Promocja miasta - dr Andrzej Sztando

Transkrypt

Promocja miasta - dr Andrzej Sztando
Ekonomika Miasta
wykład nr 6
MRKETING MIEJSKI I PROMOCJA MIASTA
AUTOR:
dr Andrzej Sztando
e-mail: [email protected]
www: http://www.sztando.com
MARKETING a MARKETING TERYTORIALNY
Marketing:
 Geneza – wywodzi się z działalności produkcyjnej; wąskie gardło to zbyt; a
nie produkcja, nadprodukcja,
 Definicja – Zespół działań służących zdobyciu i utrzymaniu pozycji
rynkowej, którą mierzy się rozmiarami kontrolowanej przestrzeni rynkowej
oraz na kreowaniu/kształtowaniu rynków.
 Kogo dotyczy? – początkowo tylko podmiotów gospodarczych, ale obecnie
wszystkich podmiotów, które działają na jakichkolwiek rynkach, w tym
również organizacji terytorialnych. Muszą one bowiem konkurować na wielu
rynkach, a niektóre z nich tworzyć/rozwijać.
Marketing terytorialny:
 Definicja – Całokształt skoordynowanych działań podmiotów lokalnych,
regionalnych lub ogólnokrajowych zmierzających do wykreowania procesów
wymiany i oddziaływania poprzez rozpoznanie, kształtowanie i zaspokajanie
potrzeb mieszkańców.
 Podział – marketing międzynarodowy, marketing regionalny, marketing
lokalny i jego najważniejsza forma: marketing miejski.
MARKETING MIEJSKI
 Przedmiot MM – materialne składniki miasta (mieszkańcy, podmioty
gospodarcze, produkty i usługi, nieruchomości, infrastruktura, kopaliny, składniki
środowiska naturalnego itp.), niematerialne składniki miasta (historia, tradycje,
kultura i sztuka, krajobraz, religie, idee, prawo, plany, wizje). Nie jest istotne
czyją są własnością, lecz czy znajdują się w granicach administracyjnych
miasta.
 Podmioty MM – władze miasta (podmiot główny), mieszkańcy miasta, podmioty
gospodarcze.
 Cel generalny MM – wzrost i utrzymanie pozycji konkurencyjnej miasta na
rynkach służące zaspokajaniu bieżących i przyszłych potrzeb użytkowników
miasta.
 Cele szczegółowe MM (1/2):
 znalezienie nabywców oferty miejskiej (np. inwestorów),
 nadanie istniejącym produktom miasta cech pożądanych na ich rynku docelowym (np.
oznakowanie informacyjne ścieżek rowerowych w mieście turystycznym),
 poznanie potrzeb i preferencji mieszkańców miasta (np. poprzez badanie opinii na temat
pożądanych w mieście usług rekreacyjnych po to by „sprowadzić” podmioty je świadczące),
 poznanie potrzeb i preferencji potencjalnych, zewnętrznych nabywców oferty miasta, w tym
identyfikacja czynników wpływających na decyzje inwestorów (np. w zakresie kwalifikacji
pracowników), turystów (np. w zakresie rozrywki), potencjalnych mieszkańców (np. w
zakresie architektury i powierzchni mieszkań) itp.,
 przewidywanie zmian postaw i zachowań poszczególnych segmentów nabywców (np.
prognozowanie popytu na usługi uzdrowiskowe).
MARKETING MIEJSKI
 Cele szczegółowe MM (2/2):
 kreowanie rynków, których rozwój jest korzystny z punktu widzenia użytkowników
miasta (np. kreowanie rynku zbiorowych usług komunikacyjnych),
 kreowanie potrzeb i zachowań użytkowników miasta, których występowanie jest
korzystne z punktu widzenia innych użytkowników miasta i środowiska naturalnego
(np. kreowanie segregacji odpadów).
