Zał. nr 1 - plan odnowy Kaliska

Transkrypt

Zał. nr 1 - plan odnowy Kaliska
PLAN ODNOWY WSI
KALISKA KOŚCIERSKIE
NA LATA 2012 - 2019
KALISKA KOŚCIERSKIE 2011
Wykonali: Adrian Grzegorz
Halina Rogińska
Bożena Cieszyńska
Joanna Rogińska
1
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
SPIS TREŚCI
Wstęp ......................................................................................................................................................................................3
1. Charakterystyka miejscowości................................................................................................................................5
1.1 Historia miejscowości..........................................................................................................................................5
1.2 Struktura miejscowości......................................................................................................................................7
2. Inwentaryzacja zasobów............................................................................................................................................8
2.1 Inwentaryzacja przyrodnicza ...........................................................................................................................8
2.1.
Dziedzictwo kulturowe ................................................................................................................................8
2.1.1 Sport i rekreacja……………………………….………………..…………………………………………….……...10
2.2
Infrastruktura techniczna...........................................................................................................................10
2.2.1.
Wodociągi..............................................................................................................................................10
2.2.2
Kanalizacja ............................................................................................................................................10
2.2.3
Gospodarka odpadami .....................................................................................................................10
2.2.4
Sieć komunikacyjna...........................................................................................................................10
2.2.5
Elektroenergetyka .............................................................................................................................10
2.2.6
Zaopatrzenie w gaz............................................................................................................................10
2.2.7
Ciepłownictwo.....................................................................................................................................10
2.2.8
Środowisko ...........................................................................................................................................11
2.3
Gospodarka i rolnictwo.............................................................................................................................12
2.3.1.
Przedsiębiorczość ..............................................................................................................................12
2.3.2.
Rolnictwo...............................................................................................................................................12
2.2.3.
Kapitał społeczny...............................................................................................................................14
3. Ocena słabych i mocnych stron ...........................................................................................................................14
4. Wykaz planowanych inwestycji i przedsięwzięćna lata 2012-2019………………………...…………..17
5. Szczegółowy opis działań .......................................................................................................................................19
6. Nasza wizja....................................................................................................................................................................30
2
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
WSTĘP
Sołectwo Kaliska Kościerskie to jedno z mniejszych sołectw gminy Kościerzyna, liczące
419 mieszkańców. Położone jest przy drodze krajowej nr 20 i oddalone 7km od miasta
Kościerzyna.
Położenie wsi w atrakcyjnej, malowniczej okolicy, wśród lasów a jednocześnie
stosunkowo blisko od centrum miasta Kościerzyna, daje szansę na rozwój mieszkalnictwa
w przyjaznej, spokojnej okolicy, stanowiąc jednocześnie miejsce turystyczno - rekreacyjne.
Mieszkańcy sołectwa są dumni ze swojej miejscowości. Chcą żyć w atrakcyjnej, ładnej
i przyjaznej wsi. Poprawiając warunki swojego zamieszkania i rozwijając swoją wieś, nie chcą
stracić nic z jej kameralności i uroku, a przy okazji zintegrować się - wspólnie działając.
Kaliska Kościerskie to niewielka, spokojna, lecz niezbyt bogata miejscowość, położona
w pewnej odległości od głównych tras i pasm urbanizacyjnych. Trudno jest sfinansować
wszystkie potrzebne mieszkańcom przedsięwzięcia, zatem jedną z dróg do poprawy jakości ich
życia oraz tworzenia nowych źródeł utrzymania może być pozyskiwanie funduszy
zewnętrznych, w tym z Unii Europejskiej. W związku z czym mieszkańcy opracowali plan
odnowy sołectwa.
Plan odnowy sołectwa ma też pobudzić mieszkańców do wspólnego działania na rzecz
Kalisk Kościerskich. Plan jest dokumentem strategicznym, stworzonym przy znacznym udziale
mieszkańców. Określa najważniejsze działania, które sami zainteresowani uznali za istotne dla
swojej miejscowości. Działania, które pomogą im rozwiązać problemy, pokonać bariery
i osiągnąć stawiane sobie przez nich cele.
Proponowane przedsięwzięcia mieszkańcy uznali za realne, możliwe do zrealizowania,
przy założeniu także ich własnej aktywności oraz przy zaangażowaniu władz samorządowych
Gminy Kościerzyna.
Plan odnowy sołectwa:
• pozwoli na uświadomienie sobie przez mieszkańców ich roli w tworzeniu pomysłów na
własny rozwój i poprawę warunków życia,
• powstał w wyniku dyskusji na zebraniach wiejskich, po konsultacji Rady Sołeckiej
z mieszkańcami,
• ma być między innymi załącznikiem do projektów zgłaszanych w celu uzyskania pomocy
finansowej w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na rok 2007-2013
i innych programów współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej.
Plan odnowy sołectwa Kaliska Kościerskie dotyczy kilku najbliższych lat. W okresie tym
podejmowane będą określone - z uwagi na zaplanowane cele i priorytety rozwojowe - działania
3
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
inwestycyjne, a także inne o charakterze szkoleniowym czy rekreacyjno-wypoczynkowym (np.
imprezy, festyny ).
Podjęcie się realizacji danego zadania poprzedzone zostanie przygotowaniem niezbędnych
opisów i uzasadnień realizacji zadania, opracowaniem zakresu rzeczowego, określeniem
kosztów i terminów realizacji. Tak przygotowane i określone zadania będą przyjmowane przez
zebrania wiejskie i będą stanowić kolejne załączniki do planu.
4
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
1. CHARAKTERYSTYKA MIEJSCOWOŚCI
1.1 HISTORIA MIEJSCOWOŚCI
Pierwsze informacje o wsi Kaliska zwanej wcześniej Bucholtz, a następnie Beek pochodzą
z 1620 roku z treści przywileju lokacyjnego wystawionego przez starostę kościerskiego Dymitra
Weyhera.
Nazwa wsi pochodzi od słowa kalsko, kalesko co oznacza błoto na drogach. Kaliska
Kościerskie powstały w 1612 roku za sprawą osadnictwa przeprowadzonego w tym czasie
przez Demetriusza Weyhera. Położone były (i są do dziś) przy trakcie kościersko–
gdańskim. Pierwsze zasiedlenie trwało tylko 8 lat. W 1664 r. we wsi na 18 włókach było
osadzonych 10 gospodarzy ( 2 szewców,
5 chłopów, 2 zagrodników i karczmarz). W 1686 r. szewcy mają razem 3 włóki, karczmarz
i 14 chłopów po jednej. Wieś nosiła też w czasach królewskich nazwę Bucholtz, a pomimo
tego, że mieszkali tu ewangelicy płaciła daninę proboszczowi kościerskiemu.
Do 1772 roku Kaliska Kościerskie zaliczały się jako jedna z najliczniej zaludnionych
wsi w okolicy. W osadzie szacowano 22 domy ze 129 mieszkańcami. W 1778 roku zaczęła
działać szkoła. W 1864 r. wieś zajmowała obszar 3 708 morgów. W drugiej połowie XIX
wieku mieszkało tu 21 katolików i 332 ewangelików. We wsi była karczma i szkoła
ewangelicka. W 1927 roku w Kaliskach Kościerskich mieszkało 325 osób, z czego 56 było
katolikami, a 269 należało do wyznania ewangelickiego.
W czasie kiedy wieś była pod zaborem pruskim, Niemcy rozpoczęli w 1893 r.
budowę szkoły podstawowej. Prace zakończono rok później, w 1894 roku. Koszty budowy
opłacała ,,Rejencja”– tzn. bank starostwa. Inspektorem nadzoru był Franciszek Bławat.
Majstrami na budowie byli Niemcy: Milkar i Gulka – murarze, Terna – cieśla, Hinc– zdun.
Polacy byli jedynie siłą roboczą. Pracowano w dni robocze od 5.00 rano do 20.00
wieczorem. Materiał wożono furmankami z Kościerzyny. Poprzednio na miejscu szkoły stał
drewniany budynek, była to najprawdopodobniej szkoła. Ciekawostką jest to, że cegły do
budowy obmywano w kwasie solnym dla nadania im połysku i twardości. Informacje
pochodzą z 1966 roku od żyjącego wówczas świadka budowy – murarza Franciszka
Pawelskiego, który mieszkał
w Kościerzynie na ul. Bieruta 19, (obecnie ulica Długa).
