Pobierz katalog PDF

pn
c
ą
Clematisy.co
m.pl
Pnącza Świata
ik
owo
co
wy
a
z
r ze
j
a
r
świa
ta
mini-poradnik dla Ciebie
wy
GRATULUJEMY
UDANEGO
WYBORU
2
Pnącza to jedne z najatrakcyjniejszych roślin,
dzięki którym Twój ogród zmieni się w bajkową
krainę w krótkim czasie. Dzięki bujności
kwitnienia i szybkim przyrostom masy zielonej
wypełnią i zdynamizują każdy ogród, tworząc
przytulne miejsce, gdzie miło spędzimy każdą
wolną chwilę.
W niniejszym katalogu przedstawiamy te pnącza,
na które warto zwrócić szczególną uwagę,
nie tylko ze względu na walory estetyczne
ale również na łatwość uprawy w amatorskim
ogrodzie i szereg zastosowań.
‚Polish Spirit’
Spis treści:
strona
Clematis - powojnik . . . . . . . . . . . . 3-4
Pnącza w Ogrodzie . . . . . . . . . . . . . 5-6
Rośliny niezwykłe . . . . . . . . . . . . . . 7-8
Rododendrony - magiczne kwiaty . . . 9
Winorośl i Jagoda Kamczacka . . . 10 -11
Aktinidia - Mini Kiwi . . . . . . . . . . . . 12
Smaki Dzieciństwa . . . . . . . . . . . . . . . . 13
Owocowy Raj - niezwykłe owoce . . 14-15
Borówka Amerykańska . . . . . . . . . . 16
Oprócz pnączy w naszej ofercie znajdą Państwo
krzewy owocowe. To doskonałe rozwiązanie
do ogrodów. Odznaczają się nie tylko pięknym
wyglądem, ale również smacznymi, jadalnymi
owocami. Bardzo często w efektowny sposób
kwitną. Ich owoce zawierają właściwości
lecznicze, naturalne mikroelementy oraz
witaminy. W naszej ofercie znajduje się wiele
interesujących gatunków krzewów oraz pnączy
owocowych, które z powodzeniem uprawiane są
w naszych warunkach klimatycznych.
Umieściliśmy również kilka ważnych porad
i wskazówek dotyczących sadzenia, uprawy
oraz ochrony roślin, dzięki którym będą mogli
Państwo efektywniej wykorzystać zalety tych
pięknych roślin i cieszyć się nimi przez cały rok.
Zapraszamy do lektury
i zakupów pnączy w Państwa sklepie.
Medycyna Wschodu . . . . . . . . . . . . . 17
Sadzenie i nawożenie . . . . . . . . . . . . 18
Ochrona roślin . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
Z ogrodniczym pozdrowieniem
M.K.J. Wedrowscy
Kalendarz prac w ogrodzie w pigułce . . 20
.pl
Clematisy.com
Pnącza Świata
CLEMATISY - zastosowanie i uprawa
Tych pięknych pnączy nie może zabraknąć w naszym ogrodzie. Dzięki
swej różnorodności i urodzie kwiatów należą do najpopularniejszych
i najpiękniejszych roślin.
Clematisy posadzone przy płotach, siatkach,
altanach tworzą piękne, kolorowe zasłony.
Niektóre odmiany, na przykład: ‘Bill MacKenzie’,
czy ‘Paul Farges’ pokryją duże przestrzenie już
w ciągu kilku tygodni, sadzone są na ekranach
akustycznych przy drogach i autostradach.
Przykryją w bardzo krótkim czasie nieestetyczne
ściany budynków i mało atrakcyjne płoty. Można
też w ten sposób efektownie oddzielić się od
sąsiada. Z kolei powojniki z gr. Atragene (‘Albina
Plena’, Purple Spider’, ‘Markam’s Pink’, ‘Violet Pink’), czy Viticella
(‘Polish Spirit’, ‘Emilia Plater’, ‘Hanna’) świetnie nadają się do
oplatania drzew, krzewów, żywopłotów czy nawet róż. Powojniki
z grupy Atragene kwitną najwcześniej ze wszystkich, bo już maju
pokrywają się mnóstwem pełnych i półpełnych kwiatów. Warto
tu zwrócić uwagę na odmianę ‘Stolwijk Gold’, którą wyróżniają
ozdobne, żółte liście.
Wyglądają zjawiskowo na starych pniach drzew i wśród niskich
form krzewów.
53
clematis ‚Paul Farges’
clematis ‚Bill Mackenzie’
clematis ‚Albina Plena’
clematis ‚Violet Pink’
clematis ‚Arabella’
clematis ‚Alionushka’
clematis ‚Lasurstern’ w donicy
clematis ‚Dr. Ruppel’ w donicy
clematis `Asao `
clematis `The President`
clematis ‚Stolwijk Gold’
clematis ‚Cassandra’
clematis ‚Markhams Pink’
clematis ‚Inspiration Zoin’®
Powojniki takie jak ‘Arabella’, ‘Alionushka’
‘Inspiration Zoin’® z grupy Integrifolia czy
‘Cassandra’ z grupy heracleifolia oraz powojnik
prosty (C. recta) jako byliny i półbyliny ożywią
każdą skarpę. Posadzone między płożącymi
iglakami lub niskimi krzewami przełamią ich
monotonię. Kwitną niezwykle obficie. Powojniki
z tych grup nie wymagają specjalnych podpór.
Clematisy z powodzeniem można uprawiać
w dużych donicach na tarasach i balkonach.
Szczególnie polecamy tu odmiany wielkokwiatowe; ‘Asao’, ‘Comtesse de Bauchaud’, ‘Dr. Ruppel’,
‘Ernest Markham’, ‘Niobe’, ‘Warszawska Nike’
i ‘The President’ oraz zachwycającą czerwoną
burzą kwiatów odmianę ‘Sunset’.
clematis `Sunset`
CLEMATIS DLA AMATORA I DLA KOLEKCJONERA
4
By spełnić wzrastające oczekiwania klientów, wprowadziliśmy do oferty odmiany, które kwitną
wyjątkowo pięknie, wcześnie i bardzo obficie a ponadto część z nich powtarza wiosenne kwitnienie
latem ! Oto nasze wiosenne premiery:
DLA AMATORA: odmiany bardzo łatwe w uprawie, dość silnie rosnące, nie wymagające specjalnej
opieki. ,Hagley Hybrid’, ,Huldine’, ,Yukikomachi’, ,Mrs Cholmondeley’, ,Mazowsze’. Warto też
zwrócić uwagę na powojniki z gr. Montana, rosną bardzo silnie, są odporne na choroby,
a wiosną zaskakują „ścianą kwiatów”.
DLA KOLEKCJONERA: odmiany ciekawe, nietypowe, o wyjątkowych kwiatach, niespotykane
i trudno dostępne. Niektóre z nich wymagają specjalnych warunków i miejsca: ,Pointy’, ,Tudor’,
,Barbara Jackman’, ,Snow Queen’, ,Violette Elisabeth’, ,Valge Daam’, ,Piilu’, ,Rubromarginata’,
,Minuet’.
CLEMATIS DO WAZONU. Clematisy nadają się również na kwiaty cięte ! Kwiaty należy ścinać
w pełni rozwinięte, po wstawieniu do wody utrzymują się nawet do 8-12 dni. Kwiaty ścinane w
pąku nie osiągną właściwych dla danej odmiany wielkości i barwy. Najdłużej po ścięciu utrzymują
się odmiany; ‘Generał Sikorski’, ‘Kacper’, ‘Nelly Moser’, ‘The President’, ‘Warszawska Nike’.
W ostatnich latach kwiaty powojników pojawiły się także na giełdach kwiatowych w Holandii.
W bukieciarstwie możemy też używać jesienią owocostanów.
clematis z gr. Montana
clematis ‚Mazowsze’
clematis ,Mrs Cholmondeley’
clematis ‚Hagley Hybrid’
clematis ‚Yukikomachi’
clematis ‚Tudor’
clematis ‚Snow queen’
clematis ‚Piilu’
clematis ‚Minuet’
Dobre rady:
- powojniki uprawiane w donicach należy na zimę zabezpieczyć przed mrozem,
zadołować lub schować do piwnicy,
- obcięcie przekwitniętych kwiatów wydłuża okres kwitnienia i zwiększa jego
obfitość,
- podstawę rośliny najlepiej zacienić niskimi krzewinkami lub bylinami,
- piękną i praktyczną podporę dla clematisów przy ścianie domu możemy z
łatwością przygotować sami, mocując prostą kratownicę z cienkich bambusów, są
do kupienia w każdym sklepie ogrodniczym.
Nie bójmy się cięcia! Cięcie powojników służy rozkrzewieniu,
wzmocnieniu, odmłodzeniu i dobremu kwitnieniu. W pierwszym
roku wszystkie odmiany na przełomie lutego i marca tniemy 30
cm od ziemi lub nad drugą parą silnych pąków liściowych. W
kolejnych latach uprawy cięcie uzależnione jest od danej odmiany
i pory jej kwitnienia. Informacje na temat cięcia danej odmiany
znajdą Państwo na rewersie naszej etykiety. Sposób cięcia
uzależniony jest od terminu kwitnienia poszczególnych gatunków
czy całych grup odmian. U większości odmian wielkokwiatowych
wcześnie kwitnących (od końca maja) cięcie przeprowadzamy co
roku na wysokości 70-150 cm. Natomiast odmiany późne, które
rozpoczynają kwitnienie na przełomie czerwca i lipca przycinamy
mocniej, na wysokości 20-40 cm od ziemi. Powojniki kwitnące
wczesną wiosną (początek maja) na zeszłorocznych pędach,
gatunki i odmiany botaniczne, przycina się zaraz po kwitnieniu
na wysokości około 1 m. Odmiany bylinowe z grupy Integrifolia
oraz powojnik prosty przycinamy wiosną przy samej ziemi.
powojniki w wazonach
Przycinanie przekwitniętych kwiatów. Clematis `Nally Moser`
PNĄCZA W TWOIM OGRODZIE
Pnącza to trzeci wymiar twojego ogrodu, jeśli jeszcze go nie
odkryłeś to koniecznie spróbuj, gdyż za ich pomocą można
powiększyć przestrzeń uprawową. Sadzimy je, gdyż mają odegrać
szczególną rolę w sztuce pt. „Mój ogród!” i zwykle są to role
pierwszoplanowe. W sztuce o charakterze dramatycznym zakrywają
mało estetyczne i brzydkie elementy, a sztuce romantycznej
osłaniają dając intymność i zacisze.
A jakie są pnącza?
wisteria sinensis `Alba`
wisteria sinensis - fioletowa
wisteria sinensis - fioletowa
w. ‚Dropmore Scarlet’
milin amerykański
wiciokrzew japoński ,Hallina’
rdest Auberta
OZDOBNE - różnorodność form i gatunków pnączy oraz różne sposoby
przytwierdzania się do podpór umożliwia nam wykorzystanie tych roślin na wiele
sposobów. Pnącza o pięknych, często pachnących kwiatach najlepiej prezentują się
przy wszelkiego rodzaju podporach takich jak; altany, pergole, trejaże, siatki, kratki,
płoty, bramki, czy też podpory wolnostojące w formie obelisków lub słupów. Jeśli
mamy czas i ochotę użyjmy wyobraźni i przygotujmy drewnianą konstrukcję sami
według własnego, oryginalnego pomysłu, który idealnie wkomponuje się w nasz
ogród. Na lżejszych podporach pięknie wyglądają wiciokrzewy, których kwiaty
aromatycznie pachną. Przy mocniejszych konstrukcjach sadzimy milin, rdest lub
wisterie, które podczas kwitnienia zrobią na wszystkich ogromne wrażenie!
