uwagi można zgłaszać do 22 listopada - BIP Piaseczno

Transkrypt

Prognoza oddziaływania na środowisko aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno na lata 20102013 z perspektywą na lata 2014-2017 PROJEKT
SPIS TREŚCI
1. WSTĘP......................................................................................................................................................... 3
1.1. Podstawa formalno – prawna opracowania prognozy..........................................................................3
1.2. Cel prognozy......................................................................................................................................... 3
1.3. Zakres prognozy................................................................................................................................... 3
1.4. Metodologia.......................................................................................................................................... 5
2. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA..............................................................7
2.1. Główne cele i kierunki działań............................................................................................................... 7
2.2. Kierunki działań realizowane w ramach Programu Ochrony Środowiska.............................................8
2.3. Założenia alternatywne....................................................................................................................... 12
3.DOKUMENTY NADRZĘDNE I WYTYCZONE PRZEZ NIE CELE Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA
........................................................................................................................................................................ 13
3.1. Polityka Ekologiczna Państwa............................................................................................................ 13
3.2. Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego............................................................14
4. POWIĄZANIE AKTUALIZACJI PROGRAMU Z INNYMI DOKUMENTAMI.................................................20
4.1. Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Piaseczno.....................................................................22
4.2. Strategi zrównoważonego rozwoju Miasta i Gminy Piaseczno...........................................................26
4.3. Strategia Zrównoważanego Rozwoju Powiatu Piaseczyńskiego........................................................34
5. ANALIZA..................................................................................................................................................... 35
5.1. Aktualny stan środowiska.................................................................................................................... 35
5.1.1. Zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa.........................................................................36
5.1.2. Powierzchnia ziemi i gleba.......................................................................................................... 41
5.1.3. Powietrze.................................................................................................................................... 44
5.1.4. Zasoby przyrody, formy ochrony przyrody..................................................................................46
5.1.5. Hałas........................................................................................................................................... 53
5.1.6. Pola elektromagnetyczne............................................................................................................ 56
5.1.7. Poważne awarie ........................................................................................................................ 58
5.1.8. Energia odnawialna.................................................................................................................... 59
5.2. Identyfikacja problemów w zakresie ochrony środowiska na terenie gminy........................................63
6. ZANIECHANIE REALIZACJI ZAŁOŻEŃ PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA..................................64
7. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA I
ZAPOBIEGANIE NEGATYWNYM ODDZIAŁYWANIOM.................................................................................65
7.1. Potencjalne znaczące oddziaływanie realizacji aktualizowanego Programu Ochrony Środowiska na
środowisko................................................................................................................................................. 65
7.2. Zapobieganie, ograniczanie lub kompensacja przyrodnicza ujemnych oddziaływań na środowisko. .66
8. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE REALIZACJI PROGRAMU NA ŚRODOWISKO.........................76
9. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA.........................................................77
10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM........................................................................79
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna
www.codex.pl
1
1. WSTĘP
Zgodnie z art. 46, pkt. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. nr 199 poz 1227 ze zm.) „przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na
środowisko wymagają projekty (...) polityk, strategii, planów lub programów w dziadzinie przemysłu,
energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa,
rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy
administracji, ustalające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko (...)” a także w przypadku wprowadzania zmian do przyjętych dokumentów (art. 50).
W celu przeprowadzenia strategicznej ceny oddziaływania na środowisko aktualizowanego
dokumentu Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno, organ administracji publicznej – Burmistrz
Gminy Piaseczno, na podstawie zapisu art. 51 ust. 1 w/w ustawy, został zobowiązany do sporządzenia
Prognozy oddziaływania na środowisko programu.
1.1. Podstawa formalno – prawna opracowania prognozy
Podstawą formalno – prawną opracowania prognozy oddziaływania na środowisko Aktualizacji
Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno stanowi:
•
Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie,
udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U.
nr 199 poz 1227 ze zm.).
1.2. Cel prognozy
Podstawowym celem prognozy jest ustalenie, czy zapisy Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska
dla Gminy Piaseczno, w której względy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju są rozważane na
równi z innymi celami i priorytetami. Prognoza ma również ułatwić identyfikację możliwych do określenia
skutków środowiskowych spowodowanych realizacją postanowień ocenianego dokumentu w przyszłości
oraz określić, czy istnieje prawdopodobieństwo powstawania w przyszłości konfliktów i zagrożeń w
środowisku.
Podlegający ocenie dokument w swoim założeniu jet dokumentem ogólnym, chociaż definiuje nie
tylko priorytety i ich cele, które wyznaczają kierunki działań związanych z ochroną środowiska na terenie
gminy, ale także określa terminy ich osiągnięcia i wielkość przewidywanych środków finansowych (środki
własne, budżet gminy, Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej, fundusze UE). Ocena
oddziaływania na środowisko może mieć w tej sytuacji jedynie charakter jakościowy.
1.3. Zakres prognozy
Wymagania dotyczące zakresu prognozy określa ustawa z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227 ze zm.). Zakres Prognozy został ustalony
z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska w Warszawie oraz Państwowym Wojewódzkim
www.codex.pl
2
Inspektoratem Sanitarnym w Warszawie.
Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera:
a. informacje o zawartości, głównych celach dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi
dokumentami,
b. informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c.
propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień opracowanego
dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania,
d. informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e. streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym.
Prognoza ponadto określa i analizuje:
a. istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
opracowanego dokumentu,
b. stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c.
istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji opracowanego
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (tj. Dz. U z 2009 r. Nr 151, poz. 1220),
d. cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym,
istotne z punktu widzenia opracowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy
środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e. przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz
pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego
obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
•
różnorodność biologiczną,
•
ludzi,
•
zwierzęta,
•
rośliny,
•
wodę,
•
powietrze,
•
powierzchnię ziemi,
•
krajobraz,
•
klimat,
•
zasoby naturalne,
•
zabytki,
•
dobra materialne
•
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na
te elementy;
www.codex.pl
3
Prognoza przedstawia również:
a. rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych
oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji opracowanego dokumentu, w
szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru,
b. biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w
opracowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny
prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania
napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy.
1.4. Metodologia
Prognoza oddziaływania na środowisko Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Piaseczno została sporządzona zgodnie z wymaganym uzgodnionym zakresem w myśl art. 51 ust. 2 ustawy
z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz 1227 ze
zm.).
W opracowaniu wykorzystano także:
1. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno [2004].
2. Strategię Rozwoju Powiatu Piaseczyńskiego do 2010 r. [2001].
3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Piaseczyńskiego [2004].
4. Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego [2002].
5. Strategie Zrównoważonego Rozwoju Gminy Piaseczno na lata 2008-2017.
6. Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Piaseczyńskiego
7. „Politykę ekologiczną państwa na lata 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”. przyjęta uchwalą z
22 maja 2009 roku przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej (M. P. 2009 Nr 34, poz. 501).
8. Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych (KPOŚK) wraz z Aktualizacją załączników 1,
2, 3 i 4 do KPOŚK, stanowiących wykazy niezbędnych przedsięwzięć w zakresie wyposażenia
aglomeracji w systemy kanalizacji zbiorczej i oczyszczalnie ścieków do końca 2005 r., 2010 r.,
2013 r. i 2015 r.
9. Publikacje Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Warszawie.
10. Centralną Bazę Danych Gelologicznych, Państwowy Instytut Geologiczny.
Dodatkowe źródło informacji stanowiły dane i ustalenia uzyskane w Urzędzie Gminy i Miasta
Piaseczno. W pracach nad prognozą oceniono stan i funkcjonowanie środowiska i inne ustalenia zawarte
w projekcie programu.
Dokonano kompleksowej oceny oddziaływania na środowisko skutków realizacji ustaleń programu
na poszczególne komponenty środowiska, ludzi i ich dobra materialne, obiekty chronione, zmiany
w krajobrazie, i klimat. Analiza oddziaływania polegała na ocenie poszczególnych projektów na stan
środowiska jak i ich wpływu na obszary chronione Natura 2000, została przeprowadzona poprzez
www.codex.pl
4
porównanie analogicznych przedsięwzięć oraz poprzez analizę porównawczą stanu obecnego w stosunku
do prognozowanych zmian.
Prognozę oddziaływania Programu na środowisko sporządzono stosując metody opisowe,
polegające na analizie tekstu projektu dokumentu, obejmujące charakterystyki istniejącego stanu zasobów
środowiska z uwzględnieniem przewidywanych znaczących oddziaływań oraz obszarów prawnie
chronionych.
www.codex.pl
5
2. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
Aktualizacja
Programu
Ochrony
Środowiska
dla
Gminy
Piaseczno
została
sporządzona
w celu określenia aktualnych warunków, wymagań oraz zadań niezbędnych do realizacji z zakresu ochrony
środowiska.
Zgodnie z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (tj. z 2008 r.
Dz .U. nr 25, poz. 150 ze zm.) organ wykonawczy gminy w celu realizacji polityki ekologicznej państwa
sporządza gminny program ochrony środowiska, uchwalany przez radę gminy (art. 18 ust. 1). Program ten
sporządzany, podobnie jak polityka ekologiczna państwa co 4 lata i określa cele oraz priorytety ekologiczne,
rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym
mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki finansowe (art. 14).
2.1. Główne cele i kierunki działań
Biorąc pod uwagę cele, wynikające z dokumentów wyższego rzędu oraz aktów normatywnych,
w aktualizowanym dla Gminy i Miasta Programie wyznaczono następujące cele główne dotyczące ochrony
środowiska w Gminie:
KATEGORIA
CEL
Gospodarka wodno – ściekowa
Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizacja
zużycia wody, powszechna ochrona wód oraz objęcie wszystkich
mieszkańców zorganizowaną gospodarką ściekową.
Powierzchnia ziemi i gleba
Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją oraz ich dobre
wykorzystanie. Minimalizacja wpływu na środowisko poprzez
zachowanie walorów ekologicznych obszarów rolniczych. Ochrona
zasobów kopalin.
3.
Przyroda i krajobraz
Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem
georóżnorodności i bioróżnorodności, rozwoju zasobów leśnych
oraz całkowita ochrona wszystkich zasobów przyrody przed ich
degradacją.
4.
Powietrze
Zapewnienie wysokiej
zanieczyszczeń.
Hałas,
Zmniejszenie
narażenia
mieszkańców
na
nadmierny,
ponadnormatywny poziom hałasu, przede wszystkim hałasu
emitowanego przez środki transportu mającego największy zasięg
przestrzenny oraz nie dopuszczenie do pogorszenia klimatu
akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja jest korzystna
1.
2.
5.
jakości
powietrza,
redukcja
emisji
elektromagnetyczne
Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym
bieżąca kontrola źródeł promieniowania.
7.
Energia odnawialna
Wzrost udziału wykorzystywanych zasobów odnawialnych.
8.
Poważne awarie
Ochrona mieszkańców i środowiska przed poważnymi awariami
związanymi z transportem substancji niebezpiecznych.
6.
Promieniowanie
www.codex.pl
oraz
6
2.2. Kierunki działań realizowane w ramach Programu Ochrony Środowiska
KATEGORIA:GOSPODARKA WODNO – ŚCIEKOWA
Cel: Zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizacja zużycia wody, powszechna
ochrona wód oraz objęcie wszystkich mieszkańców zorganizowaną gospodarką ściekową.
Kierunki działań :
•
budowa, rozbudowa i systematyczna modernizacja sieci kanalizacyjnej,
•
optymalizacja wykorzystania i modernizacja oczyszczalni ścieków,
•
intensyfikacja kontroli szamb,
•
ograniczanie negatywnego wpływu na jakość wód zanieczyszczeń z rolnictwa,
•
upowszechnienie wiedzy o rolnictwie ekologicznym,
•
wspieranie zakładów przemysłowych w realizowaniu programów racjonalnej gospodarki wodno
-ściekowej,
•
budowa systemów podczyszczających wzdłuż modernizowanych i nowo powstających dróg,
•
modernizacja sieci wodociągowej,
•
likwidacja nieczynnych ujęć wody,
•
minimalizacja wykorzystania wód podziemnych z ujęć własnych i wody wodociągowej do celów
przemysłowych,
•
odbudowa i utrzymanie właściwego stanu systemu melioracji szczegółowej i podstawowej,
KATEGORIA: POWIERZCHNIA ZIEMI I GLEBA
Cel:
1. Ochrona powierzchni ziemi i gleb przed degradacją oraz ich dobre wykorzystanie.
2. Minimalizacja wpływu na środowisko poprzez zachowanie walorów ekologicznych obszarów
rolniczych.
3. Ochrona zasobów kopalin.
Kierunki działań:
Dążąc do osiągnięcia wytyczonych celów należy brać pod uwagę następujące kierunki działań:
•
ochrona gleb o wysokiej przydatności rolniczej przed przeznaczeniem na cele nierolnicze,
•
waloryzacja terenów pod względem ich przydatności do produkcji zdrowej żywności oraz promocji
takiej żywności,
•
zapobieganie procesom erozji (stosowanie zadrzewień śródpolnych) oraz utrzymanie pokrywy
glebowej pod szatą roślinną,
•
zachowanie śródpolnych zadrzewień, zakrzaczeń, kompleksów leśnych i nieużytków podmokłych
jako ważnych elementów funkcjonalnych struktury ekologicznej i obiektów warunkujących
utrzymanie odpowiedniego poziomu wód gruntowych na obszarach rolniczych,
•
właściwa polityka zalesiania gruntów nieprzydatnych rolniczo,
•
wykorzystanie produkcji rolnej z przeznaczeniem na cele energetyczne,
www.codex.pl
7
•
wdrażanie i upowszechnianie zasad dobrej praktyki rolniczej,
•
wspieranie i promowanie rolnictwa ekologicznego.
Natomiast w zakresie ochrony terenów eksploatacji złóż, realizacja celów będzie się odbywała przez:
•
ochronę zasobów złóż niezagospodarowanych,
•
uwzględnienie w planach zagospodarowania przestrzennego wszystkich złóż, oraz uwzględnienie
ich ochrony przed przeinwestowaniem,
•
rekultywacja terenów poeksploatacyjnych.
KATEGORIA: POWIETRZE
Cel: Zapewnienie wysokiej jakości powietrza, redukcja emisji zanieczyszczeń.
Kierunki działań:
•
rozbudowa i bieżąca modernizację dróg,
•
rozbudowa tras rowerowych i modernizacja istniejących,
•
promowanie i tworzenie warunków dla zwiększania się udziału podróży transportem zbiorowym,
rowerowym i pieszym pomiędzy miejscami zamieszkania, pracy oraz wypoczynku i zakupów,
•
promowanie
przedsięwzięć
dotyczących
korzystania
z
ekologicznych
źródeł
energii
w
indywidualnych gospodarstwach,
•
wdrażanie nowoczesnych technologii, przyjaznych środowisku,
•
promowanie oraz popularyzacja najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł
odnawialnych, w tym rozwiązań technologicznych, administracyjnych i finansowych.
KATEGORIA: ZASOBY PRZYRODY, FORMY OCHRONY PRZYRODY
Cel: Zachowanie walorów i zasobów przyrodniczych z uwzględnieniem georóżnorodności
i bioróżnorodności, rozwoju zasobów leśnych oraz całkowita ochrona wszystkich zasobów przyrody
przed ich degradacją.
Kierunki działań:
•
promowanie zachowań zgodnych z zasadami ochrony przyrody i krajobrazu,
•
rozwój sieci przyrodniczych ścieżek dydaktycznych,
•
zagospodarowanie zieleni na terenie miasta i gminy,
•
objęcie formami ochrony przyrody pełnej reprezentacji zasobów przyrody gminy,
•
upowszechnianie i wprowadzanie form indywidualnej ochrony przyrody w postaci użytków
ekologicznych, zespołów przyrodniczo - krajobrazowych, stanowisk dokumentacyjnych przyrody
nieożywionej, pomników przyrody,
•
rozwój prac inwentaryzacyjnych w zakresie oceny stanu i rozpoznawania zagrożeń różnorodności
biologicznej (wykonanie nowych i aktualizacja istniejących waloryzacji przyrodniczych),
•
bieżąca ochrona obszarów i obiektów prawnie chronionych,
•
budowa przejść dla zwierząt pod trasami komunikacyjnymi,
www.codex.pl
8
•
zachowanie tradycyjnych praktyk gospodarczych na terenach cennych przyrodniczo,
•
rozwój rolnictwa ekologicznego,
•
ochrona elementów środowiska przyrodniczo - kulturowego,
•
ochrona kompozycji układów zieleni,
•
rozwój sieci szlaków turystycznych i ścieżek przyrodniczych,
•
monitoring ruchu turystycznego.
KATEGORIA: HAŁAS
Cel: Zmniejszenie narażenia mieszkańców na nadmierny, ponadnormatywny poziom hałasu, przede
wszystkim hałasu emitowanego przez środki transportu mającego największy zasięg przestrzenny
oraz nie dopuszczenie do pogorszenia klimatu akustycznego na obszarach, gdzie sytuacja jest
korzystna.
Kierunki działań:
•
wprowadzenie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego zapisów poświęconych
ochronie przed hałasem (kierunek realizowany na bieżąco), oraz stref ograniczonego użytkowania,
•
wyznaczenie punktów monitoringu oraz dokonanie oceny akustycznej Gminy,
•
wprowadzenie działań mających na celu zmniejszenie poziomu hałasu jak remonty nawierzchni,
oraz zastosowanie technologie wygłuszające nadmierny hałas, takie jak ekrany akustyczne przy
drogach o największym natężeniu ruchu.
KATEGORIA: POLA ELEKTROMAGNETYCZNE
Cel: Ochrona przed promieniowaniem elektromagnetycznym
oraz bieżąca kontrola źródeł
promieniowania.
Kierunki działań (realizowane przez WIOŚ): :
•
utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych lub co najmniej na tych
poziomach,
•
zmniejszanie poziomów pól elektromagnetycznych co najmniej do dopuszczalnych, gdy nie są one
dotrzymane.
KATEGORIA: POWAŻNE AWARIE
Cel: Ochrona mieszkańców i środowiska przed poważnymi awariami związanymi z transportem
substancji niebezpiecznych.
Kierunki działań:
•
pełny dostęp społeczeństwa do informacji o chemikaliach, na których działanie jest narażone,
•
redukcja obecności dioksyn i PCB w środowisku,
•
zmniejszenie zagrożeń związanych ze stosowaniem pestycydów,
•
zapobieganie
i
przeciwdziałanie
poważnym
awariom
przemysłowym
oraz
katastrofom,
w szczególności transportowym,
www.codex.pl
9
KATEGORIA: ENERGIA ODNAWIALNA
Cel: Wzrost udziału wykorzystywania zasobów odnawialnych.
Kierunki działań:
•
podniesienie świadomości społecznej i budowa instalacji wykorzystujących energię odnawialną,
•
popularyzacja i wdrożenie najlepszych praktyk w dziedzinie wykorzystania energii ze źródeł
odnawialnych, w sferze rozwiązań technologicznych, organizacyjnych i finansowych,
•
zastosowanie kolektorów słonecznych - popularyzacja tego typu urządzeń,
www.codex.pl
10
2.3. Założenia alternatywne
Art. 51 ust. 2. pkt. 3b ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji
na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227 ze zm.) nakłada obowiązek przedstawienia rozwiązań
alternatywnych do rozwiązań zawartych w opracowanym dokumencie.
W przypadku opracowywania Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno, już na etapie
tworzenia dokumentu samorząd gminny spośród licznych wariantów planowanych zadań z zakresu ochrony
środowiska
ustala
ostatecznie
te,
których
realizacja
spowoduje
poprawę
jakości
środowiska
w gminie. Kryterium wyboru odpowiednich kierunków działań i wynikających z nich zadań stanowią zarówno
aspekty ekologiczne jak i ekonomiczne. Gmina, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, dokonała
wyboru takich założeń, które umożliwią kształtowanie środowiska, jego ochronę lub stanowią pewne metody
naprawcze przy jednoczesnym zagwarantowaniu stabilnego rozwoju gospodarczego gminy.
Uwzględniono fakt, że zaproponowane działania i zadania zmierzają właśnie do poprawy środowiska
i zostały wybrane jako optymalne rozwiązania. Reasumując – w aktualizowanym Programie Ochrony
Środowiska na etapie opracowywania dokumentu - spośród licznych założeń alternatywnych zostały
wybrane tylko takie, których realizacja umożliwi zrównoważony rozwój gminy.
Jako warianty alternatywne danego przedsięwzięcia można rozważać:
•
warianty lokalizacji,
•
warianty konstrukcyjne,
•
warianty technologiczne,
•
warianty organizacyjne,
•
wariant niezrealizowania inwestycji - tzw. wariant „0”.
Dla przedsięwzięć z określoną lokalizacją dokonano wcześniej analizy wariantowej, a wybrane
miejsce zostało uznane jako optymalne m. in. ze względów środowiskowych. Wariant „0” nie oznacza, że nic
się nie zmieni, ponieważ brak realizacji inwestycji może także powodować negatywne konsekwencje
środowiskowe.
Ponadto należy wskazać, że część projektów (zwłaszcza dotycząca infrastruktury wodociągowokanalizacyjnej) służyć będzie wypełnieniu konkretnych zobowiązań wobec Unii Europejskiej lub zawartych
w prawie krajowym. Inwestycje te uznano za bez alternatywne. W przypadku, gdy nie została wskazana
konkretna
lokalizacja,
wskazane
będzie
na
etapie
projektu
wykonanie
analizy
wielokryteriowej
z uwzględnieniem aspektów ochrony środowiska.
Podsumowując, alternatywy poszczególnych zadań będą ewentualnie określone na etapie
projektowania poszczególnych inwestycji.
www.codex.pl
11
3.DOKUMENTY NADRZĘDNE I WYTYCZONE PRZEZ NIE CELE Z ZAKRESU OCHRONY ŚRODOWISKA
3.1. Polityka Ekologiczna Państwa
W chwili opracowywania aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla na lata 2010 – 2013 z
uwzględnieniem perspektywy na lata 2014 – 2017 obowiązującym dokumentem nadrzędnym jest „Polityka
Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016”. Została ona przyjęta przez Sejm
Rzeczpospolitej Polskiej uchwałą z dnia 22 maja 2009 r. (M. P. nr 34 poz. 501). Obecny dokument stanowi
aktualizację i uszczegółowienie „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006”. Ma ona na celu
stworzenie warunków niezbędnych do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska. Hasłem przewodnim
jest zrównoważony rozwój, czyli równoważenie rozwoju kraju przy uwzględnieniu celów ochrony środowiska
w takiej samej mierze jak celów gospodarczych i społecznych. Zwraca się uwagę w pierwszej kolejności na
zmiany
modelu
produkcji
i
konsumpcji,
zmniejszenie
materiałochłonności,
wodochłonności
i energochłonności gospodarki a także stosowanie najlepszych dostępnych technik i dobrych praktyk
gospodarowania (zapobieganie), a dopiero w następnej kolejności na działania typowo ochronne
(przeciwdziałanie). Priorytety tej Polityki sformułowane zostały w 3 działach:
1. Kierunki działań systemowych:
•
uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych,
•
aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska,
•
zarządzanie środowiskowe,
•
udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska,
•
rozwój badań i postęp techniczny,
•
odpowiedzialność za szkody w środowisku,
•
aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym.
2. Ochrona zasobów naturalnych:
•
ochrona przyrody,
•
ochrona i zrównoważony rozwój lasów,
•
racjonalne gospodarowanie zasobami wody,
•
ochrona powierzchni ziemi,
•
gospodarowanie zasobami geologicznymi.
3. Poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego:
•
środowisko a zdrowie,
•
jakość powietrza,
•
ochrona wód,
•
gospodarka odpadami,
•
oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych,
•
substancje chemiczne w środowisku.
www.codex.pl
12
3.2. Program Ochrony Środowiska Województwa Mazowieckiego
Niniejszy Program kontynuuje politykę ekologiczną województwa przyjętą w Programie Ochrony
Środowiska Województwa Mazowieckiego 2003-2011 szczególnie w zakresie polityki długoterminowej
(uzyskanie poprawy stanu środowiska jest procesem długotrwałym). Mając na uwadze opisane powyżej
przesłanki przyjęto, że celem nadrzędnym polityki ekologicznej województwa mazowieckiego jest:
„OCHRONA WALORÓW PRZYRODNICZYCH I POPRAWA STANDARDÓW ŚRODOWISKA”
Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska
Cel długoterminowy: Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości wód
Cel strategiczny do 2014 r.: Osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez
dążenie do poprawy jakości wód i ochrony zasobów.
