ćwiczenia III

Rafał Kusa
Ćwiczenie
BudŜetowanie na poziomie przedsiębiorstwa
– studium przypadku STOLWAR S.A.
Zakres tematyczny:
BudŜetowanie jako narzędzie planowania operacyjnego i kontroli
kierowniczej na poziomie przedsiębiorstwa.
2 godz.
Zapoznanie studentów z moŜliwościami wykorzystania budŜetowania
w procesie planowania i kontroli na poziomie przedsiębiorstwa.
Praca w grupach 2-3osobowych.
Oceny na podstawie budŜetów sporządzonych przez grupy.
Czas:
Cel:
Forma ćwiczenia:
Opis przedsiębiorstwa
Firma powstała w 1998 roku na bazie jednego z zakładów STOLBUD-u. Od początku
istnienia podstawowym produktem firmy są meble do samodzielnego montaŜu. Od 2000
roku firma produkuje wyłącznie na zamówienie jednej z sieci supermarketów budowlanych.
Dostosowując się do wymagań odbiorcy firma musiała całkowicie zunifikowac swoją ofertę.
Obecnie produkuje jeden zestaw mebli kuchennych, złoŜony z szafek o zróŜnicowanych
wymiarach, co pozwala klientom zmontować zestaw dostosowany do ich wymagań. Cały
proces produkcyjny sprowadza się więc do cięcia płyt, przygotowania w nich otworów pod
śruby, kołki i zawiasy oraz oklejenie krawędzi. Następnie elementy poszczególnych szafek
wraz z zestawem niezbędnych do montaŜu akcesoriów (śruby, kołki, zawiasy, zaślepki) są
pakowane, przekazywane do magazynu i kierowane do sieci sprzedaŜy.
Biorąc pod uwagę doświadczenia we współpracy z dotychczasowymi odbiorcami oraz
sytuację na rynku, właściciele firmy uznali za najwaŜniejszy cel poprawę terminowości
dostaw. Aby ten cel osiągnąć bez znaczącego wzrostu kosztów magazynowania sporządzili
kwartalne prognozy sprzedaŜy.
Prognoza sprzedaŜy na następny rok przedstawia się następująco:
I kwartał: 5500 szt.
II kwartał: 7000 szt.
III kwartał: 6000 szt.
IV kwartał: 5000 szt.
Cena jednostkowa:
200 zł/szt.
NaleŜności: 80% naleŜności z tytułu sprzedaŜy zrealizowanej w danym kwartale jest
regulowanych przed końcem tego kwartału, pozostałe 20% - w następnym kwartale
200 000 zł
NaleŜności z poprzedniego roku:
Planowana wielkość zapasów produktów gotowych na koniec okresu:
10% sprzedaŜy zaplanowanej na następny kwartał; w IV kwartale: 600 szt.
ZuŜycie materiału M na jednostkę produkcji: 5 m2
Koszt jednostkowy materiału M:
30 zł/m2
Pracochłonność jednostkowa:
1 rbg/szt.
Stawka roboczogodziny bezpośredniej:
10 zł/godz.
Narzut pośrednich kosztów zmiennych:
5 zł/rbg
Planowane pośrednie koszty stałe:
15000 zł/kwartał
Zmienne ogólne koszty jednostkowe:
10 zł/szt.
Reklama:
4000 zł/kwartał
Wynagrodzenie kierownictwa:
45000 zł/kwartał
Ubezpieczenia:
35000 zł/kwartał
Podatki:
25000 zł/kwartał
Średnioroczny kwartalny czas pracy 1 pracownika produkcyjnego: 468 rbg
Na III kwartał zaplanowano wstępnie modernizację pomieszczeń administracyjnych wraz z
ich wyposaŜeniem – przewidywany koszt inwestycji: 120000zł. Oceń, czy będzie moŜliwe
sfinansowanie inwestycji z bieŜących przychodów. Jeśli nie, to rozwaŜ moŜliwość
zaciągnięcia kredytu, zakładając Ŝe jego oprocentowanie wynosi w skali roku 20%.
Ćwiczenie
Na podstawie powyŜszych informacji przygotuj budŜety:
1. sprzedaŜy,
2. produkcji,
3. materiałów bezpośrednich,
4. robocizny bezpośredniej,
5. pośrednich kosztów produkcji,
6. kosztów ogólnych,
7. środków pienięŜnych,
oraz plan zatrudnienia.
PoniŜej przedstawione są tabele do sporządzenia wymaganych budŜetów.