W centrum wsi znajdował się krzyż postawiony w roku 1946. Fundatorami
pierwszego krzyża byli mieszkańcy wsi. Drzewo z własnego lasu ofiarowali państwo
Cybulscy, a miejscowy cieśla Franciszek Zaborowski podjął się jego wykonania.
5
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
30 grudnia 1964 roku otwarto w Kaliskach Kościerskich klubo-kawiarnię, ,,Dom Chłopa”
w budynku Spółdzielni. Klub wyposażony był w krzesła, stoliki oraz aparaturę radiowotelewizyjną. Można było w nim kupić prasę, słodycze, papierosy i napoje bezalkoholowe. Klub
był ośrodkiem życia kulturalnego wsi i miejscem zebrań wiejskich.
7 marca 1965 roku odbyła się wieczornica z okazji 20-lecia PRL. Z danych wynika,
że w 1965 roku we wsi były 73 gospodarstwa posiadające ogółem 43 aparaty radiowe,
3 telewizory, 11 siewników, 28 motocykli, 12 silników elektrycznych, 11 pralek, 2 samochody
osobowe, 1 aparat telefoniczny oraz pompę strażacką. Jako pierwszy, samochód posiadał p. Jerzy
Pluto, jako drugi - ówczesny dyr. szkoły p. Antoni Piaskowski. ,,Skoda” dyr. Piaskowskiego była
pierwszym samochodem należącym do nauczyciela w powiecie.
W czasach PRL działały we wsi następujące organizacje:
•
Klub Rolnika,
•
Koło Gospodyń Wiejskich,
•
Związek Młodzieży Wiejskiej,
•
Ochotnicza Straż Pożarna,
•
Zjednoczone Stronnictwo Ludowe,
•
Komitet Rodzicielski,
•
Towarzystwo Przyjaciół Dzieci,
•
Komitet Sklepowy.
14 lipca 1983 roku o godz. 17.15 wybuchł pożar w Kaliskach. Jego przyczyną było
zwarcie instalacji elektrycznej. Pożar objął 6 gospodarstw w centrum wsi. Spłonęły budynki
gospodarcze i mieszkalne Augustyna Kerlin, Stanisława Worzały, budynek mieszkalny
Michała Zaborowskiego oraz budynki gospodarcze kryte słomą A. Pluty, B. Czechy,
B. Felskowskiego. Takiego pożaru nie było w Kaliskach od czasu II wojny światowej.
1.2 STRUKTURA MIEJSCOWOŚCI
Kaliska Kościerskie charakteryzują się typem zabudowy rozproszonej. Centrum wsi
skupia się w wokół starej szkoły podstawowej w formie trójkąta, czyli po prawej stronie drogi
krajowej nr 20 jadąc w stronę Gdańska oraz po lewej stronie drogi
na drugim krańcu wsi,
gdzie od roku 2000 powstały nowe osiedla mieszkaniowe. Życie kulturalne Kalisk Kościerskich
koncentruje się właśnie wokół Rady Sołeckiej, Koła Gospodyń Wiejskich i Ochotniczej Straży
Pożarnej, które to aktywnie włączają się w realizację wszelkich inicjatyw mających na celu
rozwój sołectwa Kaliska Kościerskie.
6
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
MAPA GMINY KOŚCIERZYNA
Fot. 1 Mapa Gminy Kościerzyna
2. INWENTARYZACJA ZASOBÓW
2.1. INWENTARYZACJA PRZYRODNICZA
Obszar sołectwa Kaliska Kościerskie klasyfikowany jest jako przestrzeń ekologicznie
niezagrożona.
Występuje tu duża liczba chronionych siedlisk przyrodniczych z załącznika I Dyrektywy Rady
79/409/EWG. Do najciekawszych okazów na terenie miejscowości Kaliska Kościerskie zalicza
się 3 pomniki przyrody. Są to klony zwyczajne. Wiek ich oszacowano na ok. 200 lat. Obwód
od 3,14m do 4,10m. wysokość od 15m – 21m. Występuje tutaj również kaszubska buczyna
7
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
storczykowa, żyzna buczyna niżowa, kwaśna buczyna niżowa, grąd subatlantycki, łęgi, bory
i lasy bagienne, torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe), torfowiska wysokie
zdegradowane zdolne do regeneracji, torfowiska przejściowe i trzęsawiska, torfowiska
zasadowe na wysiękach i źródliskach, naturalne zbiorniki dystroficzne, jeziora eutroficzne,
starorzecza i drobne zbiorniki wodne, łąki świeże ekstensywnie użytkowane, murawy
bliźniczkowe. Wartość przyrodniczą ostoi podkreśla obecność stanowisk gatunków roślin
naczyniowych z załącznika II Dyrektywy Siedliskowej. Według stwierdzeń z 2006 r. są to:
obuwik Cypripedium calceolus i lipiennik Loesela Liparis loeselii.
2.1.
We wsi
DZIEDZICTWO KULTUROWE
znajdują się zabytki historyczne.
Są to miejsca z tradycją, takie jak
przedwojenny cmentarz ewangelicki, dwa krzyże i jedna kapliczka, 4 kamienne piwniczki, które
służyły za spiżarnię, stary budynek byłej szkoły, gdzie w latach 60 mieszkał prof. dr hab Edward
Breza oraz trzy budynki z cegły i budynek gospodarczy po dawnym mieszkańcu wsi Erwin
Domreze.
Infrastruktura społeczna
W Kaliskach Kościerskich znajduje się wybudowana w roku 2002 nowa szkoła, do której
uczęszczają dzieci z Kalisk Kościerskich oraz okolicznych miejscowości, w której naukę pobiera
od „0”- VI klasy ok.120 uczniów. W roku 2011 wyremontowano drogę do szkoły, na której
wylano asfalt. W roku 2005 na terenie wsi utworzono Publiczny Dostęp do Internetu PIAP
z siedzibą w szkole ( obecnie mieszkańcy nie korzystają z PIAP). Od roku 2006 wieś posiada
nowy obiekt, w którym mieszczą
się pomieszczenia sali wiejskiej i siłownia wyposażona
w sprzęt sportowy.
Kultura
Kaliska Kościerskie nie mają Domu Kultury, jego zadania w sferze upowszechniania
w chwili wybudowana w roku 2006 sala wiejska. Bardzo aktywnie działa na terenie sołectwa
Rada Sołecka z Panią sołtys Bożeną Cieszyńską na czele oraz miejscowe Koło Gospodyń
Wiejskich. Włączają się w realizację wszelkich inicjatyw mających na celu rozwój sołectwa
Kaliska Kościerskie.
Podstawowe zadania realizowane to:
•
rozbudzanie i zaspokajanie potrzeb oraz zainteresowań kulturalnych;
•
gromadzenie, tworzenie, ochrona i udostępnianie dóbr kultury;
•
kształtowanie wzorów aktywnego uczestnictwa w kulturze.
Wymienione zadania mieszkańcy realizują przede wszystkim poprzez organizowanie:
8
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
1. imprez artystycznych i rozrywkowych ( festyny, dni senior, dzień dziecka, dzień
strażaka)
2. zespołowego uczestnictwa w kulturze, ( festyny, spotkania opłatkowe, święcenie
potraw, andrzejki);
3. różnorodnych form aktywności i edukacji kulturalnej, (szkolenia z zakresu sanepidu,
pokazy gotowania, warsztaty rękodzielnicze, wymiana doświadczeń z innymi
Kołami Gospodyń Wiejskich, przygotowanie scenek kabaretowych jak: „Kaszubskie
Wesele”);
4. imprez kulturalnych, turystycznych, i promocyjnych (festyny , dożynki, kiermasz
Bożonarodzeniowy);
5. zajęć i spotkań dla dzieci, młodzieży i osób dorosłych.
Zdrowie i opieka społeczna
Na terenie sołectwa nie ma punktu opieki zdrowotnej, mieszkańcy korzystają z Ośrodka
Zdrowia w Kościerzynie należącego do NZOZ „ Przychodnia”.
2.1.1. SPORT I REKREACJA
Na terenie szkoły funkcjonuje miejsce na grę w piłkę, lecz nie ma boiska sportowego
(orlika). Urządzono niedużą siłownię (atlas i stół do ping ponga ) w pomieszczeniach Sali
wiejskiej, która cieszy się wielkim powodzeniem nie tylko wśród młodzieży, ale również dorośli
chętnie z niej korzystają.