Cel długoterminowy: Kontynuacja działań związanych z ochroną powierzchni ziemi
Cel strategiczny do 2014 r.: Ochrona gleb przed degradacją, rekultywacja terenów zdegradowanych i
poprzemysłowych, ochrona zasobów naturalnych.
Cel długoterminowy: Racjonalna gospodarka odpadami
Cel strategiczny do 2014 r.: Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz prowadzenie nowoczesnego
(zgodnego ze standardami unijnymi) systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów.
Cel długoterminowy: Kontynuacja działań związanych z poprawą jakości powietrza atmosferycznego
Cel strategiczny do 2014 r.: Osiągnięcie standardów jakości powietrza atmosferycznego.
Cel długoterminowy: Kontynuacja działań związanych z ochroną przed hałasem
Cel strategiczny do 2014 r.: Ograniczenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców regionu.
Cel
długoterminowy:
Kontynuacja
działań
związanych
z
ochroną
przed
promieniowaniem
elektromagnetycznym
Cel strategiczny do 2014 r.: Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego
niejonizującego.
Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii oraz rozwój proekologicznych form
działalności gospodarczej
Cel długoterminowy: Racjonalne gospodarowanie wodą
Cel strategiczny do 2014 r.: Zmniejszenie deficytu wód powierzchniowych i podziemnych.
Cel długoterminowy: Zrównoważone wykorzystanie energii
Cel strategiczny do 2014 r.: Zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania odnawialnych
www.codex.pl
13
źródeł energii.
Cel długoterminowy: Zrównoważone korzystanie z gleb (rolnictwo ekologiczne)
Cel strategiczny do 2014 r.: Zmniejszenie presji działalności rolniczej na środowisko naturalne.
Cel długoterminowy: Prowadzenie proekologicznej polityki w dziedzinie transportu
Cel strategiczny do 2014 r.: Zmniejszenie presji środków transportu na środowisko naturalne.
Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych
Cel długoterminowy: Ochrona dziedzictwa przyrody, w szczególności bioróżnorodności
Cel strategiczny do 2014 r.: Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych.
Zwiększenie lesistości i ochrona lasów
Cel długoterminowy: Ochrona i powiększenie powierzchni lasów
Cel strategiczny do 2014 r.: Ochrona ekosystemów leśnych.
Poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego
Cel długoterminowy: Ochrona przed powodzią i suszą
Cel strategiczny do 2014 r.: Ograniczenie skutków występowania powodzi i suszy.
Cel długoterminowy: Ochrona przed osuwiskami
Cel strategiczny do 2014 r.: Minimalizacja skutków występowania niekorzystnych zjawisk geodynamicznych.
Cel długoterminowy: Ochrona przeciwpożarowa
Cel
strategiczny
do
2014
r.:
Doskonalenie
systemu
przeciwdziałania
zagrożeniom
pożarowym
i likwidacji pożarów.
Cel długoterminowy: Przeciwdziałanie awariom przemysłowym
Cel strategiczny do 2014 r.: Ograniczenie ryzyka wystąpienia awarii przemysłowych i minimalizacja ich
skutków.
Cel długoterminowy: Zapewnienie bezpiecznego transportu substancji niebezpiecznych
Cel strategiczny do 2014 r.: Poprawa organizacji transportu substancji niebezpiecznych.
Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej
Cel długoterminowy: Ustawiczne kształcenie społeczeństwa w zakresie edukacji ekologicznej
www.codex.pl
14
Cel strategiczny do 2014 r.: Poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców i administracji.
Cel długoterminowy: Systematyczna poprawa zarządzania ochroną środowiska
Cel strategiczny do 2014 r.: Wzmocnienie struktur zarządzania środowiskiem.
Cel długoterminowy: Wzmocnienie roli aspektów ekologicznych w politykach sektorowych
Cel strategiczny do 2014 r.: Aktywizacja działań na rzecz zrównoważonego wykorzystania zasobów
środowiska w różnych sektorach gospodarki.
Cel długoterminowy: Aktywizacja rynku do działań na rzecz ochrony środowiska
Cel strategiczny do 2014 r.: Zwiększanie aktywności podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony
środowiska.
Przedstawiono również cele szczegółowe krótkoterminowe i działania na lata 2007-2010, których
realizację uznano za szczególnie ważną dla środowiska naturalnego województwa mazowieckiego.
Przedstawiono także harmonogramy wyspecyfikowanych działań i szacunkowe koszty.
Zmniejszenie zanieczyszczeń środowiska
Poprawa jakość wód
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Ograniczenie odprowadzania nieoczyszczonych ścieków do
wód.
Ochrona powierzchni ziemi
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Ochrona gleb użytkowanych rolniczo.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Rekultywacja terenów zdegradowanych.
Gospodarka odpadami
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Aktualizacja Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami
Poprawa jakości powietrza atmosferycznego
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie przekroczeń dopuszczalnych poziomów stężeń.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Ograniczenie emisji niskiej.
Hałas
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Ograniczenie uciążliwości akustycznej dla mieszkańców w
www.codex.pl
15
miejscach poważnego naruszenia standardów.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Ocena stanu akustycznego środowiska i obserwacja zmian.
Promieniowanie niejonizujące
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r. Ochrona przed polami elektromagnetycznymi.
Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii oraz rozwój proekologicznych form
działalności w gospodarce
Racjonalne gospodarowanie wodą
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r. Efektywne zarządzanie zasobami wodnymi.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Racjonalizacja wykorzystania zasobów wodnych.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie narastającego deficytu wód podziemnych i
powierzchniowych.
Wykorzystanie energii
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie energochłonności gospodarki.
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii.
Ekologia w rolnictwie
Cel szczegółowy krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie presji rolnictwa na środowisko naturalne.
Proekologiczne inwestycje w dziedzinie transportu
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie presji środków transportu na środowisko naturalne.
Eksploatacja zasobów kopalin
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Racjonalizacja gospodarowania kopalinami.
Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Ochrona, rozwój i uporządkowanie systemu obszarów chronionych.
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Kształtowanie polityki zagospodarowania przestrzennego respektującej
wartości przyrodnicze i krajobrazowe.
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów.
www.codex.pl
16
Zwiększenie lesistości i ochrona lasów
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Ochrona ekosystemów leśnych.
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Poprawa lesistości.
Poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego
Ochrona przed powodzią i suszą
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Właściwe zagospodarowanie terenów zagrożonych powodzią oraz suszą
hydrologiczną.
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Zwiększanie retencyjności oraz poprawa stanu przeciwpowodziowych i
urządzeń technicznych.
Ochrona przed osuwiskami
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Ograniczanie skutków procesów geodynamicznych.
Ochrona przeciwpożarowa
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Poprawa stanu ochrony przeciwpożarowej.
Przeciwdziałanie awariom przemysłowym
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Zmniejszenie zagrożenia w przypadku wystąpienia awarii.
Transport substancji niebezpiecznych
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Zapewnienie bezpiecznego transportu substancji niebezpiecznych.
Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej
Edukacja ekologiczna
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Wzrost świadomości ekologicznej społeczeństwa.
Zarządzanie środowiskowe
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Wzmocnienie instytucjonalne.
www.codex.pl
17
Aspekty ekologiczne w politykach sektorowych
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Upowszechnianie ekologicznych zasad w gospodarce.
Aktywizacja rynku do działań na rzecz ochrony środowiska
Cel krótkoterminowy do 2010 r.: Zwiększanie aktywności podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony
środowiska.
www.codex.pl
18
4. POWIĄZANIE AKTUALIZACJI PROGRAMU Z INNYMI DOKUMENTAMI
Dokumenty Unii Europejskiej regulujące sprawy związane z wprowadzaniem w życie koncepcji
zrównoważonego rozwoju oraz zasady ochrony środowiska do polityk krajowych to:
Strategia Lizbońska - droga do sukcesu zjednoczonej Europy powstała w 2000 r. stawia sobie
za cel doprowadzenie zjednoczonej Europy do sukcesu gospodarczego, poprzez stworzenie na jej terenie
najbardziej dynamicznego i konkurencyjnego regionu gospodarczego. Strategia opiera się na czterech
głównych filarach: innowacyjności, liberalizacji, przedsiębiorczości i spójności społecznej.
Zrównoważona Europa dla lepszego świata - Strategia Zrównoważonego Rozwoju Unii
Europejskiej, tzw. strategia z Goeteborga. W roku 2001 założenia lizbońskie zostały uzupełnione o
elementy trwałego i zrównoważonego rozwoju w kontekście rozwoju społeczno - gospodarczego. Cele
strategiczne Strategii to: ograniczenie zmian klimatycznych i wzrost znaczenia „zielonej” energii, wzrost
bezpieczeństwa zdrowotnego, usprawnienie systemu transportowego i gospodarowania przestrzenią,
gospodarowanie zasobami naturalnymi w sposób odpowiedzialny.
Szósty program działań Wspólnoty Europejskiej w dziedzinie środowiska Środowisko 2010 –
nasza przyszłość, nasz wybór wyznacza cele polityki ekologicznej UE i program działań do 2010 roku.
Eksponuje kwestie zmian klimatycznych, zmian środowiska
naturalnego, ochrony różnorodności
biologicznej, ochrony zdrowia, wykorzystanie zasobów naturalnych, zagospodarowania odpadów. Zgodnie
z założeniami Szóstego Programu Działań realizacja zasady zrównoważonego rozwoju osiągnięta zostanie
poprzez poprawę stanu środowiska i jakości życia obywateli UE. W ramach programu realizowanych jest 7
strategii tematycznych: użytkowania zasobów naturalnych, zapobiegania wytwarzania odpadów, czyste
powietrze dla Europy, środowiska miejskiego, ochrony gleb, zrównoważonego użytkowania pestycydów
i zachowania środowiska morskiego.
Zobowiązania Polski w zakresie ochrony środowiska wynikają także z ratyfikowanych konwencji
międzynarodowych, takich jak:
Konwencja Ramsarska o obszarach wodno - błotnych sporządzona (1971) zobowiązująca strony
Konwencji do ochrony obszarów wodno-błotnych oraz migrującego ptactwa wodnego.
Konwencja Berneńska o ochronie gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej oraz ich siedlisk
(1979), która ma na celu ochronę gatunków dzikiej fauny i flory oraz ich siedlisk naturalnych, zwłaszcza tych
gatunków i siedlisk, których ochrona wymaga współdziałania kilku państw, oraz wspieranie współdziałania w
tym zakresie.
Konwencja o ochronie wędrownych gatunków dzikich zwierząt sporządzoną w Bonn (1979),
która zobowiązuje strony do ochrony gatunków zwierząt wędrownych.
Ramowa Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu z Nowego Yorku
(1992),
której
podstawowym
celem
jest
doprowadzenie
do
ustabilizowania
koncentracji
gazów
cieplarnianych w atmosferze na poziomie, który zapobiegłby niebezpiecznej antropogenicznej ingerencji w
system klimatyczny.
Konwencja o różnorodności biologicznej z Rio de Janerio (1992), której celem jest ochrona
różnorodności biologicznej, zrównoważone użytkowanie jej elementów oraz uczciwy i sprawiedliwy podział
korzyści wynikających z wykorzystywania zasobów genetycznych.
www.codex.pl
19
Protokół z Kioto do Ramowej Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu
(1997), który zobowiązuję strony do ilościowo określonego ograniczenia i redukcji emisji gazów
cieplarnianych w celu wspierania zrównoważonego rozwoju.
Cele przedstawione w tych dokumentach są podstawą rozwiązań prawnych obowiązujących
w Polsce, a wskazane tam zobowiązania zostały ujęte do realizacji w regionalnych dokumentach
programowych w zakresie ochrony środowiska. Są to przede wszystkim: Prognoza oddziaływania na
środowisko POŚ dla Gminy Piaseczno.
Polityka ekologiczna państwa na lata 2007-2010 z uwzględnieniem perspektywy na lata 20112014, gdzie nadrzędnym, strategicznym celem jest zapewnienie bezpieczeństwa ekologicznego kraju
(mieszkańców, zasobów przyrodniczych i infrastruktury społecznej) i tworzenie podstaw do zrównoważonego
rozwoju społeczno - gospodarczego (projekt grudzień 2006).
Strategia Gospodarki Wodnej została przyjęta przez Radę Ministrów w 2005 roku i określa
podstawowe kierunki i zasady działania umożliwiające realizację idei trwałego i zrównoważonego rozwoju
w gospodarowaniu zasobami wodnymi w Polsce.
Krajowy Program Oczyszczania Ścieków Komunalnych, który określa przedsięwzięcia w
zakresie budowy, rozbudowy, modernizacji zbiorczych sieci kanalizacyjnych oraz oczyszczalni ścieków
komunalnych, a także terminy ich realizacji niezbędne dla realizacji zapisów Traktatu Akcesyjnego, który
został zatwierdzony przez Radę Ministrów w 2003 roku.
Polityka Leśna Państwa, przyjęta przez Radę Ministrów w 1997 roku Nadrzędnym celem polityki
leśnej jest wyznaczenie kompleksu działań kształtujących stosunek człowieka do lasu, zmierzających do
zachowania w zmieniającej się rzeczywistości przyrodniczej i społeczno-gospodarczej warunków do trwałej
w nieograniczonej perspektywie czasowej wielofunkcyjności lasów, ich wszechstronnej użyteczności
i ochrony oraz roli w kształtowaniu środowiska przyrodniczego zgodnie z obecnymi i przyszłymi
oczekiwaniami społeczeństwa.
Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 zatwierdzony przez Radę Ministrów w 2006 roku. Jest to
dojście do systemu gospodarki odpadami zgodnego z zasadami zrównoważonego rozwoju, w którym
w pełni realizowane są zasady gospodarowania odpadami, a w szczególności zasada postępowania
z odpadami zgodnie z hierarchią gospodarki odpadami, czyli po pierwsze zapobiegania i minimalizacji ilości
wytwarzanych odpadów oraz ograniczania ich właściwości niebezpiecznych, a po drugie wykorzystywania
właściwości materiałowych i energetycznych odpadów, a w przypadku gdy odpadów nie można poddać
procesom odzysku ich unieszkodliwienie, przy czym składowanie generalnie traktowane jest jako najmniej
pożądany sposób postępowania z odpadami.
Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej definiuje cel nadrzędny jako zwiększenie udziału
energii ze źródeł odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym kraju do 7,5% w 2010 roku i do 14% w
2020 roku w strukturze zużycia nośników pierwotnych. Dokument rządowy przyjęty uchwałą Sejmu w 2001
roku.
Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko projekt przyjęty przez Radę Ministrów 29
listopada 2006 roku, jako główny cel wskazano podniesienie atrakcyjności inwestycyjnej Polski i jej regionów
poprzez rozwój infrastruktury technicznej przy równoczesnej ochronie i poprawie stanu środowiska, zdrowia
www.codex.pl
20
zachowaniu tożsamości kulturowej i rozwijaniu spójności kulturowej.
Wszystkie elementy z cytowanych wyżej dokumentów zostały uwzględnione w stopniu
właściwym dla charakteru i zakresu analizowanego dokumentu. Zaproponowane rozwiązania są
zgodne z celami określonymi na szczeblu krajowym. Priorytety i działania wyznaczone w projekcie
Programu realizują cele środowiskowe ujęte w dokumentach strategicznych. Nie stwierdzono także,
aby były one sprzeczne z celami w zakresie ochrony środowiska ustanowionymi na szczeblu
krajowym. Cel nadrzędny projektu aktualizacji POŚ odnosi się do zasady zrównoważonego rozwoju
oraz kładzie nacisk na poprawę stanu środowiska na terenie gminy.
4.1. Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Piaseczno
Plan Rozwoju Lokalnego dla Miasta i Gminy Piaseczno na lata 2004 – 2015 jest kompleksowym
dokumentem definiującym zadania realizujące Strategię społeczno-gospodarczą Miasta i Gminy Piaseczno
na lata 2004 – 2006, a także wskazuje planowane działania w latach 2007 – 2015. Plan Rozwoju Lokalnego
określa sytuację społeczno-ekonomiczną gminy, definiuje zadania i wskazuje strategię zmierzającą do
osiągnięcia zrównoważonego rozwoju. Wyznacza przebieg procesów rozwojowych, szacuje spodziewane
efekty planowanych projektów i ich wpływ na dalsze losy lokalnej społeczności. Szacuje wielkość
zaangażowania środków z funduszy strukturalnych i innych źródeł zewnętrznych oraz wkład środków
własnych gminy.
Struktura i infrastruktura gospodarcza obszaru gminy:
•
uruchomienie lokalnych funduszy: Lokalny Fundusz Poręczeń Kredytowych, Lokalny Fundusz
Pożyczkowy i Lokalny Fundusz Grantowy w układzie gminy lub w porozumieniu powiatowym;
•
Urząd Miasta i Gminy przyjazny dla inwestorów i przedsiębiorców – maksymalnie możliwie skrócenie
czasu rejestracji działalności gospodarczej;
•
stworzenie rozwiązań sprzyjających szybkiej lokalizacji przedsięwzięć gospodarczych;
•
wprowadzenie systemowych rozwiązań proinwestycyjnych (np. system preferencji podatkowych i
wsparcia finansowego dla inwestorów);
•
przygotowanie strategii rozwoju oferty turystycznej gminy - Gmina Piaseczno jako zaplecze
turystyczno – rekreacyjne dla obszaru metropolitalnego Warszawy;
•
wykreowanie lokalnego produktu charakterystycznego dla Piaseczna oraz lokalnej atrakcji
turystycznej;
•
stworzenie
i/lub
uaktywnienie
lokalnych
samorządów
gospodarczych
(izby
gospodarczej,
stowarzyszeń przedsiębiorców);
•
dostosowanie rozwoju edukacji (kursy, szkolenia, staże itp.) do potrzeb lokalnego rynku pracy,
stworzenie systemu stypendialnego;
•
zaadaptowanie stacji PKP kolejki wąskotorowej pod kątem utworzenia Centrum Kulturalnego;
•
rozwijanie informatyzacji przepływu informacji i wiedzy (urzędy, szkoły, mieszkańcy);
•
uporządkowanie lokalizacji baz transportowych i hipermarketów na terenie gminy (wstrzymanie
www.codex.pl
21
zezwoleń dla lokalizacji dużych sieci handlowych do czasu ich zbilansowania);
Zakres zmian - Rozwój systemu komunikacji i infrastruktury miejskiej:
•
wybudowanie bezkolizyjnych skrzyżowań na ul. Puławskiej i jej rozbudowa,
•
zwiększenie liczby kursujących pociągów do Warszawy lub uruchomienie szybkiej kolei do
Warszawy;
•
wybudowanie parkingów przy stacji PKP i/lub zajezdni trolejbusów (dla systemu Park and Ride);
•
zorganizowanie transportu dowożącego mieszkańców do stacji PKP;
•
dostosowanie planu zagospodarowania przestrzennego gminy do planowanych zmian związanych z
rozbudową głównych ciągów komunikacyjnych (ul. Puławska do Góry Kalwarii);
•
prowadzenie działań wspierających budowę autostrady A2 w sąsiednich gminach;
•
poprawa stanu technicznego dróg w gminie;
•
wykonanie brakujących odcinków dróg;
•
rozbudzenie świadomości mieszkańców i władz gminy dla potrzeb rewitalizacji centrum miasta;
•
wdrożenie programu rewitalizacji centrum Piaseczna;
•
uzupełnienie infrastruktury wodno-kanalizacyjnej gminy;
•
wybranie i wdrożenie docelowego modelu zarządzania gospodarką komunalną gminy, w tym w
zakresie gospodarki wodno-ściekowej;
•
sukcesywne
kanalizowanie
miejscowości,
ze
szczególnym
uwzględnieniem
tych,
których
gospodarka oddziałuje negatywnie na lokalne zasoby wody pitnej;
•
inwentaryzacja i bilans zasobów wodnych gminy, nie wydawanie zezwoleń na lokalizację inwestycji
na pokładach wody pitnej;
•
zwiększenie partycypacji dużych inwestorów w budowie infrastruktury drogowej i wodno –
kanalizacyjnej gminy;
•
rozbudowanie i modernizowanie infrastruktury technicznej w strefach zabudowy przemysłowej i
mieszkaniowej;
•
wykonanie inwentaryzacji geologicznej gminy;
•
przygotowanie planu operacyjnego i banku projektów dla zwiększenia możliwości pozyskania
finansowych środków zewnętrznych dla gminy.
Zakres zmian - Poprawa stanu środowiska naturalnego oraz środowiska kulturowego:
•
zmniejszenie negatywnego oddziaływania ruchu tranzytowego na Piaseczno;
•
ograniczenie lokalnego ruchu samochodowego w centrum miasta i rozbudowanie obwodnicy w
Piasecznie;
•
realizacja programu budowy dróg rowerowych;
•
wykorzystanie,
jako
czynników
grzewczych,
źródeł
(nośników)
energii
www.codex.pl
przyjaznych
22
dla środowiska;
•
zwiększenie zastosowania paliw odnawialnych;
•
ograniczanie chemizacji rolnictwa i zachęcanie do powrotu do naturalnego rolnictwa
•
właściwa gospodarka odpadami (segregacja odpadów komunalnych);
•
dążenie do pełnego skanalizowania gminy;
•
badanie efektu ekologicznego w inwestycjach infrastrukturalnych z wykorzystaniem środków z Unii
Europejskiej;
•
uruchomienie skutecznego systemu edukacji ekologicznej dla mieszkańców;
•
usprawnienie i oddzielenie systemu kanalizacji burzowej i sanitarnej;
•
rozwinięcie różnorodnych formy turystyki weekendowej;
•
rozwinięcie turystyki na terenach wiejskich (turystyka wiejska i agroturystyka);
•
rozbudowanie bazy turystycznej, infrastruktury turystycznej;
•
opracowanie programu promocji walorów turystycznych gminy;
•
rozbudowa systemu informacji turystycznej (oznakowanie, przewodniki);
•
aktualizacja dokumentów planistycznych (Studium uwarunkowań i kierunków; zagospodarowania
przestrzennego);
•
częstsze monitorowanie i aktualizowanie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego terenów przeznaczonych pod zabudowę ze względu na dynamiczny rozwój gminy;
•
opracowanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego;
•
konsekwentne realizowanie zapisów zawartych w dokumentach planistycznych (miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego);
•
ograniczenie możliwości podziału działek w Zalesiu Dolnym i Górnym;
•
zharmonizowanie procesu urbanizacyjnego z zasobami przyrodniczymi;
•
zwiększenie różnorodności i podniesienie atrakcyjności terenów zielonych;
•
opracowanie planu zadrzewiania gminy;
•
uporządkowanie terenów leśnych o szczególnym charakterze poprzez wykonanie ścieżek
ekologiczno – turystycznych;
•
doprowadzenie do zdecydowanej poprawy czystości rzeki Jeziorki i wykorzystania jej walorów
przyrodniczych i turystycznych;
•
skuteczne uruchomienie programu kontroli gospodarki odpadami od gospodarstw indywidualnych na
terenach wiejskich;
•
opracowanie koncepcji programowo - przestrzennej dla terenów cennych przyrodniczo i turystycznie
w gminie;
•
doprowadzenie do poprawy czystości wód rzeki Jeziorki;
•
wykorzystanie walorów przyrodniczych i turystycznych doliny rzeki Jeziorki;
•
uruchomienie programu kontroli gospodarki odpadami w gospodarstwach indywidualnych;
•
promowanie wykorzystywania odnawialnych źródeł energii;
•
opracowanie
koncepcji
przestrzennej
dla
terenów cennych
przyrodniczo,
www.codex.pl
krajobrazowo
i
23
turystycznie.