OSŁONOWE - zaliczamy do nich pnącza, które dzięki nadzwyczaj silnym
i szybkim przyrostom mogą służyć jako osłony maskujące ściany, mury, ekrany
dźwiękochłonne, płoty i inne miejsca, które chcielibyśmy zakryć i zazielenić w
krótkim czasie. Samoczepne pnącza, które nie wymagają dodatkowych konstrukcji
są idealne na mury i ściany. Pokryją wielkie powierzchnie tworząc barwne ściany
(prawdziwą feerię barw), kurtyny o wiele milsze dla oka niż tynk. Szczególnie
polecamy winobluszcz pięcioklapowy ‘Murorum’ i trójklapowy ‘Veitchi’, a także
zimozielony bluszcz pospolity. Rośliny te są bardzo plastyczne i łatwo dopasowują
się do różnych środowisk. Można je dowolnie formować, a używając specjalnych
konstrukcji pokrytych siatką uzyskamy różnorodne formy lub zielone parawany.
Pnącza te można sadzić przy pniach starych drzew w dużych ogrodach i parkach.
Wśród pnączy osłonowych należy wymienić Rdest Auberta, prawdziwy sprinter
wśród pnączy, osiąga nawet do 8 m w ciągu sezonu!
5
6
winobluszcz zaroślowy
bluszcz na murze
bluszcz Irlandzki
Hortensja pnąca
Silnymi pnączami o bardzo szybkim wzroście są również: dławisz
okrągłolistny, który jesienią ma czerwono-żółte owoce (można
je użyć jako dekorację bukietów w wazonach). Na uwagę
zasługuje również chmiel pospolity, bardzo ciekawy ze względu
na dekoracyjne szyszki. Nowe odmiany chmielu Chmiel ,Diva’®
i Chmiel ,First Gold’® Prima Donna, które wprowadziliśmy do
oferty, charakteryzują się pięknym, żółtym wybarwieniem liści
(,Diva’®) i dużymi, wydajnymi szyszkami (,First Gold’® Prima
Donna, odmiana karłowa). Szyszki chmielu używane są do
Chmiel ,Diva’®
Chmiel ,First Gold’®
produkcji piwa ;-)
OKRYWOWE - pnącza uprawiane bez podpór płożą się po
ziemi. Nie wszystkie nadają się do tego celu, ale takie gatunki
jak winobluszcz pięciolistkowy czy bluszcz pospolity posłużą do
zadarniania i osłony powierzchni gruntu pod drzewami i krzewami
oraz na niskich pniach drzew. Hortensja pnąca utworzy szerokie
wzniesione krzewy i nada się do obsadzania skarp, skłonów
i zboczy. Na stanowiskach słonecznych interesująco wygląda
też wiciokrzew japoński ‘Aereoreticulata’, pół-zimozielone
winobluszcz ‚Murorum’
pnącze o dekoracyjnych, kolorowych liściach i lekko pachnących,
biało różowych kwiatach. Pnącza te możemy sadzić bez podpór
pozwalając im swobodnie rozrastać się i „wędrować” po ogrodzie
w poszukiwaniu podpory.
ZIMOZIELONE - UWAGA !!! Do zimozielonych zaliczamy nie
tylko bluszcz, w ostatnich latach znalazły w Polsce zastosowanie
zimozielone wiciokrzewy! Chcielibyśmy szczególnie zwrócić na
nie uwagę, ponieważ są to rośliny o wielu zaletach; można sadzić
je przy podporach (siatki, altany, pergole) ale również jako rośliny
dławisz ‚Diana’
okrywowe. Dodatkowym atutem, oprócz zimozielonych liści, są
ich pachnące kwiaty. Szczególnie polecane gatunki wiciokrzewów zimozielonych to: wiciokrzew
japoński ‘Purpurea’(pięknie się krzewi), ‘Henryi’, zaostrzony i `Halliana`.
Ważny jest dobry początek uprawy, którego podstawą jest roślina. Zakupiona w pewnym i
sprawdzonym źródle, zdrowa, dobrze ukorzeniona z odpowiednią ilością pędów dla danego gatunku.
Najlepszy jest krzew uprawiany w doniczce, jego zakup możemy planować przez cały sezon.
Dobre rady:
NIE BÓJMY SIĘ CIĘCIA - by pnącza pięknie się rozkrzewiły należy je przycinać, jeśli efekt ten chcemy
zwiększyć, przycinamy je w trakcie trwania sezonu, nie później jednak niż na koniec lipca. Cięcie
zimowe stosujemy zależnie od odmiany. Informacje na temat cięcia danego gatunku lub odmiany
znajdą Państwo na rewersie etykiety.
DONICE - większość pnączy z powodzeniem można uprawiać w pojemnikach na balkonach
i tarasach, pamiętajmy jednak o tym by donice na zimę zabezpieczyć przed mrozem, zadołować
lub schować do piwnicy. Nie sadźmy do donic gatunków silnie rosnących. Zakupione sadzonki do
uprawy na większych balkonach, tarasach sadzimy najpierw do mniejszych pojemników. Dopiero
w kolejnym lub po dwóch latach uprawy przesadzamy je do pojemnika o poj. min. 10 l. W okresie
wegetacji ważne jest utrzymywanie umiarkowanie wilgotnej gleby. Nawożenie najlepiej wykonać
nawozem wieloskładnikowym. Polecamy nawozy długodziałające typu Osmocote, bogactwo mikro
i makroelementów, zaspokaja pokarmowe potrzeby roślin na cały sezon.
PODPORY - koniecznie należy dostosować wielkość i wytrzymałość podpory do siły wzrostu
rośliny. Przy odrobinie pomysłowości każdy może stworzyć podpory dla pnączy na miarę własnego
ogrodu. Na rynku jest też cała gama gotowych aranżacji. Na działkach leśnych możemy wykorzystać
jako podpory pnie drzew, szczególnie dla pnączy korzenioczepnych jak bluszcz pospolity i jego
odmiany, hortensja pnąca, milin amerykański, przywarka hortensjowa, trzmielina Fortunea.
W ogrodach nowopowstałych, gdzie często brak jeszcze odpowiednio wysokich drzew, budujemy
altany, pergole, trejaże, montujemy kratki przy budynkach, lub niektóre pnącza sadzimy wprost
przy ścianach. Wykorzystujemy płoty, siatki i mury ogrodzeniowe. Jeśli nie chcemy sadzić pnączy
przy ścianach nowiutkich domów i nowych ogrodzeniach możemy uprawiać je na rabatach przy
podporach wolnostojących (obeliski). Wystarczy odrobina wyobraźni, a sami możemy stworzyć
odpowiednią podporę niedużym nakładem środków.
ROŚLINY NIEZWYKŁE
Są takie rośliny, które zachwycają swą niezwykłą barwą kwiatów,
urodą liści lub nadzwyczajnymi właściwościami. Do naszej oferty
wprowadziliśmy kilka takich pozycji, w szczególności chcielibyśmy
polecić Państwu:
Akebia
Figowiec właściwy ‚Brown Turkey’
Jaśmin nagokwiatowy
Jaśmin nagokwiatowy
Jaśmin Stefana
Jaśmin lekarski
Kokornak wielkolistny
Akebia – cynamonowo-czekoladowe pnącze.
Bardzo rzadko spotykane, oryginalne pnącze, które ze względu na kolor
i cynamonowy zapach kwiatów jest smakowicie nazywane czekoladowym
winem. Wzrost ma silny, dorasta do 5-7 m, zasłoni nieatrakcyjne mury, ściany,
osłoni nas od sąsiada, pokryje altany, sadzi się je przy wszelkich podporach.
Ma pół-zimozielone liście, jest łatwe w uprawie i odporne na mróz. Piękne,
interesujące, ciemnopurpurowe kwiaty pojawiają się na przełomie kwietnia i
mają intensywny cynamonowy zapach. Dodatkową ozdobą są jadalne, fioletowe
owoce o ciekawym kształcie.
Figowiec właściwy ‚Brown Turkey’ Jedna z najbardziej interesujących odmian, ze względu na bardzo obfite
kwitnienie oraz swą żywotność. Ten duży krzew lub niewielkie drzewo dorastające
do wysokości 2-3 m to odmiana samopylna, obficie owocująca. Figowiec w
polskim klimacie powinno się przez pierwsze 2-3 lata uprawiać w pojemniku na
tarasie czy balkonie. Roślinę można wysadzić do gruntu jak wytworzy gruby
pień. Wysadzoną w gruncie należy dobrze zabezpieczyć na zimę obsypując jej
podstawę warstwą z kory, a pędy agro-włókniną. Natomiast rośliny w donicy
przenosimy w jasne, chłodne miejsce, gdzie temperatura nie spada poniżej 5o C.
Kwitnie już przed rozwojem liści, drobnymi żółtymi kwiatami w marcu - kwietniu.
Jadalne owoce są bardzo duże, koloru purpurowo-brązowego
z różowym miąższem, mają charakterystyczny, wyrazisty smak.
Dojrzewają do końca września i osiągają duże rozmiary. Sadzimy
na stanowisku słonecznym, osłoniętym, gleba przepuszczalna,
próchnicza. Umiejętne podlewanie jest bardzo ważne w okresie
wzrostu rośliny, należy je jednak ograniczyć w momencie
dojrzewania owoców, żeby nie pękały.
Jaśmin nagokwiatowy - zimowy szał o złocistych kwiatach.
Jaśmin jest mało znanym lecz niezwykle atrakcyjnym krzewem
lub pnączem ozdobnym. Prowadzony przy podporach jako
pnącze może osiągnąć wysokość ok. 4 m. Natomiast traktowany
jako płożący krzew dorasta do 1,5 m. Kwitnie o bardzo
nietypowej porze ZIMĄ. Pochodzi z północnych Chin. Kwiaty są
nie duże ale przyjemnie pachną i mają urzekający, intensywny
żółty kolor. Jego ciemnozielone, błyszczące, bardzo ozdobne liście, opadają przed
zimą. Pędy można dowolnie formować, tworząc malownicze girlandy.
Jaśmin Stefana - Jest jedynym jaśminem pnącym o pachnących
kwiatach. Pochodzi z prowincji Yunnan (Chiny). Osiąga wysokość do 5 m. Nadaje
się do sadzenia przy ogrodzeniach, różnych podporach, także na tarasach
i dużych balkonach. Można posadzić blisko okna, tarasu by delektować się jego
zapachem, pięknie pachnące kwiaty mają kolor różowy. Jest mrozoodporny.
Jaśmin lekarski - zimozielona roślina sprowadzona do Europy w XVI w, nie
sprawia kłopotów w uprawie jednak zimą należy go trzymać w domu ponieważ
nie jest mrozoodporny (do - 5o C). W naturalnych warunkach dorasta do 4 m.
Uprawiając jaśmin lekarski w donicy możemy go przycinać według potrzeb.
Prowadzi się go przy podporach. Białe, pięknie pachnące kwiaty od wczesnego
lata do jesieni dostarczają olejku jaśminowego używanego w perfumerii jako
podstawowy surowiec zapachowy.
