KRYTERIA PERIODYZACJI PRAWA KARNEGO
Transkrypt
KRYTERIA PERIODYZACJI PRAWA KARNEGO
KRYTERIA PERIODYZACJI PRAWA KARNEGO (ZA EDMUNDEM KRZYMUSKIM)*: • PODMIOT UPRAWNIONY DO WYMIERZANIA KARY (PODSTAWA FORMALNA) • TREŚĆ SPRAWIEDLIWEJ KARY (PODSTAWA MATERIALNA) ŚREDNIOWIECZE PODSTAWA MATERIALNA /IDEA KARY/ PODSTAWA FORMALNA ZEMSTA ODWET OKUP [kara ma być dolegliwością zaspakajającą gniew ofiary] [kara ma być dolegliwością dobraną do czynu, odzwierciedlenie „oko za oko”] [moralny charakter represji ustępuje kompensacji, dopasowanie kary do szkody (nie gniewu), „rozwaga nad namiętnością”] KARĘ WYMIERZA POKRZYWDZONY LUB JEGO KREWNI BEZ INGERENCJI WŁADZY INTERWENCJA [przestępstwo uchodzi za czyn wyrządzający szkodę tylko ofierze] PAŃSTWA [państwo pomaga w ściganiu przestępstw i karaniu za pewnym wynagrodzeniem, freudum a feidum] OKRES NOWOśYTNY (XVI—XVIII W.) OKRES NOWOśYTNY (XVIII—XX W.) PROPORCJONALNOŚĆ I ANALOGIA MIĘDZY PRZESTĘPSTWEM A KARĄ OKRES HUMANITARYZMU [by karać sprawiedliwie władza musi szanować to co ma strzec, państwo powinno [nawet przestępstwa przeciwko osobom uwzględniać takŜe stosunek zachodzący prywatnym są krzywdą wyrządzaną całemu między karą a człowiekiem który ma ją społeczeństwu; kara sprawiedliwa odpowiada ponosić] stopniowi cięŜkości przestępstwa, obfitość kar—analogia do wielości przestępstw] CZASY WSPÓŁCZESNE OPEROWANIE KARĄ JAKO ODPŁATĄ I JAKO ŚRODKIEM UTYLITARNYM; ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE ŚRODKI REKOMPENSUJĄCE POKRZYWDZONEMU SZKODĘ POCIĄGANIE DO ODPOWIEDZIALNOŚCI KARNEJ I KARANIE ATRYBUTEM WŁADZY — CHARAKTER PUBLICZNOPRAWNY PRZESTĘPSTWA (niezaleŜnie od temu komu szkoda została wyrządzona) [CHOĆ ISTNIEJE TEś KATEGORIA PRZESTĘPSTW PRYWATNOSKARGOWYCH] CHARAKTER ŹRÓDEŁPRAWA KARNEGO PRAWO ZWYCZAJOWE, UZUPEŁNIANE PRAWEM STANOWIONYM UWZGLĘDNIENIE PRAWA KARNEGO W USTAWACH OGÓLNYCH, POJAWIAJĄ SIĘ PIERWSZE KODEKSY KARNE PRZYKŁADY ŹRÓDEŁ PRAWA KARNEGO RUSKA PRAWDA, LANDFRYDY, STATUTY KOMUN WŁOSKICH, STATUTY KAZIMIERZA WIELKIEGO CAROLINA, CODEX IURIS BAVARICI CRIMINALIS, THERESIANA POSTULATY PRAWO ZWYCZAJOWE, PRAWO KANONICZNE, WŁOSKA SZKOŁA PRAWA KARNEGO (publicznoprawny charakter przestępstwa, kara publiczna, formy winy, obrona konieczna, usiłowanie) RECEPCJA OSIĄGNIĘĆ WŁOSKICH (postulaty szkoły prawa natury, krytyka tortur i „polowań na czarownice”) PRZESTĘPSTWA PRZESTĘPSTWO UJMOWANE KAZUISTYCZNIE MATERIALNE UJĘCIE PRZESTĘPSTWA FORMALNE UJĘCIE PRZESTĘPSTWA FORMALNE I MIESZANE UJĘCIE PRZESTĘPSTWA UJĘCIE KARY PRYWATNY CHARAKTER KARY „UPAŃSTWOWIENIE” KARY — KARA PUBLICZNA (JEDNAK DOPUSZCZALNA ANALOGIA) KARA PUBLICZNA (NIE MA KARY BEZ USTAWY) KARA PUBLICZNA (NIE MA KARY BEZ USTAWY); NAWIĄZKI UJĘCIE KODYFIKACJE PRAWA KARNEGO [MATERIALNEGO I FORMALNEGO] LEOPOLDINA, JOSEPHINA, CODE PENAL ŹRÓDŁEM PRAWA KARNEGO MOśE BYĆ WYŁĄCZNIE USTAWA; WPŁYW PRAWA MIĘDZYNARODOWEGO K.K. Z 1932 R., K.K. Z 1997 R. POSTUALTY SZKOŁY HUMANITARNEJ (definicja formalna przestępstwa, POZYTYWIZM, OSIĄGNIĘCIA NAUK wyrugowanie przestępstw np. religijnych, SPOŁECZNYCH (KRYMINALISTYKA, zniesienie kary śmierci, by karać KRYMINOLOGIA); PSYCHOLOGIA sprawiedliwie państwo musi szanować co ma strzec) * — por. E. Krzymuski, Wykład prawa karnego ze stanowiska nauki austriackiej, Kraków 1911, s. 58-77; por. teŜ A. Uruszczak [w:] M. Czepelak, J. Halberda, A. Michalak, K. Śmiałek, A. Uruszczak, M. Węglarz, Historia prawa sądowego, repetytorium, Kraków 2000, s. 126. Schemat — Ćwiczenia z Historii państwa i prawa polskiego — KRYTERIA PERIODYZACJI PRAWA KARNEGO I PODSTAWOWE JEGO POJĘCIA —materiały do zajęć grup B. Migdy [oprac. Bartłomiej Migda]