Zakres zmian - Poprawa warunków i jakości życia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze
zamieszkania:
•
stworzenie systemu wspierania działalności Policji;
•
powołanie Komisariatu Miejskiego Policji;
•
stworzenie systemu monitoringu wizyjnego na terenie miasta;
•
stworzenie systemowych rozwiązań w zakresie segregacji i utylizacji odpadów komunalnych;
•
stworzenie systemu preferencji dla osób i podmiotów inwestujących w systemy wykorzystujące
odnawialne źródła ciepła;
•
stworzenie systemu zachęt proekologicznych dla mieszkańców i podmiotów gospodarczych;
•
pełne skanalizowanie gminy;
•
rozbudowa/budowa oczyszczalni ścieków dla Piaseczna;
•
stworzenie systemu preferencji wspierającego przedsiębiorców tworzących nowe miejsca pracy;
•
stworzenie efektywnego systemu aktywizacji zawodowej;
•
uruchomienie (budowa) Centrum Kultury w zrewitalizowanym centrum miasta;
•
uruchomienie (zaadaptowanie istniejącej infrastruktury) na Młodzieżowy Dom Kultury;
•
modernizacja istniejących szkół i niezbędna rozbudowa szkół podstawowych;
•
budowa szkoły w Józefosławiu;
•
zabezpieczenie lokali socjalnych dla osób zamieszkujących lokale komunalne w centrum miasta;
•
przyciągnięcie inwestorów z branży rozrywkowej i gastronomicznej do centrum miasta;
•
modernizacja i rozbudowa ulicy Puławskiej;
•
zagospodarowanie parku miejskiego (estrada letnia – amfiteatr, miejsca do aktywnego wypoczynku,
dwór na wyspie, skate park);
•
utworzenie „ośrodka zatrudnienia socjalnego”;
•
zwiększenie liczby lokali socjalnych (wykorzystanie istniejących nieruchomości oraz budowa
nowych);
•
uruchomienie schroniska dla bezdomnych;
•
budowa szpitala we współpracy z powiatem piaseczyńskim;
•
stworzenie ogólnodostępnego domu dziennego pobytu dla osób starszych niepełnosprawnych oraz
ofiar przemocy w rodzinie;
•
stworzenie ośrodka wsparcia dla osób uzależnionych (dzieci i młodzieży) ze świetlicą
socjoterapeutyczną;
•
powołanie gminnego ośrodka opiekuńczo – wychowawczego dla młodzieży niedostosowanej
społecznie, z klasami terapeutycznymi;
•
zabezpieczenie pomocy dla ofiar przemocy domowej;
•
dostosowywanie warunków architektonicznych w szkołach do potrzeb dzieci niepełnosprawnych – w
www.codex.pl
24
tempie 1 szkoła rocznie;
•
zlikwidowanie barier architektonicznych dla niepełnosprawnych na terenie gminy.
4.2. Strategi zrównoważonego rozwoju Miasta i Gminy Piaseczno
Jakość środowiska jest elementem bazowym zarówno dla poziomu życia mieszkańców jak i rozwoju
ważnych dla gminy dziedzin gospodarki. Dlatego realizacja celów gospodarczych nie może godzić w
trwałość zasobów środowiska, które decydują o walorach zamieszkania i wypoczynku. Podstawowe cele,
jakie powinny być osiągane w sferze środowiska przyrodniczo-kulturowego, to poszanowanie i odbudowa
zasobów naturalnego środowiska przyrodniczego, redukcja emisji zanieczyszczeń oraz stosowanie
proekologicznych technologii. Troska o środowisko przyrodniczo-kulturowe to również staranne planowanie
przestrzenne gminy.
Środowisko przyrodniczo – kulturowe rozpatrywane jest w dziedzinach:
•
zasoby naturalne
•
zasoby kulturowe
•
systemy proekologiczne
•
ekoświadomość
Cele strategiczne:
•
Wysoki poziom ekoświadomości mieszkańców
•
Czyste powietrze
•
Czyste wody gruntowe
•
Czyste gleby
•
Rozwinięta turystyka weekendowa
•
Zachowane walory krajobrazowe i zasoby dziedzictwa kulturowego gminy dla przyszłych pokoleń
•
Zrównoważony rozwój zabudowy powierzchni gminy
•
Maksymalne ograniczenie hałasu przy drogach tranzytowych
•
Różnorodne i atrakcyjne tereny zielone
Zakres tematyczny działu „Gospodarka”:
1. Obszary gospodarki gminy:
•
produkcja
•
budownictwo
•
rolnictwo i leśnictwo
•
otoczenie biznesu
•
atrakcyjność inwestycyjna
•
handel i usługi
•
turystyka
•
podmioty gospodarcze i gospodarka komunalna
•
struktura użytkowania przestrzeni
www.codex.pl
25
2. Infrastruktura techniczna:
•
komunikacja (drogownictwo, kolej, komunikacja publiczna, telekomunikacja, teletechnika)
•
wodociągi i kanalizacja
•
odprowadzanie i oczyszczanie ścieków
•
elektroenergetyka
•
gazownictwo
•
ogrzewnictwo
Cele strategiczne:
•
Udrożnienie układu komunikacyjnego na linii Warszawa – Góra Kalwaria i Konstancin-Jeziorna Piaseczno (do trasy krakowskiej i katowickiej)
•
Zrewitalizowanie centrum miasta Piaseczna
•
Uporządkowanie gospodarki komunalnej gminy
•
Dostosowanie poziomu rozwoju infrastruktury technicznej do zwiększającej się liczby mieszkańców i
inwestorów - koncentracja działań gminy na inwestycjach infrastrukturalnych (wodociągi i
kanalizacja, oczyszczalnia ścieków, sieć ciepłownicza)
•
Powiększenie udziału środków zewnętrznych w budżecie gminy dla finansowania działań w zakresie
rozwoju gospodarczego gminy
•
Uaktywnienie
działających
instytucji
okołobiznesowych
wspierających
Małe
i
Średnie
Przedsiębiorstwa (MŚP)
•
Uporządkowanie ładu przestrzennego gminy
•
Wykorzystanie zasobów przyrodniczych i kulturowych gminy pod kątem rozwoju turystyki i rekreacji (
rzeka Jeziorka, kolejka wąskotorowa, Las Chojnowski)
•
Ugruntowanie
wizerunku
gospodarczego
gminy
(rozwój
gminy
w
kierunku
budownictwa
mieszkaniowego oraz zróżnicowanej małej i średniej przedsiębiorczości, rozwój rekreacji i turystyki
weekendowej)
Analiza sfery społecznej gminy Piaseczno skoncentrowała się wokół następujących potrzeb społecznych:
•
zabezpieczenie materialne,
•
bezpieczeństwo,
•
schronienie,
•
rozwój ludzi,
•
zdrowie i życie,
•
wyżywienie,
•
rekreacja, wypoczynek,
•
tożsamość z gminą i miastem, ład przestrzenny,
•
poczucie użyteczności, uznanie, akceptacja,
•
swoboda i łatwość kontaktów przestrzennych,
•
kontakty społeczne, więź grupowa,
www.codex.pl
26
•
opieka,
•
kultura, poznanie i kreacja otoczenia,
•
wartości moralne i potrzeby religijne.
Cele strategiczne:
•
Zwiększenie poziomu poczucia bezpieczeństwa publicznego mieszkańców
•
Zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego
•
Zminimalizowanie bezrobocia i ograniczenie sfery ubóstwa w gminie
•
Zwiększenie stopnia zintegrowania mieszkańców
•
Zwiększenie pozazawodowej aktywności mieszkańców
•
Dostosowanie infrastruktury do potrzeb mieszkańców w zakresie działalności i aktywności kulturalnej
i sportowej
•
Dostosowanie infrastruktury oświatowej do potrzeb mieszkańców
•
Zrewitalizowanie centrum miasta
•
Zmniejszenie skali bezdomności w gminie
•
Zwiększenie dostępu do lecznictwa szpitalnego i specjalistycznego
•
Objęcie wsparciem osób będących w potrzebie (osoby starsze, niepełnosprawne, uzależnione)
•
Zwiększenie stopnia integracji społeczności lokalnej z osobami niepełnosprawnymi
Obszary zarządzania i potencjalne instrumenty wspomagające zarządzanie gminą:
1. Zarządzanie Urzędem Gminy
•
System zarządzania jakością (ISO 9000)
•
System zarządzania zasobami ludzkimi
•
Program generowania środków własnych gminy
2. Zarządzanie Gminą
•
Strategia zrównoważonego rozwoju
•
Audyt Zrównoważonego Rozwoju – wskaźnikowy system zarządzania
•
Audyt środowiskowy
•
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
•
Plan ogólny zagospodarowania przestrzennego
•
Plany szczegółowe zagospodarowania przestrzennego
•
System pozyskiwania środków zewnętrznych
•
Promocja miasta i system informacji (bank informacji, projektów)
•
Wieloletni plan inwestycyjny
•
Budżet zadaniowy
www.codex.pl
27
•
Plan operacyjny i branżowe programy rozwoju gminy
•
Porozumienia lokalne i instrumenty wsparcia (np. lokalne partnerstwo publiczno- prywatne, lokalne
fundusze – grantowy, poręczeń kredytowych, pożyczkowy)
Cele strategiczne:
•
Zarządzanie w Urzędzie Miasta i Gminy zgodne ze standardami Unii Europejskiej – Urząd przyjazny
dla mieszkańca
•
Sprawna realizacja zadań własnych gminy
•
Osiągnięcie wysokiego poziomu zadowolenia mieszkańców i inwestorów
•
Gmina Piaseczno liderem rozwoju powiatu piaseczyńskiego
•
Wykreowanie wyrazistego pozytywnego wizerunku gminy
•
Wysoka efektywność działania przedsiębiorstw z udziałem kapitału gminy
•
Kontrolowanie wielkości napływu nowych mieszkańców do gminy
•
Wykreowanie aktywnych instytucji wspierających działania gminy (Agencja Rozwoju Lokalnego,
Stowarzyszenie (Fundacja) Rozwoju, lokalne porozumienia).
4.3. Strategia Zrównoważanego Rozwoju Powiatu Piaseczyńskiego
Misją Starostwa Powiatu Piaseczyńskiego, obejmującego 6 gmin (Góra Kalwaria, Konstancin-Jeziorna,
Lesznowola, Piaseczno, Prażmów, Tarczyn) jest prowadzenie polityki równoważenia rozwoju społecznogospodarczego i przestrzennego powiatu w ramach złożonego układu osadniczego, jakim jest Obszar
Metropolitalny Warszawy - w celu poprawy warunków życia mieszkańców,
kształtowania ładu
przestrzennego oraz trwałego zachowania walorów przyrodniczych i kulturowych.
Przez rozwój zrównoważony rozumie się "taki rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje
proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi
przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości
zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego
pokolenia, jak i przyszłych pokoleń". (według ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo Ochrony Środowiska).
Ład przestrzenny oznacza "takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz
uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne, społecznogospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno-estetyczne". (według ustawy z dnia 27 marca
2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym)
Cele strategii
Jako strategiczne przyjmuje się cztery równorzędne cele:
A. POPRAWA STANU SANITARNEGO I WZMOCNIENIE KONDYCJI PRZYRODNICZEJ POWIATU
B. USPRAWNIENIE KOMUNIKACJ - ZBIOROWEJ I INDYWIDUALNEJ
C. ROZWÓJ REKREACJI I TURYSTYKI DLA MIESZKAŃCÓW POWIATU I WARSZAWY
www.codex.pl
28
D. ZAPEWNIENIE MIESZKAŃCOM DOSTĘPNOŚCI DO USŁUG PONADPODSTAWOWYCH ORAZ
WYSOKIEGO ICH STANDARDU
www.codex.pl
29
5. ANALIZA
Analizę oceny stanu środowiska Gminy Piaseczno przeprowadzono w oparciu o publikacje,
w tym raportu o stanie środowiska w Województwie Mazowieckim, opracowywane przez Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie oraz dane uzyskane w Urzędzie Gminy i Miasta Piaseczno.
Zostały wykorzystane także informacje z dostępnej bazy Państwowego Instytutu Geologicznego.
5.1. Aktualny stan środowiska
Gmina Piaseczno położona jest w centralnej części województwa mazowieckiego. Graniczy
z gminami: od wschodu - Konstancin-Jeziorna, od południa - Góra Kalwaria, Prażmów i Tarczyn, od
zachodu - Lesznowola i od północy na niewielkim odcinku z Warszawą. Siedziba władz gminy usytuowana
jest w części Śródmiejskiej miasta Piaseczno, przy północnej granicy gminy, w odległości 23 km od centrum
Warszawy. Zespół Piaseczyński stanowi obecnie przedłużenie południowego pasma zurbanizowanego
Warszawy, tworząc z nim ciągły układ zabudowy i jest największym zespołem miejskim w południowym
obszarze zurbanizowanym Obszaru Metropolitalnego Warszawy.
W ogólnej powierzchni gminy wynoszącej 12 814 ha, łącznie użytki rolne (grunty orne, sady, łąki,
pastwiska, grunty rolne zabudowane, grunty pod stawami i rowami) zajmują 7157 ha, czyli ok. 55,85 %
powierzchni całkowitej gminy. Lasy i grunty leśne położone na obszarze 3649 ha dają lesistość na poziomie
28,48 %. Grunty pod wodami (płynącymi – ciekami stojącymi – stawy i jeziora) zajmują powierzchnię 41 ha –
co stanowi 0,32 % powierzchni gminy.
W poniższej tabeli przedstawiono liczbę mieszkańców Gminy Piaseczno w latach 2004-2009. Widać,
że na przestrzeni tych kilku lat występuje znaczny wzrost liczby mieszkańców W 2009 gminę zamieszkiwało
36 720 kobiet i 33 247 mężczyzn.
Tabela 1. Liczba mieszkańców Gminy Piaseczno
Lata
Liczba
mieszkańców
2004
2005
2006
2007
2008
2009
59 435
61 525
63 828
66 230
68 137
69 967
Źródło: GUS, za 2009 rok dane Urzędu Miasta i Gminy Piaseczno.
www.codex.pl
30
5.1.1. Zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa
Gminy Piaseczno posiada niewiele gruntów pod wodami. Zajmuję one zaledwie 1,13 % gminy, w tym
wody stojące 5 ha, wody płynące 206 ha.
Wody podziemne
Cały obszar gminy Piaseczno położony jest w regionie mazowieckim, subregionie centralnym
(zgodnie z podziałem regionalnym wód podziemnych według B. Paczyńskiego). Poziomy wodonośne,
stanowiące
źródło
zaopatrzenia
w
wodę,
występują
w
utworach
czwartorzędowych
i trzeciorzędowych. Na terenie gminy dominuje użytkowe piętro wodonośne poziomu czwartorzędowego,
które powstało w wyniku działalności lądolodu oraz wód Wisły i jej dopływów. Użytkowy poziom
trzeciorzędowy występuje w okolicach Piaseczna i południowej części Zalesia Górnego. Zwierciadło wód
podziemnych obniża się w kierunku północno – wschodnim, w granicach rzędnych od 115 do 95 m. n.p.m.,
wyznaczając tym samym kierunek spływu wód.
Teren
gminy leży w
zasięgu
trzeciorzędowego
Głównego
Zbiornika
Wód Podziemnych
nr 215A, którego szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynoszą 145 m 3/d, a średnia głębokość ujęć wód
podziemnych wynosi 180 m. Poza tym wschodnie tereny gminy Piaseczno obejmujące miasto leżą w
zasięgu czwartorzędowego, dolinnego Głównego Zbiornika Wód Podziemnych nr 222. Zbiornik ten znajduje
się w ośrodku porowym. Jego szacunkowe zasoby dyspozycyjne wynoszą 617 m3/d, natomiast średnia
głębokość ujęć wód podziemnych wynosi 60 m.
Rysunek 1. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych
www.codex.pl
31
Tabela 2. Jakość wód podziemnych na terenie Gminy
Nr
Numer
punktu JCWPd
1712
81
Lokalizacja Stratygrafia
Piaseczno
Q
Rodzaj
wód
G
Klasa wód
2004
2005
2006
2007
III
III
III
III
Stratygrafia: Q – czwartorzęd, Klasa wód: III− wody zadowalającej jakości. G- gruntowe – wody płytkiego krążenia o
swobodnym zwierciadle wody Źródło: WIOS
Jakość wód podziemnych na przestrzeni lat nie zmieniła się. W 2007 roku były to nadal wody zadowalającej
jakości. W 2008 i 2009 r. nie prowadzono badań na terenie gminy Piaseczno.
Wody powierzchniowe
Cały teren gminy należy do II-go rzędowej zlewni rzeki Jeziorki, będącej dopływem Wisły. Główną
rzeką przepływającą przez teren gminy Piaseczno jest Jeziorka wraz z dopływami: Głoskówką (lewostronny)
oraz rzeką Małą (prawostronny).
Na terenie gminy Piaseczno długość cieków wynosi łącznie 30,150 km, w tym regulowanych jest
4,730 km (16 %). Na obszarze tym istnieje 5 kanałów o łącznej długości 15,449 km. Najdłuższa rzeka
płynąca przez teren gminy – Jeziorka, nie jest w ogóle uregulowana.
www.codex.pl
32
Tabela 3. Ocena jakości wód powierzchniowych przez WIOŚ w roku 2008
Klasyfikacja wskaźników i elementów jakości wód
ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE
Substancje
szczególni
e
szkodliwe-
Makrofity
(makrofitowy
indeks
rzeczny
MIR)
Fitobentos
(wskaźnik
okrzemkowy IO)
1/
Ppk zamyka jcw (T/N)
N
N
N
N
1.
Stan
2. Warunki tlenowe
fizyczny
3. Zasolenie
syntetyczn
e
czne
OWO
Przewodność
20o
Substancje
rozpuszcz.
Siarczany
Chlorki
Odczyn pH
Azot amonowy
Azot Kjeldahla
Azot azotanowy
Azot ogólny
Fosfor ogólny
III
I
I
poniżej
stanu
dobrego
II
I
I
I
I
I
I
poniżej
stanu
dobrego
II
II
II
stan poniżej
dobrego
DOBRY
III
I
I
II
poniżej
stanu
dobrego
I
II
I
I
I
I
poniżej
stanu
dobrego
II
II
II
stan poniżej
dobrego
DOBRY
w
BZT5
Tlen
rozpuszczony
Zawiesina ogólna
III
niesyntety
Temperatura
III
i
Klasa
elementów
biologicznych
Jeziorka
Jezio od KraskiPL01S0701_ powyżej
19
rka do Rowu1111
Piaseczna
Jeziorki
Jeziorka
Jezio od KraskiPL01S0701_ poniżej
1
19
rka do Rowu1112
Piaseczna
Jeziorki
1
Silnie zmieniona lub sztuczna jcw (T/N)
Typ abiotyczny
Kod ppk
Nazwa jcw
Nazwa rzeki
Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego
L
p
ELEMENTY BIOLOGICZNE
specyficzn
Klasa
elementów e
fizykochemi zanieczysz
cznych (1-5)
czenia
4.
Zakwasz 5. Substancje biogenne
enie
Stan chemiczny w obu punktach jest dobry, natomiast potencjał ekologiczny umiarkowany.
Tabela 4. Zestawienie ocen jakości wód płynących będących środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych w 2008 r.
Nazwa punktu
Rzeka
pomiarowo
kontrolnego
Głoskówka
Km
– biegu
rzeki
Wyniki pomiarów wskaźników i substancji, które zadecydowały o
Klasa
ogólna
Głosków-most
Azotyny
na drodze
Piaseczno-
jakości rzek w poszczególnych punktach pomiarowych
Nazwa
Stężenie
Jednostka
Średnioroczne Maksymalne minimalne
wskaźnika
1,0
non
Runów
Fosfor
mg NH2/l
0,1
0,223
0,016
ogólny
mg PO4/l
0,96
2,17
0,199
Chlor całk.
mg HOCl/l
0,015
0,015
0,015
poz.
Wody w rzece Głoskówce znajdują się poza jakąkolwiek klasyfikacją ze względu na zawartość w
wodzie azotynów, fosforu ogólnego oraz chloru całkowitego.
Zbiorniki wodne
Na terenie gminy nie ma naturalnych zbiorników wód przekraczających powierzchnię 1 ha.
Charakterystyczną cechą gminy jest występowanie dużej ilości stawów. Większość z nich to stawy rybne,
użytkowane gospodarczo. Niektóre pełnią funkcje turystyczne, jak na przykład staw zlokalizowany powyżej
Zalesia Górnego (Żabieniec), który jest licznie odwiedzany w sezonie wiosenno – letnim nie tylko przez
mieszkańców gminy i powiatu, ale także przez warszawiaków. Największe pod względem powierzchniowym
są stawy w Żabieńcu (łącznie 9 stawów), Głoskowie (łącznie 9 stawów) i Szczakach (łącznie 4 stawy).
Gospodarka wodno – ściekowa
Wodociągi
Na terenie miasta eksploatacją źródeł wody i sieci wodociągowej zajmuje się dwóch operatorów:
PWiK Piaseczno i ELMAR. W zasięgu obsługi firmy PWiK Piaseczno znajduje się część miasta od granicy
z Warszawą i gminą Lesznowola do linii kolejowej Warszawa – Radom. Tereny miasta położone na zachód
od linii kolejowej (Zalesie Dolne) oraz teren Chyliczek są zaopatrywane w wodę z wodociągów
eksploatowanych przez ELMAR. PWiK Piaseczno dostarcza wodę kupowaną od MPWiK S.A. Warszawa z
centralnego układu wodociągowego Warszawy. Aktualnie jest to Q maxh=408m3/h wody pobierane z magistrali
d500mm
w ul. Puławskiej.
Sieć wodociągowa eksploatowana przez AQUARIUS obejmuje w swoim zakresie:
•
z magistrale
- 1,71km
•
z przewody rozdzielcze - 28,44km
•
z przyłącza
- 18,50km (2.965 sztuk)
www.codex.pl
34
Na terenie miasta ELMAR dostarcza wodę z własnych wodociągów: „Zalesie Dolne” dla Zalesia
Dolnego i z wodociągu „Siedliska” dla Chyliczek. Wydajność SUW „Zalesie Dolne” w ostatnich latach była
niewystarczająca. W 2004 roku prowadzona była rozbudowa tej stacji do wydajności Q maxh=210m3/h.
Sieć wodociągowa eksploatowana przez ELMAR na terenie Zalesia Dolnego ma długość – 78,57km,
przyłącza – 46,87km (2478 szt.) a na terenie Chyliczek ma długość – 13,47km, przyłącza – 5,51km
(347 szt.). Na terenie miasta z wodociągów korzysta obecnie około 95% mieszkańców.
Tabela 5. Informacje na temat urządzeń sieciowych - wodociągów w latach 2006 – 2009
Wyszczególnienie
Jednostka
miary
km
długość czynnej sieci rozdzielczej
połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego
szt.
zamieszkania
woda dostarczona gospodarstwom
tys. m3
domowym
ludność korzystająca z sieci
osoba
wodociągowej w miastach
ludność korzystająca z sieci
osoba
wodociągowej
korzystający z instalacji w miastach w %
%
ogółu ludności miast
Źródło: GUS, dane za 2009 Urząd Gminy Piaseczno
2006
2007
2008
2009
461,7
462,9
499,8
502,4
12 122
12 532
16 628
16 723
2 873,1
2 901,3
3 155,8
2 974,8
31 151
32 022
37 491
38 552
51 733
53 913
61 845
63 597
81,1
81,4
90,8
90,9
W ciągu lat 2006-2009 długość sieci wodociągowej wrosła nieznacznie, tylko o 0,3 km
a procent zwodociągowanych mieszkańców wyniósł 80,8 % w 2008 r.
Kanalizacja
Tabela 6. Informacje na temat urządzeń sieciowych - kanalizacji w latach 2006 – 2009
Wyszczególnienie
długość czynnej sieci kanalizacyjnej
połączenia
prowadzące
do
budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
ścieki odprowadzane
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w
miastach
ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
korzystający z instalacji w miastach w % ogółu
ludności miast
Źródło: GUS
Jednostka miary
2006
2007
2008
2009
km
164,5
216,6
255,9
334,9
szt.
5 357
6 508
7 494
8 098
tys. m3
3 149,6
3 150,8
2 553,0
2 557,2
osoba
23 932
25 480
33 691
35 510
osoba
30 581
34 132
43 032
45 722
%
47,9
51,5
63,3
65,3
www.codex.pl
35
Tabela 7. Dane charakterystyczne dla gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi w Gminie
Jednostka
Wyszczególnienie
Rok
2007
2008
2009
3 150,8
2 553,0
2 557,2
4 517
4 194
4 120
3 550
3 480
-
309
340
3 292
62 514
462 198
94 161
227 022
8 437
47 436
327 420
74 674
104 834
7 824
25 265
155 831
23 978
24 693
2 602
2 301
2 721
2 403
1 989
1 486
1 825
101
0
27
3
0
0
miary
Ścieki oczyszczane
Odprowadzane ogółem
Oczyszczane łącznie z wodami infiltracyjnymi
i ściekami dowożonymi
Oczyszczane biologicznie
Oczyszczane z podwyższonym usuwaniem
dm3/rok
biogenów
Ładunki zanieczyszczeń w ściekach po oczyszczeniu
BZT5
ChZT
Zawiesina
kg/rok
Azot ogólny
Fosfor ogólny
Osady wytworzone w ciągu roku
Ogółem
Stosowane do rekultywacji terenów, w tym
t
gruntów na cele rolne
Składowane razem
Magazynowane czasowo
Źródło: GUS
5.1.2. Powierzchnia ziemi i gleba
Gmina Piaseczno położona jest w obrębie Równiny Warszawskiej, która stanowi zdenudowaną
powierzchnie akumulacji lodowcowej. Równina Warszawska ciągnie się po lewej stronie Doliny Środkowej
Wisły od Warszawy na północy po dolinę Pilicy na południu i zajmuje obszar około 1120 km2. Położona jest
ona powyżej 100 m n.p.m i opada 20-30 m skarpą ku dolinie Wisły. Od zachodu obniża się ku Równinie
Łowicko-Błońskiej i sąsiaduje z Wysoczyzną Rawską (granice z tymi rejonami są niewyraźne).
