Bosch Autospec nr 2/2012
Transkrypt
Bosch Autospec nr 2/2012
Bosch Autospec Nr 2/44 | lato | 2012 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl Żarówki samochodowe firmy Bosch Prawidłowa wymiana klocków i tarcz hamulcowych Proste jak… diagnostyka Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | spis treści Od redakcji Bosch na pokładzie. To tytuł artykułu dotyczącego zaawansowanej technologii hybrydowej w dieslu, którą zastosowano w samochodach Peugeot 3008 HYbrid4 oraz Citroën DS5 Hybrid4. Najważniejsze komponenty obu wersji diesla Full Hybrid pochodzą z firmy Bosch. Bez podzespołów i części produkowanych w zakładach Boscha i trafiających do fabryk samochodów na potrzeby tzw. pierwszego montażu nie powstałaby większość pojazdów. Tych części i podzespołów są ogromne ilości. Tylko Do fabryk samochodów trafiają części i podzespoły z Boscha. w Polce, o czym piszemy w Autospecu, do producentów samochodów trafia ich rocznie kilkadziesiąt milionów zorganizowała kampanię „Mocne hamulce, czy mocne sztuk. A przecież znaczny procent produktów Boscha jest nerwy” zwracającą uwagę na konieczność kontrolowania przeznaczony dla serwisów, do naprawy już eksploatowa- i naprawy układów hamulcowych. Produktami mającymi nych aut. wpływ na bezpieczeństwo jazdy są też żarówki samocho- Do takich produktów należą np. układy hamulcowe, dowe. Wszystkie produkowane przez Boscha spełniają od których zależy bezpieczeństwo osób podróżujących najwyższe normy jakości. Porady, jak dobrać właściwe samochodami. Przed sezonem urlopowym firma Bosch żarówki można znaleźć w tym numerze Autospeca. Spis treści Aktualności 1 Konferencja roczna Grupy Bosch 1 Mocne hamulce, czy mocne nerwy Szkolenia 8 Zautomatyzowane skrzynie Produkty 13 Proste jak… diagnostyka biegów AST 14 Żarówki samochodowe firmy Układy i komponenty Boscha 16 Masowe przepływomierze 2 Spotkania regionalne 2012 2 Medale dla Boscha Bosch – cztery drogi oświetlenia 9 Prawidłowa wymiana Przemysł 3 Bosch na pokładzie – Citroën DS5 Hybrid4 klocków i tarcz hamulcowych powietrza typu HFM6 17 Fiat Grande Punto i Bosch 10 Układ hamulcowy samochodu osobowego 4 Bosch w służbie motoryzacji Technika 18 Szerokopasmowa sonda lambda Bosch Service w Polsce Porady 6 Diagnostyka wtryskiwaczy 12 Tajemniczym klientem mógł być Olimpiada każdy… piezoelektrycznych Boscha Techniki Samochodowej 21 Finał XII Olimpiady Techniki Samochodowej w samochodzie Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Diagnostyki firmy Robert Bosch Sp. z o.o. ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki, Sławomir Kosek, Tomasz Maciejasz, Marcin Kiełczewski, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak, Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski, Ryszard Polit, Jacek Pochopień, Iwona Rokicka, Marta Surowiec. Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS Opracowanie graficzne: studio CARRY aktualności | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 1 Konferencja roczna Grupy Bosch 17 maja w Pałacu Sobańskich dwucyfrowym wzrostem sprzedaży mld euro, co stanowi najwyższą w Warszawie odbyła się doroczna i zatrudniła niemal 200 nowych osób. wartość w historii przedsiębiorstwa. konferencja prasowa poświęcona Obroty pięciu spółek Grupy w naszym W Polsce obroty Bosch Rexroth wynikom Grupy Bosch w Polsce kraju wyniosły w 2011 roku 813 mln wzrosły w ubiegłym roku o 17 %. i na świecie. euro, a inwestycje – 23 mln euro. Z kolei Mariusz Wolniak, prezes spółki Spotkanie rozpoczęła Krystyna w minionym roku wzrost wyższy Termotechnika zaakcentował 10-pro- Boczkowska, prezes spółki Robert od oczekiwanego – wyniósł on 9%, centowy wzrost nakładów na badania Bosch, która przedstawiła wyniki natomiast obroty firmy – 51,5 mld i rozwój w tym dziale, co przełożyło finansowe Grupy w Polsce i na świecie. euro. Rozwój biznesu przełożył się się na inwestycje w wysokości 127 mln Zeszły rok w Polsce Grupa zamknęła na zatrudnienie – na koniec 2011 roku euro na całym świecie. W Polsce dział po raz pierwszy w historii globalna Termotechnika zanotował wzrost liczba pracowników koncernu sprzedaży całkowitej o 7% rok przekroczyła 300 tysięcy osób. do roku. Bosch na świecie odnotował Obecni na konferencji szefowie Buderus i dyrektor działu Bosch Pierwszy kwartał 2012 roku był dla spółek Grupy Bosch w Polsce przeka- Grupy Bosch w Polsce, podobnie jak zali szczegółowe dane dotyczące ich dla całego koncernu, okresem konty- obszarów. Dyrektor Volker Schiek nuacji wzrostu obrotów. Szefowie omówił sytuację w fabryce układów Grupy przewidują, że taka dynamika hamulcowych w Mirkowie i pochwalił utrzyma się przez cały bieżący rok. się 30-procentowym wzrostem W konferencji udział wzięli obrotów, który wyniósł 619 mln dziennikarze reprezentujący prasę złotych. Włodzimierz Bramowicz, branżową, gospodarczą, dzienniki, prezes spółki Bosch Rexroth podał, że portale internetowe i agencje spółka Bosch Rexroth AG osiągnęła prasowe. w 2011 roku obroty na poziomie 6,4 Marta Surowiec Mocne hamulce, czy mocne nerwy W czerwcu pod hasłem „Mocne Kampania kieruje zainteresowa- hamulce, czy mocne nerwy” rozpo- nych na specjalną stronę internetową częła się kampania reklamowa www.hamulcebosch.pl. Zebrano na hamulców Boscha. Kampania potrwa niej informacje o produktach hamul- do sierpnia i będzie realizowana cowych w asortymencie Boscha. w takich mediach jak prasa i internet. Na stronie została umieszczona informacja o ofercie specjalnej Mocne hamulce, czy mocne nerwy na układy hamulcowe Bosch dostępKampania skierowana jest do kierow- nej w serwisach sieci Bosch Car ców pojazdów samochodowych. Ma Service i AutoCrew. W ramach tej ich zachęcić do przeprowadzenia oferty serwisy udzielają 10% rabatu przed wyjazdem na urlopy kontroli na produkty i usługi związane z ukła- najważniejszego, odpowiedzialnego dem hamulcowym. Dodatkowo za bezpieczeństwo układu w samo- bezpłatnie oferują podstawowy chodzie, czyli układu hamulcowego przegląd samochodu, zgodny oraz przyczynić się do podniesienia z listą czynności ustaloną przez zaufania do wysokiej jakości produk- firmę Bosch. tów hamulcowych Boscha. Nie ryzykuj! Wybierz wysokiej jakości hamulce Bosch Przed wyjazdem wakacyjnym skontroluj hamulce, najważniejszy dla bezpieczeństwa kierowcy i pasażerów układ w pojeździe. Zaufaj jakości produktów Bosch, czołowego dostawcy systemów hamulcowych dla producentów samochodów. Skorzystaj z oferty specjalnej, szczegóły na: www.bosch-service.pl oraz www.auto-crew.pl www.hamulcebosch.pl Marcin Kiełczewski 2 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | aktualności Spotkania regionalne 2012 Na początku marca odbyło się pierwsze w tym roku spotkanie regionalne sieci Bosch Service. W Andrychowie, malowniczej miejscowości u podnóża Beskidów, spotkali się przedstawiciele serwisów z województw: dolnośląskiego, małopolskiego, mazowieckiego oraz podkarpackiego i lubuskiego. Główny temat spotkania dotyczył oferty produktowej Boscha (części i diagnostyki samochodowej) oraz oferty i nowości z działu techniczne- gle z konferencją odbywało się spotkanie grupy roboczej go. Zainteresowaniem uczestników cieszyły się przede składającej się z przedstawicieli serwisów, podczas którego wszystkim zaprezentowane kampanie marketingowe – za- wypracowano ofertę najbliższej akcji promocyjnej związa- równo te podsumowujące rok 2011 jak i te zaplanowane nej z kampanią filtrów kabinowych. na rok obecny. Ważnym punktem spotkania było podsumowanie Spotkania regionalne zaplanowane są tak, aby zarówno dla organizatorów jak i uczestników były platformą wymia- wyników testu tajemniczego klienta oraz audytów jakościo- ny spostrzeżeń i doświadczeń. Dyskusje odbywają się nie wych w sieci. – Jest wiele powodów do dumy, ale nad liczny- tylko podczas konferencji, ale również w czasie wieczor- mi aspektami trzeba jeszcze popracować – podsumował nych atrakcji. Dzień po konferencji nasi goście mieli wyniki Robert Dzierżanowski, odpowiedzialny za rozwój możliwość sprawdzenia swoich sił w wielu dziedzinach sieci w firmie Bosch. Laureatom edycji 2011 (Dąbrowa Auto sportów zimowych, takich jak jazda na skuterach śnież- z Warszawy, Margo z Gdańska, Niwisiewicz z Wołowa oraz nych, slalom narciarski, zumba na śniegu, a także nordic Szymecki z Knurowa) wręczono puchary i nagrody. walking lub wyścigi zdalnie sterowanych modeli