 120
2.10. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych ......................... 120
2.11. Występowanie
udokumentowanych
złóż
kopalin
oraz
zasobów
wód
podziemnych…………………. ............................................................................. 120
2.12. Występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie przepisów
odrębnych .............................................................................................................. 121
2.13. Stan systemów komunikacji i infrastruktury technicznej, w tym stopnia
uporządkowania gospodarki wodno-ściekowej, energetycznej oraz gospodarki
odpadami................................................................................................................ 121
2.14. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych .......................... 121
2.15. Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej ....................................... 121
117
1. PRZEDMIOT I PODSTAWA OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta Wronki, w rejonie ul. Mickiewicza, zatwierdzonego
uchwałą Rady Miasta i Gminy Wronki nr XLIII/325/2010 Rady Miasta i Gminy Wronki
z dnia 30 czerwca 2010 r., zwanej dalej „zmianą Studium”.
W celu przeprowadzenia zmiany Studium, Rada Miasta i Gminy Wronki podjęła
uchwałę nr XV/134/2012 z dnia 25 stycznia 2012 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia
częściowej zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
miasta Wronki w rejonie ulicy Mickiewicza.
Podstawą
prawną
sporządzenia
częściowej
zmiany
studium
uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r.
o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 poz. 647 tekst jednolity).
Niniejsza częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta Wronki w rejonie ulicy Mickiewicza jest uzupełnieniem i aktualizacją
zapisów obowiązującego Studium o pojedyncze ustalenia, o których mowa w art. 10 ust. 2
ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zakres opracowania projektu częściowej zmiany Studium zgodny jest z art. 10 ustawy
z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2012 poz.
647 tekst jednolity) oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r.
w sprawie zakresu projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy (Dz. U. Nr 118, poz. 1233).
2. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
2.1.
Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu
Zmiana Studium obejmuje obszar o powierzchni około 5110 m2, położony
w centrum miejscowości Wronki. Południową granicę terenu stanowi teren Zakładu Karnego
we
Wronkach,
od
strony północnej
teren
ograniczony jest
ulicą
Mickiewicza.
Od strony zachodniej obszar sąsiaduje z ujęciem wody, a od strony wschodniej teren
sąsiaduje natomiast ze stacją benzynową.
Teren objęty zmianą Studium jest zabudowany dwoma zblokowanymi ze sobą
budynkami usługowymi. W chwili obecnej realizowany jest trzeci budynek usługowy.
Budynki te zostały zrealizowane w oparciu o zmianę miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego miasta Wronki uchwaloną uchwałą Nr XX/133/96 Rady Miasta i Gminy
118
Wronki z dnia 29 sierpnia 1996 roku. Pozostała część terenu jest nieużytkowana
i niezagospodarowana.
Na analizowanym terenie zlokalizowana jest infrastruktura o znaczeniu lokalnym,
w tym sieć wodociągowa oraz podziemna linia elektroenergetyczna niskiego napięcia.
Ponadto w sąsiedztwie terenu objętego zmianą Studium zlokalizowane zostało ujęcie wód
podziemnych.
2.2.
Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony
Istotna z punktu widzenia projektowanej zmiany studium jest ochrona istniejącego
ujęcia wód podziemnych oraz infrastruktury wodociągowej, ponadto ważne jest również
zachowanie ciągłości typu i formy zabudowy usługowej.
Proponowany sposób zagospodarowania powinien również uwzględnić uwarunkowania i
wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne.
2.3.
Stan środowiska, w tym stan rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej,
wielkości i jakości zasobów wodnych oraz wymogów ochrony środowiska,
przyrody i krajobrazu kulturowego
Na obszarze objętym opracowaniem występują grunty orne klasy bonitacyjnej RV
oraz grunty zabudowane typu Bi – inne tereny zabudowane (według Ewidencji Gruntów
i Budynków).
2.4.
Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
Teren objęty zmianą Studium zlokalizowany jest w sąsiedztwie zabytkowego układu
urbanistycznego miasta Wronki wpisanego do rejestru zabytków przez Wielkopolskiego
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków pod numerem rejestru 2266/a z dnia 03.12.1992 r.
oraz w bezpośrednim sąsiedztwie zakładu karnego.
2.5.
Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia
Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia determinowane są
przede wszystkim przez sąsiedztwo drogi powiatowej (ul. Mickiewicza). Droga ta jest
wyposażona zarówno w oznakowane przejścia dla pieszych jak i chodniki oddzielone od
jezdni pasem zieleni, w związku z tym nie wpływa ona negatywnie na warunki i jakość życia
mieszkańców.
119
Ponadto na terenie objętym opracowaniem nie występują sieci i obiekty infrastruktury
technicznej mogące negatywnie oddziaływać na mieszkańców miejscowości Wronki.
2.6.
Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia
Główne zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia mogą wynikać ze zdarzeń
losowych (np. pożarów, awarii i wypadków, związanych z urządzeniami infrastruktury
technicznej, jak również silnymi wiatrami).
2.7.
Potrzeby i możliwości rozwoju gminy
Udostępnienie nowych terenów pod zabudowę usługową jest odpowiedzią na
widoczny wzrost zainteresowania terenami o ww. funkcjach.
Położenie terenu w centrum miejscowości Wronki oraz jego uwarunkowania
pozwalają na podejmowanie działań, które stwarzają możliwości do dynamicznego rozwoju,
dostosowując zmiany do aktualnych potrzeb miasta.
2.8.
Stan prawny gruntów
Przeważająca część terenu objętego zmianą studium stanowi własność gminy Wronki
(działka nr ewid. 1440/4), natomiast pozostałe trzy działki ewidencyjne tj. 1440/1, 1440/2,
1440/3 stanowią własność prywatną.
2.9.
Występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów
odrębnych
W odniesieniu do obiektów zabytkowych podlegających ochronie prawnej obowiązują
ustalenia zawarte w pkt. 2.4.
Ponadto na terenie objętym zmianą Studium nie występują inne obiekty
i tereny chronione na podstawie przepisów odrębnych.
2.10. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
Na terenie objętym zmianą Studium nie występują obszary naturalnych zagrożeń
geologicznych.
2.11. Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych
Na terenie miasta Wronki występuje trzeciorzędowy Główny Zbiornik Wód
Podziemnych nr 146 – „Subzbiornik Jezioro Bytyńskie – Wronki - Trzciel”, w związku z tym
120
zanieczyszczenia antropogeniczne nie mogą stanowić zagrożenia dla wód podziemnych.
Ponadto, na terenie objętym zmianą Studium, nie występują udokumentowane złoża kopalin.
odrębnych
Na terenie objętym zmianą Studium nie występują tereny górnicze wyznaczone na
podstawie przepisów odrębnych.
odpadami
Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki
odpadami, dla miasta i gminy Wronki został opracowany Program Ochrony Środowiska
powiatu Szamotulskiego oraz Regulamin Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Miasta
i Gminy Wronki.
Przez obszar objęty zmianą studium przebiega wyłącznie infrastruktura o znaczeniu
lokalnym zlokalizowana wzdłuż drogi powiatowej.
2.14. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych
Ustalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego
uchwalonego w dniu 26 kwietnia 2010 r. przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego
uchwałą nr XLVI/690/10, zaliczają obszar gminy Wronki do strefy intensywnej gospodarki
rolnej (część południowa) i do strefy rolno – leśnej (część północna) Wielkopolski.
Obszar gminy położony jest również w Planie Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Wielkopolskiego w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 146
– „Subzbiornik Jezioro Bytyńskie – Wronki - Trzciel”.
2.15. Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej
Na terenie objętym zmianą Studium nie występują uwarunkowania wynikające
z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej.
