MADEMOISELLE JEST U SIEBIE
Transkrypt
MADEMOISELLE JEST U SIEBIE
MADEMOISELLE JEST U SIEBIE „Moim klientkom podoba się to, że przychodząc do mnie, przestępują próg jakiegoś magicznego miejsca; odczuwają może nieco wulgarną satysfakcję, ale to je zachwyca – dostępują tego zaszczytu, że stają się postaciami z naszej legendy. Dla nich to znacznie większa przyjemność niż zamówienie sobie kolejnej garsonki. Legenda uświęca sławę”. Coco Chanel, 1935 Po lewej: Szkic autorstwa Cecila Beatona przedstawiający Chanel w jej prywatnym apartamencie, 1969 r. Powyżej: Chanel na swojej beżowej kanapie. Roger Schall, 1938 r. Coco_Chanel.indd Sek1:1 CHANEL 1 2011-10-13 14:29:42 KURTYZANY I KAMELIE „Nie będąc jeszcze w tym wieku, kiedy się tworzy, zadowalam się opowiadaniem. Zapewniam więc czytelnika, że ta historia jest prawdziwa”. Alexandre Dumas, Dama kameliowa, przeł. St. Brucz Mit Coco Chanel obfituje w rozmaite zagadki, ale mało co tak intryguje jak lata, które spędziła z Etienne’em Balsanem w Royallieu; być może dlatego, że Balsan nigdy nie zdradzał jej sekretów, niezależnie od tego, jak często był wypytywany o Chanel w późniejszym życiu, kiedy stała się znacznie bardziej sławna od niego. W dramacie życia Chanel – dramacie stworzonym po części przez nią samą, po części przez innych – Balsan został obsadzony w roli bogatego playboya, rozpustnika, który wprowadził małą szwaczkę-sierotę do dekadenckiego świata belle époque, rozdziewiczając ją w ramach mało sentymentalnej edukacji. Nawet jeśli w takim portrecie jest być może sporo prawdy, to jednak pozostaje faktem, że Chanel ze swej strony wykorzystała też Balsana, traktując go jako odskocznię, dzięki której mogła się dostać z Moulins do Paryża i uzyskać pewność siebie w miejsce już utraconej niewinności. Oboje utrzymywali przyjazne stosunki aż do jego śmierci w 1953 roku i wprawdzie ich początkowy związek seksualny był nacechowany zdradami z jego strony, to jednak Balsan do samego końca dowodził swej lojalności wobec Chanel. Nie ożenił się i choć nigdy nie okazał jawnej skruchy za swoje minione postępki, to jednak pozostał nieodmiennie dyskretny. Ojciec Balsana zmarł, kiedy chłopak miał osiemnaście lat, matka kilka lat później; oboje pozostawili Etienne’owi Plakat Folies-Bergère autorstwa Jules’a Chereta reklamujący występ Emilienne d’Alençon, 1893 r. Coco_Chanel.indd Sek1:49 CHANEL 49 2011-10-13 14:29:49 NUMER PIĘĆ „Paul Valéry mawiał: «Kobieta, która nie używa perfum, nie ma przyszłości». No i miał rację”. Coco Chanel, wywiad z 1965 r. „Perfumuj się zawsze wtedy, gdy spodziewasz się, że będą cię całować. Kobieta, która przesadza z perfumami, nie ma przyszłości, bo obraża swoich przyjaciół i wielbicieli”. Chanel cytowana przez Pierre’a Gallante’a w Les Années Chanel Coco_Chanel.indd Sek1:113 2011-10-13 14:29:49 Nie jestem pewna, czy do końca rozumiem, bo tyle spraw związanych z Coco Chanel stanowi zagadkę – im bardziej próbujesz ją złapać, tym bardziej nieuchwytny staje się jej duch. Być może tego ducha należy szukać nie w obrazach jej projektów migoczących na srebrnym ekranie ani też w nieustających próbach sportretowania jej na filmach, ale właśnie w tym fragmencie snu, w białym pociągu, który przemierzał Amerykę, z jej martwym ciałem i jej nazwiskiem. Jej ojciec przepadł bez wieści, a razem z nim umarła cząstka Coco Chanel, ale ona cały ten czas przeobrażała się w mit za życia, w żywą legendę, która nabrała tempa w chwili, gdy pozostawiła za sobą wszystko to, co utraciła. Chanel w diamentach i futrze. Rys. Karl Lagerfeld CHANEL Coco_Chanel.indd Sek1:215 215 2011-10-13 14:29:56