samocho- Podczas spotkania przedstawiono również plany działań na najbliższy rok w ramach marketingu serwisowego, z naciskiem na promocję sieci w mediach nietradycyj- dów spalinowych. Kolejne dwa spotkania planowane są w Białowieży i Gdyni. nych, takich jak internet oraz nawigacje mobilne. Równole- Ewa Peresada Złotym Medalem Międzynarodowych Targów Poznańskich nagrodzono stanowisko probiercze systemów Diesla EPS 708. Jest ono przeznaczone do diagnostyki pomp wtryskowych i wtryskiwaczy Common Rail różnych producentów. Innowacyjna technologia pomiaru umożliwia badanie współczesnych układów Diesla i jest przystosowana do testowania przyszłych układów Common Rail. Kapituła konkursu doceniła również stoisko targowe Boscha, przyznając mu medal Acanthus Aureus „za uczestnictwo w targach ze stoiskiem najbardziej sprzyjającym realizacji strategii marketingowej”. Oprócz nagrodzonego stanowiska probierczego na ekspozycji firmy Bosch znalazły się m.in. podnośniki, wyważarki i montażownice, przyrządy do pomiaru geometrii kół, urządzenia Medale dla Boscha do serwisowania klimatyzacji, diagnoskopy i testery Tegoroczne Targi Techniki Motoryzacyjnej przyniosły obie sieci autoryzowanych serwisów samochodowych Boschowi dwa wyróżnienia – dla stanowiska Boscha – Bosch Service oraz AutoCrew. usterek, urządzenia do serwisowania akumulatorów. Podczas targów firma Bosch zaprezentowała również probierczego i za ekspozycję wystawienniczą. Łukasz Kałucki przemysł | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 3 Fot. Citroёn Bosch w DS5 Hybrid4 Po modelu Peugeot 3008 HYbrid4 niemiecki rynek podbija teraz Citroën DS5 Hybrid4. Najważniejsze komponenty obydwu wersji diesla Full Hybrid, np. elektronika napędu Axle Split czy wersja specjalna układu ESP, pochodzą z firmy Bosch. Sterownik silnika Czujnik akumulatora Asystent parkowania Alternator Sonda lambda Elektryczny silnik napędowy Elektronika zasilania ABS ESP Bosch na pokładzie – Citroën DS5 Hybrid4 Co robi innowacyjny producent samochodów, W trybie „Auto” napęd hybrydowy DS5 Hybrid4 który chce się wyróżniać na tle konkurencji automatycznie steruje pracą silnika Diesla oraz silnika pod względem mobilności hybrydowej? elektrycznego. Priorytetem jest przy tym niskie zużycie paliwa: na 100 km napęd hybrydowy zużywa w cyklu Szuka dla siebie innowacyjnego dostawcy i wspólnie z nim mieszanym 3,8 litra oleju napędowego, a emisja CO2 opracowuje nowoczesną koncepcję napędu Diesla wynosi 99 g/km. wspomaganego napędem elektrycznym. Rezultat: koncep- W trybie „ZEV” napęd DS5 Hybrid4 porusza się, jak cja Axle Split autorstwa PSA Peugeot Citroën PSA i firmy długo tylko się da, z napędem wyłącznie elektrycznym. Bosch. Czterocylindrowy turbodiesel 2.0 HDi służy tutaj W praktyce wygląda to tak, że może w ten sposób przeje- jako główny agregat napędu przedniego. Dodatkową moc chać do czterech kilometrów z maksymalną prędkością zapewnia oś tylna z elektrycznym napędem. Tę innowa- 60 km/h – optymalnie w ruchu typu miejskim Stop-and-Go. cyjną technologię wykorzystano już w modelu Peugeot W trybie „4WD”, czyli z napędem na cztery koła, 3008 HYbrid4, a teraz także w nowym Citroënie DS5 napędzana jest także tylna oś, co zapewnia pojazdowi Hybrid4. lepszą trakcję na drogach nieutwardzonych. Tryb „Sport” jest przeznaczony do jazdy z maksymal- Innowacyjny i oszczędny nym przyspieszeniem. Silnik elektryczny zapewnia tutaj Citroën DS5 Hybrid4 łączy w sobie silnik Diesla o mo- dodatkową rezerwę mocy konieczną przy bardziej cy 163 KM z silnikiem elektrycznym o mocy 37 KM. dynamicznej jeździe. Nawet przy pustym akumulatorze Największa innowacja tej koncepcji hybrydowej to model DS5 Hybrid4 gwarantuje odpowiednią moc napędu: okresowy napęd na cztery koła. Za pomocą pokrętła silnik spalinowy za pośrednictwem alternatora dostarcza nastawczego kierowca może wybrać cztery tryby pracy. przez cały czas do 8 kW mocy na osi tylnej. Asystent parkowania: pomaga uniknąć stłuczek przy parkowaniu Wizerunek nowoczesnych samochodów jest w szczególnym stopniu zdominowany przez ekologię i wzornictwo. Jednak czynniki te mają często wpływ także na komfort codziennej jazdy samochodem, np. poprzez ograniczenie widoczności w trakcie parkowania i manewrów. Pomocą służy w takich sytuacjach asystent parkowania firmy Bosch. Czujniki ultradźwiękowe na zderzakach z przodu i z tyłu rejestrują przeszko- dy i ostrzegają kierowcę sygnałem akustycznym. Także nowy model Citroëna DS5 Hybrid4 jest wyposażony w tę funkcję. Asystent parkowania Bosch jest atrakcyjny także jako opcja dodatkowa: Bosch dostarcza tego typu systemy o nazwie Parkpilot do wybranych warsztatów serwisowych. Argument dla klientów: dodatkowy montaż systemu opłaca się już przy uniknięciu pierwszej stłuczki parkingowej. 4 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | przemysł Bosch w służbie motoryzacji systemu. Do poznańskiej fabryki Volkswagena, skąd wyjeżdżają dostawcze Caddy i Transportery T5, Każdego roku zakłady Boscha produkują kilkadziesiąt milionów sztuk trafiają z Boscha takie podzespoły jak części i podzespołów na potrzeby montażu fabrycznego powstających pompa paliwowa, alternator, rozrusz- w Polsce samochodów. nik, sonda lambda, sterownik silnika, sterownik poduszki powietrznej, Bez nich z fabryk w Tychach, Pozna- na popularny model Panda, produko- czujnik uderzeniowy, a także napęd niu czy Gliwicach nie mógłby wyje- wany w tyskim zakładzie Fiata Auto i pióra wycieraczek oraz system chać żaden z samochodów – mówi Poland. W tym aucie montowane są nawigacji. Anna Kiryłowicz, szefowa Technicz- takie boschowskie podzespoły jak nego Działu Sprzedaży w firmie ABS/ESP, czujniki prędkości koła, którym kieruje Anna Kiryłowicz, Robert Bosch Sp. z o.o. – Spójrzmy np. miernik przepływu powietrza, współpracuje z prawie czterdziesto- głośnik systemu parkowania i sterow- ma zakładami w całej Polsce, zapew- nik parkowania, sonda lambda, niając im dostawy części i podzespo- zaciski hamulcowe, a także radia. łów produkowanych w 35 zakładach Jednostki ABS/ESP dostarczamy też Boscha, głównie europejskich, do innych modeli powstających ale również znajdujących się na in- w Tychach, czyli do Fiata 500, Forda nych kontynentach (np. w Meksyku, Ka i Lancii Y. W „pięćsetce” są też Australii, Malezji). Najwięksi klienci boschowskie rozruszniki, centralki to polskie filie światowych koncer- wtrysku silnika, zaciski hamulcowe, nów motoryzacyjnych, a więc a w Lancii Y czujniki przyspieszenia fabryki Volkswagena, Opla, Fiata dla systemu airbag i sterowniki tego czy Toyoty. Anna Kiryłowicz Techniczny Dział Sprzedaży, przemysł | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 5 – Są to nie tylko producenci Anny Kiryłowicz i jej trzech współ- pojazdów – mówi Anna Kiryłowicz. – pracownic: Karoliny Stoltmann, Volkswagen Motor Polska ma poza Magdaleny Byliny oraz Joanny zakładem w Poznaniu również Rogulskiej. Praca działu wymaga nie fabrykę silników wysokoprężnych lada umiejętności. Trzeba wiedzieć w Polkowicach na Dolnym Śląsku. wszystko o potrzebach poszczegól- Fiat Auto Poland to nie tylko zakład nych klientów, dogadywać się w Tychach, lecz również F.A. Power- zarówno z polskimi odbiorcami jak train w Bielsku-Białej, gdzie powstają i boschowskimi producentami części. silniki Diesla. W grupie Fiata jest też Równie ważne są zdolności organiza- CNH w Płocku – producent maszyn cyjne i umiejętność „gaszenia poża- i sprzętu rolniczego. Kolejny ważny rów”, jak określa to Anna Kiryłowicz. klient to Toyota mająca w Polsce dwie Części na wyposażenie fabryczne fabryki: Toyota Motor Industries pojazdów nie leżą w magazynach. Poland w Jelczu-Laskowicach i Toyota Dostarczane są bezpośrednio do za- Motor Manufacturing Poland w Wał- kładów produkcyjnych. Muszą tam brzychu. W pierwszej produkowane trafiać w określonych umowami są silniki Diesla do modeli Avensis, ilościach i asortymencie oraz kon- Auris, Verso oraz Corolla montowa- kretnych terminach. Wielokrotnie nych w zakładach koncernu w Euro- panie z Technicznego Działu Sprze- pie, a także w Afryce, w drugiej daży muszą się zajmować np. sprawa- elementy układów paliwowych. mi transportowymi. Pośredniczą Gliwicki zakład Opla natomiast jest w kontaktach na linii fabryka Boscha nie tylko odbiorcą podzespołów – odbiorca części. – Każdy detal Boscha do produkowanych tam wytwarzany