Amsterdam Baroque Orchestra Johannette Zomer sopran / so

Amsterdam Baroque Orchestra Johannette Zomer sopran / so

RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Bachowskie kantaty / Bach’s Cantatas
Amsterdam Baroque Orchestra
Johannette Zomer sopran / soprano
Klaus Mertens bas / bass
Ton Koopman dyrygent / conductor
116
Seite 116
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 117
/ Friday 5.09.2008 godz. 21.30 / 9.30 pm
Wrocław Kolegiata Świętego Krzyża Pl. Kościelny 1
Piątek
godz. 21.30
/ 9.30 pm
Bachowskie kantaty / Bach’s Cantatas
Wykonawcy / Performers
/ Fr 5.09.2008
Amsterdam Baroque Orchestra
Johannette Zomer sopran / soprano
Klaus Mertens bas / bass
Ton Koopman dyrygent / conductor
Pt
Program koncertu / Concert programme
Johann Sebastian Bach (1685-1750)
Kantata „Weichet nur, betrübte Schatten“ BWV 202
Kantata „Ich habe genug“ BWV 82
Przerwa / Interval
Koncert c-moll na obój i skrzypce BWV 1060 / Concert for oboe and violin in c minor
Allegro
Adagio
Allegro
Kantata „Ich geh und suche mit Verlangen“ BWV 49
Czas trwania koncertu / duration of the concert c. 1:30
SPONSOR ZŁOTY
117
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 118
Kolegiata Świętego Krzyża
Niebiańskie zaślubiny
Heavenly wedding
Joanna Subel
Wybrane do dzisiejszego koncertu kantaty reprezentują
Cantatas chosen for tonight’s concert represent a type
typ kantaty solowej, przeznaczonej dla najważniejszych
of a solo cantata intended for the voices during the
w baroku głosów w konstrukcji harmonicznej – sopranu
baroque were most important in the harmonic structure
i basu. Skromniejszą obsadę zarówno wokalną jak i in-
– soprano and bass. More modest vocal and instrumental
strumentalną mają kantaty weselne, które są także dzie-
forces were used in the wedding cantatas, which in any
łami mniejszych rozmiarów. Nieznany jest rok powstania
case smaller in size. The year and the addressee of the
ani adresat kantaty Ustąpcie, wy smutne cienie BWV
cantata Gloomy shadows, begone! BWV 202 is obscure.
202. Jedyną pewną datą jest 1730 r., widniejący na za-
The only certain date is year 1730, written on the survi-
chowanym odpisie dzieła. Niewielki zespół wykonawczy
ving copy of this work. The limited size of the ensemble
(obój, dwoje skrzypiec, altówka i basso continuo) oraz
(oboe, two violins, viola and basso continuo) and parti-
udział tylko sopranu solowego może wskazywać na śro-
cipation of only a solo soprano voice suggests that the
dowisko mieszczańskie lub szlacheckie, w którym rozbrz-
piece was intended for a middle class or gentleman’s en-
miewał utwór. Tekst Kantaty 202, mówi o nowej wiośnie
vironment. The text of Cantata 202 speaks of the coming
i budzącej się wraz z nią miłości, której symbolem jest
of spring and feelings of love which awaken with it, sym-
amor. W kontekście rozkwitającej przyrody, ale nietrwałej
bolised by Amor. In the context of blossoming nature im-
Flory, przeciwstawiona jest stała miłość małżeńska. Dwa
permanent Flora is opposed to constant conjugal love.
końcowe ustępy kantaty wyrażają życzenia dla młodej
The two final passages of the cantata express good wis-
pary: „tysięcy jasnych dni szczęścia” oraz „wydania w przy-
hes for the young couple: ”a thousand bright and pro-
szłości kwiatu miłości”.
sperous days’ and that their love ‘may bear its flower”.
Kantata 202 składa się z ułożonych naprzemian pięciu
Cantata 202 is composed of five arias and four recitati-
arii oraz czterech recytatywów. Każdej arii, w których znaj-
ves arranged alternately. Every aria, in which we find
dujemy charakterystyczne zwroty retoryczne (np. w pierw-
characteristic rhetorical phrases (for instance, in the
szej długi dźwięk na słowie „spokój“ (Ruh), szybkie
first, a long tone on the word 'peace' – 'Ruh' – and the
przebiegi dźwiękowe jako ilustracja pośpiesznego pędu
rapid coursings of sound as an illustration of the hur-
118
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
'hurries'), is accompanied by a changeable line-up of in-
skrzypiec z basso continuo. Poza recytatywami, które nie-
struments, including in the third aria solo violins with
kiedy w zakończeniu przechodzą w arioso, kantata prze-
basso continuo. Beyond the recitatives, which sometimes
pojona jest charakterem tanecznym (laendler), co szcze-
at their ending run into the arioso, the cantata is satu-
gólnie podkreślone jest w arii czwartej oraz zamykającym
rated with the nature of dance (laendler), this emphasi-
kantatę gawocie.
sed particularly in the fourth aria and the closing
W zupełnie inny nastrój wprowadza kantata kościelna
gavotte.