121
CZĘŚCIOWA ZMIANA STUDIUM UWARUNKOWAŃ
I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA
PRZESTRZENNEGO MIASTA I GMINY WRONKI
W ZAKRESIE TERENÓW POŁOŻONYCH
W REJONIE ULICY MICKIEWICZA W MIEŚCIE
WRONKI ORAZ W OBRĘBIE MIEJSCOWOŚCI
STRÓŻKI I STARE MIASTO
CZĘŚĆ I
Wronki, 2015 r.
122
Spis treści:
1. PRZEDMIOT I PODSTAWA OPRACOWANIA ..................................................... 125
2. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ............ 125
2.1. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu.................. 125
2.2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony ................................................... 126
i krajobrazu kulturowego ....................................................................................... 126
2.4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej ........... 128
2.5. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia ........................ 128
2.6. Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia .................................................... 129
2.7. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy .................................................................... 129
2.8. Stan prawny gruntów ............................................................................................... 129
2.9. Występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów
odrębnych .............................................................................................................. 129
2.10. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych ............................ 129
2.11. Występowanie
udokumentowanych
złóż
kopalin
oraz
zasobów
wód
podziemnych .......................................................................................................... 129
odrębnych .............................................................................................................. 129
odpadami................................................................................................................ 130
2.14. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych ............................ 130
2.15. Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej .......................................... 130
123
124
1. PRZEDMIOT I PODSTAWA OPRACOWANIA
Przedmiotem opracowania jest częściowa zmiana studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych
w rejonie ulicy Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare
Miasto. W celu przeprowadzenia zmiany Studium, Rada Miasta i Gminy Wronki podjęła
Uchwałę Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie przystąpienia
do sporządzenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w zakresie terenów położonych w rejonie ulicy
Mickiewicza w mieście Wronki oraz w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto.
Podstawą prawną sporządzenia częściowej zmiany studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego jest ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu
i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2015 r. poz. 199 z późn. zm.).
Niniejsza częściowa zmiana Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego miasta i gminy Wronki w obrębie miejscowości Stróżki i Stare Miasto jest
uzupełnieniem i aktualizacją zapisów obowiązującego Studium. Zgodnie z uzasadnieniem
do Uchwały Nr XXXII/281/2013 z dnia 26 czerwca 2013 r. celem jest opracowanie w pełni
spójnego i funkcjonalnego terenu, który zaspokoi potrzeby obecnych i potencjalnych
inwestorów. Dotychczasowe przeznaczenie w studium obszaru opracowania to tereny
rozwoju zabudowy mieszkaniowej niskiej intensywności z towarzyszącymi usługami (M2),
tereny upraw rolnych oraz tereny rozwoju zieleni krajobrazowej i łąkowej (R, ZK).
W uzasadnieniu stwierdzono również, że obecny stan prawny na przedmiotowym terenie,
znacznie ogranicza jego dalszy rozwój, a zaproponowana zmiana, podyktowana jest potrzebą
wygenerowania i zabezpieczenia nowych terenów pod zabudowę przemysłową.
Ponadto wskazano również zmianę Studium w miejscowości Stare Miasto, z gruntów
rolnych pod zabudowę mieszkaniową jednorodzinną z usługami oraz dopuszczenie
możliwości wprowadzenia usług turystyki (tj. lokalizacja punktu widokowego) na jednej
z działek ewidencyjnych.
Zakres opracowania częściowej zmiany Studium zgodny jest z art. 10 ustawy
z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
oraz rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu
projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy
(Dz. U. Nr 118, poz. 1233).
2. UWARUNKOWANIA ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
2.1. Dotychczasowe przeznaczenie, zagospodarowanie i uzbrojenie terenu
Zmiana Studium obejmuje obszary o łącznej powierzchni około 64 ha, położone
we wschodniej części miasta Wronki i w miejscowości Stróżki oraz w miejscowości Stare
Miasto.
Zmiana Studium podzielona jest na trzy obszary. Pierwszy z nich zlokalizowany jest
w granicach miasta Wronki w rejonie ul. Mickiewicza, drugi znajduje się w miejscowości
Stróżki w bezpośrednim sąsiedztwie miasta Wronki. Trzeci obszar stanowią grunty
zlokalizowane w miejscowości Stare Miasto.
