Praktyki dyskryminacji kobiet na rynku pracy

Praktyki dyskryminacji kobiet na
rynku pracy
Wyniki badania panelowego –
Pracodawcy Podkarpacia 2012
Formy zatrudnienia
pracowników
65 lat i więcej
40%
40%
55-64 lata
83%
45-54 lata
Umowa o pracę na czas
nieokreślony
20%
4% 9% 4%
84%
9% 3% 4%
Umowa o pracę na czas
określony
Stałe umowy zlecenia lub o
dzieło
Stałe umowy zlecenia lub o
dzieło
35-44 lata
81%
25-34 lata
20-24 lata
10% 6%3%
74%
52%
18%
33%
2%
1%
5%
6% 6% 2%
Okresowe umowy zlecenia
lub o dzieło
Świadczący pracę na
zasadzie samozatrudnienia
Umowa na czas próbny
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
• 86% kobiet i 85% mężczyzn jest zatrudnionych na umowę o pracę na czas
nieokreślony,
Udział kobiet wśród
stałych pracowników
Sekcja P - Edukacja (n=147)
77%
Sekcja I - Działalnośd związana z zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi (n=13)
73%
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (n=25)
73%
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa;
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne (n=24)
Sekcja R - Działalnośd związana z kulturą, rozrywką i rekreacją
(n=16)
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle (n=89)
66%
58%
51%
Sekcja C - Przetwórstwo przemysłowe (n=100)
Sekcja F - Budownictwo (n=35)
Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa (n=12)
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
28%
13%
12%
Udział kobiet na
różnych stanowiskach
Najwyższa kadra zarządzająca, prezesi, właściciele
32%
Wyższe stanowiska kierownicze, dyrektorzy
Średnie stanowiska kierownicze, menadżerowie
51%
31%
Pracownicy wykonawczy/ merytoryczni, specjaliści
67%
Pracownicy administracyjno-biurowi
75%
Wykwalifikowani pracownicy produkcyjni
29%
Niewykwalifikowani pracownicy produkcyjni
29%
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
Udział kobiet na
różnych stanowiskach
Najwyższa kadra zarządzająca, prezesi,
właściciele
Wyższe stanowiska kierownicze,
dyrektorzy
rednie stanowiska kierownicze,
menadżerowie
Pracownicy wykonawczy/ merytoryczni,
specjaliści
27%
33%
25%
65%
Działalnośd dochodowa
74%
70%
79%
Wykwalifikowani pracownicy produkcyjni
26%
Niewykwalifikowani pracownicy
produkcyjni
25%
32%
55%
51%
Pracownicy administracyjno-biurowi
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
61%
68%
68%
Działalnośd niedochodowa
73%
Mężczyzna czy kobieta?
ogółem
4%
50%
47%
Sekcja F - Budownictwo (n=34)
Sekcja G - Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle (n=89)
10%
Sekcja O - Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe
zabezpieczenia społeczne (n=24)
8%
Sekcja H - Transport i gospodarka magazynowa (n=12)
8%
Sekcja Q - Opieka zdrowotna i pomoc społeczna (n=25)
Sekcja P - Edukacja (n=147)
Sekcja R - Działalnośd związana z kulturą, rozrywką i rekreacją (n=16)
4%
17%
13%
16%
12%
3%
11%
18%
13%
Sekcja I - Działalnośd związana z zakwaterowaniem i usługami
gastronomicznymi (n=13)
za zatrudnieniem mężczyzny
za zatrudnieniem kobiety
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
• W wybranych sekcjach występują również preferencje dla pracowników stanu
wolnego, pracowników bezdzietnych i pracowników młodszych.
Mężczyzna czy kobieta?
Powody rozwiązywania stosunku pracy….