Ich habe genug (Mam zadość) BWV 82, oparta na tekście
An entirely different mood is introduced by the church
przepojonym mistyką. Chrześcijanin „zadość już ma”
cantata Ich habe genug (It is enough) BWV 82, based
ziemskiego żywota, tęskni za Jezusem i pragnie, aby Pan
on a text filled with mysticism. The Christian ”has now
wyrwał go „z łańcuchów ciała”. Przeto prosi o błogi sen,
enough” of earthly life, yearns for Jesus and wishes that
gdyż chce się udać w ostatnią drogę, do świata lepszego,
the Lord would free him from ‘the bondage of his body’.
pełnego „pokoju, słodyczy, szczęścia i miłości”. Żegna się
He asks therefore for sweet repose, wishing to depart on
więc ze światem ziemskim, mówiąc „Dobranoc” (Gute
his last journey to a better world, full of peace, sweet-
Nacht). Finalna aria wyraża radość z mającej nastąpić
ness, happiness and love... . He takes his leave of the
śmierci, która „wyratuje go od biedy”.
earthly world saying Gute Nacht – ‘Goodnight’. The final
Pod względem muzycznym jest to miniaturowe arcy-
aria expresses joy at the coming of death which will help
dzieło, w którym Jan Sebastian pełną ekspresji melodią
him to ”emerge from the suffering”.
odmalowywuje nastrój tęsknoty za Jezusem. Kantata
In terms of music this is a miniature piece in which
rozpoczyna się charakterystycznym motywem, opartym
Johann Sebastian Bach paints with a fully expressive
na skoku interwałowym seksty małą. Będzie on wielo-
melody the mood of yearning for Jesus. The cantata
krotnie przekształcany w przebiegu pierwszej arii oraz
opens on a characteristic motif based on an interval
w następującym po niej recytatywie. Choć muzyka całej
leap of a minor sixth. It will be transformed repeatedly
119
/ Fr 5.09.2008
ried pace of the horse of Febus, with the word 'eilt', or
skład instrumentów, w tym w arii trzeciej partia solowych
Pt
koni Febusa, słowo „spieszy“ (eilt) towarzyszy zmienny
godz. 21.30
/ 9.30 pm
Piątek
Seite 119
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 120
Kolegiata Świętego Krzyża
kompozycji jest niezwykle piękna mimo skromnej obsady
in the course of the first aria and the recitative which
instrumentalnej (obój, dwoje skrzypiec, altówka, basso
follows. Although the music of the entire composition
continuo), to szczególnie urzekające wydają się dwie
is exceptionally beautiful in spite of its modest instru-
kolejne arie: „kołysankowa”, przerywana ritornelami
mental setting (oboe, two violins, viola, basso continuo),
instrumentalnymi oraz „aria radości”, w której twórca
the two next arias seem to be especially captivating, the
poprzez długą, melizmatyczną melodię „cieszy się na swoją
lullaby-like aria interrupted by instrumental ritornellos
śmierć”.
and the aria of joy in which the main character through
Ujęta w formę dialogu między oblubieńcem a oblubie-
a long melismatic melody ”delights in his death”.
nicą Kantata Chodzę i szukam z tęsknym pragnieniem
Having the form of an exchange between the bride and
BWV 49 jest w istocie rozmową wierzącej duszy z Jezusem.
the bridegroom the Cantata I go and seek with longing
W oryginalny sposób przedstawił Johann Sebastian Bach
BWV 49 is fact a dialogue of a faithful soul with Jesus.
„boskie zaślubiny”. Stosownie do uroczystej muzyki we-
Bach presented the ‘heavenly wedding’ in an original
selnej, kompozytor powierza towarzyszenie śpiewowi
manner. In keeping with festive wedding music the com-
specjalnie wybranym instrumentom, oprócz smyczków,
poser has the singing accompanied by specially chosen
także organom, obojowi d’amore i wiolonczeli piccolo.
instruments: next to strings, the organ, oboe d’amore
Kantatę rozpoczyna Sinfonia z koncertującymi organami,
and violoncello piccolo. The cantata opens with a Sinfo-
która jest zapożyczeniem z części trzeciej bachowskiego
nia with a concerante organ, a borrowing from the third
Koncertu na ten instrument BWV 1053. Także w nastę-
movement of Bach’s concert for this instrument BWV
pnych częściach dzieła występuje wirtuozowska partia
1053. Also in successive parts of the cantata there is
organów. Poszukiwanie oblubienicy Bach ilustruje zarów-
a virtuoso part for the organ. The seeking by the bride
no licznymi skokami melodii w górę i w dół, jak i zbliżoną
Bach illustrates by repeated up and down leaps of the
do ronda formą pierwszej arii.
music, and by the form of the first aria which is similar
Niemal każdy ustęp dzieła cechuje udział dwu głosów
to a rondo.