Teren objęty zmianą Studium w mieście Wronki w chwili obecnej nie jest zabudowany.
Znaczną część danego terenu obejmują grunty leśne. Natomiast w bezpośrednim sąsiedztwie
obiektów produkcyjnych zostały zlokalizowane miejsca postojowe.
Obszar w miejscowości Stróżki jest częściowo zagospodarowany budynkami
mieszkalnymi jednorodzinnymi, pozostała część terenu jest obecnie użytkowana rolniczo.
Teren w miejscowości Stare Miasto jest w przeważającej części użytkowany rolniczo,
wyłącznie w centralnej części obszaru zlokalizowana jest zabudowa mieszkaniowo-usługowa.
125
Na analizowanym terenie zlokalizowane są następujące elementy infrastrukturalne
i środowiskowe o znaczeniu lokalnym i ponadlokalnym tj. m.in.:
 linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV,
 główny zbiornik wód podziemnych w obrębie utworów trzeciorzędowych,
 urządzenia melioracyjne (rowy i sieci drenarskie).
Infrastruktura o znaczeniu lokalnym zlokalizowana jest wzdłuż głównych dróg
oraz na terenach zurbanizowanych.
Na terenie objętym opracowaniem nie obowiązują miejscowe plany zagospodarowania
przestrzennego.
2.2. Stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony
Istotna z punktu widzenia projektowanej zmiany studium jest ochrona naturalnych
uwarunkowań przyrodniczych. W związku z tym, wprowadzona zabudowa
oraz zagospodarowanie terenu objętego zmianą powinny zapewnić maksymalne zachowanie
walorów środowiska naturalnego oraz nawiązywać do zabudowy istniejącej.
Proponowany sposób zagospodarowania powinien uwzględniać uwarunkowania
i wymagania funkcjonalne, społeczno-gospodarcze, kulturowe oraz kompozycyjnoestetyczne. Ważne jest również zachowanie ciągłości typu i formy zabudowy usługowej
(produkcyjno-usługowej).
i krajobrazu kulturowego
Odnośnie oceny jakości powietrza atmosferycznego, obszar gminy Wronki
przydzielono do strefy wielkopolskiej, obejmującej całe województwo poza Poznaniem
i Kaliszem. Pełna ocena stanu czystości obejmuje następujące zanieczyszczenia: dwutlenek
azotu, dwutlenek siarki, benzen, ołów, arsen, nikiel, kadm, benzo(a)piren, pył PM10, pył
PM2,5, ozon i tlenek węgla. Według Rocznej oceny jakości powietrza w województwie
wielkopolskim za rok 2014, uwzględniając kryteria odnoszące się do ochrony zdrowia, strefę
wielkopolską zakwalifikowano do klasy C pod kątem zanieczyszczenia pyłem PM10
i benzo(a)pirenem, a w przypadku pozostałych substancji – do klasy A.
Oprócz oceny pod kątem ochrony zdrowia badano również jakość powietrza
z uwzględnieniem kryteriów dla ochrony roślin. Badania wykonano wyłącznie dla strefy
wielkopolskiej, określając stężenie zanieczyszczeń: ozonem, dwutlenkiem siarki i tlenkami
azotu. We wszystkich trzech przypadkach zakwalifikowano ją do klasy A.
W poniższej tabeli przedstawiono spis jednolitych części wód (JCW) zlokalizowanych
na obszarach opracowania lub w ich sąsiedztwie wraz z określoną oceną ich stanu.
Zamieszczono w niej również odstępstwa od celów środowiskowych dla każdej JCW
według planu gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry.
Na terenie objętym zmianą Studium występuje Główny Zbiornik Wód Podziemnych
nr 146 – „Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel”, w związku z tym zanieczyszczenia
antropogeniczne nie mogą stanowić zagrożenia dla wód podziemnych.
