10 Układ oddechowy Środki hamujące kaszel (kodeina, folkodyna

10 Układ oddechowy Środki hamujące kaszel (kodeina, folkodyna

10 Układ oddechowy
Tabela 1.2
Omówienie leków przeciwkaszlowych
Lek
Środki wykrztuśne
Gwajafenezyna
Stosowanie
u dzieci
Możliwe skutki
uboczne
Interakcje
z lekami
Pacjenci,
na których
należy zwrócić
szczególną
uwagę
Ciąża
> 1 roku
Brak
Brak
Brak
OK
Uspokojenie, zaparcia
Nasilone działanie
uspokajające po
alkoholu, opioidach, środkach
przeciwbólowych,
nasennych i antydepresyjnych
Astmatycy
Unikać w trzecim
trymestrze
Karmienie piersią
OK, przez krótki czas
Suchość w jamie
ustnej, działanie uspokajające i zaparcia
Nasilone działanie
uspokajające po
alkoholu, opioidach, środkach
przeciwbólowych,
uspokajających,
nasennych i antydepresyjnych
Jaskra, przerost
prostaty
OK, ale niektórzy
producenci zalecają unikanie
Brak
Brak
Brak
OK
Środki tłumiące kaszel
Kodeina
> 1 roku
Folkodyna
> 1 roku
Dekstrometorfan
> 1 roku
Leki przeciwhistaminowe
Chlorfeniramina
> 1 roku
(chlorfenamina)
Difenhydramina
> 6 lat*
Prometazyna
> 1 roku**
Triprolidyna
> 1 roku
Środki łagodzące
Zwykły syrop
> 3 mies.
(dla dzieci)
Możliwe działanie uspokajające
* większość produktów może być podawana dzieciom > 6 r.ż.
** Nie zalecany dla dzieci przed 2 rokiem życia
Środki hamujące kaszel (kodeina, folkodyna,
dekstrometorfan)
Kodeina, folkodyna i dekstrometorfan są pochodnymi
opiatów, a więc – uogólniając – wchodzą w te same
interakcje, wymagają podobnych środków ostrożności
i mają te same skutki uboczne. Wchodzą w interakcje
z lekami wydawanymi na receptę i preparatami OTC,
zwłaszcza tymi, które przenikają przez barierę krew–
–mózg. Ich łączny efekt polega na wzmocnieniu działania uspokajającego. Należy uprzedzić o tym pacjentów, chociaż krótkotrwałe stosowanie środków hamujących kaszel w połączeniu z innymi lekami raczej nie
powinno wymagać modyfikowania dawki. Szczególnie
ostrożnie należy podawać środki hamujące kaszel astmatykom, gdyż przynajmniej teoretycznie mogą one
powodować problemy z oddychaniem. Jednak w praktyce zdarza się to bardzo rzadko i nie wyklucza się
podawania środków hamujących kaszel osobom cierpiącym na astmę. Czasami może dojść do wystąpienia innych skutków ubocznych (np. zaparć), zwłaszcza
po podaniu kodeiny. Jeśli środek hamujący kaszel jest
przeciwwskazany, na przykład w późnym okresie ciąży
i u dzieci, wówczas należy zastąpić go środkiem łagodzącym kaszel.
Kodeina
Można stosować ją u dzieci powyżej 1 r.ż. (np. 3–4 razy dziennie 3 mg), chociaż nie zaleca się kodeiny dzieciom do 5 roku życia. Dawka dla dorosłych wynosi
15 mg 3–4 razy dziennie, a dzieci w wieku 6–12 lat powinny otrzymywać połowę dawki dla dorosłych. Maksymalna dawka nie powinna przekraczać 15 mg, gdyż
leki w wyższych dawkach są wydawane wyłącznie na
receptę. Kodeina występuje w wielu lekach o zastrzeżonej nazwie, np. w Thiocodinie, ale większość aptek
ogranicza ich sprzedaż ze względu na możliwość działania uzależniającego.
Folkodyna (w Polsce niedostępna)
Folkodyna może być podawana dzieciom powyżej