Uczeń gimnazjum:
Transkrypt
Uczeń gimnazjum:
Tworzenie narracji historycznej w gimnazjum w myśl nowej podstawy programowej z historii ( III etap edukacyjny) Uczeń gimnazjum: opisuje porównuje wyjaśnia warunki życia społeczeństwa w trzech zaborach w II połowie XIX w., uwzględniając możliwości prowadzenia działalności społecznej i rozwoju narodowego reformy oświeceniowe wprowadzone w Prusach, Rosji i Austrii. zależności pomiędzy środowiskiem geograficznym a warunkami życia człowieka monarchię parlamentarną z monarchią absolutną, uwzględniając zakres władzy monarszej, prawa i obowiązki poddanych, rolę instytucji stanowych (parlamentu) koczowniczy tryb życia z osiadłym i opisuje skutki przyjęcia przez człowieka trybu osiadłego znaczenie pisma i prawa w procesie powstawania państw charakteryzuje ocenia strukturę społeczeństwa i system wierzeń w Egipcie dokonania pierwszych Piastów w dziedzinie polityki, gospodarki i kultury podstawowe zasady i symbole islamu podstawowe symbole i główne zasady judaizmu następstwa unii Polski z Litwą relacje pomiędzy władzą cesarską a papieską w X–XI w. czynniki integrujące starożytnych Greków – język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska olimpijskie wpływ odkryć geograficznych na życie społeczno-gospodarcze i kulturowe Europy oraz dla Nowego Świata postanowienia statutu Bolesława Krzywoustego system sprawowania władzy oraz organizację społeczeństwa w Rzymie republikańskim i cesarstwie najważniejsze osiągnięcia kultury materialnej i duchowej antycznego świata w różnych dziedzinach: filozofii, nauce, architekturze, sztuce, litera turze działalność Karola Wielkiego rolę druku dla upowszechniania idei renesansu oraz rozwoju cywilizacji europejskiej zmiany społeczno-gospodarcze w epoce rozbicia dzielnicowego politykę zagraniczną ostatnich Jagiellonów jej charakterystyczne cechy kultury renesansu główne elementy kultury rycerskiej i kultury miejskiej; charakter zmian systemu polityczno-ustrojowego Rzeczypospolitej w XVII w.; społeczno-gospodarcze i polityczne następstwa wojen w XVII w.; cele działalności Marcina Lutra i Jana Kalwina wskazując różnice pomiędzy stylem romańskim a stylem gotyckim, z uwzględnieniem przykładów z własnego regionu główne idee uniwersalnego cesarstwa Ottona III główne zasady ideowe rewolucji francuskiej zawarte w Deklaracji Praw Człowieka i Obywatela pojęcie stanu i charakteryzuje podziały społeczne w średniowieczu; rolę Arabów w przekazywaniu dorobku kulturowego pomiędzy Wschodem a Zachodem różnicę pomiędzy politeizmem a monoteizmem, odwołując się do przykładów. wpływ środowiska geograficznego na gospodarkę i rozwój polityczny starożytnej Grecji przyczyny i wskazuje skutki ekspansji Rzymu, opisując postawy Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych; przyczyny ekspansji kolonialnej państw europejskich w XIX w.; przyczyny rewolucji; przyczyny i wskazuje przejawy kryzysu politycznego i społeczno- 1 Tworzenie narracji historycznej w gimnazjum w myśl nowej podstawy programowej z historii ( III etap edukacyjny) gospodarczego Rzeczypospolitej w II połowie XVII w; przyczyny wojen Rzeczypospolitej ze Szwecją, Turcją i Rosją; przyczyny unii Polski z Litwą; przyczyny i skutki rozłamu w Kościele w XI w. rolę Bizancjum jako kontynuatora cesarstwa rzymskiego i rozpoznaje osiągnięcia kultury bizantyjskiej (prawo, architektura, sztuka) funkcje gospodarcze, polityczne i kulturowe miast w średniowieczu wkład Polaków w walkę o