Powt\`f3rzenie z umuzykalnienia cz.1

Taktem nazywamy odcinek na pięciolinii zawarty między dwoma pionowymi kreskami, które są
kreskami taktowymi.
Miarą taktową nazywamy dwie cyfry zapisane pionowo na pięciolinii na początku utworu albo jego
części. Górna cyfra określa ilość części taktu, a dolna wartość tych części.
Rytm – zorganizowane następstwo dźwięków krótszych i dłuższych, słabych i mocnych, ujętych w
ściśle określone schematy.
Znaki chromatyczne służą do urabiania nazw dla czarnych klawiszy klawiatury. Do znaków
chromatycznym zaliczamy krzyżyk pojedynczy, podwójny, bemol pojedynczy, podwójny i kasownik.
Najmniejszą odległością pomiędzy dwoma dźwiękami jest półton.
Krzyżyk pojedynczy podwyższa każdy dźwięk o półton w górę dodając do nazwy dźwięku
zasadniczego końcówkę „is”
c¹, cis¹, d¹, dis¹, e¹, f¹, fis¹, g¹, gis¹, a¹, ais¹, h¹, c2
Bemol pojedynczy obniża każdy dźwięk o półton w dół dodając do nazwy dźwięku zasadniczego
końcówkę „es” z wyjątkiem dźwięku h i a
c2, h¹, b¹, a¹, as¹, g¹, ges¹, f¹, e¹, es¹, d¹, des¹, c¹
Krzyżyk podwójny podwyższa dźwięk o cały ton w górę (2 półtony) dodając do nazwy dźwięku
zasadniczego końcówkę „isis”
Bemol podwójny obniża dźwięk o cały ton czyli dwa półtony dodając do nazwy dźwięku zasadniczego
końcówkę „eses”
Copyright©2011 by Andrzej Powrosnik
Kasownik pełni podwójną rolę:
W przypadku dźwięku obniżonego kasując „b” podwyższa równocześnie ten dźwięk.
W przypadku dźwięku podwyższonego kasując „#” obniża dźwięk podwyższony.
W pisowni muzycznej nie stosuje się podwójnego kasownika tylko kasownik pojedynczy.
Rodzaje kluczy muzycznych
Klucz muzyczny jest to znak który ustala na pięciolinii położenie jednego dźwięku ściśle określonego
a w stosunku do niego wszystkie inne dźwięki. W użyciu są 3 rodzaje kluczy muzycznych:
Grupa kluczy G
Grupa kluczy F
Grupa kluczy C
Klucze grupy G posiadają dwa położenia
Klucz g na drugiej linii nazywamy wiolinowym albo skrzypcowym, klucz na pierwszej linii nazywa się
kluczem dyszkantowym (dzisiaj już nie używany)
Klucze grupy F wskazują położenie dźwięku F. Dziś w użyciu pozostał klucz basowy.
Copyright©2011 by Andrzej Powrosnik
Klucze grupy C wskazują położenie dźwięku C
Klucz sopranowy
mezosopranowy
altowy
tenorowy
Nutą nazywamy znak graficzny w piśmie nutowym, określający wysokość dźwięku (zależnie od jego
położenia na pięciolinii) oraz jego wartość rytmiczną (zależnie od kształtu).
Pauzą nazywamy znak graficzny określający długość trwania przerwy między dźwiękami w utworze
muzycznym.
Elementy przedłużające wartości rytmiczne nut i pauz
Celem przedłużenia wartości nut i pauz wprowadza się do notacji muzycznej dodatkowe elementy
takie jak: łuk, kropka, fermata.
Łuk łączy dwie nuty tej samej wysokości, przedłuża wartość rytmiczną pierwszej nuty o wartość
rytmiczną drugiej
=
Kropka umieszczona z prawej strony nuty przedłuża jej wartość o połowę
Fermata przedłuża czas trwania dźwięku dowolnie
Copyright©2011 by Andrzej Powrosnik
Oznaczenia agogiczne
Agogika określa tempo czyli szybkość wykonywania utworu muzycznego. Tempo utworu bardzo
dokładnie możemy określić przy pomocy metronomu. Metronom skonstruowany został w 1886 r.
przez Jana Nepamunka Mälzla.
W przybliżeniu tempa muzyczne określamy przy pomocy włoskich nazw, według których dzielą się
one na trzy grupy:
I. Tempa wolne:





Adagio
Largo
Grave
Lento
Larghetto
II. Tempa umiarkowane




Andante
Andantino
Allegretto
Moderato
III. Tempa szybkie






Allegro
Presto
Prestissimo
Vivo
Vivace
Vivacissimo
Zmiany tempa określamy w następujący sposób:
Przyspieszenie tempa: accelerando, animato, piú mosso
Zwolnienie tempa: ritenuto, ritardando (rit.), meno mosso
Powrót do tempa pierwotnego: a tempo, tempo primo
Tempo rubato polega na przedłużaniu niektórych wartości rytmicznych kosztem skracania innych.
Copyright©2011 by Andrzej Powrosnik
Takty proste i złożone
Taktami prostymi nazywamy te takty, które w górnej części oznaczenia taktowego posiadają cyfrę 2
lub 3. Są to takty niepodzielne i posiadają tylko jeden akcent metryczny na raz.
Takt
oznacza się także znakiem
zwanym alla breve
Taktami złożonymi nazywamy te takty, które w górnej części oznaczenia taktowego posiadają cyfrę
będącą sumą liczb 2 lub 3 albo 2 i 3.
Takty te posiadają tyle akcentów metrycznych ile zawartych w nich jest taktów prostych
Takt
oznacza że w obrębie każdego taktu występują wartości rytmiczne dające w sumie 4
ćwierćnuty, jest on taktem złożonym ponieważ składa się z 2 taktów prostych .
Takty oraz są taktami prostymi ponieważ nie można ich podzielić na mniejsze.
Copyright©2011 by Andrzej Powrosnik