solowych – sopranu i basu, bądź to w formie recytatywów,
Nearly every passage of this cantata is composed mainly
bądź w finalnej arii – chorale. Wyrażający najczulsze
of performances by two solo voices – soprano and bass,
uczucia miłosne pierwszy recytatyw oblubieńców, w mo-
be it in the form of a recitative or in the final aria
mencie największego uniesienia przechodzi w śpiew
– the chorale. The first recitative expressing the most
ariozowy. Następującej po nim arii oblubienicy, która jest
tender feelings of love of the newly married couple at
„dosyć piękna, dosyć wspaniała”, towarzyszą oryginalnie
the moment of highest exultation passes into an arioso
brzmiące instrumenty: obój d’amore i wiolonczela pic-
song. The next aria of the bride who is ‘glorious and fair’
colo. Dzieło zakończone jest arią śpiewaną przez bas, któ-
is accompanied by the original sound of oboe d’amore
120
Piątek
Seite 121
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
rej kolejne odcinki przeplatane są wersami chorałowymi
and violoncello piccolo. The piece closes with an aria for
sopranu oraz ritornelami sopranu.
bass, its sections alternating with lines of the chorale of
W kantatowy program włączony jest jeszcze Bachowski
soprano voice and ritornelli of the organ.
Koncert c-moll na obój i skrzypce BWV 1060. Mimo
Our cantata programme includes also: Bach – Concerto
że dzieło to jest rzadko wykonywane, jego tematy mogą
in C minor for oboe and violin BWV 1060. Even though
się wydać słuchaczom nieźle znane, a to dlatego, że ma
it is a rarely performed piece its themes may appear well
ono też wersję Koncertu na dwa fortepiany, znacznie dziś
known to the audience; this is because it also has a ver-
popularniejszą niż oryginał. Utwór powstał ok. 1730 r.,
sion of a concert for two pianos, much more popular
kiedy to Bach przebywał już w Lipsku piastując stanowi-
today than its original. The piece was written around
sko kantora kościoła św. Tomasza i kiedy zaczął też pro-
1730 when Bach was already in Leipzig holding the
wadzić koncerty Towarzystwa „Collegium Musicum”.
office of Cantor at St Thomas Church and when he took
Obój wnosi w tę muzykę ciepłą barwę i pogodniejszy
over directorship of Collegium Musicum society.
charakter. W partii concertina dominuje nad skrzypcami.
The oboe brings to the music a warm note and brighter
W Adagiu pełni na tyle wiodącą rolę, że część ta sprawia
character. In the concertina part it dominates the violins.
wrażenie homofonicznej mimo kontrapunktycznej partii
In the Adagiu it performs such a leading role that this
skrzypiec. Część III, potoczysta, motoryczna o barziej
part gives the impression of homophony despite the
gęstej fakturze, najbardziej ożywia całość Koncertu.
contrapuntal violins. The third part, fluent, driving and
denser in texture, most enlivens the Concerto's whole.
Tłumaczenie: Anna Kinecka
121
/ 9.30 pm
16:32 Uhr
godz. 21.30
18.08.2008
/ Fr 5.09.2008
S 116-131:01
Pt
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 122
Kolegiata Świętego Krzyża
Amsterdam Baroque
Orchestra & Choir
Ton Koopman założył Amsterdam Baroque Orchestra w 1979 r.
Zespół składa się ze znanych na międzynarodowych scenach muzyków specjalizujących się w repertuarze barokowym, którzy spotykają się kilka razy w roku. Dla muzyków każdy koncert jest nowym
doświadczeniem, a niespożyta energia i fascynacja Koopmana
są gwarancją najwyższej jakości wykonawczej. Repertuar orkiestry
obejmuje instrumentalne i wokalno-instrumentalne dzieła z okresu
pomiędzy rokiem 1600 a 1791, czyli datą śmierci Mozarta.
Amsterdam Baroque Choir został założony przez Koopmana w 1992 r.
i debiutował na Festiwalu Muzyki Dawnej w Utrechcie światowym
prawykonaniem „Requiem“ (na 15 głosów) i „Nieszporów“ (na 32 głosy)
Bibera. Nagrania tego dzieła otrzymały nagrodę Cannes Classical
Award. Ze względu na wyjątkowe połączenie tekstowo-strukturalnej przejrzystości i elastyczności interpretacyjnej Amsterdam Baroque Choir zaliczany jest dziś do najwybitniejszych chórów świata.
Oba te zespoły rozpoczęły w 1994 r. realizację najambitniejszego
projektu płytowego Koopmana: nagrania wszystkich świeckich
i kościelnych Kantat Bacha, przy wykorzystaniu najnowszych badań
muzykologicznych. Te doskonałe nagrania zostały uhonorowane
122
Ton Koopman founded the Amsterdam Baroque Orchestra in 1979.
The group consists of internationally renowned baroque specialists
who meet up several times a year. For the musicians each concert is
a new experience and Koopman's boundless energy and enthusiasm
are an absolute guarantee of the highest quality of every single performance. The repertoire of the orchestra includes instrumental and
vocal-instrumental works composed between 1600 and 1791 – the
year of Mozart’s death.
The Amsterdam Baroque Choir was founded by Koopman in 1992
and it made its début during the Holland Festival of Early Music in
Utrecht performing the world première of the Requiem (for 15 voices)
and Vespers (for 32 voices) by H.I.F. Biber. The recording of both
of these works won the Cannes Classical Award. For its rare combination of textural clarity and interpretative flexibility, the Amsterdam Baroque Choir is considered among today’s most outstanding
choirs.