2.2 INFRASTRUKTURA TECHNICZNA
2.2.1 WODOCIĄGI
Zaopatrzenie w wodę mieszkańców Kaliskach Kościerskich odbywa się z ujęcia wody
zlokalizowanego w Kłobuczynie za pomocą sieci wodociągowej. W Kaliskach Kościerskich na
przestrzeni ostatnich kilku lat dokonano wielu ważnych inwestycji mających na celu poprawę
wizerunku wsi, lecz nie wszyscy mieszkańcy są podłączeni do wodociągu. Dwa gospodarstwa
mają przydomową oczyszczalnie ścieków.
2.2.2 KANALIZACJA
W Kaliskach Kościerskich w roku 2008 rozpoczęto budowę sieci kanalizacyjnej i w 2011
roku czeka na podłączenia do sieci ok. 70 gospodarstw domowych. W najbliższych latach będzie
podłączanych do sieci ok. 100 gospodarstw domowych. Ścieki do tej pory były składowane
9
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
w zbiorniki bezodpływowe okresowo wywożone do oczyszczalni ścieków. Kanalizacja
podłączona jest do oczyszczalni ścieków w Wielkim Klinczu.
2.2.3 GOSPODARKA ODPADAMI
Odpady komunalne składowane są w pojemnikach na nieczystości i sukcesywnie
wywożone przez firmy komunalne na gminne wysypisko odpadów komunalnych w Gostomiu.
We wsi jest prowadzona selektywna zbiórka odpadów.
2.2.4. SIEĆ KOMUNIKACYJNA
Sieć komunikacyjna jest dobrze rozwinięta. Odległości do większych miast regionu
(Gdańsk – 55km, Kościerzyna - 7km). Przez teren sołectwa przebiega droga krajowa Nr 20.
Transport publiczny zapewnia PKS. W niedalekiej przyszłości 1km od centrum wsi ma być
wybudowana Obwodnica Kościerzyny.
2.2.5 ELEKTROENERGETYKA
Kaliska Kościerskie są w pełni zelektryfikowane. W listopadzie 2011 roku została
postawiona pierwsza przydomowa elektrownia wiatrowa. Przez teren miejscowości przebiega
główna linia energetyczna należąca do Kompanii Energetycznej ENERGA. Na terenie sołectwa
istnieje
dobrze
rozwinięta
sieć
oświetlenia
ulicznego,
licząca
około
20
punktów
oświetleniowych.
2.2.6 ZAOPATRZENIE W GAZ
W Kaliskach Kościerskich nie ma gazociągu i w najbliższych latach nie przewiduje się
jego budowy. Potrzeby mieszkańców w zakresie zaopatrzenia w gaz realizuje kilka firm za
pośrednictwem ok. 3 pkt. dystrybucji gazu, co w pełni zaspakaja lokalne potrzeby.
2.2.7 CIEPŁOWNICTWO
W Kaliskach Kościerskich jest duża liczba kotłowni lokalnych opalanych węglem – Eko
groszkiem i drewnem oraz bardzo nieliczne przypadki ogrzewania olejem opałowym. Na terenie
gminy nie ma zorganizowanego systemu zaopatrzenia w ciepło. Zaspokajanie potrzeb cieplnych
odbiorców na terenie sołectwa odbywa się obecnie w oparciu o:
•
lokalne kotłownie opalane drewnem i jego odpadami oraz węglem –Eko groszkiem,
zasilające zakłady przemysłowe oraz obiekty użyteczności publicznej w energie
niezbędną do ogrzewania, produkcji cieplej wody oraz do celów technologicznych,
10
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
•
indywidualne źródła w domach mieszkalnych i obiektach usługowych, na paliwa stałe
(węgiel,
odpady
drzewne
i
drewno)
oraz
nielicznie
na
olej
opałowy,
dostarczające ciepło na potrzeby centralnego ogrzewania i przygotowania ciepłej wody.
W szczątkowej formie występują też elektryczne urządzenia grzewcze.
2.2.8. ŚRODOWISKO
Na obszarze sołectwa nie występuje zagrożenie środowiska naturalnego. Znajduje się
natomiast niezagospodarowany, zamulony, porośnięty przez tatarak staw. Wspomniany staw
ma okresowe znaczenie dla lokalnych populacji ptaków brodzących takich jak czapla siwa,
żuraw, bocian czarny – szczególnie w okresie lęgowym. Ponadto jest siedliskiem odpowiednim
dla sezonowego pobytu i żeru kilku gatunków kaczek. Zbiornik wodny jest siedliskiem
odbywania godów oraz miejscem pobytu płazów- żaby wodnej i moczarowej. Rekultywacja
powyższego obiektu ma za zadanie usunięcie zanieczyszczeń trwałych zalegających na dnie,
usunięcie skutków silnej eutrofizacji, której przejawem jest zarówno zarastanie zbiornika jak i
zamulenie dna w wyniku zbytniego użyźnienia wody. Obecność niekorzystnych warunków do
egzystencji dla planowanych zarybień gatunkami karpia, karasia i lina ma zostać zniwelowana w
procesie rekultywacji. Przeprowadzone prace ziemne, mają na celu zachowanie półnaturalnych
walorów przyrodniczych oraz uwydatnienie cech estetycznych zbiornika wodnego. Oddzielnym
wątkiem jest stworzenie bariery dźwiękowej odgradzającej obiekt od drogi w postaci gęstych
zadrzewień. Jest to istotny element chroniący siedlisko stawu oraz jego otoczenie przed
hałasem. Pożądanym pomysłem z punktu widzenia zachowania walorów przyrodniczych jest
maksymalne oddalenie linii brzegowej zbiornika od drogi krajowej nr 20.
Fot. 2 Nie zagospodarowany staw
11
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Powietrze.
Ogólnie, stan czystości powietrza można określić jako bardzo dobry. Na stan
zanieczyszczenia powietrza na obszarach wiejskich ma wpływ wielkość emisji z palenisk
domowych i lokalnych, niedużych kotłowni, które w sumie nie mają znaczącego wpływu na stan
środowiska ze względu na niewielką emisję. Dotąd nie zanotowano przekroczeń w zawartości
szkodliwych substancji w powietrzu.
Jakość wody.
Wody podziemne czwartorzędowe nie zawierają żelaza i tylko śladowe ilości manganu
i nie wymagają uzdatniania. Nie stwierdza się również innych zanieczyszczeń.
2.3
GOSPODARKA I ROLNICTWO
2.3.1 PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ
Gospodarka lokalna sołectwa Kalisk Kościerskich opiera się na małych rodzinnych
podmiotach gospodarczych ze sfery produkcyjnej, usługowej i handlowej. Wg ewidencji
działalności gospodarczej prowadzonej przez Urząd Gminy Kościerzyna, w 2011 r.
zarejestrowanych było 28 podmiotów gospodarczych z terenu sołectwa. Dominują wśród nich
usługi budowlane, transport, handel oraz pozostałe usługi.
Brak jest punktu gastronomicznego, baru lub klubu.
TAB. 1 LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH Z SOŁECTWA KALISKA
KOŚCIERSKIE
Branża
Liczba podmiotów
Handel
6
Usługi transportowe
1
Usługi budowlane
13
Usługi stolarskie i ślusarskie
3
Blacharstwo i mechanika
2
Inne
3
Łącznie
28
Opracowanie własne na podstawie dane Urząd Gminy Kościerzyna.
2.3.2 ROLNICTWO
12
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Jednym z najważniejszych źródeł dochodów mieszkańców Kaliskach Kościerskich
i okolic było i w dalszym ciągu pozostaje rolnictwo. Utrzymuje się z niego 44 gospodarstw
domowych. Kaliska to typowa stara wieś Kaszubska z tradycjami rolniczymi. We wsi jest
44 podatników podatku rolnego, lecz są to niewielkie areały i tylko 11 rolników utrzymuje się
z rolnictwa. Jest jedno gospodarstwo, które zajmuje się agroturystyką. W 1996 r. rozwinęła się
tutaj agroturystyka. Pani Halina Rogińska, mieszkanka Kalisk zaangażowała się bardzo
mocno w działalność na rzecz rozwoju wsi i agroturystyki. Od 2003 roku pełni ona funkcję
prezesa Kaszubskiego Stowarzyszenia Agroturystycznego „Kościerska Chata” w powiecie
kościerskim. Pozostali rolnicy są dwuzawodowcami i łączą pracę na roli z pracą w innych
sektorach gospodarki. W ostatnich latach wieś rozwija się intensywnie, powstają nowe firmy.