 Rynki, na których, jako sprzedający, działają samorządy miast 1/2 (w
nawiasach podano przykłady):
 rynki sprzedawanych nieruchomości przemysłowych, handlowych, usługowych,
mieszkalnych, letniskowych (zewn.: rynek nieruchomości pod inwestycje
gospodarcze, wew.: np. rynek nieruchomości pod budownictwo mieszkaniowe)
 rynki wynajmowanych nieruchomości (zewn.: rynek budynków/budowli pod
zewnętrzne inwestycje gospodarcze, wew.: rynek lokali użytkowych, lokali
mieszkalnych),
 rynki usług turystycznych (zewn.: rynki turystyki pobytowej (np. nadmorskiej)
aktywnej (np. górskiej), historycznej (np. zabytkowej), przyrodniczej (np.
ekoturystycznej), industrialnej (np. przemysłowej), innej (np. sentymentalnej)),
 rynki usług rekreacyjnych (zewn.: i wew.: rynek usług SPA),
 rynki usług uzdrowiskowych (zewn.: poszczególne rynki usług medycznych)
 rynki usług edukacyjnych (wszystkie szczeble szkolnictwa)
 rynki przedsięwzięć PPP (np. infrastrukturalnych, rekreacyjnych, komunikacyjnych),
MARKETING MIEJSKI
 Rynki, na których, jako sprzedający, działają samorządy miast 2/2 (w
nawiasach podano przykłady):
 rynki finansowe (zewn.: rynki obligacji komunalnych, wew.: rynki poręczeń
kredytowych),
 rynki surowców wtórnych zbieranych/wysegregowanych przez miejski system
gospodarki komunalnej (zewn./wewn. rynki metali, rynki tworzyw sztucznych)
 rynki kopalin (zewn.: rynek wód geotermalnych),
 rynki usług komunikacyjnych (zewn.: rynki transportu kolejowego, drogowego,
lotniczego, wew..: rynek transportu autobusowego),
 „rynki” pomocy finansowej (zewn.: „rynki” środków z funduszy UE, „rynki” rezerw
państwowych, „rynki” środków z fundacji/agencji, wew.: np. „rynek” sponsoringu),
 „rynki” publicznych inwestycji ponadlokalnych (zewn.: rynek inwestycji
międzynarodowych, krajowych, regionalnych w sferach infrastruktury technicznej (np.
szpital wojewódzki), infrastruktury społecznej (np. autostrada), obronności (np.
koszary), ochrony przeciwpowodziowej (zapora)),
 „rynki” decyzji publicznych (zewn.: „rynek” decyzji w sprawie objęcia terenów SSE),
 rynki imprez targowych (zewn.: np. rynek targów budowlanych),
 rynki imprez kulturalno-rozrywkowych (zewn.: rynek koncertów, wew.: rynek wystaw),
 rynki imprez sportowych (zewn.: rynek olimpiad, wew.: rynek meczy),
 rynki pracy (zewn.: rynki pracowników dla lokalnych firm, wew.: rynek pracowników
samorządowych),
 rynki produktów (zewn.: rynki wyrobów tradycyjnych– np. Bolesławiec i ceramika).
PROMOCJA MIASTA
 Marketing miejski, podobnie jak marketing przedsiębiorstw, składa się
z (marketing-mix):




promocji,
kształtowania cech produktu,
ceny,
sposobów oraz środków dystrybucji.
przedmioty promocji miasta
czyli produkty miejskie
 Promocja miasta – to czynności komunikacyjne, prowadzone przez
samorząd miasta, mające na celu nakłonienie odbiorcy do
bezpośredniego lub pośredniego „kupienia” miasta, tzn.:









nieruchomości na terenie miasta (gruntów, budynków, budowli)
zasobów naturalnych znajdujących się na terenie miasta (np. wód geotermalnych),
walorów niematerialnych miasta (np. krajobrazu, prestiżu, tradycji),
usług świadczonych w mieście (np. edukacyjnych, medycznych),
produktów wytwarzanych w mieście (np. spożywczych),
zobowiązań samorządu miasta (np. obligacji),
idei władz miasta dotyczących jego rozwoju (np. idei obwodnicy, rewitalizacji),
pracy mieszkańców miasta,
kapitału społecznego miasta (aktywności, więzi, pomysłów, koncepcji, doświadczeń
mieszkańców miasta).