In 1994 Ton Koopman and the Amsterdam Baroque Orchestra
& Choir embarked upon the most ambitious recording project of the
last decades: the integral recording of Bach’s secular and sacred can-
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Piątek
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
tatas, performed with the very latest musicological research. This
extraordinary project was honoured with many prizes. The project
included 3 books about Bach’s cantatas published by Christoph Wolff
and Ton Koopman and a series of six TV documentaries prepared by
Dutch TV NCRV.
Pt
/ Fr 5.09.2008
godz. 21.30
wieloma nagrodami. Częścią tego projektu stały się 3 książki o Kantatach Bacha wydane przez Christopha Wolffa i Tona Koopmana,
a także sześcioczęściowy dokument telewizyjny, przygotowany
przez holenderską stację NCRV.
Seite 123
/ 9.30 pm
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Johanette Zomer
sopran / soprano
Holenderska sopranistka Johanette Zomer ukończyła 10 lat temu
studia wokalne pod kierunkiem Charlesa van Kassel w Konserwatorium im. Sweenlincka w Amsterdamie. Dysponuje szerokim repertuarem obejmującym muzykę z przestrzeni czasu od średniowiecza
po współczesność. Występuje w recitalach, koncertach oratoryjnych
oraz w dziełach operowych. Śpiewa pod batutą wybitnych dyrygentów, w tym mistrzów muzyki dawnej rangi Koopmana, Herreweghe,
McCreesha, Jacobsa czy Brüggena. Na scenie operowej występowała
już w kilku pierwszoplanowych rolach z dzieł z różnych epok. Głos
Johanette Zomer można też poznać z wielu nagrań CD. Ostatnio
uczestniczyła w rejestracji Wielkiej Mszy h-moll Bacha, dzieł oratoryjnych Buxtehudego, „Nuove Musiche” Cacciniego i „Pieśni Schuberta“.
The Dutch soprano Johannette Zomer completed her vocal studies
with Charles van Tassel at the Sweelinck Conservatorium Amsterdam
10 years ago. Her repertoire ranges from medieval music to contemporary era. She appears in recitals, oratorios and operatic works. She
performs under the baton of prominent conductors, including the
masters of early music, such as Koopman, Herreweghe, McCreesh,
Jacobs or Brüggen. In opera, she has already appeared in several
leading roles in works from different epochs. Her voice can be also
heard on many CD-recordings. Recently she participated in recording
of the Bach B minor Mass, Buxtehude Cantatas and Oratorio:
Super, Caccini’s Nuove Musiche Schubert Songs.
123
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 124
Kolegiata Świętego Krzyża
Klaus Mertens
bas / bass
Holenderski bas-baryton Klaus Mertens odbył studia wokalne w zakresie pieśni, muzyki oratoryjnej i operowej. Aktualnie należy do najwybitniejszych i najbardziej rozchwytywanych interpretatorów
barokowej twórczości oratoryjnej. Dobitnym tego dowodem jest
udział artysty w nagraniu kompletu Bachowskich kantat pod dyrekcją Koopmana i prezentowanie ich wraz z całym zespołem wykonawczym w czasie wielkiego tournée po Europie, Stanach Zjednoczonych i Japonii. Dyskografia Mertensa jest bardzo bogata,
obejmuje ponad 140 płyt CD i DVD.
Wybitny bas-baryton odnosi także wielkie sukcesy w repertuarze
pieśniarskim, obejmującym okres od powstania tego gatunku aż po
utwory współczesne. Jako solista koncertów oratoryjnych występuje
zarówno w muzyce dawnej, jak i współczesnej. Artysta dokonuje też
prawykonań nowych utworów dla niego napisanych i jemu dedykowanych, a poza tym prezentuje odnalezione przez siebie dawne
kompozycje. Stale koncertując bierze udział w najważniejszych
międzynarodowych festiwalach.
124
Klaus Mertens, the Dutch bass-baritone singer, studied Lied, oratorio
and opera. He is known to be one of the most prominent and soughtafter interpreters of the baroque oratorio and concert repertoire,
which is proved by his participation in recording of the complete cantatas of Bach conducted by Ton Koopman and performing them with
the whole orchestra during great concert tours throughout Europe,
America, and Japan. Mertens’ discography includes over 140 CD’s and
DVD’s.
Klaus Mertens is also extremely successful performing Lieder that
range from early to modern times. His concert repertoire as an oratorios soloist covers both early and contemporary music. His special
interest also lies in discovering, interpreting and revitalizing hitherto
unheard music. Klaus Mertens works regularly and he is a prominent
guest at important festivals throughout the world.
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
/ Fr 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
Piątek
Seite 125
Pt
Ton Koopman
dyrygent / conductor
Światowej sławy specjalista od muzyki dawnej – Ton Koopman
urodził się w 1944 r. w Zwolle. Studia w zakresie gry na organach
i klawesynie odbył w Amsterdamie, kończąc je z nagrodą Prix
d’Excellence. Preferując w wykonawstwie historyczne instrumenty
i dawne praktyki wykonawcze grywa na najcenniejszych zabytkach
zachowanych w różnych miastach świata.