Swój rozwój wieś zawdzięcza dogodnej lokalizacji 7km od miasta powiatowego Kościerzyna,
przy drodze krajowej. Atutem również są atrakcyjne tereny pod budownictwo jednorodzinne
oraz inwestycje. Od kilku lat ze względu na atrakcyjne położenie do wsi dołączyła spora ilość
ludzi z zewnątrz.
Tab. 2 STRUKTURA GRUNTÓW NA TERENIE SOŁECTWA KALISKA KOŚCIERSKIE
l.p.
Użytek
Powierzchnia w ha
1
Grunty orne
2
Użytki zielone
89
3
Lasy
300
4
Wody
25
5
Nieużytki
38
6
Inne
63
7
SUMA
904
389
Opracowanie własne na podstawie dane Urząd Gminy Kościerzyna.
Powierzchnia gruntów rolnych w Kaliskach Kościerskich wynosi 478 ha, co stanowi 48
% powierzchni sołectwa. Lasy stanowią 1/3 powierzchni. Jakość gleb na naszym terenie jest
stosunkowo niska, przeważają gleby klasy V i VI co stanowi podstawę do traktowania zasobu
gleb jako potencjału do przekształceń proekologicznych i urbanizacyjnych. Rolniczy charakter
sołectwa, rozdrobnienie gospodarstw oraz ich ukierunkowanie głównie na zaspokojenie potrzeb
rodzin rolniczych decydują o stosunkowo wysokiej obsadzie zwierząt gospodarskich. Wśród
gospodarstw indywidualnych przeważają gospodarstwa produkujące głównie na własne
13
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
potrzeby. Dużą szansą rozwoju rolnictwa jest powstanie i rozwój gospodarstw ekologicznych.
Jednak prowadzenie tego typu działalności wymaga konsekwencji działania oraz wiedzy
w zakresie metod upraw, wzbogacania gleb itp. Potrzebny jest system wspierania i zachęt do
tworzenia gospodarstw ekologicznych oraz produkcji zdrowej żywności.
2.3.3 KAPITAŁ SPOŁECZNY
Najbardziej prężną organizacją w Kaliskach Kościerskich jest:
•
Rada Sołecka z sołtysem Panią Bożeną Ciszyńską, obecną radną gminy Kościerzyna,
która czynnie włącza się w inicjatywy lokalne;
•
Kaszubskie Stowarzyszenie Agroturystyczne „Kościerska Chata” , którego prezesem jest
Halina Rogińska. Stowarzyszenie działa na rzecz rozwoju wsi i rolnictwa, w tym
promocję kuchni kaszubskiej, kultury, tradycji oraz regionu;
•
Ochotnicza Straż Pożarna;
•
Koło Gospodyń Wiejskich, które organizuje wiele spotkań oraz wiele imprez: bale
karnawałowe, dni seniora, dzień dziecka, dzień kobiet, szkolenia, pokazy. Jako
współorganizator dożynek wiejskich, gminnych itp. bardzo aktywnie uczestniczy w życiu
lokalnym mieszkańców.
•
Rada Rodziców w Szkole Podstawowej
3. OCENA SŁABYCH I MOCNYCH STRON
Dla określenia silnych i słabych stron w miejscowości Kaliska Kościerskie zostały wzięte
pod uwagę następujące elementy;
•
mieszkańcy sołectwa (intelektualne, aktywność społeczna, siła robocza),
•
drogi, komunikacja,
•
sytuacja w zagospodarowaniu przestrzennym, możliwości inwestycyjne, wykorzystanie
dobrej lokalizacji wsi,
•
stan i możliwości rozwojowe rolnictwa,
•
stan i możliwości rozwojowe przemysłu,
•
handel, usługi,
•
bezpieczeństwo,
•
opieka zdrowotna, szkolnictwo.
TAB. 3 OCENA SILNYCH I SŁABYCH STRON ROZWOJU WSI PRZEDSTAWIA PONIŻSZA TABELA:
Lp.
Czynnik
1
Mieszkańcy
Silne strony
Słabe strony
- duże zasoby siły roboczej,
- brak miejsc pracy,
14
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
- duża aktywność zawodowa ,
- zagrożenie wzrostem bezrobocia,
- wykształcona młodzież,
- migracja i emigracja
wykształconej młodzieży w
poszukiwaniu pracy
- aktywna społeczność,
- doświadczeni ludzie
2
3
4.
Drogi, komunikacja
Zagospodarowanie
przestrzenne wsi
Rolnictwo
-
duże możliwości rozbudowy wsi
-
plany zagospodarowania wsi
6.
7.
brak chodników
-
brak wolnych obiektów do
zagospodarowania
-
zbyt słabo uzbrojony w
infrastrukturę techniczną
teren,
wykwalifikowani rolnicy
-
rozdrobnienie gospodarstw,
-
programy wspierające rolnictwo
-
słabe gleby
-
możliwość pozyskania środków
na działalność poza rolniczą
-
brak rynków zbytu na
towary rolne
-
brak przetwórstwa rolnospożywczego,
-
znaczne oddalenie od
większych ośrodków
przemysłowych,
-
zagrożenie kryzysem
gospodarczym
Przemysł
we wsi ani też w najbliższym
otoczeniu nie ma przemysłu,
który powodowałby zagrożenie
dla środowiska
-
rozwijająca się baza handlowa i
usługowa,
-
duże koszty związane z
prowadzeniem działalności,
-
możliwość rozwoju handlu i
usług, w związku z coraz
większym zainteresowaniem
agroturystyką i atrakcyjnymi
turystycznymi terenu
-
zbyt mała ilość osób
przyjezdnych
-
brak miejsc noclegowych o
wysokim standardzie - hoteli
-
brak organizacji czasu
wolnego dla dzieci i
młodzieży, (brak zajęć
pozalekcyjnych),
-
brak stałego łącza
internetowego
Handel, usługi
Opieka zdrowotna,
szkolnictwo
-
-
5
dobrze rozwinięta sieć
komunikacyjna, drogowa
- brak infrastruktury
informatycznej w tym również
publicznych punktów dostępu do
Internetu,
- zły stan lokalnych dróg
gruntowych we wsi
-
we wsi są dwa obiekty
wynajmujące pokoje
-
dość dobra oświatowa baza
lokalowa
-
dobrze wykwalifikowana kadra,
- brak punktu opieki medycznej
- brak alternatywnych form
spędzania czasu wolnego przez
młodzież
15
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Opracowanie własne.
Szanse i zagrożenia dla rozwoju wsi przedstawione są wg podanych niżej elementów,
określonych na podstawie przeprowadzonego wywiadu.
•
położenie geograficzne w gminie, w stosunku do okolicznych gmin,
•
koniunktura gospodarcza - rolnictwo,
•
atrakcyjność inwestycyjna,
•
środowisko naturalne,
•
procesy demograficzne.
TAB. 4 Zestawienie szans i zagrożeń dla rozwoju sołectwa.
Lp.
1
Czynnik
Położenie
geograficzne
Szanse
-
korzystne położenie pod
względem krajobrazowym. Las,
bliskość miasta powiatowego i
szlaków turystycznych)
-
dobre połączenie z Trójmiastem
-
Bliskość Lotniska – Rębiechowo
-
Budowa obwodnicy Kościerzyna
-
korzystne położenie sprzyja
możliwości powstania placówek
dla obsługi podróżnych:
Zagrożenia
-
likwidacja lokalnych
połączeń autobusowych i
PKS
-
duża odległość do
większych aglomeracji
-
zwiększony ruch turystyczny
-
brak odbiorców
wytworzonego produktu
(ubożejące społeczeństwo
lokalne)
-
brak zainteresowania
terenem przedsiębiorców i
inwestorów, którzy chcieli
by zainwestować swój
kapitał
-punkty naprawy samochodów,
2
3
4
-gastronomia – mini bar
Koniunktura
gospodarcza –
rolnictwo
- punkt informacji turystycznej
- wynajem rowerów
-
powstanie rolniczych grup
producenckich
-
kursy dokształcające,
możliwość przekwalifikowania
-
duży zasób wykwalifikowanej
siły roboczej,
-
zbyt mała promocja
atrakcyjności okolicy
-
czyste, nieskażone środowisko,
możliwość wykorzystania
ciekawego krajobrazu, wód,
lasów dla rozwoju inwestycji o
charakterze turystyczno wypoczynkowym
-
brak terenów
inwestycyjnych
Atrakcyjność
inwestycyjna
Środowisko
naturalne
-
budowa obwodnicy Kościerzyna
-
brak przemysłu, który
wpływałby niekorzystnie na
otoczenie
- brak środków własnych na
współfinansowanie projektów.