SPECYFIKA PROMOCJI MIASTA
Cechy promocji przedsiębiorstwa
Cechy promocja miasta
Promocja przedsiębiorstwa skierowana jest
zawsze na zewnątrz, do jego otoczenia.
Promocja miasta skierowana jest zarówno na
zewnątrz (do jego potencjalnych nabywców) jak
i do wewnątrz (do jego aktualnych nabywców –
mieszkańców, firm, organizacji społecznych i
publicznych)
W przedsiębiorstwie jednym z etapów promocji
jest zebranie informacji o potrzebach klientów,
a następnie kształtowanie cech produktu dla
tych klientów.
W promocji miasta zwykle istnieje mało
możliwości kształtowania cech produktu
miejskiego. Części produktów miasta w ogóle
nie da się kształtować (zasoby naturalne,
historia, tradycje. Promuje się zatem zwykle „to
co jest”.
W przedsiębiorstwie promocja skierowana jest
najczęściej do anonimowego klienta. Trafia na
„wolny rynek” i służy przepływowi informacji
między przedsiębiorstwem a wieloma
potencjalnymi klientami.
W promocji miasta promocja często skierowana
jest do pojedynczego odbiorcy, np.
przedsiębiorstwa poszukującego lokalizacji
inwestycji.
W przedsiębiorstwie promocja dotyczy
produktów stanowiących własność tego
przedsiębiorstwa, usług świadczonych przez to
przedsiębiorstwo lub towarów powierzonych
temu przedsiębiorstwu.
W promocji miasta promocja dotyczy zarówno
produktów miejskich stanowiących jego
własność, jak i nie.
PROMOCJA MIASTA
 Instrumenty promocji miasta, podobnie jak w promocji
przedsiębiorstw, składa się z (promotion-mix):





reklama miasta
public relations i publicity miasta,
miejska promocja sprzedaży,
miejska sprzedaż osobista
opakowanie czyli prezentacja estetyki miasta.
 reklama miasta – każdy przekaz zmierzający do promocji „sprzedaży”
miasta, popierania określonych zamierzeń i idei, albo osiągnięcia
innego efektu pożądanego przez władze miasta
RODZAJE REKLAMY MIASTA
Mieszkańcy
Reklama
Inwestorzy
Turyści
Międzynarodowa
-
przyciąganie przedsiębiorców i
przedsiębiorstw z zagranicy
przyciąganie turystów z zagranicy
Krajowa
-
przyciąganie przedsiębiorców i
przedsiębiorstwa z zagranicy
przyciąganie turystów z zagranicy
Regionalna
-
przyciąganie przedsiębiorców i
przedsiębiorstwa z okolicznych
gmin
przyciąganie mieszkańców
okolicznych gmin
zainteresowanych krótkimi
formami wypoczynku oraz
szczególnymi imprezami
Lokalna
przekonywanie do słuszności
zamierzeń strategicznych władz
lokalnych
zachęcanie przedsiębiorców i
przedsiębiorstw do rozszerzania
działalności
przekonywanie mieszkańców
miasta do jego zalet oraz
informowanie o imprezach
Ukierunkowana
informowanie kto i w jakim stopniu
jest kompetentny i odpowiedzialny
za poszczególne działania i
wydarzenia w mieście
informowanie, kto, gdzie i w jakim
zakresie może pomóc
potencjalnym inwestorom
informowanie, jakie atrakcje, gdzie,
po jakiej cenie są dostępne na
obszarze miasta
Proekologiczna
zachęcanie do szanowania
lokalnych zasobów przyrody i
dbania o ich zachowanie
informowanie o dostępnych
zasobach lokalnego środowiska
naturalnego oraz możliwościach
ich wykorzystania