34%
32%
Zmiana pracy, przejście do innej firmy
Sezonowe zwolnienie pracownika
14%
7%
14%
17%
Likwidacja stanowiska pracy
Zmiana miejsca zamieszkania pracownika - wyjazd za
granicę
12%
3%
Zwolnienia z powodu złej sytuacji ekonomicznej firmy
6%
10%
Przejście na emeryturę/ rentę
Powody osobiste, choroba, wypadek
6%
1%
4%
4%
Niska jakośd pracy, niewywiązywanie się z obowiązków
Zwolnienia ze względu na zachowania patologiczne
Zmiana miejsca zamieszkania pracownika - w kraju
Zmiana miejsca zamieszkania pracownika - brak
informacji, gdzie
Opieka nad dzieckiem, rodziną
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n=500
10%
1%
3%
2%
1%
1%
1%
3%
15%
mężczyźni
kobiety
Rekrutacja
18%
15%
10%
10%
7%
5%
15%
Kobieta (n=575)
2%
Mężczyzna (n=427)
Stan cywilny
Liczba posiadanych Plany dotyczące Gotowośd do pracy
dzieci
posiadania dzieci po godzinach i do
wyjazdów
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2011
6%
6%
4%
3%
2%
2%
Kobieta
1%
Mężczyzna
Stan cywilny
Liczba posiadanych
dzieci
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n = 817
Plany dotyczące
posiadania dzieci
Gotowośd do pracy po
godzinach i do wyjazdów
Wynagrodzenia
Kobieta
(n=719)
4%
Mężczyzna
1%
(n=367)
86%
86%
10%
1% 13%
Tak – kobiety otrzymują niższe wynagrodzenie niż mężczyźni na tym samym stanowisku
Płed nie wpływa na wysokośd wynagrodzenia
Tak - mężczyźni otrzymują niższe wynagrodzenie niż kobiety na tym samym stanowisku
Nie wiem / trudno powiedzied
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2011
• Zaledwie 3% podmiotów posiada sformalizowany system weryfikacji różnid w płacach
na tym samym stanowisku,
• 15% deklaruje systematyczny monitoring różnic płacowych,
• 9% kobiet i 6% mężczyzn nie zgodziło się ze stwierdzeniem o takim samym traktowaniu
w zakresie opieki socjalnej i dodatków,
• 27% kobiet i 22% mężczyzn jest niezadowolonych ze swojego wynagrodzenia,
• 15% kobiet i 21% mężczyzn uznało, że zostali pominięci przy podwyżce.
Działalnośd finansowa i ubezpieczeniowa
Zakwaterowanie i gastronomia
Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych i motocykli
38,6
29,8
Wynagrodzenia
28,2
Informacja i komunikacja
25,5
Pozostała działalnośd usługowa
22,7
Przetwórstwo przemysłowe
21,8
Górnictwo i wydobywanie
19,5
Działalnośd profesjonalna, naukowa i techniczna
19,2
Opieka zdrowotna i pomoc społeczna
17,3
Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenie
społeczne
16,7
Działalnośd zw. z kulturą, rozrywką i rekreacją
11,8
Obsługa rynku nieruchomości
11,4
Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną i powietrze
8,6
Gospodarka
3,6
Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami; rekultywacja
1,3
Edukacja
0,9
Administrowanie i działalnośd wspierająca
-1,1
Transport i gospodarka magazynowa
-2,8
Przemysłu, budownictwa i usług (z wyjątkiem administracji publicznej, obrony
narodowej, obowiązkowych ubezpieczeo społecznych)
Przemysł, budownictwo i usługi (z wyjątkiem działalności gospodarstw
domowych i organizacji eksterytorialnych)
Budownictwo
-5,3
-5,9
-9,1
„Gender pay gap” w Polsce
2010 – 5,8%
2009 – 9,8%
Źródło: Eurostat
Dostęp do szkoleo
• 78% kobiet i 65% mężczyzn uznaje, że w ich miejscu pracy kobiety i mężczyźni mają taki
sam dostęp do szkoleo,
• 90% kobiet i 93% mężczyzn zgodziło się ze stwierdzeniem, że w pracy zachęca się ich
do doskonalenia posiadanych umiejętności, poznawania nowych rzeczy,
• po 8% pracowników obu płci ma poczucie pominięcia przy wyznaczaniu pracowników
na szkolenia,
• Kobiety częściej same się zgłaszają (35% vs 22%), a mężczyźni są kierowani (69% vs
60%),
• Potrzebę szkolenia częściej odczuwają kobiety niż mężczyźni (1/4 vs 1/5).
