Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej
Transkrypt
Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej
ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK Spółka Akcyjna S.A. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI ROZDZIELCZEJ Numer rejestracyjny 175 Data wejścia w życie: 30 lipca 2002 r. Tekst ujednolicony na dzień: 1 października 2004 r. Niniejszą instrukcję zatwierdzam: Dyrektor ds. Technicznych mgr inż. Andrzej Bujno Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Niniejsza instrukcja zastępuje „Instrukcję ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej” z dnia 3.01.2000 roku, uzgodnioną z PSE S.A. w dniu 23.03.2000 roku. Niniejsza Instrukcja Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej została zatwierdzona i wprowadzona do stosowania w ograniczonym zakresie uchwałą Zarządu Zakładu Energetycznego Słupsk Spółka Akcyjna, nr 5 z dnia 20 czerwca 2002 roku. Ograniczenia : a) Regulacje rozdziału V.7. i VII oraz załącznika nr 6 dotyczące procesów dobowogodzinowych obowiązują „pro forma”, do czasu rozpoczęcia wiążącej realizacji procesów lokalnego rynku dobowo-godzinowego. b) Załącznik nr 1 zawierający wykaz jednostek wytwórczych oraz elementy sieci rozdzielczej koordynowanych przez Operatora Systemu Przesyłowego, zostanie uzupełniony po określeniu ich przez OSP. Termin wejścia w życie w pełnym zakresie wszystkich regulacji niniejszej Instrukcji zostanie ogłoszony przez Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna z wyprzedzeniem co najmniej 2 tygodni, przy czym terminem tym będzie pierwszy dzień miesiąca. -2- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE 7 II. POSTANOWIENIA OGÓLNE 9 III. STANDARDY TECHNICZNE PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ IV. V. VI. WSPÓŁPRACA OPERATORA Z INNYMI OPERATORAMI SYSTEMU 15 ROZDZIELCZEGO PRZYŁĄCZANIE DO SIECI ROZDZIELCZEJ URZĄDZEŃ, INSTALACJI I INNYCH SIECI V.1. Zasady przyłączania V.2. Zasady wzajemnego przyłączania sieci rozdzielczej różnych przedsiębiorstw sieciowych V.3. Zasady odłączania V.4. Wymagania techniczne dla urzadzeń, instalacji i sieci odbiorców V.5. Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych V.6. Wymagania techniczne dla układów i systemów pomiaroworozliczeniowych V.6.1. Wymagania ogólne V.6.2. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu 110 kV V.6.3. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV V.6.4. Układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu nie wyższym niż 1 kV V.7. Dane przekazywane do operatora systemu rozdzielczego przez podmioty przyłączone i przyłączane do sieci rozdzielczej V.7.1. Zakres danych V.7.2. Dane opisujące stan istniejący V.7.3. Dane prognozowane dla perspektywy określonej przez operatora systemu rozdzielczego EKSPLOATACJA URZĄDZEŃ, INSTALACJI I SIECI VI.1. Zasady i standardy techniczne eksploatacji VI.1.1. Przepisy ogólne VI.1.2. Przyjmowanie urządzeń i instalacji do eksploatacji VI.1.3. Przekazanie urządzeń do remontu lub wycofywanie z eksploatacji VI.1.4. Uzgadnianie prac eksploatacyjnych z operatorem systemu przesyłowego i operatorami systemów rozdzielczych VI.1.5. Dokumentacja techniczna i prawna VI.1.6. Rezerwa urządzeń i części zapasowych VI.1.7. Wymiana informacji eksploatacyjnych VI.1.8. Ochrona środowiska naturalnego VI.1.9. Planowanie prac eksploatacyjnych VI.1.10. Warunki bezpiecznego wykonywania prac 18 22 22 27 28 30 30 32 32 33 34 34 35 35 35 37 39 39 39 40 40 41 41 43 43 44 44 45 -3- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.2. Zasady dokonywania oględzin, przeglądów, oceny stanu technicznego oraz konserwacji i remontów 46 VI.2.1. Oględziny elektroenergetycznej sieci rozdzielczej 46 VI.2.2. Przeglądy elektroenergetycznej sieci rozdzielczej 49 VI.2.3. Ocena stanu technicznego sieci 50 VI.2.4. Remonty 51 VII. PROWADZENIE RUCHU SIECI ROZDZIELCZEJ VII.1. Obowiązki operatora systemu rozdzielczego VII.2. Struktura i podział kompetencji służb dyspozytorskich operatora systemu rozdzielczego VII.3. Planowanie technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną VII.4. Prognozowanie zapotrzebowania na moc i energię elektryczną oraz plany wymiany międzysystemowej VII.5. Programy pracy sieci rozdzielczej VII.6. Plany wyłączeń elementów sieci rozdzielczej VII.7. Programy łączeniowe VII.8. Zasady dysponowania mocą jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej VII.9. Zgłaszanie operatorowi systemu rozdzielczego umów sprzedaży energii elektrycznej VII.10.Dane przekazywane przez podmioty operatorowi systemu rozdzielczego 52 52 VIII. BEZPIECZEŃSTWO PRACY SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO VIII.1. Stan zagrożenia KSE,awaria sieciowa i awaria w systemie VIII.2. Bezpieczeństwo pracy sieci rozdzielczej 69 69 70 IX. ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY WYSTĄPIENIU CIĄGŁOŚCI DOSTAW LUB WYSTĄPIENIU AWARII 53 55 61 62 63 64 65 66 67 ZAGROŻEŃ 71 X. PROCEDURY WPROWADZANIA PRZERW PLANOWYCH I OGRANICZEŃ W DOSTARCZANIU ENERGII ELEKTRYCZNEJ 74 XI. ZASADY DOKONYWANIA POMIARÓW 76 XII. WYMAGANIA ZWIĄZANE Z SYSTEMAMI TELETRANSMISYJNYMI 77 XIII. SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI XIII.1. Oznaczenia skrótów XIII.2. Pojęcia i definicje zaczerpnięte z aktów prawnych XIII.3. Dodatkowe pojęcia i definicje 78 78 79 81 ZAŁĄCZNIK NR 1: WYKAZ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH ORAZ ELEMENTÓW SIECI ROZDZIELCZEJ KOORDYNOWANYCH PRZEZ OPERATORA SYSTEMU PRZESYŁOWEGO ZAŁĄCZNIK NR 2: WZÓR KARTY AKTUALIZACJI ZAŁĄCZNIK NR 3: WZORY WNIOSKÓW O OKREŚLENIE WARUNKÓW PRZYŁĄCZENIA ZAŁĄCZNIK NR 4: ZAKRES POMIARÓW I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH ORAZ TERMINY ICH WYKONANIA ZAŁĄCZNIK NR 5: SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA TECHNICZNE DLA JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PRZYŁĄCZANYCH DO SIECI ROZDZIELCZEJ ZAŁĄCZNIK NR 6: REGULAMIN BILANSOWANIA I ROZLICZEŃ W SIECI ROZDZIELCZEJ -4- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Przeznaczenie instrukcji Instrukcja jest przeznaczona dla pracowników zatrudnionych na stanowiskach dozoru i eksploatacji, zajmujących się przyłączeniami, obrotem energią elektryczną, świadczeniem usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacją sieci oraz urządzeń elektroenergetycznych. Instrukcja powinna znajdować się w następujących jednostkach organizacyjnych : 1. Wydział Ruchu – Zakładowa Dyspozycja Ruchu, 2. Wydział Rynku Hurtowego, 3. Wydział Obrotu, 4. Wydział Wykonawstwa, 5. Rejon Dystrybucji Słupsk, Człuchów, Lębork, Bytów, 6. Rejon Obrotu Słupsk, Człuchów, Lębork, Bytów, 7. Wydział Inwestycji i Remontów, 8. Wydział Zarządzania Majątkiem Sieciowym – Sekcja Programowania Rozwoju, 9. Wydział Zarządzania Majątkiem Sieciowym – Sekcja Utrzymania Sieci. oraz w Spółce Elektrownie Wodne Słupsk Sp. z o.o. Przyjęcie instrukcji do stosowania Stwierdzam, że zapoznałem się z treścią niniejszej instrukcji i znane mi są jej postanowienia, które zobowiązuję się przestrzegać: Imię i nazwisko Stanowisko służbowe Data Podpis -5- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Karty aktualizacji instrukcji Numer rejestracyjny 175 Instrukcja powinna być aktualizowana zgodnie z wymogami zawartymi w pkt. II.24. Za aktualizację instrukcji odpowiedzialny jest Wydział Zarządzania Majątkiem Sieciowym. Imię i nazwisko aktualizującego Numer karty Data aktualizacji Podpis osoby zatwierdzającej aktualizację Szymon Jankowski 175/01/04 1.10.2004 Dyrektor ds. Technicznych mgr inż. Andrzej Bujno -6- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna I. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej WPROWADZENIE Według stanu na koniec 2003 r. sieć rozdzielcza, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna składała się z następujących elementów: • 527 km linii 110 kV, 4 956 km linii 15 kV, 5 276 km linii 0,4 kV, • 3 425 szt. stacji elektroenergetycznych, w tym: • • 21 szt. stacji o górnym napięciu 110 kV, • 3 404 szt. stacji o górnym napięciu 15 kV, 3 469 szt. transformatorów o łącznej mocy znamionowej 1 343 MVA. Do elektroenergetycznej sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna są przyłączone urządzenia wytwórców i odbiorców końcowych. Według stanu na koniec 2003 r. do sieci 110 kV jest przyłączonych 3 szt. generatorów o mocy osiągalnej 150 MW, do sieci średniego napięcia 18 szt. generatorów o mocy osiągalnej 8,180 MW, do sieci niskiego napięcia 35 szt. generatorów o mocy osiągalnej 2,377 MW. Liczba odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej wynosi 165 347 odbiorców, z tego do sieci średniego napięcia 119 odbiorców o łącznej mocy umownej 61 MW, natomiast do sieci niskiego napięcia 165 228 odbiorców. Elektroenergetyczna sieć rozdzielcza, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna jest połączona z siecią przesyłową 220 i 400 kV oraz siecią rozdzielczą, której ruch prowadzą następujące spółki dystrybucyjne: • Zakład Energetyczny Koszalin Spółka Akcyjna, • Gdańska Kompania Energetyczna Spółka Akcyjna, • Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Bydgoszczy a nie jest połączona z siecią elektroenergetyczną zagranicznych operatorów. Schemat blokowy połączeń sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk Spółka z siecią przesyłową 400 i 220 kV oraz z siecią rozdzielczą sąsiednich spółek dystrybucyjnych przedstawiono na rys. 1. Elektroenergetyczna sieć rozdzielcza, której ruch Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna jest połączona z siecią przesyłową 220 i 400 kV za pomocą 3 szt. transformatorów o łącznej mocy znamionowej 650 MVA, natomiast z siecią rozdzielczą, której ruch prowadzi: • Zakład Energetyczny Koszalin Spółka Akcyjna • • Gdańska Kompania Energetyczna Spółka Akcyjna • • 6 liniami 110kV o łącznej przepustowości 420 MW, 2 liniami 110kV o łącznej przepustowości 163 MW, Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Bydgoszczy • 1 linią 110kV o przepustowości 47 MW. -7- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej GPZ Wicko Darłowo GPZ Ustka stacja Słupsk Wierzbięcino Dunowo Sianów GPZ Lębork Krzywoustego Opalino Bożepole Żarnowiec GPZ Sławno Białogard Szczecinek Grzmiąca Dunowo Gdańsk stacja Żydowo Krzewina GPZ Czarne Szczecinek GPZ Człuchów Chojnice połączenia 110 kV Zakład Energetyczny Koszalin Spółka Akcyjna połączenia 220 kV Gdańska Kompania Energetyczna Spółka Akcyjna połączenia 400 kV Grupa Energetyczna ENEA S.A. Oddział w Bydgoszczy Rys.1. Schemat blokowy połączeń sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi Zakład Energetyczny Słupsk S.A. z siecią przesyłową i sieciami rozdzielczymi sąsiednich spółek dystrybucyjnych. -8- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna II. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej POSTANOWIENIA OGÓLNE II.1. Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna jako operator systemu rozdzielczego wprowadza niniejszą Instrukcję ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej, zwaną w dalszej części IRiESR, na podstawie § 29 rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców. II.2. Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna jako operator systemu rozdzielczego prowadzi ruch i eksploatację sieci rozdzielczej zgodnie z IRiESR. II.3. Niniejsza IRiESR uwzględnia wymagania zawarte w następujących aktach prawnych: a) ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, Dz. U. 97.54.348 z późniejszymi zmianami, b) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 28 kwietnia 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad stwierdzania posiadania kwalifikacji przez osoby zajmujące się eksploatacją urządzeń, instalacji i sieci, Dz. U. 03.89.828, c) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 lutego 2003 r. w sprawie zapasów paliw w przedsiębiorstwach energetycznych, Dz. U. 03.39.338, d) Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 11 marca 2003 r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu wprowadzania ograniczeń w sprzedaży paliw stałych lub ciekłych oraz w dostarczaniu i poborze paliw gazowych, energii elektrycznej lub ciepła, Dz. U. 03.59.518, e) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 stycznia 2003 r. w sprawie harmonogramu uzyskiwania przez odbiorców prawa do korzystania z usług przesyłowych, Dz. U. 2003.17.158, f) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 17 września 1999 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy urządzeniach i instalacjach energetycznych, Dz. U. 99.80.912, g) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 11 sierpnia 2000 r. w sprawie przeprowadzania kontroli przez przedsiębiorstwa energetyczne, Dz. U. 00.75.866, -9- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej h) Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 września 2000 r. w sprawie szczegółowych warunków przyłączenia podmiotów do sieci elektroenergetycznych, obrotu energią elektryczną, świadczenia usług przesyłowych, ruchu sieciowego i eksploatacji sieci oraz standardów jakościowych obsługi odbiorców, Dz. U. 00.85.957, i) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 kwietnia 2004 r. w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną, Dz. U. 04.105.1114, j) Rozporządzenie Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 30 maja 2003 r. w sprawie szczegółowego zakresu obowiązku zakupu energii elektrycznej i ciepła z odnawialnych źródeł energii oraz energii elektrycznej wytwarzanej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, Dz. U. 03.104.971. II.4. Przepisy IRiESR są zgodne z regulacjami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, opracowanej przez operatora systemu przesyłowego i obejmującej część ogólną oraz części szczegółowe. II.5. Przedmiotem IRiESR są procedury i zasady wykonywania czynności związanych z ruchem sieciowym i eksploatacją sieci rozdzielczej, obejmujące: a) standardy techniczne pracy sieci rozdzielczej, b) współpracę z innymi operatorami i podmiotami przyłączonymi do sieci rozdzielczej, c) przyłączanie podmiotów do sieci rozdzielczej, d) eksploatację urządzeń, sieci i instalacji, e) prowadzenie ruchu sieci rozdzielczej, f) postępowanie w przypadku zagrożeń ciągłości dostaw energii elektrycznej, g) procedury wprowadzania przerw i ograniczeń w dostarczaniu energii elektrycznej, oraz zasady bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej. II.6. W zakresie procedur i zasad wykonywania czynności związanych z ruchem sieciowym i eksploatacją sieci postanowienia IRiESR dotyczą stacji i rozdzielni elektroenergetycznych, linii napowietrznych i kablowych 110 kV, SN i nN, niezależnie od praw własności. II.7. Postanowienia IRiESR obowiązują następujące podmioty: a) operatorów systemów rozdzielczych, b) wytwórców przyłączonych do sieci rozdzielczej, c) odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej, d) operatorów handlowo-technicznych dysponujących jednostkami grafikowymi znajdującymi się w sieci rozdzielczej zarządzanej przez Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna, - 10 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej e) operatorów handlowych prowadzących towarowy obrót energią elektryczną wprowadzaną lub pobieraną z sieci rozdzielczej zarządzanej przez Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna, f) giełdy energii, g) podmioty przyłączane do sieci rozdzielczej. II.8. Dokumentami związanymi z IRiESR są w szczególności: a) opracowywana i przyjęta do stosowania przez operatora systemu przesyłowego Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, b) opracowywane i przyjęte do stosowania przez operatora systemu rozdzielczego: Instrukcja eksploatacji układów automatyki i zabezpieczeń, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, instrukcje eksploatacji obiektów i urządzeń, instrukcje ruchowe oraz instrukcje organizacji bezpiecznej pracy. II.9. Operator systemu rozdzielczego prowadzi ruch i eksploatację sieci rozdzielczej. W tym zakresie jest on zobowiązany zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. II.3.h do: a) utrzymania we właściwym stanie technicznym sieci oraz jej połączeń z innymi sieciami, b) opracowywania i uzgadniania w dostarczaniu energii elektrycznej, planów wprowadzania ograniczeń c) zapewniania ciągłości, niezawodności i efektywności funkcjonowania sieci, d) rozwoju sieci oraz połączeń z innymi sieciami w celu zapewnienia ciągłości i niezawodności dostarczania energii elektrycznej. II.10. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. II.3.h, do obowiązków operatora systemu rozdzielczego należy: a) prowadzenie ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej w sposób zapewniający bezpieczną pracę krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) oraz równe traktowanie stron, b) dotrzymywanie parametrów i warunków umożliwiających dostarczanie energii elektrycznej o jakości wymaganej w odrębnych przepisach, c) zapewnienie funkcjonowania połączeń z innymi systemami elektroenergetycznymi, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z operatorem systemu przesyłowego, d) prognozowanie zapotrzebowania na moc i energię elektryczną dla obszaru swojego działania, e) sporządzanie i udostępniania koordynacyjnych planów produkcji energii elektrycznej, utrzymywania mocy dyspozycyjnej, w tym planu sporządzanego na okres roku, oraz przekazywanie tych planów operatorowi systemu przesyłowego, w terminie do dnia 15 listopada roku poprzedniego, - 11 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej f) sporządzanie i udostępniania dobowych planów pracy jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, g) dysponowanie mocą jednostek wytwórczych, o których mowa w p. f), oraz sterowanie przepływami energii elektrycznej w sieci rozdzielczej, w celu realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej i świadczenia usług przesyłowych, h) sterowanie przepływami energii elektrycznej w sieci z uwzględnieniem wymiany z innymi połączonymi sieciami, rozdzielczej, i) zapewnianie odpowiedniego poziomu i struktury rezerw mocy oraz usług systemowych (w dalszej części określanych jako regulacyjne usługi systemowe), w celu dotrzymania standardowych parametrów energii elektrycznej, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z operatorem systemu przesyłowego, j) wprowadzanie, na zasadach określonych w odrębnych przepisach, ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, k) likwidowanie awarii lub zagrożeń dla bezpiecznej pracy sieci rozdzielczej, l) zbieranie i udostępnianie zagregowanych danych oraz informacji niezbędnych dla prowadzenia ruchu sieciowego i bezpieczeństwa energetycznego kraju, m) określanie, rejestrowanie i udostępnianie parametrów dotyczących pracy systemów rozdzielczych, wynikających z wymagań jego prawidłowej pracy i mających istotne znaczenie dla prowadzenia handlu energią elektryczną, n) przekazywanie planów rozwoju sieci operatorowi systemu przesyłowego, w zakresie sieci o napięciu znamionowym 110 kV. II.11. Praca wybranych i uzgodnionych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci 110 kV oraz elementów sieci rozdzielczej 110 kV jest koordynowana przez operatora systemu przesyłowego, w sposób zapewniający bezpieczną pracę systemu elektroenergetycznego i równe traktowanie stron. Zasady wyboru jednostek wytwórczych i elementów sieci rozdzielczej 110 kV są określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. II.12. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, ze względów funkcjonalnych KSE dzieli się na sieć zamkniętą i sieć promieniową. Sieć zamkniętą definiuje się jako sieć, w której przepływy energii elektrycznej zależą przede wszystkim od rozłożenia wytwarzania na jednostki wytwórcze oraz w której przepływy energii nie zależą wyłącznie od jednego operatora. II.13. Na sieć zamkniętą składa się sieć przesyłowa 750, 400 i 220 kV oraz część sieci rozdzielczej 110 kV. Część sieci rozdzielczej 110 kV tworząca wraz siecią przesyłową – sieć zamkniętą podlega koordynacji realizowanej przez operatora systemu przesyłowego. Sieć ta jest zwana dalej siecią rozdzielczą koordynowaną. II.14. Granice sieci zamkniętej wyznaczają punkty zasilania sieci (PZS) oraz punkty wyjścia z sieci (PWS). Model sieci zamkniętej obejmujący PZS, PWS oraz łączące je elementy sieciowe opracowuje i udostępnia operator systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. - 12 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej II.15. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej operator systemu przesyłowego koordynuje ruchowo wszystkie jednostki wytwórcze, nie będące jednostkami wytwórczymi centralnie dysponowanymi (JWCD), przyłączone do sieci rozdzielczej koordynowanej. II.16. Wykaz koordynowanych jednostek wytwórczych oraz elementów sieci rozdzielczej koordynowanej, o których mowa w p. II.13 i II.15 jest zamieszczony w załączniku nr 1. II.17. Operatorzy systemów rozdzielczych ponoszą odpowiedzialność za skutki zaniechania działań lub skutki swoich działań. II.18. Operator systemu przesyłowego ponosi odpowiedzialność za skutki zaniechania działań lub skutki swoich działań, w tym także działań wynikających z koordynacji części sieci rozdzielczej 110 kV – sieci rozdzielczej koordynowanej, o których mowa w p. II.13 i II.15. II.19. W razie wątpliwości operator systemu przesyłowego lub operator systemu rozdzielczego pisemnie uzasadniają treść wydanych przez siebie poleceń w zakresie prowadzenia i koordynacji ruchu sieci. II.20. IRiESR wchodzi w życie z datą określoną przez Zarząd Zakładu Energetycznego Słupsk Spółka Akcyjna w uchwale zatwierdzającej IRiESR. Data wejścia w życie IRiESR jest wpisywana na jej stronie tytułowej. II.21. Niniejsza IRiESR obowiązuje wszystkie podmioty wymienione w p. II.7 będące stronami aktualnych umów o przyłączenie, umów o świadczenie usług przesyłowych (umów przesyłowych) lub umów sprzedaży energii elektrycznej, zawartych z operatorem systemu rozdzielczego. II.22. IRiESR przestaje obowiązywać podmioty z datą jednoczesnego spełnienia następujących dwóch warunków: a) odłączenie podmiotu od sieci rozdzielczej, b) rozwiązanie umowy przesyłowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej. II.23. Operator systemu rozdzielczego udostępnia do wglądu IRiESR każdemu podmiotowi zawierającemu z nim umowę o przyłączenie, przy wydawaniu warunków przyłączenia. Niniejszą IRiESR otrzymują do wglądu również podmioty zawierające z operatorem systemu rozdzielczego umowę przesyłową lub umowę sprzedaży energii elektrycznej. Udostępnienie IRiESR do wglądu jest bezpłatne, natomiast przekazanie egzemplarza IRiESR zainteresowanym podmiotom odbywa się po kosztach jej powielenia. II.24. W zależności od potrzeb operator systemu rozdzielczego przeprowadza aktualizację IRiESR. W szczególności aktualizacja jest dokonywana przy zmianie wymogów prawa, zmianie parametrów sieci uzgodnionych pomiędzy operatorami lub zmianie zapisów Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. - 13 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej II.25. Aktualizacja IRiESR jest dokonywana poprzez wydanie karty aktualizacji lub poprzez opracowanie i wydanie nowej IRiESR. Karty aktualizacji stanowią integralną część IRiESR i są zamieszczane na jej końcu, natomiast wzór karty aktualizacji stanowi załącznik nr 2. II.26. Operator systemu rozdzielczego powiadamia o aktualizacji IRiESR te podmioty, których wzajemne relacje z operatorem systemu rozdzielczego ulegają zmianie w wyniku aktualizacji IRiESR. Karty aktualizacji operator systemu rozdzielczego udostępnia bezpłatnie zainteresowanym podmiotom do wglądu lub przekazuje po kosztach powielenia. II.27. Operator systemu rozdzielczego decyduje o publikacji IRiESR wraz z kartami aktualizacji na własnych, ogólnodostępnych stronach internetowych. II.28. Za bieżącą aktualizację IRiESR oraz udostępnianie lub przekazywanie kart aktualizacji jest odpowiedzialna komórka organizacyjna operatora systemu rozdzielczego podana na stronie tytułowej. II.29. Operator systemu rozdzielczego udostępnia do wglądu aktualną Instrukcję ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej zainteresowanym podmiotom przyłączonym do sieci rozdzielczej, których dotyczą regulacje w niej zawarte. Ponadto operator systemu rozdzielczego wskazuje miejsce i możliwości jej pozyskania. - 14 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej III. STANDARDY TECHNICZNE PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ III.1. Wyróżnia się następujące dane znamionowe sieci rozdzielczej: a) napięcia znamionowe wynoszące: 110, 60, 30, 20, 15, 10, 6 kV oraz 0,4 kV, b) częstotliwość znamionowa wynosząca 50 Hz. III.2. Regulacja częstotliwości w KSE jest prowadzona przez operatora systemu przesyłowego. Standardy techniczne w tym zakresie są określone w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.h. III.3. O ile umowa sprzedaży energii elektrycznej nie stanowi inaczej, dopuszczalne średnie odchylenia napięcia od znamionowego w czasie 15 minut, w węzłach sieci do których są przyłączeni odbiorcy końcowi pobierający moc nie większą od mocy przyłączeniowej, przy współczynniku tgϕ nie większym niż 0,4: a) dla sieci o napięciu znamionowym 110 kV powinny zawierać się w przedziale ±10 %, b) dla sieci o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV powinny zawierać się w przedziale od −10 % do +5 %. III.4. O ile umowa sprzedaży energii elektrycznej nie stanowi inaczej, współczynnik odkształcenia napięcia oraz zawartość poszczególnych harmonicznych odniesionych do harmonicznej podstawowej, nie mogą przekraczać odpowiednio: a) 2,5 % i 1,5 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV i wyższym niż 30 kV, b) 5,0 % i 3,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kV i wyższym niż 1 kV, c) 8,0 % i 5,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV. III.5. W ustalonym stanie pracy sieci rozdzielczej powinny być spełnione następujące warunki techniczne: a) obciążenia prądowe poszczególnych elementów sieci powinny być niższe od dopuszczalnych długotrwale, b) napięcia w poszczególnych węzłach sieci powinny mieścić się w granicach dopuszczalnych, zgodnie z p. III.3, c) moce (prądy) zwarciowe nie powinny przekraczać wyłączalnych zainstalowanych wyłączników, mocy (prądów) d) JWCD przyłączone do sieci rozdzielczej 110 kV powinny pracować, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, z zapasem równowagi statycznej większym od ς=8÷20 %, w zależności od sposobu regulacji napięcia wzbudzenia. Przyjmuje się, że w przypadku braku możliwości regulacji napięcia wzbudzenia jednostka wytwórcza powinna pracować z 20 % zapasem równowagi statycznej. - 15 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej III.6. Warunki techniczne o których mowa w p. III.5, w zakresie JWCD, koordynowanych jednostek wytwórczych oraz sieci rozdzielczej koordynowanej są uzgadniane z operatorem systemu przesyłowego. III.7. Sieć rozdzielcza 110 kV pracuje z bezpośrednio uziemionym punktem neutralnym w taki sposób, aby we wszystkich stanach ruchowych współczynnik zwarcia doziemnego, określony jako stosunek maksymalnej wartości napięcia fazowego podczas zwarcia z ziemią do wartości znamionowej napięcia fazowego w danym punkcie sieci, nie przekraczał wartości 1,4. III.8. Spełnienie wymagań określonych w p. III.7 jest możliwe, gdy spełnione są następujące zależności: 1 ≤ X0 R ≤ 3 oraz 0 ≤ 1, X1 X1 gdzie X1 oznacza reaktancję zastępczą dla składowej symetrycznej zgodnej obwodu zwarcia doziemnego, natomiast X0 i R0 – odpowiednio reaktancję i rezystancję dla składowej symetrycznej zerowej obwodu zwarcia doziemnego. III.9. Warunki pracy punktu neutralnego transformatorów 110/SN i SN/nN określa właściwy operator systemu rozdzielczego. Operator systemu przesyłowego koordynuje pracę punktów neutralnych transformatorów 110/SN, a ich wykaz zamieszczono w załączniku nr 1. III.10. Dopuszcza się okresowo w sieci rozdzielczej pracę wyłączników z przekroczoną mocą wyłączalną, po wyrażeniu zgody na taką pracę przez operatora systemu rozdzielczego, który ponosi odpowiedzialność za ewentualne skutki wynikające z pracy tych urządzeń. III.11. Każda stacja, w której występuje napięcie znamionowe 110 kV musi mieć zapewnione rezerwowe zasilanie potrzeb własnych, na czas niezbędny dla zachowania bezpieczeństwa jej obsługi w stanach awaryjnych. III.12. Wymagany czas rezerwowego zasilania potrzeb własnych dla stacji elektroenergetycznych ustala operator systemu rozdzielczego. Dla sieci rozdzielczej koordynowanej wymagane jest uzgodnienie z operatorem systemu przesyłowego, uwzględniające uzasadnione kryteria i warunki technicznego doboru czasu rezerwowego zasilania potrzeb własnych stacji. III.13. Nastawienia automatyk i zabezpieczeń urządzeń i instalacji podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej muszą być skoordynowane z nastawieniami automatyk i zabezpieczeń sieci rozdzielczej. III.14. Linie o napięciu 110 kV wyposaża się w następujące układy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej: a) jedno zabezpieczenie podstawowe, b) zabezpieczenia reagujące na zwarcia z ziemią, c) urządzenia automatyki 3 fazowego SPZ. - 16 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna III.15. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Linie blokowe na napięciu 110 kV powinny być wyposażone w następujące układy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej: a) dwa zabezpieczenia podstawowe umożliwiające wyłączenia 3 fazowe, b) zabezpieczenie reagujące na zwarcia z ziemią w linii blokowej i sieci zewnętrznej, c) elementy układów APKO, jeśli są wymagane, d) układ bezwarunkowego wyłączenia wyłącznika blokowego od sygnału przesłanego z nastawni blokowej. Wszystkie zabezpieczenia linii blokowej powinny działać na 3 fazowe wyłączenie wyłącznika blokowego. III.16. Szyny zbiorcze rozdzielni w stacjach o górnym napięciu 110 kV, dla których z warunków zachowania równowagi dynamicznej wynika konieczność zastosowania zabezpieczenia szyn, należy wyposażyć w jeden zespół zabezpieczenia szyn, zapewniający wyłączenie systemów (sekcji) szyn zbiorczych, w tym także zwarć zlokalizowanych między wyłącznikiem a przekładnikiem prądowym w polach łączników szyn. III.17. Operator systemu rozdzielczego określa indywidualnie rodzaj lub warunki współpracy automatyk i zabezpieczeń oraz środków ochrony przeciwporażeniowej stosowanych przez odbiorców przyłączonych do sieci SN i nN, przy wydaniu warunków przyłączenia oraz zmianie warunków pracy sieci rozdzielczej. - 17 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna IV. WSPÓŁPRACA OPERATORA Z INNYMI OPERATORAMI IV.1. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej SYSTEMU ROZDZIELCZEGO Operator systemu rozdzielczego współpracuje z następującymi krajowymi operatorami: a) operatorem systemu przesyłowego, b) operatorami systemów rozdzielczych, c) operatorami handlowo-technicznymi, d) operatorami handlowymi. IV.2. Zasady i zakres współpracy operatora systemu rozdzielczego z operatorem systemu przesyłowego określa oprócz IRiESR również Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IV.3. Szczegółowe zasady współpracy pomiędzy sąsiednimi operatorami systemów rozdzielczych są określone w rozdz. V i VII. IV.4. Operatorzy handlowo-techniczni oraz operatorzy handlowi pełnią funkcję operatorów rynku. Współpraca operatora systemu rozdzielczego z tymi operatorami jest związana z uczestnictwem podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej w rynku bilansującym. IV.5. Udział podmiotu przyłączonego do sieci rozdzielczej w rynku bilansującym jest możliwy, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, na dwa sposoby: a) podmiot staje się uczestnikiem rynku bilansującego po podpisaniu umowy przesyłowej z operatorem systemu przesyłowego oraz właściwym operatorem systemu rozdzielczego (uczestnictwo bezpośrednie). Zasady funkcjonowania takiego podmiotu określa Regulamin rynku bilansującego stanowiący część szczegółową Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, b) podmiot uczestniczy w rynku bilansującym w sposób pośredni poprzez operatora systemu rozdzielczego, po podpisaniu umowy przesyłowej jedynie z właściwym operatorem systemu rozdzielczego. Podmiot dokonuje zgłoszeń danych technicznych i handlowych wyłącznie do operatora systemu rozdzielczego, natomiast zasady rozliczeń reguluje umowa przesyłowa, uwzględniająca zapisy Regulaminu bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, stanowiącego załącznik nr 6 do IRiESR. IV.6. Realizacja procesu zbierania, przekazywania i wymiany informacji pomiędzy podmiotami uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, zgodnie z p. IV.5.a, odbywa się za pomocą Systemu Wymiany Informacji o Rynku Energii (WIRE) oraz Systemu Operatywnej Współpracy z Elektrowniami (SOWE). Wymiana informacji w systemach WIRE i SOWE realizowana jest zgodnie z wymogami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. - 18 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej IV.7. Operator systemu rozdzielczego ustala którzy wytwórcy i odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej są zobowiązani do pośredniego uczestnictwa w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.b. Szczegółowy wykaz podmiotów oraz harmonogram i zasady zgłaszania przez podmioty do operatora systemu rozdzielczego grafików handlowych, a także zasady rozliczania odchyleń od tych grafików określa Regulamin bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, stanowiący załącznik nr 6. IV.8. Wytwórcy i odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej i uczestniczący w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a pełnią samodzielnie lub upoważniają właściwy podmiot do pełnienia funkcji operatora handlowo-technicznego. Upoważnienie podmiotu do pełnienie funkcji operatora handlowo-technicznego odbywa się na podstawie umowy. IV.9. Operator handlowo-techniczny jest dysponentem jednostek grafikowych, dla których wyznacza pozycje kontraktowe poprzez grafikowanie umów sprzedaży energii elektrycznej oraz dla których opracowuje oferty bilansujące, zgodnie z zasadami określonymi w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IV.10. Operator systemu rozdzielczego grafikuje umowy sprzedaży energii elektrycznej jednostek wytwórczych i odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej nie uczestniczących w rynku bilansującym (bezpośrednio lub pośrednio). IV.11. Przedsiębiorstwa obrotu i giełdy energii pełnią samodzielnie lub upoważniają właściwy podmiot do pełnienia funkcji operatora handlowego. Upoważnienie podmiotu do pełnienie funkcji operatora handlowego odbywa się na podstawie umowy. IV.12. Operator handlowy jest dysponentem jednostek grafikowych przedsiębiorstw obrotu, odpowiedzialnym za przygotowywanie grafików handlowych pracy jednostek grafikowych przedsiębiorstwa obrotu i przekazywanie ich do właściwego operatora. IV.13. Każda jednostka grafikowa może mieć tylko jednego operatora handlowotechnicznego lub operatora handlowego, natomiast każdy operator handlowotechniczny lub handlowy może dysponować wieloma jednostkami grafikowymi i działać jednocześnie w sieciach wielu operatorów. IV.14. Operatorzy handlowo-techniczni oraz operatorzy handlowi prowadzą działalność w zakresie własnych jednostek grafikowych lub w zakresie innych jednostek grafikowych, na podstawie umów zawartych z podmiotami, które reprezentują oraz z właściwym operatorem, po spełnieniu warunków określonych przez tego operatora. IV.15. Operator handlowo-techniczny i operator handlowy jest zobowiązany do podpisania stosownej umowy z operatorem systemu przesyłowego oraz z właściwymi operatorami systemu rozdzielczego, jeżeli ich działalność dotyczy jednostek grafikowych przyłączonych do sieci rozdzielczej. - 19 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej IV.16. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej operator handlowy dysponujący jednostkami grafikowymi giełdy energii jest zobowiązany do podpisania stosownej umowy wyłącznie z operatorem systemu przesyłowego. IV.17. Uzgodnienia pomiędzy operatorem systemu rozdzielczego a operatorami handlowo-technicznymi lub operatorami handlowymi są zawierane w postaci aneksu do umowy przesyłowej lub w postaci odrębnej umowy przesyłowej. IV.18. W przypadku nie posiadania umowy o przyłączenie lub umowy przesyłowej zawartej z operatorem systemu rozdzielczego, podmiot może pełnić funkcję operatora handlowo-technicznego lub operatora handlowego po wystąpieniu do operatora systemu rozdzielczego ze stosownym wnioskiem i po podpisaniu umowy przesyłowej, zgodnie z procedurą zapisaną w punktach IV.23., IV.24. oraz IV.25. IV.19. Umowy przesyłowe, o których mowa w p. IV.17 i IV.18 stanowią podstawę rejestracji podmiotów pełniących funkcje operatorów handlowo-technicznych i określają w szczególności: a) dane podmiotu pełniącego funkcję operatora handlowo-technicznego, b) imienną listę osób wraz z danymi teleadresowymi przeznaczonych do bezpośredniego kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, c) wykaz jednostek grafikowych i miejsc dostarczania, d) inne dane określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IV.20. Umowy przesyłowe zawierane z operatorami handlowymi, o których mowa w p. IV.17 i IV.18 określają w szczególności: a) dane podmiotu, b) imienną listę osób wraz z danymi teleadresowymi przeznaczonych do bezpośredniego kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, c) wykaz jednostek grafikowych dysponowanych przez operatora handlowego, d) inne dane określone w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IV.21. Szczegółowe obowiązki podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej lub właściwych operatorów handlowo-technicznych i operatorów handlowych, wynikające z uczestnictwa w procesie prowadzenia ruchu sieci i bilansowania popytu i podaży energii elektrycznej znajdują się w rozdz. VII oraz w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IV.22. Operator systemu rozdzielczego prowadzi i na bieżąco aktualizuje jawny rejestr podmiotów działających w imieniu i na rzecz wytwórców i odbiorców przyłączonych do sieci rozdzielczej (w tym operatorów handlowo-technicznych) oraz rejestr podmiotów działających w imieniu i na rzecz przedsiębiorstw obrotu (w tym operatorów handlowych). IV.23. Procedura rozpoczęcia świadczenia usług przesyłania przez operatora systemu rozdzielczego obejmuje: a) wystąpienie podmiotu do operatora systemu rozdzielczego z wnioskiem o zawarcie umowy przesyłowej, - 20 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej b) określenie przez operatora systemu rozdzielczego możliwości i warunków świadczenia usług przesyłowych, c) uzgadnianie i podpisanie umowy przesyłowej, d) rozpoczęcie świadczenia usług. IV.24. Wniosek o zawarcie umowy przesyłowej powinien zawierać w szczególności: a) dane identyfikacyjne podmiotu, b) planowane moce umowne, c) planowane ilości przesyłanej energii elektrycznej, d) termin rozpoczęcia i zakończenia świadczenia usług przesyłowych, e) wymagane parametry jakości energii i niezawodności dostaw, f) miejsca dostawy lub odbioru energii elektrycznej, g) warunki rezerwowej sprzedaży lub dostarczania energii elektrycznej, h) warunki eksploatacyjno-ruchowe, odmienne niż określono w IRiESR, i) IV.25. zobowiązanie do przestrzegania IRiESR, w tym zobowiązanie do dostosowania swoich systemów teleinformatycznych do wymagań określonych przez operatora systemu rozdzielczego. Operator systemu rozdzielczego określa możliwości i warunki świadczenia usług przesyłania w terminie zależnym od zakresu niezbędnych do wykonania analiz, lecz nie dłuższym niż 1 miesiąc od daty złożenia przez podmiot wniosku. W przypadku braku możliwości świadczenia usług przesyłania na warunkach określonych przez podmiot we wniosku, operator systemu rozdzielczego określa techniczne i ekonomiczne warunki umożliwiające spełnienie wymagań podmiotu składającego wniosek, o ile takie są możliwe. - 21 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna V. PRZYŁĄCZANIE DO SIECI INSTALACJI I INNYCH SIECI Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej ROZDZIELCZEJ URZĄDZEŃ, V.1. ZASADY PRZYŁĄCZANIA V.1.1. Przyłączanie podmiotów do sieci rozdzielczej następuje na podstawie umowy o przyłączenie i po spełnieniu warunków przyłączenia, określonych przez przedsiębiorstwo energetyczne zajmujące się przesyłaniem i dystrybucją energii elektrycznej (przedsiębiorstwo sieciowe), do którego sieci podmiot ubiega się o przyłączenie. V.1.2. Procedura przyłączenia podmiotu do sieci rozdzielczej obejmuje: a) pozyskanie przez podmiot od przedsiębiorstwa sieciowego odpowiedniego dla danej grupy przyłączeniowej wniosku o określenie warunków przyłączenia, b) złożenie przez podmiot w przedsiębiorstwie sieciowym wniosku o określenie warunków przyłączenia, zgodnego ze wzorem obowiązującym w danym przedsiębiorstwie sieciowym, c) wydanie przez przedsiębiorstwo sieciowe warunków przyłączenia i projektu umowy o przyłączenie, d) zawarcie umowy o przyłączenie, e) realizację przyłączy i niezbędnej rozbudowy sieci. V.1.3. Podmiot ubiegający się o przyłączenie do sieci składa wniosek o określenie warunków przyłączenia. V.1.4. Wzory wniosków o określenie warunków przyłączenia określa przedsiębiorstwo sieciowe. V.1.5. Wzory wniosków o określenie warunków przyłączenia są zróżnicowane dla poszczególnych grup przyłączeniowych i stanowią załącznik nr 3. V.1.6. Do wniosku, o którym mowa w p. V.1.3 należy załączyć: a) dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie, b) plan zabudowy lub szkic sytuacyjny, określający usytuowanie przyłączanego obiektu względem istniejącej sieci oraz sąsiednich obiektów, c) ekspertyzę wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na KSE, gdy wniosek składają podmioty zaliczane do II grupy przyłączeniowej. - 22 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna V.1.7. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Warunki przyłączenia w zależności od danych zawartych we wniosku, o którym mowa w p. V.1.2.a, zawierają w szczególności: a) miejsce przyłączenia, b) miejsce dostarczania energii elektrycznej, c) moc przyłączeniową, d) rodzaj połączenia z siecią instalacji lub innych sieci określonych we wniosku, e) zakres niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem, f) obowiązujący zakres wymagań wynikających z IRiESR, g) miejsce zainstalowania układu pomiarowo-rozliczeniowego, h) wymagania dotyczące układu pomiarowo-rozliczeniowego i transmisji danych pomiarowych, i) rodzaj i usytuowanie automatyk i zabezpieczenia głównego, dane znamionowe oraz inne niezbędne wymagania w zakresie automatyki zabezpieczeniowej i sieciowej, j) wartości: prądów zwarć wielofazowych i czasów ich wyłączania, prądu zwarcia doziemnego, k) wymagany stopień skompensowania mocy biernej, l) wymagania w zakresie dostosowania przyłączonych urządzeń, instalacji lub sieci do systemów sterowania dyspozytorskiego, m) wymagania w zakresie automatyk i zabezpieczenia sieci przed zakłóceniami elektrycznymi, powodowanymi przez instalacje lub sieci wnioskodawcy, n) wymagania w zakresie wyposażenia urządzeń, instalacji lub sieci, niezbędnego do współpracą z siecią, do której urządzenia, instalacje lub sieci są przyłączane, o) możliwości dostarczania energii elektrycznej w warunkach odmiennych od standardowych, p) dane i informacje dotyczące sieci, niezbędne w celu doboru systemu ochrony od porażeń i ochrony przeciwprzepięciowej, w instalacji lub sieci przyłączanego podmiotu, q) projektowany koszt wykonania przyłącza. V.1.8. Przedsiębiorstwo sieciowe określa warunki przyłączenia w następujących terminach: a) 14 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do IV, V lub VI grupy przyłączeniowej, b) 30 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do III grupy przyłączeniowej, c) 3 miesięcy od dnia złożenia kompletnego wniosku przez wnioskodawcę zaliczonego do II grupy przyłączeniowej. V.1.9. Warunki przyłączenia są ważne dwa lata od dnia ich określenia. - 23 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.1.10. Wraz z określonymi przez przedsiębiorstwo sieciowe warunkami przyłączenia wnioskodawca otrzymuje projekt umowy o przyłączenie. V.1.11. W przypadkach, gdy przyłączenie podmiotu do sieci danego przedsiębiorstwa sieciowego na podstawie opracowywanych przez to przedsiębiorstwo warunków przyłączenia może wpłynąć na warunki pracy sieci innego przedsiębiorstwa sieciowego, przedsiębiorstwa sieciowe dokonują między sobą uzgodnień, w zakresie wzajemnego ponoszenia skutków wynikających z przyłączenia podmiotu. V.1.12. Przedsiębiorstwo sieciowe wydające warunki przyłączenia jest odpowiedzialne za dokonanie uzgodnień pomiędzy przedsiębiorstwami sieciowymi, o których mowa w p. V.1.11. V.1.13. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego warunki przyłączenia wydawane podmiotom ubiegającym się o przyłączenie do sieci rozdzielczej koordynowanej, w przypadku: a) połączeń międzysystemowych, b) połączeń sieciowych pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych, c) wytwórców, d) odbiorców o mocy przyłączeniowej nie mniejszej niż 10 MW. V.1.14. Uzgodnienie, o którym mowa w p. V.1.13 obejmuje: a) uzgodnienie zakresu ekspertyzy, niezbędnej do określenia przez operatora systemu rozdzielczego warunków przyłączenia, b) uzgodnienie technicznych ustaleń zawartych w warunkach przyłączenia. V.1.15. Uzgodnienie, o którym mowa w p. V.1.13 jest realizowane po przekazaniu przez operatora systemu rozdzielczego do operatora systemu przesyłowego, warunków przyłączenia wraz z dokumentami: a) kopią wniosku podmiotu do operatora systemu rozdzielczego o określenia warunków przyłączenia, b) ekspertyzą wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na KSE. V.1.16. Umowa o przyłączenie stanowi podstawę do rozpoczęcia realizacji prac projektowych i budowlano-montażowych na zasadach określonych w tej umowie. V.1.17. Umowa o przyłączenie podmiotów do sieci rozdzielczej określa w szczególności: a) strony zawierające umowę, b) przedmiot umowy wynikający z warunków przyłączenia, c) termin realizacji przyłączenia, d) wysokość opłaty za przyłączenie oraz sposób jej regulowania, e) zakres oraz sposób wymiany danych i informacji w trakcie realizacji warunków przyłączenia oraz tryb przyłączania do sieci, f) sposób koordynacji prac wykonywanych przez strony oraz kontroli dotrzymywania wymagań określonych w warunkach przyłączenia, - 24 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej g) terminy przeprowadzania prób i odbiorów częściowych oraz prób końcowych i ostatecznego odbioru przyłącza i przyłączanych instalacji, h) miejsce rozgraniczenia własności sieci i instalacji między przedsiębiorstwem sieciowym a przyłączanym podmiotem, i) planowane ilości energii elektrycznej pobieranej oraz przewidywany termin zawarcia umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy przesyłowej, j) warunki udostępniania, przez przyłączany podmiot, nieruchomości w celu budowy lub rozbudowy sieci niezbędnej dla realizacji przyłączenia, k) termin ważności umowy oraz postanowienia dotyczące zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia, l) odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym za opóźnienie terminu realizacji prac. V.1.18. Operator systemu rozdzielczego ma prawo do kontroli spełniania przez przyłączone do sieci rozdzielczej urządzenia, instalacje i sieci wymagań zawartych w warunkach przyłączenia. V.1.19. Szczegółowe zasady przeprowadzania kontroli, o których mowa w p. V.1.18, reguluje rozporządzenie Ministra Gospodarki podane w p. II.3.g. V.1.20. Zagadnienia związane z połączeniem zagranicznej sieci rozdzielczej z siecią rozdzielczą przedsiębiorstwa sieciowego są regulowane postanowieniami umów. Połączenia międzysystemowe na napięciu 110 kV są realizowane zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej wyłącznie w układach wydzielonych, poprzez wyodrębnienie jednostek wytwórczych lub obszarów sieci rozdzielczej. V.1.21. Warunek, o którym mowa w p. V.1.20 nie dotyczy sieci rozdzielczej tworzącej oddzielny obszar regulacyjny. V.1.22. Szczegółowe warunki techniczne jakie powinny spełniać przyłączane do sieci rozdzielczej urządzenia, instalacje i inne sieci określają rozdziały V.4, V.5 i V.6. V.1.23. Podmioty ubiegające się o przyłączenie do sieci rozdzielczej są zobowiązane do projektowania obiektów, urządzeń i instalacji przyłączanych do sieci rozdzielczej zgodnie z powszechnie obowiązującymi przepisami oraz w oparciu o otrzymane warunki przyłączenia. V.1.24. W celu umożliwienia wykonania analiz stanu i rozwoju sieci rozdzielczej, wskazane przez przedsiębiorstwo sieciowe podmioty ubiegające się o przyłączenie oraz przyłączone do sieci rozdzielczej przekazują temu przedsiębiorstwu sieciowemu dane określone w rozdziale V.7. Dane od podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej są uaktualniane co dwa lata na wniosek przedsiębiorstwa sieciowego. - 25 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.1.25. Wytwórcy przyłączani do sieci rozdzielczej, posiadający koncesję na wytwarzanie energii elektrycznej, są zobowiązani do dokonania zgłoszenia wielkości mocy zainstalowanej i osiągalnej do centralnego rejestru jednostek wytwórczych, prowadzonego przez operatora systemu przesyłowego. Zgłoszenia tego dokonuje się po przeprowadzeniu, z wynikiem pozytywnym, wymaganych prób i odbiorów technicznych. V.1.26. Rejestracja mocy zainstalowanej i osiągalnej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się zgodnie z następującą procedurą: a) wytwórca przeprowadza ruch próbny, na warunkach uzgodnionych z operatorem systemu rozdzielczego, przez czas nie krótszy niż 72 godziny, polegający na nieprzerwanej pracy z pełną mocą, określoną przez producenta jako moc osiągalna, b) po pomyślnym zakończeniu ruchu próbnego, wytwórca występuje z pisemnym wnioskiem do operatora systemu przesyłowego o dokonanie wpisu w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych. Wniosek powinien być przekazany do operatora systemu przesyłowego a kopia wniosku do operatora systemu rozdzielczego, co najmniej na 7 dni przed datą przekazania urządzenia do eksploatacji, c) operator systemu przesyłowego w terminie 7 dni, pisemnie potwierdza datę dokonania wpisu mocy zainstalowanej i osiągalnej nowej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze, d) wytwórca przekazuje do operatora systemu rozdzielczego w terminie 7 dni kopię potwierdzenia wpisu do rejestru otrzymanego od operatora systemu przesyłowego, o którym mowa w pkt. c). V.1.27. Zmiana mocy zainstalowanej jednostki wytwórczej będącej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się na pisemny wniosek wytwórcy. V.1.28. Zmiana mocy osiągalnej jednostki wytwórczej przyłączonej do sieci rozdzielczej będącej w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych odbywa się zgodnie z następującą procedurą: a) wytwórca przeprowadza ruch próbny, na warunkach uzgodnionych z operatorem systemu rozdzielczego, przez czas nie krótszy niż 72 godziny, polegający na nieprzerwanej pracy z pełną mocą, określoną przez producenta jako moc osiągalna, b) po pomyślnym zakończeniu 72 godzinnego ruchu próbnego, wytwórca występuje z pisemnym wnioskiem do operatora systemu przesyłowego o dokonanie zmiany w centralnym rejestrze jednostek wytwórczych, przesyłając jednocześnie kopię wniosku do operatora systemu rozdzielczego, c) operator systemu przesyłowego w terminie 7 dni, pisemnie potwierdza datę dokonania wpisu mocy zainstalowanej i osiągalnej nowej jednostki wytwórczej w centralnym rejestrze, d) wytwórca przekazuje do operatora systemu rozdzielczego w terminie 7 dni kopię potwierdzenia zmiany w rejestrze otrzymanego od operatora systemu przesyłowego, o którym mowa w pkt. c). - 26 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.2. ZASADY WZAJEMNEGO PRZYŁĄCZANIA SIECI ROZDZIELCZEJ RÓŻNYCH PRZEDSIĘBIORSTW SIECIOWYCH V.2.1. Zasady wzajemnego przyłączania sieci rozdzielczej różnych przedsiębiorstw sieciowych są regulowane umowami i uzgadniane z operatorem systemu przesyłowego w zakresie dotyczącym sieci rozdzielczej koordynowanej. V.2.2. Umowa, o której mowa w p. V.2.1, w zakresie przyłączania sieci różnych przedsiębiorstw sieciowych powinna określać w szczególności: a) strony zawierające umowę, b) przedmiot umowy, w tym warunki przyłączenia, c) termin realizacji przyłączenia, d) wysokość kosztów przyłączenia i zasady rozliczeń, e) zakres i sposób wymiany danych i informacji w trakcie realizacji warunków przyłączenia, f) sposób koordynacji prac wykonywanych przez strony, g) terminy przeprowadzania prób, odbiorów częściowych, prób końcowych i ostatecznego odbioru przyłączenia, h) miejsce rozgraniczenia praw własności przyłączanych sieci, i) wykaz osób lub komórek organizacyjnych upoważnionych przez strony do koordynacji prac wynikających z umowy, j) zasady i tryb przeprowadzania kontroli dotrzymania warunków umowy, k) termin ważności umowy oraz postanowienia dotyczące zmiany warunków umowy i jej wypowiedzenia, l) odpowiedzialność stron za niedotrzymanie warunków umowy, w tym za opóźnienie terminu realizacji prac. V.2.3. Warunki przyłączenia określają w szczególności: a) moc przyłączeniową, b) miejsca przyłączenia sieci różnych przedsiębiorstw sieciowych, c) zakres niezbędnych zmian w sieci związanych z przyłączeniem, d) miejsce zainstalowania i rodzaj układów pomiarowo-rozliczeniowych, e) warunki techniczne pracy sieci, nie spełniające wymagań określonych w rozdziale V.4 oraz standardów podanych w rozdziale III, f) wartości prądów zwarć wielofazowych i jednofazowych doziemnych oraz czasów ich wyłączania w punktach przyłączenia sieci u obydwu przedsiębiorstw sieciowych, g) miejsce zainstalowania i warunki współpracy automatyki zabezpieczeniowej i sieciowej, - 27 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej h) miejsce zainstalowania, parametry aparatury oraz warunki współpracy systemów sterowania dyspozytorskiego, i) podział kompetencji w zakresie nadzoru dyspozytorskiego. V.2.4. Informacje, o których mowa w p. V.2.2.e, dotyczą w szczególności wpływu przyłączania nowych podmiotów do sieci lub zmiany warunków przyłączenia na pracę sieci innych przedsiębiorstw sieciowych. Związane to jest ze zmianą: a) przepływów energii elektrycznej na transformatorach i liniach wymiany pomiędzy sieciami różnych przedsiębiorstw sieciowych, b) poziomu mocy i prądów zwarciowych, c) pewności dostaw energii elektrycznej, d) sposobu likwidacji przerw i zakłóceń w dostawie energii elektrycznej. V.2.5. Określone w umowie, o której mowa w p. V.2.1, próby i odbiory częściowe oraz odbiór końcowy zrealizowanego przyłączenia przeprowadzane są przy udziale upoważnionych przedstawicieli stron, które zawarły umowę. V.2.6. Wyniki prób i odbiorów, o których mowa w p. V.2.5, są potwierdzane przez strony w protokołach z przeprowadzenia prób i odbiorów. V.3. ZASADY ODŁĄCZANIA V.3.1. Zasady odłączania podmiotów od sieci rozdzielczej, określone w p. od V.3.2 do V.3.10 obowiązują operatora systemu rozdzielczego oraz podmioty odłączane, jeżeli umowa przesyłowa lub umowa sprzedaży energii nie stanowi inaczej. V.3.2. Operator systemu rozdzielczego odłącza podmioty od sieci rozdzielczej: a) w przypadku złożenia przez podmiot wniosku o odłączenie od sieci rozdzielczej, b) bez wniosku podmiotu, o ile w wyniku przeprowadzenia kontroli, o której mowa w p. V.1.18 operator systemu rozdzielczego stwierdzi nie spełnianie przez przyłączony podmiot warunków umów lub też w przypadku nieuzasadnionej odmowy odbiorcy na zainstalowanie przedpłatowego układu pomiarowo-rozliczeniowego i pokrycia kosztów jego zakupu i zainstalowania. V.3.3. Wniosek o odłączenie od sieci rozdzielczej składany przez podmiot zawiera w szczególności: a) miejsca przyłączenia urządzeń, instalacji lub sieci, których dotyczy odłączenie, b) przyczynę odłączenia, c) proponowany termin odłączenia. V.3.4. Operator systemu rozdzielczego ustala termin odłączenia podmiotu od sieci rozdzielczej uwzględniający techniczne możliwości realizacji procesu odłączenia podmiotu. Odłączany podmiot jest zawiadamiany przez operatora systemu rozdzielczego o dacie odłączenia, w terminie nie krótszym niż 14 dni od daty planowanego odłączenia, z wyjątkiem przypadków o których mowa w p. V.3.5. - 28 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna V.3.5. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Operator systemu rozdzielczego odłącza podmioty zgodnie z V.3.2.b o ile w wyniku przeprowadzenia kontroli stwierdzi: a) stwarzanie przez instalację znajdującą się u odbiorcy bezpośredniego zagrożenia dla życia, zdrowia albo środowiska, b) nielegalny pobór energii elektrycznej. V.3.6. Operator systemu rozdzielczego dokonuje zmian w układzie sieci rozdzielczej umożliwiających odłączenie podmiotu od sieci. Podmiot odłączany od sieci rozdzielczej, uzgadnia z operatorem systemu rozdzielczego tryb, terminy oraz warunki niezbędnej przebudowy lub likwidacji majątku sieciowego będącego własnością podmiotu, wynikające z odłączenia od sieci rozdzielczej. V.3.7. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego i sąsiednimi operatorami systemów rozdzielczych tryb odłączenia podmiotu, w zakresie w jakim odłączenie podmiotu od sieci rozdzielczej ma wpływ na warunki pracy sieci innych przedsiębiorstw sieciowych. V.3.8. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego odłączenie podmiotu, przyłączonego do sieci rozdzielczej koordynowanej, a także odłączenie od sieci rozdzielczej JWCD lub jednostki wytwórczej koordynowanej przez operatora systemu przesyłowego. V.3.9. W niezbędnych przypadkach operator systemu rozdzielczego zapewnia sporządzenie i zatwierdza zgłoszenie obiektu elektroenergetycznego do odłączenia od sieci rozdzielczej, określające w szczególności: a) miejsce przyłączenia urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu, których dotyczy odłączenie, b) termin odłączenia, c) dane osoby odpowiedzialnej ze strony operatora systemu rozdzielczego za prawidłowe odłączenie podmiotu, d) sposób odłączenia urządzeń, instalacji lub sieci podmiotu, obejmujący: zakres prac niezbędnych do wykonania przed odłączeniem podmiotu, położenie łączników niezbędnych do wykonania planowanego odłączenia podmiotu oraz harmonogram czynności łączeniowych w poszczególnych stacjach elektroenergetycznych, e) aktualny schemat sieci rozdzielczej obejmujący stacje elektroenergetyczne oraz linie, w otoczeniu urządzeń, instalacji i sieci odłączanego podmiotu. V.3.10. Ponowne przyłączenie podmiotu do sieci rozdzielczej odbywa się na zasadach określonych w rozdziale V.1 oraz w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.h. - 29 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.4. WYMAGANIA TECHNICZNE I SIECI ODBIORCÓW DLA URZĄDZEŃ, INSTALACJI V.4.1. Urządzenia przyłączone do sieci 110 kV, SN i nN muszą być przystosowane do warunków zwarciowych w miejscu ich przyłączenia do sieci rozdzielczej. V.4.2. Czasy trwania zwarć wyłączanych przez zabezpieczenie podstawowe w strefie podstawowej w urządzeniach przyłączonych do sieci 110 kV mają być nie dłuższe niż 150 ms. W uzasadnionych przypadkach, za zgodą operatora systemu rozdzielczego, dopuszcza się dłuższe czasy wyłączania zwarć przez zabezpieczenia podstawowe w strefie podstawowej. V.4.3. Czas wyłączania zwarć w urządzeniach przyłączonych do sieci 110 kV przez zabezpieczenie rezerwowe ma być nie dłuższy niż ustalony przez operatora systemu rozdzielczego. V.4.4. Urządzenia podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej nie mogą powodować pogorszenia parametrów energii elektrycznej dostarczanej innym podmiotom, powyżej dopuszczalnych granic, określonych w umowie sprzedaży energii elektrycznej lub standardów jakościowych energii elektrycznej określonych w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.h. V.4.5. Operator systemu rozdzielczego określa warunki stosowania elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej przez podmioty przyłączone do sieci 110 kV i SN, przy czym dla zapewnienia bezpiecznej pracy sieci przesyłowej i rozdzielczej nastawienia elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej w sieci 110 kV i sieci przesyłowej są koordynowane przez operatora systemu przesyłowego. V.4.6. Urządzenia pierwotne podmiotów przyłączanych bezpośrednio do sieci 110 kV, powinny być wyposażone w układy lokalnej rezerwy wyłącznikowej. Czasy likwidacji zwarć przez układy rezerwy lokalnej nie mogą przekraczać 500 ms. V.5. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH V.5.1. Wymagania techniczne oraz zalecenia dla JWCD przyłączonych do sieci rozdzielczej są określone przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. V.5.2. Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych innych niż JWCD są ustalane indywidualnie pomiędzy wytwórcą a operatorem systemu rozdzielczego, z uwzględnieniem szczegółowych wymagań technicznych dla jednostek wytwórczych przyłączanych do sieci rozdzielczej określonych w załączniku nr 5. W przypadku jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, operator systemu rozdzielczego uzgadnia wymagania techniczne z operatorem systemu przesyłowego. - 30 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna V.5.3. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych innych niż JWCD, o których mowa w p. V.5.2 obejmują w zależności od potrzeb wymagania w zakresie: a) układów wzbudzenia, b) układów regulacji napięcia, c) sposobów wykorzystania układów grupowej regulacji napięć jednostek wytwórczych (ARNE), d) systemów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, e) urządzeń regulacji pierwotnej, f) czasów rozruchu i minimalnej liczby rozruchów w ciągu roku, g) ograniczników maksymalnych prądów stojana i wirnika, h) możliwości synchronizacji jednostki wytwórczej z siecią, i) wytwarzanych mocy czynnych i biernych, j) wyposażenia linii blokowych w układy automatyki. V.5.4. Czasy trwania zwarć wyłączanych przez zabezpieczenia podstawowe w jednostkach wytwórczych przyłączanych do sieci rozdzielczej jak i w urządzeniach i instalacjach sieci rozdzielczej w otoczeniu miejsca przyłączenia urządzeń i instalacji wytwórczych powinny zostać ustalone w umowie o przyłączenie i nie powinny być dla stref podstawowych dłuższe niż 150 ms. V.5.5. Czasy wyłączania zwarć przez zabezpieczenie rezerwowe w jednostkach wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej oraz w urządzeniach i instalacjach sieci rozdzielczej w otoczeniu węzła przyłączenia jednostek wytwórczych nie powinny być dłuższe niż 500 ms. V.5.6. Nastawienia automatyk i zabezpieczeń jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej powinny być skoordynowane przez operatora systemu rozdzielczego z nastawieniami automatyk i zabezpieczeń sieci rozdzielczej i sieci przesyłowej w otoczeniu węzłów przyłączenia jednostek wytwórczych. - 31 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.6. WYMAGANIA TECHNICZNE DLA POMIAROWO-ROZLICZENIOWYCH UKŁADÓW I SYSTEMÓW V.6.1. Wymagania ogólne V.6.1.1. Urządzenia wchodzące w skład każdego układu pomiarowo-rozliczeniowego muszą posiadać legalizację i/lub homologację zgodną z wymaganiami określonymi dla danego urządzenia. V.6.1.2. Układy pomiarowo-rozliczeniowe instalowane u wytwórców i odbiorców końcowych przyłączonych do sieci 110 kV i odbiorców końcowych przyłączonych do sieci SN i nN uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tych usług muszą posiadać układy synchronizacji czasu oraz układy realizujące zdalną transmisję pomiarów do właściwego operatora systemu rozdzielczego. V.6.1.3. Układy pomiarowo-rozliczeniowe muszą być zainstalowane: a) w przypadku wytwórców – po stronie górnego napięcia transformatorów blokowych i transformatorów potrzeb ogólnych, b) w przypadku odbiorców – na napięciu sieci, do której dany odbiorca jest przyłączony, c) w innych lokalizacjach, niż podane w p. a) i b), w miejscach określonych w warunkach przyłączenia. V.6.1.4. Podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej uczestniczące bezpośrednio lub pośrednio w rynku bilansującym instalują dla celów kontrolnych, bilansowych i rozliczeniowych, układy pomiarowe energii elektrycznej zgodnie z wymaganiami określonymi przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Operatorzy systemów rozdzielczych instalują dodatkowo układy pomiarowe energii elektrycznej na liniach wymiany z obszarami sieci rozdzielczej, na których za ruch sieci rozdzielczej odpowiadają inni operatorzy systemów rozdzielczych. V.6.1.5. Operatorzy systemów rozdzielczych wraz z operatorem systemu przesyłowego uzgadniają wspólne protokoły pobierania oraz przetwarzania danych pomiarowych z central komputerowych zbierania danych pomiarowych, dla potrzeb transmisji danych do operatora systemu przesyłowego i ich zabezpieczenia przed utratą. V.6.1.6. Operatorzy systemów rozdzielczych uzgadniają wspólny protokół transmisji danych pomiarowych pomiędzy sobą, który przyjmuje się jako standard obowiązujący podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej, posiadające układy pomiarowo-rozliczeniowe umożliwiające zdalny odczyt ich wskazań. - 32 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna V.6.1.7. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Rozwiązania techniczne poszczególnych układów pomiarowo-rozliczeniowych podmiotów nie uczestniczących bezpośrednio lub pośrednio w rynku bilansującym uzależnia się od napięcia sieci, do której jest przyłączony odbiorca i dzieli się na 3 kategorie: a) kat. A - układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu 110 kV, b) kat. B - układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV, c) kat. C - układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu nie wyższym niż 1 kV. V.6.1.8. Dla odbiorców końcowych i wytwórców przyłączonych do sieci 110 kV i na liniach 110 kV wymiany pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych wymaga się stosowania dwóch równoważnych układów pomiarowo-rozliczeniowych: a) układu podstawowego, b) układu rezerwowego. V.6.1.9. Miejsce zainstalowania podstawowego i rezerwowego układu pomiaroworozliczeniowego określa operator systemu rozdzielczego, w warunkach przyłączenia. V.6.1.10. Obciążenie przekładników prądowych i napięciowych w układach pomiaroworozliczeniowych nie może przekraczać wartości dopuszczalnych. Moc znamionowa rdzeni i uzwojeń przekładników powinna zostać tak dobrana do przewidywanego obciążenia, aby zapewnić poprawną pracę układu pomiaroworozliczeniowego. V.6.1.11. Do uzwojenia wtórnego przekładników prądowych w układach pomiaroworozliczeniowych nie należy przyłączać innych przyrządów poza licznikami energii elektrycznej. V.6.1.12. Współczynnik bezpieczeństwa przyrządu (FS) dla przekładników prądowych w układach pomiarowo-rozliczeniowych podstawowych i rezerwowych powinien wynosić 5. V.6.1.13. W układach pomiarowo-rozliczeniowych potrzeb własnych wytwórców należy stosować przekładniki klasy co najmniej 0,5 oraz liczniki energii czynnej i biernej odpowiednio klasy co najmniej 0,5 i 3, za wyjątkiem przypadków o których mowa w p. V.6.1.4. V.6.2. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu 110 kV V.6.2.1. W układach pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu 110 kV należy instalować przekładniki prądowe i napięciowe o klasie dokładności co najmniej 0,5 a liczniki energii elektrycznej w tych układach mają posiadać klasę dokładności co najmniej 0,5 dla energii czynnej i 2 dla energii biernej, za wyjątkiem przypadków o których mowa w p. V.6.1.4. - 33 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.6.2.2. W układach pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu 110 kV, wybudowanych do końca 1999 r., dopuszcza się pracę liczników energii elektrycznej czynnej o klasie dokładności 1, za wyjątkiem przypadków o których mowa w p. V.6.1.4. V.6.2.3. Liczniki energii elektrycznej w rezerwowych układach pomiaroworozliczeniowych mają posiadać klasę dokładności co najmniej 2 dla energii czynnej i 3 dla energii biernej. V.6.2.4. Układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu 110 kV podmiotów uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tych usług muszą umożliwiać zdalną transmisję pomiarów. V.6.3. Podstawowe i rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV V.6.3.1. W układach pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV należy instalować przekładniki prądowe i napięciowe o klasie dokładności co najmniej 0,5 a liczniki energii elektrycznej w tych układach mają posiadać klasę dokładności co najmniej 1 dla energii czynnej i 2 dla energii biernej. V.6.3.2. W układach pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV, wybudowanych do końca 1999 r., dopuszcza się pracę liczników energii elektrycznej o klasie dokładności 2 dla energii czynnej i 3 dla energii biernej. V.6.3.3. Liczniki energii elektrycznej w rezerwowych układach pomiaroworozliczeniowych mają posiadać klasę dokładności co najmniej 2 dla energii czynnej i 3 dla energii biernej. V.6.3.4. Układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu niższym niż 110 kV i wyższym niż 1 kV podmiotów uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tych usług muszą umożliwiać zdalną transmisję pomiarów. V.6.4. Układy pomiarowo-rozliczeniowe na napięciu nie wyższym niż 1 kV V.6.4.1. W układach pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu nie wyższym niż 1 kV należy instalować liczniki energii elektrycznej czynnej o klasie dokładności co najmniej 2, a energii elektrycznej biernej co najmniej 3 oraz przekładniki prądowe w układach półpośrednich o klasie dokładności co najmniej 0,5. V.6.4.2. W przypadku układów pomiarowo-rozliczeniowych na napięciu nie wyższym niż 1 kV operator systemu rozdzielczego decyduje o konieczności wyposażenia tych układów w urządzenia umożliwiające zdalną transmisję pomiarów. - 34 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej V.7. DANE PRZEKAZYWANE DO OPERATORA SYSTEMU ROZDZIELCZEGO PRZEZ PODMIOTY PRZYŁĄCZONE I PRZYŁĄCZANE DO SIECI ROZDZIELCZEJ V.7.1. Zakres danych V.7.1.1. Dane przekazywane do operatora systemu rozdzielczego przez podmioty przyłączone i przyłączane do sieci rozdzielczej obejmują: a) dane opisujące stan istniejący, b) dane prognozowane dla perspektywy określonej przez operatora systemu rozdzielczego. V.7.2. Dane opisujące stan istniejący V.7.2.1. Wytwórcy przekazują do operatora systemu rozdzielczego następujące dane opisujące stany istniejące swoich instalacji i urządzeń: a) schematy główne układów elektrycznych, b) dane jednostek wytwórczych, c) dane techniczne aparatury rozdzielczej, sterującej oraz elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej. V.7.2.2. Odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci 110 kV oraz wskazani przez operatora systemu rozdzielczego odbiorcy uprawnieni do korzystania z usług przesyłowych i korzystający z tego prawa, przyłączeni do sieci SN i nN, przekazują do operatora systemu rozdzielczego następujące dane opisujące stan istniejący swoich instalacji i urządzeń: a) dane o węzłach i ich wyposażeniu, liniach wraz ze schematami i planami, transformatorach, b) dane o ewentualnych jednostkach wytwórczych, c) dane techniczne aparatury rozdzielczej, sterującej oraz elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej. V.7.2.3. Dane o węzłach obejmują w zależności od potrzeb: a) nazwę węzła, b) rodzaj i schemat stacji, c) rodzaj pól i ich wyposażenie, d) zapotrzebowanie na moc czynną i bierną w charakterystycznych godzinach pomiarowych z uwzględnieniem i bez uwzględnienia mocy osiągalnych jednostek wytwórczych, - 35 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej e) roczne zapotrzebowanie na energię elektryczną z uwzględnieniem i bez uwzględnienia produkcji energii elektrycznej jednostek wytwórczych, f) ilość energii elektrycznej kupowanej w ramach bezpośrednich umów z wytwórcami, g) udział odbiorców przemysłowych w szczytowym obciążeniu stacji, h) moc bierną kompensującą, kondensatory ze znakiem +, dławiki ze znakiem -, i) układ normalny pracy. V.7.2.4. Dane o liniach obejmują w zależności od potrzeb: a) nazwę węzła początkowego, b) nazwę węzła końcowego, c) rezystancję linii, d) reaktancję dla składowej zgodnej, e) 1/2 susceptancji poprzecznej pojemnościowej, f) stosunek reaktancji dla składowej zerowej do reaktancji dla składowej zgodnej, g) 1/2 konduktancji poprzecznej, h) długość linii, typ i przekrój przewodów, i) obciążalność termiczną linii w sezonie zimowym, j) obciążalność termiczną linii w sezonie letnim. V.7.2.5. Dane o transformatorach obejmują w zależności od potrzeb: a) nazwy węzłów, do których jest przyłączony transformator, b) dane znamionowe, c) model zwarciowy, V.7.2.6. Dane o jednostkach wytwórczych obejmują w zależności od potrzeb: a) nazwę węzła, do którego jednostka wytwórcza jest przyłączona, b) rezystancję i reaktancję gałęzi generator-transformator blokowy, c) reaktancję zastępczą bloku z uwzględnieniem X’d generatora, d) maksymalną wartość siły elektromotorycznej E’max podaną na poziomie napięcia węzła, do którego przyłączona jest jednostka wytwórcza, e) stosunek reaktancji dla składowej symetrycznej zerowej do reaktancji dla składowej symetrycznej zgodnej dla gałęzi jednostka wytwórcza-transformator blokowy, f) znamionową moc pozorną jednostki wytwórczej, g) napięcie znamionowe jednostki wytwórczej, h) znamionowy współczynnik mocy jednostki wytwórczej, i) reaktancję transformatora blokowego odniesioną do napięcia węzła, do którego jest przyłączony transformator, - 36 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej j) moduł przekładni transformatora blokowego w jednostkach względnych, k) moc czynną potrzeb własnych, l) współczynnik mocy potrzeb własnych, m) maksymalną generowaną moc czynną, n) minimalną generowaną moc czynną, o) dla jednostek wytwórczych u wytwórców energii elektrycznej minimalną i maksymalną generowaną moc czynną w sezonie letnim i zimowym, p) statyzm turbiny, q) reaktancję podprzejściową generatora w osi d w jednostkach względnych, r) reaktancję zastępczą gałęzi jednostka wytwórcza-transformator blokowy odniesioną do napięcia węzła, do którego jest przyłączona jednostka wytwórcza. V.7.2.7. Formę przekazywanych danych, termin oraz sposób przekazania podmioty uzgadniają z operatorem systemu rozdzielczego. V.7.3. Dane prognozowane dla perspektywy określonej przez operatora systemu rozdzielczego V.7.3.1. Dane prognozowane opisujące warunki pracy urządzeń, instalacji i sieci podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej obejmują dla każdego roku w zależności od potrzeb: a) informacje o jednostkach wytwórczych, b) informacje o zapotrzebowaniu na moc i energię elektryczną, c) informacje o zawarciu kontraktów na zakup energii elektrycznej, d) informacje o wymianie międzysystemowej, e) informacje o projektach zarządzania popytem, f) inne dane w zakresie uzgodnionym przez operatora systemu rozdzielczego i podmiot przyłączony do sieci rozdzielczej. V.7.3.2. Informacje o jednostkach wytwórczych, o których mowa w p. V.7.3.1, obejmują w zależności od potrzeb: a) rodzaje jednostek wytwórczych, lokalizację i charakter ich pracy, b) moce i przewidywane ograniczenia w produkcji energii elektrycznej, c) przewidywaną elastyczność pracy, d) techniczny i księgowy czas eksploatacji, e) sprawności wytwarzania energii elektrycznej, f) przewidywane nakłady inwestycyjne na modernizację lub budowę nowych jednostek wytwórczych, - 37 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej g) rodzaj paliwa, jego charakterystykę i możliwości pozyskania, h) skuteczności instalacji oczyszczania spalin, i) dane o ograniczeniach zawartych w posiadanych pozwoleniach związanych z ochroną środowiska oraz czas ich obowiązywania, j) dla jednostek wytwórczych pompowych sprawności i wytwarzania oraz pojemność zbiornika górnego. V.7.3.3. pompowania Odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci 110 kV oraz wskazani przez operatora systemu rozdzielczego odbiorcy uprawnieni do korzystania z usług przesyłowych i korzystający z tego prawa, przyłączeni do sieci SN i nN, przekazują do operatora systemu rozdzielczego następujące informacje o zapotrzebowaniu na moc i energię elektryczną, o których mowa w p. V.7.3.1: a) zapotrzebowanie na moc i energię elektryczną, b) krzywe obciążeń w wybranych dobach reprezentatywnych, c) miesięczne bilanse mocy i energii. V.7.3.4. Informacje o wymianie międzysystemowej, o których mowa w p. V.7.3.1, obejmują: a) zakontraktowaną moc i energię elektryczną, b) czas obowiązywania kontraktu. V.7.3.5. Informacje o projektach zarządzania popytem, o których mowa w p. V.7.3.1, obejmują: a) opis i harmonogram projektu, b) przewidywaną wielkość ograniczenia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną. V.7.3.6. Formę przekazywanych danych prognozowanych, stopień szczegółowości, termin oraz sposób przekazania podmioty uzgadniają z operatorem systemu rozdzielczego. - 38 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI. EKSPLOATACJA URZĄDZEŃ, INSTALACJI I SIECI VI.1. ZASADY I STANDARDY TECHNICZNE EKSPLOATACJI VI.1.1. Przepisy ogólne VI.1.1.1. Urządzenia przyłączone do sieci rozdzielczej muszą spełniać warunki legalizacji, uzyskiwania homologacji i/lub certyfikatów oraz znaku bezpieczeństwa, określone odrębnymi przepisami. VI.1.1.2. Zasady i standardy techniczne eksploatacji sieci rozdzielczej obejmują zagadnienia związane z: a) przyjmowaniem urządzeń i instalacji do eksploatacji, b) prowadzeniem zabiegów eksploatacyjnych, c) przekazaniem urządzeń do remontu lub wycofywaniem z eksploatacji, d) dokonywaniem uzgodnień z operatorem systemu przesyłowego i operatorami systemów rozdzielczych przy wykonywaniu prac eksploatacyjnych, e) prowadzeniem dokumentacji technicznej i prawnej. VI.1.1.3. Właściciel urządzeń, instalacji lub sieci może na podstawie umowy powierzyć prowadzenie eksploatacji swoich urządzeń, instalacji lub sieci innemu podmiotowi. VI.1.1.4. Dopuszcza się uzgodnienie w umowie zawartej pomiędzy właścicielem urządzeń, instalacji lub sieci oraz operatorem systemu rozdzielczego, innych niż określone w IRiESR standardów eksploatacji urządzeń, instalacji lub sieci. VI.1.1.5. Eksploatacja sieci, instalacji oraz urządzeń w rozdzielniach i stacjach elektroenergetycznych będących własnością przedsiębiorstwa sieciowego z obsługą innego podmiotu jest prowadzona na zasadach określonych w IRiESR, na podstawie umowy. VI.1.1.6. Eksploatacja układów automatyki i zabezpieczeń, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych sieci rozdzielczej jest prowadzona zgodnie z zasadami określonymi w przyjętej do stosowania Instrukcji eksploatacji układów automatyki i zabezpieczeń, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, będącej dokumentem związanym z IRiESR. VI.1.1.7. Podmioty zaliczone do II, III lub VI grupy przyłączeniowej, przyłączone bezpośrednio do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, opracowują instrukcję ruchu i eksploatacji posiadanych urządzeń, instalacji i sieci z uwzględnieniem warunków określonych w IRiESR. Podmioty te przekazują instrukcję wraz z kartami aktualizacji operatorowi systemu rozdzielczego, do sieci którego są przyłączone. - 39 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.1.1.8. Utrzymanie sieci rozdzielczej w należytym stanie technicznym jest zapewniane między innymi przez poddanie sieci oględzinom, przeglądom, konserwacjom i remontom oraz pomiarom i próbom eksploatacyjnym. VI.1.2. Przyjmowanie urządzeń i instalacji do eksploatacji VI.1.2.1. Przyjęcie do eksploatacji nowych urządzeń, instalacji odbiorców lub wytwórców, przebudowanych i po remoncie następuje po przeprowadzeniu prób i pomiarów oraz stwierdzeniu spełniania przez przyjmowane do eksploatacji urządzenia i instalacje warunków zawartych w rozdziałach V.4, V.5 lub V.6, warunków określonych w zawartych umowach, warunków technicznych budowy urządzeń elektroenergetycznych, wykonywania i odbioru robót, a także warunków zawartych w dokumentacji projektowej i fabrycznej. Ponadto przyjmowane do eksploatacji urządzenia i instalacje muszą posiadać dokumentację prawną i techniczną. VI.1.2.2. Transformatory 110/SN, transformatory blokowe, rozdzielnie o napięciu znamionowym 110 kV, linie kablowe o napięciu znamionowym 110 kV oraz inne urządzenia przyłączone do sieci 110 kV, SN i nN – określone przez operatora systemu rozdzielczego, przed przyjęciem do eksploatacji są poddawane ruchowi próbnemu. VI.1.2.3. Warunki ruchu próbnego są ustalane pomiędzy właścicielem lub podmiotem prowadzącym eksploatację urządzeń, operatorem systemu rozdzielczego i wykonawcą prac, z uwzględnieniem wymagań producenta urządzeń. VI.1.2.4. Właściciel urządzeń w uzgodnieniu z operatorem systemu rozdzielczego powołuje komisję odbioru urządzeń i instalacji, która sporządza protokół stwierdzający spełnianie przez przyjmowane do eksploatacji urządzenia i instalacje wymagań określonych w rozdziałach V.4, V.5 i V.6. VI.1.3. Przekazanie urządzeń do remontu lub wycofywanie z eksploatacji VI.1.3.1. Przekazanie urządzeń do remontu lub wycofanie z eksploatacji następuje na podstawie decyzji właściciela urządzeń. VI.1.3.2. Datę i sposób przekazania urządzeń do remontu lub wycofania z eksploatacji należy uzgodnić z właściwym operatorem systemu rozdzielczego. - 40 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VI.1.4. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Uzgadnianie prac eksploatacyjnych z operatorem systemu przesyłowego i operatorami systemów rozdzielczych VI.1.4.1. Wszystkie prace wykonywane w systemie rozdzielczym są prowadzone w uzgodnieniu z operatorem systemu rozdzielczego odpowiedzialnym za prowadzenie ruchu sieci rozdzielczej, w której mają być wykonane prace eksploatacyjne. VI.1.4.2. W przypadku powierzenia prowadzenia eksploatacji urządzeń innemu podmiotowi szczegółowe zasady i terminy dokonywania uzgodnień prac eksploatacyjnych z operatorem systemu rozdzielczego reguluje umowa. VI.1.4.3. Operator systemu rozdzielczego dokonuje niezbędnych uzgodnień z operatorem systemu przesyłowego w zakresie terminów planowanych prac eksploatacyjnych prowadzonych w sieci rozdzielczej koordynowanej, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VI.1.4.4. Operator systemu rozdzielczego dokonuje niezbędnych uzgodnień planowanych prac eksploatacyjnych w zakresie, w jakim mogą one mieć wpływ na pracę sieci, której ruch prowadzą inni operatorzy. VI.1.5. Dokumentacja techniczna i prawna VI.1.5.1. Właściciel obiektu elektroenergetycznego lub urządzenia prowadzi i na bieżąco aktualizuje następującą dokumentację: a) dla obiektu elektroenergetycznego – dokumentację techniczną i prawną, b) dla urządzeń – dokumentację techniczną. VI.1.5.2. Dokumentacja techniczna w zależności od rodzaju obiektu lub urządzenia obejmuje: a) projekt wykonawczy wraz z zaznaczonymi zmianami, b) w zależności od potrzeb, protokół zakwalifikowania pomieszczeń i ich stref lub przestrzeni zewnętrznych do kategorii niebezpieczeństwa pożarowego i zagrożenia wybuchem, c) dokumentację fabryczną urządzenia, w tym: świadectwa, karty gwarancyjne, fabryczne instrukcje obsługi, opisy techniczne, rysunki konstrukcyjne, montażowe i zestawieniowe, d) dokumentację związaną z ochroną środowiska naturalnego, e) dokumentację eksploatacyjną i ruchową, f) paszporty urządzeń. - 41 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.1.5.3. Dokumentacja eksploatacyjna i ruchowa w zależności od rodzaju obiektu lub urządzenia obejmuje: a) dokumenty przyjęcia do eksploatacji, w tym protokoły przeprowadzonych prób, b) instrukcję eksploatacji wraz z niezbędnymi załącznikami, c) dokumenty dotyczące oględzin, przeglądów, konserwacji, napraw i remontów, w tym dokumenty dotyczące rodzaju i zakresu uszkodzeń i napraw, d) protokoły zawierające wyniki przeprowadzonych prób i pomiarów, e) ewentualnie wykaz niezbędnych części zamiennych, f) dokumenty z przeprowadzonej oceny stanu technicznego, g) dziennik operacyjny, h) schemat elektryczny obiektu, i) wykaz nastawień zabezpieczeń i automatyki, j) wykaz osób upoważnionych do realizacji operacji ruchowych, k) karty przełączeń, l) książka ewidencji założonych uziemień, m) programy łączeniowe. VI.1.5.4. Instrukcja eksploatacji urządzenia lub grup urządzeń jest ustalana przez przedsiębiorstwo sieciowe i w zależności od rodzaju urządzenia zawiera: a) ogólną charakterystykę urządzenia, b) niezbędne warunki eksploatacji urządzenia, c) określenie czynności związanych z uruchomieniem, obsługą w czasie pracy i zatrzymaniem urządzenia w warunkach normalnej eksploatacji, d) wymagania w zakresie konserwacji i napraw, e) zasady postępowania w razie awarii, pożaru i w przypadku innych zakłóceń w pracy urządzenia, f) zakresy wykonywania zapisów ruchowych, w tym wskazań aparatury kontrolno-pomiarowej, g) zakresy przeprowadzania oględzin, przeglądów oraz prób i pomiarów, h) wymagania dotyczące ochrony przed porażeniem, pożarem, wybuchem oraz inne wymagania w zakresie bezpieczeństwa obsługi i otoczenia, i) wymagania dotyczące kwalifikacji osób zajmujących się eksploatacją, j) wykaz niezbędnego sprzętu ochronnego oraz informacje o środkach łączności, k) wymagania związane z ochroną środowiska, l) inne wymagania, wynikające z odrębnych przepisów. - 42 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.1.5.5. Dokumentacja prawna obiektu elektroenergetycznego powinna zawierać w szczególności: decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, stan prawno-własnościowy nieruchomości i pozwolenie na budowę lub prawo do użytkowania. VI.1.6. Rezerwa urządzeń i części zapasowych VI.1.6.1. Operator systemu rozdzielczego określa i utrzymuje rezerwy urządzeń i części zapasowych, niezbędne z punktu widzenia bezpiecznej pracy systemu elektroenergetycznego. VI.1.6.2. W przypadku powierzenia operatorowi systemu rozdzielczego prowadzenia eksploatacji przez właściciela urządzeń zawarta umowa powinna regulować zasady utrzymywania niezbędnej rezerwy urządzeń i części zapasowych. VI.1.7. Wymiana informacji eksploatacyjnych VI.1.7.1. Podmioty prowadzące eksploatację sieci rozdzielczej oraz urządzeń, instalacji i sieci przyłączonych do sieci rozdzielczej wymieniają wzajemnie informacje eksploatacyjne. VI.1.7.2. Wymiana informacji eksploatacyjnych obejmuje w zależności od potrzeb: a) informacje niezbędne do sporządzenia schematów sieci rozdzielczej, b) wyniki oględzin, przeglądów i oceny stanu technicznego, c) wyniki pomiarów i prób eksploatacyjnych, d) parametry obiektów, urządzeń i sieci zmienione w wyniku podjęcia działań eksploatacyjnych, e) informacje związane z elektroenergetyczną automatyką zabezpieczeniową, f) imienne wykazy osób, wraz z danymi teleadresowymi, odpowiedzialnych za podejmowanie działań eksploatacyjnych. VI.1.7.3. Informacje eksploatacyjne, o których mowa w p. VI.1.7.2, są aktualizowane i przekazywane na bieżąco w taki sposób, aby zapewniały prawidłową organizację prac eksploatacyjnych. VI.1.7.4. Operator systemu przesyłowego, operatorzy systemów rozdzielczych oraz podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej stosują jednolite nazewnictwo i numerację swoich obiektów i urządzeń. VI.1.7.5. Spory wynikające z proponowanego nazewnictwa i numeracji w zakresie sieci rozdzielczej 110 kV rozstrzyga operator systemu przesyłowego, a w zakresie pozostałej sieci rozdzielczej spory rozstrzyga operator systemu rozdzielczego. VI.1.7.6. Operator systemu rozdzielczego sporządza i aktualizuje schematy sieci rozdzielczej. - 43 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VI.1.8. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Ochrona środowiska naturalnego VI.1.8.1. Operator systemu rozdzielczego oraz podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej są zobowiązane do przestrzegania zasad ochrony środowiska, określonych odrębnymi przepisami i normami. VI.1.8.2. Operator systemu rozdzielczego oraz podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej stosują środki techniczne i organizacyjne wpływające na ograniczenie zagrożenia środowiska naturalnego wywołanego pracą urządzeń elektrycznych. VI.1.8.3. Operatorzy systemów rozdzielczych wymieniają między sobą, z operatorem systemu przesyłowego oraz podmiotami przyłączonymi do sieci rozdzielczej informacje dotyczące zagrożenia środowiska naturalnego, uwzględniając równocześnie zakres ewentualnego współdziałania w zapobieganiu i likwidacji tych zagrożeń. VI.1.8.4. Operator systemu rozdzielczego, w uzgodnieniu z odpowiednimi służbami powołanymi do zwalczania skażeń środowiska naturalnego, ustala sposoby postępowania w przypadku ewentualnego skażenia środowiska naturalnego, spowodowanego przez substancje szkodliwe wykorzystywane w obiektach i urządzeniach sieci rozdzielczej. VI.1.8.5. Właściciel urządzeń zapewnia przestrzeganie zasad ochrony środowiska przy utylizacji substancji szkodliwych wykorzystywanych w obiektach i urządzeniach sieci rozdzielczej oraz zgodną z przepisami ochrony środowiska wycinkę drzew i gałęzi wokół obiektów i urządzeń sieci rozdzielczej. VI.1.8.6. Dokumentacja eksploatacyjna i projektowa obiektów i urządzeń sieci rozdzielczej jest uzgadniana w zakresie wymogów ochrony środowiska z właściwymi władzami terenowymi, jeśli uzgodnienia takie są wymagane odrębnymi przepisami. VI.1.9. Planowanie prac eksploatacyjnych VI.1.9.1. Uwzględniając w szczególności planowanie pracy sieci rozdzielczej, operator systemu rozdzielczego opracowuje roczne plany prac eksploatacyjnych dla urządzeń, instalacji i sieci rozdzielczej obejmujące: a) oględziny, przeglądy oraz pomiary i próby eksploatacyjne, b) konserwacje i remonty, c) prace z zakresu ochrony środowiska naturalnego, d) prace planowane przez podmioty zaliczane do II, III i VI grupy przyłączeniowej, o ile mogą one mieć wpływ na pracę sieci rozdzielczej. - 44 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.1.9.2. Poza pracami przewidywanymi w rocznym planie prac eksploatacyjnych operator systemu rozdzielczego zapewnia realizację doraźnych prac eksploatacyjnych, mających na celu naprawę szkód zagrażających prawidłowemu funkcjonowaniu urządzeń, instalacji i sieci rozdzielczej lub stwarzających zagrożenie dla bezpieczeństwa ludzi i środowiska naturalnego. VI.1.9.3. Podmioty zaliczane do II, III oraz VI grupy przyłączeniowej przyłączone do sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, uzgadniają z operatorem systemu rozdzielczego prace eksploatacyjne w zakresie, w jakim mogą mieć wpływ na ruch i eksploatację sieci rozdzielczej. VI.1.9.4. Podmioty planujące realizację prac eksploatacyjnych wymagających wyłączeń elementów sieci rozdzielczej są zobowiązane do przestrzegania zasad i trybu planowania wyłączeń w sieci rozdzielczej ustalonego przez operatora systemu rozdzielczego w rozdziale VII.6. VI.1.9.5. Podmioty planujące realizację prac eksploatacyjnych wymagających wyłączeń elementów sieci rozdzielczej przekazują do operatora systemu rozdzielczego zgłoszenia wyłączeń elementów sieci. Zawartość i terminy przekazywania zgłoszeń określono w rozdziale VII.6. VI.1.10. Warunki bezpiecznego wykonywania prac VI.1.10.1. Operator systemu rozdzielczego opracowuje Instrukcję organizacji bezpiecznej pracy, obowiązującą personel eksploatujący obiekty, urządzenia i instalacje sieci elektroenergetycznych, uwzględniającą wymagania zawarte w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.f. VI.1.10.2. Pracownicy zatrudnieni przy eksploatacji urządzeń, instalacji i sieci elektroenergetycznych powinni posiadać odpowiednie kwalifikacje zawodowe i określone warunki zdrowia oraz być przeszkoleni na zajmowanych stanowiskach zgodnie z wymaganiami zawartymi w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.b oraz w Instrukcji organizacji bezpiecznej pracy. - 45 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.2. ZASADY DOKONYWANIA OGLĘDZIN, PRZEGLĄDÓW, OCENY STANU TECHNICZNEGO ORAZ KONSERWACJI I REMONTÓW VI.2.1. Oględziny elektroenergetycznej sieci rozdzielczej VI.2.1.1. Oględziny elektroenergetycznej sieci rozdzielczej powinny być wykonywane w miarę możliwości podczas ruchu sieci, w zakresie niezbędnym do ustalenia jej zdolności do pracy. VI.2.1.2. Oględziny linii napowietrznych o napięciu znamionowym 110 kV są przeprowadzane nie rzadziej niż raz w roku. Oględziny linii napowietrznych o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV są przeprowadzane nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypadkach gdy linie te są narażone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas ich użytkowania, nie rzadziej niż raz w roku. VI.2.1.3. Podczas przeprowadzania w szczególności : oględzin linii napowietrznych sprawdza się a) stan konstrukcji wsporczych, fundamentów i izbic, b) stan przewodów i ich osprzętu, c) stan łączników, ochrony przeciwprzepięciowej i przeciwporażeniowej, d) stan odcinków kablowych sprawdzanej linii napowietrznej, e) stan izolacji linii, f) stan napisów: informacyjnych i ostrzegawczych oraz zgodność oznaczeń z dokumentacją techniczną, g) stan instalacji oświetleniowej i jej elementów, h) zachowanie prawidłowej odległości przewodów od ziemi, zarośli, gałęzi drzew oraz od obiektów znajdujących się w pobliżu linii, i) zachowanie prawidłowej odległości od składowisk materiałów łatwo zapalnych, j) wpływ na konstrukcje linii działania wód lub osiadania gruntu. VI.2.1.4. Oględziny linii kablowych o napięciu znamionowym 110 kV są przeprowadzane nie rzadziej niż raz w roku. Oględziny linii kablowych o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV są przeprowadzane nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypadkach gdy linie te są narażone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas ich użytkowania, nie rzadziej niż raz w roku. - 46 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.2.1.5. Podczas przeprowadzania oględzin linii kablowych sprawdza się w szczególności: a) stan oznaczników linii kablowych i tablic ostrzegawczych na brzegach rzek, b) stan wejść do tuneli, kanałów i studzienek kablowych, c) stan osłon przeciwkorozyjnych kabli, konstrukcji wsporczych i osłon przed uszkodzeniami mechanicznymi, d) stan głowic kablowych, e) stan połączeń przewodów uziemiających i zacisków, f) stan urządzeń dodatkowego wyposażenia linii, g) stan instalacji i urządzeń przeciwpożarowych i sprzętu pożarniczego, h) czy w pobliżu tras linii kablowych nie prowadzi się wykopów oraz czy na trasach linii kablowych nie są składowane duże i ciężkie elementy, mogące utrudniać dostęp do kabla. VI.2.1.6. Oględziny stacji przeprowadza się w terminach: a) stacji o napięciu znamionowym 110 kV ze stałą obsługą: w skróconym zakresie – raz na dobę, w pełnym zakresie – raz na kwartał, b) stacji o napięciu znamionowym 110 kV bez stałej obsługi: w skróconym zakresie – przy każdej bytności na stacji, w pełnym zakresie – nie rzadziej niż raz na kwartał, c) stacji SN/SN i SN/nN wyposażonych w elektroenergetyczną automatykę zabezpieczeniową współpracującą z wyłącznikami SN - w skróconym zakresie raz na kwartał, w pełnym zakresie raz na pół roku. d) stacji słupowych o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV – nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypadkach gdy stacje te są narażone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas ich użytkowania, nie rzadziej niż raz w roku, e) stacji wnętrzowych o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV – nie rzadziej niż raz na rok. VI.2.1.7. Podczas przeprowadzania oględzin stacji w skróconym zakresie, sprawdza się w szczególności: a) stan i gotowość potrzeb własnych prądu przemiennego, b) stan prostowników oraz baterii akumulatorów w zakresie określonym odrębnymi przepisami, c) zgodność położenia przełączników automatyki z aktualnym układem połączeń stacji, d) działanie oświetlenia elektrycznego (zasadniczego i awaryjnego) stacji, e) stan techniczny transformatorów, przekładników, wyłączników, odłączników, dławików gaszących, rezystorów i ograniczników przepięć, f) gotowość ruchową układów zabezpieczeń, automatyki i sygnalizacji oraz central telemechaniki, - 47 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej g) stan i gotowość ruchową aparatury i napędów łączników, h) gotowość ruchową teletechnicznych, przetwornic awaryjnego zasilania urządzeń i) działanie łączy teletechnicznych oraz innych urządzeń stacji, określonych w instrukcji eksploatacji, j) stan zewnętrzny izolatorów i głowic kablowych, k) poziom gasiwa lub czynnika izolacyjnego w urządzeniach. VI.2.1.8. Podczas przeprowadzania oględzin stacji w pełnym zakresie, sprawdza się w szczególności: a) spełnienie warunków przewidzianych w zakresie skróconych oględzin, b) stan i warunki przechowywania oraz przydatność do użytku sprzętu ochronnego, c) zgodność schematu stacji ze stanem faktycznym, d) zgodność układu połączeń stacji z ustalonym w układzie pracy, e) stan urządzeń i instalacji sprężonego powietrza, f) stan układów i urządzeń elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, w zakresie określonym w Instrukcji eksploatacji układów automatyki i zabezpieczeń, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, będącej dokumentem związanym z IRiESR, g) stan napisów i oznaczeń informacyjno-ostrzegawczych, h) stan baterii kondensatorów, i) poziom gasiwa lub czynnika izolacyjnego w urządzeniach, j) działanie przyrządów kontrolno-pomiarowych i rejestracyjnych, k) aktualny stan liczników rejestrujących zadziałanie ochronników, wyłączników, przełączników zaczepów i układów automatyki łączeniowej, l) stan dróg, przejść, pomieszczeń, ogrodzeń i zamknięć przy wejściach do pomieszczeń ruchu elektrycznego i na teren stacji, m) stan fundamentów, kanałów kablowych, konstrukcji wsporczych, instalacji wodno-kanalizacyjnych, ochrony przeciwprzepięciowej, kabli, przewodów i ich osprzętu, n) stan urządzeń grzewczych i wentylacyjnych oraz wysokości temperatury w pomieszczeniach, a także warunki chłodzenia urządzeń, o) działanie lokalizatorów uszkodzeń linii oraz innych urządzeń stacji, określonych w instrukcji eksploatacji, p) kompletność dokumentacji eksploatacyjnej i ruchowej znajdującej się w stacji, q) stan instalacji i urządzeń przeciwpożarowych oraz sprzętu pożarniczego. - 48 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VI.2.1.9. Oględziny instalacji przeprowadza się nie rzadziej niż co 5 lat, a w przypadkach gdy instalacje te są narażone na szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas ich użytkowania, nie rzadziej niż raz w roku, sprawdzając w szczególności: a) stan widocznych części przewodów, izolatorów i ich zamocowania, b) stan dławików w miejscu wprowadzenia przewodów do przyłączeniowych, odbiorników energii elektrycznej i osprzętu, skrzynek c) stan osłon przed uszkodzeniami mechanicznymi przewodów, d) stan ochrony przeciwporażeniowej, e) gotowość ruchową urządzeń zabezpieczających, automatyki i sterowania, f) stan napisów informacyjnych i ostrzegawczych oraz oznaczeń, a także ich zgodność z dokumentacją techniczną. VI.2.2. Przeglądy elektroenergetycznej sieci rozdzielczej VI.2.2.1. Terminy i zakresy przeglądów poszczególnych urządzeń elektroenergetycznej sieci rozdzielczej powinny wynikać z przeprowadzonych oględzin oraz oceny stanu technicznego sieci. VI.2.2.2. Terminy przeglądów poszczególnych urządzeń elektroenergetycznej sieci rozdzielczej oraz związane z tym wyłączenia obiektów i urządzeń uzgadnia się z operatorem systemu rozdzielczego. VI.2.2.3. Przegląd linii napowietrznych obejmuje w szczególności: a) oględziny w zakresie określonym w p. VI.2.1.3, b) pomiary i próby eksploatacyjne określone w załączniku nr 4, c) konserwacje i naprawy. VI.2.2.4. Przegląd linii kablowej obejmuje w szczególności: a) oględziny w zakresie określonym w p. VI.2.1.5, b) pomiary i próby eksploatacyjne określone w załączniku nr 4, c) sprawdzenie stanu instalacji olejowej i sygnalizacji linii, w której zainstalowano kable olejowe, d) konserwacje i naprawy. VI.2.2.5. Przegląd urządzeń stacji obejmuje w szczególności: a) oględziny w zakresie określonym w p. VI.2.1.8, b) pomiary i próby eksploatacyjne określone w załączniku nr 4, c) sprawdzenie działania układów zabezpieczeń, automatyki, telemechaniki i sygnalizacji oraz środków łączności, pomiarów, d) sprawdzenie działania i współpracy łączników oraz ich stanu technicznego, - 49 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej e) sprawdzenie działania urządzeń i instalacji sprężonego powietrza, f) sprawdzenie działania urządzeń potrzeb własnych stacji, prądu przemiennego i stałego, g) sprawdzenie ciągłości i stanu połączeń głównych torów prądowych, h) sprawdzenie stanu osłon, blokad, urządzeń ostrzegawczych i innych urządzeń zapewniających bezpieczeństwo pracy, i) konserwacje i naprawy. VI.2.2.6. Przegląd instalacji obejmuje w szczególności: a) oględziny w zakresie określonym p. VI.2.1.9, b) pomiary i próby eksploatacyjne określone w załączniku nr 4, c) sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej, d) konserwacje i naprawy. VI.2.3. Ocena stanu technicznego sieci VI.2.3.1. Oceny stanu technicznego sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym 110 kV dokonuje się nie rzadziej niż raz na 3 lata, a o napięciu znamionowym niższym niż 110 kV nie rzadziej niż co 5 lat. VI.2.3.2. Przy dokonywaniu oceny stanu uwzględnia się w szczególności: technicznego sieci elektroenergetycznej a) wyniki oględzin, przeglądów, prób i pomiarów eksploatacyjnych, b) zalecenia wynikające z programu pracy tych sieci, o których mowa w rozdziale VII.5, c) dane statystyczne o uszkodzeniach i zakłóceniach w pracy sieci, d) wymagania określone w dokumentacji fabrycznej, e) wymagania wynikające z lokalnych warunków eksploatacji, f) wiek sieci oraz zakresy i terminy wykonania zabiegów konserwacyjnych napraw i remontów, g) warunki wynikające z planowanej rozbudowy sieci, h) warunki bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, i) warunki ochrony środowiska naturalnego. - 50 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VI.2.4. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Remonty VI.2.4.1. Uwzględniając w szczególności planowanie pracy systemu rozdzielczego, remonty obiektów, sieci i jej elementów oraz instalacji przeprowadza się w terminach i zakresach wynikających z dokonanej oceny stanu technicznego, uwzględniając spodziewane efekty techniczno-ekonomiczne planowanych remontów. VI.2.4.2. Terminy remontów oraz związanych z tym wyłączeń obiektów i urządzeń uzgadnia się z operatorem systemu rozdzielczego. VI.2.4.3. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego terminy remontów oraz związanych z tym wyłączeń obiektów i urządzeń w sieci rozdzielczej koordynowanej. - 51 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII. PROWADZENIE RUCHU SIECI ROZDZIELCZEJ VII.1. OBOWIĄZKI OPERATORA SYSTEMU ROZDZIELCZEGO VII.1.1. W zakresie prowadzenia ruchu operator systemu rozdzielczego na obszarze kierowanej przez niego sieci rozdzielczej: a) planuje pracę sieci rozdzielczej, w tym opracowuje: programy pracy sieci, programy wyłączeń planowych oraz planuje i kieruje operacjami łączeniowymi, b) planuje i kieruje pracą jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD, w tym planuje techniczne możliwości pokrycia zapotrzebowania w ramach sporządzania koordynacyjnych planów produkcji energii elektrycznej, c) prowadzi działania sterownicze, o których mowa w rozdziale VII.2, d) opracowuje bilanse mocy i energii elektrycznej uwzględniając zawarte umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz umowy przesyłowe, utrzymywanie rezerw mocy i świadczenie regulacyjnych usług systemowych, e) zapewnia utrzymanie odpowiedniego poziomu i struktury rezerw mocy i regulacyjnych usług systemowych, w celu dotrzymania standardowych parametrów energii elektrycznej, w zakresie wynikającym z umowy zawartej z operatorem systemu przesyłowego, f) zbiera i przekazuje do operatora systemu przesyłowego dane oraz informacje niezbędne dla prowadzenia ruchu sieciowego i bezpieczeństwa energetycznego kraju zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, g) wprowadza plany ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, h) likwiduje występujące w sieci rozdzielczej awarie sieciowe, awarie w systemie i stany zagrożenia KSE, samodzielnie oraz we współpracy z operatorem systemu przesyłowego oraz innymi operatorami systemów rozdzielczych. VII.1.2. Planowanie pracy systemu rozdzielczego odbywa się w okresach dobowych, tygodniowych, miesięcznych, kwartalnych, rocznych i trzyletnich. VII.1.3. Działania operatora systemu rozdzielczego w zakresie bilansowania i regulacji w obszarze sieci rozdzielczej, jako części składowej KSE są ustalane w drodze umowy z operatorem systemu przesyłowego. VII.1.4. W przypadku, gdy operator systemu rozdzielczego i zarządzany przez niego obszar sieci rozdzielczej spełniają samodzielnie kryteria współpracy równoległej ustalone przez UCTE i zostanie utworzony tam samodzielny obszar regulacyjny, zasady współdziałania z operatorem systemu przesyłowego jako koordynatorem KSE i ewentualnie innych systemów regulowane są wg procedur UCTE. Regulacje te muszą uwzględniać polskie uwarunkowania prawne. - 52 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.1.5. Dla utworzenia obszarów regulacyjnych operatorzy systemów rozdzielczych mogą łączyć części bądź całe obszary sieci rozdzielczej, których ruch prowadzą. VII.1.6. Operator systemu przesyłowego koordynuje pracę wybranych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym 110 kV oraz wybranych elementów sieci rozdzielczej 110 kV, określonych w załączniku nr 1. VII.1.7. Operator systemu rozdzielczego na obszarze sieci rozdzielczej, za której ruch odpowiada, koordynuje nastawienia zabezpieczeń i automatyk sieciowych oraz uziemienia punktów neutralnych transformatorów w tej sieci, przy czym dla zapewnienia bezpiecznej pracy sieci przesyłowej i rozdzielczej dokonuje niezbędnych uzgodnień z operatorem systemu przesyłowego. Dane niezbędne do określenia nastaw automatyk w sieci rozdzielczej koordynowanej, operator systemu rozdzielczego otrzymuje zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej od operatora systemu przesyłowego. VII.2. STRUKTURA I PODZIAŁ KOMPETENCJI SŁUŻB DYSPOZYTORSKICH OPERATORA SYSTEMU ROZDZIELCZEGO VII.2.1. Dla realizacji zadań wymienionych w rozdziale VII.1, operator systemu rozdzielczego organizuje służby dyspozytorskie i ustala zakres oraz tryb współdziałania tych służb. VII.2.2. Struktura zależności służb dyspozytorskich organizowanych przez operatora systemu rozdzielczego i inne podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej ma charakter hierarchiczny, służby dyspozytorskie niższego szczebla są podporządkowane ruchowo służbom dyspozytorskim wyższego szczebla. VII.2.3. Organem koordynującym prace służb dyspozytorskich, o których mowa w p. VII.2.2 są właściwi operatorzy systemu rozdzielczego. VII.2.4. Służby dyspozytorskie operatora systemu rozdzielczego działają za pośrednictwem własnego personelu dyżurnego oraz personelu dyżurnego innych podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej, na podstawie zawartych umów, o których mowa w p. VII.2.10. VII.2.5. Operator systemu rozdzielczego przy pomocy służb dyspozytorskich, na obszarze sieci rozdzielczej, za której ruch odpowiada, operatywnie kieruje: a) układami pracy sieci rozdzielczej, b) pracą jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD, c) urządzeniami sieci rozdzielczej, d) liniami wymiany z siecią rozdzielczą, za której ruch odpowiadają inni operatorzy systemów rozdzielczych na podstawie zawartych umów, e) czynnościami łączeniowymi wg podziału kompetencji. - 53 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VII.2.6. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Służby dyspozytorskie operatora systemu rozdzielczego sprawują operatywne kierownictwo nad urządzeniami systemu rozdzielczego, polegające na: a) ciągłym śledzeniu pracy urządzeń, b) dokonywaniu operacji ruchowych, bądź wydawaniu poleceń dokonywania operacji ruchowych – w sieci rozdzielczej koordynowanej po uzgodnieniu z operatorem systemu przesyłowego, dla elementów sieci innych podmiotów na podstawie zawartych umów, c) rejestrowaniu stanów pracy urządzeń, d) prowadzeniu analiz z pracy urządzeń systemu rozdzielczego wraz z oceną ich efektywności. VII.2.7. Służby dyspozytorskie operatora systemu rozdzielczego na obszarze sieci rozdzielczej, za której ruch odpowiada sprawują operatywny nadzór nad: a) układami pracy sieci rozdzielczej operatywnie kierowanymi przez podległe mu służby dyspozytorskie, b) urządzeniami sieci rozdzielczej operatywnie kierowanymi przez podległe mu służby dyspozytorskie, c) czynnościami łączeniowymi i regulacyjnymi wykonywanymi przez personel dyżurny wg podziału kompetencji, d) źródłami energii elektrycznej czynnej i biernej operatywnie kierowanymi przez podległe mu służby dyspozytorskie. VII.2.8. Służby dyspozytorskie operatora systemu rozdzielczego wyższego szczebla sprawują operatywny nadzór nad określonymi urządzeniami systemu rozdzielczego będącymi w operatywnym kierownictwie służb dyspozytorskich szczebla niższego, polegający na: a) bieżącym uzyskiwaniu informacji o stanie pracy urządzeń, b) przejmowaniu w uzasadnionych przypadkach operatywnego kierownictwa nad urządzeniami, c) wydawaniu zgody na wykonanie czynności ruchowych. VII.2.9. Wszystkie polecenia wydawane i przyjmowane przez służby dyspozytorskie operatora systemu rozdzielczego są rejestrowane na nośniku magnetycznym lub cyfrowym. Operator systemu rozdzielczego ustala okres ich przechowywania. VII.2.10. Operator systemu rozdzielczego może zawierać umowy regulujące zasady współpracy własnych służb dyspozytorskich ze służbami dyspozytorskimi innych operatorów systemu rozdzielczego oraz służbami dyspozytorskimi innych podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej, której ruch prowadzi, w stanach pracy ustalonej systemu oraz w stanach szczególnych. - 54 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.2.11. Przedmiotem umowy, o której mowa w p. VII.2.10 jest w zależności od potrzeb: a) podział kompetencji i odpowiedzialności w zakresie działań sterowniczych, b) organizacja przerw i ograniczeń w dostawach energii elektrycznej, c) określenie zasad i konsekwencji związanych z wzajemnym wykorzystaniem elementów sieci rozdzielczej, d) zakres i tryb obiegu informacji, e) wykazy osób upoważnionych do prowadzenia uzgodnień, f) szczegółowe ustalenia sposobów wymienionych w rozdziale VII.1, realizacji poszczególnych zadań g) określenie zasad wzajemnego wykorzystywania służb dyspozytorskich, h) koordynacja i sieciowej, pracy elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej i) upoważnienie do ustalania funkcji operatywnych. VII.2.12. Koordynacja działań sterowniczych w stanach pracy ustalonej sieci rozdzielczej jest przeprowadzana na podstawie instrukcji ruchowych opracowywanych i uzgadnianych przez operatorów systemów rozdzielczych, których sieci rozdzielcze są połączone ze sobą, a instrukcje te stanowią integralną część umów, zawartych przez podmioty. VII.3. PLANOWANIE TECHNICZNYCH MOŻLIWOŚCI POKRYCIA ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC I ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ VII.3.1. Dla potrzeb planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną operator systemu rozdzielczego sporządza: a) plany koordynacyjne, b) bilanse techniczno-handlowe, koordynacyjnych. stanowiące aktualizacje planów VII.3.2. Jednostki wytwórcze i odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej uczestniczący w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a podlegają procesowi planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną, w tym sporządzania dobowych planów pracy jednostek wytwórczych, realizowanemu przez operatora systemu przesyłowego. Jednostki wytwórcze i odbiorców końcowych obowiązują w tym zakresie zapisy Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VII.3.3. Analizy sieciowo-systemowe dla sieci rozdzielczej koordynowanej są realizowane, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, przez operatora systemu przesyłowego. Są one elementem analiz sieciowo-systemowych realizowanych dla obszaru sieci zamkniętej. - 55 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.3.4. Jednym z elementów analiz, o których mowa w p. VII.3.3 jest określenie jednostek wytwórczych o generacji wymuszonej. Jednostki wytwórcze o generacji wmuszonej przyłączone do sieci rozdzielczej koordynowanej obowiązują zapisy Regulaminu generacji wymuszonej, stanowiącego część szczegółową Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VII.3.5. Podstawowymi celami planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną realizowanego przez operatora systemu rozdzielczego są: a) zebranie i przetworzenie danych niezbędnych dla procesu planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na moc i energię elektryczną w KSE prowadzonego przez operatora systemu przesyłowego, b) ustalenie planów produkcji energii elektrycznej dla wytwórców lub poboru energii elektrycznej przez odbiorców końcowych uczestniczących pośrednio w rynku bilansującym. VII.3.6. Operator systemu rozdzielczego ustala sposób udostępniania planów koordynacyjnych produkcji energii elektrycznej oraz bilansów technicznohandlowych. VII.3.7. Operator systemu rozdzielczego sporządza następujące plany koordynacyjne produkcji energii elektrycznej, będące planami technicznymi: a) roczny plan koordynacyjny (PKR), b) miesięczny plan koordynacyjny (PKM), c) wstępny plan koordynacyjny dobowy (WPKD). VII.3.8. Operator systemu rozdzielczego sporządza dobowy plan koordynacyjny (PKD), będący planem realizacyjnym. VII.3.9. Plan koordynacyjny PKR zawiera dla poszczególnych miesięcy: a) prognozowane średniomiesięczne zapotrzebowanie na moc w szczytach obciążeń dni roboczych, b) prognozę zapotrzebowania na energię elektryczną, c) średniomiesięczne saldo mocy wymiany międzysystemowej, realizowanej poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN, w szczytach obciążeń dni roboczych, wynikające z zawartych kontraktów, d) planowaną wymianę międzysystemową energii elektrycznej realizowaną poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN, wynikającą z zawartych kontraktów, e) prognozowane wartości średniomiesięczne mocy osiągalnych i mocy dyspozycyjnych poszczególnych jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, w szczytach obciążeń dni roboczych, f) prognozowane wartości średniomiesięczne sumaryczne mocy osiągalnych i mocy dyspozycyjnych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD i innych niż podane w p. e), w szczytach obciążeń dni roboczych każdego miesiąca, z podziałem na: cieplne, wodne i przemysłowe, - 56 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej g) sumę prognozowanych średniomiesięcznych mocy generowanych przez jednostki wytwórcze przyłączone do sieci rozdzielczej innych niż JWCD, których produkcja jest zdeterminowana, w szczytach obciążeń dni roboczych, h) sumę prognozowanego średniomiesięcznego zużycia energii elektrycznej przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej uczestniczących bezpośrednio lub pośrednio w rynku bilansującym, i) plan wyłączeń elementów sieci rozdzielczej ograniczających możliwość realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej, j) przewidywane ograniczenia sieciowe, poza obszarem sieci zamkniętej, k) planowane ograniczenia wymiany międzysystemowej w szczytach obciążeń dni roboczych, VII.3.10. Plan koordynacyjny PKM zawiera dla poszczególnych dni: a) prognozowane minimalne i maksymalne zapotrzebowanie na moc, b) prognozę zapotrzebowania na energię elektryczną, c) saldo mocy wymiany międzysystemowej w szczycie obciążenia, realizowanej poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN i wynikające z zawartych kontraktów, d) planowaną wymianę międzysystemową energii elektrycznej, realizowaną poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN i wynikającą z zawartych kontraktów, e) prognozowane wartości mocy osiągalnych i mocy dyspozycyjnych poszczególnych jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, w szczycie obciążenia, f) prognozowane wartości sumaryczne mocy osiągalnych i mocy dyspozycyjnych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD i innych niż podane w p. e), w szczycie obciążenia, z podziałem na: cieplne, wodne i przemysłowe, g) sumę prognozowanych mocy generowanych przez jednostki wytwórcze przyłączone do sieci rozdzielczej innych niż JWCD, których produkcja jest zdeterminowana, w szczycie obciążenia, h) sumę prognozowanego zapotrzebowania na moc przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej uczestniczących bezpośrednio lub pośrednio w rynku bilansującym, w szczycie obciążenia, i) plan wyłączeń elementów sieci rozdzielczej ograniczających możliwość realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej, j) przewidywane ograniczenia sieciowe, poza obszarem sieci zamkniętej, k) planowane ograniczenia wymiany międzysystemowej w szczycie obciążenia. - 57 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.3.11. Plan koordynacyjny WPKD zawiera dla każdej godziny doby: a) prognozowane zapotrzebowanie na moc, b) prognozowane saldo mocy wymiany międzysystemowej, realizowanej poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN, c) prognozowane moce dyspozycyjne poszczególnych jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, d) prognozowane moce dyspozycyjne jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD i innych niż podane w p. c), z podziałem na: cieplne, wodne i przemysłowe, e) prognozowane obciążenie jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej innych niż JWCD, których produkcja jest zdeterminowana, f) prognozowane zużycie energii elektrycznej przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej uczestniczących bezpośrednio lub pośrednio w rynku bilansującym, g) plan wyłączeń elementów sieci rozdzielczej ograniczających możliwość realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej, h) przewidywane ograniczenia sieciowe, poza obszarem sieci zamkniętej, i) planowane ograniczenia wymiany międzysystemowej w szczycie obciążenia. VII.3.12. Plan koordynacyjny PKD zawiera dla każdej godziny doby: a) prognozowane zapotrzebowanie na moc, b) planowane saldo mocy wymiany międzysystemowej, realizowanej poprzez sieć rozdzielczą 110 kV oraz łącznie sieć SN i nN, c) planowane moce dyspozycyjne poszczególnych jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, d) planowane moce dyspozycyjne jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD i innych niż podane w p. c), z podziałem na: cieplne, wodne i przemysłowe, e) planowane obciążenie jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD, których produkcja jest zdeterminowana, f) planowane obciążenie jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, uczestniczących pośrednio w rynku bilansującym, g) planowane zużycie energii elektrycznej przez odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej uczestniczących pośrednio w rynku bilansującym. VII.3.13. Operator systemu rozdzielczego sporządza i udostępnia plany koordynacyjne w terminach: a) plan koordynacyjny PKR - do 1 listopada każdego roku na okres 3 kolejnych lat, - 58 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej b) plan koordynacyjny PKM - do 26 dnia miesiąca poprzedzającego, c) plan koordynacyjny WPKD dla doby n - do godz. 16:00 doby n-2, d) plan koordynacyjny PKD dla doby n - do godz. 16:00 doby n-1. VII.3.14. Operator systemu rozdzielczego sporządza i udostępnia następujące bilanse techniczno-handlowe, stanowiące aktualizację odpowiednich planów koordynacyjnych tj. PKR, PKM i WPKD: a) bilanse techniczno-handlowe roczne (BTHR) na kolejne 18 miesięcy, trzy razy w roku, w terminach do 1 marca, 1 czerwca i 1 września każdego roku, b) bilanse techniczno-handlowe miesięczne (BTHM) na kolejne 6 tygodni, w czwartek co dwa tygodnie, c) bilanse techniczno-handlowe dobowe (BTHD) na 7 dni, codziennie do godz. 16:00. VII.3.15. Operator systemu rozdzielczego sporządza i udostępnia codziennie do godz. 16:00 doby n-1 następujące plany dobowe: a) plan koordynacyjny PKD dla doby n, b) plan koordynacyjny WPKD dla doby n+1, c) bilans BTHD dla dób od n+2 do n+8. VII.3.16. W ramach planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną operator systemu rozdzielczego wykonuje prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną zgodnie z rozdz. VII.4. VII.3.17. Podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej przekazują operatorowi systemu rozdzielczego dane określone w rozdz. VII.10 niezbędne do planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania na energię elektryczną. VII.3.18. W ramach planowania technicznych możliwości pokrycia zapotrzebowania operator systemu rozdzielczego zatwierdza plany remontów jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD. Dla jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, operator systemu rozdzielczego uzgadnia plan remontów z operatorem systemu przesyłowego. VII.3.19. Operator systemu rozdzielczego przesyła do wytwórców zatwierdzone plany remontów w terminach: a) plan roczny - do 1 listopada każdego roku na następne 3 lata kalendarzowe, b) plany kwartalne - do 1 lutego, 1 maja i 1 sierpnia dla kolejnych 18 miesięcy kalendarzowych, c) plany tygodniowe - do co drugiej środy na kolejne 6 tygodni rozpoczynające się od najbliższej soboty. VII.3.20. Operatorzy systemów rozdzielczych określają jednostki wytwórcze, których produkcja jest zdeterminowana zgodnie z rozporządzeniem, o którym mowa w p. II.3.j. - 59 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.3.21. Operator systemu rozdzielczego w ramach sporządzania planów rocznych, kwartalnych, tygodniowych i dobowych, na podstawie wykonanych analiz technicznych, określa ograniczenia sieciowe oraz ich zakres dla pracy jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, poza obszarem sieci zamkniętej. VII.3.22. Operatorzy systemów rozdzielczych przekazują sobie wzajemnie plany koordynacyjne produkcji energii elektrycznej i bilanse techniczno-handlowe w terminach, o których mowa w p. od VII.3.13 do VII.3.15 w zakresie, w jakim ich realizacja może mieć wpływ na ruch sieci prowadzony przez sąsiednich operatorów systemów rozdzielczych. VII.3.23. Operator systemu rozdzielczego udostępnia dla każdej godziny doby od n-7 do n-1 następujące rzeczywiste dane dotyczące obszaru jego działania: a) zużycie energii elektrycznej, b) produkcję energii elektrycznej przez jednostki wytwórcze przyłączone do sieci rozdzielczej, nie uczestniczące w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a i nie będące jednostkami wytwórczymi o generacji wymuszonej w obszarze sieci zamkniętej, c) zagregowaną dyspozycyjność jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, nie uczestniczących w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a i nie będących jednostkami wytwórczymi o generacji wymuszonej w obszarze sieci zamkniętej, d) zdeterminowaną produkcję energii elektrycznej przez jednostki wytwórcze inne niż JWCD, e) wymuszoną produkcję energii elektrycznej, poza obszarem sieci zamkniętej, f) moc wymiany międzysystemowej zrealizowanej siecią rozdzielczą 110 kV oraz łącznie siecią SN i nN, g) remonty i odstawienia jednostek wytwórczych oraz remonty i odstawienia sieci wpływające na ograniczenie zakresu realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej lub umów przesyłowych, h) awarie jednostek wytwórczych oraz awarie sieci wpływające na ograniczenie zakresu realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej lub umów przesyłowych. - 60 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.4. PROGNOZOWANIE ZAPOTRZEBOWANIA NA MOC I ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ORAZ PLANY WYMIANY MIĘDZYSYSTEMOWEJ VII.4.1. Operator systemu rozdzielczego sporządza następujące prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną w sieci rozdzielczej przez siebie zarządzanej: a) prognozy roczne i kwartalne obejmujące wielkość maksymalnego, minimalnego i średniomiesięcznego zapotrzebowania na moc w szczytach obciążeń dni roboczych oraz sumaryczną wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych miesięcy, b) prognozy miesięczne obejmujące wielkość maksymalnego, minimalnego i średniotygodniowego zapotrzebowania na moc w szczytach obciążeń dni roboczych oraz wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych tygodni, c) prognozy tygodniowe obejmujące wielkość maksymalnego i minimalnego zapotrzebowania na moc oraz wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych dób, d) prognozy dobowe obejmujące wielkość zapotrzebowania na moc dla poszczególnych godzin doby. VII.4.2. Operator systemu rozdzielczego planuje wymianę międzysystemową mocy i energii elektrycznej realizowaną poprzez sieć rozdzielczą w podziale na wymianę realizowaną siecią 110 kV oraz sieciami SN i nN łącznie, dla następujących okresów: a) plany roczne i kwartalne obejmujące wartości średniomiesięcznej mocy wymiany międzysystemowej w okresach szczytów dobowych obciążenia KSE, dla dni roboczych, dla każdego miesiąca oraz wartości energii elektrycznej wymiany międzysystemowej dla każdego miesiąca, wynikające z zawartych kontraktów, b) plany tygodniowe obejmujące wartości mocy wymiany międzysystemowej w okresach szczytów dobowych obciążenia KSE, dla każdego dnia oraz wartości energii elektrycznej wymiany międzysystemowej dla każdej doby, wynikające z zawartych kontraktów, c) plany dobowe obejmujące wartości mocy wymiany międzysystemowej dla każdej godziny doby. VII.4.3. Prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną oraz plany wymiany międzysystemowej są wykonywane w terminach: a) prognozy i plany roczne do 15 października każdego roku na następne 3 lata kalendarzowe, b) prognozy i plany kwartalne do 1 lutego, 1 maja i 1 sierpnia dla kolejnych 18 miesięcy kalendarzowych, c) prognozy i plany miesięczne do 15 dnia miesiąca poprzedzającego, d) prognozy i plany tygodniowe do co drugiej środy na kolejne 6 tygodni rozpoczynające się od najbliższej soboty, e) prognozy i plany dobowe codziennie do godziny 9:30 dla kolejnych 9 dób. - 61 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.4.4. Prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną sporządzone przez operatora systemu rozdzielczego zgodnie z p. VII.4.1 uwzględniają prognozy przygotowane przez odbiorców końcowych uczestniczących pośrednio w rynku bilansującym. VII.5. PROGRAMY PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ VII.5.1. Ruch elektroenergetycznej sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV jest prowadzony na podstawie programu pracy. Dla poszczególnych części elektroenergetycznej sieci rozdzielczej mogą być opracowane odrębne programy pracy. VII.5.2. Operator systemu rozdzielczego określa sytuację i warunki, dla których występuje konieczność opracowania programów pracy sieci o napięciu znamionowym niższym niż 1 kV. VII.5.3. W programie pracy sieci elektroenergetycznej są określane w szczególności: a) układy połączeń sieci dla ruchu w warunkach normalnych i w wybranych stanach szczególnych, b) wymagane poziomy napięcia, c) wartości mocy zwarciowych, d) rozpływy mocy czynnej i biernej w charakterystycznych stanach pracy sieci, e) dopuszczalne obciążenia, f) warunki uruchomienia urządzeń rezerwowych i dodatkowych źródeł mocy biernej, g) nastawienia zabezpieczeń oraz automatyki łączeniowej i regulacyjnej, h) nastawienia zaczepów dławików gaszących, i) ograniczenia poboru mocy elektrycznej, j) miejsca uziemienia punktów gwiazdowych transformatorów, k) charakterystyka odbioru, l) harmonogram pracy transformatorów. VII.5.4. Program pracy elektroenergetycznej sieci rozdzielczej o napięciu poniżej 110 kV jest aktualizowany nie rzadziej niż co 5 lat. VII.5.5. Programy pracy sieci 110 kV są opracowywane przez operatora systemu rozdzielczego do dnia: a) 30 października każdego roku - na szczyt jesienno-zimowy, b) 30 kwietnia każdego roku dla doliny letniej. - 62 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.5.6. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego programy pracy sieci 110 kV w zakresie sieci rozdzielczej koordynowanej. VII.6. PLANY WYŁĄCZEŃ ELEMENTÓW SIECI ROZDZIELCZEJ VII.6.1. Operator systemu rozdzielczego opracowuje roczny, miesięczny, tygodniowy i dobowy plan wyłączeń elementów sieci rozdzielczej. VII.6.2. Operator systemu rozdzielczego opracowuje i zgłasza do uzgodnienia operatorowi systemu przesyłowego w zakresie sieci rozdzielczej koordynowanej, następujące plany wyłączeń elementów sieci rozdzielczej: a) plan roczny do dnia 1 października roku poprzedzającego na 3 kolejne lata kalendarzowe, b) plan miesięczny do 10 dnia miesiąca poprzedzającego na kolejny miesiąc kalendarzowy, c) plan tygodniowy do wtorku tygodnia poprzedzającego na 1 tydzień liczony od soboty, d) plan dobowy do godz. 11:00 dnia poprzedzającego na 1 dobę lub kilka kolejnych dni wolnych od pracy. VII.6.3. Podmiot zgłaszający do operatora systemu rozdzielczego propozycję wyłączenia elementu sieci rozdzielczej określa: a) nazwę elementu, b) proponowany termin wyłączenia, c) minimalny czas przywrócenia elementu do pracy, d) typ wyłączenia (jednorazowe, trwałe, codzienne), e) opis wykonywanych prac. VII.6.4. Podmioty zgłaszają operatorowi systemu rozdzielczego propozycję wyłączenia elementu sieci rozdzielczej co najmniej na 14 dni przed planowaną datą wyłączenia. VII.6.5. Operator systemu rozdzielczego podejmuje decyzję zatwierdzającą lub odrzucającą propozycję wyłączenia elementu sieci rozdzielczej w terminie do 5 dni od daty dostarczenia propozycji wyłączenia. VII.6.6. Operator systemu rozdzielczego jest odpowiedzialny za dokonanie uzgodnień z operatorem systemu przesyłowego zgłoszonych przez podmioty propozycji wyłączeń w sieci rozdzielczej koordynowanej. - 63 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.7. PROGRAMY ŁĄCZENIOWE VII.7.1. Programy łączeniowe zawierają co najmniej: a) opis stanu łączników przed realizacją programu, b) szczegółowy opis operacji wykonywanych czynności, łączeniowych z zachowaniem kolejności c) opisy stanów pracy i nastawień zabezpieczeń i automatyk w poszczególnych fazach programu, d) schematy ułatwiające ocenę stanu pracy sieci w poszczególnych fazach programu, e) czas rozpoczęcia i czas przewidywanego zakończenia realizacji programu. VII.7.2. Operator systemu rozdzielczego zatwierdza programy łączeniowe w systemie rozdzielczym nie wymagające uzgodnień z operatorem systemu przesyłowego w terminie nie dłuższym niż 7 dni od daty przekazania. VII.7.3. W przypadku, gdy programy łączeniowe dotyczą elementów sieci rozdzielczej koordynowanej lub jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, operator systemu rozdzielczego uzgadnia programy łączeniowe z operatorem systemu przesyłowego. VII.7.4. Propozycje programów łączeniowych należy przekazywać do zatwierdzenia operatorowi systemu rozdzielczego w terminach: a) 10 dni przed planowaną datą łączeń w przypadku programów łączeniowych nowych elementów lub po dłuższym postoju związanym z modernizacją lub przebudową, b) 7 dni przed planowaną datą łączeń w przypadku innych programów łączeniowych niż wymienione w p. a). VII.7.5. Programy łączeniowe muszą zostać uzgodnione najpóźniej na 24 godziny przed planowaną godziną wykonania programu. VII.7.6. Terminy wymienione w p. VII.7.4 i VII.7.5 nie dotyczą programów łączeniowych wymuszonych procesem likwidacji awarii sieciowej lub awarii w systemie. - 64 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.8. ZASADY DYSPONOWANIA MOCĄ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PRZYŁĄCZONYCH DO SIECI ROZDZIELCZEJ VII.8.1. Wytwórcy posiadający przyłączone do sieci rozdzielczej JWCD lub jednostki wytwórcze uczestniczące w rynku bilansującym zgodnie z p. IV.5.a, inne niż JWCD biorą udział w procesie dysponowania mocą, zgodnie z procedurami określonymi przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, w tym w szczególności w Regulaminie rynku bilansującego. VII.8.2. Wytwórcy posiadający JWCD przyłączone do sieci rozdzielczej, uzgadniają z operatorem systemu rozdzielczego plany maksymalnych i minimalnych mocy dyspozycyjnych oraz harmonogramy remontów planowych, przed ich przekazaniem operatorowi systemu przesyłowego. VII.8.3. Uwzględniając otrzymane zgłoszenia umów sprzedaży energii elektrycznej, operator systemu rozdzielczego określa dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż podane w p. VII.8.1: a) czas synchronizacji, b) czas osiągnięcia pełnych zdolności wytwórczych, c) planowane obciążenie mocą czynną, d) czas odstawienia. VII.8.4. Operator systemu rozdzielczego uzgadnia z operatorem systemu przesyłowego parametry pracy jednostek wytwórczych, o których mowa w p. VII.8.3, w przypadku jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej i koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego. VII.8.5. Wprowadzenie do ruchu i odstawienie jednostki wytwórczej innej niż określone w p. VII.8.1 odbywa się na podstawie planu koordynacyjnego PKD, przekazywanego przez operatora systemu rozdzielczego poszczególnym wytwórcom. VII.8.6. Operator systemu rozdzielczego i operator systemu przesyłowego uzgadniają, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, zmiany w planach produkcji jednostek wytwórczych nie uczestniczących w rynku bilansującym, jeżeli wymaga tego bezpieczeństwo pracy KSE. VII.8.7. Operator systemu rozdzielczego może polecić pracę jednostek wytwórczych z przeciążeniem lub zaniżeniem mocy wytwarzanej poniżej dopuszczalnego minimum jeśli przewidują to dwustronne umowy lub w przypadku zagrożenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego. VII.8.8. Wytwórcy w zakresie jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej są zobowiązani do niezwłocznego przekazywania operatorowi systemu rozdzielczego informacji o zmianie mocy dyspozycyjnej. - 65 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.9. ZGŁASZANIE OPERATOROWI SYSTEMU ROZDZIELCZEGO UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ VII.9.1. Wytwórcy posiadający JWCD oraz inne podmioty uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym, przyłączone do sieci rozdzielczej, biorą udział w procedurze zgłaszania umów sprzedaży energii elektrycznej określonej przez operatora systemu przesyłowego w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. W zakresie umów sprzedaży energii elektrycznej zawieranych przez te podmioty z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym podlegają one również procedurze zgłaszania umów określonej w IRiESR. VII.9.2. Podmioty, po zawarciu umowy sprzedaży energii elektrycznej oraz umowy przesyłowej, zgłaszają umowę sprzedaży do realizacji operatorowi systemu rozdzielczego, właściwemu ze względu na miejsce dostarczania energii elektrycznej oraz dane i informacje niezbędne do planowania i prowadzenia ruchu sieciowego. W szczególności dane i informacje obejmują miesięczne lub godzinowe ilości energii elektrycznej. VII.9.3. Dane dotyczące zestawienia ilości energii elektrycznej w umowach sprzedaży są przekazywane operatorowi systemu rozdzielczego nie później niż: a) do końca trzeciego kwartału roku poprzedzającego - dane o średnich rocznych dostawach energii elektrycznej, b) 7 dni roboczych przed rozpoczęciem miesiąca - dane o średnich miesięcznych dostawach energii elektrycznej, c) do godziny 9:00 dnia poprzedzającego dzień, w którym dostarczana będzie energia elektryczna - dane godzinowe, zgodnie z zasadami określonymi w Regulaminie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, stanowiącym załącznik nr 6 do IRiESR. VII.9.4. Operator systemu rozdzielczego dokonuje uzgodnień warunków realizacji umów sprzedaży energii elektrycznej z operatorem systemu przesyłowego, o ile dotyczą one jednostek wytwórczych koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VII.9.5. Operatorzy handlowi zgłaszają do operatora systemu rozdzielczego transakcje zawarte przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej, zarządzanej przez danego operatora systemu rozdzielczego. Zgłoszenie to obejmuje transakcje sprzedaży energii elektrycznej oraz transakcje nabycia energii elektrycznej. - 66 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VII.10. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej DANE PRZEKAZYWANE PRZEZ SYSTEMU ROZDZIELCZEGO PODMIOTY OPERATOROWI VII.10.1. Operator systemu rozdzielczego otrzymuje od operatora systemu przesyłowego dane zgodnie z zakresem określonym w Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VII.10.2. Odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci 110 kV oraz wskazani przez operatora systemu rozdzielczego odbiorcy uprawnieni do korzystania z usług przesyłowych i korzystający z tego prawa przyłączeni do sieci SN i nN, sporządzają i przesyłają na piśmie do operatora systemu rozdzielczego: a) prognozy roczne i kwartalne obejmujące wielkość maksymalnego, minimalnego i średniomiesięcznego zapotrzebowania na moc w szczytach obciążeń dni roboczych oraz wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych miesięcy, b) prognozy miesięczne obejmujące wielkość maksymalnego, minimalnego i średniotygodniowego zapotrzebowania na moc w szczytach obciążeń dni roboczych oraz wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych tygodni, c) prognozy tygodniowe obejmujące wielkość maksymalnego i minimalnego zapotrzebowania na moc oraz wielkość zapotrzebowania na energię elektryczną dla poszczególnych dób, d) prognozy dobowe obejmujące wielkość zapotrzebowania na moc dla poszczególnych godzin doby, e) inne prognozy zapotrzebowania, dla okresów uzgodnionych przez operatora systemu rozdzielczego i odbiorcę końcowego. VII.10.3. Przedsiębiorstwa energetyczne posiadające koncesję na obrót energią elektryczną przekazują operatorowi systemu rozdzielczego prognozy zapotrzebowania na moc i energię elektryczną dla odbiorców końcowych przyłączonych do sieci SN i nN, na podstawie zapotrzebowania w ostatnich okresach rozliczeniowych, z wyjątkiem prognoz dla wskazanych przez operatora systemu rozdzielczego odbiorców końcowych uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tego prawa. VII.10.4. Dane, o których mowa w p. VII.10.2 i VII.10.3, są przekazywane do operatora systemu rozdzielczego w terminach do: a) prognozy roczne do dnia 15 września każdego roku na następne 3 lata kalendarzowe, b) prognozy kwartalne do 15 stycznia, 15 kwietnia i 15 lipca dla kolejnych 18 miesięcy kalendarzowych, c) prognozy miesięczne do 7 dnia miesiąca poprzedzającego, d) prognozy tygodniowe do co drugiego wtorku, do godz. 10:00 na kolejne 6 tygodni rozpoczynające się od najbliższej soboty, e) prognozy dobowe codziennie do godziny 8:00 dla kolejnych 9 dób. - 67 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej VII.10.5. Wytwórcy, w zakresie jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, innych niż JWCD, przekazują do operatora systemu rozdzielczego następujące informacje: a) proponowany harmonogram remontów planowych, prognozowane wartości średniomiesięcznych mocy osiągalnych i dyspozycyjnych oraz prognozowaną moc generowaną przez jednostki wytwórcze, których produkcja jest zdeterminowana, dla szczytów obciążeń dni roboczych do dnia 1 października każdego roku na następne trzy lata kalendarzowe, b) proponowany harmonogram remontów planowych, prognozowane wartości średniomiesięcznych mocy osiągalnych i dyspozycyjnych oraz prognozowaną moc generowaną przez jednostki wytwórcze, których produkcja jest zdeterminowana, dla szczytów obciążeń dni roboczych do dnia 15 stycznia, 15 kwietnia i 15 lipca, w każdym terminie dla kolejnych 18 miesięcy kalendarzowych, c) prognozowane wartości mocy osiągalnych i mocy dyspozycyjnych, prognozowane wartości ubytków mocy na remonty planowe oraz prognozowaną moc generowaną przez jednostki wytwórcze, których produkcja jest zdeterminowana, dla każdej doby, do co drugiego wtorku na kolejne 6 tygodni rozpoczynające się od najbliższej soboty, d) planowane wartości mocy dyspozycyjnych maksymalnych i minimalnych oraz planowaną moc generowaną przez jednostki wytwórcze, których produkcja jest zdeterminowana, dla każdej godziny doby codziennie do godziny 9:00 dla kolejnych 9 dób. - 68 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VIII. BEZPIECZEŃSTWO TYCZNEGO VIII.1. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej PRACY STAN ZAGROŻENIA W SYSTEMIE KSE, SYSTEMU AWARIA ELEKTROENERGE- SIECIOWA I AWARIA VIII.1.1. Operator systemu przesyłowego, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, na bieżąco kontroluje warunki pracy KSE. W szczególnych przypadkach operator systemu przesyłowego może ogłosić stan zagrożenia KSE. VIII.1.2. Stan zagrożenia KSE jest ogłaszany w przypadku stwierdzenia realnego niebezpieczeństwa niestabilności systemu, awaryjnego wydzielenia części sieci przesyłowej lub ograniczenia dostaw energii elektrycznej do odbiorców. W szczególności stan zagrożenia KSE może być spowodowany: a) brakiem mocy dyspozycyjnej jednostek wytwórczych, pokrywającej zapotrzebowanie energii elektrycznej oraz zapewniającej odpowiedni poziom rezerwy mocy, przy uwzględnieniu salda mocy wymiany międzysystemowej, b) brakiem dyspozycyjności zdolności przesyłowych, zapewniających dotrzymanie parametrów jakościowo-niezawodnościowych w węzłach odbiorczych lub bezpieczne wyprowadzenie mocy z jednostek wytwórczych, zapewniających zrównoważenie bilansu mocy w KSE, c) niedyspozycyjnością systemowej infrastruktury technicznej, wymaganej dla sterowania pracą KSE w czasie rzeczywistym. VIII.1.3. Poprzez ogłoszenie stanu zagrożenia KSE operator systemu przesyłowego zawiesza realizację (rozliczanie) umów sprzedaży energii elektrycznej zgłoszonych na rynku bilansującym, według normalnych procedur obowiązujących na tym rynku i stosuje procedury awaryjne. Procedury awaryjne stosowane na rynku bilansującym określa Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. VIII.1.4. Operator systemu przesyłowego może stosować procedury awaryjne rynku bilansującego, o których mowa w p. VIII.1.3 w przypadkach awarii sieciowych i awarii w systemie nie powodujących powstania stanu zagrożenia KSE. Wówczas procedury te dotyczą podmiotów objętych skutkami awarii. VIII.1.5. W stanie zagrożenia KSE ogłoszonym przez operatora systemu przesyłowego, JWCD przyłączone do sieci rozdzielczej stosują się do bezpośrednich poleceń operatora systemu przesyłowego. Pozostali wytwórcy oraz odbiorcy końcowi przyłączeni do sieci rozdzielczej stosują się do poleceń właściwego operatora systemu rozdzielczego. W przypadkach awarii sieciowych i awarii w systemie nie powodujących wystąpienia stanu zagrożenia KSE bezpośrednie polecenia właściwych operatorów realizują podmioty bezpośrednio angażowane w proces usunięcia skutków awarii. VIII.1.6. Operator systemu rozdzielczego wraz z operatorem systemu przesyłowego podejmują, zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, niezwłoczne działania zmierzające do likwidacji stanu zagrożenia KSE, awarii sieciowej lub awarii w systemie. - 69 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna VIII.2. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej BEZPIECZEŃSTWO PRACY SIECI ROZDZIELCZEJ VIII.2.1. Operator systemu rozdzielczego prowadzi ruch sieci rozdzielczej w sposób zapewniający bezpieczeństwo realizacji dostaw energii elektrycznej przesyłanej siecią rozdzielczą. VIII.2.2. Operator systemu rozdzielczego dotrzymuje standardowych parametrów energii elektrycznej poprzez zapewnienie odpowiedniego poziomu i struktury rezerw mocy oraz regulacyjnych usług systemowych, w zakresie wynikającym z umowy zawieranej z operatorem systemu przesyłowego. VIII.2.3. Umowa zawierana pomiędzy operatorem systemu przesyłowego i operatorem systemu rozdzielczego, o której mowa w p. VIII.2.2, określa w szczególności: a) wielkość rezerw mocy i regulacyjnych usług systemowych kontraktowanych przez operatora systemu rozdzielczego, b) zasady wykorzystywania oraz sterowania rezerwami mocy i regulacyjnymi usługami systemowymi kontraktowanymi przez operatora systemu rozdzielczego, c) zasady wzajemnych rozliczeń. VIII.2.4. W przypadku braku umowy, o której mowa w p. VIII.2.2 odpowiedni poziom oraz struktura rezerw mocy i regulacyjnych usług systemowych są zapewniane zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej przez operatora systemu przesyłowego. - 70 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej IX. ZASADY POSTĘPOWANIA PRZY WYSTĄPIENIU CIĄGŁOŚCI DOSTAW LUB WYSTĄPIENIU AWARII IX.1. ZAGROŻEŃ Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadza się wg następujących trybów: a) tryb normalny, b) tryb awaryjny. IX.2. Zagadnienia związane z wprowadzaniem ograniczeń w dostawie energii elektrycznej wg trybu normalnego są regulowane rozporządzeniem Rady Ministrów, o którym mowa w p. II.3.d, natomiast z wprowadzaniem ograniczeń w dostawie energii elektrycznej wg trybu awaryjnego są regulowane w niniejszym rozdziale. IX.3. Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadza się wg trybu normalnego po wyczerpaniu przez operatora systemu przesyłowego i operatorów systemów rozdzielczych wszystkich możliwych środków służących zaspokojeniu potrzeb odbiorców na energię elektryczną oraz przy dołożeniu najwyższej staranności w zakresie zapewnienia maksymalnych dostaw z dostępnych źródeł. IX.4. Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy Prawo energetyczne Rada Ministrów w drodze rozporządzenia może wprowadzić na wniosek Ministra Gospodarki ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej na czas określony, na terenie kraju lub jego części, w przypadku możliwości wystąpienia: a) zagrożenia bezpieczeństwa energetycznego państwa polegającego długookresowym braku równowagi na rynku paliwowo-energetycznym, na b) zagrożenia bezpieczeństwa osób, c) znacznych strat materialnych. IX.5. Operator systemu rozdzielczego współpracuje z operatorem systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej, w zakresie niezbędnym dla przygotowania przez operatora systemu przesyłowego zgłoszenia do wniosku Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. IX.4. IX.6. Ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wprowadzane w trybie normalnym dotyczą odbiorców końcowych o mocy zamówionej powyżej 300 kW. IX.7. Operator systemu rozdzielczego podejmuje działania niezbędne dla zapewnienia ciągłości dostaw energii elektrycznej i zapobiegania możliwości wystąpienia awarii w sieci, a także ograniczania skutków i czasu trwania takich awarii, przy współpracy z wytwórcami i odbiorcami końcowymi przyłączonymi do sieci rozdzielczej oraz innymi operatorami systemów rozdzielczych, a także z operatorem systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IX.8. W ramach działań, o których mowa w p. IX.7, operator systemu rozdzielczego: a) opracowuje plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej, zgodnie z rozporządzeniem o którym mowa w p. II.3.d, b) stosuje automatykę SCO i SCA. - 71 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej IX.9. Operatorzy systemów rozdzielczych uzgadniają plany wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej między sobą oraz z operatorem systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IX.10. Ograniczenia wprowadzane zgodnie z planem wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej określa się w stopniach zasilania od 10 do 20. IX.11. Przyporządkowane odbiorcom końcowym, wymienionym w p. IX.6, wielkości dopuszczalnego poboru energii elektrycznej w poszczególnych stopniach zasilania powinno być zawarte w umowie przesyłowej lub w umowie sprzedaży energii elektrycznej. IX.12. Operator systemu rozdzielczego realizuje w obszarze swojej sieci ograniczenia w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wynikające z decyzji Rady Ministrów. IX.13. Odbiorcy końcowi o mocy zamówionej powyżej 300 kW, przyłączeni do sieci rozdzielczej, przekazują do właściwego operatora systemu rozdzielczego informacje dotyczące minimalnego poboru mocy i minimalnego dobowego poboru energii elektrycznej w przypadku wprowadzania ograniczeń. IX.14. Operator systemu rozdzielczego powiadamia odbiorców końcowych przyłączonych do sieci rozdzielczej o mocy zamówionej powyżej 300 kW o przyjętym planie wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej oraz o jego corocznych aktualizacjach. IX.15. Zasady i warunki wprowadzania ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej wg trybu awaryjnego są określone przez operatora systemu przesyłowego. Ograniczenia wprowadzane w tym trybie realizuje się jako wyłączenie awaryjne lub katastrofalne oraz samoczynnie za pomocą automatyki SCO i SCA. IX.16. Zmiany mocy wyłączanych przez automatykę SCO wraz z udziałem poszczególnych operatorów systemów rozdzielczych określa w stopniach operator systemu przesyłowego i przekazuje operatorowi systemu rozdzielczego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IX.17. Koordynację działań w zakresie trybu awaryjnego i sposobu wprowadzania ograniczeń prowadzi operator systemu przesyłowego zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. IX.18. Koordynacja działań sterowniczych w przypadkach wystąpienia zagrożeń ciągłości dostaw spowodowanych stanem zagrożenia KSE, wystąpieniem awarii sieciowej lub awarii w systemie jest przeprowadzana na podstawie procedur ruchowych opracowywanych i uzgadnianych przez operatorów systemów rozdzielczych i operatora systemu przesyłowego. IX.19. W czasie odbudowy systemu elektroenergetycznego zakres działań poszczególnych operatorów systemów rozdzielczych określa zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej operator systemu przesyłowego. - 72 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej IX.20. Operator systemu rozdzielczego w uzgodnieniu z operatorem systemu przesyłowego opracowuje i na bieżąco aktualizuje procedury dyspozytorskie na okres odbudowy zasilania systemu rozdzielczego, którego pracą kieruje. IX.21. Procedury dyspozytorskie na okres odbudowy zasilania systemu rozdzielczego obejmują w szczególności: a) podział kompetencji służb dyspozytorskich, b) wykaz operacji ruchowych wykonywanych w poszczególnych fazach odbudowy zasilania, c) dane techniczne niezbędne do odbudowy zasilania. IX.22. Operator systemu rozdzielczego w uzgodnieniu z operatorem systemu przesyłowego opracowuje i aktualizuje plany likwidacji najbardziej prawdopodobnych awarii sieciowych i awarii w systemie. IX.23. Plan likwidacji najbardziej prawdopodobnych awarii sieciowych i awarii w systemie obejmuje w szczególności: a) podział kompetencji służb dyspozytorskich, b) awaryjne układy pracy sieci rozdzielczej, c) plan nastawień zabezpieczeń i automatyk dla awaryjnych układów pracy sieci, d) wykaz operacji ruchowych wykonywanych w poszczególnych fazach likwidacji awarii, e) tryb i sposób wymiany informacji i poleceń dyspozytorskich. IX.24. Jeżeli awaria sieciowa, awaria w systemie oraz stan zagrożenia KSE lub też przewidziana procedura likwidacji awarii lub stanu zagrożenia KSE stanowi zagrożenie dla podmiotów nie objętych awarią lub stanem zagrożenia, operator systemu rozdzielczego udziela tym podmiotom niezbędnych informacji o zagrożeniu i sposobach przeciwdziałania rozszerzaniu się awarii lub stanu zagrożenia. IX.25. W procesie likwidacji awarii sieciowej, awarii w systemie i stanu zagrożenia KSE dopuszcza się wprowadzenie ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej realizowanych jako wyłączenia awaryjne zgodnie z p. IX.15. IX.26. Operatorzy systemów rozdzielczych oraz operator systemu przesyłowego mogą regulować umowami zagadnienie ustalenia odpowiedzialności i konsekwencji za wywołanie stanu szczególnego w sieci kierowanej przez innego operatora. - 73 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna X. X.1. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej PROCEDURY WPROWADZANIA PRZERW PLANOWYCH I OGRANICZEŃ W DOSTARCZANIU ENERGII ELEKTRYCZNEJ Procedura przygotowania planu ograniczeń w dostawach energii elektrycznej obejmuje: a) wystąpienie operatora systemu rozdzielczego do odbiorców końcowych o mocy zamówionej powyżej 300 kW w terminie do 15 maja każdego roku z wnioskiem o określenie minimalnego poboru mocy i minimalnego dobowego poboru energii elektrycznej w przypadku wprowadzania ograniczeń oraz maksymalnego czasu ograniczenia poboru mocy do poziomu minimalnego, b) przygotowanie przez operatora systemu rozdzielczego w terminie do 30 czerwca każdego roku wstępnego planu ograniczeń w dostawie energii elektrycznej, c) uzgodnienie planu ograniczeń w dostawie energii elektrycznej z operatorem systemu przesyłowego i operatorami systemów rozdzielczych odpowiadającymi za ruch sieci rozdzielczej na sąsiednich obszarach, w terminie do 10 sierpnia każdego roku, d) powiadomienie odbiorców końcowych o przyjętej procedurze wprowadzania ograniczeń wg trybu normalnego w terminie do 3 tygodni od dokonania uzgodnień pomiędzy Prezesem URE a operatorem systemu przesyłowego. X.2. W przypadku zmiany parametrów, o których mowa w p. X.1.a, odbiorcy końcowi o mocy zamówionej powyżej 300 kW są zobowiązani do ich pisemnej aktualizacji u właściwego operatora systemu rozdzielczego, w terminie 7 dni od zaistniałej zmiany. X.3. Powiadomienie odbiorców końcowych o mocy zamówionej powyżej 300 kW o procedurze wprowadzania ograniczeń wg trybu normalnego, o którym mowa w p. X.1.d, obejmuje następujące informacje: a) sposób powiadomienia odbiorcy końcowego o mocy zamówionej powyżej 300 kW o wprowadzaniu ograniczeń, b) właściwy organ dyspozytorski uprawniony do przekazania poleceń, c) wielkości dopuszczalnego poboru mocy w poszczególnych okresach czasu i na poszczególnych stopniach zasilania. X.4. W trybie normalnym ograniczania poboru mocy i energii elektrycznej w ciągu najbliższych 12 godzin i przewidywanych następnych 12 godzin, ograniczenia są wprowadzane przez odbiorców końcowych zgodnie z radiowymi komunikatami operatorów systemów rozdzielczych ogłaszanymi w I Programie Polskiego Radia o godz. 7:55 i 19:55. X.5. Operator systemu rozdzielczego jest zobowiązany do niezwłocznego poinformowania operatora systemu przesyłowego o zakresie wprowadzanych ograniczeń wg trybu awaryjnego zgodnie z ustalonymi przez operatora systemu przesyłowego procedurami informacyjnymi. - 74 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna X.6. Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej O terminach i czasie planowanych przerw w dostarczaniu energii elektrycznej operator systemu rozdzielczego powiadamiania odbiorców, z co najmniej pięciodniowym wyprzedzeniem, w następującej formie: a) ogłoszeń prasowych, komunikatów radiowych, lub telewizyjnych lub inny sposób zwyczajowo przyjęty na danym terenie – odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV, b) indywidualnych zawiadomień pisemnych, telefonicznych lub za pomocą innego środka telekomunikacji – odbiorców zasilanych z sieci o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV. X.7. Dla grup przyłączeniowych II, III i VI dopuszczalny łączny czas trwania w ciągu roku wyłączeń awaryjnych oraz czas trwania jednorazowych przerw określa umowa sprzedaży energii elektrycznej, natomiast dla grup przyłączeniowych IV i V czasy te określa rozporządzenie Ministra Gospodarki, o którym mowa w p. II.3.h. - 75 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej XI. ZASADY DOKONYWANIA POMIARÓW XI.1. Przedmiotem dokonywanych pomiarów jest rejestracja, archiwizowanie i bieżące monitorowanie: a) produkcji energii elektrycznej poszczególnych wytwórców (generatorów), b) poboru energii elektrycznej przez poszczególnych odbiorców, c) pracy poszczególnych wytwórców i odbiorców biorących udział w regulacji. XI.2. Cyklem pomiarowo – rozliczeniowym jest okres nie dłuższy niż: a) dla podmiotów przyłączonych do sieci 110 kV oraz wytwórców i odbiorców uczestniczących w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej zgodnie z załącznikiem nr 6 - jedna godzina zegarowa, b) dla podmiotów przyłączonych do sieci o napięciu niższym od 110 kV i wyższym od 1 kV, za wyjątkiem wytwórców i odbiorców, o których mowa w p. a) - jeden miesiąc w podziale na poziomy napięć i strefy czasowe, c) dla podmiotów przyłączonych do sieci o napięciu poniżej 1 kV, za wyjątkiem wytwórców i odbiorców, o których mowa w p. a) i b) - dwanaście miesięcy. XI.3. Strefy czasowe, o których mowa w p. XI.2, określa przedsiębiorstwo sieciowe na właściwym dla niego obszarze sieci rozdzielczej. XI.4. Obsługę i bieżącą kontrolę podstawowych i rezerwowych układów pomiaroworozliczeniowych zainstalowanych w systemie rozdzielczym zapewniają administratorzy pomiarów. - 76 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej XII. WYMAGANIA ZWIĄZANE Z SYSTEMAMI TELETRANSMISYJNYMI XII.1 Operator systemu rozdzielczego odpowiada za zabezpieczenie infrastruktury telekomunikacyjnej i informatycznej niezbędnej do właściwego prowadzenia ruchu oraz potrzeb związanych z rozliczaniem energii elektrycznej dla obszaru swojego działania. XII.2. Infrastruktura telekomunikacyjna powinna umożliwiać współpracę z operatorami sąsiednich systemów rozdzielczych, operatorem systemu przesyłowego oraz odbiorcami końcowymi zaliczonymi do II grupy przyłączeniowej. XII.3. W zakresach, gdzie wymagane jest dostosowanie infrastruktury do potrzeb wymienionych w p. XII.1 zainteresowane strony wzajemnie uzgadniają między sobą zakres i szczegółowe wymagania, wraz z określeniem sposobów sfinansowania niezbędnych działań. XII.4. Operator systemu rozdzielczego określa wymagania związane z układami pomiarowo-rozliczeniowymi, w tym z układami transmisji danych, niezbędnymi do realizacji umów przesyłowych odbiorców końcowych posiadających prawo do korzystania z usług przesyłowych i zamierzających skorzystać z tego prawa. Zgodnie z § 24 rozporządzenia, o którym mowa w p. II.3.h istnienie określonych układów pomiarowo-rozliczeniowych jest jednym z warunków zawarcia umowy przesyłowej z operatorem systemu rozdzielczego. XII.5. W przypadku nowych odbiorców końcowych przyłączanych do sieci rozdzielczej wymagania związane z układami pomiarowo-rozliczeniowymi, w tym z układami transmisji danych są określone w warunkach przyłączenia, zaś ich realizacja jest uregulowana w umowie o przyłączenie do sieci. - 77 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej XIII.SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI Na potrzeby niniejszej Instrukcji przyjęto następujące oznaczenia skrótów i definicje stosowanych pojęć. XIII.1. OZNACZENIA SKRÓTÓW ARNE Automatyczna regulacja napięcia elektrowni BTHD Bilans techniczno-handlowy dobowy BTHM Bilans techniczno-handlowy miesięczny BTHR Bilans techniczno-handlowy roczny JWCD Jednostka wytwórcza centralnie dysponowana KSE Krajowy system elektroenergetyczny nN Niskie napięcie PKD Plan koordynacyjny dobowy PKM Plan koordynacyjny miesięczny PKR Plan koordynacyjny roczny PWS Punkt wyjścia z sieci PZS Punkt zasilania sieci SCA Odciążanie za pomocą sterowania częstotliwością akustyczną SCO Samoczynne częstotliwościowe odciążanie SN Średnie napięcie UCTE Unia Koordynacji Przesyłu Energii Elektrycznej URE Urząd Regulacji Energetyki WPKD Wstępny plan koordynacyjny dobowy - 78 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej XIII.2. POJĘCIA I DEFINICJE ZACZERPNIĘTE Z AKTÓW PRAWNYCH Awaria w systemie Zdarzenie ruchowe, w wyniku którego następuje wyłączenie z ruchu synchronicznego części KSE, która produkuje lub pobiera z sieci energię elektryczną w ilości co najmniej 5 % całkowitej bieżącej produkcji. Grafik obciążeń Zbiór danych określających wielkość poboru lub wprowadzenia energii elektrycznej dla zbioru miejsc dostarczania, dla których sporządza się ten zbiór danych, w poszczególnych godzinach. Grupy przyłączeniowe Grupy podmiotów przyłączanych do sieci w podziale na: a) grupa I – podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci przesyłowej, b) grupa II – podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej, o napięciu znamionowym 110 kV, oraz podmioty przyłączane do sieci rozdzielczej, które wymagają dostaw energii elektrycznej o parametrach innych niż standardowe, albo podmioty posiadające własne jednostki wytwórcze współpracujące z siecią, c) grupa III – podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV, lecz niższym niż 110 kV, d) grupa IV – podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej większej od 40 kW lub prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego w torze prądowym większym od 63 A, e) grupa V – podmioty przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV oraz mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW i prądzie znamionowym zabezpieczenia przedlicznikowego nie większym niż 63 A, f) grupa VI – podmioty przyłączane do sieci poprzez tymczasowe przyłącze, które będzie zgodnie z umową zastąpione przyłączem docelowym, lub podmioty przyłączone do sieci na czas określony, lecz nie dłuższy niż 1 rok. Jednostka wytwórcza Wyodrębniony zespół urządzeń należących do przedsiębiorstwa energetycznego, służący do wytwarzania energii elektrycznej i opisany poprzez dane techniczne i handlowe. Miejsce dostarczania Punkt w sieci, do którego przedsiębiorstwo energetyczne zobowiązane jest dostarczać energię elektryczną, określony w umowie o przyłączenie, w umowie przesyłowej albo w umowie sprzedaży energii elektrycznej. - 79 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Miejsce przyłączenia Punkt w sieci, w którym przyłącze łączy się z siecią. Moc przyłączeniowa Moc czynna planowana do pobierania lub wprowadzania do sieci, określona w umowie o przyłączenie, jako wartość maksymalna ze średnich wartości tej mocy w okresie 15 minut służąca do zaprojektowania przyłącza. Moc umowna Moc czynna pobierana lub wprowadzana do sieci, określona w umowie przesyłowej lub w umowie sprzedaży energii elektrycznej, jako maksymalna ze średnich wartości tej mocy w okresie 15 minut lub w przypadku, gdy urządzenia pomiarowe na to pozwalają – w okresie 1 godziny. Nielegalny pobór energii elektrycznej Pobieranie energii elektrycznej bez zawarcia z przedsiębiorstwem lub niezgodnie z umową. Odbiorca Każdy, kto otrzymuje lub pobiera energię elektryczną na podstawie umowy z przedsiębiorstwem energetycznym. Odbiorca końcowy Odbiorca, który całość kupowanej energii elektrycznej zużywa na potrzeby własne. Oferta bilansująca Oferta produkcyjno-cenowa, zwiększenia części przyrostowej lub zmniejszenia części redukcyjnej – produkcji lub poboru energii, dla zbioru miejsc dostarczania, dla których sporządza się grafiki obciążeń, składana operatorowi systemu przesyłowego, zawierająca dane techniczne i handlowe. Operator systemu przesyłowego Przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej na obszarze całego kraju, za pomocą sieci przesyłowej. Operator systemu rozdzielczego Przedsiębiorstwo energetyczne posiadające koncesję na przesyłanie i dystrybucję energii elektrycznej na określonym w koncesji obszarze kraju, za pomocą sieci rozdzielczej. Przyłącze Odcinek sieci służący do połączenia instalacji lub sieci jednego podmiotu z siecią. Rezerwa mocy Zdolność jednostek wytwórczych do podjęcia wytwarzania i dostarczania energii elektrycznej do sieci, nie wykorzystywana w danym okresie. Rynek bilansujący Część rynku konkurencyjnego, o którym mowa w art. 49 ustawy Prawo energetyczne, na którym dokonywane są przez operatora systemu przesyłowego rozliczenia usług, zapewniające stałe równoważenie bilansu energii elektrycznej w KSE, ciągłość, niezawodność i jakość dostaw energii elektrycznej, realizowane na podstawie zgłoszonych umów sprzedaży energii elektrycznej i ofert bilansujących na każdą godzinę doby. Sieć przesyłowa Sieć służąca do przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej o napięciu wyższym niż 110 kV. Sieć rozdzielcza Sieć służąca do przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej o napięciu nie wyższym niż 110 kV. umowy - 80 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej System elektroenergetyczny Sieci wraz z przyłączonymi do nich instalacjami do wytwarzania lub pobierania energii elektrycznej, współpracujące na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zdolne do trwałego utrzymywania określonych parametrów niezawodnościowych i jakościowych dostaw energii elektrycznej oraz spełniania warunków obowiązujących we współpracy z innymi połączonymi systemami. Układ pomiaroworozliczeniowy Liczniki i inne urządzenia pomiarowe lub rozliczeniowopomiarowe, a także układy połączeń między nimi, służące bezpośrednio lub pośrednio do pomiarów i rozliczeń. XIII.3. DODATKOWE POJĘCIA I DEFINICJE Administrator pomiarów Jednostka organizacyjna lub podmiot odpowiedzialny za obsługę i kontrolę układów pomiarowo-rozliczeniowych. Automatyczny układ regulacji napięcia elektrowni (ARNE) Układ automatycznej regulacji napięcia i mocy biernej w węźle wytwórczym. Awaria sieciowa Zdarzenie ruchowe, w wyniku którego następuje wyłączenie z ruchu synchronicznego części KSE, która produkuje lub pobiera z sieci energię elektryczną w ilości nie większej niż 5 % całkowitej bieżącej produkcji. Generacja wymuszona Wytwarzanie energii elektrycznej wymuszone jakością i niezawodnością pracy KSE, dotyczy jednostek wytwórczych, w których generacja jest wymuszona technicznymi ograniczeniami działania systemu elektroenergetycznego lub koniecznością zapewnienia odpowiedniej jego niezawodności. Generacja zdeterminowana Wytwarzanie energii elektrycznej w źródłach niekonwencjonalnych i odnawialnych oraz wytwarzanie energii elektrycznej w skojarzeniu z wytwarzaniem ciepła, objęte obowiązkiem zakupu zgodnie z rozporządzeniem Ministra Gospodarki, lub też wytwarzanie energii elektrycznej objętej długoterminowymi umowami sprzedaży energii elektrycznej. Grafik handlowy Dane handlowe określające planowaną realizację umowy sprzedaży energii elektrycznej w poszczególnych godzinach. Jednostka grafikowa Podstawowy obiekt rynku bilansującego zdefiniowany przez zbiór miejsc dostarczania rynku bilansującego, dla których są wyznaczane łącznie, na potrzeby rynku bilansującego następujące dane handlowe: a) pozycja kontraktowa, b) ilość dostarczonej energii elektrycznej, c) odchylenia od pozycji kontraktowej, d) należność za odchylenia od pozycji kontraktowej. - 81 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Jednostki wytwórcze centralnie dysponowane (JWCD) Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Jednostki wytwórcze dysponowane przez operatora systemu przesyłowego. Zgodnie z Instrukcją ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej JWCD są: a) wszystkie jednostki wytwórcze przyłączone do sieci przesyłowej, b) jednostki wytwórcze kondensacyjne przyłączone do sieci rozdzielczej o mocach osiągalnych większych od 100 MW, c) inne jednostki wytwórcze niż podane w p. a) i b), przyłączone do sieci rozdzielczej, na podstawie oddzielnych umów zawieranych z właściwym operatorem systemu rozdzielczego i operatorem systemu przesyłowego. Koordynowanie ruchu sieci 110 kV Koordynowanie ruchu sieci 110 kV przez operatora systemu przesyłowego polega na: a) zatwierdzaniu planów i nadzorowaniu pracy określonych jednostek wytwórczych, z uwzględnieniem procesów rynkowych zawierania umów sprzedaży energii elektrycznej, b) zatwierdzaniu planów i nadzorowaniu pracy określonych elementów sieci 110 kV, c) wyrażaniu zgody dla operatorów systemów rozdzielczych na wykonywanie czynności regulacyjnych, sterowniczych oraz operacji łączeniowych na określonych urządzeniach wytwórczych i sieciowych przez personel ruchowy podległych mu szczebli, niezależnie od posiadania praw własnościowych do tych urządzeń. Krajowy system elektroenergetyczny (KSE) System elektroenergetyczny na terenie kraju. Miejsce dostarczania rynku bilansującego Umowny punkt w sieci objętej obszarem działania rynku bilansującego, w którym następuje rozliczanie przepływu energii elektrycznej pomiędzy jednostkami grafikowymi a tą siecią. Moc dyspozycyjna Jest to moc osiągalna pomniejszona o ubytki na remonty planowe, ubytki okresowe, eksploatacyjne i losowe. Moc osiągalna Potwierdzona testami największa moc trwała jednostki wytwórczej lub wytwórcy, przy znamionowych warunkach pracy, utrzymywana: a) przez wytwórcę cieplnego w sposób ciągły przez przynajmniej 15 godzin, b) przez wytwórcę wodnego przepływowego w sposób ciągły przez przynajmniej 5 godzin, , c) przez wytwórcę szczytowo-pompowego w sposób ciągły przez okres zależny od pojemności zbiornika górnego. - 82 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Moc zamówiona Moc przywołana w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.d odpowiadająca mocy umownej. Nadzorowanie pracy jednostek wytwórczych oraz sieci rozdzielczych Nadzorowanie pracy jednostek wytwórczych oraz nadzorowanie pracy sieci rozdzielczej koordynowanej polega na ciągłym obserwowaniu stanu pracy tych jednostek wytwórczych oraz na ciągłym obserwowaniu stanu pracy sieci rozdzielczej koordynowanej z wykorzystaniem systemów czasu rzeczywistego. Obszar regulacyjny Sieć elektroenergetyczna wraz z przyłączonymi do niej urządzeniami do wytwarzania lub pobierania energii elektrycznej, współpracujące na zasadach określonych w odrębnych przepisach, zdolne do trwałego utrzymywania określonych parametrów niezawodnościowych i jakościowych dostaw energii elektrycznej oraz spełniania warunków obowiązujących we współpracy z innymi połączonymi systemami elektroenergetycznymi. Ograniczenia sieciowe Maksymalne dopuszczalne lub minimalnie niezbędne wytwarzanie mocy w danym węźle, lub w danym obszarze, lub maksymalny dopuszczalny przesył mocy przez dany przekrój sieciowy, w tym dla wymiany międzysystemowej, z uwzględnieniem bieżących warunków eksploatacji KSE. Operacja ruchowa Jakakolwiek programowa zmiana: a) stanu pracy urządzenia, b) układu połączeń, c) nastaw regulacyjnych, d) nastaw sterowniczych. Operacje łączeniowe Operacje łączeniowe obejmują w szczególności: a) załączenie lub wyłączenie: linii, transformatora, dławika, baterii kondensatorów, b) przełączenie urządzeń na systemach szyn zbiorczych w rozdzielni, c) przełączenie zasilania potrzeb własnych wytwórczej z podstawowego na rezerwowe, jednostki d) załączenie lub wyłączenie hydrogeneratorów do/z pracy kompensacyjnej. Operator handlowy Podmiot, który jest dysponentem jednostek grafikowych przedsiębiorstwa obrotu. Operator handlowy dysponuje energią elektryczną wprowadzaną lub odbieraną poprzez jednostki grafikowe. Operator handlowy jest odpowiedzialny za tworzenie handlowych grafików pracy jednostek grafikowych przedsiębiorstwa obrotu i przekazywanie ich do odpowiedniego operatora. - 83 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Operator handlowotechniczny Podmiot, odpowiedzialny za dysponowanie jednostką grafikową uczestnika rynka bilansującego w zakresie handlowym i technicznym. Dysponuje na zasadzie wyłączności zdolnościami wytwórczymi lub zdolnościami przyłączeniowymi jednostek grafikowych, dysponuje również energią elektryczną dostarczaną lub odbieraną poprzez jednostki grafikowe (bez prawa wyłączności), przekazuje zbilansowane handlowo-techniczne grafiki pracy jednostek grafikowych do operatora systemu przesyłowego lub właściwego operatora systemu rozdzielczego oraz uczestniczy w procesie rozliczeń. Programy łączeniowe Procedury i czynności związane z operacjami łączeniowymi, próbami napięciowymi, tworzeniem układów przejściowych oraz włączeniami do systemu elektroenergetycznego nowych obiektów, a także po dłuższym postoju związanym z modernizacją lub przebudową. Przedsiębiorstwo obrotu Przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą polegającą na handlu energią elektryczną, niezależnie od innych rodzajów prowadzonych działalności. Przedsiębiorstwo sieciowe Przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie przesyłania i dystrybucji energii elektrycznej. Regulacyjne usługi systemowe Usługi świadczone przez podmioty na rzecz operatora systemu przesyłowego, umożliwiające operatorowi systemu przesyłowego świadczenie usług systemowych, niezbędne do prawidłowego funkcjonowania KSE, zapewniające zachowanie określonych wartości parametrów niezawodnościowych i jakościowych dostaw energii elektrycznej. Ruch próbny Nieprzerwana praca urządzeń, instalacji lub sieci, przez okres co najmniej 72 godzin, z parametrami pracy określonymi przez operatora systemu rozdzielczego. Samoczynne częstotliwościowe odciążanie (SCO) Samoczynne wyłączanie odbiorców w przypadku obniżenia się częstotliwości do określonej wielkości, spowodowanego deficytem mocy w systemie elektroenergetycznym. Sieć rozdzielcza koordynowana Część sieci rozdzielczej 110 kV tworząca wraz z siecią przesyłową sieć zamkniętą, pomniejszona o sekcje 110 kV zredukowane do PWS zgodnie z zasadami określonymi Regulaminie generacji wymuszonej, stanowiącym część szczegółową nr 3 do Instrukcji ruchu i eksploatacji sieci przesyłowej. Sieć zamknięta Sieć o napięciu 400, 220 i 110 kV, w której istnieje trwała możliwość dostawy energii elektrycznej do każdego węzła sieciowego co najmniej dwoma niezależnymi drogami zasilania. - 84 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej Stan szczególny Stan lub sytuacja w systemie elektroenergetycznym wynikająca z awarii sieciowej, awarii w systemie, stanu zagrożenia KSE lub zaniechania działań, lub działań podjętych przez operatorów lub podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej. Stan zagrożenia KSE Warunki pracy, w których istnieje niebezpieczeństwo wystąpienia: niestabilności systemu, podziału sieci przesyłowej lub ograniczenia dostaw energii elektrycznej do odbiorców. Szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania Przez szkodliwe wpływy atmosferyczne i niszczące działania czynników występujących podczas użytkowania elementów sieci rozdzielczej rozumie się czynniki wpływające negatywnie na stan techniczny urządzeń i obiektów. Do czynników tych zalicza się w szczególności szkody górnicze oraz zanieczyszczenie środowiska powodujące wzmożoną korozję. Średnie napięcie (SN) Napięcie wyższe od 1 kV i niższe od 110 kV. UCTE Unia Koordynacji Przesyłu Energii Elektrycznej, zrzeszająca operatorów systemów Europy zachodniej i środkowej, których systemy przesyłowe współpracują synchronicznie. Transakcja sprzedaży energii elektrycznej Umowa sprzedaży energii elektrycznej obejmująca okres dostaw energii krótszy lub równy jednej dobie z ustaloną ilością energii elektrycznej na każdy podstawowy okres handlowy wynoszący jedną godzinę. Stosunek znamionowego prądu bezpiecznego przyrządu do Współczynnik bezpieczeństwa przyrządu znamionowego prądu pierwotnego. Przy czym znamionowy prąd bezpieczny przyrządu określa się jako wartość skuteczną (FS) minimalnego prądu pierwotnego, przy którym błąd całkowity przekładnika prądowego do pomiarów jest równy lub większy niż 10 % przy obciążeniu znamionowy. Wymiana międzysystemowa Wymiana mocy i energii elektrycznej pomiędzy KSE i innymi systemami elektroenergetycznymi. Wytwórca Przedsiębiorstwo energetyczne prowadzące działalność gospodarczą w zakresie wytwarzania energii elektrycznej. Zdarzenie ruchowe Jakakolwiek zmiana: a) stanu pracy urządzenia, instalacji lub sieci, b) układu połączeń, c) nastaw regulacyjnych, d) nastaw sterowniczych. - 85 - Załącznik nr 1 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej WYKAZ JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH ORAZ ELEMENTÓW SIECI ROZDZIELCZEJ KOORDYNOWANYCH PRZEZ OPERATORA SYSTEMU PRZESYŁOWEGO Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 1 do IRiESR 1. Wykaz jednostek wytwórczych oraz elementów sieci rozdzielczej koordynowanych przez Operatora Systemu Przesyłowego ( wykaz zostanie udostępniony po uzgodnieniu z Operatorem Systemu Przesyłowego ) 2. Sposób pracy punktów gwiazdowych transformatorów 110/SN kV l.p. stacja 1 Bytów 2 Czarne 3 Człuchów 4 Darżyno 5 6 7 Dębnica Kaszubska Gałąźnia Mała Gwieździn 8 Lębork Krzywoustego 9 Lębork Nowy Świat 10 Miastko 11 12 13 Obłęże Ostrowite Pieńkowo 14 Słupsk Grunwaldzka 15 Sławno 16 Słupsk Hubalczyków 17 Słupsk Poznańska 18 Słupsk Szczecińska 19 Ustka 20 Wicko 21 Żydowo transformator sposób pracy punktu gwiazdowego numer moc [MVA] 1 16 U I 2 16 1 10 I I 2 6,3 1 16 U I 2 16 1 10 U 2 10 I 1 6,3 I 1 6,3 U 1 10 U 1 16 I U 2 16 1 16 I I 2 16 1 16 I I 2 16 1 6,3 I 1 6,3 I 1 10 I 1 16 U I 2 16 1 16 U I 2 16 1 16 I I 2 16 1 25 U I 2 25 1 16 I I 2 16 1 10 U I 2 16 1 16 U I 2 10 TB1 68 U TB2 75 U I TB3 68 I GPZ 6,3 U – punkt zerowy transformatora uziemiony I – punkt zerowy transformatora izolowany -2- Załącznik nr 2 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej WZÓR KARTY AKTUALIZACJI Karta aktualizacji nr ...................... 1. Data wejścia w życie aktualizacji : .......................................................................................... 2. Imię i nazwisko osoby przeprowadzającej aktualizację: ......................................................... 3. Przyczyna aktualizacji: ............................................................................................................ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 4. Numery punktów podlegających aktualizacji: ........................................................................ ................................................................................................................................................. ................................................................................................................................................. 5. Nowe brzmienie punktów Instrukcji: Nr punktu Aktualna treść ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... ................. .................................................................................................................................... 6. Podpis osoby zatwierdzającej kartę aktualizacji w imieniu operatora systemu rozdzielczego: ........................................................................... Załącznik nr 3 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej WZORY WNIOSKÓW O OKREŚLENIE WARUNKÓW PRZYŁĄCZENIA Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. Rejon Dystrybucji Słupsk ul. Przemysłowa 114 76-200 Słupsk .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń elektrycznych o mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW 1. Wniosek dotyczy (zaznaczyć jedno lub kilka pól): obiektu, który nie jest przyłączony 2. obiektu przyłączonego zmiany wielkości mocy przyłączeniowej rozdziału instalacji wewnętrznej przebudowy kolizji z siecią energetyczną Rodzaj obiektu: gospodarstwo domowe zakład usługowy mieszkanie w domu wielorodzinnym dom letniskowy dom jednorodzinny gospodarstwo rolne obiekt handlowy plac budowy zakład produkcyjny lub rzemieślniczy (podać rodzaj prowadzonej działalności): inny: ................................................................... ............................................................................ ............................................................................ 3. Adres obiektu: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Tytuł prawny do obiektu: własność 5. użytkowanie wieczyste najem dzierżawa brak tytułu prawnego Zapotrzebowanie na moc: Moc zainstalowana ......................... kW W tym oświetlenie i odb. 1 - faz. .................. kW, odbiorników 3 - fazowych .................. kW, ogrzewanie .................. kW Największy odbiornik (moc, nazwa) .................. kW, ............................................................................................................ Moc przyłączeniowa ...................... kW 6. Proponowany układ pomiarowy: 1 - fazowy 3 - fazowy dwustrefowy 7. Przewidywane roczne zużycie: ......................... kWh 8. Przewidywany pobór: całoroczny sezonowy (od ........................ do ........................) -2- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 9. Załącznik nr 3 do IRiESR Przewidywany termin przyłączenia: ........................................ 10. Urządzenia generujące zakłócenia (tyrystorowe itp.): moc ...................... kW (podać rodzaj i charakter urządzeń zakłócających): ......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 11. Przewidywane do zainstalowania własne źródła energii (podać typ i moc): ........................................................................................................................................................................................... 12. Szczegółowe wymagania dotyczące parametrów energii: Standardowe określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000 r. (Dz. U. Nr 85 poz. 957) Niestandardowe niezawodność zasilania ........................................................................................................................................... dopuszczalna zawartość wyższych harmonicznych ................................................................................................. dopuszczalna asymetria napięć ................................................................................................................................ dopuszczalne odchylenie i wahania napięcia ........................................................................................................... 13. Inne uwagi wnioskodawcy: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 14. Odpowiedź na niniejszy wniosek: proszę przesłać pocztą odbiorę osobiście Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny (plan zabudowy w przypadku obiektów nowych i modernizowanych) - szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci - w pozostałych przypadkach - schemat zasilania (w przypadku obiektów istniejących) - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (**) ................................................................... (podpis wnioskodawcy) Zaznaczyć kwadraty przy wybranych parametrach / danych (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. Rejon Energetyczny Słupsk w Banku PEKAO S.A. Oddział w Słupsku nr 58 1240 3770 1111 0000 4068 0385 z dopiskiem „przedpłata za określenie warunków przyłączenia”. -3- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. Rejon Dystrybucji Człuchów ul. Koszalińska 6 77-300 Człuchów .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń elektrycznych o mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW 1. Wniosek dotyczy (zaznaczyć jedno lub kilka pól): obiektu, który nie jest przyłączony 2. obiektu przyłączonego zmiany wielkości mocy przyłączeniowej rozdziału instalacji wewnętrznej przebudowy kolizji z siecią energetyczną Rodzaj obiektu: gospodarstwo domowe zakład usługowy mieszkanie w domu wielorodzinnym dom letniskowy dom jednorodzinny gospodarstwo rolne obiekt handlowy plac budowy zakład produkcyjny lub rzemieślniczy (podać rodzaj prowadzonej działalności): inny: ................................................................... ............................................................................ ............................................................................ 3. Adres obiektu: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Tytuł prawny do obiektu: własność 5. użytkowanie wieczyste najem dzierżawa brak tytułu prawnego Zapotrzebowanie na moc: Moc zainstalowana ......................... kW W tym oświetlenie i odb. 1 - faz. .................. kW, odbiorników 3 - fazowych .................. kW, ogrzewanie .................. kW Największy odbiornik (moc, nazwa) .................. kW, ............................................................................................................ Moc przyłączeniowa ...................... kW 6. Proponowany układ pomiarowy: 1 - fazowy 3 - fazowy dwustrefowy 7. Przewidywane roczne zużycie: ......................... kWh 8. Przewidywany pobór: całoroczny sezonowy (od ........................ do ........................) -4- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 9. Załącznik nr 3 do IRiESR Przewidywany termin przyłączenia: ........................................ 10. Urządzenia generujące zakłócenia (tyrystorowe itp.): moc ...................... kW (podać rodzaj i charakter urządzeń zakłócających): ......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 11. Przewidywane do zainstalowania własne źródła energii (podać typ i moc): ........................................................................................................................................................................................... 12. Szczegółowe wymagania dotyczące parametrów energii: Standardowe określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000 r. (Dz. U. Nr 85 poz. 957) Niestandardowe niezawodność zasilania ........................................................................................................................................... dopuszczalna zawartość wyższych harmonicznych ................................................................................................. dopuszczalna asymetria napięć ................................................................................................................................ dopuszczalne odchylenie i wahania napięcia ........................................................................................................... 13. Inne uwagi wnioskodawcy: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 14. Odpowiedź na niniejszy wniosek: proszę przesłać pocztą odbiorę osobiście Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny (plan zabudowy w przypadku obiektów nowych i modernizowanych) - szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci - w pozostałych przypadkach - schemat zasilania (w przypadku obiektów istniejących) - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (**) ................................................................... (podpis wnioskodawcy) Zaznaczyć kwadraty przy wybranych parametrach / danych (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. Rejon Energetyczny Człuchów w Banku PEKAO S.A. Oddział w Człuchowie nr 81 1240 3796 1111 0000 3074 0806 z dopiskiem „przedpłata za określenie warunków przyłączenia”. -5- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. Rejon Dystrybucji Lębork ul. Krzywoustego 34a 84-300 Lębork .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń elektrycznych o mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW 1. Wniosek dotyczy (zaznaczyć jedno lub kilka pól): obiektu, który nie jest przyłączony 2. obiektu przyłączonego zmiany wielkości mocy przyłączeniowej rozdziału instalacji wewnętrznej przebudowy kolizji z siecią energetyczną Rodzaj obiektu: gospodarstwo domowe zakład usługowy mieszkanie w domu wielorodzinnym dom letniskowy dom jednorodzinny gospodarstwo rolne obiekt handlowy plac budowy zakład produkcyjny lub rzemieślniczy (podać rodzaj prowadzonej działalności): inny: ................................................................... ............................................................................ ............................................................................ 3. Adres obiektu: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Tytuł prawny do obiektu: własność 5. użytkowanie wieczyste najem dzierżawa brak tytułu prawnego Zapotrzebowanie na moc: Moc zainstalowana ......................... kW W tym oświetlenie i odb. 1 - faz. .................. kW, odbiorników 3 - fazowych .................. kW, ogrzewanie .................. kW Największy odbiornik (moc, nazwa) .................. kW, ............................................................................................................ Moc przyłączeniowa ...................... kW 6. Proponowany układ pomiarowy: 1 - fazowy 3 - fazowy dwustrefowy 7. Przewidywane roczne zużycie: ......................... kWh 8. Przewidywany pobór: całoroczny sezonowy (od ........................ do ........................) -6- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 9. Załącznik nr 3 do IRiESR Przewidywany termin przyłączenia: ........................................ 10. Urządzenia generujące zakłócenia (tyrystorowe itp.): moc ...................... kW (podać rodzaj i charakter urządzeń zakłócających): ......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 11. Przewidywane do zainstalowania własne źródła energii (podać typ i moc): ........................................................................................................................................................................................... 12. Szczegółowe wymagania dotyczące parametrów energii: Standardowe określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000 r. (Dz. U. Nr 85 poz. 957) Niestandardowe niezawodność zasilania ........................................................................................................................................... dopuszczalna zawartość wyższych harmonicznych ................................................................................................. dopuszczalna asymetria napięć ................................................................................................................................ dopuszczalne odchylenie i wahania napięcia ........................................................................................................... 13. Inne uwagi wnioskodawcy: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 14. Odpowiedź na niniejszy wniosek: proszę przesłać pocztą odbiorę osobiście Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny (plan zabudowy w przypadku obiektów nowych i modernizowanych) - szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci - w pozostałych przypadkach - schemat zasilania (w przypadku obiektów istniejących) - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (**) ................................................................... (podpis wnioskodawcy) Zaznaczyć kwadraty przy wybranych parametrach / danych (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. Rejon Energetyczny Lębork w Banku PEKAO S.A. Oddział w Lęborku nr 20 1240 3800 1111 0000 4460 8194 z dopiskiem „przedpłata za określenie warunków przyłączenia”. -7- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. Rejon Dystrybucji Bytów ul. Mickiewicza 9 77-100 Bytów .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń elektrycznych o mocy przyłączeniowej nie większej niż 40 kW 1. Wniosek dotyczy (zaznaczyć jedno lub kilka pól): obiektu, który nie jest przyłączony 2. obiektu przyłączonego zmiany wielkości mocy przyłączeniowej rozdziału instalacji wewnętrznej przebudowy kolizji z siecią energetyczną Rodzaj obiektu: gospodarstwo domowe zakład usługowy mieszkanie w domu wielorodzinnym dom letniskowy dom jednorodzinny gospodarstwo rolne obiekt handlowy plac budowy zakład produkcyjny lub rzemieślniczy (podać rodzaj prowadzonej działalności): inny: ................................................................... ............................................................................ ............................................................................ 3. Adres obiektu: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Tytuł prawny do obiektu: własność 5. użytkowanie wieczyste najem dzierżawa brak tytułu prawnego Zapotrzebowanie na moc: Moc zainstalowana ......................... kW W tym oświetlenie i odb. 1 - faz. .................. kW, odbiorników 3 - fazowych .................. kW, ogrzewanie .................. kW Największy odbiornik (moc, nazwa) .................. kW, ............................................................................................................ Moc przyłączeniowa ...................... kW 6. Proponowany układ pomiarowy: 1 - fazowy 3 - fazowy dwustrefowy 7. Przewidywane roczne zużycie: ......................... kWh 8. Przewidywany pobór: całoroczny sezonowy (od ........................ do ........................) -8- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 9. Załącznik nr 3 do IRiESR Przewidywany termin przyłączenia: ........................................ 10. Urządzenia generujące zakłócenia (tyrystorowe itp.): moc ...................... kW (podać rodzaj i charakter urządzeń zakłócających): ......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 11. Przewidywane do zainstalowania własne źródła energii (podać typ i moc): ........................................................................................................................................................................................... 12. Szczegółowe wymagania dotyczące parametrów energii: Standardowe określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000 r. (Dz. U. Nr 85 poz. 957) Niestandardowe niezawodność zasilania ........................................................................................................................................... dopuszczalna zawartość wyższych harmonicznych ................................................................................................. dopuszczalna asymetria napięć ................................................................................................................................ dopuszczalne odchylenie i wahania napięcia ........................................................................................................... 13. Inne uwagi wnioskodawcy: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 14. Odpowiedź na niniejszy wniosek: proszę przesłać pocztą odbiorę osobiście Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny (plan zabudowy w przypadku obiektów nowych i modernizowanych) - szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci - w pozostałych przypadkach - schemat zasilania (w przypadku obiektów istniejących) - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (**) ................................................................... (podpis wnioskodawcy) Zaznaczyć kwadraty przy wybranych parametrach / danych (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. Rejon Energetyczny Bytów w Banku PEKAO S.A. Oddział w Bytowie nr 52 1240 3783 1111 0000 4080 8503 z dopiskiem „przedpłata za określenie warunków przyłączenia”. -9- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. ul. Przemysłowa 114 76-200 Słupsk .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń elektrycznych o mocy przyłączeniowej powyżej 40 kW 1. Wniosek dotyczy (zaznaczyć jedno lub kilka pól): obiektu, który nie jest przyłączony 2. obiektu przyłączonego zmiany wielkości mocy przyłączeniowej rozdziału instalacji wewnętrznej przebudowy kolizji z siecią energetyczną Rodzaj obiektu: gospodarstwo domowe zakład usługowy mieszkanie w domu wielorodzinnym dom letniskowy dom jednorodzinny gospodarstwo rolne obiekt handlowy plac budowy zakład produkcyjny lub rzemieślniczy (podać rodzaj prowadzonej działalności): inny: ................................................................... ............................................................................ ............................................................................ 3. Adres obiektu: ............................................................................................................................................................ ............................................................................................................................................................ 4. Tytuł prawny do obiektu: własność 5. użytkowanie wieczyste najem dzierżawa brak tytułu prawnego Dane techniczne: Dane Jedn. Moc przyłączeniowa obiektu kW Moc przyłączeniowa jednego mieszkania (punktu pomiarowego) kW Ilość mieszkań (punktów pomiarowych) szt. Moc największego silnika lub innego odbiornika kW Przewidywane roczne zużycie energii istniejące docelowo MWh - 10 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 6. Proponowany układ pomiarowy: pomiar po stronie 0,4 kV 7. Załącznik nr 3 do IRiESR pomiar po stronie 15 kV Minimalna moc wymagana dla zapewnienia bezpieczeństwa ludzi i mienia, w przypadku wprowadzenia ograniczeń w dostarczaniu i poborze energii elektrycznej: ......................... kW (dotyczy odbiorców powyżej 300 kW) 8. Przewidywany termin przyłączenia: ........................................ 9. Urządzenia generujące zakłócenia (tyrystorowe itp.): moc ...................... kW (podać rodzaj i charakter urządzeń zakłócających): ......................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... 10. Przewidywane do zainstalowania własne źródła energii (podać typ i moc): ........................................................................................................................................................................................... 11. Szczegółowe wymagania dotyczące parametrów energii: Standardowe określone w Rozporządzeniu Ministra Gospodarki z dnia 25.09.2000 r. (Dz. U. Nr 85 poz. 957) Niestandardowe niezawodność zasilania ........................................................................................................................................... dopuszczalna zawartość wyższych harmonicznych ................................................................................................. dopuszczalna asymetria napięć ................................................................................................................................ dopuszczalne odchylenie i wahania napięcia ........................................................................................................... 12. Inne uwagi wnioskodawcy: ........................................................................................................................................................................................... ........................................................................................................................................................................................... Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny (plan zabudowy w przypadku obiektów nowych i modernizowanych) - szkic sytuacyjny określający usytuowanie obiektu względem istniejącej sieci - w pozostałych przypadkach - schemat zasilania (w przypadku obiektów istniejących) - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne, lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (**) ................................................................... (podpis wnioskodawcy) Zaznaczyć kwadraty przy wybranych parametrach / danych (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A.: - Rejon Energetyczny Słupsk w Banku PEKAO S.A. Oddział w Słupsku nr 58 1240 3770 1111 0000 4068 0385 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Słupsk, - Rejon Energetyczny Człuchów w Banku PEKAO S.A. Oddział w Człuchowie nr 81 1240 3796 1111 0000 3074 0806 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Człuchów, - Rejon Energetyczny Lębork w Banku PEKAO S.A. Oddział w Lęborku nr 20 1240 3800 1111 0000 4460 8194 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Lębork, - Rejon Energetyczny Bytów w Banku PEKAO S.A. Oddział w Bytowie nr 52 1240 3783 1111 0000 4080 8503 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Bytów z dopiskiem „przedpłata za określenie warunków przyłączenia”. - 11 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR ..................................., dn. ............................. .......................................................... .......................................................... S.A. ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK S.A. ul. Przemysłowa 114 76-200 Słupsk .......................................................... (nazwa i adres wnioskodawcy) NIP (*) ............................................... tel. .................................................... WNIOSEK O określenie warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej Zakładu Energetycznego Słupsk S.A. urządzeń wytwarzających energię elektryczną 1. Dotyczy: obiektu, który nie jest przyłączony; obiektu przyłączonego (**). 2. Obiekt: (nazwa) - ............................................................................................................................................ (adres) - ............................................................................................................................................ (rodzaj: elektrownia wiatrowa, elektrownia wodna, inna) - ............................................................... 3. Tytuł prawny do obiektu: .................................................................................................................................. 4. Dane techniczne: Dane Jedn. Moc znamionowa jednostek wytwórczych (sumaryczna) kVA Moc osiągalna (sumaryczna) kW Przewidywana roczna produkcja energii Ilość jednostek wytwórczych Obecnie przyłączanych Docelowo w roku ................. MWh szt. ..................................... ..................................... Moc znamionowa poszczególnych jednostek wytwórczych kVA ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... Napięcie znamionowe poszczególnych jednostek wytwórczych kV ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... Współczynnik mocy poszczególnych jednostek wytwórczych cos φ ..................................... ..................................... ..................................... ..................................... - 12 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR 5. Moc zapotrzebowana z sieci ZE dla potrzeb własnych elektrowni (w przypadku awarii lub planowanego wyłączenia własnych urządzeń wytwórczych) ............................... kW a) z przyłącza służącego do wyprowadzenia mocy z elektrowni wiatrowych ............................... kW b) z przyłącza dodatkowego ............................... kW 6. Przewidywany termin przyłączenia ............................................ 7. Inne uwagi wnioskodawcy ............................................................................................................................... ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. ............................................................................................................................................................................. Wymagane załączniki: - podkład geodezyjny z przewidywanym planem zabudowy, - dokument potwierdzający tytuł prawny wnioskodawcy do korzystania z obiektu, w którym będą używane urządzenia lub instalacje elektryczne lub oświadczenie o złożeniu takiego dokumentu przed podpisaniem umowy o przyłączenie, - schemat obwodów głównych wewnątrz elektrowni, - dane charakterystyczne urządzeń wg załącznika nr 1 (dotyczy elektrowni wiatrowych), - wyciąg ze świadectwa kontroli wg załącznika nr 2 (dotyczy elektrowni wiatrowych), - dane charakterystyczne urządzeń wg załącznika nr 3 (dotyczy elektrowni wodnych), - ekspertyza wpływu przyłączanych instalacji lub sieci na krajowy system elektroenergetyczny, - kopia dowodu uiszczenia przedpłaty za wydanie warunków przyłączenia (***). ................................................................... (podpis wnioskodawcy) (*) Nie dotyczy osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w formie indywidualnych gospodarstw rolnych. (**) właściwy punkt podkreślić (***) Zgodnie z obowiązującą „Taryfą dla energii elektrycznej” podmiot występujący o wydanie warunków przyłączenia uiszcza przedpłatę, w wysokości: - 146,40 zł dla podmiotów przyłączanych na niskim napięciu, - 292,80 zł dla podmiotów przyłączanych na średnim i wysokim napięciu, którą, w przypadku gdy dojdzie do realizacji przyłączenia do sieci zgodnie z wydanymi warunkami, zalicza się na poczet należności za przyłączenie. W przypadku odmowy przyłączenia, z powodu zaistnienia przesłanek negatywnych, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy Prawo energetyczne, przedpłata podlega zwrotowi na rzecz podmiotu, który ją uiścił. W przypadku odstąpienia podmiotu, na wniosek którego zostały wydane warunki przyłączenia od realizacji przyłączenia zgodnie z tymi warunkami, przedpłata nie podlega zwrotowi. Przedpłatę należy wpłacać na konto Zakładu Energetycznego Słupsk S.A: - Rejon Energetyczny Słupsk w Banku PEKAO S.A. Oddział w Słupsku nr 58 1240 3770 1111 0000 4068 0385 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Słupsk - Rejon Energetyczny Człuchów Bank PEKAO S.A. Oddział w Człuchowie nr 81 1240 3796 1111 0000 3074 0806 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Człuchów - Rejon Energetyczny Lębork Bank PEKAO S.A. Oddział w Lęborku nr 20 1240 3800 1111 0000 4460 8194 - dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Lębork - Rejon Energetyczny Bytów Bank PEKAO S.A. Oddział w Bytowie nr 52 1240 3783 1111 0000 4080 8503 -dla podmiotów przyłączanych na terenie Rejonu Dystrybucji Bytów z dopiskiem: „przedpłata za wydanie warunków przyłączenia”. - 13 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR Załącznik Nr 1 do wniosku określenie warunków przyłączenia Dane charakterystyczne urządzenia Producent: .......................................................................................................... Oznaczenie urządzenia: .......................................................................................................... 1. Ogólne Układ wału wirnika poziomy/pionowy Rodzaj pracy wyspa/sieć Wysokość piasty Odległość środek kołnierza wirnika - środek wieży m Graniczna prędkość wiatru m/s Kalkulowana długość życia lat 2. Dane znamionowe (Wiatr jako 10-min. wartość na wysokości kołnierza) Prędkość wiatru załączająca m/s Znamionowa prędkość wiatru m/s Prędkość wiatru wyłączająca m/s Moc przy 10 m/s kW Moc znamionowa kW Znamionowa moc pozorna kVA Charakterystyczna sprawność W/m3 3. Wirnik Średnica m Powierzchnia zataczania m2 Liczba płatów Rodzaj kołnierza Układ na wieży nawietrzna/zawietrzna Znamionowa liczba obrotów min-1 Kąt ustawienia płatów Kąt stożka Pochylenie osi wirnika 4. Płat Producent Typ Profile (wewnątrz/zewnatrz) Materiał Długość płata Głębokość profili m 5. Przekładnia Producent Wykonanie Przekładnia Znamionowy moment obrotowy 6. Śledzenie kierunku wiatru Śledzenie aktywne/pasywne Rodzaj napędu przekładnia równoległa-planetarna Szybkość przestawienia System tłumienia 7. Generator Producent Liczba Rodzaj asynchroniczny/synchroniczny Moc znamionowa (mała/duża) kW Znamionowa liczba obrotów min-1 Napięcie V Częstotliwość Hz Znamionowy poślizg % Rodzaj ochrony IP 8. Wieża Producent Wykonanie Materiał Długość m Wzniesienie 9. Kierowanie przekładnią / Regulacja Rodzaj ograniczenia mocy niskie/wysokie Napęd ograniczenia mocy ................... Automatyczny ponowny rozruch - po wypadnięciu sieci tak/nie - po wietrze wyłączającym tak/nie 10. Pozostałe elektryczne urządzenia Liczba stopni kompensacji Moc bierna, stopień 1 kvar Moc bierna, stopień 2 kvar Moc bierna, stopień 3 i 4 kvar Moc bierna, stopień 5 kvar Rodzaj sprzężenia z siecią 11. Rodzaj hamulców Hamulca aerodynamiczne - aktywacja hamulce mechaniczne - układ - rodzaj hamulców Działanie hydrauliczne/sprężyna 12. Waga Wirnik (ze sworzniem) kg Gondola (bez wirnika) kg Waga całkowita bez fundamentu kg 13. Typ sprawdzenia Istniejący tryb sprawdzenia tak/nie Urząd sprawdzający Symbol akt ............................. Miejscowość: .............................................. Data: .............................................. Producent elektrowni wiatrowej potwierdza, że ta elektrownia wiatrowa, jest zgodna sieciowo i potwierdzona została przez ..................................................................., odnośnie danych technicznych wyżej wymienionych. - 14 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR Załącznik Nr 2 do wniosku o określenie warunków przyłączenia nr ekspertyzy:......................................... Wyciąg ze świadectwa kontroli ......................... dla charakterystyki elektrycznej ..................................... Typ: .................................................................................... Dane producenta: Producent: Rodzaj systemu: ............................................................................................. ................................................................................................... ............................................................................................. ................................................................................................... Znamionowa moc Png: .......................................................... Nr raportu: ........................................................................ Znamionowe napięcie Ung: ................................................... Okres pomiarów: .............................................................. opis typu: □ załączony Parametry: Pchwilowa Przeciążalność p=Pmax/Png Wsp. mocy cos φ P1-min P10-min Krzywa mocy maksymalnej ......................... ......................... ............................................. ........................................................ przy 0,25 Png przy 0,5 Png przy 0,75 Png przy Png przy Pmax1-min ......................... ......................... .................................. ............................... .................................. przy Png Moc pozorna Sng przy Png Prąd znam. Ing ..................................................... .................................. .................................................................... Migotanie: Ψk 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 c Sk/Sng uwagi: □ nie mierzone □ nieistotne Harmoniczne, wewnętrzne harmoniczne, wysokie częstotliwości: v nr harmon. Iu/Ing przy f: Ivmax/Ing w % I∆/Ing w % przy f: Procesy łączeniowe: Ψk 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85 90 kiΨ uwagi: kimax = Imax/Ign = ............................. Dodatkowe uwagi: Niniejszy arkusz danych jest ważny tylko w załączeniu z certyfikatem producenta z dnia: ................................... pomierzono przez: ....................................................................................................... data: ................................... - 15 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 3 do IRiESR Załącznik Nr 3 do wniosku o określenie warunków przyłączenia Wybrane parametry techniczne elektrowni wodnej 1. Hydrotechnika i hydrologia rzeki w miejscu zainstalowania elektrowni: a/ Poziom wody górnej: ....................................... m npm b/ Poziom wody dolnej: ....................................... m npm c/ Średni przepływ wody: .................................... m3/s d/ Średni spad na stopniu energetycznym: .......... m 2. Typ generatora (asynchroniczny, synchroniczny): ......................... a/ Moc znamionowa: ........................... kVA b/ Napięcie znamionowe: .................... V c/ Prąd znamionowy: ........................... A d/ cos φ: ................. e/ Obroty znamionowe: ....................... m/s 3. Parametry turbiny: a/ Typ turbiny : .................................... b/ Moc turbiny : ................................... kW c/ Obroty znamionowe : ...................... m/s d/ Dozwolony zakres regulacji mocy: ........................................ 4. Przewidywane zabezpieczenia elektryczne: ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................ Podpis: ............................ - 16 - Linie kablowe o napięciu znamionowym 110 kV z izolacją papierowo – olejową 2 Linie kablowe o napięciu znamionowym 110 kV z izolacją polietylenową Nazwa urządzenia Linie napowietrzne o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV Lp. 1 Wymagania techniczne Odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu linii do eksploatacji Próba napięciowa izolacji Pomiar prędkości propagacji fal dla ustalenia nierównomierności impedancji falowej Pomiar rezystancji żył (roboczych i powrotnych) Pomiar rezystancji izolacji Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii większa od 1 000 MΩ Izolacja powinna wytrzymać w czasie 15 min. napięcie wyprostowane o wartości równej 3,0 U0, gdzie U0 – napięcie między żyłą a ziemią Zgodna z danymi wytwórcy Zgodna z dokumentacją techniczną Zgodna z danymi wytwórcy Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii większa od 1 000 MΩ Próba napięciowa izolacji Izolacja powinna wytrzymać w czasie 15 min. napięcie wyprostowane o wartości równej 4,5 krotnemu napięciu znamionowemu fazowemu dla kabli 64/110 kV Sprawdzenie układu kontroli ciśnienia oleju Sprawność działania Pojemność kabla Zgodna z dokumentacją techniczną 95 % wartości określonej w dokumentacji technicznej Próba napięciowa dodatkowej powłoki Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie polwinitowej lub polietylenowej wyprostowane o wartości 10 kV Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Pomiar rezystancji uziemień przewodów odgromowych oraz odgromników i iskierników Pomiar rezystancji uziemień ochronnych słupów lub napięć rażenia Pomiar rezystancji żył Pomiar rezystancji izolacji -1- Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Nie rzadziej niż co 2 lata Dla kabli nowych Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych, po wykonaniu naprawy oraz nie rzadziej niż co 5 lat Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Terminy wykonania Po wykonaniu naprawy uziemień ZAKRES POMIARÓW I PRÓB EKSPLOATACYJNYCH URZĄDZEŃ SIECI ELEKTROENERGETYCZNYCH ORAZ TERMINY ICH WYKONANIA Załącznik nr 4 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej Lp. Linie kablowe z izolacją papierową przesyconą o napięciu znamionowym 1 do 30 kV Linie kablowe z izolacją papierową o napięciu znamionowym 30 do 110 kV Nazwa urządzenia Próba napięciowa dodatkowej powłoki polwinitowej lub polietylenowej Próba napięciowa izolacji Sprawdzenie ciągłości żył Pomiar rezystancji izolacji Próba napięciowa dodatkowej powłoki polwinitowej lub polietylenowej Pojemność kabla Próba napięciowa izolacji Pomiar prędkości propagacji fal dla ustalenia nierównomierności impedancji falowej Sprawdzenie ciągłości żył Pomiar rezystancji izolacji Pojemność kabla Brak przerwy w żyłach Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze 20 C większa od 50 MΩ Izolacja powinna wytrzymać w czasie 20 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Izolacja powinna wytrzymać w czasie 10 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie wyprostowane o wartości 5 kV Brak przerwy w żyłach Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze 20 C większa od 50 MΩ Izolacja powinna wytrzymać w czasie 20 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Izolacja powinna wytrzymać w czasie 10 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Zgodna z dokumentacją techniczną 95 % wartości określonej w dokumentacji technicznej Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie wyprostowane o wartości 10 kV Zgodna z dokumentacją techniczną 95 % wartości określonej w dokumentacji technicznej Zgodna z dokumentacją techniczną Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Wymagania techniczne Próba napięciowa powłoki polwinitowej lub Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie polietylenowej wyprostowane o wartości 10 kV Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -2- Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych Dla kabli nowych Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych, po wykonaniu naprawy oraz nie rzadziej niż co 5 lat Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Terminy wykonania Dla kabli nowych, po wykonaniu naprawy oraz nie rzadziej niż co 5 lat Dla kabli nowych Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Załącznik nr 4 do IRiESR Lp. Linie kablowe z izolacją polwinitową o napięciu znamionowym 6 kV Nazwa urządzenia Linie kablowe z izolacją polietylenową o napięciu znamionowym 1 do 30 kV Próba napięciowa dodatkowej powłoki polwinitowej lub polietylenowej Próba napięciowa izolacji 3 S 200 , gdzie S – przekrój żyły kabla w mm2 Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze 20 C większa od 40 MΩ Izolacja powinna wytrzymać w czasie 20 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Izolacja powinna wytrzymać w czasie 10 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej 1,5 Un dla przypadków uzasadnionych technicznie Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie wyprostowane o wartości 5 kV 20 C większa od Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze Pomiar rezystancji izolacji Próba napięciowa dodatkowej powłoki polwinitowej lub polietylenowej Sprawdzenie ciągłości żył Próba napięciowa izolacji Wymagania techniczne Brak przerwy w żyłach Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze 20 C większa od 100 MΩ Izolacja powinna wytrzymać w czasie 20 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Izolacja powinna wytrzymać w czasie 10 min. 0,75 wartości napięcia wyprostowanego, wymaganej przy próbie fabrycznej Dla kabli o izolacji z PE 1,5 Un dla przypadków uzasadnionych technicznie Powłoka powinna wytrzymać w czasie 1 min. napięcie wyprostowane o wartości 5 kV Brak przerwy w żyłach Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Sprawdzenie ciągłości żył Pomiar rezystancji izolacji Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -3- Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Po wykonaniu naprawy Po wykonaniu naprawy Dla kabli nowych Terminy wykonania Dla kabli nowych i po wykonaniu naprawy Załącznik nr 4 do IRiESR Nazwa urządzenia Linie kablowe o napięciu niższym niż 1 kV Wyłączniki i zwierniki o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV Lp. 3 Pomiar rezystancji głównych torów prądowych wyłącznika Pomiar czasów własnych i czasów niejednoczesności otwierania i zamykania wyłącznika Badania gazów wyłączników z gazem SF6, jeżeli wymaga tego wytwórca Próba szczelności wyłącznika powietrznego lub z gazem SF6,, jeżeli wymaga tego wytwórca Pomiar rezystancji izolacji głównej wyłącznika S , Wymagania obowiązujące przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji Spadek ciśnienia powietrza w wyłączniku powietrznym lub ciśnienie gazu SF6, powinno odpowiadać wymaganiom obowiązującym przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji gdzie S – przekrój żyły kabla w mm2 Odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu do eksploatacji, dla wyłączników małoolejowych rezystancja powinna wynosić co najmniej 50 % wartości rezystancji określonej przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji Odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji Odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji 3 100 Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze 20 C nie mniejsza niż: • 75 MΩ w kablu o izolacji gumowej • 20 MΩ w kablu o izolacji papierowej • 100 MΩ w kablu o izolacji polietylenowej • 20 MΩ w kablu izolacji polwinitowej Rezystancja izolacji przeliczona na 1 km linii przy temperaturze Pomiar rezystancji 20 C nie mniejsza niż Wymagania techniczne Brak przerwy w żyłach Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Sprawdzenie ciągłości żyły Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -4- Po przeglądzie wewnętrznym wyłącznika z tym, że dla wyłączników o napięciu znamionowym 110 kV nie rzadziej niż co 5 lat Po wykonaniu naprawy Terminy wykonania Dla kabli nowych i po modernizacji Dla kabli nowych Załącznik nr 4 do IRiESR Połączenia prądowe w rozdzielniach 110 kV Przekładniki napięciowe i prądowe olejowe o napięciu znamionowym wyższym niż 1 kV Ograniczniki przepięć w stacjach o napięciu 110 kV Transformatory suche 5 6 7 Nazwa urządzenia 4 Lp. Pomiar rezystancji uzwojeń lub pomiar przekładni Pomiar rezystancji izolacji R60 Pomiar rezystancji izolacji uzwojeń pierwotnych i wtórnych Badania oleju w przekładnikach olejowych niehermetyzowanych, wyposażonych we wskaźniki poziomu oleju, wykonane w razie uzyskania negatywnych wyników pomiaru rezystancji izolacji Pomiar rezystancji uziemienia lub rezystancji przejścia do sprawdzonego układu uziomowego Sprawdzenie liczników zadziałań ograniczników przepięć, których zadziałania są rejestrowane i analizowane Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Pomiar zużycia powietrza wyłącznika powietrznego, jeżeli wymaga tego wytwórca Zaleca się badanie stanu połączeń prądowych metodą termowizyjną Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Nie rzadziej niż co 5 lat Nie rzadziej niż co 4 lat chyba, że instrukcja fabryczna przewiduje inaczej Nie rzadziej niż co 5 lat Terminy wykonania -5- Nie rzadziej niż co 5 lat chyba, że instrukcja fabryczna przewiduje inaczej Zgodnie z danymi w karcie prób transformatora – dla Przed uruchomieniem transformatorów nowych i po remoncie lub R60 ≥35 MΩ przy transformatora, po remoncie oraz po stwierdzeniu 30 C – dla transformatorσw w eksploatacji nieprawidłowej pracy, Zgodnie z danymi w karcie prób transformatora – dla nie wymaga się badania transformatorów nowych i po remoncie oraz w eksploatacji transformatora w czasie jego prawidłowej eksploatacji Licznik powinien zadziałać przy impulsie prądowym z kondensatora Rezystancja uziemienia nie większa niż 5 Ω, a rezystancja przejścia nie większa niż 0,1 Ω Wymagania techniczne Zużycie powietrza na przewietrzenie i na cykl łączeniowy, powinno odpowiadać wymaganiom obwiązującym przy przyjmowaniu wyłącznika do eksploatacji Obciążenie prądowe badanych połączeń nie powinno być mniejsze od 30 % obciążenia znamionowego, temperatura badanego połączenia nie powinna być wyższa od temperatury określonej w instrukcji eksploatacji 70 % wartości wymaganej przy przyjmowaniu przekładników do eksploatacji Olej przekładnika o napięciu znamionowym 110 kV lub niższym powinien spełniać wymagania jak dla transformatorów o mocy do 100 MVA Załącznik nr 4 do IRiESR Lp. Transformatory olejowe o mocy większej od 1,6 MVA i mniejszej lub równej 100 MVA oraz napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV Nazwa urządzenia Transformatory olejowe o mocy 0,02 – 1,6 MVA oraz dławiki do kompensacji ziemnozwarciowej • • • • • • liczby kwasowej temperatury zapłonu napięcia przebicia rezystywność współczynnik stratności tgδ zawartość wody mierzona metodą K. Fischera - napięcia przebicia Stopień I Badania podstawowe Zakres badań: − oględziny zewnętrzne, − analiza chromatograficzna składu gazów rozpuszczonych w oleju − badanie oleju w zakresie: • wyglądu - rezystywności Wygląd klarowny, brak wody wydzielonej i zawartości stałych ciał obcych Liczba kwasowa nie wyższa niż 0,4mg KOH/g Temperatura zapłonu nie niższa niż 130 C Napięcie przebicia nie mniejsze niż 40 kV przy 20 C Rezystywność nie mniejsza niż 1x1010 Ωm przy 50 C Współczynnik stratności nie wyższy niż 0,1 przy 50 C i 50 Hz Zawartość wody niższa od 40 ppm • • • • • • • Brak gazów rozpuszczonych w oleju wskazujących na uszkodzenie − Napięcie przebicia nie niższe niż 35 kV przy temp. otoczenia Rezystywność nie niższa niż 1x109 Ω m przy 50 C Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Wymagania techniczne Pomiar rezystancji izolacji i wskaźników Zgodnie z danymi w karcie prób transformatora – dla R60 i R15 transformatorów nowych i po remoncie lub R60 ≥ 35 MΩ przy 30 C – dla transformatorσw w eksploatacji Pomiar rezystancji uzwojeń lub pomiar Zgodnie z danymi w karcie prób transformatora – dla przekładni transformatorów nowych i po remoncie w eksploatacji Badanie oleju (transformator z konserwatorem) w zakresie: - wyglądu Wygląd klarowny, brak wody wydzielonej i zawartość ciał obcych Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -6- Po pierwszym roku eksploatacji a następnie nie rzadziej niż co 5 lat Terminy wykonania Przed uruchomieniem transformatora, po remoncie oraz po stwierdzeniu nieprawidłowej pracy, nie wymaga się badania transformatora w czasie jego prawidłowej eksploatacji Załącznik nr 4 do IRiESR Lp. Nazwa urządzenia − − pomiar rezystancji uzwojeń lub przekładni przegląd i badanie podobciążeniowego przełącznika zaczepów Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Stopień II Badania specjalistyczne Zakres badań: − pomiar rezystancji uzwojeń − pomiar przekładni − pomiar prądów magnesujących − badanie przełącznika zaczepów − analiza chromatograficzna składu gazów rozpuszczonych w oleju Stopień III Badania okresowe Zakres badań: pomiar rezystancji izolacji wskaźnika − R60 i R15 Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Rezystancja izolacji w układzie doziemnym R300 ≥ 75 MΩ przy temp. 30 C dla uzwojeρ o napięciu znamionowym do 40 kV, R300 ≥ 100 MΩ przy temp. 30 C dla uzwojeρ o napięciu znamionowym powyżej 50 kV Rezystancja izolacji w układzie między uzwojeniami R300 ≥ 250 MΩ przy temp. 30 C Wskaźnik izolacji R60/R15 R60/R15 ≥ 1,2 w układzie doziemnym R60/R15 ≥ 1,3 w układzie między uzwojeniami, zgodna z danymi wytwórcy − - − Zgodnie z danymi wytwórcy Zgodnie z danymi wytwórcy Zgodnie z danymi wytwórcy Zgodnie z danymi wytwórcy Brak gazów rozpuszczonych w oleju wskazujących na uszkodzenie − − − − − Wymagania techniczne Co 3 lata lub 15 tys. przełączeń -7- Wykonywane w przypadku uzyskania negatywnych wyników badań z zakresu podstawowego Terminy wykonania Wykonanie w przypadku uzyskania negatywnych wyników badań zakresu podstawowego Załącznik nr 4 do IRiESR Lp. 8 Obwody wtórne układów telemechaniki Obwody wtórne układów rejestrujące Obwody wtórne układów pomiarowo – ruchowych Nazwa urządzenia Obwody wtórne układów elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej, z wyjątkiem układów mikroprocesorowych z samokontrolą Sprawdzenie funkcjonalne Sprawdzenie wartości nastawionych Pomiar rezystancji izolacji Sprawdzenie funkcjonalne działania i rejestracji Sprawdzenie parametrów ruchowych Pomiar rezystancji izolacji Pomiar rezystancji izolacji Sprawdzenie funkcjonalne Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 1 MΩ, z tym że dla każdego z elementów wchodzących w skład obwodów nie mniejsza niż 10 MΩ Dokładność do 5 % przy zasilaniu napięciem pomocniczym w zakresie 0,8 – 1,1 Unom Zgodnie z przyjętym programem działania układów telemechaniki Zgodnie z przyjętym programem działania układów rejestrujących Zgodnie z przyjętym programem działania układu elektroenergetycznej automatyki zabezpieczeniowej Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 1 MΩ, z tym że dla każdego z elementów wchodzących w skład obwodów nie mniejsza niż 10 MΩ Dokładność do 2,5 % Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 1 MΩ, z tym że dla każdego z elementów wchodzących w skład obwodów nie mniejsza niż 10 MΩ Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Wymagania techniczne Pomiar rezystancji izolacji obwodów Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 1 MΩ z tym, że w stacjach i rozdzielniach napowietrznych dla każdego z elementów wchodzących w skład obwodów nie mniejsza niż 10 MΩ Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -8- Nie rzadziej niż raz na rok uznając poprawne zadziałanie za sprawdzenie funkcjonalne Dokładne terminy określono w Instrukcji eksploatacji układów zabezpieczających, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczo-sygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, będącej dokumentem związanym z niniejszą Instrukcją Zgodnie z instrukcją producenta uznając poprawne zadziałanie za sprawdzenie funkcjonalne Nie rzadziej niż co 4 lata Nie rzadziej niż co 5 lat Terminy wykonania Dokładne terminy określono w Instrukcji eksploatacji układów zabezpieczających, pomiarowych, regulacyjnych i sterowniczosygnalizacyjnych urządzeń elektrycznych, będącej dokumentem związanym z niniejszą Instrukcją. Raz na rok Załącznik nr 4 do IRiESR Ochrona przeciwporażeniowa w elektroenergetycznych rozdzielniach o napięciu znamionowym 110 kV Ochrona przeciwporażeniowa w elektroenergetycznych rozdzielniach o napięciu znamionowym wyższym od 1 kV, a niższym niż 110 kV Linia o napięciu znamionowym do 1 kV 9 10 Nazwa urządzenia Obwody wtórne układów sterowania Lp. Zgodnie z przepisami w sprawie obciążeń prądem przewodów i kabli Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej Sprawdzenie skuteczności działania środków ochrony przeciwporażeniowej Pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony przeciwporażeniowej przy wyznaczaniu napięcia rażenia i sprawdzaniu zagrożenia spowodowanego wynoszeniem potencjału dopuszcza się stosowanie metod obliczeniowych Wymagania techniczne Rezystancja izolacji nie mniejsza niż 1 MΩ, z tym że dla każdego z elementów wchodzących w skład obwodów nie mniejsza niż 10 MΩ Zgodnie z przyjętym programem działania układów sterowania i sygnalizacji Pomiar napięć i obciążeń Pomiar rezystancji uziemienia Pomiar napięcia rażenia Sprawdzenie zagrożenia spowodowanego wynoszeniem z rozdzielni wysokiego potencjału ziemnozwarciowego Pomiar rezystancji uziemienia Pomiar napięcia rażenia Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Pomiar rezystancji izolacji w stacjach i rozdzielniach napowietrznych podczas sprawdzania typu “pełne” i “skrócone” Sprawdzenie funkcjonalne Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna -9- Nie rzadziej niż co 5 lat, w miarę możliwości w czasie największego obciążenia Nie rzadziej niż co 5 lat Nie rzadziej niż raz na rok uznając poprawne zadziałanie za sprawdzenie funkcjonalne Nie rzadziej niż co 5 lat oraz po zmianie warunków powodujących wzrost prądów uziomowych rozdzielni Nie rzadziej niż co 5 lat Terminy wykonania Nie rzadziej niż co 1 rok Załącznik nr 4 do IRiESR Lp. 11 Nazwa urządzenia Instalacje odbiorcze w budynkach, o napięciu znamionowym do 1 kV Pomiar rezystancji izolacji przewodów roboczych instalacji Odpowiadające wymaganiom przy przyjmowaniu instalacji do eksploatacji Rodzaj pomiarów i prób eksploatacyjnych Wymagania techniczne Pomiar napięć i obciążeń Zgodnie z przepisami w sprawie obciążeń prądem przewodów i kabli Sprawdzenie skuteczności działania Zgodnie z przepisami w sprawie ochrony środków ochrony przeciwporażeniowej przeciwporażeniowej Pomiar rezystancji uziemień roboczych i ochronnych Sprawdzenie ciągłości przewodów ochrony przeciwporażeniowej Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna - 10 - Terminy wykonania Nie rzadziej niż co 5 lat, w miarę możliwości w okresie największego obciążenia 1. Instalacje na otwartym powietrzu albo w pomieszczeniach o wilgotności względnej ok. 100 %, o temperaturze powietrza wyższej od + 35 C lub o wyziewach żrących – nie rzadziej niż raz w roku 2. Instalacje w pomieszczeniach o wilgotności względnej wyższej od 75 % do 100 % zapylonych oraz zaliczonych do kategorii ZLI, ZLII, ZLIII, ZLV zagrożenia ludzi – nie rzadziej niż co 5 lat 3. Instalacje w pozostałych pomieszczeniach – nie rzadziej niż co 5 lat, w przypadku zainstalowania wyłączników różnicowo – prądowych można nie wykonywać pomiarów rezystancji izolacji 1. Instalacje w pomieszczeniach o wyziewach wyziewach żrących lub zaliczonych do kategorii ZLI, ZLII, ZLIII, ZLV zagrożenia ludzi – nie rzadziej niż raz w roku 2. Instalacje na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniach o wilgotności względnej wyższej od 75 % do 100 % o temperaturze powietrza wyższej od 35 C lub zapylonych – nie rzadziej niż co 5 lat 3. Instalacje w pozostałych pomieszczeniach – nie rzadziej niż co 5 lat Załącznik nr 4 do IRiESR Załącznik nr 5 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej SZCZEGÓŁOWE WYMAGANIA TECHNICZNE DLA JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH PRZYŁĄCZANYCH DO SIECI ROZDZIELCZEJ Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 1. POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1. Wymagania zawarte w punktach od 1.2 do 6.9 dotyczą jednostek wytwórczych przyłączanych i przyłączonych do sieci rozdzielczej. Dla istniejących jednostek wytwórczych nie spełniających przedmiotowych wymagań technicznych ustala się okres dostosowawczy na ich spełnienie obowiązujący do końca 2005 r. 1.2. Operator systemu rozdzielczego ustala do sieci o jakim poziomie napięcia znamionowego należy przyłączyć wytwórcę, w zależności od wielkości mocy przyłączeniowej i lokalnych warunków pracy sieci rozdzielczej oraz z uwzględnieniem wyników ekspertyzy wpływu przyłączanych instalacji na KSE. Zakres ekspertyzy wykonywanej i dostarczanej przez wytwórcę wraz z wnioskiem o określenie warunków przyłączenia wymaga uzgodnienia z operatorem systemu rozdzielczego. 