jest dla konkretnego samochodów. Zajmuje się również zamawiającego, w określonych zamówieniami na części do rosyjskiej ilościach i czasie. Np. na wyproduko- fabryki Opla w Sankt Petersburgu – wanie komponentów elektronicznych dodaje Anna Kiryłowicz. trzeba czekać zwykle 8 tygodni – tłu- Lista klientów obsługiwanych maczy Anna Kiryłowicz. – Problemy przez Techniczny Dział Sprzedaży zaczynają się, gdy nagle klient zawiera 39 pozycji. Oprócz wymie- zmniejszy lub zwiększy zamówienie, nionych już zakładów znajduje się lub będzie się domagał wcześniejszej więc wiele innych, którzy są ich dostawy. Sprawia to wiele kłopotów poddostawcami i do wytwarzania w organizacji produkcji – fabryki swoich produktów również wykorzy- Boscha są również uzależnione stują podzespoły dostarczane od swoich dostawców. Dodatkowe, ale z fabryk Boscha. Trudno je wszystkie nie mniej ważne zadanie działu to wymienić, bo ich wykaz zawiera zarządzanie płatnościami za dostawy około 300 numerów katalogowych. (a o jego skali niech świadczy fakt, że Rocznie na fabryczne wyposażenie tylko do Fiata Auto Poland bywa pojazdów do polskich zakładów z Boscha kilka dostaw dziennie). dociera z boschowskich fabryk Trudno to sobie wyobrazić, ale kilkadziesiąt milionów różnych zaledwie czteroosobowy zespół części i podzespołów. Najwięcej Technicznego Działu Sprzedaży wśród nich jest starterów, hydroagre- w firmie Robert Bosch Sp. z o.o. czuwa gatów ABS i ESP, wtryskiwaczy, nad prawidłowym przebiegiem mechanizmów napędowych i ramion dostaw do fabryk motoryzacyjnych wycieraczek, pomp oraz silników w Polsce. Sprawna praca działu (prądu stałego i przekładniowych). przyczynia się do ich płynnej Cała logistyka związana z ich dostarczaniem znajduje się w gestii produkcji. Anna Borsukiewicz Klienci Oryginalnego Wyposażenia Andoria Andrychów Delphi Błonie Delphi Ostrów Delphi Krosno Delphi Gdańsk Plastic Components and Modules Sosnowiec F.A. Powertrain Bielsko-Biała FAP - Tychy Faurecia Wałbrzych Faurecia Grójec Inergy Lublin Isuzu Tychy Magna Swarzędz Magna Dąbrowa Górnicza SEWS - Cabind TI POLAND SP ZOO Wyszków TI POLAND SP ZOO Bielsko-Biała SE Bordnetze Gorzów VW Poznań VW Polkowice MAN Star Trucks & Buses Sp. z o.o. GM Polska Gliwice Toyota/Jelcz-Laskowice Toyota/Wałbrzych DENSO Tychy TRW Pruszków Dräxlmaier Jelenia Góra Dr. Schneider Jelenia Góra MAN Kraków (Niepołomice) MAN Tarnowo Podgórne Eaton Tczew Plastic Components Fuel Sosnowiec Winkelmann Legnica TRW Gliwice VALEO Oddział Chłodnic Skawina Cablelettra Valmet Żary Plastic Omnium Auto Wix-Filtron Gostyń CNH Płock 6 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | porady Diagnostyka wtryskiwaczy piezoelektrycznych Boscha w samochodzie Wiele nowoczesnych samochodów z silnikami Diesla jest wyposażonych z którym on współpracuje. Dopusz- we wtryskiwacze piezoelektryczne. W tym artykule poruszymy temat czalne korekty z reguły wynoszą ±5 wtryskiwaczy piezo firmy Bosch, omówimy cechy szczególne układu mm3/skok (należy sprawdzić w ESI paliwowego i sposoby diagnostyki wtryskiwaczy za pomocą urządzeń [tronic] dopuszczalne korekty dla diagnostycznych dostępnych w każdym warsztacie samochodowym. konkretnego silnika!). Jeśli korekty wykraczają poza dopuszczalny zakres, Analizując budowę układu paliwowe- nadciśnieniu możliwe jest prawidłowe należy przeprowadzić dodatkową go z wtryskiwaczami piezo firmy działanie elementu łączącego, umiesz- diagnostykę w postaci pośredniego Bosch (rys. 1), zauważymy element czonego między piezoelektrycznym pomiaru kompresji (za pomocą testera niewystępujący w układach z wtryski- elementem wykonawczym a zaworem diagnostycznego, jeśli taka funkcja waczami elektromagnetycznymi – za- serwo, który steruje dawkowaniem występuje), lub bezpośredniego równo Boscha jak i innych producen- paliwa. Element łączący kasuje luz pomiaru ciśnienia sprężania manome- tów. Ten element to zawór zwrotny między piezoelektrykiem i kompensu- trem wkręconym w miejsce świecy (fot. 1) na szynie przelewów z wtryski- je rozszerzalność wtryskiwacza. Ścisłe żarowej. Jeżeli dodatkowa diagnostyka waczy, a jego zadaniem jest utrzymy- połączenie piezoelektryka z zaworem nie wykazuje uchybień w silniku, wanie w przewodzie powrotnym serwo jest konieczne ze względu na to, można przystąpić do dalszego spraw- nadciśnienia 10 barów. że wydłużenie stosu piezo w momen- dzenia wtryskiwaczy. Jest ono konieczne do prawidłowej pracy wtryskiwacza piezo. To dzięki cie zasilenia wtryskiwacza wynosi około 40 µm. Dlatego niedopuszczalny Diagnostyka hydrauliczna polega na pomiarze ciśnienia w przewodzie przelewowym i pomiarze wydatku na przelewach wtryskiwaczy. W przy- Rys. 1 padku nagłych przerw w pracy silnika, nagłego wyłączenia silnika pod dużym obciążeniem i wysokich obrotach, podejrzanym elementem jest zawór zwrotny w przewodzie przelewowym (fot. 2). Aby zmierzyć ciśnienie w przewodzie przelewowym, należy użyć adaptera 0 986 612 980 i manometru o zakresie 0-15 barów, dostępnego w zestawie Diesel Set 1 0 986 613 100 firmy Bosch (fot. 3). Adapter wpinamy w szereg pomiędzy wtryskiwacz a szynę przelewową, a do adaptera podłączamy manometr. Odczytane ciśnienie powinno się jest jakikolwiek luz pomiędzy tymi zawierać w zakresie 8-12 barów elementami. (nominalnie 10 barów). Diagnostykę układu z piezowtry- ciśnienie może powodować nanosze- „hydrauliczną”, elektryczną i odczyt nie kodów diagnostycznych, świadczą- wartości rzeczywistych na testerze cych o elektrycznym uszkodzeniu diagnostycznym KTS. wtryskiwacza. Dlatego przed podję- Na KTS możemy odczytać porów- Fot. 1 Zawór zwrotny Brak ciśnienia lub zbyt małe skiwaczami można podzielić na część ciem dalszych kroków koniecznie nanie ilościowe na każdym wtryskiwa- należy zmierzyć ciśnienie w przewo- czu. Odchyłki mogą nam powiedzieć dzie powrotnym. Podobne objawy o kondycji wtryskiwacza i cylindra, wywołuje zbyt wysokie ciśnienie, porady | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 7 Fot. 2 Pomiar ciśnienia w przewodzie przelewowym Fot. 3 Zestaw Diesel Set 1 Fot. 4 Obciążenie zastępcze zamiast wtryskiwacza piezo 0 986 610 039 które ściska piezoelektryk i uniemożli- różnicę dwóch działek pomiędzy to często popełniany błąd w przypad- wia jego prawidłową pracę. poszczególnymi wtryskiwaczami. ku występowania kodów diagnostycz- Kolejnym sprawdzianem jest Jak wspomnieliśmy, uszkodzenie nych wywołanych zbyt niskim ciśnie- pomiar przelewów z wtryskiwaczy. zaworu zwrotnego (fot. 6) może niem w przewodzie przelewowym Pomiar menzurkami wykonujemy powodować nanoszenie kodów wtryskiwaczy. Na zdjęciach widać, przy nadciśnieniu na przelewie 10 diagnostycznych świadczących jaka jest różnica przy pomiarze tego barów, łącząc króciec przelewowy o elektrycznym uszkodzeniu wtryski- samego sprawnego wtryskiwacza każdego wtryskiwacza z menzurkami wacza. Toteż poza sprawdzeniem przy użyciu multimetru (fot. 7) poprzez adapter z zaworem 10 barów, ciągłości obwodu wtryskiwacz-sterow- i FSA 050 (fot. 8) – proszę zwrócić np. Bosch 0 986 612 922. Przed pomia- nik silnika, należy sprawdzić rezystan- uwagę na napięcie podczas pomiaru. rem można sprawdzić, czy z przewodu cję wtryskiwacza i izolację do obudo- Pomiar za pomocą FSA 050 wykazuje przelewowego wydostaje się paliwo, wy. Typowa rezystancja wtryskiwacza właściwą rezystancję, a wynik pomiaru kiedy wtryskiwacz jest niewysterowa- piezo to 150-210 kΩ. Konieczne jest multimetrem kwalifikuje wtryskiwacz ny. Zamiast wtryskiwacza podłączamy zastosowanie narzędzia, które pod- do wymiany. obciążenie zastępcze (fot. 4) czas pomiaru podaje napięcie zbliżone Bosch 0 986 610 039, uruchamiamy do napięcia sterującego wtryskiwa- piezo to przybywanie oleju w silnikach silnik i sprawdzamy, czy z króćca czem, to jest 100-150 V. Można użyć (rozcieńczanie oleju silnikowego przelewu wydostaje się paliwo – do- testera izolacji stosowanego przez paliwem), spowodowane przez puszcza się jedną kroplę na minutę. elektrotechników lub testera do samo- nieszczelne rozpylacze. W warunkach chodów hybrydowych Bosch FSA 050. warsztatowych trudno to ustalić. Zastosowanie multimetru daje Należy więc wtryskiwacze wysłać Pomiar menzurkami (fot. 5) wymaga więcej czasu niż przy wtryski- Kolejny problem z wtryskiwaczami waczach elektromagnetycznych, zafałszowane wyniki, na podstawie do Bosch Diesel Service, gdzie zostaną