informowanie o unikalnych
walorach lokalnego środowiska
naturalnego i możliwościach
korzystania z nich
Kulturowa
utrwalanie lokalnych odrębności
kulturowych i zachowanie ich
zanikających form
informowanie o unikalnych
cechach lokalnej społeczności
informowanie o unikalnych
cechach lokalnej społeczności i
możliwościach uczestnictwa w
wydarzeniach kulturalnych miasta
Aktywizacyjna
zachęcanie mieszkańców do
podejmowania działalności
gospodarczej
zachęcanie przedsiębiorstw do
wykorzystywania lokalnej
aktywności gospodarczej
zachęcanie do korzystania z
różnych usług podczas pobytu
turystycznego w mieście
PUBLIC RELATIONS I PUBLICITY MIASTA
 public relations miasta – tworzenie przez władze miasta
korzystnego wizerunku miasta i jego władz
 publicity - całość opinii o mieście tworzonych głownie przez
podmioty formalnie niezależne od władz miasta (dziennikarzy,
mieszkańców, artystów, liderów ugrupowań itp.). Nie mniej jednak
władze lokalne mogą wpływać również na publicity miasta.
Instrument
Mieszkańcy
Inwestorzy
Turyści
Public relations
tworzenie korzystnego
obrazu działań władz
miasta, przedstawienie
ich zamierzeń i
przekonanie o ich
słuszności i
pozytywnych skutkach
tworzenie korzystnych
stosunków współpracy z
inwestorami obecnymi i
potencjalnymi przez
informowanie ich o
przychylnym
nastawieniu władz
miasta
przekonanie
potencjalnych turystów
o przychylnym
nastawieniu do nich
władz lokalnych i
miejscowej
społeczności
Publicity
popularyzowanie
zamierzonego
wizerunku miasta i
zachęcanie do
utożsamiania się z
cechami lokalnej
społeczności, które z
niego wynikają
tworzenie i
popularyzowanie opinii
o szczególnie
korzystnych warunkach
lokalizacji działalności
gospodarczej na
obszarze miasta
przedstawianie
wizerunku miasta, jako
miejsca atrakcyjnego
spędzenia wolnych
chwil
MIEJSKA PROMOCJA SPRZEDAŻY
 miejska promocja sprzedaży – to działalność zmierzająca do
zwiększenia lub dodania dodatkowych korzyści do już oferowanego
składnika oferty miejskiej. Stosuje się je zwykle w krótkich
okresach czasu dla wywołania szybkich, raczej jednorazowych
efektów.
Mieszkańcy
miejska
promocja
sprzedaży
- karty rabatowe dla osób
korzystających z różnych
usług komunalnych
- karnety rabatowe dla
osób regularnie
korzystających z usług
miejskich
- losowane nagrody dla
osób korzystających
regularnie z usług
komunalnych
- rabaty na inną usługę dla
osób, które zakupiły daną
usługę komunalną
Inwestorzy
nie dotyczy
Turyści
- karty rabatowe dla
turystów korzystających
jednego dnia z kilku usług
miejskich
- upominki dla turystów
odwiedzających miasto,
- losowane nagrody dla
turystów odwiedzających
miasto
- darmowe bilety na
imprezy organizowane w
mieście
- konkursy wiedzy o
mieście dla turystów
MIEJSKA SPRZEDAŻ OSOBISTA
 sprzedaż osobista – to personalny kontakt między
przedstawicielem samorządu miasta a potencjalnym klientem,
podczas którego przedstawiciel ten zachęca ww. klienta do nabycia
składnika oferty miasta lub akceptacji koncepcji, planów władz
miasta.