57
8
Passiflora ‚Constance Elliott’
Passiflora , Purple Hazer’
Passiflora ,Victoria’
Stevia
Złotokap pospolity
Wierzba ‚Sekka’
Kokornak wielkolistny - „łapacz muszek i owadów”!
Niezwykłe, rzadkie pnącze, którego wielkie, sercowate liście osiągają powyżej 30 cm średnicy! Liście
przebarwiają się jesienią na żółto i opadają dopiero po przymrozkach. Jego kwiaty mają oryginalny
kształt wydłużonej fajki, są fioletowo-brązowe z fioletowymi kropkami, rozwijają się w maju i
zwisają na długich szypułkach. Zwabiają muszki i inne owady swym zapachem do środka kwiatu,
złapane w ten sposób nie wydostają się już na zewnątrz. Pnącze ma bardzo szybki i silny wzrost,
osiągając do 10 m wysokości. Oplata wysokie drzewa, słupy elektryczne i inne wysokie podpory.
Roślina mrozoodporna w naszych warunkach klimatycznych.
Passiflora - nadzwyczajne kwiaty i owoce
Wyjątkowe, wieloletnie pnącze o bardzo charakterystycznej, egzotycznej budowie, zwane
męczennicą. Należy do roślin szybko rosnących, o niezwykłych kwiatach, średnicy ok. 12 cm. Pochodzi
z północnej Azji. Roślina z zimozielonymi liśćmi o sercowatym kształcie. W uprawie doniczkowej
dorasta do ok 2 m. W naszych warunkach klimatycznych polecana do uprawy w pojemnikach na
tarasach lub balkonach oraz do ogrodów zimowych. Posiada jadalne owoce, bogate w witaminę
C, których miąższ używany jest do sporządzania soków, galaretek i napojów chłodzących. Kwitnie
od czerwca do września, kwiaty lekko pachnące. Owoce pomarańczowożółte, o kulistym kształcie.
Wymaga miejsc osłoniętych, ciepłych, słonecznych. Na zimę należy donicę schować do domu lub
cieplejszego, jasnego pomieszczenia o temp. 5-12 OC. W ciągu 6-8 miesięcy roślina odpowiednio
pielęgnowaną osiąga 1 m. W okresie zimowym liście często opadają ale wiosną wypuszcza nowe
pędy. Po okresie spoczynku należy przyciąć na 4-8 oczek oraz wymienić ziemie. Polecane odmiany;
‘Constance Eliott’ o czysto białych kwiatach, ‘Purple Haze’- niebiesko-fioletowych i ‘Victoria’ karminowo-czerwonych.
Stevia - naturalny słodzik, alternatywa dla cukru!
Stewia jest egzotyczną rośliną pochodzącą z Ameryki Południowej. Zimowana w domowej kuchni
jest rośliną wieloletnią. Jest 250-450 razy słodsza od cukru ale nie zawiera żadnych kalorii, bogata
w witaminy z grupy B i C, magnez, potas, wapń, krzem, chrom, cynk, selen i żelazo. Jest bardzo
zdrową i naturalną alternatywą dla powszechnie znanych substancji słodzących (cukier biały itp.).
Częścią jadalną rośliny są liście, można je suszyć lub spożywać świeże. Używana jest jako naturalny
słodzik do herbaty, kawy, pieczenia i gotowania. Jesienią - koniec września/początek października
liście są najsłodsze. Stewia ma właściwości lecznicze i prozdrowotne: bakteriobójcze, grzybobójcze,
nie powoduje próchnicy zębów, jest bezpieczna dla diabetyków oraz osób chorujących na
fenyloketonurię, obniża ciśnienie krwi, wzmacnia właściwości moczopędne - leczenie infekcji
i przeziębień.
Złotokap pospolity - ZŁOTY DESZCZ W TWOIM OGRODZIE
Złotokap to małe drzewko lub wysoki krzew dorastający do 4-6 m. Uprawiany jest ze względu na
charakterystyczne, bardzo ozdobne kwiaty. Jest przepiękną rośliną ale trującą. Złotokap można sadzić
pojedynczo lub w grupach. Sadząc po kilka w rzędzie można osiągnąć tzw. efekt „złotego deszczu”.
Nadaje się do prowadzenia na łukach, podporach i pergolach. Ze względu na właściwości trujące
całej rośliny (liście, kwiaty, nasiona, sok), nie należy sadzić go w miejscach, gdzie przebywają dzieci.
Kwitnie maj - czerwiec. Kwiaty bezwonne, złocisto-żółte, motylkowate, zebrane w gęste grona o
długości 15-20 cm. Najlepiej rośnie na stanowiskach słonecznych, wilgotnych, zimą osłoniętych
przed silnym wiatrem. Potrzebuje gleb żyznych i zasadowych. Nie wymaga silnego cięcia, w celach
pielęgnacyjnych można ciąć późnym latem.
Wierzba ‘Sekka’ - Wierzba sachalińska OSOBLIWA PIĘKNOŚĆ
Nazywana również wierzbą smoczą wywodzi się z Chin i Japonii. To zaokrąglony krzew o wysokości
do 2-3 m i średnicy ok. 3 m. Roślinę tą można polecić do aranżacji ogrodowych w stylu japońskim.
Charakterystyczną cechą tej odmiany są jej wyjątkowe pędy, spłaszczone, wiosną pokryte dużymi,
srebrzysto-białymi „kotkami”. Miododajne kwiaty pojawiają się jeszcze przed rozwojem liści, na
przełomie marca-kwietnia. Jest odporna na zanieczyszczenia atmosferyczne, nadaje się więc do
nasadzeń w dużych miastach i okręgach przemysłowych. Ze względu na swoje wyjątkowe pędy
uwielbiana jest przez miłośników aranżacji bukietów i przez florystów do tworzenia efektownych
kompozycji. Preferuje stanowiska wilgotne, miejsca ciepłe, nasłonecznione, ale rośnie również w
półcieniu. Całkowicie mrozoodporna, świetnie znosi przycinanie. Często cięta lepiej uwydatnia swoje
piękne, osobliwe pędy.
RODODENDRONY - MAGICZNE KWIATY
Rododendron ,Album Novum’
Rododendron ,Boursault’
Rododendron , Lee’s Dark Purple’
Rododendron ,Nova Zembla’
Rododendron , Cunningham’s White’
Pochodzące z Azji rododendrony (zwane również różanecznikiem) to przepięknie
kwitnące, zimozielone, długowieczne krzewy, dorastające do ok. 1-3 m.
Charakteryzują się kwiatami o dzwonkowatym kształcie o długości do kilkunastu
cm, zebrane w kwiatostany (nawet po kilkadziesiąt pojedynczych kwiatów) o
średnicy do 20 cm. Kwiatostany pojawiają się na końcach pędów. Duże, skórzaste
i błyszczące liście pełnią dodatkową funkcję ozdobną, ponieważ nie opadają
na zimę, a pod wpływem zimna zwijają się niekiedy w rulonik. U niektórych
odmian pokryte są lekkim meszkiem. Rododendrony to zdrowe, odporne rośliny
o wysokiej mrozoodporności.
Krzewy kwitną bardzo obficie wiosną ale niektóre odmiany powtarzają
kwitnienie jesienią. Po przekwitnięciu kwiatostany powinny zostać usunięte,
pozostawione na krzewie osłabiają go. Sadząc kilka krzewów, można dowolnie
tworzyć przepiękne i oryginalne kompozycje. Rododendrony lubią glebę luźną,
zmieszaną z torfem o zdecydowanie kwaśnym odczynie pH 3,5. Sadzimy je
nie głębiej niż rosły w doniczce. Na ogół nie wymagają cięcia, usuwamy tylko
obumarłe pędy. Różaneczniki lubią miejsca zaciszne, półcieniste i cieniste. Sadząc
w pełnym słońcu należy zastosować większą ilość torfu w podłożu i utrzymywać
wilgotność w celu zapewnienia obfitszego kwitnienia i optymalnego wzrostu.
Dobrze je sadzić w grupach. Rododendrony pięknie wzbogacą każdy, nawet
niewielki ogród, nadając mu orientalny charakter. Pięknie wyglądają także w
drewnianych lub ceramicznych donicach na tarasach. Coraz częściej wykorzystuje
się je do obsadzania reprezentatywnych terenów miejskich.
Polecane odmiany:
‘Ameryka’ - piękny, krwisto czerwony, pachnący, dorastający do 1,6 m wysokości
różanecznik, obficie kwitnący.
‘Azurro’ - jasnofioletowy z bordowym oczkiem, bardzo odporny na mróz
i choroby. Dorasta do 1,8 m.
‘Boursault’- zjawiskowy, obficie kwitnący w maju i kwietniu, o pofalowanych
i postrzępionych liliowo-różowych kwiatach.
‘Cunningham’s White’ - gęsty krzew o kulistym i szerokim pokroju, pięknych,
białych kwiatach, dorasta do 2 m. Kwitnie wyjątkowo obficie i niezawodnie,
wcześnie, już w pierwszej dekadzie maja, a we wrześniu powtarza kwitnienie.
‘Duke of York’ - odmiana obficie kwitnąca od kwietnia do maja, charakteryzująca
się wyjątkowo dużymi, pięknie pachnącymi, czerwono - różowymi kwiatami.
‘Effner’ - szybko rosnąca odmiana o jasnoróżowo-białych kwiatach.
‘Lee’s Dark Purple’ - szybko rosnący z fioletowymi, postrzępionymi na brzegach
kwiatami cieszącymi oko od maja do czerwca.
‘Nova Zembla’ - oryginalny i bardzo ozdobny różanecznik, dorastający do 2 - 3
m. Kwiaty koloru rubinowo - czerwonego, z wyraźnym, brązowo - czerwonym
rysunkiem na górnym płatku. Kwitnie corocznie i niezawodnie od drugiej połowy
maja. Liście są ciemnozielone, błyszczące, na brzegach lekko pofalowane.
‘Prinz Karneval’- nietuzinkowy, kwitnący od maja, dorasta do 1,2 m Kwiaty
o czerwonym kolorze z białym środkiem. Brzegi płatków są pofalowane,
postrzępione.
‘Scarlet Wonder’ - unikatowy, karłowy krzew o zwartym, kulistym pokroju.
Dorasta do ok. 0,7 m wysokości. Świetnie sprawdzi się w niewielkim ogródku lub
na balkonie. Kwiaty są dzwonkowate, szkarłatnoczerwone.
59
PNĄCZA OWOCOWE - ROZSMAKUJ SIĘ
W SWOIM OGRODZIE - zastosowanie i uprawa
10
Pnącza to nie tylko kwiaty, barwne owoce często są nawet bardziej atrakcyjne,
szczególnie jeśli mogą zaszczycić nas przy stole. Poniżej prezentujemy
najsmaczniejsze z nich, rośliny te rosną i zimują na terenie całego kraju i przez
wiele lat będą zdobić nie tylko nasz ogród.
WINOROŚL - pnącze o pysznych owocach i niejednokrotnie ozdobnych liściach, w ostatnich latach
stało się niezwykle popularne w polskich ogrodach, a to za sprawą licznych i nowych odmian. Kto
by nie chciał skosztować owoców z własnego krzewu? Większość odmian winorośli owocuje w
okresie późnego lata i wczesnej jesieni VIII - IX. Jedzenie winogron wzmacnia odporność organizmu
na infekcje. Winogrona zawierają również witaminę A, witaminy z grupy B, żelazo i jod. Pną się
po wszelkich podporach, nadają się do sadzenia przy altanach, pergolach, siatkach, płotach, w
ogrodach, na działkach i plantacjach produkcyjnych.