1.3. Przyłączenie jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej realizowane jest za pomocą przyłącza, wyposażonego w urządzenia umożliwiające jej odłączenie oraz stworzenie przerwy izolacyjnej, dostępnego w sposób nieograniczony dla operatora systemu rozdzielczego. 1.4. Jednostki wytwórcze o mocy osiągalnej powyżej 300 kVA przyłączane do sieci rozdzielczej powinny być zautomatyzowane i dostosowane do zdalnego sterowania. Operator systemu rozdzielczego decyduje o konieczności wyposażenia łącznika sprzęgającego jednostkę wytwórczą z siecią rozdzielczą w urządzenia umożliwiające zdalne sterowanie. Punkt ten dotyczy jednostek wytwórczych przyłączanych do sieci po wejściu w życie Karty aktualizacji nr 175/01/04. 1.5. W przypadku generatorów asynchronicznych moc zwarciowa w miejscu przyłączenia do sieci rozdzielczej powinna być przynajmniej 20 razy większa od ich mocy przyłączeniowej. 2. URZĄDZENIA ŁĄCZENIOWE 2.1. Jednostki wytwórcze muszą posiadać następujące urządzenia łączeniowe: a) łącznik dostosowany do wyłączania jednostki wytwórczej, b) łącznik do odłączania jednostki wytwórczej i stwarzania widocznej przerwy. 2.2. W przypadku, gdy w układzie sieci jest możliwa praca wyspowa jednostki wytwórczej, musi ona posiadać dodatkowo łącznik dostosowany do jej wyłączania, zabudowany pomiędzy łącznikami, o których mowa w p. 2.1. 2.3. Operator systemu rozdzielczego koordynuje pracę łącznika, o którym mowa w p. 2.1.b i decyduje o konieczności jego wyposażenia w system zdalnego sterowania. -2- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 2.4. Załącznik nr 5 do IRiESR Urządzenia łączeniowe, o których mowa w p. 2.1 i 2.2 muszą posiadać zdolność łączeniową obciążenia dostosowaną do mocy zainstalowanych urządzeń i mocy zwarciowej w miejscu ich zainstalowania. Do tego celu mogą być wykorzystane: a) wyłącznik mocy, b) rozłącznik mocy, c) stycznik z włączonym w szereg (tj. pomiędzy jednostkę wytwórczą a stycznik) zabezpieczeniem zwarciowym. 2.5. Dopuszcza się stosowanie rozłączników bezpiecznikowych jako łączników do stwarzania widocznej przerwy. 2.6. Dopuszcza się wyłączanie urządzeń łączeniowych przez zabezpieczenie zintegrowane konstrukcyjnie z danym łącznikiem, bądź przez autonomiczne układy zabezpieczeń. 2.7. W przypadku zastosowania stycznika jako urządzenia łączeniowego, stycznik ten powinien być tak dobrany, aby jego zdolność łączeniowa w dolnym zakresie działania bezpiecznika była wystarczająca do bezpiecznego wielobiegunowego wyłączenia jednostki wytwórczej. Styki stycznika nie mogą wpadać w drgania na skutek sił elektrodynamicznych występujących przy zwarciu. 2.8. Urządzenia łączeniowe jednostek wytwórczych współpracujących z falownikami, powinny być zlokalizowane po stronie prądu przemiennego falownika. 2.9. Impuls wyłączający przesłany od zabezpieczeń do urządzenia łączeniowego musi powodować bezzwłoczne wyłączenie jednostki wytwórczej przez to urządzenie. 2.10. Przy zastosowaniu bezpieczników topikowych jako zabezpieczeń zwarciowych, urządzenie łączeniowe powinno być zwymiarowane co najmniej według zakresu działania zastosowanego bezpiecznika topikowego. 2.11. Instalacja służąca do wyprowadzenia mocy z jednostki wytwórczej powinna posiadać wytrzymałość zwarciową dostosowaną do warunków zwarciowych występujących w miejscu przyłączenia do sieci rozdzielczej. 3. ZABEZPIECZENIA 3.1. Jednostki wytwórcze powinny być wyposażone w zabezpieczenia podstawowe oraz zabezpieczenia dodatkowe, zgodnie z p. od 3.2 do 3.19. 3.2. Zabezpieczenia podstawowe jednostek wytwórczych powinny zostać dobrane zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami. Zabezpieczenia te powinny działać na urządzenie łączeniowe określone w p. 2.1.a, powodując wyłączenie jednostki wytwórczej z ruchu. -3- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 3.3. Jednostki wytwórcze o mocy osiągalnej do 100 kVA z generatorami asynchronicznymi lub synchronicznymi powinny być wyposażone w zabezpieczenia dodatkowe, obejmujące zabezpieczenia zerowo-nadnapięciowe oraz zabezpieczenia do ochrony przed: obniżeniem napięcia, wzrostem napięcia oraz wzrostem prędkości obrotowej. Rodzaj i sposób działania zabezpieczeń określi operator sieci w warunkach technicznych przyłączenia. 3.4. Jednostki wytwórcze o mocy osiągalnej powyżej 100 kVA powinny być wyposażone w zabezpieczenia dodatkowe, obejmujące zabezpieczenia zerowonadnapięciowe oraz zabezpieczenia do ochrony przed: obniżeniem napięcia, wzrostem napięcia, obniżeniem częstotliwości oraz wzrostem częstotliwości. Rodzaj i sposób działania zabezpieczeń określi operator sieci w warunkach technicznych przyłączenia. 3.5. Jednostki wytwórcze współpracujące z falownikami powinny być wyposażone w zabezpieczenia dodatkowe, obejmujące zabezpieczenia do ochrony przed: obniżeniem napięcia oraz wzrostem napięcia, jak również w urządzenia pozwalające na kontrolowanie i utrzymywanie zadanych parametrów jakościowych energii elektrycznej. 3.6. Operator systemu rozdzielczego decyduje o potrzebie wyposażenia jednostek wytwórczych w zabezpieczenie od mocy zwrotnej. 3.7. Zabezpieczenia dodatkowe powinny powodować otwarcie łącznika sprzęgającego jednostkę wytwórczą z siecią rozdzielczą. W zależności od rodzaju pracy jednostki wytwórczej łącznikiem sprzęgającym jest: a) łącznik określony w p. 2.1.a, gdy jednostka wytwórcza nie ma możliwości pracy wyspowej, b) łącznik określony w p. 2.2, gdy jednostka wytwórcza ma możliwość pracy wyspowej. 3.8. Operator systemu rozdzielczego ustala nastawy oraz zwłokę czasową działania zabezpieczeń dodatkowych, w zależności od miejsca przyłączenia jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej. 3.9. Zabezpieczenie dodatkowe do ochrony przed obniżeniem lub wzrostem napięcia musi być wykonane trójfazowo. Jednostka wytwórcza przy obniżeniu lub wzroście napięcia w jednym z przewodów fazowych musi być odłączona od sieci trójbiegunowo. 3.10. Dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci nN bez możliwości pracy wyspowej, zabezpieczenia dodatkowe mogą być zawarte w zestawie zabezpieczeń podstawowych generatora. Natomiast dla jednostek wytwórczych z możliwością pracy wyspowej, zabezpieczenia dodatkowe powinny stanowić oddzielny zestaw zabezpieczeń. 3.11. Dla zabezpieczeń dodatkowych do ochrony przed: wzrostem częstotliwości, obniżeniem częstotliwości oraz obniżeniem napięcia wielkości pomiarowe powinny być pobierane po stronie nN. Natomiast dla zabezpieczeń dodatkowych: zerowo-nadnapięciowych oraz do ochrony przed wzrostem napięcia, o ile istnieją odpowiednie możliwości techniczne, wielkości pomiarowe powinny być pobierane po stronie SN. Miejsce pobierania wielkości pomiarowych dla zabezpieczeń dodatkowych określi operator sieci w warunkach technicznych przyłączenia. -4- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 3.12. Dla generatorów synchronicznych lub asynchronicznych czas działania zabezpieczeń dodatkowych i czas własny łącznika sprzęgającego muszą być tak dobrane, aby wyłączenie generatora nastąpiło podczas zaników napięcia spowodowanych zadziałaniem automatyki SPZ lub SZR. 3.13. Elektrownie wiatrowe z generatorami asynchronicznymi należy wyposażyć w automatykę bezzwłocznego wyłączania elektrowni po przejściu do pracy na wydzieloną sieć. 3.14. W przypadku zwarcia w linii, do której przyłączona jest elektrownia wiatrowa automatyka zabezpieczeniowa elektrowni powinna: a) wyłączać ją w czasie krótszym od czasu działania istniejącego zabezpieczenia linii, b) załączać elektrownię samoczynnie po czasie 30 s, liczonym od zakończenia udanego cyklu SPZ. 3.15. W przypadku zwarcia w elektrowni wiatrowej z generatorem asynchronicznym automatyka zabezpieczeniowa powinna wyłączać ją bezzwłocznie lub ze zwłoką czasową uzgodnioną z operatorem systemu rozdzielczego. 3.16. W przypadku zadziałania SZR w stacji, do której przyłączona jest elektrownia wiatrowa, automatyka zabezpieczeniowa elektrowni powinna: a) wyłączać ją w czasie krótszym od czasu działania istniejącego zabezpieczenia stacji, b) załączać elektrownię samoczynnie po czasie 30 s, liczonym od zakończenia cyklu SZR. 3.17. Operator systemu rozdzielczego ustala rodzaj stosowanych środków ochrony przeciwporażeniowej, w zależności od typu zastosowanych urządzeń, ich mocy osiągalnej oraz charakteru pracy jednostki wytwórczej. 3.18. Środki ochrony przeciwporażeniowej, zależnie od miejsca występowania zagrożenia powinny powodować wyłączenie elementu jednostki wytwórczej stwarzającego zagrożenie bądź odstawienie z ruchu całej jednostki wytwórczej. 3.19. Operator systemu rozdzielczego decyduje o potrzebie stosowania zabezpieczeń różnicowoprądowych dla poszczególnych rodzajów jednostek wytwórczych. -5- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 4. KOMPENSACJA MOCY BIERNEJ 4.1. Współczynnik mocy jednostki wytwórczej nie powinien przekraczać tgφ=0,4. Na podstawie analizy zapotrzebowania na moc bierną w miejscu przyłączenia jednostki operator systemu rozdzielczego może określić niższy wymagany współczynnik mocy. 4.2. Nie jest wymagane stosowanie urządzeń do kompensacji mocy biernej w przypadku jednostek wytwórczych, których moc osiągalna określona na przewód fazowy nie przekracza 4,6 kVA (5 kWp dla jednostek wytwórczych fotowoltaicznych). W pozostałych jednostkach wytwórczych należy stosować urządzenia do kompensacji mocy biernej. W jednostkach wytwórczych charakteryzujących się pracą ze zmienną mocą, w szczególności w elektrowniach wiatrowych należy stosować układy automatycznej regulacji mocy biernej. 4.3. Moc kondensatorów w urządzeniach do kompensacji mocy biernej przyjmuje się na poziomie 45 % mocy czynnej generatora. 4.4. Moc bierną przy generatorach synchronicznych należy regulować przy pomocy wzbudzenia. W jednostkach wytwórczych charakteryzujących się pracą ze zmienną mocą, w szczególności w elektrowniach wiatrowych należy stosować układy automatycznej regulacji wzbudzenia. 4.5. W przypadku generatorów asynchronicznych układ służący do automatycznego bądź ręcznego załączania kondensatorów do kompensacji mocy biernej powinien być tak skonstruowany, aby nie było możliwe załączenie baterii kondensatorów przed dokonaniem rozruchu generatora. Wyłączenie generatora i baterii kondensatorów następuje równocześnie. 4.6. Dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej poprzez falowniki sieciowzbudne obowiązują warunki dotyczące załączania i odłączania kondensatorów oraz warunki ich doboru takie same, jak przy generatorach asynchronicznych. W jednostkach wytwórczych z falownikami niezależnymi kompensacja mocy biernej nie jest wymagana. 5. ZAŁĄCZANIE JEDNOSTEK WYTWÓRCZYCH 5.1. Załączenie jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej jest możliwe tylko, gdy napięcie sieci istnieje we wszystkich trzech fazach i posiada odpowiednie parametry. W przypadku stosowania ochrony przed obniżeniem napięcia powodującej odłączenie jednostki wytwórczej od sieci rozdzielczej, powinna ona mieć zwłokę czasową rzędu kilku minut pomiędzy powrotem napięcia w sieci rozdzielczej a ponownym załączeniem jednostki wytwórczej. 5.2. Dla generatorów asynchronicznych, których rozruch odbywa się przy wykorzystaniu silnika napędowego, załączenie do sieci rozdzielczej powinno następować przy prędkości obrotowej pomiędzy 95 ÷ 105 % prędkości synchronicznej. Przy zdolnych do pracy wyspowej, samowzbudnych generatorach asynchronicznych należy dotrzymać warunków jak dla załączania generatorów synchronicznych, określonych w p. 5.5. -6- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 5.3. Dla generatorów asynchronicznych, które dokonują rozruchu jako silnik obowiązują warunki jak dla przyłączania silników elektrycznych. Dla generatorów o mocy osiągalnej do 100 kVA przyłączonych do sieci rozdzielczej nN prąd rozruchu nie powinien przekraczać wartości 60 A. Dla pozostałych jednostek wytwórczych prąd rozruchu należy ograniczyć w sposób zapobiegający ujemnemu wpływowi na sieć rozdzielczą. 5.4. Spadki napięć w sieci rozdzielczej spowodowane rozruchem generatorów asynchronicznych nie mogą przekraczać wartości 10 %. 5.5. Dla generatorów synchronicznych wymagane jest urządzenie synchronizujące, za pomocą którego można kontrolować dotrzymanie następujących warunków synchronizacji w momencie załączania generatora: a) różnica napięć – ∆U < ± 10 % Un, b) różnica częstotliwości – ∆f < ± 0,5 Hz, c) różnica kąta fazowego – ∆φ < ± 10°, 5.6. Operator systemu rozdzielczego może ustalić węższe granice warunków synchronizacji w momencie załączania generatorów synchronicznych niż podane w p. 5.5. 5.7. Falowniki załącza się tylko, gdy są one bez napięcia po stronie prądu przemiennego. Przy zdolnych do pracy wyspowej jednostkach wytwórczych z falownikami, które nie są przyłączane beznapięciowo, należy dotrzymać warunków jak dla załączania generatorów synchronicznych. 5.8. Załączanie generatorów do ruchu powinno odbywać się sekwencyjnie, w trybie uzgodnionym z operatorem systemu rozdzielczego. 5.9. Operator systemu rozdzielczego określa liczbę łączeń generatorów z siecią rozdzielczą w przedziale 2-godzinnym. 6. CZĘSTOTLIWOŚĆ I NAPIĘCIE 6.1. Oddziaływanie jednostek wytwórczych na warunki pracy sieci rozdzielczej należy ograniczać w takim stopniu, aby nie zostały przekroczone, w miejscu przyłączenia jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej, wymagania określone w p. od 6.2 do 6.9. 6.2. Częstotliwość znamionowa wynosi 50 Hz z dopuszczalnym odchyleniem zawierającym się w przedziale od - 0,5Hz do + 0,2 Hz. 6.3. Dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci rozdzielczej, w miejscu przyłączenia do sieci, w każdym tygodniu, 95% ze zbioru 10-minutowych średnich wartości skutecznych napięcia zasilającego powinno mieścić się w przedziale odchyleń ±10% napięcia znamionowego lub deklarowanego (w sieciach niskiego napięcia wartości napięć deklarowanych i znamionowych są równe). 6.4. Szybkie zmiany napięcia spowodowane pulsacją mocy w elektrowni wiatrowej o częstotliwości rzędu 1 Hz powinny mieć amplitudę nie większą niż 0,7%. -7- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna 6.5. Załącznik nr 5 do IRiESR Zawartość poszczególnych harmonicznych odniesionych do harmonicznej podstawowej nie może przekraczać odpowiednio: a) 1,5 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV i wyższym niż 30 kV, b) 3,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kV i wyższym niż 1 kV, c) 5,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV. 6.6. Współczynnik THD (uwzględniający wszystkie harmoniczne, aż do rzędu 40) odkształcenia napięcia nie może przekraczać odpowiednio: a) 2 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 110 kV i wyższym niż 30 kV, b) 4,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 30 kV i wyższym niż 1 kV, c) 6,0 % - dla miejsc przyłączenia w sieci o napięciu znamionowym nie wyższym niż 1 kV. 6.7. Dla jednostek wytwórczych współpracujących z falownikami, w których zastosowany jest przekształtnik sześciopołówkowy z wygładzaniem indukcyjnym i nie są stosowane szczególne środki do redukcji wyższych harmonicznych, powinien być spełniony następujący warunek: 1 S rA < S kV 120 gdzie: SrA – moc osiągalna jednostki wytwórczej, SkV – moc zwarciowa w miejscu przyłączenia jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej, określona jako iloraz kwadratu napięcia znamionowego sieci oraz sumy impedancji linii od transformatora do miejsca przyłączenia i impedancji transformatora. 6.8. W normalnych warunkach pracy sieci rozdzielczej, w ciągu każdego tygodnia, wskaźnik długookresowego migotania światła Plt spowodowanego wahaniami napięcia, przez 95 % czasu, powinien spełniać warunek: Plt ≤ 0,8. 6.9. Wymaganie określone w p. 6.8 jest również spełnione w przypadkach, gdy: - dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci SN zasilanych z szyn stacji 110/SN: S rA × 100% < 2 N S kV - dla jednostek wytwórczych przyłączonych do sieci nN: S rA 3% × 100% < S kV k -8- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR gdzie: SrA – moc osiągalna jednostki wytwórczej, SkV – moc zwarciowa w miejscu przyłączenia jednostki wytwórczej do sieci rozdzielczej, N – liczba przekształtników tyrystorowych o jednakowych lub zbliżonych do siebie mocach znamionowych, współpracujących z jednostką wytwórczą, k – współczynnik wynoszący: 1 - dla generatorów synchronicznych, 2 - dla generatorów asynchronicznych, które są załączane przy 95 % ÷ 105 % ich prędkości synchronicznej, Ia/Ir - dla generatorów asynchronicznych, które są wprowadzane na obroty jako silnik, 8 - dla przypadków, gdy nie jest znany prąd rozruchu, Ia – prąd rozruchowy, Ir – znamionowy prąd ciągły. 7. DODATKOWE WYMAGANIA DLA ELEKTROWNI WIATROWYCH PRZYŁĄCZANYCH DO SIECI ROZDZIELCZYCH 7.1. Postanowienia ogólne 7.1.1. Elektrownie wiatrowe przyłączane bezpośrednio do sieci rozdzielczej powinny spełniać ogólne wymagania i procedury przewidziane dla podmiotów przyłączanych do sieci rozdzielczej określone w pozostałych punktach niniejszej IRiESR. 7.1.2. Wymagania techniczne i zalecenia zapisane w punkcie 7 obowiązują elektrownie wiatrowe przyłączane do sieci rozdzielczej. Część wymagań dotyczy tylko elektrowni wiatrowych przyłączanych do sieci o napięciu 110 kV. 7.1.3. Elektrownie wiatrowe które w dacie wejścia w życie niniejszej IRiESR są przyłączone do sieci lub mają podpisane umowy o przyłączenie do sieci, obowiązane są wypełnić wymagania punktu 7 tylko w przypadku modernizacji elektrowni wiatrowej. Elektrownie wiatrowe posiadające ważne warunki przyłączenia do sieci uzgodnią z operatorem systemu dystrybucyjnego zakres i harmonogram dostosowania się do wymagań określonych w IRiESR w terminie do 31.12.2004r. 7.1.4. Wymagania techniczne dla elektrowni wiatrowych obejmują następujące zagadnienia: a) regulacja mocy czynnej, b) praca przy różnym napięciu i częstotliwości, c) załączanie do pracy i wyłączanie z sieci, d) regulacja napięcia i mocy biernej, -9- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR e) wymagania dla pracy przy zakłóceniach w sieci, f) dotrzymywanie standardów jakości energii, g) elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa, h) monitoring i systemy telekomunikacji, i) testy sprawdzające. 7.1.5. Operator systemu dystrybucyjnego ma prawo do kontroli realizacji warunków przyłączenia i może zażądać udostępnienia przez wytwórcę dokumentacji stwierdzającej, że elektrownia wiatrowa wypełnia wymagania określone w IRiESR i w warunkach przyłączenia do sieci. W szczególności dokumentacja ta powinna zawierać wyniki pomiarów konieczne dla oceny wpływu elektrowni wiatrowej na jakość energii elektrycznej oraz - dla elektrowni przyłączanych do sieci 110 kV symulacje komputerowe, na akceptowanym przez odpowiedniego operatora modelu systemu, pokazujące reakcję elektrowni wiatrowej na zakłócenia sieciowe. 7.1.6. W przypadku, gdy dwie lub więcej elektrowni wiatrowych przyłączanych jest do szyn zbiorczych tej samej rozdzielni 110 kV przez wydzielone transformatory 110 kV/SN, należy traktować te elektrownie jako pojedynczą elektrownię wiatrową z miejscem przyłączenia na napięciu 110 kV z punktu widzenia wymogów niniejszej IRiESR. 7.1.7. Elektrownie wiatrowe przyłączane do sieci rozdzielczej powinny być wyposażone w urządzenia o technologii umożliwiającej bezpieczną współpracę z systemem elektroenergetycznym w różnych możliwych sytuacjach ruchowych. 7.1.8. Szczegółowe wymagania dla każdej elektrowni wiatrowej są określane przez operatora systemu dystrybucyjnego w warunkach przyłączenia do sieci, w zależności od mocy elektrowni wiatrowej, jej lokalizacji w sieci, sytuacji w systemie elektroenergetycznym i wyników ekspertyzy wpływu przyłączanej elektrowni wiatrowej na system elektroenergetyczny. 7.1.9. Operator systemu dystrybucyjnego może w warunkach przyłączenia określić dla elektrowni wiatrowej wymóg przystosowania elektrowni do automatycznej zdalnej regulacji mocy. 7.2. Moc czynna elektrowni wiatrowej 7.2.1. Elektrownia wiatrowa musi być zaprojektowana i zbudowana na następujące reżimy pracy: a) praca bez ograniczeń, odpowiednio do warunków wiatrowych, b) praca według wymagań odpowiedniego operatora systemu, w sytuacjach zakłóceń i zagrożeń w pracy systemu elektroenergetycznego, c) udział w regulacji częstotliwości (dotyczy farm wiatrowych o mocy znamionowej 50 MW i większej). 7.2.2. W normalnych warunkach pracy systemu i elektrowni wiatrowej moc czynna wprowadzana do sieci przez elektrownię wiatrową nie może przekraczać limitu mocy (z dokładnością ± 5 %) przydzielonego operatywnie przez odpowiedniego operatora systemu i mocy przyłączeniowej określonej w umowie o przyłączenie. - 10 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.2.3. W normalnych warunkach pracy farmy wiatrowej przyłączanej do sieci 110 kV, w tym również podczas normalnych uruchomień i odstawień, gradient średni zmiany mocy czynnej farmy wiatrowej za okres 15 minut nie może przekraczać 10 % mocy znamionowej farmy wiatrowej na minutę. Gradient średni w okresie 1 minuty nie powinien przekraczać 30 % mocy znamionowej na minutę. 7.2.4. W sytuacjach zakłóceniowych w systemie elektroenergetycznym wyżej określony gradient zmian obciążenia może być przekroczony przez farmy wiatrowe uczestniczące w regulacji częstotliwości, lub w sytuacji, gdy operator systemu poleci szybkie odciążenie lub, jeśli jest to technicznie możliwe, dociążenie farmy wiatrowej 7.2.5. Układ regulacji mocy poszczególnych jednostek wytwórczych powinien zapewnić zmniejszenie mocy do co najmniej 20% mocy znamionowej w czasie mniejszym od 2 s. 7.2.6. Operator systemu ma prawo ograniczyć czasowo moc elektrowni wiatrowej przyłączonej do sieci 110kV, do wartości nie mniejszej niż 5% mocy znamionowej tej elektrowni wiatrowej. 7.2.7. Operator systemu dystrybucyjnego, z co najmniej siedmio dniowym wyprzedzeniem, powiadamia właściciela elektrowni wiatrowej o konieczności jej wyłączenia, w celu dokonania określonych planowych prac remontowych lub naprawczych w sieci elektroenergetycznej. 7.2.8. W sytuacjach zagrożenia bezpieczeństwa pracy systemu elektroenergetycznego odpowiedni operator systemu, może polecić całkowite wyłączenie farmy wiatrowej. Operator systemu dystrybucyjnego określa w warunkach przyłączenia do sieci wymagania w zakresie przystosowania farmy wiatrowej do zdalnego wyłączania. 7.3. Praca elektrowni wiatrowej w zależności od częstotliwości i napięcia 7.3.1. Elektrownia wiatrowa powinna mieć możliwość pracy w następującym zakresie częstotliwości: a) Przy 49,5 ≤ f ≤ 50,5 Hz elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość pracy trwałej z mocą znamionową,, b) Przy 48,5 ≤ f < 49,5 Hz elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość pracy z mocą większą niż 90% mocy wynikającej z aktualnej prędkości wiatru, przez co najmniej 30 min., c) Przy 48,0 ≤ f < 48,5 Hz elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość pracy z mocą większą niż 85% mocy wynikającej z aktualnej prędkości wiatru, przez co najmniej 20 min., d) Przy 47,5 ≤ f < 48,0 Hz elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość pracy z mocą większą niż 80% mocy wynikającej z aktualnej prędkości wiatru, przez co najmniej 10 min., e) Przy f < 47,5 Hz elektrownię wiatrową można odłączyć od sieci ze zwłoką czasową uzgodnioną z operatorem systemu, f) Przy 50,5 < f • 51,5 Hz elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość trwałej pracy z mocą ograniczaną wraz ze wzrostem częstotliwości, do zera przy częstotliwości 51,5 Hz, - 11 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR g) Przy f > 51,5 Hz elektrownię wiatrową należy odłączyć od sieci w ciągu maks. 0,3 s, o ile operator systemu nie określi inaczej w warunkach przyłączenia do sieci. 7.3.2. Elektrownia wiatrowa powinna spełniać warunki wymienione w pkt. 7.3.1.a) i pkt. 7.3.1.b) przy zmianach napięcia w miejscu przyłączenia do sieci w następującym zakresie: a) 105 kV ÷ 123 kV – dla sieci 110 kV, b) +/-10 % Un – dla sieci SN. 7.3.3. Wartości napięcia i częstotliwości podane powyżej są quasi-stacjonarnymi, z gradientem zmian dla częstotliwości mniejszym niż 0,5%/min, a dla napięcia mniejszym niż 5%/min. 7.3.4. Zmniejszanie mocy wymagane przy zwyżce częstotliwości ponad 50,5 Hz może być realizowane poprzez kolejne wyłączanie jednostek pracujących w elektrowni wiatrowej. 7.3.5. Elektrownie wiatrowe o mocy znamionowej 50 MW i większej powinny być przystosowane do udziału w regulacji częstotliwości w systemie elektroenergetycznym, poprzez zmianę mocy po zmianie częstotliwości. Wymaganie to dotyczy pełnego zakresu obciążenia farmy wiatrowej. 7.3.6. Operator systemu dystrybucyjnego w uzgodnieniu z operatorem systemu przesyłowego określa w warunkach przyłączenia do sieci farmy wiatrowej o mocy znamionowej 50 MW i większej warunki udziału tej farmy w regulacji częstotliwości i wymagane parametry regulacji. 7.3.7. W zależności od lokalizacji i skali rozwoju energetyki wiatrowej operator systemu może w warunkach przyłączenia do sieci dopuścić odstępstwa od podanych wymagań określonych w punktach od 7.3.1. do 7.3.6. 7.4. Załączanie i wyłączanie elektrowni wiatrowych 7.4.1. Elektrownia wiatrowa powinna przekazywać do odpowiedniego operatora systemu sygnał informujący o aktualnym stanie jej jednostek wytwórczych. Sygnał ten powinien być generowany na podstawie identyfikacji stanu i przyczyn odstawienia jednostki. 7.4.2. Gradient przyrostu mocy elektrowni wiatrowej nie może przekraczać wartości określonej w punkcie 7.2.3., również podczas ponownego uruchamiania tej elektrowni po zmniejszeniu prędkości wiatru poniżej wartości granicznej, wymagającej wyłączenia elektrowni wiatrowej. 7.4.3. Algorytm uruchamiania elektrowni wiatrowej przyłączanej do sieci 110 kV musi zawierać kontrolę warunków napięciowych w miejscu przyłączenia do sieci. 7.4.4. W przypadku elektrowni wiatrowej przyłączanej do sieci 110 kV operator systemu dystrybucyjnego musi być poinformowany z 15 minutowym wyprzedzeniem o planowanym uruchomieniu elektrowni wiatrowej, po postoju dłuższym niż 1 minuta spowodowanym wyłączeniem awaryjnym lub przekroczeniem granicznej prędkości wiatru. Powiadomienie nie jest konieczne jeżeli prognozowane na najbliższą godzinę obciążenie farmy wiatrowej nie przekroczy 5 MW, lub jeżeli uruchomienie następuje wskutek wzrostu prędkości wiatru ponad wartość minimalną, niezbędną dla wytwarzania mocy. - 12 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.4.5. Z wyjątkiem przypadków zakłóceń w sieci i awarii w elektrowni wiatrowej redukcja mocy elektrowni wiatrowej powinna być realizowana w miarę możliwości zgodnie ze zdefiniowanym w pkt. 7.2.3. gradientem zmiany mocy czynnej. 7.5. Regulacja napięcia i mocy biernej 7.5.1. Wyposażenie elektrowni wiatrowej musi być tak dobrane, aby zapewnić utrzymanie, określonych w warunkach przyłączenia, warunków napięciowych w miejscu przyłączenia do sieci i stabilność współpracy z systemem elektroenergetycznym. 7.5.2. Elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość regulacji współczynnika mocy lub napięcia w miejscu przyłączenia do sieci. Operator systemu dystrybucyjnego w warunkach przyłączenia do sieci określi wymagania w tym zakresie i może zażądać zastosowania automatycznej regulacji zdalnej. 7.5.3. Podczas produkcji mocy czynnej elektrownia wiatrowa musi mieć możliwość pracy ze współczynnikiem mocy w miejscu przyłączenia do sieci w granicach od 0,975 (indukcyjny) do 0,975 (pojemnościowy), w pełnym zakresie obciążenia elektrowni. 7.5.4. W zależności od warunków napięciowych w miejscu przyłączenia elektrowni wiatrowej do sieci, odpowiedni operator systemu może w trybie operatywnym zmieniać w/w zakres regulacji współczynnika mocy lub wymagać pracy z określonym stałym współczynnikiem mocy. Dla elektrowni wiatrowych przyłączanych do sieci 110 kV zmiana zakresu regulacji powinna odbywać się w sposób zdalny. 7.6. Praca elektrowni wiatrowych przy zakłóceniach w sieci 7.6.1. Przy spadku napięcia w sieci do wartości 15 % napięcia znamionowego, urządzenia elektrowni wiatrowej o mocy znamionowej 50 MW i większej, wyposażonej w generatory synchroniczne muszą utrzymać się w pracy w czasie do 600 ms. W tym czasie elektrownia wiatrowa musi dostarczać do sieci największą możliwą moc bierną. Gdy napięcie w sieci ustabilizuje się odbudowa mocy powinna nastąpić z szybkością co najmniej 20% mocy znamionowej na sekundę. Elektrownie wiatrowe wyposażone w generatory asynchroniczne podczas zakłóceń w sieci skutkujących obniżką napięcia w miejscu dostarczania do 60 ÷ 80 % przez czas 2 ÷ 10 s powinny szybko redukować moc czynną i zwiększać moc bierną, a gdy to nie spowoduje odbudowy napięcia, mogą być wyłączane po czasie uzgodnionym w umowie o przyłączenie z operatom systemu. W przypadku elektrowni wiatrowej o mocy znamionowej mniejszej niż 50 MW, decyzję o stosowalności tych wymagań podejmuje operator systemu dystrybucyjnego w warunkach przyłączenia do sieci, na podstawie wyników ekspertyzy wpływu przyłączanej elektrowni wiatrowej na system. 7.6.2. W niektórych lokalizacjach, operator systemu dystrybucyjnego może wymagać by elektrownie wiatrowe podczas zakłóceń w systemie produkowały możliwie dużą, w ramach ograniczeń technicznych, moc bierną. Wymaganie to określa operator systemu w warunkach przyłączenia do sieci. - 13 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.6.3. Wymagania w zakresie pracy elektrowni wiatrowej przy zakłóceniach w sieci, operator systemu dystrybucyjnego określa w warunkach przyłączenia do sieci, biorąc pod uwagę rodzaj zastosowanych generatorów, moc elektrowni wiatrowej, jej położenie w sieci, koncentrację generacji wiatrowej w systemie i wyniki ekspertyzy wpływu przyłączanej elektrowni wiatrowej na system. 7.6.4. Podczas zakłóceń skutkujących zmianami napięcia elektrownia wiatrowa przyłączana do sieci 110 kV nie może utracić zdolności regulacji mocy biernej i musi aktywnie oddziaływać w kierunku podtrzymania napięcia. 7.6.5. W elektrowni wiatrowej przyłączanej do sieci 110 kV powinny być zainstalowane rejestratory przebiegów zakłóceniowych. Rejestratory powinny zapewniać rejestrację przebiegów przez 10 s przed zakłóceniem i 60 s po zakłóceniu. 7.7. Dotrzymanie standardów jakości energii 7.7.1. Elektrownia wiatrowa nie powinna powodować nagłych zmian i skoków napięcia przekraczających 3%. W przypadku gdy zakłócenia napięcia spowodowane pracą elektrowni wiatrowej mają charakter powtarzający się, zakres jednorazowej szybkiej zmiany wartości skutecznej napięcia nie może przekraczać 2,5% dla częstości do 10 zakłóceń/godz. i 1,5% dla częstości do 100 zakłóceń/godz. Wymagania powyższe dotyczą również przypadków rozruchu i wyłączeń jednostek. 7.7.2. Wskaźniki krótkookresowego (Pst) i długookresowego (Plt) migotania napięcia elektrowni wiatrowych przyłączonych do sieci 110 kV oraz SN nie powinny przekraczać odpowiednio wartości: a) P st < 0,35 dla sieci 110 kV i P st < 0,45 dla sieci SN, b) P lt < 0,25 dla sieci 110 kV i P lt < 0,35 dla sieci SN. 7.7.3. Elektrownie wiatrowe nie powinny powodować w miejscu przyłączenia emisji pojedynczych harmonicznych napięcia rzędu od 2 do 50 większych niż 1,5% dla sieci 110kV oraz 1% dla sieci SN. Współczynnik dystorsji harmonicznych THD w miejscu przyłączenia do sieci powinien być mniejszy od 2,0% dla sieci 110kV oraz 4% dla sieci SN. 7.7.4. Dla elektrowni wiatrowych przyłączonych do sieci 110 kV podane w pkt. od 7.7.1. do 7.7.3. wymagania dotyczące jakości energii powinny być spełnione w okresie każdego tygodnia, przez 99 % czasu tygodnia, a dla elektrowni przyłączonych do sieci SN przez 95 % czasu tygodnia. 7.7.5. Elektrownie wiatrowe przyłączane do sieci 110 kV powinny być wyposażone w system pomiaru i rejestracji parametrów jakości energii (pomiar migotania oraz harmonicznych napięcia i prądu), oraz system teletransmisji danych do odpowiedniego operatora systemu. 7.7.6. Współczynnik zakłóceń harmonicznymi telefonii THFF powinien być poniżej 1 %. 7.7.7. Ze względu na ochronę urządzeń telekomunikacyjnych poziom zakłóceń powodowany przez elektrownię wiatrową w miejscu przyłączenia do sieci powinien spełniać wymagania odpowiednich przepisów telekomunikacyjnych. - 14 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.8. Elektroenergetyczna automatyka zabezpieczeniowa 7.8.1. Właściciel elektrowni wiatrowej ponosi odpowiedzialność za projekt i instalację zabezpieczeń chroniących elektrownię przed skutkami prądów zwarciowych, napięć powrotnych po wyłączeniu zwarć w systemie, pracy asynchronicznej tej elektrowni oraz innymi oddziaływaniami zakłóceń systemowych. 7.8.2. Nastawienia zabezpieczeń elektrowni wiatrowej powinny być skoordynowane z zabezpieczeniami zainstalowanymi w sieci elektroenergetycznej. 7.8.3. Nastawy zabezpieczeń elektrowni wiatrowej muszą zapewniać selektywność współdziałania z zabezpieczeniami sieci dla zwarć w sieci i w tej elektrowni wiatrowej. 7.8.4. Zwarcia wewnątrz elektrowni wiatrowej powinny być likwidowane selektywnie i powodować możliwie jak najmniejszy ubytek mocy tej elektrowni. 7.8.5. Na etapie opracowywania projektu podstawowego elektrowni wiatrowej należy przeprowadzić i uzgodnić z odpowiednim operatorem systemu analizę zabezpieczeń obejmującą sprawdzenie: a) kompletności zabezpieczeń, b) poprawności nastaw na poszczególnych jednostkach i w rozdzielni elektrowni wiatrowej, c) koordynacji z zabezpieczeniami systemu rozdzielczego i/lub przesyłowego. Wyniki analiz należy przekazać operatorowi systemu dystrybucyjnego. 7.9. Monitoring i komunikacja elektrowni wiatrowej z operatorem systemu 7.9.1. Operator systemu, do sieci którego przyłączana jest elektrownia wiatrowa, musi mieć zapewnioną dostępność sygnałów pomiarowych i parametrów rejestrowanych, wg zasad uzgodnionych z tym operatorem. 7.9.2. Minimalny zakres udostępnianych operatorowi systemu pomiarów wielkości analogowych z elektrowni wiatrowej obejmuje wartości chwilowe: a) mocy czynnej, b) mocy biernej, c) napięcia w miejscu przyłączenia do sieci, d) średniej dla elektrowni prędkości wiatru. 7.9.3. Minimalny zakres udostępnianych operatorowi systemu danych dwustanowych obejmuje: a) aktualny stan jednostek wytwórczych elektrowni, w tym liczbę jednostek pracujących, gotowych do pracy i przyczyny postoju pozostałych, b) stan układu regulacji częstotliwości dla elektrowni wiatrowych o mocy 50MW i większej, c) inne dane mogące skutkować wyłączeniem elektrowni wiatrowej, na warunkach uzgodnionych w umowie o przyłączenie. - 15 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.9.4. Jako standardowe wyposażenie elektrowni wiatrowej przyłączanej na napięcie 110 kV powinien być stosowany system monitorowania w czasie rzeczywistym stanu i parametrów pracy, z zapewnieniem przesyłu danych do operatorów systemu. 7.9.5. Właściciel elektrowni wiatrowej przyłączanej do sieci 110 kV zapewni dostarczanie operatorowi systemu prognozy średniej godzinnej mocy elektrowni wiatrowej z co najmniej 24 godzinnym wyprzedzeniem i aktualizacją prognozy co 6 godzin. Sposób realizacji tego obowiązku określony jest w warunkach przyłączenia i uzgadniany na etapie projektu. 7.9.6. Właściciel elektrowni wiatrowej dostarcza odpowiedniemu operatorowi systemu aktualne parametry wyposażenia elektrowni wiatrowej (urządzeń podstawowych i układów regulacji), niezbędne dla przeprowadzania analiz systemowych. W fazie przed uruchomieniem elektrowni wiatrowej są to dane producentów urządzeń. 7.9.7. Operator systemu określa w warunkach przyłączenia do sieci zakres danych technicznych dla danej elektrowni wiatrowej, które są niezbędne do prowadzenia i planowania ruchu systemu. 7.9.8. Parametry techniczne systemu wymiany informacji pomiędzy elektrownią wiatrową i operatorem systemu dystrybucyjnego, określa operator systemu na etapie projektowania. 7.10. Testy sprawdzające 7.10.1. Elektrownie wiatrowe przyłączane do sieci rozdzielczej są zobowiązane do przeprowadzenia w okresie pierwszego roku pracy elektrowni, testów sprawdzających spełnienie wymagań IRiESR i/lub IRiESP. Sposób przeprowadzenia testów elektrowni wiatrowej uzgadniany jest w ramach umowy o przyłączenie. 7.10.2. Właściciel elektrowni wiatrowej na co najmniej 2 miesiące przed terminem uruchomienia elektrowni wiatrowej przedstawia odpowiedniemu operatorowi systemu zakres i program testów, dostarczając równocześnie inne niezbędne dokumenty, jak instrukcje układów regulacji i instrukcję współpracy ruchowej. Proces uzgodnień planu testów powinien być zakończony na miesiąc przed terminem uruchomienia elektrowni wiatrowej. 7.10.3. Testy dotyczyć powinny w szczególności: a) charakterystyki mocy elektrowni wiatrowej w funkcji prędkości wiatru, b) uruchomienia elektrowni wiatrowej przy wietrze umożliwiającym osiągnięcie co najmniej 75 % mocy znamionowej, z kontrolą gradientu wzrostu mocy i zmian napięcia, c) odstawiania elektrowni wiatrowej przy prędkości wiatru przekraczającej wartość, przy której osiągana jest moc znamionowa, d) szybkości zmian napięcia przez układ regulacji napięcia, e) działania układu regulacji mocy i częstotliwości, f) wpływu elektrowni wiatrowej na jakość energii. - 16 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 5 do IRiESR 7.10.4. Operator systemu wydaje zgodę na pierwsze uruchomienie elektrowni wiatrowej i przeprowadzenie testów. 7.10.5. Szczegółowy raport z przeprowadzonych testów dostarczany jest operatorowi systemu dystrybucyjnego w terminie do 6 tygodni po ich zakończeniu. 