-
brak kanalizacji , zbiorniki
na nieczystości powodują
zagrożenie
16
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
-
możliwość skorzystania ze
środków pomocowych na
inwestycje związane z ochroną
środowiska,
-
zagospodarowanie stawu
jako centrum kulturowego
wsi
5
-
bliskość w sąsiedztwie
naturalnych zbiorników
wodnych (jezior) z możliwością
wykorzystania ich dla
turystyki wodnej, rowerowej i
wypoczynku letniego
-
szlak rowerowy Józefa
Wybickiego, który przebiega
przez wieś z Będomina do
Sikorzyna
-
wzrost liczby ludzi
wykształconych,
-
możliwość realizacji,
budownictwa mieszkaniowego i
co za tym idzie wzrost liczby
mieszkańców
Procesy
demograficzne
-
zanieczyszczania wód
gruntowych i rowów
melioracyjnych
- zanieczyszczenie zieleni wokół
stawu
-
migracja i emigracja ludzi
wykwalifikowanych i
przedsiębiorczych do
większych skupisk
miejskich
wzrost bezrobocia
powodujący wzrost
patologii w społeczności
Opracowanie własne.
4. WYKAZ PLANOWANYCH INWESTYCJI I PRZEDSIĘWZIĘĆ
NA LATA 2012-2019
Tab. 5 Zestawienie planowanych inwestycji.
Lp.
Nazwa działania
Termin
realizacji
Koszt ogólny
Źródła
Finansowania
Zagospodarowanie terenu
wokół stawu i krzyża oraz
1.
tablica turystyczno-
2012– 2014
RPO, PROW,
budżet GK
informacyjna połączony z
placem zabaw
Zagospodarowanie terenu
wokół sali wiejskiej w Kaliskach
2.
Kościerskich oraz zakup sprzętu
2012– 2013
PROW
nagłaśniającego i
17
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
multimedialnego (kosz na
śmieci)
Wyburzenie starej i budowa
3.
nowej remizy dla Ochotniczej
RPO, PROW,
2012– 2019
budżet GK
Straży Pożarnej w Kaliskach
Modernizacja dróg – główne
4.
ciągi drogowe oraz kierunek
2012-2019
Budżet GK
Sikorzyno
5.
6.
Przedszkole i gimnazjum
RPO, PROW,
2012-2019
Ogólnodostępna infrastruktura
budżet GK
RPO, PROW,
2012-2019
sportowa
budżet GK
Postawienie tablicy
7.
pamiątkowej oraz bramy
RPO, PROW,
2012-2019
budżet GK
wejściowej na cmentarz
8.
Nadanie nazw ulic
2012-2019
Budżet GK
Opracowanie własne.
Tab. 6 Wykaz corocznych ,cyklicznych zadań realizowanych w sołectwie integrujących i aktywizujących
społeczeństwo” Kalendarz imprez 2012-2019”
Lp.
Nazwa imprezy
Termin
realizacji
koszty
Realizator
1.
Dzień Babci i Dziadka
Styczeń
300 zł
Rada Rodziców
2.
Kiermasz wielkanocny
Marzec
300 zł
Szkoła
3.
Dzień Matki
Maj
400 zł
4.
Dzień Dziecka
Czerwiec
500 zł
Szkoła ,Rada
Sołecka
Rada Sołecka
Zakład Kultury
5.
Dzień Sportu
Czerwiec
500 zł
i Sportu, Rada
Sołecka
Zakład Kultury
6.
Festyn Wiejski
Lipiec
800 zł
i Sportu, Rada
Sołecka
18
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Koło gospodyń
7.
Dzień Ziemniaka
Wrzesień
400 zł
Wiejskich, Rada
Sołecka
8.
Dzień Seniora
Październik
500 zł
GOPS, Rada
Sołecka
Koło Gospodyń
9.
Spotkanie opłatkowe
Grudzień
500 zł
Wiejskich, Rada
Sołecka
10. Kiermasz Bożonarodzeniowy
grudzień
400 zł
Rada Rodziców,
Szkoła
Rada Sołecka
11. Sylwester
Grudzień
1200zł
Koło Gospodyń
Wiejskich
Opracowanie własne.
5. SZCZEGÓŁOWY OPIS DZIAŁA
a) Zagospodarowanie terenu wokół stawu i krzyża oraz tablica turystycznoinformacyjna połączony z placem zabaw
W związku z licznymi apelami mieszkańców na zebraniach wiejskich dotyczących
niezagospodarowanej działki z nieestetycznym stawem, postanowiono wykorzystać potencjał
tego terenu i przekształcić go w park rekreacyjno-kulturowy. W ramach projektu planuje się
stworzyć projekt graficzny zabudowy tego terenu. Głównym celem zagospodarowania terenu
jest wpisanie się infrastrukturę szlaku im. Józefa Wybickiego, umożliwienie turystom
i mieszkańcom wędrującym po szlaku wykorzystanie zagospodarowanego terenu jako miejsca
odpoczynku. Miejsce to będzie również pełniło funkcje centrum wsi.
Projektując urządzanie terenu, musimy zdawać sobie sprawę z jakich elementów
powinien się on składać. Wszystkie atrakcyjne elementy rzadko kiedy mogą być uwzględnione
w jednym obiekcie, to jednak nadmierne ograniczenie bez uzasadnienia obniża jakość projektu
i niekorzystnie wpływa na funkcjonalność obiektu. Na kształtowanie terenu podlega wiele zasad,
bez których niemożliwe byłoby jakiekolwiek tworzenie i nadanie różnorodności obiektu;
dobieranie architektury czy zieleni. Zestawienie wszystkich elementów powinno stwarzać jak
najlepszą harmonię wkomponowując się w otoczenie. Do niezagospodarowanego jeszcze stawu
przylega plac zabaw dla dzieci który będzie częściowo zmodernizowany i wkomponowany
w całość projektu. Obecna na placu zabaw stara furtka wychodząca na drogę, ze względów
19
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
bezpieczeństwa dzieci powinna zostać zastąpiona furką zlokalizowaną wewnątrz ogrodu
rekreacyjno- wypoczynkowego, dającą możliwość nadzoru bawiących się dzieci.
Projekt parku ma na celu przede wszystkim zagospodarowanie niewykorzystanej
powierzchni, prawie całej pokrytej zbiornikiem wodnym, aby stworzyć mieszkańcom wsi
miejsce wypoczynkowo – rekreacyjne oraz integracyjne; ma być przestrzenią zapewniającą
swobodę, miejscem estetycznym i plastycznym, wykonanym w sposób racjonalny, oszczędny
i z jak najmniejszym nakładem sił i kosztów. Realizacja przestrzeni ma wpłynąć pozytywnie na
życie nie tylko współczesnego pokolenia, ale i przyszłych pokoleń.
Obiekt ma współgrać z niektórą istniejącą tam roślinnością i zachować warunki dla
występującej tam kaczki krzyżówki. Teren taki musi zapewniać jej schronienie w postaci zarośli
czy szuwar.
Roboty ziemne przewidują nadanie kształtu zbiornika wodnego poprzez zasypanie jego
części, tym samym uregulowanie rzeźby terenu. Ziemia nawieziona na teren ma być
przystosowana do planowanej tam roślinności. Zbiornik wodny ma być oczyszczony z mułu
i zanieczyszczeń, jednak w miarę możliwości ma zostać występująca tam trzcina pospolita dla
zachowania warunków do życia kaczki krzyżówki, łyski itp., w tym celu będą również usypane
dwie małe wysepki, na jednej z nich postawiona będzie budka lęgowa. Staw zostanie zarybiony.
Przez środek stawu przebiegać będzie most, po środku którego znajdzie się altanka
z tarasem, miejsce zatrzymania się i relaksu, podglądania zachowania ptactwa, postawiona na
drewnianych palach.