Na szczególną uwagę zasługują odmiany bezpestkowe takie jak; ‘Canadice’, Himrod’, ‘Interlaken’,
‘Einset Seedles’. Do odmian o największych owocach i najlepszym smaku zaliczamy odmiany;
‘Arkadia’, ‘Nero’, węgierska ‘Lilla’, bułgarska ‘Regina’ i polska ‘Iza Zaliwska’. Z kolei wyjątkowo
odporne na mróz są; ‘Aurora’, Ontario’, ‘Bianca’ i ‘Seneca’. Odmiany, które (oprócz smacznych
owoców) mają pięknie barwiące się jesienią liście na kolor purpury to ‘Gołubok’ i ‘Alden’.
Polecane odmiany winorośli
,Marechal Foch’
,Kalina’
‚Einset Seedless’
,Solaris’
Nasze wiosenne premiery:
MARECHAL FOCH – silnie rosnąca, krzyżówka francusko - amerykańska, z wyglądu bardzo
podobna do Leon Millot. Odmiana wykazuje dużą odporność na choroby grzybowe. Daje wina
brunatno-czerwonej barwy o pełnym, głębokim smaku. Średniej wielkości, granatowe owoce
dojrzewają w drugiej dekadzie września, o dużej zawartości cukru. Istotną właściwością rośliny
jest jej mrozoodporność do -30 OC.
KALINA - Średnio wczesna (dojrzewanie początek września) odmiana deserowa o okazałych
gronach i luźnych jagodach. Rośnie silnie, plenność bardzo wysoka. Odmiana mrozoodporna (do –
25 OC) i odporna na choroby grzybowe. Jagody średnie, różowe o delikatnej skórce, bardzo słodkie.
Ze względu na wysoką zdrowotność i bardzo obfite plonowanie odmiana wdzięczna i bardzo łatwa
w uprawie.
SOLARIS - jedna z nielicznych odmian, z których w Polsce można wytwarzać deserowe, naturalnie
słodkie, białe wina. Nazwa „Solaris” podchodzi od łacińskiego „słoneczny”. Mało wymagająca,
odporna na mróz (do -28 OC) i odporna na choroby grzybowe odmiana do produkcji wina białego.
Winorośl – wiosenne cięcie i formowanie
Reguluje ono siłę wzrostu krzewu oraz jego plonowanie. Zachowanie wysokiej jakości owoców
bez odpowiedniego cięcia i formowania nie jest możliwe. Odpowiednia wielkość owoców,
duża zawartość cukrów w gronach oraz ładne ich wybarwienie jest regulowane poprzez cięcie.
Ponadto utrzymanie rośliny w odpowiednich rozmiarach znacznie ułatwia zabiegi pielęgnacyjne,
szczególnie dotyczące ochrony przed mączniakiem i innymi chorobami oraz podnosi wartość
dekoracyjną krzewu lub winnicy na działce. Właściwe i regularne cięcie pozwala na uprawę
winorośli w pojemnikach i to przez wiele lat.
‚Canadice’
‚Iza Zaliwska’
‚Agat Doński’
‚Interlaken’
.pl
Clematisy.com
Pnącza Świata
‚Arkadia’
Forma prowadzania winorośli
Jeden z najbardziej znanych i tradycyjnych sposobów
prowadzenia winorośli to forma tzw. niskiej głowy. Na
niewielkim pniu wysokości do 50 cm zostawiamy 4-6
krótkich łóz z 2-3 pąkami na każdej. Pędy latoroślowe
wyrastające z tych pąków przywiązujemy w trakcie wzrostu
do palików lub innej podpory stałej. Przy tej formie nie dzieli
Rys. Formowanie winorośli metodą pojedynczego sznura
się pędów na owocujące i zastępcze, ale trzeba pamiętać by
Guyota.
pozostawiać pędy wyrastające z dolnych oczek łóz, w ten sposób spowolniamy proces wydłużania
A – krzew po posadzeniu jesienią kopczykujemy korą,
zrębkami, trocinami, torfem, jeśli sadzimy wiosną przy- się starzejących pędów (tzw. sęczków), które z czasem usuwamy całkiem i zastępujemy je
cinamy na 3 oczka. B – krzew następnej wiosny (przed i nowymi łozami formowanymi z pędów wybijających ze śpiących oczek na pniu. Forma ta
po cięciu) ma 2 silne pędy, jeden przycinamy na 3 oczka jest najlepszą do prowadzenia winorośli w uprawie pojemnikowej. Dobrym i praktycznym
drugi przyginamy do szpaleru. C – kolejna wiosna (2
rozwiązaniem jest formowanie winorośli metodą pojedynczego Guyota, wykorzystuje się ją we
lata po posadzeniu) krzew przed i po cięciu.
francuskich winnicach. Polega na tym, że na krzewie zostawiamy pędy długie – łozy owocujące
oraz krótko przycięte czopy (na 2 pąki) nazywane łozą zastępczą. Określenia tych pędów definiują
ich przeznaczenie. Owocowanie skupione jest na latoroślach wyrastających z pąków przygiętej
łozy, całość usuwana jest wiosną następnego roku, a w to miejsce przygina się łozę zastępczą i tak
co roku. Krzewy formowane metodą pojedynczego Guyota najlepiej jest uprawiać w szpalerze
z 3-4 drutów rozciągniętych pomiędzy słupkami.
Prowadzenie winorośli przy pergoli lub trejażu
Do tego celu wybieramy mrozoodporne odmiany takie jak `Aurora`, `Allwood`, `Iza Zaliwska`
i sadzimy je przy podporze typu trejaż, pergola, weranda, wybieramy zwykle 3-4 krzewy. Dwa
z nich prowadzimy na pień wysokości 1,8-2 m, a dwa na pień krótki około 50 cm. Innym sposobem
jest prowadzenie pnączy w formie bardziej nieregularnej trzymając się zasady by na każdy 1 m2
Rys. Formowanie winoro- powierzchni zajmowanej przez winorośl zostawiać wiosną po cięciu nie więcej niż 10-15 pąków,
śli metodą niskiej głowy.
A – krzew po posadzeniu a czopy zastępcze powinny być formowane poniżej łóz owocujących.
jesienią kopczykujemy
korą, zrębkami, trocina- Winorośl - cięcie letnie
mi, torfem, jeśli sadzimy
wiosną przycinamy na 3
oczka. B – krzew następ- Najwcześniej wykonuje się - jeszcze bez żadnych narzędzi - wyłamywanie zbędnych latorośli
nej wiosny (przed i po
cięciu) ma 2-3 silne pędy, nadmiernie zagęszczających krzew. Zwykle robimy to w połowie maja. Natomiast zabiegi
które krótko przycinamy.
C – kolejna wiosna (2 lata polegające na letnim cięciu wykonuje się latem i prowadzi się je praktycznie do zbiorów.
po posadzeniu) krzew
przed i po cięciu.
Celem jest uzyskanie zwartych gron o dobrze wyrośniętych dla danej odmiany owocach, ładnie
D – kolejna wiosna (3 lata
po posadzeniu) krzew
wybarwionych i o dużej zawartości cukrów, co jest ważne zarówno dla odmian deserowych jak
przed i po cięciu.
E – następne lata (4-5 rok
po posadzeniu) przed i po i odmian przeznaczonych na wyrób wina.
cięciu pędów. W kolejnych latach zostawiamy Czerwone winogrona idealnie nadają się jako materiał na pierwsze wino. Ich obróbka nie jest
określoną liczbę nie więcej niż 6-8 latorośli.
trudna, choć w porównaniu z winogronami jasnymi wymagają więcej pracy, jednak końcowe
wino jest tak samo wyśmienite. Jeżeli posiadamy odmiany typowo winne, warto się pokusić
o zrobienie wina gronowego, czyli bez dodatku wody, w efekcie otrzymamy trunek o znacznie
bogatszym smaku i aromacie.
JAGODA KAMCZACKA - długowieczny krzew owocowy, nie wymaga podpór, żyje nawet do 35
lat, dorasta do 1-1,8 m, kwitnie już na początku kwietnia, owocuje maj - czerwiec. Owoce jagód
mogą być stosowane jako owoc deserowy, jednak równie dobrze nadają się na przetwory, soki,
dżemy, konfitury, można je także suszyć i mrozić. Zawierają dużo witaminy C i A oraz żelazo, jod
i miedź. Roślina mało wymagająca, idealna do uprawy w polskich warunkach klimatycznych,
sadzimy w słońcu lub półcieniu. Wyjątkowo odporna na susze i mróz (do - 45 OC). Zaleca się, aby
obok siebie sadzić przynajmniej dwie różne odmiany, zapewni to właściwe zapylenie rośliny.
Szczególnie polecamy odmianę ‘Wojtek’ - niezwykle plenna, wcześnie owocująca, z jednego
krzewu tej odmiany można zebrać nawet do 5 kilogramów owoców !!! Do właściwego owocowania
(zapylenia) radzimy posadzić w odległości 1-1,5 m odmiany ‘Czarna’, ‘Brązowa’, ‘Duet’.
Nasze wiosenne premiery: odmiana ‘Zielona’
i ‘Atut’. Według najnowszych opracowań
największą zawartość cukru zawierają odmiany
jagody kamczackiej ‘Zielona’ i ‘Wojtek’.
owoce jagody kamczackiej
Aktinidia - Mini Kiwi
12
kiwi ‚Dr. Szymanowski’
kiwi ‚Issai’
kiwi ‚Ken’s Red’
kiwi delicjosa `Jenny’
kwiat kiwi
kiwi `Weiki`
kiwi `Jumbo`
MINI KIWI - aktinidie to bardzo ciekawe pnącza dostarczające owoców mniejszych, niż te, które
kupujemy w sklepie, ale równie smacznych i bardzo zdrowych, mogą być zjadane ze skórką, zawierają
4 razy więcej witaminy C niż cytryna! Sprawdzają się w naszych warunkach klimatycznych na terenie
całej Polski. Nie mają szczególnych wymagań co do gleby, stanowisko słoneczne. Wiją się wokół
podpór, sadzimy je przy altanach, pergolach, siatkach, słupach, płotach, w ogrodach, na działkach
i plantacjach produkcyjnych. Szczególnie polecamy obupłciową odmianę aktinidii ostrolistnej ‘Issai’,
nie wymaga ona zapylacza jak pozostałe z tego gatunku. Ma smaczne owoce i błyszczące liście, które
przebarwiają się jesienią na kolor cytrynowy. Rośnie silnie, dorastając do 4 m. Z odmian żeńskich
polecamy ‘Geneva’, ‘Jumbo’, ‘Ken’s Red’ oraz ‘Purpurna Sadowa’. Zapylacze do odmian żeńskich
sadzimy w umiarkowanej bliskości, 1 odmianę męską (zapylacz ‘Weiki’ lub ‘Male’) na 6-8 żeńskich.
Wyjątkowo ciekawa jest również aktinidia pstrolistna odmiany ‘Dr. Szymanowski’, ze względu na
zielono-biało-różowe liście i jadalne owoce mini kiwi. Roślina bardzo mrozoodporna. Z owoców
aktinidii można zrobić oryginalną nalewkę, można je suszyć i mrozić oraz dodawać do wypieków. Do
tego samego gatunku należy odmiana żeńska ‘Sientabrskaya’, która wymaga zapylacza odmiany
‘Adam’. Roślina bardzo mrozoodporna. Z owoców aktinidii można zrobić oryginalną nalewkę, można
je suszyć i mrozić, dodawać do wypieków i deserów.