W gminie Piaseczno występują następujące formy rzeźby terenu o następującym pochodzeniu:
•
formy pochodzenia lodowcowego: wysoczyzna morenowa płaska z licznymi pagórkami moren
czołowych, formy utworzone w strefie martwego lodu jak pagórki moren martwego lodu, wytopiska i
zagłębienia po martwym lodzie,
•
formy pochodzenia wodnolodowcowego: równiny sandrowe i wodnolodowcowe, pagórki akumulacji
szczelinowej, kemy i plateau kemowe, równiny zastoiskowe,
•
formy pochodzenia eolicznego: równiny piasków przewianych, wydmy i wyodrębniające się spośród
nich zagłębienia deflacyjne,
•
formy pochodzenia rzecznego: dna dolin rzecznych, równiny torfowe, poziomy tarasów rzecznych,
Pod względem geologicznym, obszar gminy Piaseczno położony jest w obrębie tzw. Niecki
Warszawskiej, jednostki tektonicznej w obejmującej najgłębszą część Niecki Brzeżnej (tzw. synklinorium
brzeżne).
Niecka
Brzeżna
zbudowana
jest
z
osadów
paleozoiku,
www.codex.pl
mezozoiku
36
i trzeciorzędu, pokrytych utworami czwartorzędowymi. Nieckę Warszawska graniczy na północy
z Niecką Pomorską, a na południu z Niecką Lubelską wzdłuż uskoku: Nowe Miasto – Grójec. Nieckę
Warszawską tworzą utwory kredowe, a wypełniają osady trzeciorzędu i czwartorzędu.
Utwory trzeciorzędu na tym obszarze podzielone zostały na osady zaliczane są do neogenu
i paleogenu. Paleogen reprezentowany jest przez piaski, mułki, iły i zlepieńce, a także margle i iły margliste.
Neogen natomiast reprezentowany jest przez piaski, mułki i iły, na których na głębokości około 20 m p.p.m.
leżą iły pstre, mułki i piaski poprzedzielane poziomymi pasmami piasków.
Profil czwartorzędu został ukształtowany przez złożone procesy sedymentacji w okresie glacjałów
i interglacjałów. Najstarsze utwory czwartorzędowe leżące na utworach trzeciorzędowych to piaski ze
żwirami
poprzedzielane
warstwami
mułków.
Powyżej,
na
wysokości
Wólki
Prackiej
i
Runowa
w zachodniej części gminy, znajdują się piaski oraz piaski rzeczne ze żwirami interglacjału kromerskiego,
występujące około 60 – 80 m n.p.m.
U schyłku plejstocenu i w holocenie, w wyniku procesów eolicznych, na terenie gminy wykształciły
się także liczne piaski eoliczne w wydmach (przeważają małe powierzchnie), zwłaszcza we wschodniej
części, m.in. w okolicach Piaseczna, Pilawy i Zalesia Górnego.
Złoża
Znaczenie surowcowe na obszarze gminy Piaseczno mają iły zastoiskowe i mułki zastoiskowe, w
mniejszym stopniu torfy. Obecnie jednak, żadne ze złóż nie jest eksploatowane.
Zastoiskowe osady iłowo – mułkowe, które są w Polsce najważniejszym źródłem surowców ceramiki
budowlanej, znane są głównie z rejonu Chylic. Wydobycie surowca ze złoża „Chylice” prowadzone było
bezprawnie, bez wymaganej dokumentacji. Obecnie jest ono wyeksploatowane. Kopalnia i cegielnia, które
odbierały materiał, zakończyły działalność w 1993 roku. Brak jest perspektyw ponownego zagospodarowania
złoża z następujących powodów: zła jakość surowca, wyczerpane zasoby, przeznaczenie terenu pod
zabudowę.
Na obszarze gminy udokumentowano ponadto dwa złoża iłów zastoiskowych do produkcji ceramiki
budowlanej: „Gołków” i „Gołków I”. Złoże „Gołków” udokumentowano w 1961 roku w kategorii A+B nie jest
już eksploatowane. Złoże „Gołków I” udokumentowano w 1979 roku. Eksploatacja złoża została przerwana,
z
powodów
ekonomicznych,
w
1990
roku.
Zasoby
pozostałe
w
złożu
wynoszą
65 tyś. m i najprawdopodobniej nie zostaną już wydobyte.
3
Torfy na omawianym obszarze występują m.in. w dolinie Jeziorki oraz w okolicach Chojnowa, na
terenie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Zasoby pozabilansowe borowiny w części złoża
o miąższości 1,5 m wynoszą 169 tyś. m3. Torf ten nie nadaje się do celów leczniczych.
Obecnie na terenie gminy udokumentowane jest złoże wód mineralnych położone również na terenie
gminy Konstancin Jeziorna.
www.codex.pl
37
Gleby
W gminie Piaseczno przeważają gleby lekkie wytworzone z piasków luźnych lub słabo gliniastych o
średniej wartości rolniczej. Należą do kompleksów żytnio-ziemniaczanych. Nieco lepsze gleby występują w
rejonie Siedlisk - Chylic - Jazgarzewa - Pęcher - Ustanówka. Są to gleby pylaste i pylasto piaszczyste
pochodzenia fluwioglacjalnego wykształcone na rozmytym podłożu moreny górnej. Jedynie w dolinie Jeziorki
i jej dopływów występują gleby pochodzenia hydrom orficznego tj. gleby ukształtowane w warunkach
trwałego lub okresowego nadmiernego uwilgotnienia. W zależności od stopnia uwilgotnienia terenu
i charakteru wód proces bagienny działa w różnym natężeniu stąd różne typy gleb hydromorficznych. Tu
mamy do czynienia z glebami murszowo-mineralnymi.
Na terenie gminy dominują gleby bielicowe, brunatne oraz mady (w dolinach rzek). Na terenie miasta
Piaseczna występują gleby typu antropogenicznego. Charakteryzują się one zniekształconym profilem
glebowym oraz zmianą składu chemicznego.
Na terenie gminy Piaseczno dominują gleby gruntów ornych i sadów należące do klasy IV i V (51,6
% ogólnej powierzchni gruntów rolnych). Są to gleby średnie, bądź słabe. Gleby klasy II i III zajmują tylko
11,42 % ogólnej powierzchni gruntów rolnych w gminie. Brak jest gleb klasy I.
Tabela 8.Zestawienie klasyfikacji gruntów ornych i sadów na terenie gminy
Klasa bonitacyjna gruntów ornych i sadów
Typ wskaźnika
Powierzchnia ha
Udział
powierzchni
gminy (%)
Udział w powierzchni
gruntów rolnych (%)
I
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
-
1,08
68,54
545,40
984,17
749,79
1004,46
338,99
-
-
0,53
4,25
7,67
5,84
8,14
2,64
-
0,02
1,27
10,13
18,28
13,92
19,40
6,29
Tabela 9. Zestawienie klasyfikacyjne gruntów łąk i pastwisk na terenie gminy.
Klasa bonitacyjna gruntów łąk i pastwisk
Typ wskaźnika
Powierzchnia ha
Udział
powierzchni
gminy (%)
Udział w powierzchni
gruntów rolnych (%)
I
II
III
IV
V
VI
-
-
129,04
453,46
149,16
15,35
-
-
1,00
3,53
1,16
0,11
-
-
2,39
8,42
2,77
0,28
Gleby należące do klasy bonitacyjnej IIIa, IIIb lub IVa występują sporadycznie w okolicach
miejscowości Chojnów – Orzeszyn, Łbisk, Pęcherów, Gołkowa i Baszkówki.
www.codex.pl
38
Tabela 10. Zawartość metali ciężkich w glebach na terenie gminy
W glebach na terenie gminy, stopień zanieczyszczenia metalami ciężkimi, kształtuje się na poziomie
zawartości naturalnej tych pierwiastków.
5.1.3. Powietrze
Klimat
Teren gminy Piaseczno, zgodnie z podziałem Polski na regiony klimatyczne według
W. Okołowicza (1979), położony jest w regionie mazowiecko - podlaskim. Klimat na tym obszarze posiada
cechy klimatu przejściowego, z przewagą cech kontynentalnych. Omawiany obszar charakteryzuje się
średnią roczną temperaturą w granicach 7,0 0C - 8,1 0C oraz niskim poziomem opadów atmosferycznych:
500 – 550 mm rocznie. Teren gminy należy do obszarów gdzie występuje deficyt wody opadowej. Wpływ
cech kontynentalnych wpływa na podwyższenie amplitudy temperatury. W efekcie wahania temperatury są
wysokie i sięgają nawet 230C. Niski poziom opadów powoduje w okresie wegetacji roślin znaczny deficyt
wilgoci. Wilgotność powietrza wynosi około 80%. Natomiast pokrywa śnieżna zalega na tym terenie przez
około 50 - 60 dni.
Zanieczyszczenia komunikacyjne
Zanieczyszczenia komunikacyjne powstają w wyniku eksploatacji dróg przez pojazdy mechaniczne.
Główne składniki spalin to tlenki węgla i tlenki azotu.
Prawdopodobieństwo
występowania
emisji
zanieczyszczeń
ze
źródeł
komunikacyjnych
dotyczy
ewentualnych obszarów przyległych do dróg:
1) nr 79 Warszawa – Piaseczno – Góra Kalwaria (samochody ciężarowe i osobowe),
2) nr 721 Lesznowola – Piaseczno – Konstancin – Jeziorna (samochody ciężarowe i osobowe),
3) nr 722 Piaseczno – Grójec (samochody ciężarowe i osobowe),
4) ul. Wojska Polskiego (samochody osobowe),
5) ul. Kościuszki (samochody osobowe).
www.codex.pl
39
Niska emisja
Niska emisja jest to emisja pyłów i szkodliwych gazów pochodząca z domowych pieców grzewczych
i lokalnych kotłowni węglowych, w których spalanie węgla odbywa się w nieefektywny sposób.
W celu ograniczenia emisji niskiej propagowane są systemy alternatywnego ogrzewania gospodarstw. W
poniższej tabeli przedstawiono zestawienie parametrów kotłów i paliw dla indywidualnych gospodarstw
domowych oraz szacunkowy procent redukcji emisji w przypadku ich zastosowania.
Tabela 11. Parametry kotłów i paliw dla indywidualnych gospodarstw domowych
Jednostka
Stare
węglowe
Tradycyjne
węglowe
nowoczesne
Węglowe
retortowe
Ekologiczne
Gazowe
Olejowe
Elektryczne
Wskaźnik
emisji
pyłu
[g/GJ]
404,1
65
32
50
0,5
3,7
0
[%]
-
83,75
92
87,5
99,75
98,75
100
ogółem
Redukcja
emisji
Źródło: Program Ochrony Powietrza dla Miasta Leszna- Projekt, Opole 2008
Ocena jakości powietrza w gminie
Na obszarze gminy Piaseczno nie prowadzi się pomiarów w zakresie czystości powietrza.
Monitoring jakości powietrza prowadzony jest w celu określenia stężenia substancji zanieczyszczających. W
ciągu ostatnich kilku lat zauważono, że poziom zanieczyszczeń atmosfery ustabilizował się i generalnie nie
są przekraczane dopuszczalne poziomy stężeń.
Gmina Piaseczno została przydzielona do strefy powiatu piaseczyńskiego.
Stężenie zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym na obszarze Gminy jest związane ze stopniem
koncentracji źródeł emisji zanieczyszczeń i wielkością emisji, warunkami rozprzestrzeniania się
zanieczyszczeń oraz wpływem zanieczyszczeń pochodzących spoza gminy.
Ocena stanu zanieczyszczenia powietrza wykonywana jest w oparciu o wyniki badań
monitoringowych prowadzonych w punktach pomiaru zanieczyszczeń powietrza oraz poprzez wykorzystanie
wyników badań z innych stref.
Strefa powiatu piaseczyńskiego, na obszarze której leży Gmina Piaseczno w ocenie za rok 2008,
została zaliczona do klasy C wg kryteriów dla ochrony zdrowia poziomów dopuszczalnych ze względu na pył
PM10. Zakwalifikowanie strefy do klasy C ze względu na przekroczenia poziomu dopuszczalnego dla pyłu
PM10 nastąpiło z powodu przekroczenia dopuszczalnej krotności przekroczeń dla stężeń 24 – godzinnych.
Nie są przekraczane stężenia średnie dla roku. Poziomy docelowe dla tej strefy wykazują przekroczenia w
zakresie BaP (PM10) oraz dla strefy mazowieckiej O3.
Wynikowe klasy w strefie powiat piaseczyński dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w
ocenie rocznej za rok 2009 dokonanej z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych w celu ochrony zdrowia
przedstawia tabela 12.
www.codex.pl
40
Tabela 12. Klasyfikacja strefy powiatu piaseczyńskiego dla kryterium ochrony środowiska
Nazwa strefy
Symbol klasy wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru całej strefy
SO2
NO2
PM10 Kadm Arsen Nikiel
BaP
Pb
C6H6
CO
O3
Powiat piaseczyński
Źródło: WIOS
Klasy
wynikowe
A
A
w
C
oparciu
A
o
A
kryteria
A
określone
C
dla
A
A
ochrony
A
zdrowia
C
ludzkiego
W wyniku oceny przeprowadzonej dla 2009 roku:
•
dla ozonu, wyznaczono strefę mazowiecką pod kątem ochrony zdrowia zaliczono do klasy C, co
oznacza, że na terenie strefy został przekroczony poziom docelowy i poziom celu długoterminowego
dla rozpatrywanej substancji,
•
dla pyłu PM10 oraz BaP strefę powiatu piaseczyńskiego pod kątem ochrony zdrowia zaliczono do
klasy C,
•
dla pozostałych zanieczyszczeń strefę pod kątem ochrony zdrowia zaliczono do klasy A.
Tabela 13. Klasyfikacja strefy powiatu piaseczyńskiego dla kryterium ochrony roślin.
Symbol klasyfikacji wynikowej dla poszczególnych zanieczyszczeń dla obszaru strefy
SO2
NOx
O3
A
A
C
Źródło: WIOS
W wyniku oceny przeprowadzonej dla 2009 roku:
•
dla ozonu, wyznaczono strefę mazowiecką pod kątem ochrony roślin zaliczono do klasy C, co
oznacza, że na terenie strefy został przekroczony poziom celu długoterminowego dla rozpatrywanej
substancji,
•
dla dwutlenku siarki i tlenków azotu strefę od kątem ochrony roślin zaliczono do klasy A.
Źródło: WIOS
W związku z tym iż na terenie gminy nastąpiły przekroczenia substancji w powietrzu
i strefa została zaliczona do klasy C, należało sporządzić Programu Ochrony Powietrza. Przyjęty został on
uchwałą nr 234/08 sejmiku województwa mazowieckiego z dnia 17 listopada 2008r. na podstawie ustawy z
dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z zm.). Program
określa niezbędny zakres działań naprawczych potrzebny do przywrócenia poziomów dopuszczalnych pyłu
zawieszonego.
5.1.4. Zasoby przyrody, formy ochrony przyrody
Gmina Piaseczno jest jedną z najbardziej zalesionych gmin wchodzących w obszar podmiejski
Warszawy. Grunty leśne zajmują 3 795 ha, co stanowi 30 % powierzchni ogólnej (przeciętna powierzchnia
lasów i gruntów leśnych na terenie powiatu piaseczyńskiego wynosi około 20% powierzchni ogólnej, a
średnia krajowa 28%). Na terenie gminy rezerwaty zajmują 104,06 ha (0,81 % powierzchni gminy).
Najbardziej zalesiona jest południowo – wschodnia część gminy. Większość lasów (niemalże
90 %) leży w obrębie Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Tereny leśne na terenie gminy są
www.codex.pl
41
nadzorowane przez Nadleśnictwo Chojnów.
Kompleksy leśne na terenie gminy obejmują głównie tereny południowe i południowo – wschodnie,
należące do Chojnowskiego Parku Krajobrazowego. Lasy skupione są na obszarach:
•
pas: Wólka Pracka – Złotokłos,
•
pas: Wólka Pęcherska – Grochowa,
•
pas: Piskórka – Zalesie Górne,
pas: Żabieniec – Jastrzębie - Zalesie Górne – Wilczynek – Nowinki (z wyłączeniem Orzeszyna
i Chojnowa).
Formy ochrony przyrody
Rezerwaty
Na terenie gminy znajduje się pięć rezerwatów przyrody. Są to "Biele Chojnowskie" - rezerwat typu
florystycznego i cztery rezerwaty leśne: "Chojnów", "Las Pęcherski", "Pilawski Grąd" i "Uroczysko Stephana".
Biele Chojnowskie pow. 14,1 ha leżą w pobliżu wsi Wólka Pęcherska. Rezerwat przecina droga
Piaseczno - Grójec; typ florystyczny. Obejmują obszar leśny w dolinie rzeki Jeziorki i przyległe wyżej tereny.
Chronią występujący wyspowo wiciokrzew pomorski oraz fragmenty naturalnego lasu łęgowego.
Chojnów pow.12,1 ha utworzony w 1979 r. ; usytuowany jest 600 m na wschód od szosy Piaseczno Góra Kalwaria; typ leśny. Głównym celem ustanowienia rezerwatu jest zachowanie lasu grądowego dębowograbowego osiągającego wiek 160 - 170 lat. Rezerwat wyróżnia się w krajobrazie leśnym jako pozostałość
naturalnej szaty roślinnej. Dzięki zachowaniu starego drzewostanu są tu dobre warunki gniazdowania dla
wielu gatunków ptaków. Na szczególną uwagę zasługuje obecność w runie chronionej lilii złoto głów.
Las Pęcherski pow. 15 ha, położony w Uroczysku Pęchery, granica rezerwatu biegnie wzdłuż drogi
gruntowej łączącej wieś Grochowa z szosą Jazgarzew - Grójec; typ leśny. Rezerwat chroni zbliżone do
naturalnych zespoły grądowe uzupełniane przez bór mieszany z 120 - 150-letnią sosną. Wyróżnia się
różnorodnością gatunków drzew, krzewów i runa.
Pilawski Grąd pow. 4 ha, leży po wschodniej stronie drogi łączącej wieś Orzeszyn z szosą
Piaseczno - Góra Kalwaria; typ leśny. Utworzony dla zachowania naturalnych drzewostanów grądowych
z pomnikowymi okazami dębów szypułkowych. Na uwagę zasługują pojedyncze okazy buka pospolitego.
Uroczysko Stephana pow. 59,2 ha, zajmuje centralną część Uroczyska Chojnów pomiędzy szosą
Piaseczno - Góra Kalwaria i łączącą ją z Zalesiem Górnym szosą oraz stawami rybnymi, tworzącymi zalew
w dolinie rzeki Zielonej; typ leśny. Obejmuje ochroną zespoły borów mieszanych z przewagą sosny, dębu
szypułkowego, lipy, brzozy oraz grądów wysokich. W rezerwacie zwraca uwagę bogactwo krzewów takich
jak leszczyna, jarzębina, trzmielina, kruszyna, jabłoń płonka. Wśród roślin spotkać tu można widłaki, orliki,
lilię złotogłów i dzwonka brzoskwiniowego. Nazwa rezerwatu pochodzi od nazwiska leśnika, Węgra z
pochodzenia, Wiktora Stephana, który na przeł. XIX i XX w. zarządzał Lasami Kabackimi i Lasami
Chojnowskimi, prowadząc tu wzorową gospodarkę.
www.codex.pl
42
Chojnowski Park Krajobrazowy
Chojnowski Park Krajobrazowy powołany 1 czerwca 1993 roku przez
Wojewodę Warszawskiego, oparty jest o kompleks Lasów Chojnowskich i stanowi
ostoję różnorodnej fauny i flory Mazowsza. Jest on chroniony nie tylko ze względu
na wartości przyrodnicze, ale także historyczne i kulturowe. Celem utworzenia
Parku Krajobrazowego jest zachowanie, popularyzacja i upowszechnianie tych
wartości w warunkach racjonalnego gospodarowania.
Kompleks Lasów Chojnowskich jest dużym, lecz rozczłonowanym
obszarem, stanowiącym jednak jedną przyrodniczą całość. Z uwagi na dość żyzne, mimo iż lekkie
piaszczyste i piaszczysto - gliniaste gleby, występują tu drzewostany liściaste i mieszane. Obok borów
świeżych i przeważających borów mieszanych są tu także zbiorowiska leśne o charakterze grądowym i
łęgowym. Wśród drzew liściastych dominują: dąb szypułkowy, grab pospolity, brzoza brodawkowata, topola,
osika, olsza czarna, rzadziej lipa drobnolistna, jesion wyniosły, wiąz szypułkowy i buk zwyczajny, natomiast
wśród drzew iglastych przeważa sosna zwyczajna, miejscami uzupełniona przez świerk pospolity i modrzew
europejski. Najcenniejsze fragmenty lasów zostały objęte ochroną rezerwatową, a stare i okazałe drzewa
uznano za pomniki przyrody.
Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu
Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu utworzony został dnia 29 sierpnia 1997 roku, na mocy
Rozporządzenia Wojewody Warszawskiego (Rozporządzenie nr 43 poz. 149 z późniejszymi zmianami),
w celu powiązania terenów cennych pod względem przyrodniczym, w sieć obszarów chronionych. Stanowi
on korytarz ekologiczny wokół aglomeracji warszawskiej. Obszar ten obejmuje swoja powierzchnią 45 gmin,
w tym gminę Piaseczno (4 694 ha).
Powierzchnia Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wynosi około 20 000 ha
i zajmowana jest przez tereny leśne, łąki, obszary użytkowane rolniczo oraz tereny zurbanizowane z
zielenią urządzoną.
W obrębie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu wyróżniono także obszary należące do
stery szczególnej ochrony ekologicznej i ochrony urbanistycznej obejmującej wybrane tereny miast i wsi oraz
obszary o wzmożonym naporze urbanizacyjnym, posiadające szczególne wartości przyrodnicze Są to:
•
strefa szczególnej ochrony ekologicznej: taras zalewowy Jeziorki.
•
strefę ochrony urbanistycznej: Zalesie Górne, Zalesie Dolne, Złotokłos.
Zagospodarowanie
terenów
Warszawskiego
Obszaru
Chronionego
Krajobrazu
WOChK,
ograniczone jest Rozporządzeniem nr 117 Wojewody Mazowieckiego z dnia 3 sierpnia 2000 r.
(Dz.U. Woj. Maz. nr 93, poz. 911), które zawiera zakazy, nakazy, ograniczenia i zalecenia dla terenu
objętego
ochroną,
w
odniesieniu
do
lasów,
wód,
jak
również
w
zakresie
zmian
krajobrazu
i powierzchni ziemi oraz lokalizacji inwestycji (znaczących źródeł zanieczyszczeń).
www.codex.pl
43
Zespół Przyrodniczo - Krajobrazowy „Górki Szymona”
Górki Szymona to atrakcyjny zespół przyrodniczo-krajobrazowy położony w Piasecznie. Na plaży
wokół sztucznych zalewów i rzeki Jeziorki, wśród piaszczystych wydm i pięknie zachowanego drzewostanu
na piknikach, spacerach i łowieniu ryb wolny czas spędzają nie tylko mieszkańcy Piaseczna. Utworzony
został Rozporządzeniem nr 186 Wojewody Mazowieckiego z dnia 11 maja 2001 r. Aktualizowany
Rozporządzeniem nr 1 wojewody Mazowieckiego z dnia 9 stycznia 2006 r. W sprawie zespołu przyrodniczo
– krajobrazowego „Górki Szymona. Powierzchnia wynosi 9,87 ha, położony jest w rejonie ul. Sosnowej i al.
Brzóz na terenie Zalesia Dolnego. Ustanowiony został celem ochrony fragmentów krajobrazu naturalnego
pagórków wydmowych w postaci rozczłonkowanych wałów o nieregularnym kształcie, stanowiących w
okolicznym krajobrazie formy dominujące, porośnięte dorodnymi okazami drzew (w tym dębów i sosny
pospolitej).