sprzedaż
osobista
Mieszkańcy
Inwestorzy
Turyści
- pośrednictwo pracy dla
mieszkańców poszukujących
pracy
- indywidualne negocjacje
w sprawie kupna-sprzedaży
nieruchomości prowadzone
z mieszkańcami
- indywidualne lub w
małych grupach spotkania z
mieszkańcami – liderami
lokalnymi – w sprawie
przekonania ich do idei i
planów władz miasta
- indywidualne negocjacje
w sprawie inwestycji na
terenie miasta,
- indywidualne negocjacje
w sprawie partnerstwa
publiczno-prywatnego
- indywidualne negocjacje
z organizatorami imprez
turystycznych, sportowych,
rekreacyjnych, kulturalnych
- indywidualne negocjacje
z nabywcami zobowiązań
miasta (dot. obligacji)
- indywidualne negocjacje
z agencjami turystycznymi w
sprawie hurtowego zakupu
usług turystycznych
- pośrednictwo pracy dla
przedsiębiorców
- indywidualne kontakty
pracowników miejskich
centrów informacji
turystycznej z potencjalnymi
turystami,
PREZENTACJA ESTETYKI MIASTA
 prezentacja estetyki miasta – to każde działanie władz miasta
skutkujące poprawą opinii na temat estetyki miasta.
Przeświadczenie o wysokim poziomie estetyki miasta przekłada się
bowiem na odczucia / opinie o wysokiej jakości procesu
zarządzania miastem i koniunkturze w jego rozwoju
Mieszkańcy
podnoszenie
poziomu
estetyki
miasta
- tworzenie „salonów
miasta”
- organizacja konkursów
związanych z estetyką
miasta
- konsultowanie z
mieszkańcami rozwiązań
architektonicznych
budynków użyteczności
publicznej
Inwestorzy
- organizowanie
wycieczek po najbardziej
atrakcyjnych estetycznie
dzielnicach miasta
Turyści
- wytyczanie tras
spacerowych po najbardziej
atrakcyjnych estetycznie
dzielnicach miasta,
- tworzenie „salonów
miasta”
- tworzenie turystycznych
dzielnic miasta
ZASTOSOWANIE INSTRUMENTÓW PROMOCYJNYCH
Instrumenty
Mieszkańcy
Inwestorzy
Turyści
reklama miasta
duże
bardzo duże
bardzo duże
bardzo duże
duże
małe
średnie
duże
bardzo duże
znikome
znikome
duże
bardzo duże
bardzo duże
duże
średnie
znikome
bardzo duże
public relations
miasta
publicity
miasta
miejska
promocja
sprzedaży
miejska
sprzedaż
osobista
prezentacja
estetyki miasta
BADANIA MARKETINGOWE MIASTA
 badania marketingowe miasta – to procesy zbierania i
przetwarzania informacji służących do projektowania, prowadzenia,
korekt i oceny marketingu miejskiego.
 opisowe – budowa charakterystyki zdarzeń i procesów
zachodzących na rynkach, na których funkcjonuje miasto,
 wyjaśniające – identyfikacja związki zachodzące między
zdarzeniami zachodzącymi na rynkach, na których funkcjonuje
miasto,
 prognostyczne – przewidywanie zmian zdarzeń i procesów
zachodzących na rynkach, na których funkcjonuje miasto,
 innowacyjne – wskazywanie nowych możliwości i koncepcji w
zakresie marketingu miasta,
 kontrolne – ocena skutków działań marketingowych ex ante, ex
post oraz w trakcie ich prowadzenia
ZASTOSOWANIE POSZCZEGÓLNYCH TECHNIK W BADANIACH
MARKETINGOWYCH MIASTA
Mieszkańcy
Inwestorzy
Turyści
średnie
duże
duże
ankiety
bardzo duże
bardzo duże
bardzo duże
wywiady bezpośrednie
bardzo duże
duże
znikome
średnie
średnie
znikome
bardzo duże
znikome
małe
małe
duże
średnie
znikome
znikome
znikome
duże
średnie
średnie
Techniki
badania gabinetowe
wywiady telefoniczne
dyskusje grupowe
testy
badania listowne
obserwacje