Cięcie zimowe kiwi ! Jeśli nasze kiwi traktujemy jako roślinę ozdobną , przycinamy w lutym tylko
pędy, które nadmiernie się zagęściły lub utrudniają wzrost sąsiednim. Jeśli liczymy na wysokie
plony, piękne i smaczne owoce, powinniśmy odpowiednio naszą roślinę prowadzić
i ciąć. Aktinidia owocuje głównie na krótkopędach, młodych krótkich pędach
wyrastających w poprzednim roku, stare pędy zwykle nie owocują podobnie jak
nie ma owoców na długich pędach tegorocznych. Z uwagi na silny i szybki wzrost
aktinidię trzeba ciąć dość mocno. Najważniejsze jest cięcie zimowe, trzeba z nim
zdążyć do końca lutego. W celu najobfitszego plonowania zaleca się prowadzenie
aktinidii na konstrukcjach w kształcie litery T lub w szpalerach. Pierwsze trzy
lata po posadzeniu stosujemy cięcie formujące, które polega na wyprowadzeniu
jednego pnia do wysokości górnego lub środkowego drutu, z którego formujemy
dwa główne ramiona boczne, następnie z tych ramion wyprowadzamy na boki pędy
owocujące. W kolejnych latach przedłużamy pień do kolejnych drutów i ponownie
formujemy ramiona boczne. W kolejnych latach, do połowy lutego wycina się 3040 % owocujących pędów zostawiając u ich podstawy miejsce na nowe pędy, które
będą owocować w najbliższym sezonie. Wycinamy też 50-70 % zeszłorocznych,
nieowocujących długopędów. Należy pamiętać, że intensywność cięcia zależy
również od odmian, które mają różną siłę wzrostu. Silnie rosnące odmiany aktinidii
ostrolistnej, wchodzące później w owocowanie (‘Geneva’, ‘Jumbo’) tniemy mocniej,
słabszego cięcia wymagają odmiany (`Weiki`, `Issai`, `Ken’s Red`, `Purpurna
Sadowa`), natomiast niemal bez cięcia mogą się obejść aktinidie pstrolistne
(‘Dr. Szymanowski’, ‘Sientabrskaya’, ‘Adam’). Co kilka lat należy wymienić
owocujące pędy na nowe, które wyrastają z bocznych ramion, należy to jednak robić sukcesywnie
aby nie zachwiać zbytnio owocowaniem w danym roku. Najlepsze jest utrzymywanie na krzewie
podobnej ilości pędów jedno-, dwu- i trzyletnich, starsze usuwamy. Z kolei aktinidie odmian męskich
(zapylacze) nie owocują, ich zadaniem jest wytworzenie jak największej ilości kwiatów męskich, tak
aby nastąpiło zapylenie roślin żeńskich. Cięcie polega tylko na zmniejszeniu objętości korony krzewu.
Umiejętne cięcie aktinidii ogranicza nadmierny wzrost i choroby, pozwala roślinie optymalnie
wykorzystać dostęp do światła niezbędny do fotosyntezy, tym samym prowadzi do poprawy jakości
owoców i formowania pąków kwiatowych na kolejne sezony.
Cięcie letnie kiwi –intensywny wzrost w czasie sezonu i wytwarzanie dużej ilości długopędów
powoduje nadmierne zagęszczenie roślin i utrudnia dostęp światła do owoców. Dlatego cięcie letnie
polegające na wycinaniu przede wszystkim długopędów jest potrzebne. Przeprowadza się je zwykle
w połowie lipca do początku sierpnia. Ilość wycinanych długopędów zależy od odmiany, u odmian
rosnących silnie (`Jumbo`) wycinamy ich więcej, a u odmian rosnących słabiej (`Weiki`, `Ken’s
Red`) mniej. Cięcie letnie i odsłanianie owoców poprawia także wykolorowanie owoców u odmian
purpurowych (`Ken’s Red`, `Purpurna Sadowa`).
SMACZNY PRZEPIS NA ZDROWIE
Mus - Witaminowa Tęcza. Doskonały dla dzieci, kolorowy i pyszny, pożywny a do tego bardzo
zdrowy. Na 2 szklanki koktajlu potrzebujemy dużą garść mini kiwi (ze skórką!), garść owoców jeżyny
bezkolcowej, garść malin, garść borówek amerykańskich, 1 banan (bez skórki), Owoce oddzielnie
myjemy, osuszamy, chwilę schładzamy i po kolei miksujemy. Powstałe kolorowe musy układamy
warstwami w szklankach w kolejności: jeżyny, banan, maliny, borówki i na końcu mini kiwi.
Dekorujemy kleksem bitej śmietany i listkiem Stewii. Smacznego!
SMAKI DZIECIŃSTWA
Każdy z nas ma takie niezapomniane smaki, które kojarzą się
z pewnym okresem życia. Niektórym z nas kojarzą się one z
beztroskim dzieciństwem, wakacjami wolnymi od szkolnych
obowiązków, kiedy w ogrodzie Babci i Dziadka bądź na rodzinnych
ogródkach działkowych pieliliśmy chwasty i zbieraliśmy owoce…
agrestu, porzeczek, malin czy poziomek. Zjadaliśmy je prosto
z krzaków, a pragnienie gasiliśmy sokami i kompotami
przyrządzonymi z rodzinnych zbiorów. Przenieśmy się w ten
cudowny, beztrosko-owocowy świat!
Agrest
Porzeczki
Malina czerwona
Agresty: Owoce tych popularnych krzewów to prawdziwa bomba
witaminowa, są bogate w witaminy z grup P i B, oraz witaminy A i C. Oprócz
tego zawierają błonnik, żelazo, fosfor, potas i sód. Oczyszczają organizm z toksyn,
poprawiają metabolizm, wzmacniają odporność. Dodatkową zaletą jest ich
niskokaloryczność. Owoce o charakterystycznym słodko-kwaśnym smaku nadają
się do bezpośredniego spożycia, jak i na wszelkiego rodzaju przetwory. Agrest
lubi stanowisko słoneczne lub półcieniste oraz glebę żyzną o lekko kwaśnym
odczynie. Polecamy odmiany: ‘Hinnonmaki Red’ i ‘Hinnonmaki Green’.
Porzeczki: Dorastające do 1,5 m, niewymagające specjalnych warunków,
mrozoodporne krzewy obficie plonujące każdego roku. Z jednego krzaka
czerwonej i białej porzeczki można zebrać do 2 kg owoców, a z czarnej nawet do
3 kg. Mają słodko-cierpki smak, dlatego najlepiej smakują w postaci dżemów,
soków i kompotów. Owoce porzeczek są bardzo zdrowe, bogate w witaminę C, P,
witaminy z grupy B, prowitaminy A, biotynę i kwas foliowy. Poza tym zawierają
również sole mineralne, potas, żelazo, wapń, magnez i takie mikroelementy
jak mangan, bor, jod. Porzeczki najlepiej rosną i owocują na stanowiskach
słonecznych. Krzewy posadzone obok siebie tworzą piękny, owocowy żywopłot.
Polecane odmiany porzeczki czerwonej ‘Roseta’,’ Rondom’, białej ‘Biała
z Jűterbog’ oraz czarnej ‘Titania’.
Maliny: Silnie rozrastające się krzewy z mocnymi pędami pokrytymi meszkiem
i w zależności od odmiany kolcami (np. malina żółta). Kwiaty są miododajne,
owoce bardzo smaczne, słodkie i zdrowe, bogate w witaminy A, C, B2 i PP. Przy
przeziębieniu i grypie działają przeciwgorączkowo, napotnie i odkrztuśnie.
Wspomagają pracę przewodu pokarmowego. Spożywanie soku lub kompotu
z malin zalecane jest przy anemii. Owoce regulują również pracę przewodu
pokarmowego. Nadają się do bezpośredniego spożycia, jako świeży dodatek do
deserów, jak również do przetworów: soków, przecierów, dżemów, kompotów,
galaretek, nalewek i do mrożenia. Owoce najlepiej dojrzewają w pełnym słońcu,
gleba powinna być dość żyzna, przepuszczalna i wilgotna o lekko kwaśnym
odczynie. Malina wymaga silnego cięcia. Jesienią należy więc wyciąć tylko te, na
których były owoce, ale zostawić pędy, które wyrosły w w bieżącym roku. To na
nich będą następne owoce. Poza tym maliny należy ciąć pielęgnacyjnie w trakcie
sezonu. Polecamy malinę czerwoną ‘Zewa’ i malinę żółtą ‘Golden Queen’.
SMACZNY PRZEPIS NA ZDROWIE
Sałatka owocowa z miodem. Składniki: garść
dojrzałych porzeczek, duża garść malin i jeżyn,
sok z cytryny, cynamon, łyżeczka miodu do
smaku. Owoce, osuszyć i wsypać po równo do
miseczek, wymieszać ze sobą i skropić odrobiną
cytryny z cynamonem. Na koniec polać
miodem i udekorować listkiem Stewii.
Malina złota
Malinojerzyna
14
Aronia melanocarpa
Owoce morwy czarnej i białej
Dereń jadalny
Jeżyna bezkolcowa
OWOCOWY RAJ – zdrowie i smak
„Owocowy Raj” to nowa linia krzewów owocowych, rzadko spotykanych, lub też
zapomnianych, oryginalnych, bardzo atrakcyjnych a przede wszystkim smacznych
i zdrowych . Tak, Twój ogród może zmienić się w prawdziwy Owocowy Raj ! Będziesz
cieszyć się niezwykłymi roślinami i oryginalnymi owocami z własnego ogrodu.
Aronia: jest trochę zapomnianym, długowiecznym krzewem owocowym z Ameryki
Północnej, który dorasta do 2,5 m wysokości. Jest bardzo mrozoodporna (do - 35 OC) i
odporna na choroby, szkodniki. Aronia ma czarne owoce, nieco cierpkie w smaku, ale
bardzo zdrowe, słyną ze swoich właściwości leczniczych. Spożywanie owoców aronii
usprawnia pracę układu pokarmowego, układu krążenia, usuwa szkodliwe
substancje z organizmu, reguluje ciśnienie krwi, poprawia przemianę materii i
gospodarkę tłuszczami. Nadają się na przetwory, nalewki, dżemy i soki. Sok z aronii
można w łatwy sposób przygotować w domu. Są bogate w witaminy A, E, C, P, B i
karoten oraz błonnik i pektyny. Aronia posiada dużą zdolność przystosowania się
do różnych warunków środowiska, jest rośliną światłolubną. Najlepiej rośnie na
glebach żyznych, przewiewnych, o dużej pojemności wodnej. Morwy: Duże, mrozoodporne krzewy dorastające nawet do 10-15 metrów.
Najlepiej rosną i owocują na glebach żyznych, lekkich, stanowisko słoneczne.
Owoce kształtem przypominające jeżyny, są duże i bardzo smaczne. Wspomagają
odchudzanie dzięki właściwościom ograniczającym przyswajanie cukru przez
organizm. Są bogate w witaminy C, A, B1 i
B2. Polecamy zarówno morwę z białymi jak i
czarnymi owocami.
Dereń jadalny: Długowieczny, silnie rosnący
krzew z żółtymi, miododajnymi i pachnącymi
kwiatami oraz bardzo zdrowymi owocami.