Tabela 1
BudŜet sprzedaŜy na przyszły rok
101
102
103
104
105
106
107
108
BudŜet na rok bieŜący
Oczekiwana wielkość sprzedaŜy
Cena jednostkowa
Przychody ze sprzedaŜy
NaleŜności na koniec poprzedniego roku
Wpływy za I kwartał
Wpływy za II kwartał
Wpływy za III kwartał
Wpływy za IV kwartał
109 Wpływy razem
I
kwartał
II
kwartał
szt. 5500
7000
zł
zł
zł 200 000
zł 880 000 220000
zł
zł
zł
zł
Tabela 2
BudŜet produkcji na przyszły rok
201 Oczekiwana wielkość sprzedaŜy
202 Planowana wielkość zapasów na koniec
okresu
203 Zapotrzebowanie razem
204 Stan magazynu – początek okresu
szt.
szt.
szt.
szt.
205 Plan produkcji
szt.
1500
III
kwartał
IV
kwartał
6000
5000
-
-
-
Tabela 3
BudŜet materiałów bezpośrednich na przyszły rok
301
302
303
304
305
306
307
308
309
310
311
312
313
Plan produkcji
ZuŜycie materiału M na jednostkę produkcji
Całkowite zuŜycie materiału M
Planowana wielkość zapasów – koniec okresu
Zapas początkowy
Zapotrzebowanie na materiał M (303+304-305)
Koszt jednostkowy materiału M
Koszt materiałów bezpośrednich
Zobowiązania na koniec poprzedniego okresu
Zakupy w I kwartale (-> 308)
Zakupy w II kwartale
Zakupy w III kwartale
Zakupy w IV kwartale
314 Zakupy razem
szt.
m2
m2
m2 2500
m2 2100
m2
zł
zł
zł 120000
zł
zł
zł
zł
-
2000
1800
1500
-
-
-
-
-
zł
Tabela 4
BudŜet robocizny bezpośredniej na przyszły rok
401
402
403
404
Plan produkcji
Pracochłonność jednostkowa
Zapotrzebowanie na pracę
Stawka za godzinę
(-> 205)
405 Koszt robocizny
szt.
rbg
rbg
zł/rbg
zł
Tabela 5
BudŜet pośrednich kosztów produkcji na przyszły rok
501
502
503
504
505
506
Planowane roboczogodziny bezpośrednie
Narzut pośrednich kosztów zmiennych
Planowane pośrednie koszty zmienne
Planowane pośrednie koszty stałe
Razem koszty pośrednie
Minus amortyzacja
507 Wydatki pienięŜne
(-> 403)
zł/rbg
zł
zł
zł
zł -10000 -10000 -10000 -10000
zł
Tabela 6
BudŜet kosztów ogólnych na przyszły rok
601
602
603
604
605
606
607
608
609
610
611
Plan produkcji (-> 205)
Zmienne koszty ogólne jednostkowe
Planowane koszty zmienne
Reklama
Wynagrodzenia kierownictwa
Ubezpieczenia
Podatki kosztowe
Amortyzacja
Koszty stałe razem
Koszty ogólne razem
Minus amortyzacja
szt.
zł/szt.
zł
zł
zł
zł
zł
zł 10 000 10 000 10 000 10 000
zł
zł
zł -10000 -10000 -10000 -10000
612 Wydatki ogólne
zł
Tabela 7
BudŜet pienięŜny na przyszły rok
701
702
703
704
705
706
707
708
709
710
Stan początkowy środków pienięŜnych
Wpływy ze sprzedaŜy (z poz. 109)
Razem zwiększenia (701+702)
Materiały bezpośrednie (z poz. 314)
Robocizna bezpośrednia (z poz. 405)
Koszty pośrednie produkcji (z poz. 507)
Koszty ogólne (z poz. 612)
Podatek dochodowy
Wydatki inwestycyjne
Dywidendy wypłacone
711
712
713
714
715
Razem zmniejszenia (704 +...+710)
Zwiększenia (poŜyczki, kredyty)
Zmniejszenia (spłata)
Odsetki
Zasilanie zewnętrzne (712-713-714)
10 000
15 000 15 000 15 000 15 000
120 000?
15 000
-
-
-
716 Stan końcowy środków pienięŜnych
(703-711+715)
Tabela 8
Plan zatrudnienia na przyszły rok
801 Planowane roboczogodziny bezpośrednie ->403
802 Średnioroczny kwartalny czas pracy
1 pracownika produkcyjnego
rbg
803 Liczba pracowników produkcyjnych (801/802)
3. Problemy do dyskusji
1. Jakie problemy wymagają rozwiązania na poziomie naczelnego kierownictwa?
2. Jakie zalety posiada planowanie z wykorzystaniem budŜetowania?
3. Jakie są ograniczenia wykorzystania budŜetowania w procesie planowania?