Dolina Jeziorki
Dolina rzeki Jeziorki jest ważnym elementem przyrodniczym. Wraz z dopływami tworzy powiązanie
przyrodnicze o zasięgu regionalnym. Meandrujące koryto rzeki, z bujnie porośniętymi brzegami sprawia, że
krajobraz przedstawia się wyjątkowo malowniczo. W projekcie jest utworzenie rezerwatu Dolina Jeziorki o
krajobrazowym typie, w którym chronione będzie naturalnie ukształtowane koryto z pasmem roślinności
nadbrzeżnej i wodnej.
Jeziorka (dawniej Jeziorna lub Jeziora), w dolnym biegu nazywana Piaseczną i Wilanówką jest
lewym dopływem Wisły o długości 66,3 km i powierzchni dorzecza 975 km2 (liczone wraz
z górnym biegiem rzeki Czarnej, włączonej do dorzecza Jeziorki w 1973 r.). płynie z Wysoczyzny Rawskiej
przez Równinę Warszawską do Doliny Środkowej Wisły. Źródła rzeki znajdują się na wysokości 188 m n.p.m.
w pobliżu wsi Huta Lutkowska, na południe od Mszczonowa. Jeziorka w górnym biegu płynie w wąskiej
dolinie, zajętej przez łąki i pastwiska, która po kilkunastu kilometrach rozszerza się, a w jej dnie
zlokalizowano kompleksy dawnych stawów. Po przyjęciu z prawej strony Kraski rzeka zmienia bieg z
równoleżnikowego na południkowy, a poniżej ujścia Tarczynki (największy lewy dopływ) płynie na północny
wschód.
Użytki ekologiczne
Wola Gołkowska użytek nr 575 – jest to zbiornik wodny z terenem przyległym o powierzchni 1,6 ha
w zabytkowym parku dworskim, utworzony na podstawie Rozporządzenia Nr 72 Wojewody Mazowieckiego
z dnia 8 lipca 2005 r. w sprawie użytków ekologicznych.
Pomniki przyrody
Na terenie gminy Piaseczno zarejestrowanych są 72 pomniki przyrody, w tym 70 stanowią drzewa
(głównie dąb szypułkowy Quercus robur i sosna pospolita Pinus silvestris).
www.codex.pl
44
Natura 2000
Łąki Soleckie PLH 140055
Obszar położony jest na Równinie Warszawskiej i obejmuje zatorfioną dolinę rzeki Małej. Przez teren
Gminy przebiega w okolicy miejscowości Orzeszyn. Pierwotnie obszar ten miał charakter mokradła stałego.
W skutek wyprostowania koryta Małej oraz rozbudowana sieć drenażu powierzchniowego obniżeniu uległo
zwierciadło wody, a torfy podlegają procesowi mineralizacji i stopniowo przekształcają się w mursze. Tym
samym ma on obecnie charakter mokradła okresowego zalewanego jedynie podczas wiosennych roztopów.
Dominują tu łąki użytkowane ekstensywnie oraz różnej wielkości płaty turzycowisk, ziołorośli i zarośli wierzb
szerokolistnych. W południowej części znajduje się kilka torfianek wypełnionych wodą o znacznym stopniu
zarośnięcia. Obszar otoczony lasami stanowi bardzo wyraźny i malowniczy element krajobrazu. Cechuje go
znaczna różnorodność biologiczna. Obszar przecina droga nr 79 z Warszawy do Sandomierza (Góry
Kalwarii).
Obszar jest jednym z najważniejszych miejsc występowania Lycaena dispar, Maculinea nausithous i
Maculinea teleius na Mazowszu i w tzw. "Zielonym Pierścieniu Warszawy". Występujące tu populacje
cechują się dużą liczebnością, co znacząco wyróżnia ten teren. Ponadto na obszarze stwierdzono
zagrożone i chronione gatunki roślin i zwierząt. Jednym z wielu miejsc gdzie można spotkać te gatunki jest
transekt położony pomiędzy N 52 01 444 - 400 a E 02 06 251 - 170.
Na północ od osi drogi krajowej nr 79 stwierdzono liczne występowanie ślimaków z rodzaju Vertigo
(Vertigo moulinsiana i Vertigo angustior), oba gatunki współbytują na obszarze okresowo podmokłych
zbiorowisk nieleśnych z dominacją turzycowisk, a także trzciny (Phragmites communis). Wyraźnie
zwiększone zagęszczenie obu gatunków Vertigo wykazano wzdłuż skraju rów melioracyjnego. Poczwarówki
wykazano również wzdłuż południowej granicy obszaru, przy doprowadzalniku uchodzącym ze zwartego
olsu, jednak gatunkiem dominującym był Vertigo antivertigo, nie należy jednak wykluczać możliwości
występowania na tym stanowisku ślimaków stwierdzonych w części północnej ostoi soleckiej.
Potencjalne zagrożenia to: zmiany stosunków wodnych w skutek melioracji, sukcesja będąca
następstwem zaniechania dotychczasowego użytkowania, presja inwestycyjna związana z zabudową
jednorodzinną i usługową. Nie do końca jest możliwe ocenienie wpływu znajdującego się w pobliżu
składowiska odpadów w Łubnej - ew. prawdopodobne możliwość podsiąkania wód. Na terenie
projektowanego obszaru znajdują się gazociągi średniego ciśnienia, które wymagają zachowania strefy
kontrolowanej po obu stronach gazociągu. W tej strefie zabronione jest m in. sadzenie drzew, co w
przypadku łąki może nie ma znaczenia (działanie zgodne z wymogiem ochrony), teren ten musi być jednak
dostępny dla operatora sieci w celach kontroli lub np. usunięcia awarii. Z informacji uzyskanych z gminy
Góra Kalwaria wynika, że w planach miejscowych zagospodarowania przestrzennego planowana jest od
strony wschodniej i południowo - wschodniej, zabudowa mieszkaniowo usługowa, częściowo wchodząca w
obszar. Ponadto, w studium gminy Góra Kalwaria planowana jest droga lokalna łącząca gminę Góra
Kalwaria z gminą Piaseczno. Stanowić to może potencjalne zagrożenie związane z urbanizacją tych
terenów.
www.codex.pl
45
Stawy w Żabieńcu PLH140039
Obszar położony jest w dolinie rzeki Czarnej (Zielonej - różne źródła podają inne nazwy, co wiąże się
z tym, że od 1973 roku istnieje kanał przerzucający część wód Czarnej do Zielonej, w górę biegu od
naturalnego połączenia). Stawy zajmujące większość powierzchni obszaru zasilane są właśnie wodami tej
rzeki. Granice obszaru obejmują także odcinek wspomnianej rzeki przylegający do stawów, dwa niewielkie,
położone w lesie zbiorniki wodne znane jako "Zimne Doły" znajdujące się na wschód od Czarnej, oraz
okresowe rozlewiska między stawami rybnymi, a nasypem kolejowym linii Warszawa - Radom. Najbardziej
na południe położony staw kompleksu jest obiektem rekreacyjnym i nie wchodzi w skład obszaru
"naturowego". W granicach obszaru znajduje sie ponadto staw położony około 100m na północny zachód od
zwartego kompleksu stawów opisanego powyżej. Właścicielem stawów jest Instytut Rybactwa Śródlądowego
- Zakład Rybactwa w Żabieńcu, natomiast terenów leśnych objętych granicami obszaru Lasy Państwowe
Nadleśnictwa Chojnów.
Obszar jest jednym z najważniejszych miejsc występowania na centralnym Mazowszu i w tzw.
"Zielonym Pierścieniu Warszawy" wymienionych w Dyrektywie Siedliskowej dwóch gatunków płazów - traszki
grzebieniastej Triturus cristatus i kumaka nizinnego Bombina bombina. Traszka grzebieniasta goduje przede
wszystkim w trzech zbiornikach wody - w rozlewisku między nasypem kolejowym, a stawami rybnymi, oraz w
dwóch zbiornikach położonych w pobliżu wschodniej granicy obszaru (tzw. "Zimne Doły"). Rozlewisko
"ciągnące się" wzdłuż stawów okresowo wysycha, co jednak ma miejsce dopiero pod koniec lata lub
jesienią, a więc po przeobrażeniu się zdecydowanej większości larw traszek. W rozlewisku tym, w okresie
godowym stwierdzano(również w roku 2008) na liściach roślin setki lub nawet tysiące jaj omawianego płaza,
co pozwala szacować liczbę dorosłych samic godujących w tym zbiorniku na kilkadziesiąt osobników. Mniej
licznie traszka zasiedla "Zimne Doły", niemniej w obu zbiornikach stwierdzano jaja tego płaza, a także
odnaleziono (w roku 2008)świeżo przeobrażone młode traszki. Otaczające miejsca rozrodu środowiska
lądowe (łęg olszowo-jesionowy Fraxino-Alnetum) są odpowiednim biotopem dla traszek w lądowej fazie ich
życia. Zajmujące większość powierzchni obszaru stawy rybne zapewne bywają sporadycznie miejscem
rozrodu tego płaza, choć nie udało się tego stwierdzić. Kumak nizinny goduje zarówno w zbiornikach, w
których rozmnażają się traszki, jak i w stawach rybnych (w znacznie mniejszej liczbie). Liczba dorosłych
samców od lat szacowana jest (na podstawie głosów godowych) na około 100 lub więcej osobników (w
poszczególne lata może się ona wahać)we wszystkich zbiornikach w granicach obszaru. Regularnie spotyka
się tu pod koniec lata liczne młodociane osobniki, co świadczy o rokrocznym sukcesie rozrodczym tutejszej
populacji. Najważniejsze stanowiska lęgowe obu wymienionych płazów (rozlewisko wzdłuż torów i "Zimne
Doły") zajmują 0,75% powierzchni obszaru.
W granicach obszaru występują też inne płazy (9 gatunków, w tym szczególnie licznie tzw. "Żaby
zielone"), co pozwala na egzystencję licznej populacji zaskrońców oraz występowanie takich ssaków jak
wydra i tchórz, w których diecie płazy są ważną pozycją. Drugim, oprócz wydry (Lutra lutra) gatunkiem ssaka
wymienionym w Dyrektywie Siedliskowej jest bóbr (Castor fiber). Warte wyróżnienia jest jedyne znane
współcześnie na centralnym Mazowszu stanowisko rzadkiego gatunku ślimaka – poczwarówki Columnella
edentula. Kompleks położonych wśród lasów stawów rybnych ma duże znaczenie dla migrujących i
lęgowych gatunków ptaków. Spośród gatunków wymienionych w Dyrektywie Ptasiej, lęgowymi w granicach
www.codex.pl
46
obszaru są Perkoz rdzawoszyi (Podiceps grisegena) oraz Bączek (Ixobrychus minutus), natomiast okresowo
przebywają tu takie gatunki jak Bocian (Ciconia nigra), Bąk (Botaurus stellaris), Bielik (Haliaeetus albicilla),
Rybołów (Pandion haliaetus). Obecnie brak poważniejszych zagrożeń. W przyszłości możliwa intensyfikacja
gospodarki rybackiej lub zmiana sposobu użytkowania zbiorników z rybackiej na rekreacyjną.
Pewnym zagrożeniem może być dostawanie się do stawów wraz z wodami rzeki Czarnej/Zielonej
ewentualnych zanieczyszczeń. Ponadto zarówno sam obszar, jak i tereny przylegające są penetrowane
turystycznie, a więc pewnym zagrożeniem może być zanieczyszczanie (zaśmiecanie) i wandalizm.
Rysunek 2. Mapa obszarów Natura 2000 na terenie Gminy Piaseczno
www.codex.pl
47
5.1.5. Hałas
Podstawowymi źródłami emisji hałasu w Gminie są:
•
transport drogowy oraz kolejowy (hałas komunikacyjny),
•
obiekty prowadzące działalność gospodarczą (hałas przemysłowy).
Tabela 14. Wynikli pomiarów ruch przeprowadzonych przez WIOS w 2009 r. na terenie gminy
Większość z wymienionych to czynniki zależne od pory dnia, tygodnia, miesiąca i pory roku, stanu
pogody i innych przypadkowych zdarzeń.
Największa koncentracja ruchu samochodowego w mieście Piaseczno występuje na drogach:
1) nr 79 Warszawa – Piaseczno – Góra Kalwaria (samochody ciężarowe i osobowe),
2) nr 721 Lesznowola – Piaseczno – Konstancin – Jeziorna (samochody ciężarowe i osobowe),
3) nr 722 Piaseczno – Grójec (samochody ciężarowe i osobowe),
4) ul. Wojska Polskiego (samochody osobowe),
5 ul. Kościuszki (samochody osobowe).
Monitoring prowadzony przez WIOS w Wólce Kozodawskiej przy ul. Źródlanej równoważne poziomy
dźwięku dla pory dnia LAeq D w zależności od miejsca pomiaru były równe 71,3dB i 67,4dB, a dla pory nocy
LAeq N odpowiednio 63,4dB i 60,0dB. Stwierdzono przekroczenia dla pory dnia i nocy na obu stanowiskach
(wartości dopuszczalne: LAeq D = 55dB i LAeq N = 50dB),
W 2008 r. gmina Piaseczno stworzyła dokument pn „Studium układu komunikacyjnego Gminy
Piaseczno” wraz z pomiarami ruchu.
Badania ruchu przeprowadzono w celu dostarczania danych do analiz ruchowych na potrzeby „Studium
układu komunikacyjnego Gminny Piaseczno”. Otrzymane dane posłużyły w szczególności do określenia:
typu i lokalizacji nowych dróg oraz węzłów, miejsc szczególnie niebezpiecznych dla ruchu, liczby miejsc
i kształtu parkingów oraz urządzeń dla ruchu pieszego oraz rowerzystów. Przedstawiono wyniki
www.codex.pl
48
przeprowadzonych badań składających się z:
•
pomiarów natężenia ruchu na terenie miasta
•
pomiarów kordonowych
•
pomiarów prędkości chwilowej
Układ komunikacyjny Gminy Piaseczno charakteryzuje się w obecnym stanie znacznym obciążeniem
ruchem drogowym, skutkującym przeciążeniem głównych arterii komunikacyjnych. Istniejące środki
bezpieczeństwa ruchu takie jak progi zwalniające, oddzielenie pieszych i rowerzystów od ruchu kołowego,
odpowiednie oznakowanie, strefy „Tempo 30” są niewystarczające. Analiza wykonana w ramach Studium
Komunikacyjnego wykazała niedobór miejsc parkingowych (w szczególności w strefie ścisłego centrum).
W związku z prognozowanym intensywnym rozwojem gminy i związanym z tym wzrostem liczby
podróży rekomenduje się rozpoczęcie działań umożliwiających poprawę obecnego
stanu. Analiza
dostępnych dokumentów, pomiarów ruchu, preferencji mieszkańców oraz wypadków pozwoliła na
wyodrębnienie
środków
umożliwiających
w
kolejnych
latach
poprawę
funkcjonowania
układu
komunikacyjnego Gminy Piaseczno takich jak budowa nowych połączeń drogowo-ulicznych, poprawa
bezpieczeństwa ruchu oraz integracja transportu indywidualnego z transportem zbiorowym.
Klimat akustyczny środowiska Gminy Piaseczno w zdecydowanej większości kształtowany jest przez
hałas komunikacyjny drogowy, który ze względu na powszechność charakteryzuje się dużym zasięgiem
oddziaływania. Do czynników mających wpływ na poziom emisji hałasu drogowego należą: natężenie ruchu,
struktura strumienia pojazdów, a zwłaszcza znaczny udział transportu ciężkiego, stan techniczny pojazdów,
rodzaj i stan techniczny nawierzchni, charakter zabudowy (zagospodarowanie) terenów otaczających.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku określa Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia
14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (t.j Dz. U. 2007 r.
Nr 120, poz. 826 ze zm.). Podstawą określenia dopuszczalnej wartości poziomu równoważnego hałasu dla
danego terenu jest zaklasyfikowanie go do określonej kategorii, o wyborze której decyduje sposób
zagospodarowania. Dla poszczególnych terenów podano dopuszczalny równoważny poziom hałasu w porze
dziennej (6:00 – 22:00) i nocnej (22:00 – 6:00) oraz dopuszczalne wartości wskaźników długookresowych
dla poszczególnych rodzajów źródeł hałasu i przedziałów czasowych (tab.15). Dla hałasów drogowych
i kolejowych dopuszczalne wartości poziomów hałasu wynoszą w porze dziennej – w zależności od funkcji
terenu – od 50 do 65 dB, w porze nocnej 45 – 55 dB. Wartości te są wymagane zarówno w przypadku
wskaźników oceny hałasu stosowanych w polityce długookresowej, jak i w odniesieniu do jednej doby.
www.codex.pl
49
Tabela15. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku
Dopuszczalny poziom hałasu w [dB]
Pozostałe obiekty i działalność
Drogi lub linie kolejowe1
będąca źródłem hałasu
LAeq D
przedział czasu
Lp.
LAeq D
Rodzaj terenu
LAeq N
przedział czasu przedział czasu
odniesienia
odniesienia
równy 16
równy 8
godzinom
godzinom
odniesienia
równy 8
najmniej
korzystnym
LAeq N
przedział czasu
odniesienia
równy 1 najmniej
godzinom dnia
kolejno po
korzystnej
godzinie nocy
sobie
następującym
1.
a. Strefa ochronna „A” uzdrowiska,
2.
b. tereny szpitali poza miastem
a. tereny zabudowy mieszkaniowej
50
45
45
40
55
50
50
40
60
50
55
45
jednorodzinnej
b.
tereny
zabudowy
związanej
ze
stałym lub czasowym pobytem dzieci i
młodzieży2)
c. tereny domów opieki społecznej
3.
d. tereny szpitali w miastach
a. tereny zabudowy mieszkaniowej
wielorodzinnej
i
zamieszkania
zbiorowego
b. tereny zabudowy zagrodowej
c. tereny rekreacyjno- wypoczynkowe2)
4.
d. tereny mieszkaniowo- usługowe
tereny w strefie śródmiejskiej miast
65
55
55
45
powyżej 100 tys. mieszkańców3)
1- wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i
kolei liniowych,
2- w przypadku niewykorzystywania tych terenów, zgodnie z ich funkcją, w porze nocy, nie obowiązuje na nich
dopuszczalny poziom hałasu w porze nocy,
3- strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją
obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie
mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona
zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych.
Źródło: Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 roku w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu
w środowisku
www.codex.pl
50
Hałas kolejowy
Hałas kolejowy powstaje w wyniku eksploatacji linii kolejowych. W ocenie hałasu kolejowego
uwzględnia się następujące czynniki, wpływające na poziom hałasu w otoczeniu linii kolejowych:
•
rodzaj taboru kolejowego,
•
rodzaj jednostki napędowej,
•
konstrukcja i stopień zużycia szyn,
•
rodzaj podłoża i konstrukcja podkładów,
•
•parametry ruchu pociągów (szczególnie prędkość pociągów),
•
długość składów,
•
warunki otoczenia linii kolejowych,
warunki meteorologiczne.
•
Wartość dopuszczalna równoważnego poziomu hałasów kolejowych dla terenów zabudowy
mieszkaniowej wielorodzinnej, zamieszkania zbiorowego, mieszkaniowo – usługowej i zagrodowej wynosi w
porze dziennej 60 dB(A), w porze nocnej natomiast 50 dB(A). Bardziej rygorystyczne kryteria poprawności
klimatu
akustycznego
jednorodzinnej,
w
środowisku
zabudowy
obowiązują
związanej
ze
jedynie
stałym
dla
lub
terenów
zabudowy
czasowym
mieszkaniowej
pobytem
dzieci
i młodzieży, terenów szpitali i stref ochronnych „A” uzdrowisk.
Na układ kolejowy w mieście i gminie Piaseczno składają się:
•
linia kolejowa normalnotorowa zelektryfikowana nr 8 Warszawa – Radom, przecinająca miasto i
gminę z północy na południe, ze stacjami na terenie gminy w miejscowościach Piaseczno i Zalesie
Górne;
•
bocznica kolejowa do EC Siekierki związana z ww. linią kolejową i przecinająca równoleżnikowo
północną cześć strefy A (miasto Piaseczno i Julianów),
•
linia kolejowa wąskotorowa „Grójecka Kolej Dojazdowa” Piaseczno – Grójec, z przystankami na
terenie gminy w następujących miejscowościach: Piaseczno, Zalesie Dolne, Zalesinek, Gołków,
Głosków, Runów i Złotokłos, która przecina zachodnią część gminy (obrzeża strefy A i cała strefa
B).
5.1.6. Pola elektromagnetyczne
Do podstawowych źródeł stałych, wolno- i szybkozmiennych pól elektromagnetycznych należą:
•
przewody linii elektrycznych wysokiego, średniego i niskiego napięcia prądu stałego i zmiennego;
•
przewody prądu stałego i zmiennego trakcji elektrycznej tramwajów i pociągów;
•
stacje transformatorowe;
•
maszyny i urządzenia zasilane prądem stałym i zmiennym 50/60 Hz;
•
magnesy stałe, elektromagnesy, magnesice, iskrowniki.
www.codex.pl
51
Z punktu widzenia ochrony środowiska istotne znaczenie mają urządzenia radiokomunikacji
rozsiewczej: stacje nadawcze radiowe i telewizyjne oraz telefonii komórkowej. Emitują one do środowiska
fale elektromagnetyczne wysokiej częstotliwości w postaci radiofal o częstotliwości od 0,1–300 MHz
i mikrofal od 300 do 300 000 MHz.
Tabela 16. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dotyczące miejsc dostępnych na
ludności
Parametr fizyczny
zakres częstotliwości pola
elektromagnetycznego
Składowa elektryczna
Składowa magnetyczna
Gęstość mocy
0 Hz
10 kV/m
2500 A/m
-
0 Hz - 0,5 Hz
-
2500 A/m
-
0,5 Hz – 50 Hz
10 kV/m
60 A/m
-
0,05 kHz – 1 kHz
-
3/ f A/m
-
0,001 MHz – 3 MHz
20 V/m
3 A/m
-
3 MHz – 300 MHz
7 V/m
-
-
300 MHz – 300 GHz
7 V/m
0,1 W/m2
Źródło: Dz. U. Nr 192 poz. 1883 ze zm., gdzie 1kHz= 1 000 Hz, 1 MHz= 1 000 000 kHz, 1 GHz= 1 000 000 000 Hz, fczęstotliwość wyrażona w jednostkach podanych w kolumnie pierwszej
W obszarze gminy znajdują się następujące urządzenia elektroenergetyczne znaczenia podstawowego
pracujące na napięciu 110kV i wyższym:
W
•
dwutorowa linia napowietrzna 220kV relacji st. "Piaseczno"- wcięcie do linii "Kozienice"-"Mory"
•
dwutorowa linia napowietrzna 110kV relacji st. "Piaseczno"-EC"Siekierki"
•
dwie jednotorowe linie napowietrzne 110kV relacji st. "Piaseczno"-"G. Kalwaria"
•
Jednotorowa linia napowietrzna 110kV relacji st. "Piaseczno"-"Grójec"
•
jednotorowa linia napowietrzna 110kV relacji st. "Piaseczno"-"Tarczyn"
•
dwutorowa linia napowietrzna 110kV relacji st. "Piaseczno"-"Mory"
2009
r.
na
terenie
Gminy
Piaseczno
prowadzono
monitoring
pół
elektromagnetycznych
w punkcie na ul. Jana Pawła !! w Piasecznie. Natężenie składowej elektrycznej pola [V/m] w zakresie 0,11000 MHz wyniosła 0,15 a w zakresie 1-40000 MHz wyniosła < 0,8. Nie stwierdzono przekroczeń miejscach
dostępnych dla ludności.
5.1.7. Poważne awarie
Poważna awaria jest to zdarzenie, w szczególności emisja, pożar lub eksplozja, powstałe podczas
procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej
niebezpiecznych substancji, mogących spowodować natychmiastowe lub powstałe z opóźnieniem
zagrożenie życia lub zdrowia ludzi bądź zagrożenie środowiska. Natomiast przez poważną awarię
przemysłową rozumie się poważną awarię w zakładzie.
www.codex.pl
52
Obecnie środki chemiczne stosowane są powszechnie m. in. w gospodarstwach domowych,
w przemyśle, w produkcji farmaceutyków. Na szeroką skalę stosowane są chemikalia w rolnictwie pod
postacią pestycydów, nawozów sztucznych. W obrocie znajdują się znaczne ilości substancji chemicznych
(w tworzywach sztucznych, ubraniach, żywności, materiałach budowlanych, farbach, kosmetykach, środkach
piorących itd.), a corocznie trafia do obrotu wiele nowych związków chemicznych. Szkodliwość substancji dla
człowieka i środowiska może powodować ich niewłaściwe stosowanie, przechowywanie, opakowanie czy
transport. W związku z powyższym konieczne stało się opracowanie i wydanie w kraju odpowiednich
przepisów prawnych, normujących proces i metody oceny bezpieczeństwa, potencjalnych źródeł poważnych
awarii, stwarzających potencjalne poważne zagrożenie dla ludzi i środowiska.