Derenie posadzone w rzędzie tworzą wysoki,
ozdobny żywopłot. Kwitną zanim wypuszczą
liście. Owoce pestkowe, od żółtych po
czerwono-wiśniowe, bogate w witaminę C,
doskonałe do jedzenia prosto z krzewu, jak i na przetwory, np. nalewki. Najlepiej
rośnie w wilgotnej, dobrze przepuszczalnej glebie, na stanowisku słonecznym
lub pół-cienistym.
Jeżyny bezkolcowe: Wieloletnie, mrozoodporne, łatwo rozrastające się krzewy
z długimi pędami owoconośnymi, które należy prowadzić przy podporach.
Owocują od sierpnia do października, dając nawet 15 litrów pysznych owoców.
Owoce dojrzewające w pełnym słońcu są bardzo słodkie, można z nich robić
domowe przetwory i doskonałe nalewki. Polecamy odmiany: ‘Navaho’, ‘Black
Satin’ i ‘Tornfree’. Ze skrzyżowania jeżyn i malin powstała Malinojeżyna
,Tayberry’, ,Medana’, która charakteryzuje się silnym wzrostem oraz bardzo
dużymi, ciemnoczerwonymi, słodkimi owocami.
Oliwnik wąskolistny: Bardzo mrozoodporny, dobrze znoszący susze,
zanieczyszczenie powietrza i zasolenie gleby krzew, dorastający nawet do 8 m.
Bardzo ozdobny ze względu na srebrzyste liście i mocno pachnące, miododajne
kwiaty. Nadaje się do tworzenia naturalnych barier, szpalerów, sadzenia przy drogach. Daje
jadalne, mączyste, pestkowe owoce, które długo utrzymują się na gałęziach. Może rosnąć
w każdej, nawet ubogiej, piaszczystej ziemi, nie wymaga przycinania.
Oliwnik wąskolistny
Rokitnik
Owoce i sok z rokitnika
Śliwa wiśniowa
Pigwowiec japoński ‘Sargentii‘
Owoce żurawiny
Rokitnik: Okazały, dorastający do 3.5 m, bardzo mrozoodporny krzew
z jednymi z najbardziej wartościowych owoców. Jest rośliną dwupienną,
do wytworzenia owoców potrzebne są sadzonki żeńskie i męskie (1 męski
zapyla 5 krzewów żeńskich). Owoce bogate w mikroelementy, witaminy
z grup B (w tym B12), K i P, A, D, E i C (witamina C z owoców rokitnika nie
rozkłada się w procesie przetwarzania i przechowywania!), zawierają także ok.
10% tłustego oleju (leczy się nim wiele schorzeń) oraz kwas foliowy. Rokitnik
potrzebuje piaszczystego, zasadowego podłoża zasobnego w wapń i fosfor oraz
stanowiska w pełnym słońcu.
SMACZNY PRZEPIS NA ZDROWIE
Syrop z rokitnika - wykorzystujemy go do słodzenia herbaty lub rozcieńczamy
z wodą i pijemy jak napój. Szczególnie polecany przy przeziębieniach. Owoce
rokitnika wsypujemy do sokowirówki i wyciskamy z nich sok. Następnie dodajemy
płynny miód (dość sporo, bo rokitnik jest dość kwaśny), dokładnie mieszamy. Nie
gotujemy! Powstały syrop zlewamy do butelek i możemy od razu spożywać. Nie
ma potrzeby pasteryzować. Przechowywany w chłodnym miejscu, nie psuje się.
Pozostałości po owocach wyrzucamy, już do niczego się nie przydadzą.
Sok z rokitnika - orzeźwiający, pyszny sok. Uzupełnia niedobory witamin
i minerałów, szczególnie po dużym wysiłku fizycznym. Gdy trochę postoi, może
przybrać postać galaretki. Przebrane i opłukane owoce rokitnika (ok. 1 kg)
przepuszczamy przez sokowirówkę, dodajemy cukier (nie żałujmy - ok. 1 kg),
przelewamy do butelek, pasteryzujemy i gotowe.
Śliwa wiśniowa: jest drzewem lub rozłożystym krzewem dorastającym do
5 m wysokości. Prezentuje się malowniczo, zwłaszcza w okresie wiosennego
kwitnienia. Nadaje się na żywopłoty, zarówno formowane, jak i nieformowane.
Jest rośliną miododajną, owoce nadają się do spożycia (zawierają m.in. witaminę
C), na przetwory np. nalewkę, konfitury. Przy niewielkim nakładzie pracy możemy
zyskać ciekawy, barwny akcent w ogrodzie. Kwiaty biało - różowe, wiosną
(marzec-kwiecień) rozwijają się równocześnie z liśćmi co nadaje im piękny efekt. Owoce niewielkie, okrągłe, żółto-pomarańczowo-czerwone o słodko-kwaśnym,
cierpkawym miąższu.
Żurawina wielkoowocowa: owocowy krzew płożący, którego owoce mają
dużą zawartość odżywczą, smakową i leczniczą. Zawierają dużo witaminy
C, leczą przeziębienia, grypę, anginę i osłabienie zimowe. Sok z owoców
zapobiega tworzeniu się kamieni nerkowych i leczy jaskrę. Jest prawdziwym
dobrodziejstwem dla ludzi ze skłonnościami do żylaków, dla nadciśnieniowców,
oraz dla chorych na cukrzyce. Uprawa żurawiny jest coraz bardziej popularna ze
względu na wiele walorów dietetycznych i zdrowotnych jakie maja jej owoce.
W kuchni używa się żurawiny jako przyprawy do mięs, serów oraz jako składnika
musów, soków i ciast. Polecana do każdego ogrodu, nie tylko ze względu na
właściwości zdrowotne, ale również na walory dekoracyjne. Pąki kwiatowe
roślina zawiązuje w lipcu. Kwiaty są pojedyncze, różowe. Owoce są czerwone,
ozdobne, jadalne i kuliste, purpurowoczerwone, dojrzewają w październiku,
dobrze się przechowują. Można je zamrażać, są doskonale na konfitury oraz
do suszenia. Liście zimozielone, czerwone i purpurowe. Sadzić w słonecznym
miejscu, gleba kwaśna pH 3,2- 4,5, próchniczna, wilgotna. Sadzimy 6-8 szt. na
1 m 2.
Pigwowiec japoński ‘Sargentii‘: Pięknie kwitnący krzew ozdobny, kwiaty
koloru soczystej pomarańczy pojawiają się już od IV. Liście zdrowe, błyszczące,
ciemnozielone. Owoce liczne, twarde, pachnące, często stosowane na przetwory.
Pora owocowania to wrzesień. Bardzo tolerancyjny, lubi miejsca słoneczne,
ciepłe zaciszne. Niski, rozłożysty krzew, o szeroko rozpostartych gałęziach, rośnie
do wysokości 60-120 cm. Rozstawa 50 cm, sadzimy w słońcu, nie ma specjalnych
wymagań, toleruje wiele typów gleb, choć woli wilgotne. Nadaje się na niskie
żywopłoty, rabaty i do małych ogrodów. Do wykorzystania w zieleni publicznej
jako roślina okrywowa.
16
BORÓWKA AMERYKAŃSKA
– najsmaczniejsze jagody
Borówki amerykańskie to krzewy, które wydają jedne z najzdrowszych
i najsmaczniejszych owoców. To absolutny „must have” w ogrodzie osób, które
chcą jeść naprawdę zdrowo. Występują na całym świecie w różnych odmianach,
a korzyści spożywania ich owoców jest wiele. Borówka m.in. zapobiega rakowi,
obniża ciśnienie i przedłuża młodość. Owoce borówki amerykańskiej przede
wszystkim wyróżniają się wysoką wartością dietetyczną a także dużymi zasobami
ważnych składników odżywczych, co sprawia, że są cennym elementem
zbilansowanej i zdrowej diety. Zawierają bardzo duże stężenie antyoksydantów,
należą do nich antocyjany, flawonole, taniny, resweratrol oraz witaminy C i E.
Substancje te znajdziemy w składach preparatów przeciw zmarszczkowych, suplementach diety
wspomagających pamięć i koncentrację oraz wspierających odchudzanie. Jedzenie borówek
wspomaga także pracę układów krwionośnego i pokarmowego. Substancje w nich zawarte
obniżają ciśnienie krwi, oczyszczając naczynia krwionośne, wzmacniając żyły i tętnice. Pomagają
obniżać poziom złego cholesterolu oraz regulują pracę jelit. Witamina A, której zapotrzebowanie
zaspokoimy jedząc borówki, działa leczniczo i łagodząco na choroby oczu i zmęczony wzrok.
Oprócz tego owoce borówek dostarczą naszemu organizmowi niezbędnych minerałów: potasu,
magnezu, żelaza, wapnia, fosforu oraz ryboflawiny i niacyny. Ich niepowtarzalnym smakiem
mogą też cieszyć się osoby dbające o linię, bez obaw, że słodycz zagrozi sylwetce, bowiem
szklanka borówek to tylko 40 kalorii!
Warto spożywać borówki amerykańskie nie tylko ze względu na wartości odżywcze, ale także
ze względu na ich fantastyczny, słodko-winny smak, najlepiej smakują na surowo, prosto
z krzaka. Niektóre odmiany wyróżniają się delikatnie wyczuwalnym korzennym posmakiem, np.
Bonifacy. Borówka to również doskonały składnik ciast, deserów, galaretek, musów oraz jako
dodatek do pieczonego mięsa i wędlin. Nadmiar zbiorów można zamrażać i przechowywać do
zimy. Nie może jej zabraknąć na naszym stole! Aby cieszyć się borówkami z własnego ogródka
wystarczy posadzić je w kwaśnym podłożu o stałej wilgotności, na słonecznym stanowisku. Jeśli
chcemy zbierać borówki przez całe lato, posadźmy kilka krzewów o różnym terminie dojrzewania
owoców. Wyróżniamy borówki wczesne (dojrzewające od połowy lipca): ,Bluecrop’, ,Bluejay’,
,Chanticleer’, ,Duke’ i ,Patriot’; borówki o średniej porze dojrzewania (owoce nadają się do
spożywania od sierpnia): ,Bluegold’, ,Bonifacy’, ,Chandler’, ,Nelson’, ,Rubel’ i ,Toro’ oraz
borówki o późnej porze dojrzewania, osiągające pełnię koloru i smaku pod koniec sierpnia
i na początku września, np. ,Darrow’. Lutowe przycinanie przyrostów oraz cięcie odnawiające
gwarantują liczne i regularne owocowanie. Borówki amerykańskie są roślinami mrozoodpornymi,
dlatego przyjmą się w każdym ogródku i odwdzięczą się pysznymi owocami.
SMACZNY PRZEPIS NA ZDROWIE
Borówkowy przekładaniec :
Płat ciasta francuskiego dzielimy na 3
części, podpiekamy ok. 15 – 20 minut
w piekarniku, studzimy. Ubijamy kubek
słodkiej śmietanki, wykładamy na pierwszą
część ciasta, obsypujemy świeżymi borówkami.
Przekładamy kolejnym płatem ciasta
i postępujemy tak samo. Na koniec dekorujemy
borówkami i listkami świeżej mięty. Zamiast
ciasta francuskiego możemy użyć ciasto
naleśnikowe. Smacznego!