Artysta jest założycielem i kierownikiem muzycznym kilku zespołów
muzyki dawnej: Orkiestry Barokowej (1969), The Amsterdam Baroque Orchestra (1979) oraz The Amsterdam Baroque Choir (1992).
Jako organista, klawesynista lub dyrygent stale występuje też
z innymi wybitnymi zespołami, takimi jak: Royal Concertgebouw
Orchestra, DSO Berlin, Tonhalle Orchester Zürich, Orchestre Philharmonique de Radio France, Orchester des Bayerischen Rundfunks,
Santa Cecilia w Rzymie, Wiener Symphoniker, Deutsche Kammerphilharmonie, Danish Radio Orchestra, Filharmonia Monachijska,
a także w teatrach operowych Paryża (Théâtre Chaps-Elysée), Frankfurtu (Alte Oper) i in. W ciągu swojej 45-letniej kariery Ton Koopman
Ton Koopman – a world-class specialist in early music – was born in
Zwolle in 1944. He studied organ and harpsichord in Amsterdam and
was awarded the Prix d'Excellence for both instruments. Being fascinated by authentic instruments and a performance style based on
sound scholarship, he plays the most precious historical instruments
which survived in different towns around the world.
The artist is the founder and music director of several early music ensembles: Baroque Orchestra (1969), the Amsterdam Baroque Orchestra (1979) and the Amsterdam Baroque Choir (1992). As an organist,
harpsichord player or conductor he regularly performs with other
outstanding groups, such as: Royal Concertgebouw Orchestra, DSO
Berlin, Tonhalle Orchester Zürich, Orchestre Philharmonique de Radio
France, Orchester des Bayerischen Rundfunks, Santa Cecilia in Rome,
Wiener Symphoniker, Deutsche Kammerphilharmonie, Danish Radio
Orchestra, Munich Philharmonic, as well as in opera theaters in Paris
(Théâtre Chaps-Elysée), Frankfurt (Alte Oper) and others. Over the
course of a forty-five-year career Ton Koopman has appeared at the
125
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 126
Kolegiata Świętego Krzyża
gościł we wszystkich najbardziej renomowanych salach koncertowych
świata i na wszystkich ważniejszych festiwalach z pięciu kontynentów.
Imponujący jest także bogaty dorobek płytowy artysty, który zawiera
m.in. wszystkie Kantaty Bacha. W sumie są to nagrania dokonane
w firmach: Erato, Teldec, Sony, Philips i DG oraz we własnej wytwórni Koopmana „Antoine Marchand“, w której publikuje on
wyłącznie swoje wykonania. Wiele z tych nagrań zostało uhonorowanych prestiżowymi nagrodami. Wielki cykl Bachowski zdobył
Deutscher Schallplattenpreis „Echo Klassik 1997“ oraz Prix Hector
Berlioz, a ponadto nominację do Grammy Award (USA) oraz do Gramophone Award (UK). Płyty artysty zostały też wyróżnione
Srebrnym Fonografem Holenderskiego Przemysłu Muzycznego oraz
nagrodą „VSCD Classical Music Award“. Niezwykle wysoko ceniona
jest także działalność badawcza Tona Koopmana, za którą Uniwersytet w Utrechcie przyznał zasłużonemu artyście doktorat honoris
causa. Ten wybitny znawca muzyki barokowej jest autorem wielu
muzykologicznych publikacji naukowych oraz redakcyjnego opracowania dla wydawnictwa Breitkopf & Härtel „Koncertów organowych“ Händla. Ponadto pełni funkcję przewodniczącego Międzynarodowego Towarzystwa im. D. Buxtehude’go oraz dyrektora artystycznego festiwalu poświęconego temu kompozytorowi. Artysta
prowadzi także Festiwal Itinéraire Baroque Périgord Vert.
Ton Koopman prowadzi także działalność dydaktyczną. Jest nauczycielem klasy klawesynu w Konserwatorium Den Hag, profesorem
na Uniwersytecie w Leiden oraz honorowym członkiem Royal
Academy of Music w Londynie.
most important concert halls and festivals of the five continents.
Koopman’s extensive discography, which includes e.g. all cantatas by
Johann Sebastian Bach, is also impressive. All works were recorded
for labels like Erato, Teldec, Sony, Philips and DG as well as for Koopman’s own record label “Antoine Marchand”, with which he publishes only his own recordings. Many of these records were honoured
with prestigious prizes. For the great Bach series, he has been awarded with the Deutsche Schallplattenpreis "Echo Klassik 1997" and the
Prix Hector Berlioz, and moreover he has been nominated for both
the Grammy Award (USA) and the Gramophone Award (UK). Koopman has also been awarded both the prestigious Silver Phonograph
Prize and the VSCD Classical Music Award. Ton Koopman’s academic
work is also highly valued; in recognition of his research, he has received an Honorary Degree from Utrecht University. This eminent
connoisseur of baroque music publishes regularly and for a number
of years he has been engaged in editing the complete Händel Organ
Concerti for Breitkopf & Härtel. Ton Koopman is also President of the
“International Dieterich Buxtehude Society” and coordinator of the
Buxtehude Festival. He is also the artistic director of the Festival Itinéraire Baroque in the Périgord Vert.