a napełnienie menzurek może trwać których można podjąć niewłaściwą one poddane weryfikacji. nawet kilka minut. Dopuszcza się decyzję o wymianie wtryskiwacza. Jest Fot. 5 Pomiar przelewów Fot. 6 Zawory zwrotne na przewodach do menzurek Tomasz Miluski Fot. 7 Rezystancja wtryskiwacza – pomiar multimetrem Fot. 8 Rezystancja wtryskiwacza – pomiar FSA 050 8 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | szkolenia Zautomatyzowane skrzynie biegów AST Prezentowany materiał stanowi fragment szkolenia „Diagnostyka automatycznych skrzyń biegów”. Elektroniczne układy sterujące w samochodach umożliwi- zaadaptowany przez specjalistyczne oprogramowanie ły wykorzystanie klasycznych skrzyń biegów do stworze- (fot. 3) z punktu „Wyuczanie parametrów przekładni”. nia tzw. zautomatyzowanych stopniowanych skrzyń W układzie automatycznego sprzęgła zastosowany biegów, które mogą być oznaczane skrótem AST (Automa- został silniczek elektryczny. Jego ruch obrotowy przetwo- ted Shift Transmission) lub AMT (Automated Manual rzony jest przez przekładnię ślimakową na ruch posuwi- Transmission). sty, umożliwiający wytworzenie ciśnienia przez tłok Każdy producent pojazdu stosuje różne rozwiązania pompy hydraulicznej (rys. 1) w układzie wyprzęgnika. techniczne oraz nazwy własne. Przykładem rozwiązania W przypadku wymiany sprzęgła lub komponentów skrzyni biegów AST, stosowanego przez firmę Opel, jest związanych z obsługą należy przeprowadzić adaptację układ Easytronic, który składa się z dwóch silników (fot. 3) przez wybór punktu „Wyuczanie punktu elektrycznych umożliwiających automatyzację zmiany zasprzęglania”. biegów (fot. 1) oraz układu elektrohydraulicznego (fot. 2) do sterowania wyprzęgnikiem sprzęgła. Opisany przykład zautomatyzowanej skrzyni biegów jest tylko zasygnalizowaniem tematu bardziej obszernego, W silnikach elektrycznych układu Easytronic do wy- jakim są systemy elektronicznego sterowania skrzyń bierania i załączania biegów zintegrowane są czujniki biegów. Obejmuje on oprócz wspomnianych rozwiązań hallotronowe, które umożliwiają sterownikowi rozpozna- inne, bardziej znane na rynku układy automatycznych nie rzeczywistego położenia wybieraka skrzyni biegów. skrzyń biegów jakimi są: Dwusprzęgłowe skrzynie biegów (DSG – Direct Shift Sprawdzenie działania tych czujników jest możliwe Gearbox) (fot. 4) przy użyciu np. testera usterek KTS, lub przez pomiar sygnału wyjściowego z czujnika przy użyciu oscyloskopu Automatyczne skrzynie biegów (AT – Automatic Transmission) (fot. 5) ewentualnie multimetru na podstawie informacji zawartej Bezstopniowe automatyczne skrzynie biegów (CVT w dokumentacji programu ESI[tronic]. Uszkodzony czujnik położenia wybieraka może być wymieniony tylko – Continuously Variable Transmission) (fot. 6). z silnikiem elektrycznym, który po wymianie musi zostać Jacek Pochopień Silnik elektryczny Przekładnia ślimakowa Dopływ płynu ze zbiornika Tłoczony płyn pod ciśnieniem do wyprzęgnika Tłok pompy hydraulicznej Fot. 1 Fot. 3 Fot. 2 Fot. 4 Rys. 1 Fot. 5 Fot. 6 układy i komponenty Boscha | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 9 Prawidłowa wymiana klocków i tarcz hamulcowych Jednym z najważniejszych układów w samochodzie jest układ hamulcowy. Wpływa on na bezpieczeństwo kierowcy i pasażerów. Dlatego tak istotna jest dbałość o najdrobniejsze szczegóły podczas prac związanych z tym układem. Wszystkie podzespoły układu Często już niedługo po wymianie hamulcowego należy systematycznie ponownie dochodzi do nierówno- kontrolować, a w razie stwierdzenia miernego zużycia, a nawet zniszcze- jakichkolwiek uszkodzeń niezwłocz- nia tarczy hamulcowej (fot. 2). nie wymienić. Ważne, aby wymiany Widoczne są na niej rysy lub delikat- poszczególnych elementów, zwłasz- ne niebieskie przebarwienia. Nierów- Fot. 3 Strzałka górna: przylgnia montażowa zacisk-jarzmo, strzałka dolna: jarzmo-zwrotnica. cza takich jak klocki czy tarcze pojazdu jest już znikoma. Wystarczy hamulcowe, przebiegały według wcisnąć mocniej pedał hamulca, ustalonych zasad. a piszczenie ustaje – dlatego, że klocki Najważniejszą rzeczą jest zacho- zostały dociśnięte prawidłowo wanie idealnej współpracy pomiędzy do tarczy całą swoją powierzchnią klockiem a tarczą. Nie chodzi tu tylko cierną. Warto przy wymianie hamul- o całkowite doleganie klocka do tarczy ców poświęcić więcej czasu na nale- ale także o to, aby siły nacisku powsta- żyte oczyszczenie i posmarowanie jące na powierzchni klocka były niezbędnych elementów, aby klient rozłożone równomiernie. Należy więc starannie oczyścić i posmarować Fot. 2 Wyraźne ślady nierównomiernej współpracy klocka z tarczą hamulcową. cieniutką warstewką smaru Superfit był zadowolony z usługi. Więcej informacji na temat układów hamulcowych oraz wskazówki i porady (nr Bosch 5 000 000 163) tak, aby nie nomierne rozłożenie sił nacisku może można znaleźć na stronie wyciekł na tarczę hamulcową, nastę- być spowodowane zanieczyszczony- www.hamulcebosch.pl. pujące elementy: mi lub uszkodzonymi jarzmami. płaszczyzny zewnętrzne współ- Należy je zdemontować i dokładnie pracujące z tłoczkiem oraz wyczyścić z brudu i korozji, wewnętrzne, dociskające klocek a w szczególności przylgnie montażo- hamulcowy (fot. 1); we zacisk-jarzmo oraz jarzmo-zwrot- prowadnice oraz osłony prowad- Marcin Kiełczewski Fot. 4 a nica (fot. 3). Sworznie zacisków oraz nic, zwłaszcza w zaciskach płaszczyzny prowadzące klocki aluminiowych (fot. 1). hamulcowe w jarzmie również wymagają starannego oczyszczenia i posmarowania (fot. 4a i 4b). Uchroni to przed zbyt szybkim zużyciem się elementów ciernych układu hamulcowego, a także zapobiega nadmiernemu hałasowi czy wręcz piskom. Aby opisać powody piszczenia, należałoby zagłębić się w mechanikę drgań. Ponieważ nie jest ona tematem artykułu, wspomnę tylko, że to właśnie drgania powstałe przez Fot. 1 Strzałki wskazują najczęściej pomijane elementy podczas obsługi zacisku hamulcowego: przylgnia wewnętrzna (strzałka górna), otwór osłony prowadnicy (strzałka dolna). nierównomierne przyleganie klocka do tarczy są głównym powodem piszczenia, zwłaszcza w końcowej fazie hamowania, gdy prędkość Fot. 4 b Układ hamulcowy samochodu Hydrauliczny, dwuobwodowy układ hamulcowy z urządzeniem przeciwblokującym 1. czujniki prędkości obrotowej kół 2. hamulec koła (hamulec tarczowy, przy osi tylnej możliwy także hamulec bębnowy) 3. zespół hydrauliczny (układu przeciwblokującego ABS lub układu stabilizacji toru jazdy ESP) 4. urządzenie uruchamiające z urządzeniem wspomagającym i dwuobwodową pompą hamulcową 5. elektroniczny sterownik (możliwe bezpośrednie zamontowanie na zespole hydraulicznym) 6. lampka kontrolna układu ABS Urządzenie uruchamiające Dwuobwodowa pompa hamulcowa z zaworem centralnym w drugim obwodzie 1. obudowa pompy 2. przestrzeń tłoczna 3. króciec tłoczny do obwodu hydraulicznego 4. dopływ ze zbiornika płynu hamulcowego 5. tłok z popychaczem (siła wejściowa z urządzenia wspomagającego) 6. tłok pośredni 7. zawór centralny 8. zderzak zaworu centralnego 9. pierścień uszczelniający pierwszego obwodu 10. pierścień uszczelniający rozdzielający 11. otwór kompensacyjny Podciśnieniowe urządzenie wspomagające 1. 2. 4. 7. 