MEDYCYNA WSCHODU
– rośliny, które smakują i leczą.
owoce cytryńca chińskiego
Jagody Goji
Ziele długowieczności - gynostemma
W dzisiejszym świecie, kultury i cywilizacje w każdym swoim aspekcie przenikają się.
Prawidłowość ta dotyczy również sztuki leczenia, wspomagania zdrowiu, zapobiegania
chorobom. Medycyna naturalna zdobywa coraz szersze grono zwolenników jako alternatywa
dla wielu leków. Jest wiele roślin, które używane są obecnie na całym świecie, a pochodzą one
z krajów Dalekiego Wschodu, gdzie stanowiły od wieków element medycyny ludowej. Oprócz
działania terapeutycznego, charakteryzują się przyjemnym smakiem i aromatem. Przykładem
mogą być również rośliny dostępne w naszej ofercie.
CYTRYNIEC CHIŃSKI - JAGODY ŻYCIA - Jest bardzo ciekawym i zdrowym pnączem. Roślina o 5
smakach! Okrywa owocu jest słodka, miąższ kwaśny, nasiona gorzkie i cierpkie, a środek leczniczy
z nasion podczas przechowywania staje się słony. Dorasta do 10-12 m. Jest wytrzymały na surowe
warunki klimatyczne. Znakomicie wije się po pergolach, altanach i na płotach. W nasionach
znajdują się czynne związki posiadające właściwości wzmacniające organizm, podobnie jak żeńszeń. Owoce cytryńca używane są do wytwarzania soku lub jako susz do herbaty,
ale są szczególnie polecane na nalewkę. Napar lub proszek z suszonych owoców
i nasion można stosować przy zmęczeniu fizycznym i umysłowym, senności,
wyczerpaniu, niedokrwistości, w chorobach płuc, przewodu pokarmowego,
wątroby oraz w celu zwiększania ostrości wzroku.
JAGODY GOJI - pełnią ważną rolę w tradycyjnej medycynie chińskiej - prawie
każdy ziołowy specyfik leczący oczy zawiera je w swoim składzie. Zwiększają
wytrzymałość, stymulują układ odpornościowy, pobudzają, osłaniają wątrobę,
poprawiają wzrok, opóźniają efekty starzenia, obniżają ciśnienie krwi. Jagody
Goji obecne są także w chińskiej kuchni. Rośliny w uprawie preferują stanowisko
słoneczne i glebę przepuszczalną, są mało wymagające i dobrze rosną nawet na
ubogim, piaszczystym podłożu.
ZIELE DŁUGO WIECZNOŚCI - Jiaogulan Gynostemma jest wieloletnią byliną
pnącą, pochodzi z południowych Chin. W tamtych regionach wg ludzi z prowincji
Guizhou opisywane jest jako „ziele nieśmiertelności”, nazywane również
„pięciolistnym żeńszeniem”. Herbatę z Jiaogulan spożywa się tam regularnie.
Zawiera witaminy i składniki mineralne tj: selen, cynk, żelazo, mangan,
fosfor, aminokwasy. Jest środkiem eliminującym, czyli oczyszcza organizm z
trujących substancji, o lekko gorzkim smaku. Opóźnia proces starzenia, reguluje
ciśnienie krwi , poziom cholesterolu i cukru, zwiększa wydolność serca , hamuje
namnażanie się komórek nowotworowych od 20 do 80%.
Może rosnąć w ziemi oraz w pojemnikach na tarasach. Można uprawiać także
w pomieszczeniach domowych przez cały rok, w miejscu dobrze oświetlonym.
Jest średnio mrozoodporna ( do -15 OC). Na zimę należy dobrze zabezpieczyć lub
przenieść do domu. Wczesną wiosną należy przyciąć tuż nad ziemią wszystkie
pędy roślin, które są uprawiane w ziemi. Przycinanie podczas okresu wzrostu
powoduje lepsze rozkrzewianie się rośliny. Herbatę można przygotować ze
świeżych jak i z suszonych liści. Gotuje się je przez 3 minuty lub parzy tak, jak
herbatę. Świeże liście można dodawać do sałatek - mają słodkawy posmak.
NAWOŻENIE SADZENIE
18
SADZENIE
Najważniejsze jest odpowiednie przygotowanie podłoża. Powojniki, wiciokrzewy i inne rośliny pnące najlepiej rosną na
glebach żyznych o profilu próchnicznym. Idealna gleba dla tego typu roślin jest dobrze nawilżona, łatwo przepuszczalna
o obojętnym odczynie. Dla roślin kwasolubnych (borówka, rododendron, żurawina) musimy przygotować glebę o
niskim pH 3-3,5.
Glebę słabszą, gliniastą lub piaszczystą przed posadzeniem roślin należy odpowiednio przygotować. Rośliny na glebach
cięższych sadzimy 5 cm głębiej, a na glebach słabszych nawet do 10 cm głębiej niż rosły w doniczce. Do sadzenia najlepiej
nadają się rośliny uprawiane w pojemnikach (doniczkach), z dobrze rozwiniętym systemem korzeniowym. W czasie
sadzenia wiosennego POLECAMY PRODUKT – Osmocote 3 w 1. Zawiera on dawkę nawozu startowego, hydrożel i
wolnodziałający nawóz. Zalety są takie, że mamy mniej podlewania - nawet o połowę rzadziej podlewamy niż normalnie,
poprawia się struktura podłoża, rośliny budują silną bryłę korzeniową, są dobrze odżywione i w konsekwencji lepiej
rosną, kwitną i są zdrowsze. Produkt ten szczególnie należy polecić do roślin kwitnących, uprawianych w pojemnikach,
na tarasach, balkonach czy patio. Rośliny z pojemników można sadzić przez cały sezon wegetacyjny. Jeśli wysadzamy
krzewy później np. w czerwcu, lipcu, sierpniu nie powinno się już stosować Osmocote 3 w 1. Z uwagi na przedłużone
działanie nawozu wolno rozpuszczającego się, a tym samym dłuższy wzrost roślin, mogłyby być uszkodzone przez mróz.
Dla roślin sadzonych latem i jesienią polecamy Magiczną siłę - Do powojników, którą stosujemy również do innych
roślin kwitnących. Zaletą jest 100% rozpuszczalność w wodzie i szybkie działanie, dobre przyswajanie składników przez
liście i korzenie. Stosowanie małych dawek jest szczególnie ważne w drugiej połowie lata i jesienią (dawka 1 g na litr
wody).
Dobre rady - przed sadzeniem wykopujemy dół o wielkości od. 40-50 cm szer. i gł., na spód wsypujemy część żyznej,
wcześniej przygotowanej gleby, wstawiamy roślinę. Następnie nawóz Osmocote 3 w 1 mieszamy z pozostałą porcją
ziemi, zasypujemy bryłę korzeniową i solidnie podlewamy. Rośliny sadzimy 5-10 cm głębiej niż rosły w doniczce, lub w
zagłębieniu, które przysypiemy drobną korą, co zapewni im ochronę przed mrozem, jak również przed silną konkurencją
z chwastami. Ziemie ciężkie, gliniaste wymagają dodatkowego drenażu, np. warstwy piasku lub żwiru.
Jesień to równie dobry okres dla sadzenia roślin jak wiosna, gleba jest odpowiednio nagrzana, a korzenie mają
wystarczająco dużo czasu, by zadomowić się i rozrosnąć. Dla wielu krzewów owocowych to właśnie okres jesienny jest
najlepszym momentem do nasadzeń.
NAWOŻENIE - Pielęgnacja w okresie wegetacji
Pnącza to w większości rośliny szybko rosnące, zwiększające „masą zieloną” w tempie błyskawicznym, dlatego nie
możemy zapomnieć o nawożeniu dopasowanym do szybkości wzrostu danej odmiany. W okresie intensywnego
wzrostu rośliny należy „karmić”. Dla pnączy posadzonych i rosnących w ogrodzie stosujemy nawóz Osmocote do
ogrodu – dobry, długo działający nawóz dla wszystkich roślin ogrodowych, wygodny, gdyż stosujemy go tylko
raz wczesną wiosną, a później cieszymy się wspaniałym kwitnieniem lub obfitymi plonami. W przypadku pnączy i
krzewów owocowych plon owoców uzależniony jest nie tylko od pielęgnacji, cięcia, jakości gleby, nawadniania, ale
także nawożenia. W przypadku roślin silnie rosnących i obficie owocujących, wytwarzanie dużej masy pędów, liści
i owoców wymaga dobrego zaopatrzenia w składniki odżywcze. Dlatego wiosną w połowie kwietnia stosujemy
jednorazowo do nawożenia Osmocote do ogrodu. Od połowy maja do końca lipca możemy też dodatkowo podlewać
roztworem nawozu do roślin owocujących np. Substral Magiczna Siła do Winogron, gdzie odpowiednia zawartość
potasu, fosforu i azotu, oraz mikroelementów wspomaga owocowanie i zapobiega ordzewieniom skórki owoców.
Nawóz można zastosować również do innych roślin owocujących, ale polecany jest w szczególności do winorośli.
Jak ustalić dawkę nawozu dla konkretnej rośliny?
Niedoborom składników pokarmowych zapobiegamy poprzez racjonalne i zrównoważone nawożenie. Jeżeli nie
będziemy tego robić regularnie dojdzie do zubożenia gleby w składniki, a rośliny odczują ich niedobór. Zjawiska
te zachodzą tym szybciej im bardziej jałowa jest gleba. Zabieg nawożenia i dawka nawozu zależy od szeregu
czynników takich jak: rodzaj nawozu, rodzaj gleby i jej wilgotność, a także od gatunku i wielkości rośliny, czasu
jaki mamy przeznaczony na pielęgnację ogrodu. Musimy też wiedzieć, że nawożenie źle przeprowadzone np. nie w
terminie lub w nadmiarze może przynieść niepowetowaną szkodę roślinom. Szczególnej ostrożności przestrzegania
dawek, na słabych glebach wymaga stosowanie nawozów prostych, jednoskładnikowych i szybko uwalniających
składniki. Dochodzi wtedy do gwałtownego poniesienia poziomu EC podłoża, gleby i związanych z tym zaburzeń
fizjologicznych. Powinno się zawsze stosować do zaleceń producenta nawozu.
N A K ŁO P OT Y
OCHRONA PRZED
SZKODNIKAMI I CHOROBAMI
Najczęściej występujące szkodniki
w ogrodzie: mszyce , przędziorki,
nornice i ślimaki, natomiast z chorób
mogą pojawić się choroby grzybowe
typu mączniaki, czarna plamistość
czy uwiąd powojników. Niezbędna
jest tu profilaktyka i stosowanie
zabiegów przed lub na początku
pojawienia się problemu. Poniżej
znajdziemy zdjęcia typowych
szkodników i chorób oraz wyjątkowo
skuteczne środki do ich zwalczania.
Umiejętne podlewanie
Podlewanie roślin na suchych glebach jest bardzo ważne. Istotne jest także, jakim systemem dostarczamy wodę.