Ciąg komunikacyjny w projekcie pozwala na zachowanie estetyki, funkcjonalności
i odpowiednich kosztów utrzymania terenu, aby nie wydeptywano trawników i nie niszczono
roślinności. Z drugiej jednak strony starano się udostępnić przestrzeń relaksacyjną
z możliwością rozłożenia koca. Jeżeli zostanie zachowana odpowiednia pielęgnacja trawnika
(wyczesywanie murawy, napowietrzanie gleby poprzez jej nakłuwanie, prawidłowe koszenie
i nawożenie), powinien on zachować swoją estetykę. Chodnik będzie oświetlony, będą przy nim
ławki i kosze na śmieci. Aby uniemożliwić mieszkańcom chodzenie „na skróty”, dookoła terenu
zostanie posadzony żywopłot, natomiast z dwóch stron parku, gdzie znajdują się jego główne
wejścia (przy części północnej) znajdzie się ściana z drzew formowanych na kształt kul,
wyrastających ze środka kwietnika (część wschodnia) i między krzewami ozdobnymi
żywopłotowymi (część zachodnia). Dodatkowo przy wejściu od części wschodniej znajduje się
miejsce na postój samochodów.
Północna część parku oddzielona jest od drogi gruntowej drzewami iglastymi, które
posiadają zdolność tłumienia hałasów.
20
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Wejście do parku ma zdobić z dwóch stron chodnika kwietnik, dodatkowo wejście na
most od części zachodniej zdobić będzie pergola z kwiecistym pnączem. Dodatkowo
przewidziano powstanie arboretum z lokalną roślinnością, również endemiczną.
Miejscem centralnym i tym samym integracyjnym w parku jest jego południowa część,
która znajduje się najdalej od ulicy i wewnętrznych dróg. Otoczona rosnącymi tam drzewami
liściastymi, do których posadzone będą dodatkowo ozdobne drzewa liściaste.
W tym centralnym miejscu postawione będą cztery altany w wymiarach 4x2,5 m i 2,9 m
wysokości użytkowej. Pod jedną z altan będzie pobudowany grill i piec chlebowy z kamienia
wraz z miejscami do siedzenia. Przed altaną zaprojektowany jest plac na ławki i stoliki, a obok
niego miejsce na ognisko i ławki.
Mając na uwadze dobro mieszkańców i ich zaangażowanie w życie społeczno-kulturalne
niezbędne jest miejsce w którym mieszkańcy i turyści będą mogli realizować oraz rozwijać
swoje zainteresowania. W tym celu niezbędne jest poprawienie oferty dla potrzeb lokalnej
społeczności. Miejscowość ta od kilku lat rozwija się w bardzo dużym tempie,
a okoliczna ludność przejawia duży potencjał zasobów twórczych, pragnie zaspakajać swoje
potrzeby poprzez samorealizację, pracę społeczną, prowadzenie życia kulturalno-sportowego,
kultywowanie tradycji kaszubskich. Park ułatwi dostęp do spotkań większej rzeszy
mieszkańców i wypoczywającym turystom oraz do samorealizacji i spędzenia pożytecznie
i twórczo wolnego czasu, a to tym samym przyczyni się jeszcze bardziej do integracji całego
lokalnego środowiska.
b) Zagospodarowanie terenu wokół sali wiejskiej oraz zakup sprzętu multimedialnego i
nagłaśniającego
Bardzo ważną rolę w codziennym życiu mieszkańców wsi stanowi tutejsza sala wiejska.
To jedyny ośrodek w którym toczy się życie mieszkańców sołectwa. Organizowane są imprezy
kulturalno-sportowe, zebrania wiejskie, szkolenia rolników, Dożynki, Dzień Seniora, Dzień
Dziecka, festyny rekreacyjno –sportowe. To tylko niektóre imprezy w których
młodzież
i dorośli mieszkańcy tworzą klimat wizerunku wsi, która nie odbiega od standardów większych
aglomeracji w gminie Kościerzyna, podtrzymują tradycje kaszubszczyzny, pracy społecznej.
Ze względu na atrakcyjność wsi, do społeczeństwa dołączyła duża liczba nowych mieszkańców.
Dla przykładu w roku 2001 sołectwo liczyło322 mieszkańców, a na dzień 30. października 2011
roku liczy 419 zameldowanych osób. W stosunku do innych miejscowości jest to bardzo duży
stopień zaludnienia w tak krótkim przedziale czasowym. Bardzo ważną rolę w codziennym życiu
mieszkańców wsi stanowi tutejsza sala wiejska. To jedyny ośrodek w którym toczy się życie.
Ze względu na to iż w sali odbywają się spotkania różnego typu, niezbędne jest wyposażenie jej
w sprzęt nagłaśniający i multimedialny jak również zagospodarowanie terenu wokół niej.
21
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
c) Wyburzenie starej i budowa nowej remizy dla Ochotniczej Straży Pożarnej w Kaliskach
Aktywnie działająca na terenie sołectwa Ochotnicza Straż Pożarna pragnie się rozwijać. W planie
ma wyburzenie dzisiejszej remizy, która jest budynkiem umiejscowionym w pasie drogi
krajowej niekorzystnie wpływającym na bezpieczeństwo ruchu drogowego oraz pobudowanie
nowej remizy z zapleczem na działce gminnej.
d) Modernizacja dróg – główne ciągi drogowe oraz kierunek Sikorzyno
W związku z zakończeniem, w głównych ciągach komunikacyjnych wsi, budowy kanalizacji
ściekowej nie ma przeciwwskazań dla budowy i modernizacji dróg gminnych na terenie
sołectwa. Zła jakość dróg asfaltowych lub ich brak wskazują na potrzebę wpisania tego tematu
do podstawowych inwestycji na lata 2012 – 2019.
e) Przedszkole i gimnazjum
W Kaliskach i okolicy nie ma przedszkola. Najbliższe zapewniające dzieciom opiekę w
godzinach pracy rodziców znajdujących się w mieście Kościerzyna. Uzyskanie miejsca w
kościerskich przedszkolach jest sprawą niełatwą. Liczba chętnych znaczenie przekracza ich
możliwości finansowe. Dodatkową barierę stanowią utrudnienia komunikacyjne między
miejscowościami. Często jeden z rodziców zmuszony jest zrezygnować z pracy zawodowej, aby
zaopiekować się dzieckiem.
Rozwiązaniem powyższego problemu byłaby rozbudowa Szkoły Podstawowej w
Kaliskach polegająca na wybudowaniu Sali o powierzchni 50m2 sanitariatów na potrzeby
przedszkola publicznego dla dzieci w wieku 3-5 lat.
Również dzieci z miejscowości Dobrogoszcz, Kłobuczyno, Kościerska Huta i Nowa Wieś
miałaby możliwość dojazdu do przedszkola autobusem szkolnym pod opieką pracownika
pedagogicznego szkoły.
Ponadto istotnym brakiem w procesie edukacyjnym mieszkańców sołectwa Kaliska Kościerskie
jest brak bliskiego gimnazjum. Dzisiaj dzieci po 6 letniej edukacji w szkole podstawowej w
Kaliskach Kościerskich autobusem dowożone są do Zespołu Szkół w Wielkim Klinczu, co jest
uciążliwe i niezbyt komfortowe dla uczniów i rodziców. Dlatego w naszym planie odnowy
wnioskujemy o dobudowę do dzisiejszej szkoły sali gimnastycznej i otwarcie w niej gimnazjum.