Ton Koopman is also active in the domain of teaching. He is a professor of harpsichord at the Royal Conservatory in The Hague, he
accepted a chair at the University of Leiden and is an Honorary Member of the Royal Academy of Music in London.
Cantata BWV 202
Weichet nur, betrübte Schatten
Kantata BWV 202 – Kantata Weselna
Ustąpcie, wy smutne cienie
Aria S
Weichet nur, betrübte Schatten,
Frost und Winde, geht zur Ruh!
Florens Lust
Will der Brust
Nichts als frohes Glück verstatten,
Denn sie träget Blumen zu.
Aria – Sopran
Ustąpcie, wy smutne cienie,
Mrozy i wiatry, pora już spać!
Flory chęć
wypełnia pierś
– i jest, och, radość z szczęśliwego losu –
gdy niesie ona bukiety.
Recitativo S
Die Welt wird wieder neu,
Recytatyw – Sopran
Świat staje się nowy,
126
Piątek
Seite 127
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
Auf Bergen und in Gründen
Will sich die Anmut doppelt schön verbinden,
Der Tag ist von der Kälte frei.
Ach, góry i doliny
gdy urok dopełnia czar wstydliwy.
dzień jest od chłodu uwolniony.
Aria S
Phoebus eilt mit schnellen Pferden
Durch die neugeborne Welt.
Ja, weil sie ihm wohlgefällt,
Will er selbst ein Buhler werden.
Aria – Sopran
Febus wiedzie szybkie konie
przez nowonarodzony świat.
tak jest w niej urzeczony – ach, jak…
jest w nim nawet pożądanie.
Recitativo S
Drum sucht auch Amor sein Vergnügen,
Wenn Purpur in den Wiesen lacht,
Wenn Florens Pracht sich herrlich macht,
Und wenn in seinem Reich,
Den schönen Blumen gleich,
Auch Herzen feurig siegen.
Recytatyw – Sopran
Cóż szuka Amor swej radości,
jak do purpur łąk się śmieje,
gdy Flory przepych sławą pieje,
I gdy, w państwie jego,
bukiety cudów sięgną,
w płomieniach serc zagości.
Aria S
Wenn die Frühlingslüfte streichen
Und durch bunte Felder wehn,
Pflegt auch Amor auszuschleichen,
Um nach seinem Schmuck zu sehn,
Welcher, glaubt man, dieser ist,
Dass ein Herz das andre küsst.
Aria – Sopran
Gdy wiosenny wiatr maluje
i przez barwy pól się wije,
jest już Amor – podpatruje,
i już ozdób szuka, tęsknie,
Pomyśl, ten człek – on to jest?
gdy tak całuje wiele serc.
Recitativo S
Und dieses ist das Glücke,
Dass durch ein hohes Gunstgeschicke
Zwei Seelen einen Schmuck erlanget,
An dem viel Heil und Segen pranget.
Recytatyw – Sopran
I taki jest już smak w sukcesie,
gdy już przez łaski łut się wzniesie
Dwie dusze w ozdobie trzymacie,
i tak w losie zbawienia szukacie.
Aria S
Sich üben im Lieben,
In Scherzen sich herzen
Ist besser als Florens vergängliche Lust.
Hier quellen die Wellen,
Hier lachen und wachen
Die siegenden Palmen auf Lippen und Brust.
Aria – Sopran
Oddać się w zalotach
w żartach i swawolach
lepsze to, niż Flory mijające chęci.
Tu źródła pływanie,
tu śmiech i czuwanie
Pierwszeństwa Palma – na usta i piersi.
Recitativo S
So sei das Band der keuschen Liebe,
Recytatyw – Sopran
Och, niech miłości niewinne więzy,
/ 9.30 pm
/ 9.30 pm
16:32 Uhr
godz. 21.30
18.08.2008
/ Fr 5.09.2008
S 116-131:01
Pt
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
127
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 128
Kolegiata Świętego Krzyża
Verlobte Zwei,
Vom Unbestand des Wechsels frei!
Kein jäher Fall
Noch Donnerknall
Erschrecke die verliebten Triebe!
w narzeczonych,
chronią od zmian zauroczonych!
– i żaden traf
i żadna z gaf –
Niech straszą kochliwe zapędy!
Aria (Gavotte) S
Sehet in Zufriedenheit
Tausend helle Wohlfahrtstage,
Dass bald bei der Folgezeit
Eure Liebe Blumen trage!
Aria – Sopran
Patrz w czarownym czasie
tysiąc powodzeń już świeci,
wkrótce już i w Twoim losie
Wasza miłość się rozkwieci!
Cantata BWV 82
Ich habe genug
Kantata BWV 82
Mam zadość
Aria B
Ich habe genug,
Ich habe den Heiland, das Hoffen der Frommen,
Auf meine begierigen Arme genommen;
Ich habe genug!