Brak czasu
63%
52%
Brak środków w zakładzie pracy
47%
40%
37%
Brak środków własnych
24%
16%
10%
1%
Kobieta (n=96)
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n = 155
Nie ma takich szkoleo
13%
3% 5%
Mężczyzna (n=62)
Niechęd przełożonego,
pracodawcy
Obowiązki rodzinne
Co jeszcze?
13% 11%
13%
11% 12%
10%
4%
Pracodawca nie robi Pracodawca nie robi
problemów, jeśli
problemów, jeśli
pracownik musi
pracownik musi
wyjśd w trakcie pracy wyjśd wcześniej
2%
Pracownik może
zabrad pracę do
domu
1%
Pracownik może
pracowad w domu
(bez przychodzenia
do firmy/ instytucji)
Kobieta
Pracownik może
przejśd na częśd
etatu, jeśli wymaga
tego jego sytuacja
rodzinna
Mężczyzna
Źródło: Pracodawcy Podkarpacia 2012, n = 997
• 26% pracowników obydwu płci spotkało się w miejscu pracy z „żartami,
uwagami o charakterze seksualnym, które mogą kogoś urazić”,
• Pracodawcy nie podejmują właściwie żadnych działao mających na celu
ochronę przed molestowaniem seksualnym/mobbingiem,
• 90% pracowników twierdzi, że o awansie decydują wyłącznie kompetencje,
• 81% kobiet i 67% mężczyzn twierdzi, że kobiety mają taką samą szansę na
awans w ich miejscu pracy,
• Niemal tyle samo kobiet, co mężczyzn odczuło fakt pominięcia przy awansie.
Wnioski
• Niski poziom wiedzy na temat zjawiska dyskryminacji –
dyskryminacja a niesprawiedliwośd (2%),
• Rośnie świadomośd dyskryminacji – skargi do PIP,
• Pracodawcy nie wykorzystują umów cywilno-prawnych do
minimalizowania ryzyka absencji kobiet ze względu na opiekę nad
osobami zależnymi,
• Istnieją sekcje, w których dominują kobiety, jednak zjawisko
feminizacji nie pogłębia się, a luka płacowa w tych sekcjach uległa
zmniejszeniu,
• Podmioty dochodowe częściej dyskryminują niż niedochodowe,
• Na podobnych stanowiskach kobiety zarabiają mniej niż mężczyźni,
jednak nie dlatego, że praca kobiet postrzegana jest jako mniej
wartościowa, ale ze względu stereotypowe postrzeganie ról
rodzinnych kobiet,
• Istotną barierą znalezienia pracy jest obciążenie obowiązkami
domowymi kobiet.
Rekomendacje
• Zwiększenie dostępu do placówek opieki nad dzieckiem,
• Zapobieganie dezaktualizacji kwalifikacji zawodowych kobiet i mężczyzn
podczas przerwy wynikającej z pełnienia obowiązków rodzinnych,
• Promowanie elastycznych form pracy (elastyczne godziny, elastyczne
kontrakty, możliwośd pracy zdalnej),
• Promowanie większego zaangażowania mężczyzn w funkcje rodzinne,
• Upowszechnienie monitorowania wynagrodzeo w zakładach pracy,
• Podjęcie działao zapobiegających molestowaniu seksualnemu
i mobbingowi w pracy,
• Zwiększenie dostępu kobiet do zawodów wykazanych
w rozporządzeniu dot. prac wzbronionych kobietom,
• Zachęcanie kobiet do kształcenia w zawodach stereotypowo uznawanych
za męskie.
www.porp.wup-rzeszow.pl
Dziękuję za uwagę