126
Tab. 1. Zestawienie odstępstw od osiągnięcia celów środowiskowych dla jednolitych części
wód na obszarach objętych zmianą Studium
(Źródło: Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Odry)
Nazwa jednolitej
część wód
[europejski kod JCW]
Ocena ryzyka
Deronieosiągnięcia
gacje
celów środowiskowych
JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD POWIERZCHNIOWYCH (JCWP)
Dopływ spod
słaby
zagrożona
4(4)-1 /
Oporowa
4(4)-2
[PLRW60001618736]
Warta od Samy do
Ostrorogi
[PLRW60002118737]
Ocena
stanu
zły
zagrożona
4(4)-1 /
4(4)-2
JEDNOLITE CZĘŚCI WÓD PODZIEMNYCH (JCWPd)
42 [PLGW650042]
ilościowy:
niezagrożona
dobry
jakościowy:
dobry
derogacje:
-
Uzasadnienie derogacji
Ponad 85% pow. zlewni zajmują
tereny rolne; wskaźnik gęstości
zaludnienia nie daje ekonomicznego uzasadnienia budowy kanalizacji, długotrwały proces inwestycyjny
budowy przydomowych
oczyszczalni ścieków
Silne zmiany morfologiczne
(regulacje) - 100% długości cieku
objęte zabudową podłużną; długi
czas procesu inwestycyjnego pozyskania środków na renaturyzację
z uwagi na położenie w obszarze
NATURA 2000; niski wskaźnik
gęstości zaludnienia
-
4(4)-1 derogacje czasowe – brak możliwości technicznych
4(4)-2 derogacje czasowe – dysproporcjonalne koszty
W roku 2004 wyznaczono na terenie województwa wielkopolskiego 18 jednolitych
części wód podziemnych (JCWPd). Większość powierzchni gminy (w tym obszary objęte
zmianą studium) należy do JCWPd nr 42, a północno-zachodnia część zawiera się
w jednolitej części wód podziemnych nr 36. W latach 2012, 2013 i 2014 sporządzono ocenę
jakości wód podziemnych w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu
diagnostycznego /wg badań PIG/ (w 2012 r.) oraz oceny jakości wód podziemnych
w punktach pomiarowych sieci krajowej w ramach monitoringu diagnostycznego /wg badań
PIG/ (w 2013 i 2014 r.). Badania przeprowadzano w oparciu o rozporządzenie Ministra
Środowiska z dnia 23 lipca 2008 roku w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód
podziemnych. Dotyczyły one oceny wskaźników takich jak: odczyn, temperatura,
przewodność elektrolityczna, tlen rozpuszczony, ogólny węgiel organiczny oraz wskaźników
nieorganicznych: amoniak, antymon, arsen, azotany, azotyny, bor, bar, beryl, chlorki, chrom,
cyjanki, cynk, fluorki, fosforany, glin, kadm, kobalt, magnez, molibden, mangan, miedź,
nikiel, ołów, potas, rtęć, selen, siarczany, sód, srebro, tytan, wapń, wodorowęglany, fenole,
żelazo. JCWPd nr 42 badano w roku 2012. Na jej obszarze znajdowało się pięć punktów
kontrolnych, dla których stwierdzono III klasę jakości wody. Najbliżej gminy zlokalizowany
był punkt kontrolny w Międzychodzie. W przypadku JCWPd nr 36 badanie przeprowadzono
w 2014 r. w jedenastu punktach kontrolnych. Dla sześciu stwierdzono II klasę czystości wód,
dla trzech – III klasę oraz dla dwóch określono V klasę czystości wód podziemnych.
Natoimiast w 2013 r. jednolitą część wód podziemnych badano w czterech stanowiskach,
dla których określono III klasę czystości.
127
W 2010 r. na terenie gminy Wronki przeprowadzono badania hałasu na drogach
wojewódzkich nr 182 i 184. Badano je w dwóch punktach pomiarowych, których odległość
od źródła hałasu wynosiła od 3 do 10 m. Wyniki badania przedstawione są w poniższej tabeli.