8. popychacz (siła wyjściowa do pompy hamulcowej) komora podciśnieniowa z króćcem 3. przepona tłok roboczy 5. zawór podwójny 6. filtr powietrza tłoczysko (przekazuje siłę nacisku pedału hamulca) komora robocza 9. element reakcyjny osobowego Hamulec koła Hamulec tarczowy o zacisku przesuwnym z wbudowanym mechanizmem hamulca postojowego 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. obudowa zacisku osłona przeciwpyłowa uszczelniacz tłoka sprzęgło tłok trzpień gwintowany odpowietrznik mechanizm hamulca postojowego 9. króciec łączący z pompą 10. dźwignia hamulca postojowego 11. sprężyna 12. wałek 13. krzywka tarczowa 14. wewnętrzna wkładka cierna 15. tarcza hamulcowa 16. zewnętrzna wkładka cierna Hamulec bębnowy typu simplex z wbudowanym hamulcem postojowym 1. cylinderek hamulcowy 2. okładzina cierna 3. sprężyna ściągająca szczęki 4. sprężyna mechanizmu samoczynnej regulacji 5. szczęka przeciwbieżna 6. bęben hamulcowy 7. dźwignia hamulca postojowego 8. linka hamulca 9. kierunek obrotu bębna 10. termoelement (mechanizm samoczynnej regulacji) 11. nakrętka regulacyjna z dźwignią kątową 12. szczęka współbieżna 13. tarcza nośna 14. sprężyna ściągająca szczęki 15. podpora szczęk © 2012 Robert Bosch GmbH (AA/COM) ‒ 0125-1-1104-Pol 12 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | Bosch Service w Polsce Tajemniczym klientem mógł być każdy… – gwarantującą wiedzę i narzędzia, które pozwalają obsługiwać pojazdy w sposób profesjonalny. Ze spełnieniem wymogów sieci Bosch Car Service nie było kłopotów. Bosch Service Margo z Gdańska jest jednym z czterech serwisów, które W Margo już wcześniej mieli wiele zdobyły najwięcej punktów w ubiegłorocznym teście tajemniczego klienta. boschowskich urządzeń, wystarczyło więc dokupić tester KTS, firmowe kombinezony dla pracowników, nakładki na fotele i błotniki obsługiwanych samochodów oraz wprowadzić system informacji wizualnej. Ważne też było przekonanie klientów do tego, że w warsztacie Bosch Service naprawa pojazdów jest na równie wysokim poziomie co w zakładach dealerskich, a jej koszty są niższe. – Promujemy się przy okazji różnych akcji, wręczamy klientom wizytówki, a przede wszystkim rozmawiamy – mówi Tomasz Kuźmicki. – Proponujemy im pełen zakres usług. Nawet jeśli nie zajmujemy się blacharstwem i lakiernictwem, czy specjalistycznymi naprawami diesli, to nie zostawiamy klientów samych Nie wiemy, kto nim był – mówi Tomasz przy ul. Nad Jarem 28, należy do sieci z ich problemami. Współpracujemy Kuźmicki, współwłaściciel firmy, Bosch Car Service dopiero od dwóch od lat z warsztatem blacharsko-la- zajmujący się w niej serwisem lat. Wprawdzie na rynku motoryza- kierniczym i z boschowskim serwi- samochodów. – Obsługujemy dziennie cyjnym działa od 1993 roku, gdy sem Diesla w Bydgoszczy. Wysyłamy od 25 do 30 aut i choć znamy więk- firmę założyli Halina i Dionizy tam, oczywiście po uzgodnieniu szość stałych klientów, to przypadko- Kuźmiccy, ale wcześniej zajmowała z klientem, do naprawy uszkodzony wi nie są rzadkością. A że spełniliśmy się ona tylko sprzedażą i obsługą podzespół, potem montujemy go, wymagane procedury, to dla nas nic samochodów Hyundai oraz Mitsubi- przeprowadzamy diagnostykę, jazdę dziwnego. Staramy się, by ich prze- shi. Postanowiono rozszerzyć zakres próbną i oddajemy samochód. strzeganie było oczywiste, wręcz usług, a ponieważ, jak tłumaczy BS Margo dysponuje dwiema „automatyczne”. Tomasz Kuźmicki, od początku halami z ośmioma stanowiskami Sukces w teście tajemniczego działalności firmy stawiano na jakość naprawczymi – uniwersalnymi, jak klienta jest tym większy, że firma obsługi i zadowolenie klientów, podkreśla Tomasz Kuźmicki, bo Margo, mieszcząca się w Gdańsku nawiązano kontakty z siecią Boscha i ośmiu mechaników jest fachowcami wszechstronnymi. Dzięki temu, Tomasz Kuźmicki: patrzymy od strony klienta spotykając się z różnymi usterkami, Ludzie mają coraz mniej czasu, również na zaję- nie tracą „ciekawości mechanicznej”. cie się swoimi pojazdami. Dla tych zapracowa- Pracownicy wciąż się dokształcają, nych uruchomiliśmy usługę „door-to-door”, czyli korzystając również ze szkoleń odbieranie samochodu od klienta i dostarczenie prowadzonych w sieci Boscha. mu po przeglądzie. Ta nowość coraz bardziej się Zadaniem czterech pracowników przyjmuje, tym bardziej, że jej cena jest przy- Biura Obsługi Klienta jest opiekowa- stępna. Od 6 lat klienci mogą też przyprowadzać nie się nie tylko samochodami, lecz i do nas auta w nocy i w specjalnej „wrzutce” ich właścicielami. Znają większość pozostawić kluczyki oraz kartkę z opisem usterki. Potem nasz pracownik osób stale przyjeżdżających do ser- telefonicznie kontaktuje się z właścicielem auta i ustala zakres usługi. wisu (wiedzą nawet jaki zapach produkty i AutoCrew w Polsce | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 13 włożyć do konkretnego samochodu po jego naprawie), przypominają o terminach przeglądu, sugerują co należałoby zrobić w aucie w przyszłości, prowadzą komputerowe konta pojazdów. Wśród pojazdów obsługiwanych przez BS Margo połowę stanowią auta firmowe, a wśród klientów indywidualnych 75% to osoby korzystające stale z usług BS Margo. Poza mieszkańcami Trójmiasta są to również cudzoziemcy – zwłaszcza Szwedzi przypływający promami do Gdańska na zakupy, a przy okazji przeprowadzający w warsztacie Bosch Service przeglądy swoich aut. Dlatego w BS Margo klienci są obsługiwani również w językach angielskim i szwedzkim. Anna Borsukiewicz Proste jak… diagnostyka Oszczędność czasu pracy przy diagnozowaniu i wyszukiwaniu usterek Posługiwanie się testerem KTS z programem ESI[tronic] 2.0 jest Nowa wersja programu wyraźnie prostsze, szczególnie warsztatowego ESI[tronic] firmy przy pracach serwisowych, a tym Bosch z uproszczoną obsługą. samym ekonomiczniejsze. Także ESI[tronic] firmy Bosch, czołowy diagności uznają funkcje program dla warsztatów, otrzymał ESI[tronic], potrzebne zmienioną, przejrzyściej uporząd- przy szukaniu usterki i napra- kowaną koncepcję obsługi. Nowy wie elektronicznych systemów, interfejs programu ESI[tronic] 2.0 za łatwiejsze do zlokalizowa- pozwala użytkownikowi szybciej nia. Użytkownik może przejść dojść do celu, po zaledwie kilku z diagnozy sterowników, gdzie kliknięciach myszy. odczytał zapisane usterki, bezpo- Po jednoznacznym zidentyfikowa- średnio do poziomu wyszukiwania niu pojazdu, użytkownik przechodzi niesprawności, a stąd do poziomu poprzez punkty menu „Diagnoza/ badania komponentów. Przegląd systemów” bezpośrednio Przykładem jest przejście z pozio- Mechanik otrzymuje więc odpo- do diagnostyki pojazdu. W oknie mu diagnozy sterowników do poziomu wiednie informacje na temat uszko- z wyszukanymi systemami zobaczy wyszukiwania usterek i w drugą dzenia lub systemu, którym się on wszystkie, uporządkowane stronę. Ponadto pakiety oprogramo- zajmuje. Jednym kliknięciem może tematycznie sterowniki oraz przypisa- wania ESI[tronic] dla samochodów przechodzić między poszczególnymi ne im zapamiętane usterki. Istnieje osobowych i pojazdów ciężarowych informacjami. Gdy przejdzie do kata- teraz możliwość szybkiego przecho- pracują teraz z ujednoliconym logu części, by wyszukać część dzenia za pomocą bezpośrednich interfejsem. Update programu zamienną, to dane identyfikacyjne linków, tzw. shortcuts, między różny- ESI[tronic] 2.0 można regularnie pojazdu zostają przekazane, ponie- mi typami informacji, które oferuje wykonywać przez interenet, co waż nawet katalog pracuje z tym dany pakiet oprogramowania sprawia, że warsztat pracuje zawsze samym interfejsem. Boscha. z najbardziej aktualnymi danymi. Tomasz Nowak 14 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | produkty Opakowanie kartonowe. Wszystkie informacje zawarte na pudełku: typ żarówki, napięcie, ilość W, linia, numery konkurencji, oznaczenie kolorystyczne linii, rysunek dla łatwiejszej identyfikacji, informacje o właściwościach użytych materiałów. Żarówki samochodowe firmy Bosch – cztery drogi oświetlenia Opakowanie typu blister. Dodatkowo oprócz informacji zawartych na opakowaniach kartonowych zawie- odpowiada każdej linii oraz dodatkowo koncepcji gwiazdek definiującej cechy żarówki (system gwiazdek jest tylko na opakowania w blistrach), znalezienie odpowiedniej żarówki lub dobór źródła światła o najbardziej interesujących nas właściwościach jest bardzo prosty. Żarówki samochodowe to jeden z tych produktów, które wpływają na bezpieczeństwo na drodze, a o których istnieniu kierowcy często Cztery linie – łatwość wyboru oraz zapominają – szczególnie jeśli samochód używany jest głównie w dzień. skuteczność sprzedaży Cztery główne linie żarówek 12V Po zmianie przepisów, nakładających podróżujących autami osobowymi jak pozwalają szybko i łatwo odnaleźć na kierowców obowiązek jazdy i ciężarówkami. produkt idealnie spełniający oczekiwa- na światłach 12 miesięcy w roku nia kierowców. Użytkownicy mają przez 24 godziny na dobę, niesprawne Czytelne i intuicyjne oznakowanie do wyboru jedną spośród 4 linii żarówki udaje się zauważyć również opakowań żarówek: Pure Light, Longlife Dayti- w dzień. Z reguły widzimy je jednak Żarówki Bosch pakowane są w blistry me, Plus 90 oraz Xenon Silver. w pojazdach nadjeżdżających z na- zapewniające doskonałą prezentację, przeciwka, a nie w prowadzonych a także w kartonowe opakowania nie linii: niebiesko-szare) to standar- przez nas samych. warsztatowe zajmujące dużo mniej dowy program żarówek o jakości miejsca. Opakowania wykonane są OEM, stosowanych w reflektorach oraz