Mianem "nadzwyczajnych zagrożeń środowiska" (NZŚ) określa się negatywne skutki zdarzeń
losowych takich jak awarie techniczne i technologiczne w jednostkach stosujących, produkujących lub
magazynujących materiały niebezpieczne oraz w transporcie takich substancji. NZŚ stanowią:
•
zanieczyszczenie poszczególnych elementów środowiska w zakładach przemysłowych, transporcie,
rozładunku i przeładunku materiałów niebezpiecznych i innych substancji,
•
pożary na rozległych obszarach lub długo trwające, a także towarzyszące awariom z udziałem
materiałów niebezpiecznych,
•
zanieczyszczenie
chemiczne
lub
biologiczne
środowiska
w
wyniku
katastrof
budowli
hydrotechnicznych,
•
zanieczyszczenie chemiczne lub biologiczne środowiska w wyniku klęsk żywiołowych.
Na terenie gminy nie ma obiektów zakwalifikowanych do zakładów o dużym lub zwiększonym ryzyku
awarii. Potencjalnymi sprawcami awarii na terenie gminy mogą być stacje paliw. Przez obszar gminy
transportowane są również materiały niebezpieczne przewożone z wykorzystaniem transportu drogowego,
stwarzając potencjalną możliwość wystąpienia NZŚ. Transportem drogowym przewozi się głównie
substancje ropopochodne i gaz płynny oraz niewielkie ilości amoniaku i chloru.
Na terenie Gminy Piaseczno występują dwa zakłady zaliczone do obiektów potencjalnie
zagrożonych awarią przemysłową. Na terenie tych zakładów istnieje zagrożenie awarii związanej
z urządzeniami magazynowymi oraz zbiornikami przechowującymi toksyczne środki przemysłowe. Są to
(dane: Starostwo Powiatowe w Piasecznie, Wydział Zarządzania Kryzysowego):
1) Zakłady Elektronowe Lamina – produkcja lamp elektronowych, na terenie zakładu przechowuje się wodór
oraz mniejsze ilości kwasów i rozcieńczalników,
2) Thomson multimedia Polska – produkcja kineskopów i systemów audio, na terenie zakładu znajduje się 9
– 10 ton chloru. Jednorazowo przechowuje się 750 kg wodoru, w 2003 roku zużyto go 19 ton.
5.1.8. Energia odnawialna
Polityka energetyczna państwa zakłada podnoszenie świadomości ekologicznej społeczeństwa
dzięki temu, zużycie energii będzie się nadal zmniejszać i w 2010 roku powinno wynieść 25% mniej
w porównaniu do 2000 roku. „Strategia rozwoju energetyki odnawialnej zakłada osiągniecie 7,5% udziału
energii odnawialnej w bilansie zużycia energii pierwotnej w roku 2010.
www.codex.pl
53
By osiągnąć ten poziom wykorzystać można następujące źródła:
•
zasobów biomasy – do produkcji energii cieplnej,
•
energii wody i wiatru – do produkcji energii elektrycznej,
•
słońca – do produkcji energii cieplnej i elektrycznej,
•
wód geotermalnych – do produkcji energii cieplnej,
•
biogazu z oczyszczalni ścieków i składowisk odpadów – do produkcji energii elektrycznej i cieplnej.
Na terenie gminy nie znajdują się instalacje energii odnawialnej.
Energia wiatrowa
Wiatr jest obok energii wodnej jednym z największych źródeł energii odnawialnej. Według stanu na
koniec roku 2005 produkcja energii wiatrowej na świecie wyniosła 105 629 Gwh. Na terenie gminy panują
średnio korzystne warunki wykorzystania energii wiatrowej.
Lokalizacja elektrowni wiatrowych
Warunki lokalizacji elektrowni zależą głównie od warunków meteorologicznych oraz istniejącego
i projektowanego zagospodarowania przestrzennego terenu. Przy lokalizacji elektrowni wiatrowych należy
wykluczyć teren istniejącej i projektowanej zabudowy, w tym tereny przewidziane do lokalizacji inwestycji
celu publicznego.
Zakazuje się lokalizacji siłowni wiatrowych na terenach objętych ochroną, zgodnie przepisami
odrębnymi oraz na obszarze Natura 2000. Przy czym należy zachować taką odległość od terenów
wymagających ochrony przed hałasem, który zapewni dotrzymanie akustycznych standardów jakości
środowiska określonych w przepisach odrębnych na terenach podlegających ochronie lub odległość
mniejszą, ale przy zastosowaniu środków ograniczających emisję hałasu co najmniej do poziomów
dopuszczalnych.
Energia geotermalna
Polska ma bardzo dobre warunki geotermalne, wynikające z jej położenia na terenie prowincji
geotermalnych: centralnoeuropejskiej, przedkarpackiej i karpackiej. Temperatura wody tych terenów wynosi
od 30 – 130°.C, głębokość 1 – 10 km.
W stosunku do innych nośników energii – energia geotermalna posiada kilka znaczących zalet:
•
lokalną dostępność (uniezależniającą odbiorców od czynników zewnętrznych np. politycznych),
•
przy właściwej eksploatacji jest to energia odnawialna,
•
cena jednostki energii otrzymanej z ciepłowni geotermalnej jest stała w dłuższym okresie czasu,
•
energia geotermalna jest przyjazna środowisku naturalnemu.
www.codex.pl
54
Energia biomasy
Duży potencjał na terenie powiatu ze względu na warunki fizyczno – geograficzne i dostępność
materiału wykazuje energia biomasy uzyskiwana poprzez spalanie biomasy lub spalanie produktów jej
rozkładu. Ze względu na rolniczy charakter powiatu na jego terenie można by uprawiać specjalne rośliny
energetyczne,
pod
których
uprawę
można
wykorzystać
gleby
mało
urodzajne
i
jednocześnie
zagospodarować nieużytki porolnicze.
Energię z biomasy można uzyskać poprzez:
•
Spalanie materii roślinnej. Wartość kaloryczna 0,5 tony suchej biomasy odpowiada wartości
kalorycznej tony miału węglowego, natomiast koszt wytworzenia jest o połowę niższy. W naszych
warunkach największe zastosowanie będą miały następujące produkty i odpady rolnicze i leśne:
➢
słoma roślin zbożowych,
➢
drzewa i gałęzie ze ścinek i cięć sanitarnych lasów,
➢
gałęzie z cięć produkcyjnych,
➢
odpady z przemysłu drzewnego,
➢
plantacje lasów energetycznych liściastych.
Z 1 ha pola można uzyskać, jako odpad z produkcji zboża około 2-3 ton słomy. W przypadku
produkcji roślin energetycznych, ilość uzyskanej słomy może wynoście nawet 20 ton z ha. Z upraw
energetycznych zalecana jest wierzba energetyczna, którą można uprawiać na prawie wszystkich rodzajach
gleb. Cechą wiodącą tej rośliny jest szybki i duży przyrost masy drzewnej. Dodatkowym jej atutem jest
oczyszczanie gleb z metali ciężkich, związków toksycznych poprzez wbudowanie ich w swoją biomasę.
Z powodu tych właściwości stosowana jest jako zielony pas ochronny wokół szkodliwych zakładów
przemysłowych, autostrad, składowisk odpadów.
Wytwarzanie oleju napędowego z roślin oleistych (np. rzepak) specjalnie uprawianych dla celów
energetycznych.
Fermentację alkoholową materiału organicznego (np. ziemniaków, buraków cukrowych, zbóż) celem
wytworzenia alkoholu etylowego do paliw silnikowych.
Beztlenową fermentację odpadowej masy organicznej tj.:
•
nawóz organiczny produkcji zwierzęcej,
•
odpady produkcji roślin i warzyw,
•
osady ściekowe,
•
odpady komunalne płynne i stałe,
z której otrzymuje się biogaz. W czasie fermentacji beztlenowej nawet do 60 % biomasy jest zamieniane
w biogaz.
Ważną rolę w wykorzystaniu energii odnawialnej mogą pełnić samorządy. Zgodnie z ustawą z dnia
10 kwietnia 1997 r. Prawo Energetyczne (Dz. U. z 2006 r. nr 89 poz. 625 ze zm.) został nałożony na nie
obowiązek przygotowania.
www.codex.pl
55
Biogazownia
Biogazownia rolnicza, czyli instalacja służąca do celowej produkcji biogazu z odchodów
zwierzęcych, biomasy roślinnej lub organicznych odpadów (przemysł spożywczy) składa się z: układu
podawania
biomasy,
komory
fermentacyjnej,
zbiornika
biogazu,
zbiornika
magazynowego
przefermentowanego substratu i agregatu kogeneracyjnego.
Biogaz to mieszanina metanu (CH4) i dwutlenku węgla (CO2), z domieszką małych ilości
siarkowodoru, azotu, tlenu, wodoru oraz innych substancji, która powstaje w wyniku procesu fermentacji
związków pochodzenia organicznego zachodzącej w warunkach beztlenowych. Skład biogazu zależy od
procesu technologicznego oraz zastosowanego materiału wsadowego. Produkcja metanu zależy m.in. od
zawartości suchej masy w masie odpadów oraz od zawartości suchej masy organicznej w stosunku do
suchej masy.
Otrzymany w procesie fermentacji biogaz może zostać zagospodarowany na różne sposoby:
•
do produkcji energii elektrycznej – 1 m3 biogazu pozwala wyprodukować 2,1 kWh energii
elektrycznej (przy założonej sprawności układu 33%),
•
do produkcji energii cieplnej – 1 m3 biogazu pozwala wyprodukować 5,4 kWh ciepła (przy założonej
sprawności układu 85 %),
•
w systemach skojarzonych do wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej – 1 m3 biogazu pozwala
wyprodukować 2,1 kWh energii elektrycznej i 2,9 kWh ciepła w skojarzonym wytwarzaniu energii
elektrycznej i ciepła,
•
do napędów pojazdów,
•
do produkcji metanolu,
•
przesłany do sieci gazowej.
Zalety instalacji produkcji biogazu:
•
niezależność mocy wytwórczych od warunków pogodowych oraz pór roku,
•
możliwość regulacji mocy wytwórczej w zależności od aktualnego zapotrzebowania,
•
możliwość magazynowania surowca np. w postaci kiszonek),
•
wysoka sprawność energetyczna układów kogeneracyjnych (skojarzonej produkcji energii
elektrycznej i ciepła),
•
możliwość współdziałania z krajową siecią gazu ziemnego.
Źródło: www.biogazownierolnicze.pl
Energia solarna
Promieniowanie słoneczne jest to strumień energii emitowany przez Słońce równomiernie we
wszystkich kierunkach. Stanowi ono szerokie widmo fal elektromagnetycznych – od ultrafioletu poprzez
promieniowanie widzialne do dalekiej podczerwieni, co odpowiada falom o długości od 0,2 do 3,0 μm.
Promieniowanie słoneczne padające na płaszczyznę poziomą na powierzchni Ziemi składa się z dwóch
składowych o różnych właściwościach kierunkowych: bezpośrednie i rozproszone (dyfuzyjne). Głównym
www.codex.pl
56
urządzeniem w instalacjach pozyskiwania energii solarnej jest kolektor. Zdolność przepuszczania promieni
słonecznych przez przezroczyste pokrywy kolektorów zależy od kąta padania promieniowania.
O umiejscowieniu kolektorów słonecznych decydują dwa podstawowe kryteria:
•
Ukierunkowanie kolektora względem stron świata – kolektory powinny być skierowane na południe,
choć dopuszcza się w praktyce ich odchylenie nawet do 45° na wschód lub zachód, co jednak wiąże
się ze zmniejszeniem uzysków energetycznych o ok. 10%. Dwudziestostopniowe odchylenie nie ma
w miesiącach letnich praktycznie żadnego wpływu na efektywność pracy instalacji.
•
Nachylenie kolektora – dla Polski Φ wynosi 49° – 55° szerokości geograficznej, zatem kąt ten
powinien wynosić 34° – 70 °, przy czym wartość mniejsza dla instalacji użytkowanych latem (od
30°), a większa dla instalacji użytkowanych zimą (60°). Instalacje całoroczne powinny mieć kąt
zbliżony do 40-45°.
www.codex.pl
57
5.2. Identyfikacja problemów w zakresie ochrony środowiska na terenie gminy
•
Nieoczyszczone lub oczyszczone w niewystarczającym stopniu ścieki komunalne z terenów
wiejskich oraz zanieczyszczenia obszarowe.
•
Palenie liści oraz palenie odpadów przez mieszkańców gminy.
•
Spływy z terenów rolnych i leśnych oraz tras komunikacyjnych.
•
Niewystarczający procent mieszkańców objętych kanalizacją.
•
Emisja zanieczyszczeń z sektora komunalnego do atmosfery – lokalnych kotłowni, indywidualnych
gospodarstw i zakładów usługowych oraz środków transportu.
•
Zbyt niski stopień wykorzystania źródeł energii odnawialnej.
•
Niewystarczająca ochrona wód powierzchniowych oraz podziemnych.
•
Zbyt niska świadomość ekologiczna mieszkańców.
•
Presja turystyczna.
•
Brak kompleksowych rozwiązań dotyczących odwodnienia terenów mieszkalnych gminy oraz
właściwej gospodarki wodami odpadowymi.
www.codex.pl
58
6. ZANIECHANIE REALIZACJI ZAŁOŻEŃ PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA
Obowiązek opracowania aktualizacji Programu ochrony środowiska jest podyktowany zapisem
ustawy Prawo ochrony środowiska. Brak opracowania aktualizacji będzie świadczyć o niewywiązaniu się
z tego obowiązku przez Burmistrza Gminy i Miasta.
Analizując cele zawarte w omawianym dokumencie, można stwierdzić, że zaniechanie ich realizacji
nie tylko nie pomoże ochronie środowiska przyrodniczego, ale wręcz może stan środowiska przyrodniczego
pogorszyć. Pośrednio wpływać może na społeczność lokalną. Im społeczeństwo bardziej ekologicznie
świadome, tym lepiej zorganizowane i wywierające mniejszy negatywny wpływ na środowisko przyrodnicze.
Powszechnie wiadomo, że na realizację zadań mających na celu poprawę stanu środowiska przyrodniczego
potrzebne są określone zasoby finansowe.
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska wskazuje źródła finansowania służące osiągnięciu
założonych celów: wewnętrzne i zewnętrzne. Nie są one programami sensu stricte, pokazują jednak jakie
przedsięwzięcia mogą uzyskać dofinansowanie w ramach konkretnych programów.
Podsumowując, realizacja celów zawartych w Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno
na lata 2010 – 2013 z uwzględnieniem lat 2014 – 2017 skutkować będzie uzyskaniem wartości dodanej
poprzez działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego. Zaniechanie wypełnienia założeń
wynikających z tego dokumentu spowoduje brak zharmonizowania w tym zakresie a także możliwość
wdrażania działań niespójnych lub o zabarwieniu negatywnym.
Większość proponowanych do realizacji przedsięwzięć w ramach Programu Ochrony Środowiska
ma pozytywny wpływ na środowisko i proponowanie rozwiązań alternatywnych nie ma uzasadnienia.
Ponadto dokument cechuje się wysokim stopniem ogólności i w związku z tym brak jest możliwości
precyzyjnego określenia działań alternatywnych dla wskazanych działań. W rejonie realizacji przedsięwzięć
tzw. obszarów wrażliwych, przy budowie nowych dróg, oczyszczalni ścieków, stacji uzdatniania wody,
elektrowni wiatrowych, wodnych, należy rozważać warianty alternatywne tak aby wybrać ten, który
w najmniejszym stopniu będzie negatywnie oddziaływać na środowisko. Jako warianty alternatywne
przedsięwzięcia można rozważać: warianty lokalizacji, warianty konstrukcyjne i technologiczne, warianty
organizacyjne czy wariant niezrealizowania inwestycji tzw. wariant „0”. Wariant „0” nie oznacza, że nic się nie
zmieni, ponieważ brak realizacji inwestycji może także powodować konsekwencje środowiskowe.
Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji Programu Ochrony Środowiska:
•
pogorszenie jakości wód powierzchniowych i podziemnych w związku ze zwiększonym
wytwarzaniem ścieków,
•
zmniejszanie się zasobów wodnych,
•
zwiększone zagrożenie suszą glebową,
•
utrata różnorodności ekologicznej i cennych przyrodniczo terenów,
•
degradacja walorów krajobrazu,
•
pogorszenie jakości powietrza,
•
wzrost zużycia surowców i wody oraz nadmierna eksploatacja kopalin,
•
pogorszenie jakości życia mieszkańców.
www.codex.pl
59
7. ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO REALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA I
ZAPOBIEGANIE NEGATYWNYM ODDZIAŁYWANIOM
7.1. Potencjalne znaczące oddziaływanie realizacji aktualizowanego Programu Ochrony
Środowiska na środowisko
Analiza wpływu realizacji założonych celów Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy
Piaseczno pozwoliła wskazać na zasadniczą grupę przedsięwzięć o potencjalnym znaczącym oddziaływaniu
na środowisko.
Do przedsięwzięć o potencjalnym oddziaływaniu należy zaliczyć takie zadania jak:
1. Budowa kanalizacji sanitarnej w ramach aglomeracji na terenie gminy.
2. Budowa i modernizacja kanalizacji deszczowej.
3. Modernizacja i rozbudowa sieci wodociągowej. Wymiana rur sieci azbestowych.
4. Modernizacja stacji uzdatniania wody.
5. Budowa i modernizacja dróg na terenie gminy (stosowanie nasadzeń wzdłuż pasa drogi,
wykorzystanie „cichego asfaltu”).
6. Budowa ścieżek rowerowych.
7. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej, będących własnością gminy
8. Rozwój turystyki wypoczynkowej. Budowa ścieżek dydaktycznych.
9. Wymiana kotłów węglowych na np. gazowe lub wykorzystujące spalanie biomasy (np. pelet,
ekogroszek). Rozbudowa sieci gazowej.
www.codex.pl
60
7.2. Zapobieganie, ograniczanie lub kompensacja przyrodnicza ujemnych oddziaływań na
środowisko
Na podstawie szczegółowej analizy oddziaływania na środowisko „Aktualizacji Programu Ochrony
Środowiska dla Gminy Piaseczno” (Załącznik 1) wskazano, iż negatywne oddziaływanie na środowisko
Programu będzie się ujawniać przede wszystkim na etapie budowy poszczególnych instalacji.
W wyniku tych działań zachodzić będą krótkotrwałe lub chwilowe negatywne oddziaływania. Ich efektem
mogą stać się takie przekształcenia środowiska, które spowodują pogorszenie się niektórych jego
elementów. Prowadzenie robót budowlanych powinno odbywać się tak, by ograniczać ujemne oddziaływanie
na środowisko – przez właściwą inwentaryzację przyrody na danym obszarze, identyfikację możliwych
zagrożeń podczas wykonywania prac budowlanych, właściwą gospodarkę odpadami w trakcie robót,
zabezpieczenie obszaru sąsiedniego, możliwie jak największe ograniczenie terenu prowadzonych prac, itp.
Do ogólnych działań ograniczających oddziaływanie należą:
•
w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym
zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków
siedliskowych,
•
stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych,
•
dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu zwierząt,
•
maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu.
Należy zaznaczyć, iż obszarem Natura 2000 objęta jest znaczna część powierzchni Gminy
Piaseczno. Praktycznie każde planowane przedsięwzięcie na tym obszarze, dla którego konieczne będzie
ustalenie warunków środowiskowych, może wymagać przeprowadzenia oceny oddziaływania na środowisko.
Można zezwolić na realizację inwestycji negatywnie oddziałującej na przedmiot ochrony tylko wtedy,
gdy przemawiają za tym wymogi „nadrzędnego interesu publicznego” i nie ma rozwiązań alternatywnych.
Warunkiem dopuszczenia do realizacji jest wtedy wykonanie tzw. kompensacji przyrodniczej, której celem
jest zapewnienie spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natury 2000.
Lokalizacja inwestycji względem granic obszaru Natura 2000 (czy znajdują się one w granicach
obszaru, na jego granicy, czy w sąsiedztwie) nie ma decydującego wpływu na konieczność wykonywania
oceny z Art. 6 Dyrektywy Siedliskowej, ani nie przesądza o zakresie i natężeniu możliwych oddziaływań
inwestycji na przedmiot ochrony w granicach OSO. Ocena ta musi być wykonana dla każdego
przedsięwzięcia, które może wywierać znaczący negatywny wpływ na awifaunę OSO, także tego
położonego poza granicami obszaru chronionego. Możliwość wywierania negatywnego wpływu na OSO
przez projekty zlokalizowane poza granicami obszaru Natura 2000 jest rozstrzygana przez właściwy organ
administracji państwowej w oparciu o raport oddziaływania (Źródło: Polskie Towarzystwo Energetyki
Wiatrowej).
Przedsięwzięcie może być zrealizowane na terenie Natury 2000, jeżeli nie wykazano znaczącego
negatywnego wpływu na obszar Natura 2000, a w przypadku przedsięwzięć co do których wykazano w
ocenie znacząco negatywny wpływ na obszar Natura 2000, ich realizacja dopuszczona jest pod
następującymi warunkami:
•
spełnia wymogi nadrzędnego interesu publicznego
www.codex.pl
61
•
brak rozwiązań alternatywnych
•
zapewnienie
wykonania
kompensacji
przyrodniczej
niezbędnej
do
zapewnienia
spójności
i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura 2000,
•
w przypadku gdy znacząco negatywne oddziaływanie dotyczy siedlisk gatunków priorytetowych,
dodatkowo realizacja przedsięwzięcia musi być związana z:
•
ochroną zdrowia i życia
•
zapewnieniem bezpieczeństwa powszechnego
•
uzyskaniem korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska przyrodniczego
•
koniecznymi
wymogami
nadrzędnego
interesu
publicznego,
po
uzyskaniu
opinii
Komisji
Europejskiej.
Organizacja gospodarki ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi
i wód a co za tym idzie zanieczyszczenia środowiska wodno – glebowego oraz ograniczy spływ
zanieczyszczeń do wód z niezorganizowanych punktowych źródeł. Podniesie również jakość życia
mieszkańców ale istnieje możliwość wystąpienia utrudnień w komunikacji i transporcie ze względu na
prowadzone roboty budowlane. Następuje również bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, w wyniku
czego może dojść do zmiany ekosystemów wodnych oraz do zmiany liczebności organizmów żywych.
Szczególnie uwzględnić należy konieczność ochrony cennych wartości przyrodniczych oraz zasobów
naturalnych. Prace budowlane będą prowadzone poza okresem występowania zagrożenia powodziowego,
należy opracować instrukcję prowadzenia robót na czas ewentualnego wystąpienia powodzi. W czasie
trwania robót nie dopuścić do zanieczyszczenia wód i gruntu stosowanymi substancjami, ściekami lub
odpadami powstającymi w związku z realizowanymi pracami. Zarówno budowa oraz dalsza eksploatacja nie
będą powodować zmian stanu wody na gruncie, wpływających szkodliwie na grunty sąsiednie. Liczbę drzew
i krzewów przeznaczonych do usunięcia należy ograniczyć do minimum, w przypadku konieczności
usunięcia drzew i krzewów, po zakończeniu inwestycji należy wprowadzić nasadzenie drzew i krzewów
gatunków rodzimych, w ilości nie mniejszej niż liczba egzemplarzy usuniętych. Ewentualne usunięcia drzew
i krzewów powinny być prowadzone poza okresem lęgowym ptaków tj. poza okresem 1 kwietnia 15 lipca. Również intensywne i hałaśliwe prace budowlane w obrębie obszarów ochrony Natura 2000
powinny być prowadzone poza okresem lęgowym. Źródło: Decyzja o środowiskowych uwarunkowaniach.