Tab. 2. Wyniki pomiarów poziomu hałasu i natężenia ruchu pojazdów prowadzonych
przez zarządzającego w otoczeniu dróg wojewódzkich nr 182 i 184 w roku 2010
na terenie gminy Wronki
(Źródło: Raport o stanie środowiska w Wielkopolsce w roku 2010)
Równoważny
Natężenie ruchu
Odległość
poziom hałasu (dB)
pojazdów
Nr
Miejscowość/
punktu
drogi
ulica
pomiarowego
Pora
Pora
Pora
Pora
od drogi
dzienna
nocna
dzienna
nocna
Wronki
182
ul. Sierakowska
3m
68,7
62,2
226
60
50
Nowa Wieś
5m
67,1
61,8
184
ul. Nowowiejska
325
87
10
m
65,2
59,9
3
Z uwagi na różne limity hałasu określone dla poszczególnych typów terenów
w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych
poziomów hałasu w środowisku (Dz. U. z 2014 r. poz. 112), w celu określenia emisji hałasu
założono dopuszczalny poziom hałasu w dzień – 61 dB oraz w nocy – 56 dB dla każdego
z punktów kontrolnych. We wszystkich badanych punktach, niezależnie od pory i odległości
od punktu pomiarowego, przekroczone zostały limity hałasu (od 4,2 do 7,7 dB w porze
dziennej oraz od 3,9 do 6,2 dB w porze nocnej).
Na obszarze objętym opracowaniem występują grunty rolne słabych klas bonitacyjnych
RIVa, RV, RVI, ŁIV. Ponadto północną część terenu objętego zmianą Studium
w miejscowości Wronki stanowi zwarty kompleks leśny.
Część terenu zmiany Studium w miejscowości Stróżki znajduje się w granicach
Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka.
2.4. Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
Na terenie objętym zmianą Studium w rejonie ul. Mickiewicza we Wronkach
oraz w miejscowości Stróżki nie ma żadnych zewidencjonowanych stanowisk
archeologicznych, objętych ochroną konserwatorską.
Natomiast obszar zmiany Studium w Starym Mieście zlokalizowany jest w strefie
zewidencjonowanych stanowisk archeologicznych. W związku z tym, dla ochrony
archeologicznego dziedzictwa kulturowego, inwestycje związane z zagospodarowaniem
i zabudowaniem ww. terenu należy uzgadniać z właściwym miejscowym konserwatorem
zabytków.
2.5. Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia
Warunki i jakość życia mieszkańców, w tym ochrony ich zdrowia determinowane są
przede wszystkim przez sąsiedztwo drogi powiatowej (ul. Mickiewicza), drogi wojewódzkiej
(w miejscowości Stare Miasto) oraz zakładów produkcyjnych zlokalizowanych w sąsiedztwie
obszarów zlokalizowanych we Wronkach i Stróżkach.
128
Ponadto przez teren objęty opracowaniem przebiega linia elektroenergetyczna
wysokiego napięcia 110 kV, jednakże przy zachowaniu wymaganych przepisami odrębnymi
pasów technologicznych linia ta nie będzie negatywnie oddziaływać na mieszkańców
miejscowości Wronki poprzez pola elektromagnetyczne.
2.6. Zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia
Główne zagrożenia bezpieczeństwa ludności i jej mienia mogą wynikać ze zdarzeń
losowych (np. pożarów, awarii i wypadków, związanych z urządzeniami infrastruktury
technicznej, jak również silnymi wiatrami). Zdarzeń tych nie można jednak przewidzieć
na etapie sporządzania zmiany studium.
2.7. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy
Udostępnienie nowych terenów pod zabudowę produkcyjno-usługową i mieszkaniową
jest odpowiedzią na widoczny wzrost zainteresowania terenami o ww. funkcjach.
Położenie obszarów w miejscowości Wronki oraz bezpośrednim sąsiedztwie,
a także lokalne uwarunkowania pozwalają na podejmowanie działań, które stwarzają
możliwości do dynamicznego rozwoju, dostosowując zmiany do aktualnych potrzeb miasta
lub chęci inwestycyjnej właścicieli nieruchomości.