Za potrzebą realizacji planu przemawiają również następujące przesłanki:
•
niższy niż w mieście odsetek dzieci z obszarów wiejskich korzystających z zajęć edukacji
przedszkolnej (obecnie w całym kraju 64,6% dzieci w wieku 3-5 lat jest objętych
edukacją przedszkolną, natomiast na wsiach wskaźnik ten wynosi tylko 43,12%);
22
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
•
liczba przedszkoli wiejskich jest zdecydowanie niższa od liczby przedszkoli w miastach
(w przeliczeniu na liczbę mieszkańców);
•
gorsze wyniki w nauce dzieci z obszarów wiejskich – przykładem są wyniki sprawdzianu
szóstych klas szkół podstawowych na terenie województwa pomorskiego w 2011 roku,
które obrazuje poniższa tabela:
Lokalizacja szkoły
Wynik średni
Wartość wskaźnika dla
szkół w województwie
Wieś
w punktach
w procentach
Miasto do 20 tyś.
w punktach
Mieszkańców
w procentach
Miasto od 20 tyś. do 100 tyś.
w punktach
Mieszkańców
w procentach
Miasto powyżej 100 tyś.
w punktach
Mieszkańców
w procentach
23,2
58
23,8
60
25,1
63
27,4
68
Średnie wyniki szkół w województwie pomorskim z uwzględnieniem ich lokalizacji – dane
Okręgowej Komisji Egzaminacyjnej w Gdańsku
•
najlepsze rezultaty działań edukacyjnych, pobudzania rozwoju intelektualnego,
społecznego dziecka osiąga się w wieku przedszkolnym;
•
okres przedszkolny jest najlepszy na zapobieganie ewentualnym późniejszym
trudnościom w nauce – na niwelowanie dysharmonii i zaburzeń rozwojowych,
wyrównywanie zaniedbań środowiskowych.
Efekty realizacji zadania:
- umożliwienie rodzicom kontynuowanie pracy zawodowej,
- zapewnienie dzieciom w wieku przedszkolnym możliwości wszechstronnego rozwoju
psychofizycznego,
- wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci mieszkających na wsi.
f) Ogólnodostępna infrastruktura sportowa
Potrzeba budowy wielofunkcyjnego boiska wraz z bieżnią to nie tylko marzenie uczniów
szkoły podstawowej ale także mieszkańców sołectwa.
Szkoła Podstawowa w Kaliskach jest jedyną placówką kulturalno-oświatową w okolicy.
Obejmuje swoim obwodem miejscowości Dobrogoszcz, Kaliska, Kłobuczyno, Kościerska Huta i
Nowa Wieś. Od 2002 roku szkoła funkcjonuje w nowym budynku, położonym na obszernym
terenie, na skraju lasu.
23
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Placówka nie ma sali gimnastycznej. Zajęcia ruchowe odbywają się w sali do ćwiczeń, w
której ze względu na konstrukcję budowlaną nie ma możliwości prowadzenia gier sportowych z
wykorzystaniem piłek. Pomimo dogodnych warunków terenowych przy szkole brak
infrastruktury sportowej.
Budowa
zaplecza
sportowego
przyniesie
korzyści
polegające
na
stworzeniu
odpowiednich warunków do uprawiania sportu i aktywnych form wypoczynku dla
mieszkańców Kalisk i okolicznych miejscowości. Brak zaplecza sportowego ogranicza młodemu
pokoleniu możliwości osiągania dobrych rezultatów w zawodach oraz hamuje rozwój dyscyplin
sportowych.
Przy szkole organizowane są festyny dla mieszkańców Kalisk i ościennych wsi połączone
z zabawą i zawodami sportowymi. Imprezy te propagują zdrowy styl życia, są atrakcyjną formą
spędzania wolnego czasu oraz wpływają na wzrost aktywności społecznej.
Aby zaspokoić potrzeby mieszkańców w zakresie kultury fizycznej, należy stworzyć
odpowiednie warunki dla rozwoju sportu i rekreacji ruchowej. W związku z tym planuje się
następujące inwestycje:
•
budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego (do gry w piłkę nożną, ręczną, siatkówkę i
koszykówkę) o nawierzchni tartanowej wraz z ogrodzeniem,
•
budowa bieżni lekkoatletycznej 60 m o nawierzchni tartanowej,
•
budowa skoczni w dal.
Efekty realizacji zadania:
−
zwiększenie dostępności do nowoczesnej i bezpiecznej infrastruktury sportowej,
−
zaspokojenie potrzeb mieszkańców w zakresie aktywnego spędzania wolnego czasu,
−
podniesienie sprawności fizycznej i poprawa stanu zdrowia mieszkańców,
−
wzrost liczby imprez sportowo-rekreacyjnych,
−
integracja lokalnej społeczności, integracja międzypokoleniowa,
−
wzrost liczby dzieci, młodzieży oraz dorosłych uprawiających sport,
−
zwiększenie ilości imprez realizowanych w ramach współzawodnictwa sportowego,
−
zapewnienie właściwego poziomu nauczania wychowania fizycznego oraz realizacji
edukacji zdrowotno-ruchowej,
−
zwiększenie liczny godzin przeznaczonych na sportowe zajęcia pozalekcyjne,
−
eliminacja zagrożeń zdrowotnych i patologii społecznych (narkotyki, alkohol, brak więzi
rodzinnych) poprzez aktywne spędzanie wolnego czasu.
g) Postawienie tablicy pamiątkowej oraz bramy wejściowej na cmentarz
24
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
Cmentarz ewangelicki został w ostatnich latach oczyszczony z zarastających go krzaków.
Postawiona została tablica informacyjna. Teraz brakuje jedynie zainstalowania bramy
wejściowej oraz ogrodzenia. Ponadto na terenie sołectwa potrzeba jest również
h) Nadanie nazw ulic
W ramach działania finansowaniem zostaną:
1. Zagospodarowanie terenu wokół sali wiejskiej oraz zakup sprzętu multimedialnego
i nagłaśniającego
2. Zagospodarowanie terenu wokół stawu i krzyża:
a) budowa pieca chlebowego i grilla z kamienia.
3. Modernizacja dróg na terenie sołectwa należące do gminy Kościerzyna w szczególności
szlaku rowerowego im Józefa Wybickiego łączącego
wieś Kaliska Kościerskie
z Sikorzynem – gmina Stężyca – położenie asfaltu.
4. Pobudowanie kaplicy katolickiej oraz zagospodarowanie terenu wokół niej.
5. Budowa Centrum Turystyczno – Kulturowo - Informacyjnego (it) i jego wyposażenie.
a)
zorganizowanie kafejki Internetowej – 3 stanowiska komputerowe;
b) izba pamięci - zakup gablot, półek itp.
6. Zagospodarowanie terenu cmentarza ewangelickiego.
7. Nadanie nazw ulic i postawienie tablic informacyjnych.
Jakie pomysły pojawiły nam się podczas pracy nad Planem Odnowy?
•
Zagospodarować, uporządkować teren wokół sali wiejskiej, cieku wodnego i w otoczeniu
stawu – jako terenu rekreacyjno- sportowego, oraz miejsca integrującego mieszkańców,
potrzebnego dla różnych form wspólnych spotkań, festynów itp.
•
Poprawić stan techniczny dróg i ulic; wybudować chodniki dla pieszych, położyć asfalt,
oświetlić ważniejsze miejsca, zamontować solary.
•
Doprowadzić do poprawy estetycznego wyglądu wsi, budynków i zagród , np. poprzez
promowanie właściwych wzorów dla nowej zabudowy, zadbanie o odpowiednie zapisy
w planie miejscowym, wyeksponowanie i ochronę obiektów zabytkowych i miejsc
ważnych dla naszej historii.
•
Wprowadzić zwyczaj, aby każdej zabudowie towarzyszył odpowiednio komponowany i
dobrze urządzony, zadbany ogród wiejski np. poprzez organizowanie konkursu na ogród
wiejski, promowanie tradycyjnego ogrodu, zintegrowanie gospodyń wiejskich wokół idei
ogrodu przydomowego, wypromowanie lokalnego produktu- np. pakietu nasion i doboru
25
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
bylin ogrodowych, charakterystycznych dla Kalisk Kościerskich, a tym samym promocja
samej wsi i jej nazwy.
•
Wykorzystać salkę wiejską, także jako miejsce szkoleń, kursów, nie tylko dla młodzieży,
ale i dorosłych (kursy rękodzieła ludowego, kulinarnego, komputerowego, nauka
języków obcych itd.). Podnoszenie kwalifikacji zawodowych, rozwój zainteresowań i
hobby mieszkańców, działalność np. koła gospodyń, koła właścicieli ogrodów,
Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi Kaliska Kościerskie itp.
•
Urządzić miejsce wypoczynkowe na terenie wsi w pobliżu stawu, związane
z zagospodarowaniem szlaków turystycznych (np. pieszych, konnych, rowerowych).
•
Wytyczyć i oznakować trasy turystyczne, wyeksponować lokalne zabytki i miejsca
charakterystyczne, atrakcyjne w samej wsi oraz w najbliższym otoczeniu, wykonać
tablicę informacyjną o wsi, z mapką pokazująca trasy turystyczne i spacerowe w okolicy
wsi.