Budowa drogi przecinającej obszary mokradeł mogą stanowić poważne zagrożenie dla lokalnych
populacji płazów, zwłaszcza podczas ich wędrówek do miejsc zimowania, rozrodu i żerowania. Szczególnie
skoncentrowany charakter mają wiosenne migracje do stawów, miejsc rozrodu płazów. W tym okresie,
znaczne liczby tych zwierząt uśmiercanych pod kołami na krótkim odcinku drogi mogą być przyczyną
niebezpiecznego poślizgu pojazdu. .Infrastruktura szlaków komunikacyjnych, takich jak drogi i linie kolejowe,
stanowi sama w sobie fizyczną barierę dla zwierzyny. Bariery tego rodzaju zmniejszają pojemność
środowiska i niekorzystnie wpływają na jakość lokalnego krajobrazu, ze względu na ograniczanie zwierzętom
dostępu do terenów żerowania, do ich kryjówek oraz miejsc rozrodu. Ważne jest, aby przy planowaniu
i budowie nowych dróg respektowano odpowiednie wymagania różnych gatunków. Urządzenia służące
łagodzeniu skutków fragmentacji i ograniczające śmiertelność zwierząt muszą być dostosowane do ekologii
zachowań oraz systemów rozprzestrzeniania się i migracji lokalnej fauny. Przejście dla zwierząt lub
www.codex.pl
62
korytarz dla zwierzyny jest to konstrukcja umożliwiająca zwierzętom różnych gatunków przechodzenie nad
lub pod drogą lub linią kolejową, bez kontaktowania się z ruchem drogowym.
Przejście dla zwierząt może stanowić most o szerokim rozstawie przęseł tam, gdzie droga
przekracza dolinę rzeczną. Zwierzęta mogą korzystać z przejść pod drogą, np. z przejścia skonstruowanego
jako wielkowymiarowy przepust. Mogą także przechodzić po specjalnych półkach pod mniejszymi mostami
lub korzystać z suchego tunelu (przejście pod drogą). Tam, gdzie droga przecina większe kompleksy leśne
lub rezerwaty przyrody, budowa mostu dla zwierzyny (przejścia nad drogą) może złagodzić skutki
fragmentacji siedlisk i przyczynić się do ograniczenia śmiertelności wśród zwierząt spowodowanej przez ruch
drogowy, umożliwiając im przejście nad drogą. .Mniejsze przejścia pod drogami w postaci tuneli, zbudowane
z myślą o borsukach lub niektórych gatunkach płazów, będą funkcjonowały jako przejścia dla innych
niewielkich ssaków i płazów. Na samych przejściach i w ich okolicy należy maksymalnie ograniczać działania
gospodarcze, gdyż obniżają one walory tych przejść dla zwierzyny.
Przed wybudowaniem nowej sieci dróg i przejść dla zwierząt należy koniecznie określić jakie gatunki
występują lokalnie i jak wykorzystują one swoje siedliska. Ponieważ ruch drogowy się nasila i powstaje nowa
infrastruktura, należy również rozważyć zabiegi łagodzące skutki tych działań na istniejących drogach.
Generalnie, konflikt na styku: ruch drogowy - zwierzyna ma najpoważniejsze konsekwencje dla populacji
ssaków.
Szczególnie ostrożnie należy podchodzić do budowy dróg na terenach mokradeł. Nie należy
dopuszczać do przedostawania się wycieków powstających podczas prac budowlanych do wód naturalnych.
Wycieki te mogą zabijać ryby i wodne bezkręgowce, ponieważ zawarte w nich substancje blokują organy
oddechowe zwierząt wodnych. Substancje te mogą spowodować wyginięcie narybku, o ile będą się osadzały
na dnie niesione z prądem w dół rzeki. Jeśli dojdzie w następstwie do oczyszczania cieku zniszczony
zostanie cały ekosystem rzeczny. Źródło: www.wigry.win.pl
Zbyt intensywna budowa infrastruktury transportowej oraz towarzyszących jej różnego rodzaju
obiektów usługowych, w tym wielkokubaturowych może przyczynić się do fragmentaryzacji przyrody
ożywionej, zmniejszenia powierzchni biologicznie czynnej i ograniczenia możliwości migracyjnych fauny.
Ubożeć może także osnowa biologiczna miast tworzona przez: doliny rzeczne, tereny zielone, nieużytki i in..
Powierzchnia tych terenów może być zawłaszczana pod nowe inwestycje.
Z drugiej jednak strony przebudowa i modernizacja dróg, pozwalająca na lepszą organizację ruchu
drogowego oraz równoległy rozwój transportu kolejowego stworzy mniejsze zagrożenie i spowoduje
zmniejszenie uciążliwości dla
środowiska i zdrowia ludzi. Redukcja zanieczyszczeń emitowanych do
środowiska ze środków transportu nastąpi m.in. w wyniku poprawy stanu nawierzchni dróg i ulic.
Mając na uwadze potrzebę minimalizacji negatywnych oddziaływań oraz stosując zasadę, że lepiej
zapobiegać wystąpieniu ujemnych skutków, niż te skutki naprawiać, należy na wszystkich etapach realizacji
planowanych inwestycji w maksymalnym stopniu stosować zasady ochrony środowiska i zrównoważonego
rozwoju. Poniżej przedstawiono najważniejsze propozycje zapobiegania,
łagodzenia i kompensacji
negatywnego wpływu na środowisko, który może być wywołany realizacją założonych w „Programie ....”
inwestycji. Propozycje te stanowią alternatywę całkowitego lub częściowego zrównoważenia negatywnych
oddziaływań na środowisko.
www.codex.pl
63
Najważniejsze propozycje zapobiegania, łagodzenia i kompensacji negatywnego wpływu na środowisko
wywołanego realizacją planowanych przedsięwzięć:
•
zgodność charakteru i poziomu intensyfikacji zagospodarowania terenu z cechami środowiska
przyrodniczego oraz jego naturalną chłonnością i odpornością na zniszczenie;
•
proekologiczne kształtowanie przestrzeni, a także zabezpieczenie ochrony wartości przyrodniczokrajobrazowych i kulturowych poszczególnych obszarów poprzez uwzględnianie warunków ich
zachowania w planach zagospodarowania przestrzennego;
•
zweryfikowanie istniejących (lub opracowanie nowych) miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w celu uwzględnienia w nich wymagań wynikających ze znowelizowanych
przepisów, a także z treści polityki ekologicznej państwa oraz regionalnych i lokalnych programów
ochrony środowiska;
•
ograniczanie do minimum zawłaszczania terenów otwartych i biologicznie czynnych pod nowe
inwestycje komunikacyjne;
•
egzekwowanie
wymogów ochrony środowiska
przy projektowaniu
(w tym
m.in. analiza
alternatywnych rozwiązań komunikacyjnych i wybór opcji najmniej konfliktowej
•
środowiskowo), budowie i eksploatacji obiektów komunikacyjnych;
•
maksymalne wykorzystanie istniejących tras przebiegu infrastruktury technicznej (skupianie
wszystkich liniowych elementów infrastruktury w korytarzach);
•
unikanie przebiegania nowo projektowanych odcinków szlaków komunikacyjnych przez istniejące i
planowane do objęcia ochroną obszary cenne przyrodniczo, a zwłaszcza obszary wchodzące w
skład europejskiej sieci ekologicznej Natura 2000;
•
prowadzenie
tras
komunikacyjnych
w
sposób
zapobiegający
fragmentaryzacji
struktur
przyrodniczych tworzących system przyrodniczy;
•
ratowanie populacji cennych gatunków roślin i zwierząt występujących na trasach komunikacyjnych
poprzez przesiedlanie ich na siedliska zastępcze;
•
projektowanie i budowanie urządzeń ułatwiających przemieszczanie się zwierząt w poprzek
korytarzy transportowych (tunele, przepusty, mosty, kładki itp.) oraz stosowanie ogrodzeń wzdłuż
szlaków komunikacyjnych kierujących zwierzęta do tych przejść;
•
podjęcie działań kompensacyjnych mających na celu zrównoważenie szkód poniesionych
w środowisku;
•
realizacja nowej infrastruktury komunikacyjnej w sposób ograniczający negatywne oddziaływanie na
tereny zamieszkane (m.in.: prowadzenie tras w oddaleniu od zabudowy mieszkaniowej, budowa
ekranów akustycznych, realizacja obudowy biologicznej);
•
skuteczne sterowanie ruchem pojazdów do i z obszarów turystycznych (a także ograniczenie ruchu
pojazdów w obrębie tych obszarów);
•
zmniejszenie skali korzystania w celach turystycznych z pojazdów indywidualnych na rzecz
transportu zbiorowego;
•
zmniejszenie skali narażenia mieszkańców na ponadnormatywny hałas, np. poprzez szersze
stosowanie ekranów akustycznych;
www.codex.pl
64
•
wprowadzanie zieleni ochronnej i osłonowej zlokalizowanej wzdłuż szlaków komunikacyjnych;
•
realizacja systemu parkingów na obrzeżach miast;
•
tworzenie sieci ścieżek rowerowych.
Turystyka jest ściśle zależna od środowiska przyrodniczego, równocześnie powodując jego
przekształcenia. Jako jedna z istotnych dziedzin gospodarki użytkujących zasoby przyrodnicze powinna
uwzględniać potrzebę ochrony walorów przyrodniczych na obszarach Natura 2000, tak by presja ze strony
ruchu turystycznego nie prowadziła do degradacji tych walorów. Trzeba się jednak liczyć z tym, że nie
zawsze można wyeliminować zagrożenia związane z działalnością turystyczną. Rozwój turystyki ma
zarówno pozytywne, jak i negatywne konsekwencje. Do pozytywnych należy rola turystyki w tworzeniu
obszarów chronionych na terenach szczególnie interesujących pod względem tak przyrodniczym, jak
i turystycznym.
W grupie bezpośrednich szkód dla przyrody i krajobrazu znalazły się m.in.:
•
niszczenie roślinności, fauny, przyrody nieożywionej, gleby,
•
hałas i zanieczyszczenia,
•
pożary,
•
zmiany krajobrazu, mikroklimatu, struktury biocenoz.
Do szkód pośrednich, czyli skutków szkód bezpośrednich, zaliczono przede wszystkim:
•
synantropizację roślin i zwierząt,
•
zmiany właściwości fizykochemicznych gleby i wód,
•
zmiany w strukturze i funkcjonowaniu ekosystemów chronionych,
•
obniżenie walorów dydaktycznych, naukowych i turystycznych parków narodowych.
W tym miejscu warto podkreślić, że wiele obszarów Natura 2000 na terenie kraju pokrywa się
zasięgiem z parkami narodowymi, rezerwatami przyrody, parkami krajobrazowymi oraz wieloma innymi
formami ochrony przyrody – a zatem ww. problemy dotyczyć będą wielu obszarów Natura 2000.
Minimalizacji ww. zagrożeń powinny służyć te różne zakazy i ograniczenia dotyczące ruchu
turystycznego oraz tworzenia bazy turystycznej, jakie obowiązują na obszarach chronionych (wynikające z
zapisów ustawy o ochronie przyrody, a w przypadkach parków narodowych, rezerwatów przyrody i parków
krajobrazowych szczegółowo przedstawione w ich planach ochrony) – wszystkie one przenoszą się
automatycznie na dane obszary Natura 2000.
Odpady turystyczne są szkodliwe nie tylko dla roślin, gleby i wód, ale także dla zwierząt, w tym
kręgowców. Wiele osób lubi odwiedzać lasy, ale nie każdy zdaje sobie sprawę z potrzeby zabrania swoich
śmieci do domu.
Presja turystyki wywołuje jednak zagrożenia biologiczne, chemiczne i fizyczne. Chemiczne
oddziaływanie człowieka jest związane z przedostawaniem się do ekosystemów naturalnych różnych
substancji pochodzenia zewnętrznego.
Spacery poza wyznaczonymi ścieżkami wiążą się z wydeptywaniem roślin, a co za tym idzie
eliminacją niektórych gatunków, w tym chronionych. Istniejące i powstające ścieżki prowadzą do fragmentacji
siedlisk i ograniczania prawidłowego rozmnażania się oraz rozwoju zwierząt i roślin. Liczebność roślin jest
ograniczana także zrywaniem przez spacerowiczów wielu atrakcyjnych pod względem wyglądu roślin, np.
www.codex.pl
65
zawilca gajowego, zawilca żółtego, borówki czernicy, konwalii majowej, bagna. Do fizycznych oddziaływań
na przyrodę leśną zalicza się również uszkadzanie kory drzew ostrymi narzędziami oraz łamanie gałęzi
i mniejszych drzew, by nie wspomnieć o nielegalnej wycince drzew.
Fragmentacja lasu, spowodowana inwestycjami turystycznymi, bardzo niekorzystnie oddziałuje na
wiele ptaków (dziuplaków i kuraków) oraz na wszystkie większe ssaki drapieżne. Ścieżki turystyczne
i narciarskie lub trasy wyciągów i kolejek przecinają szlaki wędrówek zwierząt, a także ograniczają ich
przestrzeń życiową i liczbę dogodnych ostoi. Niektóre gatunki zwierząt mogą w ten sposób całkowicie
zaniknąć. Turyści często płoszą i niepokoją zwierzęta leśne, zachowując się hałaśliwie albo nawet z
premedytacją niszcząc gniazda ptaków, mrowiska i nory zwierząt. Jeśli zakłócanie życia dzikich zwierząt
odbywa się w okresie karmienia i wychowywania młodych, zdarza się, że rodzice porzucają potomstwo.
Zrównoważona turystyka jest drogą do pogodzenia ochrony walorów przyrodniczych z potrzebami
turystów oraz z interesami branży turystycznej. Zrównoważona turystyka może być wręcz wsparciem dla
ochrony obszarów przyrodniczo cennych, a poprzez jej rozwój i promocję tych obszarów może stwarzać
szanse godnego życia dla lokalnych społeczności i nawet stanowić konkurencję dla bardziej szkodliwych dla
środowiska form rozwoju.
Na obszarach Natura 2000 i w ich sąsiedztwie można rozwijać i promować te formy turystyki, które
mieszczą się w ramach określonych dla zrównoważonej turystyki w tzw. Deklaracji Berlińskiej. Ta deklaracja
zawiera wymogi, jakie postawiła branży turystycznej Konwencja o różnorodności biologicznej. Najbardziej
zalecaną forma turystyki będą więc różne rodzaje ekoturystyki, a szczególnie turystyki przyrodniczej, oraz
agroturystyki. Wykorzystują one uwarunkowania środowiskowe. Źródło: www.natura2000.org.pl
Zakres kompensacji przyrodniczej powinien być określony w ramach wydawanych decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach dla poszczególnych przedsięwzięć.
Zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227 ze zm.) decyzje te określają środowiskowe uwarunkowania realizacji
przedsięwzięć, a w szczególności warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub
użytkowania przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości
przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich,
a także w przypadku gdy z oceny przedsięwzięcia na środowisko wynika potrzeba wykonania kompensacji
przyrodniczej – stwierdza konieczność jej wykonania.
Innym szczególnym przypadkiem kompensacji przyrodniczej, przewidywanym w prawie polskim, jest
kompensacja odstępstwa od zakazów obowiązujących w stosunku do terenu parku narodowego lub
rezerwatu przyrody przez inwestycję liniową. Ta kompensacja musi być obligatoryjnie ustalona w przypadku,
gdy przedsięwzięcie narusza teren parku narodowego lub rezerwatu przyrody (art. 15 ust 3 i 4 Ustawy
o ochronie przyrody). Na takie naruszenie można jednak zezwolić tylko gdy jednocześnie spełnione są
warunki:
•
liniowego charakteru przedsięwzięcia,
•
publicznego celu inwestycji,
www.codex.pl
66
•
braku rozwiązań alternatywnych.
Zagwarantowanie takiej kompensacji jest obligatoryjnym warunkiem wydania zezwolenia na
odstępstwo od zakazów obowiązujących w parku narodowym (zezwolenie wydaje Minister Środowiska) lub
w rezerwacie przyrody (wydaje Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska).
Działania zbliżone do działań kompensacyjnych wykonuje się także, gdy:
•
stwierdzona zostanie szkoda w środowisku (w rozumieniu Ustawy o zapobieganiu szkodom
w środowisku i ich naprawie z dnia 13 kwietnia 2007 Dz. U. nr 75 poz. 493) i wydana zostanie
decyzja o konieczności przywrócenia stanu środowiska,
•
istnieje zagrożenie dla populacji gatunku chronionego (kiedy np. przenosimy populację gatunku
zagrożoną przez inwestycję – w chwili obecnej najczęściej dotyczy to roślin i płazów).
Należy pamiętać, że naruszenie stanu siedliska gatunku rośliny lub zwierzęcia chronionego
w Europie (Załącznik IV Dyrektywy Siedliskowej) także jest naruszeniem samej Dyrektywy – potrzeba ich
ochrony i prowadzenia działań kompensacyjnych wynika więc nie tylko z prawa krajowego, ale także
wspólnotowego.
Środki kompensujące, odpowiednie lub potrzebne dla zrównoważenia negatywnego oddziaływania
na obszar sieci Natura 2000, mogą obejmować:
1. odtworzenie lub poprawę stanu istniejących obszarów: odtworzenie siedliska, by zagwarantować
zachowanie jego wartości oraz przestrzeganie celów ochrony obszaru lub poprawę stanu
pozostałego siedliska w stopniu proporcjonalnym do szkód wyrządzonych na danym obszarze
Natura 2000 przez realizowany tam plan lub przedsięwzięcie,
2. odtworzenie siedliska na nowym lub powiększonym obszarze, który będzie włączony do sieci Natura
2000,
3. zgodnie z opisem w powiązaniu z innymi pracami, zaproponowanie nowego obszaru na mocy
dyrektyw siedliskowej i ptasiej.
W zakres środków kompensujących aktualnie podejmowanych na terenie UE w ramach dyrektywy
siedliskowej wchodzą także:
•
reintrodukcja gatunków,
•
restytucja i wzmacnianie gatunków, w tym drapieżnych,
•
zakup ziemi,
•
nabywanie
praw
terenów
mogących
służyć
kompensacji
(w
tym
ścisłych
ograniczeń
zagospodarowania gruntów),
•
zachęty dla tych działań gospodarczych, które podtrzymują kluczowe funkcje ekologiczne,
•
ograniczanie (innych) zagrożeń, zwykle wobec gatunków, poprzez oddziaływanie na pojedyncze
źródło zagrożenia lub poprzez skoordynowane działania skierowane na wszystkie czynniki zagrożeń
(np. wynikające z kumulacji negatywnych skutków w przestrzeni).
Źródło: Zarządzanie obszarami Natura 2000-Postanowienia artykułu 6 dyrektywy „siedliskowej” 92/43/EWGKomisja Europejska.
Można zezwolić na realizację przedsięwzięcia co do którego nie stwierdzono znaczącego
negatywnego wpływu na obszar Natury 2000, w przypadku inwestycji negatywnie oddziałującej na przedmiot
ochrony tylko wtedy, gdy przemawiają za tym wymogi „nadrzędnego interesu publicznego” i nie ma
www.codex.pl
67
rozwiązań alternatywnych. Warunkiem dopuszczenia do realizacji jest wtedy wykonanie tzw. kompensacji
przyrodniczej, której celem jest zapewnienie spójności i właściwego funkcjonowania sieci obszarów Natura
2000.
W przypadku gdy przedsięwzięcie dotyczy gatunków i siedlisk priorytetowych dodatkowo realizacja
przedsięwzięcia musi być związana z: ochroną zdrowia i życia ludzi lub zapewnienia bezpieczeństwa
powszechnego, lub uzyskaniem korzystnych następstw o pierwszorzędnym znaczeniu dla środowiska
przyrodniczego, lub koniecznymi wymogami nadrzędnego interesu publicznego, po uzyskaniu opinii Komisji
Europejskiej.
Przedsięwzięcia w zakresie ochrony powietrza mają prowadzić do ograniczenia emisji
zanieczyszczeń do atmosfery m.in. poprzez eliminację wykorzystania paliw konwencjonalnych w kotłowniach
lokalnych i gospodarstwach domowych czy stosowanie urządzeń do oczyszczania spalin i wykorzystywanie
nowoczesnych technologii w zakładach przemysłowych. Działania takie pozwolą na wyeliminowanie
zagrożenia dla zdrowia ludzi i ograniczą niszczenie fasad budynków w tym także zabytkowych, co związane
jest z zanieczyszczeniem powietrza.
Kolejnym kierunkiem działania jest wzrost udziału energii z odnawialnych źródeł. Różnorodność
postaci energii odnawialnej przekłada się na różnorodność oddziaływań na środowisko. Generalnie, poza
wykorzystaniem biomasy, zaletą energii odnawialnej jest eliminacja wytwarzania odpadów i emisji do
powietrza na etapie eksploatacji systemu. Wielkość oddziaływania zależy przede wszystkim od rodzaju
wykorzystywanego paliwa, którym mogą być słoma, zrębki, brykiet drewna.
Ochrona
powietrza
przed
zanieczyszczeniem
polega
na
ograniczaniu
lub
eliminowaniu
wprowadzanych do powietrza substancji szkodliwych, które są emitowane przez zakłady produkcyjne i
usługowe, pojazdy mechaniczne i inne
źródła. Zanieczyszczenia oddziałujące na danym terenie mogą
pochodzić z wielu różnych źródeł, położonych zarówno w tym terenie, jak też daleko od niego, bo
zanieczyszczenia mogą być przenoszone przez wiatr.
W zakresie rozwiązań technicznych i technologicznych mających na celu ochronę atmosfery
wprowadza się: paleniska zapewniające dobre spalanie, ogranicza zużycie paliw bogatych w siarkę,
odsiarczanie zarówno paliw, jak i spalin. W celu zmniejszenia „niskiej emisji” gmina powinna: promować
nowe nośniki energii ekologicznej pochodzące ze
źródeł odnawialnych - energia słoneczna, biomasa,
pompy ciepła eliminować węgiel jako paliwa w kotłowniach komunalnych na rzecz paliw niskoemisyjnych
(drewno, wierzba energetyczna, gaz, olej opałowy).
Wpływ budowy sieci gazowej na wymaga usunięcia roślinności z całego terenu przeznaczonego na
prace. Ze względu na liniowy charakter inwestycji, teren ten jest pasem o długości równej długości rurociągu
i szerokości zależnej od jego średnicy. Po zakończeniu prac roślinność jest ponownie wprowadzana na
obszarze pasa montażowego. W perspektywie długoterminowej zdecydowana większość zbiorowisk, które
uległy negatywnemu oddziaływaniu, powinny być w stanie się odnowić i odzyskać utracone funkcje. Wyjątek
stanowią zadrzewienia, których nie można wprowadzać w tzw. strefie kontrolowanej o szerokości zależnej
od rodzaju transportowanej substancji, średnicy rurociągu i ciśnienia roboczego.
Hałas maszyn budowlanych i obecność ludzi płoszą zwierzęta. Bardziej wrażliwe gatunki ssaków i
ptaków mogą opuszczać tereny w sąsiedztwie prac. Może wystąpić także ograniczenie reprodukcji,
porzucanie piskląt czy złożonych jaj. Największe takie szkody wiążą się z okresem godów i wypoczynku
www.codex.pl
68
ptaków wędrownych, dlatego należy unikać prac w tych okresach. W wyniku usunięcia roślinności i warstwy
próchnicznej gleby ginie duża część mało ruchliwych zwierząt.
Specyfiką oddziaływań powodowanych przez realizację rurociągów jest skupienie ich na obszarze
pasa montażowego. Zakłócenie terenu sąsiadującego z pasem montażowym nie jest znaczne i dotyczyć
może przede wszystkim zaburzeń w przepływie wód gruntowych. Wtórnym skutkiem tego wpływu może być
osłabienie żywotności roślin, zwłaszcza drzew.
Większość zmian jest nieznaczna, lokalna, o charakterze przejściowym. Warunki techniczne
realizacji rurociągu oraz jego liniowy przebieg sprawiają, że wiele zmian środowiskowych jest nieuchronnych
(np. przecinki w lasach, obniżenie żyzności gleb na skutek naruszenia profilu glebowego). Do bezpośrednich
i nieodwracalnych zmian należy ułożenie rurociągu w wykopie oraz zmiany struktury gleby wywołane tego
typu ingerencją. Większość skutków jest krótkookresowych i zasadniczo odwracalnych (obniżenie poziomu
wód gruntowych, rozdzielenie biotopów). Większość czynników biotycznych (zwierzęta, rośliny, biotopy)
zakłóconych podczas prac montażowych powinno odzyskać swe poprzednie funkcje.