w dużej mierze zależy od dobrej z ekologicznego materiału (w przypad- pozostałym oświetleniu. Bardzo jakości żarówek, zapewniających ku blistrów można łatwo oddzielić szeroka liczba referencji (ponad 50) odpowiednią ilość światła oświetlają- plastik od kartonowej podkładki). pozwala na odnalezienie niemalże Sprawnie działające oświetlenie, cego drogę, właściwy zasięg czy Podział na opakowania kartonowe Linia żarówek Pure Light (oznacze- każdej żarówki z wyposażenia pojaz- odpowiednio długą żywotność. i blistrowe jest widoczny w systemie du. Wysokiej jakości żarówki linii Pure Wszystkie żarówki Boscha spełniają numeracji zamówień: Light zyskały wyjątkową popularność najwyższe normy jakości, wpływając opakowania blistrowe mają dzięki atrakcyjnej relacji jakości na komfort podróżowania i bezpie- numerację rozpoczynającą się do ceny. Połączenie takich cech jak czeństwo. Żarówki samochodowe firmy od cyfr 1.987.301.XXX, jakość – gwarantowana marką Bosch opakowania kartonowe oraz wysoka niezawodność wpływają Bosch to grupa produktów stworzonych do różnego rodzaju zastosowań i preferencji kierowców, zarówno tych od cyfr 1.987.302.XXX. Dzięki kolorystyce opakowań, która na uznanie tej linii żarówek przez wielu użytkowników. produkty | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 15 rają system oznaczenia gwiazdkami informujący o długości użytkowania, zasięgu światła, jasności. Jazda z włączonymi światłami Zestawy zapasowe: wersja MiniBox oraz Maxi Box. Ksenon: lampy wyładowcze Bosch, D2S, D2R, D1S. wymi żarówkami, więcej światła w porównaniu ze zwykłymi żarówkami również w ciągu dnia może wpływać na drodze. Dzięki temu zapewniają oraz dłuższym czasem użytkowania – na częstsze przepalanie się żarówek. zarówno lepszą widoczność na drodze dzięki nowoczesnej technologii Idealnym rozwiązaniem w takiej jak również lepsze rozpoznanie stosowanej przy ich produkcji. Światło sytuacji jest oferta linii Longlife pojazdu wyposażonego w te żarówki emitowane przez lampy wyładowcze Daytime (oznaczenie linii: żółte) przez kierowców jadących jest porównywalne do światła dzienne- zapewniająca do trzech razy dłuższą z naprzeciwka go, dzięki czemu kierowca nie odczuwa żywotność oraz dostarczająca do 10% Uzupełnieniem oferty są żarówki takiego zmęczenia, jak w przypadku więcej światła niż żarówki standardo- do aut z instalacją 24V. Żarówki we. Linia Longlife Daytime to idealne do samochodów ciężarowych (24V) to rozwiązanie dla osób pokonujących linia o jakości produktów OEM, Żarówki na zapas duże ilości kilometrów. zapewniająca bezpieczne światło W ofercie Boscha nie może zabraknąć w ciągu całego okresu eksploatacji. zestawów zapasowych żarówek – strumienia światła na drodze idealnym Dzięki wysokiej trwałości oraz dosko- w wielu krajach europejskich wymaga- rozwiązaniem będzie linia Plus 90 nałej relacji cenowej linia Trucklight nych jako obowiązkowe wyposażenia (oznaczenie linii: fiolet) zapewniająca Bosch zapewnia ekonomiczną eksplo- pojazdu. Dwa rodzaje oferowanych do 90% lepsze oświetlenie drogi atację oraz optymalną jasność zestawów MiniBox (w wersji H1, H4, (w porównaniu do standardowych i niezawodność. H7) oraz Maxi BOX (H1, H4, H7, H1/ Dla osób poszukujących dłuższego żarówek) oraz lepszą widoczność – zwykłych żarówek. H7) to wybór żarówek oraz bezpieczni- szczególnie zauważalną podczas jazdy Lampy wyładowcze ków najczęściej występujących nocą. Dzięki temu kierowca ma więcej Odrębnym produktem z dziedziny w pojazdach. Niewielkie, plastikowe czasu na reakcję w sytuacjach niebez- oświetlenia są lampy wyładowcze opakowanie typu Box pozwala na prze- piecznych. Intensywne, białe, „relaksu- marki Bosch, popularnie nazywane chowywanie zestawu zapasowego jące” światło zmniejsza zmęczenie ksenonami. W autach wyposażonych w każdym aucie, a w sytuacji awaryjnej, nawet podczas długich podróży – co w instalację do tego typu lamp, gwaran- kiedy jedna z żarówek ulegnie przepa- znacząco wpływa na poziom tują lepszą widoczność – w porównaniu leniu – zapewnia bezpieczną jazdę bezpieczeństwa. ze zwykłymi żarówkami, generując 2,5 i duże oszczędności, dzięki możliwości razy więcej światła, dodatkowo szybkiej wymiany żarówki. Zestaw Linia żarówek Xenon Silver (oznaczenie linii: niebiesko-zielone) oświetlając miejsca niedostępne dla zapasowy Bosch można śmiało określić to żarówki emitujące białe światło, strumienia świetlnego zwyklej mianem apteczki pierwszej pomocy zbliżone do światła dziennego. Żarówki żarówki. w kategorii oświetlenia halogenowe Xenon Silver to również do 50%, w porównaniu ze standardo- Ksenony Boscha charakteryzują się również mniejszym zużyciem energii samochodowego. Marcin Dynarek 16 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | produkty Masowe przepływomierze powietrza typu HFM6 od masy doprowadzonego powietrza. Wprowadzony do produkcji seryjnej w 2002 roku przepływomierz HFM6 przekazuje informacje do sterownika w postaci cyfrowej. W porównaniu do poprzedniej Diagnostyka HFM6 w warsztatach generacji przepływomierze Aby skontrolować prawidłowość HFM6 zostały poddane działania przepływomierza HFM6, optymalizacji, dzięki czemu warsztat musi dysponować urządze- znacząco zwiększyła się niem diagnostycznym, multimetrem żywotność czujnika oraz lub oscyloskopem z odpowiednim zmniejszyła się wrażliwość adapterem diagnostycznym. Identyfi- przepływomierza na kacja błędów rozpoczyna się standar- zanieczyszczenia. dowo od odczytu pamięci błędów. Także porównanie wartości rzeczywistej i obliczonej masy powietrza zassanego może dostarczyć sporo wskazówek na temat możliwych usterek. Z wyjątkiem nielicznych numerów zamówieniowych czujniki Masa zasysanego powietrza jest sztuk. Produkt ten ma czujnik pomia- przepływomierzy typu HFM6 są jednym z najważniejszych parame- rowy w postaci bardzo cienkiej zintegrowane z obudową, zatem nie trów dla obecnie produkowanych membrany, zwanej również filmem, można już wymienić ich osobno. samochodów. W systemach wtrysku z naniesionymi odpowiednimi benzyny dzięki informacji z przepły- obwodami pomiarowymi. Dzięki temu ców oraz inne produkty chemiczne womierza powietrza sterownik możliwe jest również rozpoznawanie nie nadają się do czyszczenia i korek- silnika może obliczyć czas trwania przepływów wstecznych zasysanego ty wartości mierzonych przepływo- wtrysku i moment zapłonu. Masa powietrza. Przepływomierz typu mierzy – także w przypadku starsze- zasysanego powietrza jest także HFM5 przekazuje informacje do ste- go typu przepływomierzy HFM5 wielkością referencyjną umożliwiają- rownika w postaci analogowej. Sygnał mechanik nie powinien używać tego cą sterowanie regeneracją filtra ma napięcie od 0 do 5 V w zależności rodzaju preparatów. Preparaty do czyszczenia hamul- z węglem aktywowanym oraz ogranicznikiem momentu obrotowego. W silnikach Diesla informacja o ilości zasysanego powietrza wykorzystywana jest miedzy innymi do sterowania recyrkulacją spalin, wyznaczania dawek maksymalnych, a także jako korekta przy obliczaniu czasu trwania wtrysku. Generacje czujników typu HFM Pierwsza generacja, HFM2 (produkowana od 1990 roku), była wyposażona w ceramiczny element pomiarowy. Na potrzeby pierwszomontażowe producentów pojazdów sprzedano 8 milionów sztuk tego produktu. Przełomem było wprowadzenie przepływomierza HFM5 w 1996 roku, który został sprzedany w 76 milionach Porady dla warsztatów: masowe przepływomierze powietrza Jeśli pojazd wykazuje objawy takie, jak nierówna praca silnika, obniżona moc czy podwyższone zużycie paliwa, winny może być uszkodzony masowy przepływomierz powietrza. Aby ustalić, czy rzeczywistą przyczyną zakłóceń jest przepływomierz HFM, należy zwrócić uwagę na kilka ważnych kwestii. Masowe przepływomierze powietrza z gorącym filmem to delikatne konstrukcje, których prawidłowe działanie mogą zakłócać zanieczyszczenia obecne w powietrzu w postaci wilgoci lub cząsteczek pyłu. Efektem może być nierówna praca silnika, zmniejszone osiągi pojazdu, a także zwiększone zużycie paliwa. Przed wymontowaniem lub wymianą przepływomierza HFM należy skontrolować układ zasysania powietrza. Następnie należy wykonać przedstawione czynności: Na początek trzeba przeprowadzić diagnozę sterowników np. przy użyciu testera KTS. Umożliwia on odczyt pamięci błędów oraz wykonanie innych testów, takich jak sprawdzenie wartości rzeczywistych, test