Ale najważniejsze jest jak to robimy i jak często. Możecie się Państwo zdziwić, ale codzienne podlewanie roślin
nie jest najlepszym rozwiązaniem. Największą uwagę musimy zwracać na krzewy w pierwszym, a czasem
jeszcze w drugim roku od posadzenia, gdyż te rośliny nie mają jeszcze rozbudowanego systemu korzeniowego i
szybko ulegają przesuszeniu. Takie rośliny należy podlewać częściej niż inne. Możemy dostarczać im wodę ręcznie
(konewką lub wężem) bezpośrednio wokół korzeni. Podlewając rośliny wężem ogrodowym musimy robić to
kilkakrotnie za każdym razem zraszając je krótko. Jeśli w ogrodzie posiadamy zraszanie automatyczne możemy je
włączyć w późnych godzinach wieczornych i pozostawić do wczesnych godzin rannych. Nocne nawadnianie ogrodu
na suchej glebie w upalne lato jest najwłaściwsze. Nocą temperatura jest nawet o 10 OC niższa, woda nie paruje tak
intensywnie, a ziemia się nie nagrzewa. Przesiąkanie wody w głąb gleby jest, więc dużo lepsze. Na glebach żyznych,
zwięzłych, gliniastych nie musimy tak często nawadniać, ale zasady są takie same.
OCHRONA - pielęgnacja w okresie wegetacji
Dobrze nawożone i pielęgnowane rośliny nie chorują. Jednak w przypadku wystąpienia problemów warto
wiedzieć jak sobie z tym poradzić. Najważniejsze to właściwa identyfikacja problemu, co nie jest łatwe. Dlatego
polecamy rewelacyjny preparat firmy Substral - Saprol Rośliny Ozdobne o bardzo szerokim spektrum działania.
Do zwalczania mączniaków prawdziwych, plamistości liści, rdzy, czarnej plamistości. Ze szkodników atakujących w
ogrodzie najczęściej mamy do czynienia z mszycami, a tu w walce sprawdza się Substral na mszyce aerozol. Małe
opakowania i wygoda stosowania to oprócz skuteczności ważny atut.
W uprawie winorośli i innych krzewów owocowych najczęściej spotykaną chorobą grzybową jest mączniak.
Osłabione chorobą krzewy gorzej asymilują, nie są w stanie wyżywić owoców, które nie dojrzewają, są kwaśne.
Grzyb ten atakuje głównie liście, ale w latach o dużym nasileniu również pędy, kwiaty i owoce. Objawy choroby
to okrągłe, żółtobrązowe, tłuste, prześwitujące plamy, pojawiające się na młodych liściach. Takie objawy łatwo
rozpoznać. Do oprysku stosujemy Saprol Rośliny Ozdobne. W uprawie powojnika groźna jest askochytoza. Pierwsze
objawy pojawiają się na łodygach w postaci brązowych plam i przebarwień, których zwykle nie dostrzegamy. Jeśli
zakażenie obejmuje cały obwód pędu dochodzi stopniowo do matowienia, więdnięcia i zasychania całych pędów,
powyżej miejsca zakażenia. Po zauważeniu objawów chore pędy wycinamy do zdrowego miejsca i palimy. Warto
wiosną wygrabiać opadłe liście, na których zimują zarodniki grzyba. W przypadku zauważenia niepokojących oznak
choroby rośliny najlepiej zastosować oprysk preparatem Saprol Rośliny Ozdobne lub Substral Aliette 80 WG.
www.substral.pl
19
uwiąd powojników
czarna plamistość
mączniak prawdziwy
ślimak
KALENDARZ PRAC W OGRODZIE
- PORADY UPRAWOWE W PIGUŁCE
STYCZEŃ, LUTY
Jeżeli tylko pogoda pozwoli powinniśmy przycinać winorośl, powojniki, kiwi i winobluszcze.
Trzeba je przyciąć przed rozpoczęciem wegetacji, bo przycięte później „płaczą” (szczególnie
kiwi), co je bardzo osłabia. Najlepiej robić to w styczniu/lutym. Co 3-4 lata zalecamy wykonać
tzw. cięcie odmładzające. Część starych pędów wycinamy u podstawy nad 2-3 oczkiem, aby
zastąpiły je nowe, młode pędy. W następnym roku możemy wyciąć podobnie pozostałe stare
pędy. Szczególnie polecamy to przy uprawie powojników i wiciokrzewów, które po kilku
latach u dołu są pozbawione często młodych, świeżych liści. Jest to również najlepszy okres
na cięcie form krzaczastych krzewów owocowych typu agrest, porzeczka.
MARZEC
Gdy trochę się ociepli i zginie śnieg, zdejmujemy zimowe zabezpieczenia i kończymy cięcie
wszystkich roślin, które tego wymagają. Rozgarniamy kopczyki z kory okrywające podstawy
roślin, zdejmujemy osłaniające je gałązki drzew iglastych. Najlepiej wykonać to przy pogodzie
pochmurnej, aby słońce nie uszkodziło zaciemnionych części roślin. W tym miesiącu trzeba
też zająć się oczyszczeniem wszystkich roślin i ich otoczenia z ubiegłorocznych liści i pędów.
Usuwanie starych oraz chorych liści i pędów przeciwdziała rozprzestrzenianiu się chorób.
Możemy też przeprowadzić cięcie usuwające nadmiar pędów. Wycięcie pędów nadmiernie
zagęszczających roślinę, ograniczających dostęp światła i jej przewietrzanie, poprawia
zdecydowanie jej zdrowotność i wygląd. Co 3-4 lata zalecamy wykonać tzw. cięcie odmładzające. Od drugiej połowy marca można już rozpocząć nowe nasadzenia
w ogrodzie. Jeżeli kupujemy sadzonki w pojemnikach to możemy je wysadzać do ogrodu od marca do listopada. Pod koniec marca nawozimy krzewy jagodowe nawozem
Substral - magiczna siła do borówek.
KWIECIEŃ
Należy zakończyć ostatnie zabiegi przycinania i usunąć zabezpieczenia zimowe. Gdy w drugiej połowie kwietnia rośliny zaczną rosnąć, można je zacząć podlewać
i nawozić. To doskonały czas do wysadzania nowych roślin w ogrodzie i uzupełniania zimowych wypadów. Jeżeli kupujemy sadzonki w pojemnikach to możemy je
wysadzać do ogrodu od marca do listopada. Zaczynamy nawożenie, stosując Osmocote do ogrodu, którego używamy tylko raz w sezonie.
MAJ
To miesiąc intensywnego wzrostu wszystkich roślin. Pamiętajmy o podlewaniu i nawożeniu. Szczególnie intensywnego podlewania wymagają pnącza i inne silnie
rosnące rośliny. Podlewając możemy przygotować roztwory z nawozem Substral magiczna siła do powojników, zapewni nam to obfite kwitnienie. W ogrodzie mogą
pojawić się mszyce, nie zwlekając trzeba rośliny opryskać. Pamiętajmy jednak że prostą, skuteczną i najzdrowszą metodą walki z chorobami i szkodnikami roślin jest
szybkie obrywanie porażonych liści lub pędów i ich spalenie. W maju dojrzewa jagoda kamczacka, której owoce gdy dojrzeją bardzo szybko opadają na ziemię, śpieszmy
więc je zebrać. To najlepszy czas do wysadzania nowych roślin w ogrodzie i uzupełniania wypadów zimowych.
CZERWIEC
Jeśli nie stosowaliśmy nawożenia w kwietniu to podlewając rośliny możemy przygotować roztwory z nawozem Substral magiczna siła do powojników. W mniejszych
ogrodach możemy zacząć kontrolować i w miarę potrzeby ograniczać wzrost pnączy przez przycinanie. W ogrodzie mogą pojawić się mszyce i przędziorki, nie zwlekając
trzeba rośliny opryskać stosując Substral na mszyce aerozol. Można jeszcze w miejsce wypadów zimowych wysadzać nowe rośliny. W przypadku pojawienia się oznak
chorobowych polecamy zastosowanie rewelacyjnego preparatu o bardzo szerokim spektrum działania - Saprol Rośliny Ozdobne – do zwalczania mączniaków prawdziwych,
plamistości liści, rdzy, czarnej plamistości i innych chorób.
LIPIEC, SIERPIEŃ
Sprawdzamy i kontrolujemy zdrowotność roślin i w miarę potrzeb stosujemy opryski. W amatorskiej uprawie winorośli można oberwać liście wokół zawiązanych
gron. Zdecydowanie poprawi to nasłonecznienie gron a tym samym ich zdrowotność, przyśpieszy dojrzewanie, poprawi smak i słodycz jagód. Powinno się też ogłowić
wszystkie pędy winorośli, a wyrastające z kącików liści boczne pędy /tzw. wilki/ skrócić nad 2-3 liściem. Dzięki tym prostym zabiegom zwiększymy wielkość gron i
jagód. Warto wykonać 2-3 profilaktyczne opryski na mączniaka zwykłego i rzekomego. Pamiętajmy jednak że prostą, skuteczną i najzdrowszą metodą walki z chorobami
i szkodnikami roślin jest szybkie obrywanie porażonych liści lub pędów i ich spalenie. Na przełomie lipca, sierpnia powinniśmy przyciąć pierwszy raz starsze, 3-4 letnie
egzemplarze glicynii, aby przyśpieszyć jej kwitnienie. Przycinamy większość nowych pędów nad 4 liściem, pozostawiając nieprzycięte tylko pędy do ukierunkowania
dalszego wzrostu rośliny. Miejsca cięcia zabezpieczamy pastą Funaben. W lipcu i sierpniu rozpoczynają się już zbiory niektórych owoców,: borówek, porzeczek, aronii,
agrestu, malin i innych. Jest to najwspanialszy okres, kiedy możemy cieszyć się owocami naszej pracy.
WRZESIEŃ, PAŹDZIERNIK
To okres owocowania winorośli, kiwi, żurawiny, cytryńca chińskiego i innych późno dojrzewających krzewów. Pamiętajmy o zagospodarowaniu owoców z działki bo są one
niezastąpionym źródłem witamin i minerałów dla całej rodziny.
LISTOPAD, GRUDZIEŃ
Przygotowujemy wszystkie rośliny do nadchodzącej zimy. Rosnące w gruncie obsypujemy u podstawy 30-40 cm kopczykami z kory, aby zabezpieczyć śpiące pąki i
korzenie przed przemarznięciem. Bardziej wrażliwe odmiany możemy obłożyć dodatkowo gałązkami świerku. Zastosowanie tych prostych metod pozwoli bezpiecznie
przezimować wszystkim roślinom w ogrodzie. Inaczej postępujemy z roślinami uprawianymi w pojemnikach na balkonie czy tarasie. Najlepiej zimować je w chłodnych
piwnicach (0-5 OC). Można też zadołować je w ogrodzie w ziemi, tak aby podstawa rośliny była 5-10 cm pod powierzchnią ziemi. Pozostawiając pojemniki na balkonie
lub tarasie, stawiamy je na grubej płycie styropianowej. Boki pojemnika z naszymi roślinami obstawiamy
np. kartonem i zasypujemy keramzytem lub drobnym styropianem. Izolacja z każdej strony pojemnika
powinna mieć grubość co najmniej 10 cm a od góry zabezpieczenie przed deszczem. Podstawę roślin w
pojemniku obsypujemy 30-40 cm kopczykiem z kory. Pozostawienie niektórych roślin na zimę na balkonie bez
zabezpieczenia, może spowodować przemarznięcie korzeni. Z kolei
rośliny bardziej wrażliwe na mróz i nasze warunki klimatyczne
m.pl
Clematisy.co
jak: Stewia, Ziele Długowieczności, Figowiec właściwy, Passiflory
najlepiej przenieść na okres zimowy do pomieszczeń domowych
lub zimowego ogrodu, gdzie temperatura nie spadnie poniżej zera.
Pnącza Świata
pnącza i krzewy świata - mini-poradnik dla Ciebie