2.8. Stan prawny gruntów
Przeważająca część terenów objętych zmianą studium stanowi własność osób
prywatnych lub firm i instytucji prywatnych. Ponadto na przedmiotowym obszarze występują
grunty leśne należące do Lasów Państwowych oraz grunty będące własnością gminy Wronki.
2.9. Występowanie obiektów i terenów chronionych na podstawie przepisów odrębnych
Tereny zlokalizowane w miejscowości Stróżki objęte są Obszarem Chronionego
Krajobrazu Puszcza Notecka.
W odniesieniu do terenów, podlegających ochronie konserwatorskiej, obowiązują
ustalenia zawarte w pkt 2.4.
Poza przypadkami wymienionymi powyżej, na obszarze objętym zmianą Studium nie
występują inne obiekty i tereny chronione na podstawie przepisów odrębnych.
2.10. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
Na terenie objętym zmianą Studium zlokalizowane są obszary naturalnych zagrożeń
geologicznych – w miejscowości Stare Miasto występują obszary narażone
na niebezpieczeństwo osuwania się mas ziemnych. Są to zarówno osuwisko czynne
jak i potencjalny obszar osuwiskowy, typu: spływy.
2.11. Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów wód podziemnych
Na terenie miasta Wronki występuje trzeciorzędowy Główny Zbiornik Wód
Podziemnych nr 146 – „Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel”, w związku
z tym zanieczyszczenia antropogeniczne nie mogą stanowić zagrożenia dla wód
podziemnych. Ponadto, na terenie objętym zmianą Studium, nie występują udokumentowane
złoża kopalin.
odrębnych
Na terenie objętym zmianą Studium nie występują tereny górnicze wyznaczone
na podstawie przepisów odrębnych.
129
odpadami
W bezpośrednim sąsiedztwie obszarów opracowania w mieście Wronki zlokalizowana
jest droga powiatowa nr 1895P (ul. Mickiewicza). Obszar w miejscowości Stare Miasto
znajduje się przy drodze wojewódzkiej nr 182, natomiast reszta dróg publicznych
w bezpośrednim sąsiedztwie granic opracowania, w tym wszystkie drogi wokół obszaru
w Stróżkach, to drogi gminne. Wzdłuż południowej granicy tego obszaru przebiega linia
kolejowa E-59 relacji Poznań-Szczecin.
Dla prawidłowego funkcjonowania gospodarki wodno-ściekowej oraz gospodarki
odpadami, dla miasta i gminy Wronki został opracowany Program Ochrony Środowiska
powiatu Szamotulskiego oraz Regulamin Utrzymania Czystości i Porządku na terenie Miasta
i Gminy Wronki.
Przez obszar objęty zmianą Studium przebiega wyłącznie infrastruktura o znaczeniu
lokalnym zlokalizowana wzdłuż drogi powiatowej.
2.14. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych
Ustalenia Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Wielkopolskiego,
uchwalonego w dniu 26 kwietnia 2010 r. przez Sejmik Województwa Wielkopolskiego
uchwałą nr XLVI/690/10, zaliczają obszar gminy Wronki do strefy intensywnej gospodarki
rolnej (część południowa) i do strefy rolno-leśnej Wielkopolski (część północna).
Obszar gminy położony jest w granicach Głównego Zbiornika Wód Podziemnych
nr 146 – „Subzbiornik Jezioro Bytyńskie-Wronki-Trzciel”. Ponadto przez teren objęty zmianą
Studium przebiega zapisana w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa linia
wysokiego napięcia 110 kV.
2.15. Wymagania dotyczące ochrony przeciwpowodziowej
Na terenie objętym zmianą Studium nie występują uwarunkowania wynikające
z wymagań dotyczących ochrony przeciwpowodziowej.
130

zmiana studium - zał. nr 1 - UWARUNKOWANIA TEKST

Transkrypt

Podobne dokumenty