recyrkulacji spalin i pomiar ciśnienia doładowania, a także porównanie wartości referencyjnych z rzeczywistymi. Jeżeli wartości rzeczywiste znacząco odbiegają od dopuszczalnego zakresu tolerancji, a także zostały wyeliminowane inne przyczyny powstawania odchyleń parametrów, należy wymienić przepływomierz HFM. Jeżeli porównanie wartości rzeczywistych i referencyjnych albo wręcz diagnoza sterowników nie są możliwe, można skontrolować działanie przepływomierza przewodem diagnostycznym także po wymontowaniu. produkty | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 17 Fiat Grande Punto i Bosch Firma Bosch jest dostawcą podzespołów do kilkudzie- ka 2005 r. na rynku – wraz z wykazem niektórych części sięciu marek samochodów produkowanych w Europie. zamiennych produkowanych do niego przez firmę Bosch. Warto sobie uświadomić jak wiele elementów z logo Obok nazwy produktów umieszczamy numery katalogo- Bosch znajduje się w każdym modelu. we. W przypadku niektórych elementów są to tylko przykłady, gdyż producent dokonywał zmian konstrukcyj- W naszym cyklu prezentujemy kolejny model – Fiat nych, a wraz z nimi zmieniały się numery katalogowe. Grande Punto z silnikiem benzynowym o pojemności Dlatego dobór odpowiednich części możliwy jest 1368 cm³ 8V i mocy 57 kW/77 KM będący od październi- przy użyciu katalogu Boscha. 14 13 8 2 21 25 20 24 27 26 23 12 7 3 4 10 28 8 18 6 1 11 16 6 17 5 19 15 9 22 1 Świeca zapłonowa Super plus ● (YR 7 DC+) Nr 0 242 135 515 11 Pasek zębaty rozrządu ● (CPPN 1032 S8M 22) Nr 1 987 949 624 20 Czujnik prędkości obrotowej koła, ● tył (DF 11) Nr 0 265 007 896 2 Komplet przewodów zapłonowych ● (B 287) 12 Zestaw rozrządu z pompą cieczy ● chłodzącej – komplet 21 Czujnik przyspieszeń poprzecznych ● oraz kątowych pojazdu Nr 0 986 357 286 3 Czujnik wałka rozrządu (PG-3-8) Nr 0 232 103 048 4 Czujnik ciśnienia w kolektorze ssącym Nr F 01C 600 070 5 Uniwersalna sonda regulacji lambda (LSF-4.23) Nr 0 258 986 615 6 Jednostka tłocząca paliwo (TEE) (EKPT-14-2) Nr 0 580 314 137 7 Akumulator rozruchowy, S4 (12V 42Ah 390A) Nr 0 092 S40 000 8 Wkład filtra powietrza; silnik Nr F 026 400 036 9 Filtr oleju Nr 0 986 452 041 10 Filtr, wnętrze pojazdu Nr 1 987 432 188 Nr 1 987 948 889 13 Pióra wycieraczki Aerotwin Multi-Clip Spoiler, zestaw Nr 3 397 007 466 14 Pióro wycieraczki, tył Nr 3 397 004 629 15 Linka hamulcowa Nr 1 987 477 976 lewa Nr 1 987 477 975 prawa 16 Pompa hamulcowa Nr 0 204 123 682 17 Wzmacniacz siły hamowania Nr 0 204 125 850 18 Agregat hydrauliczny/sterownik układów, ABS/ASR/ESP Nr 0 265 235 232 19 Czujnik prędkości obrotowej koła, przód (DF 11) Nr 0 265 007 671 Nr 0 265 005 823 22 Klocki hamulcowe, komplet, przód Nr 0 986 424 597 23 Zaciski hamulcowe przód Nr 0 986 473 487– lewy Nr 0 986 474 487 – prawy 24 Tarcza hamulcowa, przód Nr 0 986 479 223 25 Elastyczny przewód hamulcowy, przód Nr 1 987 476 451 26 Zestaw szczęk hamulcowych, tylnych Nr 0 986 487 703 27 KIT SUPERPRO, zestaw szczęk hamulcowych tył + cylinderek, wstępnie zmontowany Nr 0 204 114 655 28 Cylinder hamulca koła tylnego Nr 0 986 475 936 ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● ● 18 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | technika ka jest takie sterowanie pompą jonów tlenu, aby ogniwo Nernsta generowało sygnał napięciowy 0,45V (aby koncentracja tlenu w komorze odpowiadała spalonej mieszance λ =1). Co jest więc informacją o składzie spalonej mieszanki? Informacją tą jest prąd wykorzystywany przez sterownik do napędzania pompy jonów tlenu. Na przykład, jeśli silnik pracowałby na bardzo ubogiej mieszance, sterownik musiałby znacznym prądem zasilać pompę jonów tlenu, by nadążyć wypompowywać nadmiar tlenu z komory pomiarowej. Dążymy bowiem do sytuacji, w której ilość tlenu w komorze odpowiadałaby λ =1, a ogniwo Nernsta wskazywało 0,45V. Jeżeli mieszankę, na której pracuje silnik, będziemy powoli wzbogacać, prąd konieczny do wypompowywania nadmiaru tlenu będzie malał (patrz rys. 3 – charakterystyka sondy) Gdy silnik będzie pracował na mieszance λ =1, prąd użyty do napędzenia pompy jonów tlenu będzie równy zeru, ponieważ ilość tlenu w komorze pomiarowej nie będzie wymagała korekty. Bogata mieszanka (λ <1) w komorze pomiarowej wymaga, by tym razem nie „wypompowywać” ale „dopompować” tlenu do komory. Zmiana kierunku przepływu Szerokopasmowa sonda lambda tlenu wymaga zamiany kierunku przepływu prądu Rozwój silników z bezpośrednim wtryskiem benzyny nie z dwóch elektrod (rys. 2 poz. 6), podobnie jak ogniwo byłby możliwy bez szerokopasmowej sondy lambda. Nernsta (rys. 2 poz. 7), które również zawiera dwie W przeciwieństwie do sondy dwustanowej elektrody znajdujące się w dwutlenku cyrkonu. Między („jednowoltowej”), sondą szerokopasmową można nimi znajduje się przegroda dyfuzyjna (rys. 2 poz. 5) mierzyć w sposób ciągły stężenie tlenu w spalinach o szerokości ok. 35 μm. Na ogniwo Nernsta z jednej strony w szerokim zakresie. Można więc kontrolować pracę oddziałuje powietrze z komory odniesienia (rys. 2 poz. 2), silnika pracującego na mieszance ubogiej lub bogatej. a z drugiej strony – spaliny (rys. 2 poz. 4). Układ podgrze- napędzającego pompę jonów. Im bogatsza mieszanka, tym więcej tlenu musimy dopompowywać do komory. Wartość prądu rośnie, lecz tym razem posiada indeks „–”. W rzeczywistości pompa jonów tlenu składa się wania (rys. 2 poz. 1) służy do szybkiego ogrzania sondy Sonda szerokopasmowa dokonuje ciągłego pomiaru stężenia tlenu w spalinach w zakresie współczynnika do temperatury pracy, ok. 650° C. Zwykła sonda dwustanowa ma 4 przewody – 2 białe składu mieszanki λ od 0,65 wzwyż. Ze względu na ciągły do grzałki, szary (masa sygnałowa) i czarny (sygnał). i szeroki zakres pomiarowy sondy szerokopasmowe są W sondzie szerokopasmowej jest 5 przewodów – tylko wykorzystywane także w silnikach zasilanych gazem oraz o jeden więcej, gdyż jeden z przewodów ogniwa Nernsta w silnikach z zapłonem samoczynnym. Rys. 1 Zasada działania szerokopasmowej sondy lambda Budowa i działanie sondy szerokopasmowej Zasadę działania sondy szerokopasmowej można prześledzić na rys. 1. Sonda ta zawiera w swoim wnętrzu komorę sterownik O2 spaliny pomiarową, przez którą przepływają spaliny. Pomiaru ilości tlenu w komorze dokonuje tzw. ogniwo Nernsta O2 O2 – znana nam „sonda jednowoltowa”. Jej cechą charakterystyczną jest sygnał napięciowy 0,45V dla λ =1. Sonda O2 pompa jonów tlenu szerokopasmowa wyposażona jest także w tzw. pompę jonów tlenu „napędzaną” przez sterownik silnika. W zależności od potrzeby, może ona pompować tlen do komory pomiarowej lub wypompowywać go. Zadaniem sterowni- sonda 0,45V O2 O2 komora pomiarowa O2 spaliny O2 O2 O2 technika | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 19 jest jednocześnie przewodem pompy jonów tlenu. Prze- znajdujemy go w wartościach rzeczywistych diagnostyki krój szerokopasmowej sondy lambda LSU 4 produkcji dedykowanej, szukamy wśród wartości diagnostyki Boscha przedstawia rys. 4. pokładowej OBD. Oceny sondy lambda dokonujemy, obserwując zmiany wartości prądu w zależności od zmian Diagnostyka w czterech krokach składu mieszanki. Musimy więc zasymulować różny skład Diagnozując sondę szerokopasmową, staramy się spraw- mieszanki, np. gwałtownie obciążając silnik (dodajemy dzić jej reakcję na zmiany składu mieszanki. „gazu”). Przy gwałtownym wzroście obrotów silnika mieszanka jest chwilowo bogatsza. Jeśli mieszanka jest Krok 1 – sprawdzamy kody błędów bogata, to wartość prądu musi być ujemna, chociaż przez Zaczynamy od odczytu zawartości pamięci błędów krótki okres czasu (dopóki będzie bogata) – rys. 6. Gdy sterownika. Odczytane błędy należy zapisać i wykasować, puszczamy pedał „gazu”, symulujemy hamowanie silni- a następnie dokonać jazdy próbnej i ponownego odczytu. kiem i mieszanka jest znacznie uboższa niż λ = 1. Wówczas Jeżeli błędy dotyczące działania sondy powracają, prze- prąd wzrasta – rys. 7. Wartości podczas hamowania chodzimy do kroku 2. silnikiem wynoszą często ok. 2,5 mA. Wartości prądu zmieniają się w szerokich granicach Krok 2 – obserwujemy wartości rzeczywiste i na pewno je zauważymy. Jeśli sonda zachowuje się 1. Sprawdzamy parametry pracy sondy lambda. Głównym w opisany sposób, to znaczy, że reaguje na zmiany składu i najczęściej podawanym parametrem jest napięcie sondy. mieszanki. Gdy sonda nie działa, wartość