Ich hab ihn erblickt,
Mein Glaube hat Jesum ans Herze gedrückt;
Nun wünsch ich, noch heute mit Freuden
Von hinnen zu scheiden.
Aria – Bas
Mam zadość,
Mam w Zbawicielu; nadzieję i wiarę,
i pragnienie dotyku tęskniącego ramienia;
Mam zadość!
Ja widziałem Jego,
Moja wiara w Jezusie zapisana – w głębi serca;
Chcę już dzisiaj w radości
odejść stąd do Niego.
Recitativo B
Ich habe genug.
Mein Trost ist nur allein,
Dass Jesus mein und ich sein eigen möchte sein.
Im Glauben halt ich ihn,
Da seh ich auch mit Simeon
Die Freude jenes Lebens schon.
Laßt uns mit diesem Manne ziehn!
Ach! möchte mich von meines Leibes Ketten
Der Herr erretten;
Ach! wäre doch mein Abschied hier,
Mit Freuden sagt ich, Welt, zu dir:
Ich habe genug.
Recytatyw – Bas
Mam zadość!
Moim pocieszeniem jest tylko
Jezus, On jest we mnie i należę do Niego.
Przyjąłem Wiarę Jego
zapatrzony w radość starego Symeona,
który stał u kresu spełnionego życia.
Pozwól mi, śladem tego Męża dołączyć!
Ach! Chciałbym, aby z więzów ciała
Pan mój mnie wybawił;
Ach! Gdyby życie moje dokonało się teraz,
Z radością wypowiem, do ciebie mój świecie:
Mam zadość!
Aria B
Schlummert ein, ihr matten Augen,
Fallet sanft und selig zu!
Welt, ich bleibe nicht mehr hier,
Aria – Bas
Zaśnijcie już, zmęczone oczy,
uśnijcie błogo i potulnie!
Świecie, już nie ma mnie tutaj,
128
Piątek
Seite 129
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
Hab ich doch kein Teil an dir,
Das der Seele könnte taugen.
Hier muss ich das Elend bauen,
Aber dort, dort werd ich schauen
Süßen Friede, stille Ruh.
ani żadnej – w tobie – mojej cząstki,
która może być pokarmem mojej duszy.
Tutaj musiałem znosić ziemską biedę.
Ale tam ujrzę, tam wyglądać będę
słodkiego odpoczynku i cichego spokoju.
Recitativo B
Mein Gott! wann kömmt das schöne: Nun!
Da ich im Friede fahren werde
Und in dem Sande kühler Erde
Und dort bei dir im Schoße ruhn?
Der Abschied ist gemacht,
Welt, gute Nacht!
Recytatyw – Bas
Mój Boże! kiedy nadejdzie ta piękna chwila: Teraz!
Kiedy w pokoju z tego świata odejdę,
czy w mieliźnie chłodnej ziemi
znajdę ukojenie na Twoim łonie?
Do pożegnania jestem gotów,
Świecie, Dobrej Nocy!
Aria B
Ich freue mich auf meinen Tod,
Ach, hätt er sich schon eingefunden.
Da entkomm ich aller Not,
Die mich noch auf der Welt gebunden.
Aria – Bas
W radości spotykam moją śmierć,
Ach, zaledwie ona już się zjawia,
Od biedy uciekam już oswobodzony,
którą mnie uwiązał wszechobecny świat.
Cantata BWV 49
Ich geh’ und suche mit Verlangen
Kantata BWV 49
Chodzę i szukam z tęsknym pragnieniem
Sinfonia
Symfonia
Aria B
Ich geh und suche mit Verlangen
Dich, meine Taube, schönste Braut.
Sag an, wo bist du hingegangen,
Dass dich mein Auge nicht mehr schaut?
Aria – Bas
Chodzę i szukam z tęsknym pragnieniem,
Moja gołąbko, najpiękniejsza oblubienico.
Powiedzże, gdzie poszłaś,
Czy nie ujrzą Ciebie już więcej moje oczy?
Recitativo S B
Jesus:
Mein Mahl ist zubereit'
Und meine Hochzeittafel fertig,
Nur meine Braut ist noch nicht gegenwärtig.
Recytatyw (Dusza: Sopran, Jezus: Bas)
Jezus:
Moja uczta przygotowana,
i mój weselny stół gotowy,
tylko moja oblubienica nie jest jeszcze obecna.
Seele
Mein Jesus redt von mir;
O Stimme, welche mich erfreut!
Dusza
Mój Jezus rzekł do mnie;
O Głosie, który mnie radujesz!
Jesus
Ich geh und suche mit Verlangen
Dich, meine Taube, schönste Braut.
Jezus
Chodzę i szukam z tęsknym pragnieniem,
moja gołąbko, najpiękniejsza oblubienico.
/ 9.30 pm
/ 9.30 pm
16:32 Uhr
godz. 21.30
18.08.2008
/ Fr 5.09.2008
S 116-131:01
Pt
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
129
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
Wrocław
S 116-131:01
18.08.2008
16:32 Uhr
Seite 130
Kolegiata Świętego Krzyża
Seele
Mein Bräutigam, ich falle dir zu Füßen.