8. SŁOWNIK SKRÓTÓW I POJĘĆ Elektrownia wiatrowa Pojedyncza jednostka wytwórcza lub zespół jednostek wytwórczych wykorzystujących do wytwarzania energii elektrycznej energię wiatru, przyłączonych do sieci w jednym miejscu przyłączenia (lub przyłączonych do sieci na podstawie jednej umowy o przyłączenie). kWp Jednostka mocy szczytowej baterii słonecznej, która jest oddawana przy określonym promieniowaniu słonecznym. Pit Wskaźnik długookresowego migotania światła, obliczany z sekwencji 12 kolejnych wartości Pst, zgodnie ze wzorem: Psti3 Pit = ∑ . i =1 12 12 3 Pst Wskaźnik krótkookresowego migotania światła, mierzony przez 10 minut. SPZ Samoczynne ponowne załączanie - automatyka elektroenergetyczna, której działanie polega na samoczynnym podaniu impulsu załączającego wyłącznik liniowy bezzwłocznie lub po upływie odpowiednio dobranego czasu, po przejściu tego wyłącznika w stan otwarcia. SZR Samoczynne załączanie rezerwy - automatyka elektroenergetyczna, której działanie polega na samoczynnym przełączeniu odbiorców z zasilania ze źródła podstawowego na zasilanie ze źródła rezerwowego, w przypadku nadmiernego obniżenia się napięcia lub zaniku napięcia. THD Współczynnik odkształcenia napięcia harmonicznymi, obliczany zgodnie ze wzorem: THD = 40 ∑ (U ) h=2 Uh 2 h . Iloraz wartości skutecznych harmonicznej rzędu h i składowej podstawowej napięcia. - 17 - Załącznik nr 6 do Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Rozdzielczej REGULAMIN BILANSOWANIA I ROZLICZEŃ W SIECI ROZDZIELCZEJ Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR SPIS TREŚCI ZAŁĄCZNIKA NR 6 A. POSTANOWIENIA WSTĘPNE A.1. Uwarunkowania formalno-prawne A.2. Zakres przedmiotowy A.3. Zakres podmiotowy A.4. Warunki uczestnictwa w procesie bilansowania i rozliczeń A.5. Zasady nadawania kodów identyfikacyjnych 3 3 3 4 5 7 B. PROCEDURA ZGŁASZANIA UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ B.1. Ogólne zasady B.2. Format zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej B.3. Weryfikacja zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej B.4. Wymiana informacji o zgłoszeniach umów sprzedaży energii elektrycznej 9 9 12 12 13 C. ZASADY REALIZACJI ROZLICZEŃ W SIECI ROZDZIELCZEJ C.1. Rodzaje rozliczeń C.2. Okresy rozliczeniowe C.3. Układy pomiarowo-rozliczeniowe C.4. Rozliczenia korygujące C.5. Rozliczenia odchyleń C.6. Rozliczenia tranzytów C.7. Specjalne zasady rozliczeń C.8. Raporty rozliczeniowe C.9. Fakturowanie 20 20 20 21 22 29 31 32 32 35 D. ZABEZPIECZANIA FINANSOWE PROCESU ROZLICZEŃ D.1. Postanowienia wstępne D.2. Ustalanie wysokości zabezpieczenia finansowego D.3. Formy zabezpieczeń finansowych oraz zasady ich wykorzystania D.4. Przedkładanie i zwalnianie zabezpieczeń finansowych 36 36 36 38 40 E. ROZSTRZYGANIE SPRAW SPORNYCH 42 F. SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI E.1. Oznaczenia skrótów E.2. Definicje 45 45 47 -2- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna A. Załącznik nr 6 do IRiESR POSTANOWIENIA WSTĘPNE A.1. UWARUNKOWANIA FORMALNO-PRAWNE A.1.1. Uwarunkowania formalno-prawne Regulaminu bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej (RBSR) wynikają z dokumentów określonych w p. II.3 części głównej IRiESR oraz z umów przesyłowych zawartych przez operatora systemu rozdzielczego z: a) operatorem systemu przesyłowego, b) wytwórcami i odbiorcami przyłączonymi do sieci rozdzielczej, c) przedsiębiorstwami obrotu, d) innymi operatorami systemów rozdzielczych. A.1.2. Podmioty uczestniczące w rynku bilansującym w sposób bezpośredni, zgodnie z p. IV.5a części głównej IRiESR, obowiązują zapisy Regulamin rynku bilansującego (RRB), opracowanego przez operatora systemu przesyłowego. A.1.3. RBSR uzupełnia RRB opracowany przez operatora systemu przesyłowego w zakresie umożliwiającym podmiotom przyłączonym do sieci rozdzielczej pośrednie uczestnictwo w rynku bilansującym, zgodnie z p. IV.5.b części głównej IRiESR. A.1.4. Zapisy RBSR nie są sprzeczne z regulacjami zawartymi w IRiESP, w tym z regulacjami części ogólnej oraz części szczegółowej nr 1, którą stanowi RRB. A.1.5. Zasady bilansowania i rozliczeń zawarte w RBSR wchodzą w życie z datą wejścia w życie IRiESR, określoną na stronie tytułowej. A.2. ZAKRES PRZEDMIOTOWY A.2.1. RBSR określa zasady, procedury i uwarunkowania bilansowania i rozliczeń realizowanych w sieci rozdzielczej przez operatora systemu rozdzielczego z podmiotami bezpośrednio i pośrednio uczestniczącymi w rynku bilansującym, a w szczególności: a) podmioty i warunki uczestnictwa w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, b) zasady kodyfikacji podmiotów, c) procedury zgłaszania i weryfikacji zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej oraz wymiany informacji w tym zakresie, d) zasady prowadzenia rozliczeń w sieci rozdzielczej, e) zasady zabezpieczania finansowego procesu rozliczeniowego, f) zasady rozstrzygania spraw spornych. -3- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR A.2.2. Obszar objęty bilansowaniem i rozliczeniami określonymi w RBSR obejmuje sieć rozdzielczą danego operatora systemu rozdzielczego, z wyłączeniem miejsc dostarczania podmiotów uczestniczących w rynku bilansującym w sposób bezpośredni. Miejsca dostarczania tych podmiotów wyznaczają granice rynku bilansującego w sieci rozdzielczej. A.2.3. RBSR nie określa zasad rozliczeń opłat przesyłowych (ponoszonych na styku sieci przesyłowej i sieci rozdzielczej) wynikających z przepływów energii elektrycznej pomiędzy sieciami rozdzielczymi różnych operatorów systemów rozdzielczych. A.3. ZAKRES PODMIOTOWY A.3.1. Zasady bilansowania i rozliczeń określone w RBSR obowiązują: a) operatora systemu rozdzielczego, b) odbiorców przyłączonych do sieci rozdzielczej uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tego prawa, nie uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym, c) odbiorców przyłączonych do sieci przesyłowej lub sieci rozdzielczej uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym, zawierających umowy sprzedaży energii elektrycznej z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, d) wytwórców przyłączonych do sieci rozdzielczej nie uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym, z wyłączeniem wytwórców określonych w p. A.3.2, e) wytwórców przyłączonych do sieci przesyłowej lub sieci rozdzielczej, uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym, zawierających umowy sprzedaży energii elektrycznej z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, f) przedsiębiorstwa obrotu. A.3.2. Zasady bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej określone w RBSR nie obowiązują następujących wytwórców: a) produkujących energię elektryczną w skojarzeniu z ciepłem o mocy osiągalnej mniejszej niż 2 MW, b) produkujących energię elektryczną w źródłach wiatrowych o mocy osiągalnej mniejszej niż 0,5 MW, c) produkujących energię elektryczną w źródłach odnawialnych i niekonwencjonalnych innych niż wiatrowe o mocy osiągalnej mniejszej niż 0,5 MW. W przypadkach uzasadnionych warunkami sieciowymi operator systemu dystrybucyjnego może ustalić w umowach przesyłowych lub sprzedaży energii progi mocy osiągalnej inne niż określone w tym punkcie. -4- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR A.3.3. Podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej zawierające transakcje na giełdzie prowadzonej przez firmę Giełda Energii SA są zobowiązane do bezpośredniego uczestnictwa w rynku bilansującym. Zapis ten obowiązuje przejściowo, tj. do czasu zmiany godzin przekazywania danych określonych w § 18 ust. 2 rozporządzenia, o którym mowa w p. II.3.h części głównej IRiESR lub zmiany godziny ogłaszania przez Giełdę Energii SA transakcji zawartych na Rynku Dnia Następnego, lub też zmiany godziny zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej do operatora systemu przesyłowego. A.3.4. Operator systemu rozdzielczego określi datę zniesienia obowiązku, o którym mowa w p. A.3.3 i ogłosi ją co najmniej z 2 tygodniowym wyprzedzeniem. A.4. WARUNKI UCZESTNICTWA I ROZLICZEŃ A.4.1. Operator systemu rozdzielczego zapewnia podmiotom przyłączonym do sieci rozdzielczej fizyczną realizację umów sprzedaży energii elektrycznej zawartych przez te podmioty. W przypadku podmiotów uprawnionych do korzystania z usług przesyłowych i korzystających z tego prawa zapewnienie fizycznej realizacji umowy sprzedaży energii elektrycznej jest uwarunkowane jej zgłoszeniem do operatora systemu rozdzielczego w formie, trybie i terminie określonym w RBSR. A.4.2. Podstawą uczestnictwa podmiotu w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej jest zawarta z operatorem systemu rozdzielczego umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa przesyłowa. A.4.3. W zakresie uczestnictwa podmiotu w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa przesyłowa określa: W PROCESIE BILANSOWANIA a) kod identyfikacyjny nadany przez operatora systemu rozdzielczego lub operatora systemu przesyłowego, b) datę rozpoczęcia uczestnictwa w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej, c) osoby odpowiedzialne i uprawnione do kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, d) wykaz miejsc dostarczania, wykaz układów pomiarowo-rozliczeniowych oraz w razie potrzeby algorytmy wyznaczania ilości energii elektrycznej w poszczególnych miejscach dostarczania, e) podmioty upoważnione do działania w imieniu i na rzecz innego podmiotu zgodnie z p. A.4.6, o ile takie występują, w tym zakres upoważnienia oraz osoby do kontaktu z operatorem systemu rozdzielczego, f) warunki finansowe rozliczeń realizowanych zgodnie z RBSR, w tym wysokość i formę zabezpieczenia oraz wykaz kont bankowych, za pośrednictwem których będą realizowane rozliczenia, g) zobowiązania stron do stosowania w pełnym zakresie postanowień IRiESR. -5- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR A.4.4. Rozliczenia z podmiotami przyłączonymi do sieci rozdzielczej, o których mowa w p. A.3.1, nie posiadającymi w zawartych, przed datą wejścia w życie RBSR, umowach sprzedaży energii elektrycznej lub umowach przesyłowych zapisów, o których mowa w p. A.4.3 są realizowane na zasadach określonych w tych umowach. Operator systemu rozdzielczego oraz wymienione podmioty są zobowiązanie do weryfikacji stosownych umów w możliwie krótkim czasie, nie później jednak niż do końca 2001 r. A.4.5. Wszystkie umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy przesyłowe zawierane przez podmioty, o których mowa w p. A.3.1, po dniu wejścia w życie RBSR muszą posiadać zapisy, o których mowa w p. A.4.3. A.4.6. Operator systemu rozdzielczego, wytwórcy, odbiorcy oraz przedsiębiorstwa obrotu uczestniczący w procesie bilansowania i rozliczeń zgodnie z RBSR mogą zlecić na podstawie umowy wykonywanie swoich obowiązków określonych w RBSR innym podmiotom. Podmioty te działają w imieniu i na rzecz operatora systemu rozdzielczego, wytwórcy, odbiorcy lub przedsiębiorstwa obrotu. A.4.7. W przypadku, gdy wytwórca, odbiorca lub przedsiębiorstwo obrotu zleca innemu podmiotowi realizację swoich funkcji z zakresu objętego RBSR wymaga to wcześniejszego powiadomienia operatora systemu rozdzielczego oraz dokonania zmian w umowie sprzedaży energii elektrycznej lub umowie przesyłowej zawartej z tym operatorem, lub też podpisanie nowej umowy przesyłowej. Nowa umowa przesyłowa albo aneks do umowy sprzedaży energii elektrycznej lub umowy przesyłowej określa w szczególności zakres umocowania podmiotu oraz datę wejścia w życie zmian objętych aneksem. A.4.8. W przypadku, gdy operator systemu rozdzielczego zleca innemu podmiotowi realizację swoich funkcji z zakresu objętego RBSR wymaga to wcześniejszego powiadomienia wszystkich podmiotów uczestniczących w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej oraz dokonania zmian w umowach sprzedaży energii elektrycznej lub umowach przesyłowych zawartych z tymi podmiotami. Aneks do umów sprzedaży energii elektrycznej lub umów przesyłowych określa w szczególności zakres umocowania podmiotu oraz datę wejścia w życie zmian objętych aneksem. -6- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR A.5. ZASADY NADAWANIA KODÓW IDENTYFIKACYJNYCH A.5.1. Operator systemu rozdzielczego nadaje kody identyfikacyjne podmiotom uczestniczącym w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej i nie uczestniczącym bezpośrednio w rynku bilansującym. Dla podmiotów uczestniczących w rynku bilansującym bezpośrednio stosowane są kody identyfikacyjne nadane przez operatora systemu przesyłowego zgodnie z RRB. A.5.2. Operator systemu rozdzielczego nadaje kody identyfikacyjne wytwórcom i odbiorcom przyłączonym do sieci rozdzielczej przez niego zarządzanej. Kody te zawierają oznaczenie spółki dystrybucyjnej, literę charakteryzującą podmiot oraz czterocyfrowy numer podmiotu i mają następującą postać: a) dla wytwórców – D30_W...(numer podmiotu)..., b) dla odbiorców – D30_O...(numer podmiotu).... A.5.3. Oznaczenia kodowe spółek dystrybucyjnych niezbędne do oznaczeń kodowych podmiotów uczestniczących w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej określa tabl. T.1. A.5.4. Przedsiębiorstwo obrotu może zwrócić się do dowolnego operatora systemu rozdzielczego o nadanie mu kodu identyfikacyjnego. Kod przedsiębiorstwa obrotu obejmuje oznaczenie spółki dystrybucyjnej nadającej kod (podane w tabl. T.1), literę charakteryzującą podmiot oraz czterocyfrowy numer podmiotu i ma następującą postać: D30_P...(numer podmiotu).... A.5.5. Przedsiębiorstwo obrotu jest zobowiązane do potwierdzenia operatorowi systemu rozdzielczego faktu rejestracji przed pierwszym zgłoszeniem do niego umowy sprzedaży energii elektrycznej, o ile jest to inny operator niż ten, który nadał przedsiębiorstwu obrotu kod identyfikacyjny. A.5.6. W przypadku przedsiębiorstw obrotu zarejestrowanych przez operatora systemu przesyłowego stosowane są nadane temu przedsiębiorstwu kody, przy czym jest wymagane potwierdzenie operatorowi systemu rozdzielczego faktu rejestracji przed pierwszym zgłoszeniem do niego umowy sprzedaży energii elektrycznej. A.5.7. Nadanie kodów identyfikacyjnych oraz potwierdzenie faktu rejestracji przedsiębiorstwa obrotu odbywa się poprzez zawarcie umowy przesyłowej pomiędzy podmiotem oraz właściwym operatorem systemu rozdzielczego. Umowa ta zawiera również niezbędne elementy, o których mowa w p. A.4.3. -7- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.1 Oznaczenia kodowe spółek dystrybucyjnych Nazwa spółki dystrybucyjnej STOEN SA Zakład Energetyczny Warszawa-Teren SA Łódzki Zakład Energetyczny SA Zakład Energetyczny Łódź-Teren SA Zakład Energetyczny Płock SA Zakład Energetyczny Białystok SA Lubelskie Zakłady Energetyczne SA LUBZEL SA Zamojska Korporacja Energetyczna SA Rzeszowski Zakład Energetyczny SA Zakłady Energetyczne Okręgu Radomsko-Kieleckiego SA Zakład Energetyczny Częstochowa SA Beskidzka Energetyka SA Górnośląski Zakład Elektroenergetyczny SA Będziński Zakład Elektroenergetyczny SA Zakład Energetyczny Opole SA Zakład Energetyczny Kraków SA Zakład Energetyczny Tarnów SA Energetyka Kaliska SA Zakład Energetyczny Gorzów SA Zakład Energetyczny Jelenia Góra SA Zakład Energetyczny Wrocław SA Energetyka Poznańska SA Energetyka Szczecińska SA Zakład Energetyczny Wałbrzych SA Zielonogórskie Zakłady Energetyczne SA Zakład Energetyczny Legnica SA Elbląskie Zakłady Energetyczne SA Zakład Energetyczny Toruń SA Zakład Energetyczny Bydgoszcz SA Zakład Energetyczny Słupsk SA ENERGA - Gdańska Kompania Energetyczna SA Zakład Energetyczny SA w Olsztynie Zakład Energetyczny Koszalin SA Oznaczenie kodowe D01 D02 D03 D04 D05 D06 D07 D08 D09 D10 D11 D12 D13 D14 D15 D16 D17 D18 D19 D20 D21 D22 D23 D24 D25 D26 D27 D28 D29 D30 D31 D32 D33 -8- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna B. PROCEDURA ZGŁASZANIA ELEKTRYCZNEJ Załącznik nr 6 do IRiESR UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII B.1. OGÓLNE ZASADY B.1.1. Zgłoszenie umów sprzedaży energii elektrycznej do operatora systemu rozdzielczego jest dokonywane w celu zapewnienia ich fizycznej realizacji w sieci rozdzielczej zarządzanej przez danego operatora. B.1.2. Zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej jest zestawieniem ilości energii elektrycznej planowanej do wprowadzenia do sieci rozdzielczej lub planowanej do pobrania z sieci rozdzielczej, w miejscach dostarczania danego podmiotu, dla poszczególnych godzin doby, z podaniem podmiotów do których energia ta ma być dostarczona, lub przez które ma być wprowadzona do sieci. B.1.3. Zgłoszenia umów sprzedaży energii elektrycznej do operatora systemu rozdzielczego dokonują: a) odbiorcy uprawnieni do korzystania z usług przesyłowych i korzystający z tego prawa, nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym, przyłączeni do sieci rozdzielczej 110 kV i SN, b) odbiorcy przyłączeni do sieci rozdzielczej i uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym w zakresie umów zawartych z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, c) wytwórcy przyłączeni do sieci rozdzielczej, określeni w p. A.3.1.d, d) wytwórcy przyłączeni do sieci przesyłowej lub rozdzielczej i uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym w zakresie umów zawartych z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, e) spółki dystrybucyjne, f) przedsiębiorstwa obrotu B.1.4. Zgłoszenia umów sprzedaży energii elektrycznej dokonują obydwie strony umowy. W przypadku podmiotów przyłączonych do sieci rozdzielczej zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej jest przekazywane do operatora systemu rozdzielczego, do którego sieci jest przyłączony podmiot dokonujący zgłoszenia. Natomiast w przypadku wytwórców przyłączonych do sieci przesyłowej oraz spółek dystrybucyjnych, przedsiębiorstw obrotu zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej jest przekazywane do operatora systemu rozdzielczego, do sieci którego jest przyłączony podmiot będący stroną umowy z nimi zawartej. B.15. Spółka dystrybucyjna posiadająca zawarte umowy sprzedaży energii elektrycznej, z odbiorcami lub wytwórcami nie przyłączonymi do jej sieci rozdzielczej, dokonuje zgłoszenia oddzielnie dla każdej umowy i przekazuje to zgłoszenie do operatora systemu rozdzielczego, do sieci którego jest przyłączony podmiot będący stroną umowy z nią zawartej. B.1.6. Przedsiębiorstwa obrotu zgłaszają do operatora systemu rozdzielczego umowy sprzedaży energii elektrycznej oddzielnie dla energii kupowanej i sprzedawanej. W każdej godzinie doby, ilość energii elektrycznej kupowanej przez -9- Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR przedsiębiorstwo obrotu musi być równa ilości energii elektrycznej sprzedawanej. B.1.7. Przedsiębiorstwa obrotu przekazują identyczne zgłoszenia (kopie), zarówno w zakresie zakupu, jak i sprzedaży, do tych operatorów systemów rozdzielczych, do sieci których przyłączeni są partnerzy handlowi danego przedsiębiorstwa obrotu oraz do odbiorców i wytwórców uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym i będących jednocześnie partnerami handlowymi danego przedsiębiorstwa obrotu. B.1.8. W zgłoszeniach umów sprzedaży energii elektrycznej zawieranych przez przedsiębiorstwo obrotu nie dopuszcza się występowania jako partnerów handlowych innych przedsiębiorstw obrotu, z wyłączeniem spółek dystrybucyjnych. B.1.9. Wytwórca uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym i przyłączony do sieci przesyłowej zawierający umowy sprzedaży energii elektrycznej z odbiorcami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, dokonuje zgłoszenia umowy bezpośrednio do operatorów systemów rozdzielczych, do sieci których przyłączeni są odbiorcy. B.1.10. Dla celów zgłaszania umów sprzedaży energii elektrycznej oraz rozliczeń dokonywanych zgodnie z RBSR dobę dzieli się na 24 jednogodzinne okresy. Pierwsza godzina doby trwa od godziny 0:01 do godziny 1:00 włącznie, natomiast ostatnia 24 godzina doby trwa od godziny 23:01 do godziny 24:00 włącznie. B.1.11. W przypadku zmiany czasu z zimowego na letni doba trwa 23 godziny, natomiast w przypadku zmiany czasu z letniego na zimowy doba trwa 25 godzin. B.1.12. Podstawowym sposobem zgłaszania umów sprzedaży energii elektrycznej jest ich przekazanie (w zależności od zapisów umowy przesyłowej): a) na adresy poczty elektronicznej: [email protected] b) na serwery ftp: nie ma B.1.13. Rezerwowym sposobem zgłaszania umów sprzedaży energii elektrycznej jest ich przekazanie z wykorzystaniem faksu, na numery: a) 0 (prefix) 59 841 6600 b) ................................................ c) ................................................ B.1.14. W przypadku zgłoszeń umowy sprzedaży energii elektrycznej przekazywanych do operatora systemu rozdzielczego z wykorzystaniem poczty elektronicznej lub serwerów ftp, zgłoszenie to ma postać pliku (zbioru), zgodnego ze standardem określonym przez operatora systemu rozdzielczego. Operator systemu rozdzielczego udostępnia wzór takiego zgłoszenia zainteresowanym podmiotom. B.1.15. Wymiana informacji pomiędzy podmiotami oraz poszczególnymi operatorami systemów rozdzielczych, w zakresie zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej, odbywa się z wykorzystaniem znormalizowanych formularzy, wyszczególnionych w p. B.1.17. - 10 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna B.1.16. Załącznik nr 6 do IRiESR Wprowadza się trzy rodzaje następujących znormalizowanych formularzy: a) Zgłoszenie umowy (formularz ZUP lub ZUPO), b) Przyjęcie zgłoszenia umowy (formularz PZU), c) Odrzucenie zgłoszenia umowy (formularz OZU), B.1.17. Proces przyjmowania przez operatora systemu rozdzielczego zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej na dobę n, w postaci formularzy ZUP i ZUPO kończy się o godz. 9:00 doby n-1. B.1.18. Dopuszcza się co najwyżej dwukrotne przekazanie do godz. 9:00 doby n-1 formularza ZUP dotyczącego zgłoszenia umowy zawartej z danym partnerem handlowym lub formularza ZUPO na dobę n. Obowiązujące jest ostatnie przekazane zgłoszenie. B.1.19. Przyjęte przez operatorów systemów rozdzielczych umowy sprzedaży energii elektrycznej przekazywane są do innych operatorów systemów rozdzielczych oraz do odbiorców przyłączonych do sieci przesyłowej zgodnie z zasadami podanymi w rozdz. B.4 nie później niż do godziny 9:30 doby n-1. Zgłoszenia te są przekazywane w formie określonej w RBSR za pomocą poczty elektronicznej, serwerów ftp lub faksów. - 11 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR B.2. FORMAT ZGŁOSZEŃ UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ B.2.1. Zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej odbywa się za pomocą formularza ZUP lub ZUPO. Formularz ZUP jest przeznaczony dla wytwórcy, odbiorcy oraz spółki dystrybucyjnej, natomiast formularz ZUPO dla przedsiębiorstwa obrotu. Wzór formularza ZUP zamieszczono w tabl. T.2, natomiast wzór formularza ZUPO tabl. T.3. Wzory te obowiązują dla formularzy przesyłanych faksem. B.2.2. Formularz ZUP obejmuje zgłoszenie pojedynczej umowy sprzedaży energii elektrycznej. W przypadku zawarcia przez podmiot większej liczby umów, dokonuje on zgłoszenia do operatora systemu rozdzielczego każdej umowy oddzielnie. B.2.3. Formularz ZUPO jest formularzem zbiorczym dla jednej godziny, obejmującym wszystkie umowy sprzedaży energii elektrycznej zawarte przed przedsiębiorstwo obrotu, z podziałem na części: zakup i sprzedaż. Przedsiębiorstwo obrotu przygotowuje formularz ZUPO dla każdej godziny doby. B.2.4. Numer identyfikacyjny formularza ZUP lub ZUPO jest nadawany przez podmiot, przygotowujący dane zgłoszenie. Numer ten musi być niepowtarzalny, jego format jest następujący: (dowolny ciąg maksymalnie 10 cyfr i dużych liter)/(rok)/(kod identyfikacyjny podmiotu). B.2.5. Liczba partnerów handlowych w formularzu ZUP oznacza liczbę podmiotów, z którymi podmiot dokonujący zgłoszenia zawarł umowy sprzedaży energii elektrycznej. B.2.6. Określenia typu zgłoszenia w formularzu ZUP następuje poprzez skreślenie jednego ze słów ZAKUP lub SPRZEDAŻ. Podmioty sprzedające energię elektryczną skreślają słowo ZAKUP, zaś podmioty kupujące energię elektryczną – słowo SPRZEDAŻ. B.2.7. Okres ważności zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej jest określany w formularzu ZUP i ZUPO poprzez podanie początku i końca okresu jego ważności i musi obejmować co najmniej jedną dobę. Jeśli daty określające początek i koniec okresu ważności zgłoszenia są takie same, lub nie zostanie podana jedna z dat, to zgłoszenie obowiązuje dla jednej doby, określonej podaną datą. B.2.8. W przypadku, gdy daty określające początek i koniec okresu ważności zgłoszenia są różne, to operator systemu rozdzielczego przyjmuje to zgłoszenie jako obowiązujące we wszystkich dobach pomiędzy podanymi datami. B.2.9. Ilości energii elektrycznej w formularzu ZUP i ZUPO są podawane w kWh, z dokładnością do 1 kWh. - 12 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR B.3. WERYFIKACJA ZGŁOSZEŃ ELEKTRYCZNEJ UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII B.3.1. Operator systemu rozdzielczego potwierdza przyjęcie poprawnego zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej, przekazując wytwórcy, odbiorcy lub spółce dystrybucyjnej formularz PZU. Wzór formularza PZU zamieszczono w tabl. T.4. B.3.2. Potwierdzenie przyjęcia poprawnego zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej jest przekazywane oddzielnie dla każdego nadesłanego przez wytwórcę, odbiorcę lub spółkę dystrybucyjną formularza ZUP. Operator systemu rozdzielczego nie potwierdza przyjęcia formularzy ZUPO. B.3.3. Operator systemu rozdzielczego dokonuje weryfikacji przekazanych przez podmioty formularzy ZUP i ZUPO. Weryfikacja polega na sprawdzeniu zgłoszenia pod względem: a) zgodności kodu identyfikacyjnego podmiotu, którego dotyczy zgłoszenie z jego pełną nazwą, b) zgodności danych osoby przekazującej zgłoszenie z danymi znajdującymi się na liście osób upoważnionych do przekazywania zgłoszeń, c) poprawności kodów partnerów handlowych, d) liczby partnerów handlowych, e) typu zgłoszenia, f) okresu ważności zgłoszenia, g) poprawności danych handlowych. B.3.4. Odbiorca może dokonać zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej jedynie w zakresie poboru energii, natomiast wytwórca w zakresie dostarczania energii elektrycznej. Spółka dystrybucyjna może dokonać zgłoszenia umowy zarówno w zakresie poboru, jak i dostarczania energii elektrycznej. Natomiast przedsiębiorstwo obrotu zobowiązane jest dokonać zgłoszenia umowy zarówno w zakresie poboru, jak i dostarczania energii elektrycznej. B.3.5. Jeżeli przekazany formularz ZUP będzie zawierał błędy, to operator systemu rozdzielczego odrzuca takie zgłoszenia, zawiadamiając o tym wytwórcę, odbiorcę lub spółkę dystrybucyjną poprzez przekazanie formularza OZU. Wzór tego formularza zamieszczono w tabl. T.5. B.3.6. Jeżeli przekazany przez przedsiębiorstwo obrotu formularz ZUPO będzie zawierał błędy (z wyjątkiem przypadku, o którym mowa w p. B.3.13), to podmiot który takie zgłoszenie otrzyma nie przyjmuje go. Zgłoszenie takie traktowane jest tak samo jak zgłoszenie nie przekazane. B.3.7. Operator systemu rozdzielczego potwierdza przyjęcie lub odrzuca formularz ZUP dla doby n do godz. 9:15 doby n-1. - 13 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR B.3.8. Jeżeli operator systemu rozdzielczego otrzymał formularz ZUP i dokonał jego potwierdzenia lub odrzucenia na formularzach PZU lub OZU po godzinie, o której mowa w p. B.3.7, to zgłoszenie takie traktuje się jako potwierdzone. B.3.9. Ilości energii elektrycznej dla danej godziny doby podane w formularzach ZUP lub ZUPO muszą być takie same dla obu partnerów handlowych. Jeżeli ilości energii dla danej godziny doby podane w tych formularzach będą różne to przyjmuje się następującą hierarchię zgłoszeń, rozpoczynającą się od zgłoszenia najważniejszego: a) zgłoszenie przedsiębiorstwa obrotu, b) zgłoszenie wytwórcy, c) zgłoszenie spółki dystrybucyjnej w zakresie sprzedaży energii elektrycznej partnerom handlowym, d) zgłoszenie odbiorcy lub spółki dystrybucyjnej w zakresie poboru energii elektrycznej od partnerów handlowych. B.3.10. Wytwórca dostarczać będzie energię elektryczną odbiorcy lub spółce dystrybucyjnej zgodnie z przygotowanym przez siebie zgłoszeniem ZUP, chyba że wytwórca ten nie przekaże do godz. 9:00 wymaganych formularzy ZUP, albo jeśli przekaże formularz ZUP zawierający błędy, które spowodują jego odrzucenie i nie zostanie do godz. 9:00 dostarczony poprawiony formularz, albo wytwórca dwukrotnie dostarczył formularz ZUP zawierający błędy – wtedy przyjmuje się w PKD, iż wytwórca ten nie będzie dostarczać energii elektrycznej. W takim przypadku operator systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest ten wytwórca samodzielnie przygotowuje formularz ZUP dla tego wytwórcy w którym dla każdej godziny doby n przyjmuje ilości dostarczanej energii równe 0 kWh. Formularz ten traktowany jest przez operatora systemu rozdzielczego tak jak potwierdzone zgłoszenie nadesłane przez tego wytwórcę. B.3.11. Przyjmuje się, iż odbiorca lub spółka dystrybucyjna pobierać będzie energię elektryczną zgodnie ze zgłoszeniem dotyczącym dostaw energii partnera handlowego tego odbiorcy lub spółki dystrybucyjnej, przekazanym bezpośrednio przez tego partnera handlowego, operatora systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest partner handlowy lub przedsiębiorstwo obrotu, chyba że: a) zgłoszenie takie (formularz ZUP lub jego kopia albo formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do operatora systemu rozdzielczego tego odbiorcy i jednocześnie odbiorca ten przekaże formularz ZUP, który zostanie przyjęty – wtedy przyjmuje się w PKD, iż odbiorca ten pobierać będzie energię elektryczną zgodnie z przyjętym formularzem ZUP odbiorcy, b) zgłoszenie takie (formularz ZUP lub jego kopia albo formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do operatora systemu rozdzielczego tego odbiorcy i jednocześnie odbiorca ten nie przekaże do godz. 9:00 wymaganych formularzy ZUP, albo jeśli przekaże formularz ZUP zawierający błędy, które spowodują jego odrzucenie i nie zostanie do godz. 9:00 dostarczony poprawiony formularz, albo odbiorca dwukrotnie dostarczył formularz ZUP zawierający błędy – wtedy przyjmuje się w PKD, iż odbiorca ten nie będzie pobierać energii elektrycznej, - 14 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR c) zgłoszenie takie (formularz ZUP lub jego kopia albo formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do odbiorcy bezpośrednio uczestniczącego w rynku bilansującym i przyłączonego do sieci przesyłowej lub do spółki dystrybucyjnej – wtedy odbiorca ten lub spółka dystrybucyjna samodzielnie określa ilości energii jakie będzie pobierać w każdej godzinie doby n. B.3.12. Przyjmuje się, iż wytwórca lub spółka dystrybucyjna dostarczać będzie energię elektryczną zgodnie ze zgłoszeniem dotyczącym poboru energii przekazanym przez przedsiębiorstwo obrotu - partnera handlowego tego wytwórcy lub spółki dystrybucyjnej, chyba że: a) zgłoszenie takie (formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do operatora systemu rozdzielczego tego wytwórcy i jednocześnie wytwórca ten przekaże formularz ZUP, który zostanie przyjęty – wtedy przyjmuje się w PKD, iż wytwórca ten dostarczać będzie energię elektryczną zgodnie z przyjętym formularzem ZUP tego wytwórcy, b) zgłoszenie takie (formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do operatora systemu rozdzielczego tego wytwórcy i jednocześnie wytwórca ten nie przekaże do godz. 9:00 wymaganych formularzy ZUP, albo jeśli przekaże formularz ZUP zawierający błędy, które spowodują jego odrzucenie i nie zostanie do godz. 9:00 dostarczony poprawiony formularz, albo wytwórca dwukrotnie dostarczył formularz ZUP zawierający błędy – wtedy przyjmuje się w PKD, iż wytwórca ten nie będzie dostarczać energii elektrycznej, c) zgłoszenie takie (formularz ZUPO) nie zostanie przekazane do wytwórcy bezpośrednio uczestniczącego w rynku bilansującym i przyłączonego do sieci przesyłowej lub spółki dystrybucyjnej – wtedy wytwórca ten lub spółka dystrybucyjna samodzielnie określa ilości energii jakie będzie dostarczać w każdej godzinie doby n. B.3.13. Jeżeli sumaryczne ilości energii dla danej godziny doby podane przez przedsiębiorstwo obrotu w formularzu ZUPO dla zakupu i sprzedaży nie będą sobie równe, to przyjmuje się jako obowiązującą sumę wielkości dostaw podaną w zgłoszeniu dla zakupu energii elektrycznej. W takim przypadku ilości energii elektrycznej dostarczanej wszystkim odbiorcom ulegają zmianie, proporcjonalnie do różnicy pomiędzy sumaryczną energią kupowaną i sprzedawaną przez dane przedsiębiorstwo obrotu. Korekty wielkości dostaw są wykonywane z dokładnością do 1 kWh. - 15 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR B.4. WYMIANA INFORMACJI O ZGŁOSZENIACH UMÓW SPRZEDAŻY ENERGII ELEKTRYCZNEJ B.4.1. Wymiana informacji o zgłoszeniach umów sprzedaży energii elektrycznej jest prowadzona pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych oraz pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych a podmiotami uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym, zawierającymi umowy sprzedaży energii elektrycznej z podmiotami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym. B.4.2. Jeżeli wytwórca nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym zawrze umowy sprzedaży energii elektrycznej z odbiorcami (w tym również bezpośrednio uczestniczącymi w rynku bilansującym) przyłączonymi do sieci rozdzielczej innych operatorów, to operator systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest tenże wytwórca przekazuje do operatorów systemów rozdzielczych, do sieci których przyłączeni są odbiorcy – partnerzy handlowi wytwórcy, kopie potwierdzonych lub traktowanych jak potwierdzone formularzy ZUP tego wytwórcy. B.4.3. Jeżeli wytwórca nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym zawrze umowy sprzedaży energii elektrycznej z odbiorcami uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym i przyłączonymi do sieci przesyłowej, to operator systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest tenże wytwórca przekazuje bezpośrednio do tych odbiorców kopie potwierdzonych lub traktowanych jak potwierdzone formularzy ZUP tego wytwórcy. B.4.4. Jeżeli wytwórca uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym i przyłączony do sieci rozdzielczej posiada umowy sprzedaży energii elektrycznej z odbiorcami nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym i przyłączonymi do sieci rozdzielczej innych operatorów, to operator systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest tenże wytwórca przekazuje do operatorów systemów rozdzielczych, do sieci których przyłączeni są odbiorcy – partnerzy handlowi wytwórcy, kopie potwierdzonych lub traktowanych jak potwierdzone formularzy ZUP tego wytwórcy. B.4.5. Jeżeli wytwórca nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym posiada umowy sprzedaży energii elektrycznej z innymi spółkami dystrybucyjnymi, to operator systemu rozdzielczego, do sieci którego przyłączony jest tenże wytwórca przekazuje do operatorów systemów rozdzielczych działających na terenie spółek dystrybucyjnych – partnerów handlowych wytwórcy, potwierdzone lub traktowane jak potwierdzone formularze ZUP tego wytwórcy. - 16 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.1 Wzór formularza ZUP FORMULARZ ZUP Nr identyfikacyjny formularza: ....................................../......................./...................... Kod zgłaszającego: Pełna nazwa zgłaszającego: Dane osoby dokonującej zgłoszenia: Kod partnera handlowego: Liczba partnerów handlowych: Typ zgłoszenia: ( ) ZAKUP * Początek okresu ważności: Koniec okresu ważności: ( ) SPRZEDAŻ * Godz. doby Energia [kWh] Godz. doby 1 14 2 15 3 16 4 17 5 18 6 19 7 20 8 21 9 22 10 23 11 24 12 25 Energia [kWh] 13 (*)-niepotrzebne skreślić - 17 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.2 Wzór formularza ZUPO FORMULARZ ZUPO Nr identyfikacyjny formularza: ....................................../......................./...................... Kod zgłaszającego: Pełna nazwa zgłaszającego: Dane osoby dokonującej zgłoszenia: Początek okresu ważności: Koniec okresu ważności Godzina doby: ZAKUP Kod partnera Suma energii: Energia [kWh] SPRZEDAŻ Kod partnera Energia [kWh] Suma energii: - 18 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.3 Wzór formularza PZU FORMULARZ PZU Kod operatora: Data wysłania dokumentu: Dane osoby przyjmującej zgłoszenie: Dotyczy zgłoszenia nr: Kod podmiotu dokonującego zgłoszenia: Dane podmiotu dokonującego zgłoszenia: Tablica T.4 Wzór formularza OZU FORMULARZ OZU Kod operatora: Data wysłania dokumentu: Dane osoby odrzucającej zgłoszenie: Dotyczy zgłoszenia nr: Kod podmiotu dokonującego zgłoszenia: Dane podmiotu dokonującego zgłoszenia: Powód odrzucenia zgłoszenia: - 19 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna C. Załącznik nr 6 do IRiESR ZASADY REALIZACJI ROZLICZEŃ W SIECI ROZDZIELCZEJ C.1. RODZAJE ROZLICZEŃ C.1.1. W sieci rozdzielczej prowadzone są wg zasad określonych w RBSR następujące rodzaje rozliczeń: a) rozliczenia korygujące, b) rozliczenia odchyleń, c) rozliczenia tranzytów. C.1.2. Rozliczenia korygujące są prowadzone pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych, wytwórcami i odbiorcami uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym oraz przedsiębiorstwami obrotu i wynikają z przyjętego modelu rozliczeń na rynku bilansującym, funkcjonującym zgodnie z RRB. C.1.3. Istotą rozliczeń korygujących jest rozliczenie między podmiotami nienależnie otrzymanych lub poniesionych odpowiednio przychodów lub kosztów, wynikających z obowiązujących zasad rozliczania handlowych i technicznych przepływów energii elektrycznej. C.1.4. Rozliczenia odchyleń dotyczą rozliczeń wartościowych i ilościowych zakupu lub sprzedaży energii elektrycznej od/do operatora systemu rozdzielczego. Podstawą rozliczeń jest energia elektryczna wyznaczona jako różnica pomiędzy energią elektryczną rzeczywiście pobraną lub wyprodukowaną przez podmiot, a energią elektryczną określoną dla tego podmiotu w planie koordynacyjnym dobowym (PKD), sporządzonym przez operatora systemu rozdzielczego. C.1.5. Rozliczenia tranzytów dotyczą rozliczeń wartościowych i ilościowych przepływów energii elektrycznej liniami 110 kV pomiędzy sieciami rozdzielczymi różnych operatorów systemów rozdzielczych. Przepływy energii elektrycznej liniami o napięciu niższym niż 110 kV są rozliczane na zasadach określonych w umowach sprzedaży energii elektrycznej. C.2. OKRESY ROZLICZENIOWE C.2.1. Okresem, dla którego są określane wielkości energii elektrycznej niezbędne dla wartościowych i ilościowych rozliczeń: korygujących, odchyleń i tranzytów jest 1 godzina zegarowa. C.2.2. Podstawowym okresem rozliczeniowym w sieci rozdzielczej jest dekada. W każdym miesiącu występują trzy dekady, określone w następujący sposób: a) dekada I – obejmuje pierwszych 10 dób każdego miesiąca, b) dekada II – obejmuje doby od 11 do 20 każdego miesiąca, c) dekada III – obejmuje doby od 21 do ostatniej doby każdego miesiąca. - 20 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.2.3. Dla okresu każdej dekady wykonywane są rozliczenia wartościowe i ilościowe, zamieszczane w raportach dobowych i dekadowych, będące podstawą wystawienia faktur przez spółkę dystrybucyjną, odbiorcę, wytwórcę lub przedsiębiorstwo obrotu. C.3. UKŁADY POMIAROWO-ROZLICZENIOWE C.3.1. Umowa sprzedaży energii elektrycznej lub umowa przesyłowa określają układy pomiarowo-rozliczeniowe służące do pomiaru wytwarzanej, pobieranej lub przesyłanej energii elektrycznej, będącej podstawą rozliczeń odchyleń oraz tranzytów. Układy te muszą spełniać wymagania określone w części głównej IRiESR. C.3.2. Do określenia ilości energii elektrycznej wytwarzanej, pobieranej lub przesyłanej wykorzystuje się w pierwszej kolejności podstawowe układy pomiaroworozliczeniowe. W przypadku ich awarii lub wadliwego działania w następnej kolejności wykorzystywane są rezerwowe układy pomiarowo-rozliczeniowe. C.3.3. W przypadku awarii lub wadliwego działania układów pomiaroworozliczeniowych podanych w p. C.3.2 ilość energii elektrycznej wytwarzanej, pobieranej lub przesyłanej określa się w każdej godzinie doby w następujący sposób: a) na podstawie współczynników korekcji właściwych dla stwierdzonej nieprawidłowości lub awarii (o ile jest możliwe ich określenie), b) jako średnią arytmetyczną ilości energii elektrycznej w odpowiedniej godzinie i dniu, czterech ostatnich dekad, c) w przypadku, gdy podmiot nie uczestniczył w procesie rozliczeń przez okres czterech ostatnich dekad, ilość energii wyznacza się jako średnią arytmetyczną ilości energii elektrycznej w odpowiedniej godzinie i dniu dekad, w których podmiot uczestniczył, d) w przypadku, gdy podmiot nie uczestniczył w procesie rozliczeń przez okres pełnej dekady, ilość energii jest uzgadniana pomiędzy operatorem systemu rozdzielczego i podmiotem. - 21 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.4. ROZLICZENIA KORYGUJĄCE C.4.1. Podmiotami dokonującymi wzajemnych rozliczeń korygujących są: a) spółki dystrybucyjne, b) wytwórcy uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym, c) odbiorcy uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym, d) przedsiębiorstwa obrotu. C.4.2. Dla zachowania przejrzystości opisu wprowadza się w tabl. T.6 i T.7 następujące oznaczenia podmiotów: a) W_URB – wytwórca uczestniczący w rynku bilansującym bezpośrednio, b) W_NURB – wytwórca nie uczestniczący w rynku bilansującym bezpośrednio, c) O_URB – odbiorca uczestniczący w rynku bilansującym bezpośrednio, d) O_NURB – odbiorca nie uczestniczący w rynku bilansującym bezpośrednio, e) PO_URB – przedsiębiorstwo obrotu uczestniczące w rynku bilansującym bezpośrednio, f) PO_NURB – przedsiębiorstwo obrotu nie uczestniczące w rynku bilansującym bezpośrednio, g) SD1, SD2 – spółka dystrybucyjna oznaczona odpowiednio 1 lub 2. C.4.3. W celu maksymalnego ograniczenia rozliczeń korygujących prowadzonych w sieci rozdzielczej wprowadza się określony w p. C.4.4 sposób zgłoszeń na rynku bilansującym umów sprzedaży energii elektrycznej, zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej i nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym. C.4.4. Zgłoszenia na rynku bilansującym umów zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej i nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym, o których mowa w p. C.4.3, są dokonywane przez: a) spółki dystrybucyjne, b) wytwórców i odbiorców uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym, c) przedsiębiorstwa obrotu uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym. C.4.5. Sposób zgłoszeń na rynku bilansującym umów sprzedaży energii elektrycznej, zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej i nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym określono w tabl. T.6. Zasady te nie dotyczą umów sprzedaży energii elektrycznej zawieranych przez przedsiębiorstwo obrotu nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym. - 22 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.4.6. W przypadku, gdyby z jakichkolwiek przyczyn nie było możliwe dokonanie zgłoszenia na rynku bilansującym umów sprzedaży energii elektrycznej, zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej i nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym zgodnie z tabl. T.6, to konieczne jest dokonanie rozliczeń korygujących pomiędzy podmiotami określonymi w tabl. T.7. C.4.7. Opłatę korygującą w godz. h wynikającą z umów zawartych pomiędzy podmiotami wyszczególnionymi w tabl. T.7, z wyłączeniem umów zawartych z przedsiębiorstwami obrotu określa się zależnością: OhK = EhPKD CROh (1) gdzie: E hPKD - energia w godz. h przyjęta w PKD dla stron umowy sprzedaży energii elektrycznej, określonych w tabl. T.7, CROh - cena rozliczeniowa odchylenia w godz. h obowiązująca na rynku bilansującym. C.4.8. Wszelkie umowy zawierane przez przedsiębiorstwo obrotu nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym powodują konieczność dokonania rozliczeń korygujących. Stronami tych rozliczeń są operatorzy systemów rozdzielczych, wytwórcy i odbiorcy uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym. Przyczyną realizacji rozliczeń korygujących jest brak możliwości zgłoszenia tych umów na rynku bilansującym. C.4.9. W przypadku umów sprzedaży energii elektrycznej zawartych przez przedsiębiorstwo obrotu z wytwórcą, odbiorcą lub spółką dystrybucyjną opłatę korygującą określa się zgodnie z ogólną zależnością: [( ) ( )] OhK = EhZ + EhO − EhW + EhS CROh (2) gdzie: E hZ - energia kupowana od przedsiębiorstwa obrotu w godz. h przez spółkę dystrybucyjną lub odbiorcę uczestniczącego w rynku bilansującym bezpośrednio, przyjęta w PKD, EhO - energia kupowana od przedsiębiorstwa obrotu w godz. h przez odbiorcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej, nie uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, przyjęta w PKD, EhW - energia sprzedawana przedsiębiorstwu obrotu w godz. h przez wytwórcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej, nie uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, przyjęta w PKD, EhS - energia sprzedawana przedsiębiorstwu obrotu w godz. h przez spółkę dystrybucyjną lub wytwórcę uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, przyjęta w PKD. - 23 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna C.4.10. Załącznik nr 6 do IRiESR Dla danej dekady opłatę korygującą określa się zależnością: N L O K = ∑∑ OiK,h (3) i =1 h =1 gdzie L oznacza liczbę godzin doby, a N liczbę dni dekady. C.4.11. W rozliczeniach podmiotów (spółek dystrybucyjnych, wytwórców i odbiorców uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym) z przedsiębiorstwem obrotu nie uczestniczącym bezpośrednio w rynku bilansującym, gdy: a) OK>0 to przedsiębiorstwo obrotu płaci opłatę korygującą podmiotowi, b) OK<0 to podmiot płaci opłatę korygującą przedsiębiorstwu obrotu, c) OK=0 to nie są realizowane rozliczenia korygujące. C.4.12. Ogólna procedura rozliczeń korygujących jest następująca: a) po zawarciu umów sprzedaży energii elektrycznej podmioty dokonują ich zgłoszenia do operatora systemu rozdzielczego, zgodnie z zasadami podanymi w rozdz. B, b) operator systemu rozdzielczego zgodnie z tabl. T.6 zgłasza umowy sprzedaży energii elektrycznej operatorowi systemu przesyłowego wg procedur określonych w RRB oraz opracowuje PKD, w którym określa dla odbiorców i wytwórców przyłączonych do sieci rozdzielczej i nie uczestniczących bezpośrednio w rynku bilansującym odpowiednio pobór lub produkcję energii elektrycznej dla każdej godziny doby, c) jeśli zgłoszenie umów na rynku bilansującym okazało się nie być możliwe lub umowy zostały zawarte przez przedsiębiorstwo obrotu nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym to operator systemu rozdzielczego określa opłaty korygujące, które poniesie lub otrzyma zgodnie z tabl. T.7, d) po zakończeniu każdej dekady operator systemu rozdzielczego sumuje godzinowo określone opłaty korygujące i wystawia lub otrzymuje fakturę związaną z tymi rozliczeniami. C.4.13. Wytwórcy i odbiorcy uczestniczący w rynku bilansującym bezpośrednio zawierający umowy sprzedaży energii elektrycznej z przedsiębiorstwami obrotu nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym dokonują rozliczeń korygujących miedzy sobą, zgodnie z zależnością (2), bez udziału operatora systemu rozdzielczego. Odpowiedni zapis tej treści powinien być umieszczony w umowie sprzedaży energii elektrycznej zawieranej pomiędzy powyższymi podmiotami. C.4.14. W przypadku rozszerzania obszaru rynku bilansującego o podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej 110 kV, zarówno zgłoszenia umów pomiędzy podmiotami zgodne z tabl. T.6 oraz rozliczenia korygujące zgodne z tabl. T.7 będą dotyczyły umów sprzedaży energii elektrycznej zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci 110 kV nie objęte rozszerzeniem obszaru rynku bilansującego oraz podmioty przyłączone do sieci SN i nN. - 24 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.6 Wykaz zgłoszeń na rynku bilansującym umów sprzedaży energii elektrycznej, zawieranych przez podmioty przyłączone do sieci rozdzielczej i nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. Strony umowy sprzedaży energii elektrycznej Sprzedający Kupujący W_NURB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_NURB przyłączony do sieci SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB przyłączony do sieci SD2 rozdzielczej SD1 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 przesyłowej W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci przesyłowej rozdzielczej SD1 O_NURB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 O_NURB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD2 W_NURB przyłączony do sieci PO_URB rozdzielczej SD1 Podmioty dokonujące zgłoszenia na rynku bilansującym Sprzedający Kupujący Brak zgłoszenia Brak zgłoszenia SD1 zgłasza sprzedaż energii SD2 SD2 zgłasza zakup energii od SD1 Brak zgłoszenia Brak zgłoszenia SD1 zgłasza sprzedaż energii SD2 SD1 zgłasza sprzedaż energii O_URB SD1 zgłasza sprzedaż energii O_URB SD1 zgłasza sprzedaż energii O_URB W_URB zgłasza sprzedaż energii SD1 W_URB zgłasza sprzedaż energii SD2 W_URB zgłasza sprzedaż energii SD1 Brak zgłoszenia SD1 zgłasza sprzedaż energii SD2 SD1 zgłasza sprzedaż energii PO_URB SD2 zgłasza zakup energii od SD1 O_URB zgłasza zakup energii od SD1 O_URB zgłasza zakup energii od SD1 O_URB zgłasza zakup energii od SD1 SD1 zgłasza zakup energii od W_URB SD2 zgłasza zakup energii od W_URB SD1 zgłasza zakup energii od W_URB Brak zgłoszenia SD2 zgłasza zakup energii od SD1 PO_URB zgłasza zakup energii od SD1 - 25 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna L.p. Strony umowy sprzedaży energii elektrycznej Sprzedający 14. PO_URB 15. 16. 17. 18. 19. 