prądu nie będzie W zdecydowanej większości samochodów podczas się zmieniała. Oczywiście pamiętamy, że do prawidłowego działania spalania stechiometrycznej mieszanki paliwowo-powietrznej (λ = 1) napięcie wynosi 1,5 V. W rzeczywistości sondy, musi ona osiągnąć właściwą temperaturę pracy jednak, mieszanka oscyluje wokół λ = 1 i dlatego napięcie (ok. 650° C). Jeśli sonda będzie zimna, czyli nie osiągnie co też powinno oscylować wokół wartości 1,5 V (rys. 5). najmniej 350° C, może nie reagować na zmiany składu Zazwyczaj, gdy napięcie jest wyższe od 1,5 V, mieszanka mieszanki. jest uboga, a jeśli napięcie jest niższe od 1,5 V – mieszanka jest bogata. Krok 3 – sprawdzamy przewody elektryczne 2. Jednak znacznie wygodniejszym i bardziej uniwersal- Gdyby nie było reakcji sondy na zmianę składu mieszanki nym parametrem jest prąd (pompy jonów tlenu). Jeśli nie lub byłaby niewłaściwa, trzeba sprawdzić ciągłość prze- Rys. 2 Schemat działania sondy szerokopasmowej HC Rys. 3 Wartość prądu pompowania (pompy jonów tlenu) szerokopasmowej sondy lambda w zależności od współczynnika składu mieszanki λ. Ip mA 3,0 prąd pompowania O2 3 4 6 5 8 2- ZrO2 2- 2- 2- 7 2- 2,0 1,0 0 -1,0 -2,0 0,7 1,0 1,3 1,6 1,9 λ 2,2 9 2 Rys. 4 Przekrój planarnej, szerokopasmowej sondy LSU4 P"O2 1 1 1 3 5 8 układ podgrzewania 2 komora odniesienia z kanałem powietrza porowata warstwa ochronna 4 kanał wlotu gazów porowata przegroda dyfuzyjna 6 pompa jonów tlenu 7 elektrolit elektroda ogniwa Nernsta 9 elektroda ogniwa Nernsta 1 3 5 8 2 3 4 5 6 7 8 ogniwo Nernsta 2 podwójna tuleja ochronna pierścień uszczelniający 4 pakiet uszczelniający korpus sondy 6 tuleja obudowy 7 gniazdo styków styki 9 tuleja z PTFE 10 uszczelka 9 10 20 | Bosch Autospec | nr 2/44 | 2012 | technika Rys. 5 W zdecydowanej większości samochodów podczas spalania stechiometrycznej mieszanki paliwowo-powietrznej (λ = 1) napięcie wynosi 1,5 V Rys. 8 Prawidłowy wykres napięcia zasilania na grzałce sondy wodów elektrycznych. Jak pamiętamy, sonda czterema z pięciu swoich przewodów jest połączona ze sterownikiem. Sprawdzamy więc przewody wiązki elektrycznej Rys. 6 Jeśli mieszanka jest bogata, wartość prądu (pompy jonów tlenu) jest ujemna między sterownikiem, a sondą pod kątem przerw i zwarć. Krok 4 – kontrola działania grzałki 1. Jeżeli nie ma przerw elektrycznych, ani zwarć między przewodami czy do masy, sprawdzamy działanie grzałki sondy lambda. Mierzymy jej rezystancję, która w temperaturze pokojowej zazwyczaj wynosi kilka omów (5 – 10 Ω). Konkretne wartości zależą m.in. od mocy grzałki, które są różne w różnych sondach. Wraz ze wzrostem temperatury grzałki jej oporność będzie rosła. W temperaturze roboczej oporność wynosi kilkaset omów, np. 300 Ω, ale konkretne wartości zależą od mocy grzałki zamontowanej w sondzie. 2. Jeśli oporność grzałki jest prawidłowa, sprawdzamy obwód jej sterowania. W tym celu wpinamy się w obwód odpowiedzialny za zasilanie grzałki i obserwujemy obraz na oscyloskopie. Powinien wyglądać, jak na rys. 8. Rys. 7 Jeśli mieszanka jest uboga, wartość prądu (pompy jonów tlenu) jest dodatnia W sondzie szerokopasmowej nie wolno ingerować w przewody łączące element pomiarowy sondy z wtyczką. Nie wolno przecinać ich ani łączyć przez lutowanie czy skręcanie. Ze względu na istotne znaczenie sondy lambda dla jakości pracy silnika, warto stosować produkty wysokiej jakości. Sonda szerokopasmowa LSU4 produkcji Boscha wytrzymuje nawet 240 tys. km przebiegu pojazdu, jednak zaleca się jej kontrolę co 30 tys. km. Zużyta sonda lambda może powodować niewłaściwy skład mieszanki paliwowopowietrznej, co prowadzi do zwiększonej emisji toksycznych związków zawartych w spalinach, zwiększonego zużycia paliwa, zmniejszenia mocy silnika oraz uszkodzenia katalizatora. Ryszard Polit zdjęcia i rysunki: Bosch Olimpiada Techniki Samochodowej | nr 2/44 | 2012 | Bosch Autospec | 21 Finał XIII Olimpiady Techniki Samochodowej XIII edycja Olimpiady Techniki Samochodowej okazała się szczęśliwa dla Krzysztofa Wałęsy z Zespołu Szkół Samochodowych w Kaliszu, który zdobył 100 punktów i zajął pierwsze miejsce, podobnie zresztą jak w ubiegłym roku. Kolejne miejsca na podium zajęli: Mateusz Nowicki z Zespołu Szkół Mechanicznych w Białymstoku (99 pkt.) i Rafał Marczinek z Zespołu Szkół Technicznych w Mikołowie (96 pkt.). 12 maja w siedzibie firmy Bosch z pośrednim wtryskiem benzyny wykonania dwóch zadań praktycznych w Warszawie spotkało się 11 najlep- i ocenić jego pracę oraz wymienić podczas finału. Nad przebiegiem szych uczniów, aby stanąć do rywaliza- możliwe przyczyny jego nieprawidło- Olimpiady, który swoim patronatem cji w finale tegorocznej Olimpiady wego działania. Następnie, korzystając objęła Minister Edukacji Narodowej, Techniki Samochodowej. Każdy z pomocy prowadzącego, należało czuwała komisja pod przewodnictwem z finalistów musiał się zmierzyć odczytać kody usterek zawarte prof. nadzw. dr hab. inż. Feliksa z dwoma zadaniami praktycznymi w pamięci diagnostycznej sterownika, Rawskiego. przygotowanymi przez Centrum a potem wskazać w silniku wtryski- Szkoleniowe Techniki Motoryzacyjnej. wacz będący przyczyną jego niewła- wykłady przygotowane przez partne- ściwej pracy. Na podstawie dostępnego rów Olimpiady. Tomasz Maciejasz samoczynnym z zasobnikowym schematu elektrycznego należało z firmy Bosch przedstawił zagadnienia układem wtryskowym common rail nie podać numer styku (pinu) w gnieździe związane z systemem oczyszczania daje się uruchomić. Należało podać wtryskiwacza, na którym powinien spalin DenoxTronic. Przedstawiciel warunki konieczne do uruchomienia pojawić się sygnał sterujący jego pracą. firmy Schaeffler, Jerzy Horbaty, omówił silnika ZS z układem common rail Następnie za pomocą oscyloskopu budowę i funkcjonowanie sprzęgła i określić, które elementy układu mogą trzeba było sprawdzić i narysować samonastawnego, a także zaprezento- być odpowiedzialne za wystąpienie przebieg sygnału sterującego pracą wał jego montaż i demontaż. Zagadnie- niesprawności. Następnie za pomocą wspomnianego wtryskiwacza. W przy- nia dotyczące dwumasowego koła podłączonego do samochodu diagno- padku wykrycia nieprawidłowego (lub zamachowego omówił Zbigniew skopu KTS należało sprawdzić para- braku) sygnału sterującego wtryskiwa- Piotrowski z firmy ZF Services. metry pracy układu i na podstawie czem należało dokonać dodatkowych odczytanych parametrów podać pomiarów elektrycznych identyfikują- Samochodowa Szkoła Roku możliwe przyczyny niesprawności. cych usterkę oraz określić ostateczną Na podstawie zsumowanych wyników Po ustaleniu uszkodzonego elementu przyczynę niesprawności. indywidualnych, osiągniętych przez Zadanie 1. Silnik z zapłonem należało zaproponować metodę jego weryfikacji. Zadanie 2. Finaliści musieli uruchomić silnik o zapłonie iskrowym O wynikach zdecydowała łączna Finałowej rywalizacji towarzyszyły finalistów oraz drugiego ucznia z danej liczba punktów, którą uczeń osiągnął szkoły, który uzyskał największą liczbę w wyniku rozwiązania testu teoretycz- punktów, powstała klasyfikację nego z półfinału Olimpiady oraz zespołowa najlepszych placówek. Tytuł Samochodowej Szkoły Roku 2012 zdobył, podobnie jak w ubiegłym roku, Zespół Szkół Samochodowych w Kaliszu. Samochodowa Szkoła Roku otrzymała m.in. moduł diagnostyczny Bosch FSA 500, a nauczyciele ze wszystkich finałowych szkół – vouchery na szkolenia techniczne w Boschu. Zwycięzcom gratulujemy i zapraszamy do udziału w XIV edycji Olimpiady Techniki Samochodowej w przyszłym roku! Genialnie prosty ESI[tronic] 2.0 – program diagnostyczny firmy Bosch Jeszcze nigdy diagnozowanie z ESI[tronic] nie było łatwiejsze, bardziej przejrzyste i szybsze. A tym samym bardziej opłacalne. Numer 1 na świecie wśród programów dla warsztatów został teraz zmodernizowany technicznie i optycznie: f Łatwiejsze lokalizowanie usterek: CAS(plus) kojarzy ze sobą dane do diagnozowania, naprawy i serwisowania. f Mniej klilknięć myszy, więcej informacji: bezpośredni dostęp z diagnozy sterowników do wyszukiwania usterek oraz w odwrotną stronę. Również bezpośredni dostęp ze schematów czynności obsługowych do diagnozy sterowników. Jeden program do wszystkich rodzajów pojazdów: ESI[tronic] 2.0 dla samochodów osobowych, ciężarowych, dostawczych, przyczep i autobusów. Nie trać czasu, rozpocznij pracę z ESI[tronic] 2.0. www.bosch.pl