Podczas projektowania przebiegu rurociągów należy brać pod uwagę zarówno warunki glebowe, jak
i pokrycie terenu. Należy unikać przecinania terenów bagiennych oraz terenów zadrzewionych i
zakrzewionych, ponieważ bez względu na rodzaj podłoża są one wysoce nieodporne na presję związaną z
realizacją rurociągu. (Źródło: Wpływ rurociągów gazowych na środowisko przyrodnicze, Prace i Studia
Geograficzne, Warszawa 2004)
www.codex.pl
69
8. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE REALIZACJI PROGRAMU NA ŚRODOWISKO
Zgodnie z art. 104 art. 1 pkt. 2, art. 104 art. 2 oraz 105 ustawy z dnia 3 października 2008 roku
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227 ze zm.), postępowanie dotyczące
transgranicznego oddziaływania na środowisko przeprowadza się:
•
w razie stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko
z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na skutek realizacji opracowanych planów, jak również,
•
na wniosek innego państwa, na którego terytorium może oddziaływać realizacja dokumentu,
•
gdy możliwe oddziaływanie pochodzące spoza granic Rzeczypospolitej Polskiej mogłoby ujawnić się
•
na jej terytorium.
Nie stwierdza się możliwości znacznego transgranicznego oddziaływania na środowisko
z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na skutek realizacji aktualizacji Programu Ochrony Środowiska
dla Gminy Piaseczno na lata 2010 – 2013” z uwzględnieniem perspektywy na lata 2014 – 2017.
www.codex.pl
70
9.
METODY ANALIZY
SKUTKÓW
REALIZACJI
POSTANOWIEŃ AKTUALIZACJI
PROGRAMU
OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA
Propozycję, przewidywanych metod analizy skutków oraz częstotliwość jej przeprowadzania,
przedstawiono w formie wskaźników umożliwiających prowadzenie monitoringu realizacji Programu na
terenie Gminy Piaseczno Wskaźniki te zostały opisane poniżej.
Ocena realizacji celów i zadań ochrony środowiska winna być realizowana:
co 4 lata ocena skuteczności realizacji polityki ekologicznej państwa z wykorzystaniem określonych
mierników, co 2 lata ocena realizacji wojewódzkich, powiatowych i gminnych programów ochrony środowiska
sporządzonych w celu realizacji polityki ekologicznej państwa, ocena realizacji programów naprawczych
poszczególnych komponentów środowiska przez organy inspekcji ochrony środowiska.
Wskaźnikiem określającym stopień realizacji poszczególnych zadań będzie wysokość poniesionych
nakładów finansowych oraz uzyskane efekty rzeczowe. Uzyskiwane efekty rzeczowe, zweryfikowane przez
ocenę stanu jakości i dotrzymywania norm komponentów środowiska, dokonaną w ramach systemu
monitoringu, ilustrować będą zaawansowanie realizacji Programu w skali rocznej i umożliwiać dokonywanie
niezbędnych korekt na bieżąco.
Do niniejszego Programu Ochrony Środowiska tyczy się obowiązek oceny wdrażania Programu
poprzez opracowanie raportu przez organ wykonawczy Gminy, który powinien być przedkładany Radzie
Gminy w cyklu dwuletnim.
Tabela 18. Wskaźniki monitorowania programu
Nazwa wskaźnika
Przyjęta jednostka
WODA
liczba przyłączy wodociągowych
szt.
przyrost liczby przyłączy wodociągowych
szt./rok
udział mieszkańców korzystających z wodociągu
%
przyrost liczby mieszkańców korzystających z wodociągu
liczba kilometrów sieci wodociągowej w gminie
M/rok
km
przyrost liczby kilometrów sieci wodociągowej w gminie
wydajność ujęć wody
km/rok
m3/d
produkcja wody
m3/rok
zużycie wody na mieszkańca w danym roku
m3/M/r
wielkość poboru z ujęć na terenie gminy
m3/rok
liczba kilometrów melioracji podstawowych na terenie gminy
km
liczba kilometrów melioracji szczegółowych na terenie gminy
km
wielkość powierzchni zmeliorowanej na terenie gminy
km2
udział powierzchni zmeliorowanej na terenie gminy
%
ŚCIEKI
ilość ścieków oczyszczonych w oczyszczalniach na terenie gminy
m3/rok
liczba zbiorników bezodpływowych
szt.
liczba przyłączy kanalizacyjnych sanitarnych
szt.
www.codex.pl
71
przyrost liczby przyłączy kanalizacyjnych sanitarnych
szt./rok
liczba mieszkańców korzystających z sieci kanalizacji sanitarnej
przyrost liczby mieszkańców korzystających z sieci kanalizacji sanitarnej
liczba kilometrów kanalizacji deszczowej
M
M/rok
km
przyrost liczby kilometrów kanalizacji deszczowej
km/rok
POWIERZCHNIA ZIEMI
wielkość powierzchni zdegradowanej
km2
wielkość powierzchni poddanej rekultywacji
km2
udział gleb o najwyższych klasach bonitacyjnych
%
PRZYRODA
udział powierzchni gminy objętych ochroną na mocy ustawy o ochronie przyrody
%
udział powierzchni gminy objętych ochroną w ramach sieci Natura 2000
%
udział powierzchni lasów w ogólnej powierzchni gminy
%
POWIETRZE
natężenie ruchu pojazdów na terenie gminy
szt./r
moc kotłowni, w których wymieniono źródło zasilania
kW
wydatki na termomodernizację w danym roku
zł/rok
PROMIENIOWANIE ELEKTROMAGNETYCZNE
liczba obiektów emitujących promieniowanie elektromagnetyczne na terenie gminy
szt.
HAŁAS
długość wyremontowanych dróg na obszarach zabudowanych
km
ilość wybudowanych zabezpieczeń przed hałasem komunikacyjnym
szt.
długość wybudowanych obwodnic w gminie
km
www.codex.pl
72
10. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM
Prognoza oddziaływania na środowisko projektu „ Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla
Gminy Piaseczno, została opracowana zgodnie z ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. nr 199 poz 1227 ze zm.) i stanowi element procedury postępowania w sprawie oceny oddziaływania
tego dokumentu na środowisko przyrodnicze regionu. Celem prognozy jest identyfikacja potencjalnych
oddziaływań skutków wykonania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno” na środowisko i
stwierdzenie
czy
realizacja
proponowanych
zadań
sprzyjać
będzie
ochronie
środowiska
i zrównoważonemu rozwojowi.
W aktualizacji dokonano oceny stanu i jakości środowiska naturalnego na terenie Gminy Piaseczno,
a w szczególności: wód podziemnych i powierzchniowych, gleby, powietrza atmosferycznego, komponentów
przyrodniczych. Wskazano także główne źródła oddziaływania oraz zasoby infrastrukturalne, sprzyjające
zachowaniu dobrej jakości środowiska.
Zasadniczym celem prognozy jest określenie czy prognoza POŚ nie narusza zasad prawidłowego
funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Prognoza uwzględnia cele i kierunki działań względem takich
elementów jak:
•
przyroda i krajobraz,
•
powierzchnia ziemi i gleb,
•
zasoby wodne i gospodarka wodno-ściekowa,
•
powietrze,
•
poważne awarie,
•
hałas,
•
pola elektromagnetyczne,
•
energia odnawialna.
Kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju jest równoważne traktowanie środowiska
przyrodniczego oraz priorytetów gospodarczych i społecznych. W związku z tym, że realizacja założonych
zadań w aktualizacji POŚ wymaga nakładów pieniężnych, wskazane zostały źródła finansowania. Podano
również metody monitorowania stopnia wykonania Programu. Jednocześnie zadaniem prognozy jest
ułatwienie identyfikacji skutków środowiskowych spowodowanych realizacją zapisów w POŚ w przyszłości.
Na dużą uwagę zasługują obszary NATURY 2000 znajdujące się na terenie gminy należy więc bardzo
dokładnie przeanalizować lokalizacje inwestycji by jej skutki negatywne były jak najmniejsze.
Wskutek realizacji wyznaczonych zadań osiągnięte zostaną cele, gwarantujące poprawę jakości
stanu środowiska przyrodniczego na terenie gminy, a co za tym idzie – warunków życia oraz zdrowia jej
mieszkańców. Rozszerzenie zakresu działań na rzecz poprawy jakości: powietrza, wód powierzchniowych
i podziemnych, ochrony powierzchni ziemi, ochrony przed promieniowaniem elektromagnetycznym, ochrony
przed poważnymi awariami i zagrożeniami naturalnymi, ochrony przyrody, minimalizować będą negatywne
wpływy na poszczególne komponenty jak i środowisko jako całość.
www.codex.pl
73
Ocena stanu środowiska na terenie gminy pozwoliła wskazać następujące problemy ochrony
środowiska:
1. Nieoczyszczone lub oczyszczone w niewystarczającym stopniu ścieki komunalne z terenów
wiejskich oraz zanieczyszczenia obszarowe.
2. Palenie liści oraz palenie odpadów przez mie4szkańców gminy.
3. Spływy z terenów rolnych i leśnych oraz tras komunikacyjnych.
4. Niewystarczający procent mieszkańców objętych kanalizacją.
5. Emisja zanieczyszczeń z sektora komunalnego do atmosfery – lokalnych kotłowni, indywidualnych
gospodarstw i zakładów usługowych oraz środków transportu.
6. Zbyt niski stopień wykorzystania źródeł energii odnawialnej.
7. Niewystarczająca ochrona wód powierzchniowych oraz podziemnych.
8. Zbyt niska świadomość ekologiczna mieszkańców.
9. Presja turystyczna.
10. Brak kompleksowych rozwiązań dotyczących odwodnienia terenów mieszkalnych gminy oraz
właściwej gospodarki wodami odpadowymi
W aktualizacji Programu wyznaczono również cele w zakresie ochrony środowiska dla
Gminy Piaseczno na lata 2010-2013 z perspektywą na lata 2014-2017 oraz zaproponowano działania,
mające pozwolić na ich osiągnięcie.
rozwiązanie
w ramach
Wskazane problemy środowiskowe na terenie gminy znajdują
zaproponowanych
w
POŚ dla
Gminy Piaseczno
zadań
do
realizacji.
W Prognozie przeanalizowano możliwy wpływ wskazanych do realizacji w projektach zadań na
następujące elementy: powietrze i klimat, wody, bioróżnorodność, powierzchnię ziemi i glebę, krajobraz,
dziedzictwo kulturowe, w tym zabytki, populację oraz zdrowie ludzi. Określono oddziaływanie na
poszczególne elementy środowiska. Przy tak przeprowadzonej ocenie możliwe było generalne określenie
potencjalnych niekorzystnych skutków środowiskowych związanych z realizacją poszczególnych zadań.
Ponadto oceny tej dokonano przede wszystkim pod kątem oddziaływania na środowisko w fazie eksploatacji,
zakładając, że uciążliwości występujące w fazie budowy z reguły mają charakter przejściowy. Pozytywne
oddziaływania zadań wskazanych w POŚ dla Gminy Piaseczno na środowisko zdecydowanie przeważają
nad negatywnymi.
Realizacja zadań nie pociągnie za sobą transgranicznego oddziaływania na środowisko. Większość
proponowanych do realizacji przedsięwzięć ma pozytywny wpływ na środowisko i proponowanie rozwiązań
alternatywnych nie ma uzasadnienia. W przypadku inwestycji, których oddziaływanie na środowisko może
być negatywne należy rozważać warianty alternatywne tak, aby wybrać ten, który w najmniejszym stopniu
będzie niekorzystnie oddziaływać na środowisko. W przypadku gdy projekty nie zostaną wdrożone
prowadzić to będzie do pogłębiania się problemów w zakresie ochrony środowiska, co negatywnie wpływać
będzie na zdrowie mieszkańców.
Przeprowadzona analiza i ocena wszystkich priorytetów pozwala na stwierdzenie, że generalnie ich
realizacja spowoduje poprawę jakości środowiska, zachowanie różnorodności biologicznej oraz dziedzictwa
przyrodniczo-kulturowego, a także wpłynie na ograniczanie zużywania zasobów środowiskowych.
www.codex.pl
74
SPIS TABEL
Tabela 1. Liczba mieszkańców Gminy Piaseczno...........................................................................................34
Tabela 2. Jakość wód podziemnych na terenie Gminy...................................................................................36
Tabela 3. Ocena jakości wód powierzchniowych przez WIOŚ w roku 2008....................................................37
Tabela 4. Zestawienie ocen jakości wód płynących będących środowiskiem życia ryb w warunkach
naturalnych w 2008 r....................................................................................................................................... 38
Tabela 5. Informacje na temat urządzeń sieciowych - wodociągów w latach 2006 – 2009.............................39
Tabela 6. Informacje na temat urządzeń sieciowych - kanalizacji w latach 2006 – 2009................................39
Tabela 7. Dane charakterystyczne dla gospodarowania ściekami i osadami ściekowymi w Gminie...............40
Tabela 8.Zestawienie klasyfikacji gruntów ornych i sadów na terenie gminy..................................................42
Tabela 9. Zestawienie klasyfikacyjne gruntów łąk i pastwisk na terenie gminy...............................................42
Tabela 10. Zawartość metali ciężkich w glebach na terenie gminy.................................................................43
Tabela 11. Parametry kotłów i paliw dla indywidualnych gospodarstw domowych .........................................44
Tabela 12. Klasyfikacja strefy powiatu piaseczyńskiego dla kryterium ochrony środowiska...........................44
Tabela 13. Klasyfikacja strefy wielkopolskiej dla kryterium ochrony roślin......................................................45
Tabela 14. Wynikli pomiarów ruch przeprowadzonych przez WIOS w 2009 r. na terenie gminy....................52
Tabela15. Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku.................................................................................54
Tabela 16. Dopuszczalne poziomy pól elektromagnetycznych dotyczące miejsc dostępnych na ludności.....56
Tabela 17. Wyniki pomiaru pól elektromagnetycznych na terenie gminy........................................................56
Tabela 18. Wskaźniki monitorowania programu..............................................................................................76
SPIS RYSUNKÓW
Rysunek 1. Główne Zbiorniki Wód Podziemnych...........................................................................................31
Rysunek 2. Mapa obszarów Natura 2000 na terenie Gminy Piaseczno.........................................................47
www.codex.pl
75
Analiza i ocena oddziaływania „Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Piaseczno” na poszczególne elementy środowiska.
Załącznik 1.
Przedsięwzięcia o potencjalnym oddziaływaniu:
Analiza i ocena oddziaływania
1. Budowa kanalizacji sanitarnej w ramach aglomeracji na terenie gminy.
Aktualizacji
Programu Ochrony Środowiska
2. Budowa i modernizacja kanalizacji deszczowej.
3. Modernizacja i rozbudowa sieci wodociągowej. Wymiana rur sieci azbestowych.
4. Modernizacja stacji uzdatniania wody.
5. Budowa i modernizacja dróg na terenie gminy (stosowanie nasadzeń wzdłuż pasa drogi, wykorzystanie „cichego asfaltu”).
6. Budowa ścieżek rowerowych.
7. Termomodernizacja budynków użyteczności publicznej.
8. Rozwój turystyki wypoczynkowej. Budowa ścieżek dydaktycznych.
9. Wymiana kotłów węglowych na np. gazowe lub wykorzystujące spalanie biomasy (np. pelet, ekogroszek). Rozbudowa sieci gazowej.
Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko
Elementy
środowiska
bezpośrednie
pośrednie
różnorodność
biologiczna
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 bezpośredni wpływ
podczas budowy
instalacji, w wyniku
czego może dojść do
zmiany liczebności
i rodzajów populacji
organizmów żywych
Natura 2000
ludzie
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9,
- pośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
organizmów żywych
wtórne
pozytywne
1, 2 – organizacja
gospodarki ściekowej
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie ścieków
do ziemi i wód –
5, 6, 8 - ukształtowanie
zanieczyszczenia
się nowych warunków
środowiska wodno siedliskowych
glebowego
3, 6, 7, 9– ograniczenie
niekorzystnej emisji
zanieczyszczeń
szkodliwych dla
bioróżnorodności
negatywne
1, 2, 3, 5, 6, 8, 9bezpośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
organizmów żywych
skumulowane
krótkoterminowe
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8oddziaływanie podczas
budowy instalacji, w
wyniku czego może
dojść do zmiany
liczebności i rodzajów
populacji organizmów
żywych
długoterminowe
stałe
chwilowe
Brak oddziaływania
3, 5, 8 - oddziaływanie
podczas budowy
zmiany liczebności i
rodzajów populacji
organizmów żywych
1, 2, 6 - oddziaływanie
podczas budowy
rodzajów populacji
organizmów żywych
Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie Planowane zadania nie
będą oddziaływać na
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
obszary Natura 2000
1, 2, 3, 5, 6, 7, 9 bezpośredni wpływ
podczas budowy
instalacji związany
z lokalnymi
utrudnieniami
1, 2, 3, 4,5, 6, 7, 8, 9 poprawa komfortu życia
7, 9– mniejsze nakłady
finansowe na
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, zaopatrzenie
bezpośredni wpływ
energetyczne
podczas budowy
1, 2, 3, 4 – organizacja
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9instalacji związany
gospodarki wodno poprawa komfortu życia
1, 2, 3, 4 - mniejsze
z lokalnymi
ściekowej
1, 2, 3, 4 - mniejsze
nakłady finansowe
utrudnieniami
nakłady finansowe
związane z gospodarką
3 – eliminacja czynnika
wodno ściekową
szkodliwego
wodno ściekową
9 – pozyskiwanie
energii ze źródeł
odnawialnych
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 poprawa komfortu życia
finansowe na
zaopatrzenie
energetyczne
6, 8- wzrost
atrakcyjności gminy
oraz turystyki i rekreacji
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6 bezpośredni wpływ
podczas budowy
z lokalnymi
utrudnieniami
finansowe na
zaopatrzenie
energetyczne
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4 - mniejsze
nakłady finansowe
wodno – ściekową
3 – eliminacja czynnika
szkodliwego
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 bezpośredni wpływ
podczas budowy
z lokalnymi
utrudnieniami
Elementy
środowiska
bezpośrednie
pośrednie
wtórne
rośliny
1, 2, 3, 4, 5, 6, 8 bezpośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
i niektórych populacji
roślin
9– wykorzystanie
pozostałości roślin
(słomy) lub drewna do
pozyskiwania energii,
uprawa roślin na cele
energetyczne
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 pośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
niektórych populacji
zwierząt
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 pośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
roślin.
woda
1, 2, 3, 4– zmiany
powstające podczas
budowy instalacji
1, 2, 3, 4 -zmiany
powstające podczas
budowy instalacji
1, 2 – ograniczenie
spływów
powierzchniowych
z punktowych źródeł
zanieczyszczeń
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2 – organizacja
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie ścieków 1, 2, 3, 5- bezpośredni
do ziemi i wód –
wpływ podczas budowy
zanieczyszczenia
środowiska życia
organizmów wodno –
zmiany liczebności
glebowych
i niektórych populacji
roślin
6, 7, 9– ograniczenie
zanieczyszczeń
szkodliwych dla roślin.
1, 2, 3, 4– zmiany
powstające podczas
budowy instalacji
spływów
powierzchniowych z
punktowych źródeł
zanieczyszczeń
3 – poprawa jakości
wody
1, 2– ograniczenie
spływów
powierzchniowych
zanieczyszczeń
1, 2, 3, 4 –
racjonalizacja
gospodarki wodno –
ściekowej
powietrze
6, 7, 8, 9– ograniczenie
emisji zanieczyszczeń
do powietrza
powierzchnia
ziemi
1, 2, 3, 4, 5- nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykonanie nasypów lub
wykopów,
zagęszczania podłoża)
9- instalacja stanowi
alternatywne źródło
energii do źródeł
konwencjonalnych.
1, 2– ograniczenie
spływów
powierzchniowych
zanieczyszczeń
negatywne
1, 2, – organizacja
wyeliminuje
niekontrolowane
odprowadzanie ścieków
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9do ziemi i wód –
wpływ podczas budowy
zanieczyszczenia
środowiska życia
organizmów wodno –
glebowych
zwierząt,
6, 7, 9– ograniczenie
zanieczyszczeń
szkodliwych dla
zwierząt
zwierzęta
1, 2, 4, 6, 5, 6, 8bezpośredni wpływ
podczas budowy
zmiany liczebności
zwierząt
pozytywne
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
9 - ograniczenie emisji
zanieczyszczeń do
powietrza - tzw. niskiej
emisji
spływów
powierzchniowych
z niezorganizowanych
punktowych źródeł
3 -podczas prac
zanieczyszczenia mogą
przedostawać się do
wód powierzchniowych
i podziemnych
skumulowane
krótkoterminowe
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 oddziaływanie podczas
budowy instalacji,
w wyniku czego może
dojść do zmiany
liczebności i niektórych
populacji zwierząt
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9oddziaływanie podczas
wyniku czego może
dojść do zmiany
liczebności i niektórych
populacji roślin
Brak oddziaływania
1, 2, 3,- pływ podczas
wyniku czego może
dojść do zmiany
ekosystemów wodnych
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
6, 7, 8, 9 –
ograniczenie emisji
zanieczyszczeń do
powietrza
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5- nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów,
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 wpływ podczas budowy
instalacji, który może
lokalnie wpłynąć na
zwiększoną emisję pyłu
do powietrza
3 - wpływ podczas prac
budowlanych, który
może lokalnie wpłynąć
na emisję pyłu
azbestowego do
powietrza
1, 2, 3, 4, 5 - nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów,
długoterminowe
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
stałe
chwilowe
1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9–
trwałe zmiany mogące 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9prowadzić do poprawy oddziaływanie podczas
jakości środowiska w
wyniku czego zmianie
wyniku czego może
(zwiększeniu) może
dojść do zmiany
ulec liczebność i rodzaj liczebności i niektórych
populacji zwierząt
zwierząt
1, 2, 3, 4, 6, 7, 8, 9 –
trwałe zmiany mogące 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9 prowadzić do poprawy oddziaływanie podczas
jakości środowiska w
wyniku czego zmianie
wyniku czego może
(zwiększeniu) może
dojść do zmiany
ulec liczebność i rodzaj liczebności i niektórych
populacji roślin
roślin.
spływów
powierzchniowych
zanieczyszczeń
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7 wpływ podczas budowy
instalacji, który może
lokalnie wpłynąć na
zwiększoną emisję pyłu
do powietrza
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 7- na
etapie budowy nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów,
Elementy
środowiska
krajobraz
klimat
zasoby
naturalne
bezpośrednie
pośrednie
wtórne
pozytywne
negatywne
skumulowane
krótkoterminowe
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 5, 6, 8- nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów)
Brak oddziaływania
długoterminowe
stałe
chwilowe
6, 8-– poprawa
walorów wizualnych
6, 8-– poprawa
walorów wizualnych
1, 2, 3, 5, 6, 8- na
etapie budowy nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów,
Brak oddziaływania
9 – alternatywne źródła
energii wpływają na
poprawę klimatu
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 5, 6, 8- nastąpią
przekształcenia
naturalnej rzeźby
terenu (np. poprzez
wykopów)
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 5, 6, 8- nastąpią
przekształcenia
6, 8-– poprawa walorów
naturalnej rzeźby
wizualnych
terenu (np. poprzez
wykopów)
Brak oddziaływania
poprawę klimatu
Brak oddziaływania
poprawę klimatu
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4 –
racjonalizacja
ściekowej spowoduje
ochronę zasobów wód i
poprawę ich jakości
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 wpływ na wartość
działki budowlanej
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 wpływ na wartość
działki budowlanej
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4 –
racjonalizacja
ochronę zasobów wód
i poprawę ich jakości
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4–
racjonalizacja
ochronę zasobów wód i
poprawę ich jakości
zabytki
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
dobra
materialne
Brak oddziaływania
Brak oddziaływania
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 wpływ na wartość
działki budowlanej
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 9 wpływ na wartość
działki budowlanej
Brak oddziaływania

uwagi można zgłaszać do 22 listopada - BIP Piaseczno

Transkrypt

Podobne dokumenty

Piaseczno - Biurowce.net

Zaklad Uslug Budowlanych Robert Lasik, Piaseczno

sponsorem "Piaseczno Fight Night” https://www.facebook.com

Mieszkanie na sprzedaż Piaseczno 54m2 - oferta M-31045-0

Kwestionariusz osobowy dziecka

Zapytanie ofertowe targi MEDICA i MISJA_transport osób

Zapytanie ofertowe targi MEDICA i MISJA_nocleg osób

Uchwała nr 518_XXI_2012 z dnia 16.05.2012 r. w

Zwykły z rozgrywką C M-ce Imię Nazwisko Koń