20. W_URB W_NURB SD1 PO_NURB PO_NURB PO_NURB Kupujący O_NURB przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 PO_NURB PO_NURB PO_NURB O_URB O_NURB SD1 Załącznik nr 6 do IRiESR Podmioty dokonujące zgłoszenia na rynku bilansującym Sprzedający PO_URB zgłasza sprzedaż energii SD1 Kupujący SD1 zgłasza zakup energii od PO_URB Brak zgłoszeń, rozliczenia korygujące, zgodnie z zależnością (2), podmiotami uczestniczącymi w rozliczeniach są SD1, O_URB, W_URB - 26 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR Tablica T.7 Wykaz podmiotów dokonujących rozliczeń korygujących w przypadku braku możliwości zgłoszeń podanych w tabl. T.6 L.p. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. Strony umowy sprzedaży energii elektrycznej Sprzedający Kupujący W_NURB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_NURB przyłączony do sieci SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB przyłączony do sieci SD2 rozdzielczej SD1 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_NURB O_URB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 przesyłowej W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD1 W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 rozdzielczej SD2 W_URB O_NURB przyłączony do sieci przyłączony do sieci przesyłowej rozdzielczej SD1 O_NURB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 O_NURB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD2 O_URB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD1 O_URB SD1 przyłączony do sieci rozdzielczej SD2 Podmioty dokonujące rozliczeń korygujących Płacący Otrzymujący Brak rozliczenia Brak rozliczenia SD1 SD2 Brak rozliczenia Brak rozliczenia SD1 SD2 SD1 O_URB SD1 O_URB SD1 O_URB W_URB SD1 W_URB SD2 W_URB SD1 Brak rozliczenia Brak rozliczenia SD1 SD2 SD1 O_URB SD1 O_URB - 27 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna L.p. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. Strony umowy sprzedaży energii elektrycznej Sprzedający Kupujący O_URB SD1 przyłączony do sieci przesyłowej W_NURB PO_URB PO_URB O_NURB W_URB PO_NURB W_NURB PO_NURB SD1 PO_NURB PO_NURB O_URB PO_NURB O_NURB PO_NURB SD1 Załącznik nr 6 do IRiESR Podmioty dokonujące rozliczeń korygujących Płacący Otrzymujący SD1 O_URB Rozliczenia korygujące, zgodnie z zależnością (2), podmiotami uczestniczącymi w rozliczeniach są SD1, O_URB, W_URB, PO_URB, PO_NURB - 28 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.5. ROZLICZENIA ODCHYLEŃ C.5.1. Odchylenie danego podmiotu definiuje się jako różnicę pomiędzy rzeczywistym poborem lub produkcją energii elektrycznej (odpowiednio w przypadku odbiorców i wytwórców), a energią elektryczną przyjętą dla tego podmiotu w PKD. Odchylenie jest określane dla każdej godziny doby. C.5.2. Operator systemu rozdzielczego dokonuje rozliczenia odchyleń z podmiotami przyłączonymi do sieci rozdzielczej, za której prowadzenie ruchu odpowiada, nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym. Podmioty te muszą posiadać zapis w umowie sprzedaży energii elektrycznej lub w umowie przesyłowej o uczestniczeniu w procesie rozliczania odchyleń. C.5.3. Rozliczenia odchyleń są prowadzone z wytwórcami i odbiorcami energii elektrycznej, natomiast nie są prowadzone z przedsiębiorstwami obrotu. C.5.4. Wprowadza się odmienne zasady rozliczania odchyleń dla następujących umów sprzedaży energii elektrycznej: a) umowy zawarte przez podmioty zgodnie z zasadą swobodnego wyboru dostawcy, nazywane dalej umowami swobodnymi, b) umowy zawarte, z wytwórcami produkującymi energię elektryczną w skojarzeniu z ciepłem, w związku z obowiązkiem zakupu wprowadzonym aktem prawnym, a którym mowa w p. II.3.j części głównej IRiESR, zwane dalej umowami obowiązkowymi. C.5.5. Przyjmuje się następujące zasady płatności za energię elektryczną, dokonywanych niezależnie od rozliczenia odchyleń: a) dla umów swobodnych – strony umowy realizują rozliczenia za energię elektryczną w ilości przyjętej w PKD wg cen ustalonych w umowie, b) dla umów obowiązkowych – operator systemu rozdzielczego płaci wytwórcom za całą wyprodukowaną energię elektryczną wg cen ustalonych w taryfach tych wytwórców. C.5.6. Operator systemu rozdzielczego dokonuje rozliczenia odchyleń w sieci rozdzielczej w każdej godzinie doby: c) dla umów swobodnych – po cenie rozliczeniowej odchylenia obowiązującej na rynku bilansującym CROh, przy czym występują płatności podmiotu na rzecz operatora systemu rozdzielczego i vice versa, d) dla umów obowiązkowych – zgodnie z zależnością (7), przy czym występują jedynie płatności wytwórcy na rzecz operatora systemu rozdzielczego. C.5.7. Wielkość odchylenia ∆Eh w godz. h, dla umów swobodnych i obowiązkowych, określa się w następujący sposób: a) dla odbiorców wg zależności ∆Eh = EhRZ − E hPKD (4) b) dla wytwórców wg zależności ∆Eh = EhPKD − EhRZ (5) gdzie: - 29 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna E hRZ - Załącznik nr 6 do IRiESR energia pobrana przez odbiorcę lub wyprodukowana przez wytwórcę w godz. h, E hPKD - energia w godz. h przyjęta dla odbiorcy lub wytwórcy w PKD. C.5.8. W przypadku odbiorcy, gdy w danej godz. h: a) E hRZ > E hPKD to odbiorca ponosi opłatę za odchylenie na rzecz spółki dystrybucyjnej, b) E hRZ = E hPKD to nie występują rozliczenia za odchylenie, c) E hRZ < E hPKD to spółka dystrybucyjna ponosi opłatę za odchylenie na rzecz odbiorcy. C.5.9. W przypadku wytwórcy posiadającego zawartą umowę swobodną, gdy w danej godz. h: a) E hRZ > E hPKD to spółka dystrybucyjna ponosi opłatę za odchylenie na rzecz wytwórcy, b) E hRZ = E hPKD to nie występują rozliczenia za odchylenie, c) E hRZ < E hPKD to wytwórca ponosi opłatę za odchylenie na rzecz spółki dystrybucyjnej. C.5.10. Dla odbiorców i zawartych z wytwórcami umów swobodnych, opłatę za odchylenie w każdej dekadzie określa się zależnością: N L O O = ∑∑ ∆Ei ,h CROi ,h (6) i =1 h =1 gdzie L oznacza liczbę godzin doby, a N liczbę dni dekady. C.5.11. Dla wytwórców, z którymi zawarto umowy obowiązkowe, opłatę wytwórcy na rzecz spółki dystrybucyjnej, za odchylenie w każdej dekadzie określa się zależnością: 0 N L ∆Ei ,h (CROi ,h − COR ) ∑∑ i =1 h =1 O O =N L ∆Ei ,h (CROi ,h − COR ) ∑∑ i =1 h =1 0 gdy EhRZ > EhPKD i CROi ,h ≥ COR gdy EhRZ > EhPKD i CROi ,h < COR (7) gdy E RZ h <E PKD h i CROi ,h > COR gdy EhRZ < EhPKD i CROi ,h ≤ COR gdzie l oznacza liczbę godzin doby, a n liczbę dni dekady, natomiast COR oznacza roczną cenę energii elektrycznej ustaloną zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu, o którym mowa w p. II.3.i. - 30 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna C.5.12. Załącznik nr 6 do IRiESR W przypadku, gdy w danej dekadzie: a) OO > 0 to wytwórca lub odbiorca ponosi opłatę za odchylenie na rzecz spółki dystrybucyjnej, b) OO = 0 to nie występują rozliczenia za odchylenia c) OO < 0 to spółka dystrybucyjna ponosi opłatę za odchylenie na rzecz odbiorcy lub wytwórcy. C.5.13. Rzeczywista ilość energii elektrycznej w godz. h jest wyznaczana z dokładnością do 1 kWh, na podstawie pomiarów przepływów energii elektrycznej w miejscach jej dostarczania oraz w razie potrzeby z wykorzystaniem algorytmów wyznaczania ilości energii elektrycznej w poszczególnych miejscach dostarczania. C.6. ROZLICZENIA TRANZYTÓW C.6.1. Rozliczenia tranzytów energii elektrycznej liniami 110 kV łączącymi sieci rozdzielcze różnych operatorów systemów rozdzielczych są realizowane dla połączeń sieciowych nie objętych obszarem rynku bilansującego. C.6.2. Rozliczenia tranzytów są realizowane pomiędzy spółkami dystrybucyjnymi na podstawie godzinowych przepływów energii elektrycznej wg ceny rozliczeniowej odchylenia obowiązującej na rynku bilansującym. C.6.3. W każdej dekadzie opłata wynikająca z tranzytów energii elektrycznej jest określana zgodnie z zależnością: N L O T = ∑∑ EiT,h CROi ,h (8) i =1 h =1 gdzie: ET - energia elektryczna eksportowana z danej spółki dystrybucyjnej, L - liczba godzin doby, N - liczba dni dekady. C.6.4. Pomiar energii elektrycznej przepływającej liniami 110 kV łączącymi sieci rozdzielcze różnych operatorów systemów rozdzielczych dla ustalenia opłaty tranzytowej jest realizowany przez urządzenia pomiarowo-rozliczeniowe spółki dystrybucyjnej eksportującej energię elektryczną. C.6.5. Operatorzy systemów rozdzielczych przekazują sobie wzajemnie godzinowe dane pomiarowe, niezbędne do określenia opłaty tranzytowej. Dane te są przekazywane z wykorzystaniem serwerów FTP, w formacie uzgodnionym przez operatorów systemów rozdzielczych. C.6.6. Operatorzy systemów rozdzielczych uzgadniają między sobą zasady wzajemnego rozliczania opłat przesyłowych ponoszonych przez nich na styku sieci przesyłowej i sieci rozdzielczej. - 31 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.7. SPECJALNE ZASADY ROZLICZEŃ C.7.1. Specjalne zasady rozliczeń w sieci rozdzielczej wprowadza się w okresach zawieszenia przez operatora systemu przesyłowego funkcjonowania rynku bilansującego zgodnie z zasadami określonymi w RRB. W takim przypadku nie są realizowane w sieci rozdzielczej rozliczenia korygujące oraz rozliczenia odchyleń, są natomiast realizowane rozliczenia tranzytów. C.7.2. W okresie zawieszenia funkcjonowania rynku bilansującego wytwórcy i odbiorcy objęci RBSR dokonują rozliczeń za rzeczywiście wyprodukowaną lub pobraną energię elektryczną wg cen ustalonych w umowach sprzedaży energii elektrycznej. C.7.3. Rozliczenia tranzytów energii elektrycznej liniami 110 kV łączącymi sieci rozdzielcze różnych operatorów systemów rozdzielczych są realizowane, w okresie zawieszenia funkcjonowania rynku bilansującego, po cenie zakupu energii elektrycznej z rynku bilansującego, ustalanej zgodnie z RRB. C.7.4. Rozliczenia przepływów energii elektrycznej w sieci rozdzielczej przy stosowaniu specjalnych zasad rozliczeń są wykonywane dla okresu każdej godziny doby. C.7.5. Rozliczenia finansowe są realizowane dla okresów poszczególnych dekad. Jeżeli stan zawieszenia funkcjonowania rynku bilansującego trwał krócej niż 1 pełną dekadę, to rozliczenia za ten okres są uwzględniane na fakturze obejmującej rozliczenia tranzytów z danej dekady. C.8. RAPORTY ROZLICZENIOWE C.8.1. Operator systemu rozdzielczego sporządza dobowe i dekadowe raporty rozliczeniowe – korygujący, odchyleń i tranzytów. Raporty te są podstawą wartościowych i ilościowych rozliczeń korygujących, odchyleń i tranzytów, realizowanych pomiędzy podmiotami i operatorem systemu rozdzielczego. Raport dobowy i dekadowy jest opracowywany oddzielnie dla każdego podmiotu. C.8.2. Raporty dobowe i dekadowe korygujące są sporządzane dla rozliczeń korygujących z przedsiębiorstwami obrotu i innymi podmiotami, raporty dobowe i dekadowe odchyleń są sporządzane dla rozliczeń odchyleń realizowanych w wytwórcami i odbiorcami przyłączonymi do sieci rozdzielczej i nie uczestniczącymi bezpośrednio w rynku bilansującym. Natomiast raporty dobowe i dekadowe tranzytów są sporządzane dla rozliczeń tranzytów energii elektrycznej pomiędzy sieciami rozdzielczymi różnych spółek dystrybucyjnych. C.8.3. Raport dobowy korygujący dla rozliczeń z przedsiębiorstwem obrotu określa dla każdej doby: a) ilość energii elektrycznej kupowanej od przedsiębiorstwa obrotu w godz. h przez spółkę dystrybucyjną, przyjętą w PKD, b) ilość energii elektrycznej kupowanej od przedsiębiorstwa obrotu w godz. h przez odbiorcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej i nie - 32 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, przyjętą w PKD, c) ilość energii elektrycznej sprzedawanej przedsiębiorstwu obrotu w godz. h przez wytwórcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej i nie uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, przyjętą w PKD, d) ilość energii elektrycznej sprzedawanej przedsiębiorstwu obrotu w godz. h przez spółkę dystrybucyjną, przyjętą w PKD, e) cenę rozliczeniową odchylenia obowiązującą w godz. h na rynku bilansującym, f) należność w godz. h, wynikającą z rozliczeń korygujących (ujemny znak oznacza płatność na rzecz przedsiębiorstwa obrotu), g) sumaryczną w danej dobie ilość energii elektrycznej korygującej ( ∑ EhZ + EhO − EhW + EhS ) oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne [( ) ( )] w danej dobie zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę energii korygującej (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.4. Raport dobowy korygujący dla rozliczeń przedsiębiorstwo obrotu określa dla każdej doby: z innymi podmiotami niż a) ilość energii przyjętą w PKD dla stron umowy sprzedaży energii elektrycznej, b) cenę rozliczeniową odchylenia obowiązującą w godz. h na rynku bilansującym, c) należność w godz. h, wynikającą z rozliczeń korygujących, d) sumaryczną w danej dobie ilość energii elektrycznej korygującej oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę energii korygującej (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.5. Raport dobowy odchyleń określa dla każdego podmiotu przyłączonego do sieci rozdzielczej i nie uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym: a) ilość energii elektrycznej przyjętą w PKD dla poszczególnych godzin doby, b) ilość energii elektrycznej wyprodukowanej w poszczególnych godzinach doby, lub pobranej z sieci, c) cenę rozliczeniową odchylenia obowiązującą w godz. h na rynku bilansującym, d) cenę energii elektrycznej ustaloną w umowie obowiązkowej (o ile raport dotyczy podmiotu, z którym zawarto umowę obowiązkową), e) należność w godz. h, wynikającą z rozliczenia odchylenia (ujemny znak oznacza płatność spółki dystrybucyjnej na rzecz podmiotu), f) sumaryczną w danej dobie energię odchylenia oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę energii odchylenia (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.6. Raport dobowy tranzytów określa dla każdej sąsiedniej spółki dystrybucyjnej oddzielnie: a) ilość energii elektrycznej eksportowanej liniami 110 kV w godz. h, b) ilość energii elektrycznej importowanej liniami 110 kV w godz. h, c) cenę rozliczeniową odchylenia obowiązującą w godz. h na rynku bilansującym, d) należność w godz. h, wynikającą z rozliczenia tranzytu (ujemny znak oznacza - 33 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR płatność spółki dystrybucyjnej sporządzającej raport na rzecz sąsiedniej spółki dystrybucyjnej), e) sumaryczną w danej dobie energię tranzytowaną oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę energii tranzytowanej (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.7. Operator systemu rozdzielczego opracowuje i udostępnia każdemu podmiotowi raport dobowy korygujący, odchyleń lub tranzytów nie później niż w ciągu 2 dni od zakończenia doby, której dotyczy raport. C.8.8. Raport dekadowy korygujący zawiera zestawienie wartości określonych w p. C.8.3.g lub C.8.4.d, zgodnych z raportami dobowymi, dla wszystkich dób tworzących daną dekadę oraz sumaryczną za okres dekady energię korygującą oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę korygującą (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.9. Raport dekadowy odchyleń zawiera zestawienie wartości określonych w p. C.8.5.f, zgodnych z raportami dobowymi, dla wszystkich dób tworzących daną dekadę oraz sumaryczną za okres dekady energię odchylenia - oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę odchylenia (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.10. Raport dekadowy tranzytów zawiera zestawienie wartości określonych w p. C.8.6.e, zgodnych z raportami dobowymi, dla wszystkich dób tworzących daną dekadę oraz sumaryczną za okres dekady energię tranzytowaną - oddzielnie ze znakiem „-” i „+”, sumaryczne zobowiązanie i należność oraz przeciętną cenę tranzytu (oddzielnie dla zobowiązania i należności). C.8.11. Operator systemu rozdzielczego opracowuje i udostępnia każdemu podmiotowi raport dekadowy nie później niż w ciągu 2 dni od zakończenia dekady, której dotyczy raport. C.8.12. Operator systemu rozdzielczego przekazuje podmiotom raporty dobowe i dekadowe za pomocą: poczty elektronicznej, serwera ftp lub innych ustalonych form transmisji danych. C.8.13. Podmioty otrzymujące raporty dobowe i dekadowe (korygujący, odchyleń lub tranzytów) zgłaszają operatorowi systemu rozdzielczego wszystkie stwierdzone nieprawidłowości, bezpośrednio po ich stwierdzeniu, nie później jednak niż 4 dni od zakończenia dekady, której dotyczy raport dobowy lub dekadowy. Operator systemu rozdzielczego uwzględnia zaistniałe nieprawidłowości, tak by możliwe było terminowe wystawienie i przesłanie faktur, o których mowa w rozdz. C.9. Po 4-tym dniu od zakończenia danej dekady wszelkie nieprawidłowości w rozliczeniach są realizowane poprzez korektę faktur. C.8.14. Dla sporządzenia raportów dobowych odchyleń operator systemu rozdzielczego pozyskuje dane pomiarowe z układów pomiarowo-rozliczeniowych podmiotu w sposób określony w umowie sprzedaży energii elektrycznej lub umowie przesyłowej zawartej z tym podmiotem. - 34 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR C.9. FAKTUROWANIE C.9.1. Proces fakturowania związany z rozliczeniami w sieci rozdzielczej jest prowadzony zgodnie z ustawą z dnia 8 stycznia 1993 r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym (z późniejszymi zmianami) oraz rozporządzeniami wykonawczymi do tej ustawy. C.9.2. W związku z rozliczeniami w sieci rozdzielczej wystawiane są faktury dekadowe, oddzielnie dla rozliczeń korygujących, odchyleń i tranzytów. C.9.3. Faktury dla rozliczeń korygujących, odchyleń i tranzytów są wystawiane przez operatora systemu rozdzielczego, wytwórcę lub odbiorcę, zgodnie z sumarycznymi należnościami i zobowiązaniami za okres dekady, określonymi w odpowiednich raportach dekadowych. C.9.4. Przedmiotem faktur jest sprzedaż lub zakup energii korygującej, energii bilansującej (odchylenia) lub energii tranzytowanej siecią rozdzielczą. C.9.5. Faktury dekadowe są wystawiane i wysłane przez operatora systemu rozdzielczego lub inny podmiot nie później niż do 7 dnia po zakończeniu każdej dekady. Faktury korygujące (wystawiane w przypadku zaistnienia potrzeby zmiany faktury dekadowej) mogą być natomiast wystawiane i wysłane przez operatora systemu rozdzielczego lub inny podmiot po zakończeniu każdego miesiąca, lecz nie później niż do 20 dnia miesiąca. C.9.6. Termin płatności faktur dekadowych z tytułu rozliczeń w sieci rozdzielczej ustala się na 25 dzień po zakończeniu każdej dekady, jednak nie wcześniej niż 7 dni po otrzymaniu oryginału faktury VAT. Natomiast terminem płatności faktury korygującej jest ostatni dzień miesiąca, w którym dokonano korekty, jednak nie wcześniej niż 7 dni po otrzymaniu oryginału faktury VAT. C.9.7. W przypadkach nie dokonania przez podmiot płatności wynikających z faktur za odchylenia, w terminach zgodnych z p. C.9.6, operator systemu rozdzielczego korzysta z zabezpieczeń finansowych na zasadach określonych w rozdz. D. C.9.8. Faktury zmieniające (korygujące) zrealizowane rozliczenia dekadowe, o których mowa w p. C.9.5, mogą dotyczyć dowolnej dekady z okresu poprzednich 12 miesięcy. - 35 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna D. Załącznik nr 6 do IRiESR ZABEZPIECZANIA FINANSOWE PROCESU ROZLICZEŃ D.1. POSTANOWIENIA WSTĘPNE D.1.1. W celu zapewnienia płynności finansowej rozliczeń z operatorem systemu rozdzielczego podmioty uczestniczące w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej zobowiązuje się do złożenia zabezpieczenia finansowego w formie i wysokości określonej w niniejszym RBSR. D.1.2. Operator systemu rozdzielczego jest zobowiązany do wykorzystywania złożonych przez podmioty zabezpieczeń wyłącznie do prowadzenia rozliczeń odchyleń, określonych w rozdziale C.5. D.1.3. Do złożenia zabezpieczenia finansowego zobowiązuje się wytwórców i odbiorców energii elektrycznej biorących udział w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej. Przedsiębiorstwa obrotu energią elektryczną nie są zobowiązane do przedkładania zabezpieczenia finansowego. D.1.4. Pierwszy okres obowiązywania zabezpieczenia finansowego obejmuje 12 kolejnych dekad. Kolejne okresy obowiązywania zabezpieczenia obejmują okres kolejnych 9 dekad. D.1.5. Pierwszy okres obowiązywania zabezpieczenia rozpoczyna się w dniu wejścia w życie umowy przesyłowej zawartej przez podmiot z operatorem systemu rozdzielczego. Dekadę, w której umowa przesyłowa zawarta przez podmiot z operatorem systemu rozdzielczego wchodzi w życie uważa się za pierwszą dekadę okresu obowiązywania zabezpieczenia finansowego. D.1.6. W przypadku, gdy ostatni okres obowiązywania zabezpieczenia wykracza poza termin obowiązywania umowy przesyłowej zawartej pomiędzy podmiotem a operatorem systemu rozdzielczego okres obowiązywania zabezpieczenia ulega skróceniu do dnia wygaśnięcia umowy. Wysokość zabezpieczenia finansowego jest ustalana proporcjonalnie do czasu trwania ostatniego okresu obowiązywania zabezpieczenia. D.2. USTALANIE WYSOKOŚCI ZABEZPIECZENIA FINANSOWEGO D.2.1. Wysokość wymaganego zabezpieczenia finansowego ustala się indywidualnie dla każdego podmiotu i na każdy okres obowiązywania zabezpieczenia finansowego D.2.2. Wysokość wymaganego zabezpieczenia finansowego Z1 dla pierwszego okresu obowiązywania zabezpieczenia ustala się na podstawie ilości energii elektrycznej planowanej do dostarczenia lub odebrania przez podmiot w okresie dekady i określa zgodnie z następującą zależnością: 12 Z1 = a ⋅ C Z ⋅ ∑ EiP (9) i =1 - 36 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR gdzie: D.2.3. a − współczynnik ustalany pomiędzy podmiotem a operatorem systemu rozdzielczego, jednak nie większy niż 0,2 i zawarty w umowie przesyłowej zawartej pomiędzy nimi, EiP − ilość energii elektrycznej planowana do dostarczenia lub odebrania przez podmiot w dekadzie i, CZ − cena zastępcza ustalana wg zasad określonych w p. D.2.3 dla określenia wysokości zabezpieczenia finansowego, w pierwszym okresie jego obowiązywania. Cena zastępcza, o której mowa w p. D.2.2 jest ustalana według następujących zasad: a) jeżeli pierwszy okres obowiązywania zabezpieczenia finansowego dla podmiotu rozpoczął się w ciągu trwania pierwszej dekady funkcjonowania rynku bilansującego, cena zastępcza wynosi 100 zł/MWh, b) jeżeli pierwszy okres obowiązywania zabezpieczenia finansowego dla podmiotu rozpoczął się pomiędzy drugą a dwunastą dekadą funkcjonowania rynku bilansującego włącznie, ceną zastępczą ustala się jako średnią ceną rozliczeniową odchylenia na rynku bilansującym za okres zakończonych dekad, c) jeżeli pierwszy okres obowiązywania podmiotu rozpoczął się po dwunastej bilansującego, ceną zastępczą ustala się odchylenia na rynku bilansującym za i rozliczonych dekad. D.2.4. zabezpieczenia finansowego dla dekadzie funkcjonowania rynku jako średnią ceną rozliczeniową okres 9 ostatnich zakończonych Wysokość wymaganego zabezpieczenia finansowego dla drugiego i kolejnych okresów obowiązywania zabezpieczenia Zk ustala się jako dwukrotną średnią arytmetyczną z opłat za odchylenie podmiotu w ostatnich dziewięciu rozliczonych dekadach, przypadających przed datą rozpoczęcia okresu obowiązywania zabezpieczenia: 9 Zk = ∑O i =1 O i (10) 4,5 gdzie OiO opłata za odchylenie podmiotu od pozycji przyjętej w PKD w dekadzie i. D.2.5. Jeżeli wysokość zabezpieczenia finansowego skalkulowanego według p. D.2.4 jest niższa niż 50.000 zł lub jeśli w okresie kalkulacji operator systemu rozdzielczego poniósł opłaty za odchylenie na rzecz podmiotu, wysokość zabezpieczenia finansowego ustala się według zasad określonych w p. D.2.2. D.2.6. Operator systemu rozdzielczego zawiadamia podmiot pismem poleconym o wysokości wymaganego zabezpieczenia finansowego na 5 dni roboczych przed datą rozpoczęcia okresu obowiązywania zabezpieczenia. - 37 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna D.2.7. Załącznik nr 6 do IRiESR Zawiadomienie podmiotu o wysokości wymaganego zabezpieczenia finansowego zawiera: a) oznaczenie podmiotu, b) wysokość zabezpieczenia finansowego, w przypadku gdy podmiotowi przysługuje prawo do obniżenia wysokości zabezpieczenia wymaga się podania wysokości zabezpieczenia finansowego przed i po obniżeniu, c) zastosowany sposób kalkulacji wysokości zabezpieczenia finansowego wraz z podaniem wysokości zastosowanego obniżenia. D.2.8. Operator systemu rozdzielczego dokonuje obniżenia wymaganego zabezpieczenia finansowego dla podmiotu, w przypadku terminowej realizacji przez podmiot płatności z tytułu rozliczeń odchyleń. Obniżenie wysokości wymaganego zabezpieczenia finansowego wynosi: a) 10% − po upływie dwóch kolejnych zabezpieczenia finansowego, okresów obowiązywania b) 25% − po upływie czterech kolejnych zabezpieczenia finansowego, okresów obowiązywania c) 50% − po upływie sześciu kolejnych zabezpieczenia finansowego. okresów obowiązywania D.2.9. O wykorzystaniu prawa do obniżenia wysokości zabezpieczenia finansowego decyduje podmiot. Podmiot ten poinformuje operatora systemu rozdzielczego o swojej decyzji na 3 dni robocze przed datą rozpoczęcia okresu obowiązywania zabezpieczenia w zawiadomieniu, o którym mowa w p. D.3.4. D.2.10. Obniżenie wysokości wymaganego zabezpieczenia finansowego przestaje obowiązywać dla kolejnych okresów obowiązywania zabezpieczenia, począwszy od pierwszego rozpoczynającego się po dacie wystąpienia nieterminowej płatności. D.3. FORMY ZABEZPIECZEŃ WYKORZYSTANIA D.3.1. Dopuszcza się następujące formy zabezpieczeń finansowych rozliczeń odchyleń w sieci rozdzielczej: FINANSOWYCH ORAZ ZASADY ICH a) nieodwołalną i bezwarunkową gwarancję bankową, b) depozyt na koncie bankowym wskazanym przez operatora systemu rozdzielczego. D.3.2. Forma złożonego przez podmioty zabezpieczenia finansowego nie ma wpływu na ustalenie wysokości zabezpieczenia. - 38 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR D.3.3. Na dany okres obowiązywania zabezpieczenia podmiot może wybrać tylko jedną formę zabezpieczenia finansowego spośród dopuszczonych w p. D.3.1. Podmiot powiadamia pisemnie operatora systemu rozdzielczego o wybranej formie zabezpieczenia finansowego na 3 dni robocze przed datą rozpoczęcia okresu obowiązywania zabezpieczenia. Zawiadomienie przesyłane jest na adres operatora systemu rozdzielczego listem poleconym. D.3.4. Zawiadomienie o wysokości i formie zabezpieczenia finansowego zawiera: a) oznaczenie podmiotu składającego zabezpieczenie finansowe, b) wysokość zabezpieczenia finansowego, c) formę zabezpieczenia finansowego, d) okres obowiązywania zabezpieczenia finansowego, e) nazwę banku wraz z siedzibą. D.3.5. Podmiot nie może zmienić formy zabezpieczenia finansowego w trakcie trwania okresu obowiązywania zabezpieczenia finansowego. D.3.6. Listę banków, których gwarancje bankowe będą akceptowane jako forma zabezpieczenia finansowego oraz nazwę banku wyznaczonego do przechowania depozytu, siedzibę tego banku i numer konta bankowego przeznaczonego do przechowywania depozytu określa załącznik do umowy przesyłowej zawartej przez podmiot z operatorem systemu rozdzielczego. D.3.9. W przypadku wystąpienia nieterminowej płatności w trakcie trwania okresu obowiązywania zabezpieczenia, operator systemu rozdzielczego wykorzystuje zabezpieczenie finansowe i zawiadamia o tym podmiot. Operator systemu rozdzielczego przesyła na adres podmiotu, listem poleconym, zawiadomienie o wykorzystaniu zabezpieczenia w ciągu 3 dni roboczych od daty wykorzystania zabezpieczenia. D.3.10. Zawiadomienie o wykorzystaniu zabezpieczenia finansowego zawiera: a) oznaczenie podmiotu, b) datę wykorzystania zabezpieczenia finansowego przez operatora systemu rozdzielczego, c) wysokość środków pieniężnych pobranych rozdzielczego z zabezpieczenia finansowego. D.3.11. przez operatora systemu Zawiadomienie podmiotu o wykorzystaniu zabezpieczenia finansowego stanowi jednocześnie wezwanie podmiotu do wznowienia gwarancji bankowej lub uzupełnienia środków pieniężnych stanowiących depozyt. Podmiot zobowiązany jest do wznowienia gwarancji bankowej lub uzupełnienia środków pieniężnych stanowiących depozyt do wartości określonej według p. D.2.2 lub D.2.4, z uwzględnieniem obniżenia określonego w p. D.2.8, w ciągu 5 dni roboczych od daty otrzymania zawiadomienia od operatora systemu rozdzielczego. - 39 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR D.3.12. Jeżeli ustanowione zabezpieczenie finansowe nie pozwala na uregulowanie całości należności z tytułu rozliczeń odchyleń podmiotu, operator systemu rozdzielczego występuje o powołanie Komisji Rozjemczej według zasad określonych w rozdz. E. Należność nie uregulowaną powiększa się o karne odsetki. D.4. PRZEDKŁADANIE I ZWALNIANIE ZABEZPIECZEŃ FINANSOWYCH D.4.1. Gwarancję bankową oraz potwierdzenie wpłaty depozytu sporządza się według wzoru opracowanego przez operatora systemu rozdzielczego. Operator systemu rozdzielczego określa wzór gwarancji bankowej oraz wzór potwierdzenia wpłaty depozytu. D.4.2. Wzór gwarancji bankowej oraz wzór potwierdzenia wpłaty depozytu sporządzone przez operatora systemu rozdzielczego zawierają w szczególności: a) oznaczenie podmiotu przedkładającego zabezpieczenie finansowe, b) okres obowiązywania finansowego, przedłożonego przez podmiot zabezpieczenia c) wysokość zabezpieczenia finansowego, d) nazwę i siedzibę banku udzielającego gwarancji bankowej lub wyznaczonego do przechowywania depozytu. D.4.3. Gwarancję bankową lub potwierdzenia wpłaty depozytu sporządza się w trzech jednobrzmiących egzemplarzach, z podpisami upoważnionych przedstawicieli podmiotu i banku udzielającego gwarancji lub wyznaczonego do przechowywania depozytu. Podmiot jest zobowiązany do przekazania jednego egzemplarza gwarancji bankowej lub potwierdzenia wpłaty depozytu operatorowi systemu rozdzielczego. D.4.4. Za przedłożenie zabezpieczenia finansowego uważa się: a) dla zabezpieczenia w formie gwarancji bankowej – przesłanie faksem gwarancji bankowej najpóźniej do godziny 13:00 w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia danego okresu obowiązywania zabezpieczenia finansowego oraz dostarczenie oryginału gwarancji bankowej w ciągu 5 dni roboczych od rozpoczęcia danego okresu obowiązywania zabezpieczenia, na adres operatora systemu rozdzielczego. Wymaga się przesłania oryginału gwarancji bankowej listem poleconym, b) dla zabezpieczenia w formie depozytu bankowego – przesłanie faksem potwierdzenia wpłaty depozytu na wskazane przez operatora systemu rozdzielczego konto bankowe najpóźniej do godziny 13:00 w dniu poprzedzającym dzień rozpoczęcia okresu obowiązywania zabezpieczenia finansowego oraz dostarczenie oryginału potwierdzenia wpłaty depozytu w ciągu 5 dni roboczych od rozpoczęcia danego okresu obowiązywania zabezpieczenia, na adres operatora systemu rozdzielczego. Wymaga się przesłania oryginału potwierdzenia wpłaty depozytu listem poleconym. - 40 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR D.4.5. Podmiot zobowiązywany jest do przechowywania egzemplarza gwarancji bankowej lub potwierdzenia wpłaty depozytu przez okres co najmniej 12 miesięcy od daty zakończenia okresu obowiązywania zabezpieczenia, którego dotyczyła gwarancja lub depozyt. D.4.6. W przypadku wykorzystania przez podmiot prawa do obniżenia wysokości zabezpieczenia finansowego następuje: a) dla zabezpieczenia w formie gwarancji bankowej – przedstawienie przez podmiot nowej gwarancji bankowej w terminie przewidzianym w p. D.4.4 i zwolnienie przez operatora systemu rozdzielczego dotychczasowej gwarancji, b) dla zabezpieczenia w formie depozytu: zwrot z depozytu środków pieniężnych, o które zostało obniżone zabezpieczenie finansowe. Zwolnienie gwarancji bankowej oraz zwrot środków pieniężnych z depozytu następuje po uregulowaniu przez podmiot wszystkich płatności za dekady okresu obowiązywania zabezpieczenia poprzedzającego okres, w którym nastąpiło obniżenie wysokości zabezpieczenia. D.4.7. Jeżeli podmiot nie przedłoży terminowo zabezpieczenia finansowego na dany okres obowiązywania zabezpieczenia bądź nie dokona wznowienia gwarancji bankowej lub nie uzupełni środków pieniężnych stanowiących depozyt zgodnie z zasadami określonymi w p. D.3.11, operator systemu rozdzielczego nie będzie przyjmować zgłoszeń umów sprzedaży energii elektrycznej od tego podmiotu. D.4.8. Po rozwiązaniu umowy przesyłowej zawartej przez podmiot z operatorem systemu rozdzielczego lub jej wygaśnięciu operator systemu rozdzielczego zwalnia zabezpieczenie finansowe, pod warunkiem iż wszelkie zobowiązania podmiotu z tytułu rozliczeń odchyleń zostały uregulowane. - 41 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna E. Załącznik nr 6 do IRiESR ROZSTRZYGANIE SPRAW SPORNYCH E.1. Do sporu pomiędzy operatorem systemu rozdzielczego a podmiotem przyłączonym do sieci rozdzielczej lub przedsiębiorstwem obrotu, lub też pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych, zwanymi dalej stronami sporu, dochodzi w wyniku stwierdzenia rozbieżności między nimi, powstałych z odmiennej interpretacji zapisów niniejszego RBSR. E.2. Strony sporu zobowiązują się do rozstrzygania kwestii spornych poprzez podjęcie kolejno następujących działań: a) skierowanie sporu do rozstrzygnięcie przez właściwego operatora systemu rozdzielczego, b) skierowanie sporu do rozstrzygnięcie przez Komisję Rozjemczą, c) skierowanie sporu do rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny. E.3. W przypadku sporów pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych rozstrzygnięcia sporu dokonuje się z pominięciem działania, o którym mowa w p. E.2.a. W przypadku innych sporów pominięcie działania, o którym mowa w p. E.2.a jest możliwe za obopólną zgodą stron sporu. E.4. Skierowanie przez podmiot, sporu do rozstrzygnięcie przez operatora systemu rozdzielczego powinno nastąpić w formie pisemnej i zostać przesłane listem poleconym na adres operatora systemu rozdzielczego, do którego sieci przyłączony jest dany podmiot. Przedsiębiorstwa obrotu zgłaszają spór do rozstrzygnięcia do operatora systemu rozdzielczego właściwego ze względu na istotę sporu. E.5. Skierowanie przez podmiot sporu do rozstrzygnięcie przez operatora systemu rozdzielczego powinno zawierać dane adresowe podmiotu zgłaszającego spór, datę zaistnienia sporu, dokładny opis okoliczności stanowiących podstawę zgłoszenia sporu oraz propozycję rozstrzygnięcia sporu. E.6. Operator systemu rozdzielczego rozstrzyga zgłoszony do niego spór w terminie nie dłuższym niż 15 dni roboczych od daty otrzymania zgłoszenia. Rozstrzygnięcie sporu wraz z uzasadnieniem jest przesyłane listem poleconym do podmiotu, który zgłosił spór do rozstrzygnięcia, nie później jednak niż 2 dni robocze od daty podjęcia decyzji rozstrzygającej spór. E.7. Jeżeli rozstrzygnięcie sporu zaproponowane przez operatora systemu rozdzielczego zgodnie z p. E.6, w całości lub w części nie jest satysfakcjonujące dla podmiotu będącego stroną sporu, to podmiot ten ma prawo wystąpić pisemnie do operatora systemu rozdzielczego z wnioskiem o powołanie Komisji Rozjemczej. E.8. Operator systemu rozdzielczego powołuje Komisję Rozjemczą z własnej inicjatywy, w przypadku gdy podmiot uczestniczący w procesie bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej narusza postanowienia RBSR lub na wniosek, o którym mowa w E.7. Operator systemu rozdzielczego o zamiarze powołania Komisji Rozjemczej z własnej inicjatywy powiadamia pisemnie podmiot, którego dotyczy spór. - 42 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR E.9. Komisja Rozjemcza powoływana jest do wydania decyzji rozstrzygającej pojedynczy spór. E.10. Koszty funkcjonowania Komisji Rozjemczej ponoszą strony sporu w równych częściach. E.11. Komisję Rozjemczą powołuje operator systemu rozdzielczego w ciągu 15 dni roboczych od daty wystąpienia podmiotu z wnioskiem o jej powołanie lub od daty zawiadomienia podmiotu o zamiarze jej powołania. W przypadku nie powołania Komisji Rozjemczej w podanym terminie, spór zostaje skierowany do rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny. E.12. Komisja Rozjemcza składa się z trzech osób. Każda z stron sporu powołuje do składu Komisji Rozjemczej po jednym przedstawicielu. Powołani przez strony sporu członkowie Komisji Rozjemczej wskazują niezależną osobę, która będzie pełniła funkcję Przewodniczącego Komisji Rozjemczej. E.13. W posiedzeniach Komisji Rozjemczej mają obowiązek uczestniczyć wszyscy członkowie Komisji. Daty posiedzeń i porządek obrad Komisji Rozjemczej ustala Przewodniczący Komisji w porozumieniu z jej członkami i powiadamia ich pismem poleconym o terminie posiedzenia, co najmniej 2 dni robocze wcześniej. E.14. Zawiadomienie członków Komisji Rozjemczej o posiedzeniu określa: dzień, godzinę, miejsce posiedzenia oraz porządek obrad Komisji. E.15. Posiedzenie Komisji Rozjemczej uznaje się za nie odbyte, w przypadku niestawienia się na posiedzenie Komisji chociaż jednego z jej członków. E.16. Posiedzenie Komisji Rozjemczej prowadzi Przewodniczący Komisji i jest on zobowiązany do: a) przedstawiania porządku obrad, b) formułowania ustaleń i decyzji, c) zarządzania głosowania, d) sporządzania i przechowywania protokołów z posiedzeń. E.17. W posiedzeniach Komisji Rozjemczej mogą uczestniczyć niezależni eksperci powoływani do wydania opinii na temat istoty sporu. Eksperci przedstawiają Komisji pisemne opinie na podstawie dostarczonych im dokumentów i udzielonych wyjaśnień. E.18. Przewodniczący Komisji Rozjemczej oraz powoływani przez Komisję niezależni eksperci otrzymują wynagrodzenia ustalone przez strony sporu. Pozostali członkowie Komisji Rozjemczej nie otrzymują wynagrodzenia za pracę w Komisji. E.19. Każda ze stron sporu w terminie 5 dni roboczych od daty powołania Komisji Rozjemczej zobowiązana jest do pisemnego przedłożenia Komisji swojego stanowiska w sprawie spornej wraz z dokumentami uzasadniającymi. E.20. Komisja Rozjemcza może wezwać strony sporu do złożenia na piśmie dodatkowych wyjaśnień. Termin złożenia wyjaśnień dodatkowych ustala Komisja Rozjemcza. - 43 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR E.21. Informacje uzyskane przez członków Komisji Rozjemczej oraz niezależnych ekspertów dotyczące kwestii spornych nie mogą być ujawniane osobom trzecim, bez uzyskania zgody stron sporu. E.22. Komisja Rozjemcza rozstrzyga spór w terminie nie przekraczającym 60 dni roboczych od daty powołania Komisji. W przypadku braku rozstrzygnięcia sporu w tym terminie, spór zostaje skierowany do rozstrzygnięcia przez właściwy sąd powszechny. E.23. Decyzje Komisji Rozjemczej zapadają większością głosów członków Komisji. Głosowania są przeprowadzane w sposób jawny. Powoływani przez Komisję niezależni eksperci nie mają prawa uczestniczenia w głosowaniach. E.24. Decyzja dotycząca rozstrzygnięcia sporu jest przekazywana przez Komisję Rozjemczą pismem poleconym każdej ze stron sporu i zawiera: a) miejsce i datę wydania decyzji, b) oznaczenie stron sporu, c) skład Komisji Rozjemczej oraz imiona i nazwiska powołanych przez Komisję niezależnych ekspertów, d) rozstrzygnięcie sporu wraz z uzasadnieniem, e) podpisy wszystkich członków Komisji Rozjemczej z zaznaczeniem głosu sprzeciwu. E.25. Po rozstrzygnięciu sporu przez Komisję Rozjemczą jej Przewodniczący przekazuje komplet dokumentów Komisji następującym podmiotom: a) oryginał – podmiotowi, na którego niekorzyść został rozstrzygnięty spór, b) kopię – podmiotowi, na którego korzyść został rozstrzygnięty spór. E.26. Komplet dokumentów Komisji Rozjemczej, o którym mowa w p. E.25 obejmuje: a) decyzję powołania Komisji, b) stanowiska stron sporu wraz z dokumentami uzasadniającymi i wyjaśnieniami dodatkowymi, c) opinie niezależnych ekspertów, d) zaproszenia na posiedzenia oraz protokoły z posiedzeń. E.27. Decyzja Komisji Rozjemczej nie stanowi ostatecznego rozstrzygnięcia kwestii spornych. Po wydaniu decyzji przez Komisję Rozjemczą każdej ze stron sporu przysługuje prawo do skierowania sporu do właściwego sądu powszechnego. E.28. Sądem właściwym do rozstrzygania kwestii spornych jest sąd wskazany w umowie o świadczenie usług przesyłowych zawartej przez podmiot z operatorem systemu rozdzielczego. W przypadku sporów pomiędzy operatorami systemów rozdzielczych właściwym do rozstrzygnięcia kwestii spornych jest sąd powszechny dla obszaru działania operatora, który zainicjował proces rozstrzygania sporu. E.29. Strony sporu są zobowiązane do przesyłania dokumentów w sprawie kwestii spornych w sposób zapewniający ich terminowe doręczenie. - 44 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna F. Załącznik nr 6 do IRiESR SŁOWNIK POJĘĆ I DEFINICJI Na potrzeby RBSR przyjęto następujące dodatkowe, w stosunku do podanych w części głównej, oznaczenia skrótów i definicje stosowanych pojęć. F.1. OZNACZENIA SKRÓTÓW a Współczynnik ustalany pomiędzy podmiotem a operatorem systemu rozdzielczego do celów kalkulacji wysokości zabezpieczenia finansowego dla pierwszego okresu obowiązywania zabezpieczenia. CROh Cena rozliczeniowa odchylenia obowiązująca na rynku bilansującym w godz. h. CROi,h Cena rozliczeniowa odchylenia obowiązująca na rynku bilansującym w godz. h dekady i. COR Cena energii elektrycznej ustalona zgodnie z zasadami określonymi w rozporządzeniu Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz zasad rozliczeń w obrocie energią elektryczną. CZ Cena zastępcza do celów kalkulacji wysokości zabezpieczenia finansowego. E hO Energia elektryczna kupowana w godz. h przez odbiorcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej, objęta umową sprzedaży zawartą przez odbiorcę z przedsiębiorstwem obrotu. EiP Energia elektryczna planowana do dostarczenia przez wytwórcę lub do odebrania przez odbiorcę w dekadzie i. E hPKD Energia elektryczna w godz. h przyjęta w PKD dla odbiorcy lub wytwórcy. E hRZ Energia elektryczna w godz. h pobrana przez odbiorcę lub wyprodukowana przez wytwórcę. EhS Energia elektryczna sprzedawana w godz. h przez spółkę dystrybucyjną przedsiębiorstwu obrotu. EiT,h Energia elektryczna w godzinie h dekady i eksportowana przez jedną spółkę dystrybucyjną do drugiej. pomniejszona o energię elektryczną importowaną. EhW Energia elektryczna sprzedawana w godz. h przez wytwórcę przyłączonego do sieci rozdzielczej spółki dystrybucyjnej, objęta umową sprzedaży zawartą przez wytwórcę z przedsiębiorstwem obrotu. E hZ Energia kupowana w godz. h przez spółkę dystrybucyjną lub odbiorcę uczestniczącego bezpośrednio w rynku bilansującym, objęta umową sprzedaży zawartą przez spółkę dystrybucyjną lub odbiorcę z przedsiębiorstwem obrotu. IRiESR Instrukcja ruchu i eksploatacji sieci rozdzielczej. L Liczba godzin doby. N Liczba dni dekady. - 45 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR nN Niskie napięcie. OK Opłata korygująca za dekadę. OhK Opłata korygująca w godz. h. OiK,h Opłata korygująca w godz. h dekady i. OO Opłata za odchylenie obliczona za dekadę. OhO Opłata za odchylenie w godz. h. OiO Opłata za odchylenie podmiotu w dekadzie i. OT Opłata za tranzyty energii elektrycznej liniami 110 kV obliczona za dekadę. OZU Odrzucenie zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej. O_NURB Odbiorca nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym. O_URB Odbiorca uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym. PKD Plan koordynacyjny dobowy. PZU Przyjęcie zgłoszenia umowy sprzedaży energii elektrycznej. PO_NURB Przedsiębiorstwo obrotu nie uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym. PO_URB Przedsiębiorstwo obrotu uczestniczące bezpośrednio w rynku bilansującym. RBSR Regulamin bilansowania w sieci rozdzielczej. RRB Regulamin rynku bilansującego. SD Spółka dystrybucyjna. SN Średnie napięcie. W_NURB Wytwórca nie uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym. W_URB Wytwórca uczestniczący bezpośrednio w rynku bilansującym. Z1 Wysokość zabezpieczenia finansowego dla pierwszego okresu obowiązywania zabezpieczenia. Zk Wysokość zabezpieczenia finansowego dla kolejnego okresu obowiązywania zabezpieczenia. ZUP Zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej przez odbiorcę, wytwórcę lub spółkę dystrybucyjną. ZUPO Zgłoszenie umowy sprzedaży energii elektrycznej przez przedsiębiorstwo obrotu. ∆Eh Odchylenie podmiotu w godz. h. ∆Ei,h Odchylenie podmiotu w godz. h dekady i. - 46 - Zakład Energetyczny Słupsk Spółka Akcyjna Załącznik nr 6 do IRiESR F.2. DEFINICJE Umowa obowiązkowa Umowa sprzedaży energii elektrycznej zawarta przez spółkę dystrybucyjną z wytwórcą produkującym energię elektryczną w skojarzeniu z ciepłem, w związku z obowiązkiem zakupu wprowadzonym rozporządzeniem Ministra Gospodarki. Umowa swobodna Umowa sprzedaży energii elektrycznej zawarta z wytwórcą zgodnie z zasadami swobodnego wyboru dostawcy energii elektrycznej. Odchylenie W przypadku odbiorcy – różnica pomiędzy rzeczywistym poborem energii elektrycznej a energią elektryczną przyjętą dla odbiorcy w PKD. W przypadku wytwórcy – różnica pomiędzy energią elektryczną przyjętą w PKD a rzeczywistą produkcją energii elektrycznej. - 47 - ZAKŁAD ENERGETYCZNY SŁUPSK Spółka Akcyjna S.A. INSTRUKCJA RUCHU I EKSPLOATACJI SIECI ROZDZIELCZEJ Numer rejestracyjny 175 Wyciąg z karty aktualizacji nr 175/01/04 1. Data wejścia w życie aktualizacji: 1 października 2004 2. Imię i nazwisko osoby przeprowadzającej aktualizację: Szymon Jankowski 3. Przyczyny aktualizacji: Zmiana danych technicznych sieci, zmiana numerów kont bankowych, konieczność dostosowania wymagań instrukcji do aktualnego stanu sieci, aktualizacja Instrukcji Ruchu i Eksploatacji Sieci Przesyłowej. 4. Punkty podlegające aktualizacji: - I. Wprowadzenie - w całości; - II. Postanowienia ogólne - punkty II.3, II.24; - Załącznik nr 1 Wykaz jednostek wytwórczych oraz elementów sieci rozdzielczej koordynowanych przez operatora systemu przesyłowego - punkt 2; - Załącznik nr 3 Wzory wniosków o określenie warunków przyłączenia - w całości; - Załącznik nr 5 Szczegółowe wymagania techniczne dla jednostek wytwórczych przyłączanych do sieci rozdzielczej - punkty 1.4, 3.3, 3.4, 3.11, 4.1, 6.3, 6.6, 6.8, 7, 8; - Załącznik nr 6 Regulamin bilansowania i rozliczeń w sieci rozdzielczej - punkt A.3.2.