niepodległość Stanów Zjednoczonych następstwa zawiązania konfederacji targowickiej zmiany struktury społecznowyznaniowej Królestwa Polskiego po przy łączeniu ziem ruskich skutki rewolucji francuskiej rozwój uprawnień stanu szlacheckiego politykę Napoleona wobec sprawy polskiej oraz postawę Polaków wobec Napoleona pozytywne i negatywne skutki polityki kolonialnej z perspektywy europejskiej oraz kolonizowanych społeczności i państw osiągnięcia Królestwa Polskiego w gospodarce, kulturze i szkolnictwie największe osiągnięcia: Leonarda da Vinci, Michała Anioła, Rafaela Santi, Erazma z Rotterdamu, Mikołaja Kopernika i Galileusza działalność Marcina Lutra i Jana Kalwina oraz przedstawia okoliczności powstania kościoła anglikańsk zmiany w Europie w okresie napoleońskim w zakresie stosunków społeczno-gospodarczych i politycznych cechy ustrojowe i terytorium Księstwa Warszawskiego zmiany w poziomie życia różnych grup społecznych w XIX w. na podstawie źródeł pisanych, ikonograficznych i statystycznych przyczyny i skutki wojny secesyjnej w Stanach Zjednoczonych metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej bezpośrednie następstwa rewolucji lutowej i październikowej dla Rosji oraz Europy główne założenia idei liberalizmu, socjalizmu oraz idei narodowych w Eu ropie w I połowie XIX w. okoliczności przejęcia przez bolszewików władzy w Rosji; okoliczności utworzenia Legionów Polskich i Księstwa Warszawskiego; okoliczności zawiązania konfederacji targowickiej i ocenia jej następstwa; okoliczności przyjęcia chrztu przez Piastów oraz następstwa kulturowe, społeczne i polityczne chrystianizacji Polski; cele i opisuje metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej; cele zwołania soboru trydenckiego zmiany położenia międzynarodowego Rzeczypospolitej w XVIII w specyfikę ustroju Rzeczypospolitej Obojga Narodów na tle Europy źródła rozwoju kultury renesansu oraz opisuje jej charakterystyczne cechy 2 Tworzenie narracji historycznej w gimnazjum w myśl nowej podstawy programowej z historii ( III etap edukacyjny) stosunki wyznaniowe w państwie polsko-litewskim zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców poglądy zwolenników różnych orientacji politycznych kompetencje instytucji ustrojowe demokracji szlacheckie przykłady sztuki okresu klasycyzmu z uwzględnieniem własnego regionu zróżnicowane postawy społeczeństwa wobec zaborców specyfikę działań wojennych, ze szczególnym uwzględnieniem nowych środków technicznych. wysiłek zbrojny Polaków postawy Rzymian wobec niewolników i ludów podbitych metody działań zaborców wobec mieszkańców ziem dawnej Rzeczypospolitej dokonania Kazimierza Wielkiego w dziedzinie polityki wewnętrznej (system obronny, urbanizacja kraju, prawo, nauka) oraz w polityce zagranicznej kulturotwórczą rolę Kościoła w dziedzinie nauki, architektury, sztuki i życia codziennego średniowiecznego społeczeństwa; na czym polegał renesans karoliński uwarunkowania sprawy polskiej reakcję Europy na wydarzenia w Rosji stosunek państw zaborczych do sprawy polskiej oraz opisuje poglądy zwolenników różnych orientacji politycznych na przykładzie Francji Ludwika XIV, ustrój monarchii absolutne; ustrój Królestwa Polskiego; projekty reform ustrojowych Stanisława Konarskiego i Stanisława Leszczyńskiego oraz dostrzega przejawy ożywienia w gospodarce i kulturze czasów saskich zasadę trójpodziału władzy Monteskiusza i zasadę umowy społecznej Rousseau charakteryzuje ocenia opisuje porównuje wyjaśnia 3