•
Postawić kamień upamiętniający ważne wydarzenia naszej wsi.
•
Wypromować wieś jako miejsce atrakcyjne dla zamieszkania i wypoczynku- „zielone
zaplecze” Kościerzyny, przyciągnąć tym samym nowych mieszkańców oraz inwestorów,
dających silny impuls rozwojowy.
Najpilniejszym, najważniejszym jest dla nas realizacja zadań poprawiających warunki
życia mieszkańców oraz dających szansę na rozwój sołectwa. Zacząć chcemy od tego, co już
dobrze funkcjonuje, co do tej pory nas łączy. Ważnym celem dla naszej społeczności jest
zapewnienie dzieciom i młodzieży, jak również i ich rodzicom, warunków do wspólnego
i efektywnego spędzania czasu. Jest to ważne dla rozwoju fizycznego jak też emocjonalnego.
Dlatego głównym celem od 2012 - 2019 roku będzie zagospodarowanie terenu wokół sali
wiejskiej oraz stawu (działki nr 196, 197 oraz 124/1). W późniejszym terminie pobudowanie
Centrum Turystyczno - Kulturowo - Informacyjnego oraz postawienie kaplicy – obiektu
sakralnego oraz postawienie tablicy pamiątkowej ku pamięci pochowanych byłych mieszkańców
wsi.
Oprócz zadań opisanych powyżej mieszkańcy chcieliby jeszcze zrealizować w 2012- 2019 roku
następujące działania:
•
Zakupić sprzęt nagłaśniający oraz multimedialny,
•
Utworzenie boiska sportowego „Orlik” przy Szkole Podstawowej,
•
Zorganizować Izbę Pamięci w Centrum Turystyczno – Kulturowo – Informacyjnym,
•
Uporządkować teren wokół świetlicy,
•
Zorganizować festyn wiejski mający na celu promocję miejscowości,
26
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
•
Organizować częstsze spotkania mieszkańców w świetlicy wiejskiej oraz Kaplicy,
•
Wytyczyć i oznakować lokalne trasy turystyczne,
•
Zmodernizować drogi, nadać nazwy ulicom,
•
Wykonać tablicę informacyjną o wsi, z mapką pokazująca trasy turystyczne i spacerowe
w okolicy wsi oraz nowymi nazwami ulic,
•
Zakupić i postawić altany ze stolikami i ławeczkami,
•
Pobudować mostek drewniany z altanką i tarasem (przechodnią) na stawie łączącym
dwa brzegi,
•
Postawić piec chlebowy i grill z kamienia,
•
Zakupić płotki drewniane, furtkę do placu zabaw,
•
Zakupić kostkę kamienną, w celu wykonania alejek wokół stawu,
•
Wkopać kamień upamiętniający ważne wydarzenia wsi,
•
Opracować treść tablic informacyjnych oraz umiejscowić je w terenie,
•
Zakup żeliwnej/ stalowej bramy wejściowej na cmentarz,
•
Stworzyć i prowadzić stronę internetową sołectwa,
•
Uporządkowanie terenu cmentarza ewangelickiego – postawienie tablicy pamiątkowej
oraz bramy wejściowej na cmentarz . (Jako kontynuacja wcześniejszych prac).
Co mieszkańcy mogą sami zrobić dla miejscowości?
•
pomoc w wykonywaniu wszelkich prac porządkowych, przy urządzaniu terenów
zielonych,
•
prace związane z budową Centrum Turystyczno – Kulturowo - Turystycznym, oraz
Kaplicy a potem jej utrzymaniem,
•
zadbanie o czystość i porządek w miejscowości, poprawa estetyki miejsc wspólnych, ale
także domostw prywatnych,
•
uczestnictwo w szkoleniach, w pracach lokalnej grupy działania, pomoc organizacyjna na
rzecz spotkań integracyjnych, imprez kulturalnych, festynów, warsztatów,
•
podjąć działania związane z ochroną środowiska, takie jak np. segregacja odpadów,
Sprzątanie Świata,
•
akcja na rzecz nie spalania w piecach szkodliwych odpadów, tworzenie wiejskich
terenów zielonych.
6. NASZA WIZJA.
Dlaczego chcemy odnowy wsi?
27
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
•
nasza wieś ma wszelkie szanse rozwojowe - mamy dużo atrakcyjnych terenów, chętnie
powitamy nowych mieszkańców ceniących spokój i kameralność, a także życzliwych
sąsiadów, jesteśmy „skazani” na rozwój ,
•
chcemy żyć w pięknym estetycznym otoczeniu,
•
chcemy się lepiej poznać i zintegrować, uniknąć napięć jakie mogą się pojawić w związku
z przybywaniem nowych mieszkańców o innych przyzwyczajeniach i innym, często niewiejskim stylu życia,
•
chcemy poprawić warunki codziennego życia, wyrównać nasze szanse z miastem
i większymi ośrodkami naszej gminy,
•
chcemy zapewnić dobre warunki dla młodych,
•
chcemy skorzystać z okazji sfinansowania naszych marzeń np. poprzez pomoc unijną
Jak się zorganizujemy?
Stworzymy grupę odnowy wsi, w skład której wejdą ludzie związani z wsią Kaliska
Kościerskie w różnym wieku, z różnym wykształceniem, zarówno stali „starzy” mieszkańcy jak i
ci nowi –którzy budują już tu swoje domy i którzy za chwilę zwiążą swoje życie z nami.
Będziemy ich włączać w nasze dotychczasowe działania, wspólnie odnowimy centrum naszej
wsi, zwłaszcza wokół istniejącej świetlicy i stawu.
Nasza wizja – jakie ma być nasze życie?
Kaliska Kościerskie będą:
•
wsią nowoczesną, bezpieczną i wygodną – z kanalizacją, dobrymi drogami,
chodnikami, oświetlonymi ulicami, przystankiem autobusowym , sklepem itd.,
•
dobrymi telekomunikacyjnymi łączami (bardziej dostępny Internet), z wieloma
nowymi domami min. Centrum Turystyczno – Kulturowo - Informacyjne, pobudowaną
Kaplicą,
•
zadbane, porządne, czyste, z estetycznymi domami, pięknymi ogrodami, dobrze
zagospodarowanym terenem wokół świetlicy i stawu - centrum naszego społecznego
życia, dawały szansę na wypoczynek, sport i rekreację dla dzieci i młodzieży - miejsce
wypoczynku dla całej wsi,
•
wsią zintegrowaną, z aktywną i nowoczesną społecznością (zadbamy o wysoką
świadomość ekologiczną, o nasze wykształcenie- kursy, szkolenia, będziemy jak dotąd
organizować wspólne zabawy, festyny),
28
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI
PLAN ODNOWY WSI KALISKA KOŚCIERSKIE
•
wsią dbającą o dzieci i młodzież, a także integrującą wszystkich nowo przybyłych , tak by
każdy mieszkaniec czuł się ważnym członkiem naszej społeczności i miał jak najlepsze
warunki do rozwoju,
•
wsią dbającą o zachowanie walorów przyrodniczych i kulturowych, zachowującą
kameralną, przyjazną skalę urbanistyczną , eksponującą swoje zabytki i otaczający
naturalny krajobraz.
Dla realizacji naszej wizji konieczne będzie także zaangażowanie i współdziałanie władz
samorządowych Gminy Kościerzyna, zwłaszcza w działaniach wymagających znacznego wkładu
finansowego. Kaliska Kościerskie dzięki działaniom własnym, wspomaganym przez Gminę oraz
fundusze zewnętrzne mogą stać się modnym i atrakcyjnym miejscem zamieszkania, ale także
miejscem wycieczek i przystankiem na turystycznych trasach.
Deklaracja wizji miejscowości
KALISKA KOŚCIERSKIE :
•
wieś zadbana i uporządkowana, barwna i kwitnąca (słynna z zakładanych
ogrodów), aktywna i nowoczesna,
•
wieś atrakcyjna dla zamieszkania, kameralna i chroniącą środowisko,
•
wieś wygodna i bezpieczna z rozwiniętą infrastrukturą techniczną, dążąca do
poprawy jakości życia jej mieszkańców,
•
wieś turystyczna z tradycjami.
29
KSZTAŁTOWANIE WSI Z TRADYCJAMI