Dusza
Mój Oblubieńcu, ja padam do stóp Twoich.
Jesus
Komm, Schönste, komm und lass dich küssen.
Du sollst mein fettes Mahl genießen.
Komm, liebe Braut, und eile nun.
Jezus
Przyjdź, śliczna, przyjdź, i pozwól Ciebie całować.
Pozwól się cieszyć moim sutym jadłem.
Przyjdź, panno luba i śpiesz się już.
Seele
Komm, Schönster, komm und lass dich küssen,
Laß mich dein fettes Mahl genießen.
Mein Bräutigam! ich eile nun.
Dusza
Przyjdź, Przepiękny, przyjdź, pozwól się ucałować,
Pozwól mi się cieszyć Twoim sutym jadłem.
Mój Oblubieńcu! Śpieszno mi.
Beide
Die Hochzeitkleider anzutun.
Razem
Ślubny strój przywdziewam.
Aria S
Ich bin herrlich, ich bin schön,
Meinen Heilands zu entzünden.
Seines Heils Gerechtigkeit
Ist mein Schmuck und Ehrenkleid;
Und damit will ich bestehn,
Wenn ich werd im Himmel gehn.
Aria – Sopran
Jestem cudna i piękna,
Mój Oblubieniec rozpłomienia.
Jego prawość i sprawiedliwość
jest moją ozdobą i honoru strojem;
i pozostanie ze mną,
kiedy wstąpię do Raju.
Recitativo (Dialog) S B - Seele (S), Jesus (B)
Recytatyw (Dialog) (Dusza: Sopran, Jezus: Bas)
Seele
Mein Glaube hat mich selbst so angezogen.
Dusza
Moja Wiara moim oparciem i spełnieniem.
Jesus
So bleibt mein Herze dir gewogen,
So will ich mich mit dir
In Ewigkeit vertrauen und verloben.
Jezus
Albowiem moje serce jest przy tobie,
tak więc, będę z tobą
na wieczność – ufam Tobie.
Seele
Wie wohl ist mir!
Der Himmel ist mir aufgehoben:
Die Majestät ruft selbst und sendet ihre Knechte,
Dass das gefallene Geschlechte
Im Himmelssaal
Bei dem Erlösungsmahl
Zu Gaste möge sein,
Hier komm ich, Jesu, lass mich ein!
So leg ich dir die Lebenskrone bei.
Dusza
Jak dobrze mi jest!
Niebo się dla mnie otworzyło:
Jego Królestwo wzywa do siebie i posyła sługi swoje,
by z upadłych narodów
w podwojach nieba
zrzucić brzemię zaproszonym
w gościnę; i ich uchronić.
Tutaj przyjdę, Jezu, ach, wpuść mnie!
Zaprawdę dam ci koronę życia.
130
Piątek
Seite 131
/ Friday 5.09.2008
godz. 21.30
/ 9.30 pm
Jesus
Sei bis in Tod getreu,
So leg ich dir die Lebenskrone bei.
Jezus
Jeśli będziesz wierny aż do śmierci,
zaprawdę dam ci koronę życia.
Aria B S e Choral - Jesus (B), Seele (S)
Aria (Bas, sopran) i Chorał (Jezus: Bas, Dusza: Sopran)
Jesus
Dich hab ich je und je geliebet.
Jezus
Ukochałem ciebie miłością odwieczną.
Seele
Wie bin ich doch so herzlich froh,
Dass mein Schatz ist das A und O,
Der Anfang und das Ende.
Dusza
Jak serdecznie się cieszę.
To jest mój skarb, Alfa i Omega,
Początek i Koniec.
Jesus
Und darum zieh ich dich zu mir.
Jezus
Albowiem, ty przyjdziesz do mnie.
Seele
Er wird mich doch zu seinem Preis
Aufnehmen in das Paradeis;
Des klopf ich in die Hände.
Dusza
On, odkupił mnie i w nagrodę,
Przyjmie w progi Raju;
do którego ja wznoszę ręce.
Jesus
Und darum zieh ich dich zu mir.
Jezus
Albowiem ty przyjdziesz do mnie.
Seele
Amen! Amen!
Dusza
Amen! Amen!
Jesus
Ich komme bald,
Ich stehe vor der Tür,
Jezus
Przybędę wkrótce,
Oto stoję u drzwi.
Seele
Komm, du schöne Freudenkrone, bleib nicht lange!
Dusza
Przybądź, piękny wieńcu radości – nie zwlekaj.
Jesus
Mach auf, mein Aufenthalt!
Jezus
Otwórz, moje podwoje!
Seele
Deiner wart ich mit Verlangen.
Dusza
Ciebie wyczekuję z tęsknotą.
Jesus
Dich hab ich je und je geliebet,
Und darum zieh ich dich zu mir.
Jezus
Ukochałem ciebie miłością odwieczną,
i ty przyjdziesz do mnie.
Tłumaczenie: Bogusław Beszłej
/ 9.30 pm
16:32 Uhr
godz. 21.30
18.08.2008
/ Fr 5.09.2008
S 116-131:01
Pt
RZ_MFWC 05_09_08 21_30_Wroclaw
131