Mój Sad 8/2015

Informacje,
porady,
praktyka
1
(8) 2015
egzemplarz bezpłatny
Skuteczność grzybobójcza (%)
Captan 80 WG
100
80
60
40
20
ponad
0
Kaptan (N-trójchlorometylotio-czterohydroftalimid) jest podstawową i niezastąpioną substancją aktywną od
50 lat. W wielu miejscach
Preparat
Captan 80zaWG
na świecie cieszy się dużym zaufaniem sadowników bez względu na kraj, region, wielkość gospodarstwa czy wiekKontrola
producenta.
Znajduje
porażenie
porównawczy
1,9 kg/ha
stosowanie w licznych uprawach, nie tylko sadowniczych. Fungicydy oparte na kaptanie zwalczają m.in. parcha jabłoni,
szarą pleśń
oraz wiele
liści (%)
1 l/ha
chorób przechowalniczych (łącznie z parchem przechowalniczym).
Rys. 1. Najważniejsze cechy fungicydów kontaktowych stosowanych w sadownictwie
Bezpieczeństwo
dla rośliny (8%)
Odporność na zmywanie
przez deszcz (10% )
Bezpieczeństwo
dla ludzi (7%)
Pozostałe (23%)
Jakość
produktu
(5%)
Skuteczność (38%)
Możliwość
mieszania
z innymi ś.o.r.
(9%)
Wzór chemiczny kaptanu
Skuteczność
micznym u podnóży Pirenejów.
Kaptan, jako substancja aktywna, należy do
grupy związków ftalimidowych, które odgrywały i nadal odgrywają bardzo istotną rolę
w ochronie roślin przed chorobami powoInne uprawy (18%)
dowanymi przez wiele gatunków grzybów.
Głównym mechanizmem działania związków
z tej grupy jest blokowanie procesów
Soja (3%)
oddychania poprzez blokowanie białek enzymatycznych,
w wyniku czego tracą one
Ozdobne
aktywność.
Kaptan,
blokując wiele takich
(4%)
enzymów, działających na różnych etapach
oddychania, powoduje zakłócenie
proceOwoce ziarnkowe
Inne owoce
sów
energetycznych grzyba.
Niespecyficzny
i pestkowe
(6%)
(56%)powoduje, że
mechanizm działania kaptanu
jest on zaliczany do grupy związków o barWinorośl
dzo niskim ryzyku selekcji form odpornych
(6%)
grzybów, w tym także
Venturia inaequalis,
Warzywa
sprawcy parcha jabłoni.
(7%) Ta cecha decyduje o możliwości wielokrotnego stosowania
kaptanu w programach ochrony jabłoni.
Związek ten jest także wykorzystywany
Skuteczność grzybobójcza preparatu Captan 80 WG, zarówno w ochronie liści, jak
i owoców, przekracza często 95%. Znajduje on zastosowanie w ciągu całego okresu
wegetacji, gdyż jego skuteczność nie zależy
od panującej temperatury. Fungicyd ten jest
szczególnie przydatny do wczesnowiosennych zabiegów przeciwko parchowi jabłoni,
gdyż wykazuje bardzo dobrą skuteczność
w ochronie działek kielicha oraz szypułek
owocowych.
Skuteczność zabiegów interwencyjnych
w przypadku kaptanu badana była w warunkach kontrolowanych z analizą skuteczności popartą obserwacjami mikroskopowymi
rozwijającej się tkanki grzyba V. inequalis.
Wyniki tych badań pokazują, że stosowane
w praktyce zabiegi 36 godzin po infekcji,
Morfologia
Aktywność
Śmierć
Rys. 3. Wpływ preperatu Captan 80 WG na porażenie owoców jabłoni parchem
ocena przed zbiorem (%)
w wielu mieszaninach z fungicydami o specyficznym mechanizmie działania, głównie
z preparatami z grupy inhibitorów biosyntezy ergosterolu (IBE), strobiluryn i anilinopirymidyn.
Captan 80 WG jest środkiem o działaniu
kontaktowym, przede wszystkim zapobiegawczym, chociaż w praktycznym zwalczaniu parcha jabłoni stosuje się go również interwencyjnie. Captan 80 WG powinien być
nanoszony na rośliny przed wystąpieniem
warunków sprzyjających infekcji. Po zastosowaniu powinien zdążyć wyschnąć – staje
się wtedy odporniejszy na zmywanie przez
deszcz. Warunkiem dobrej skuteczności
środków kontaktowych jest zapewnienie dokładnego pokrycia roślin cieczą opryskową.
40
30
20
10
0
Kontrola
100
80
60
40
20
0
Kontrola
porażenie
liści (%)
Preparat
Captan 80 WG
porównawczy
1,9 kg/ha
1 l/ha
w sprzyjających warunkach mogą skutecznie ochronić drzewa przed parchem jabłoni.
Działanie to polega na tym, że nie wszystkie
zarodniki równomiernie kiełkują i przerastają
tkankę, a Captan 80 WG zastosowany na40
wet30do 36 godzin po infekcji jest w stanie
zabezpieczyć
liść czy owoc przed chorobą.
20
W 10
ostatnich trudnych sezonach ochrony
0 na znaczeniu zyskuje zabieg „STOP
jabłoni,
Kontrola
Preparat
Captan 80 WG
SPRAY”, polecanyporównawczy
przez wielu 1,9
doradców
kg/ha
1 l/ha
jako najskuteczniejszy
w okresie silnych
wysiewów zarodników i w warunkach ciągłych opadów. Oprysk typu „STOP SPRAY”
wykonuje się na mokre liście i służy on do
przerywania narastającej infekcji podczas
mżawki oraz ciągłych opadów.
Zabieg 36 godz. po infekcji
Obserwacja 7 dni po zabiegu
Kontrola
Preparat
Captan 80 WG
porównawczy
1,9 kg/ha
1 l/ha
Rys. 4. Skuteczność grzybobójcza preperatu
Captan 80 WG
Skuteczność grzybobójcza (%)
japońską korporację Tomen, prekursora dzisiejszej Arysta LifeScience. Oryginalny amerykański Captan na rynku w Polsce pochodził z fabryk firm Tomen (Arvesta), przodków
dzisiejszej firmy Arysta LifeScience. Od kilku
lat na rynek europejski jest produkowany
w jednej nowej fabryce na południu Francji
w miejscowości Nogueres, w zagłębiu che-
ocena przed zbiorem (%)
Na świecie zużywa się rocznie ponad 10 tys.
ton kaptanu, przede wszystkim w uprawach
owoców ziarnkowych i pestkowych (56%),
ale także truskawek, winorośli, warzyw,
roś­lin ozdobnych czy soi. Najwięcej kaptanu stosuje się w Europie (38%), następnie
w Ameryce Północnej, Południowej oraz
w Azji.
Historia kaptanu sięga 1952 r., kiedy to został wynaleziony w USA w laboratoriach
firmy Chevron, dzisiejszego giganta branży
petrochemicznej. Następnie, po skomercjalizowaniu w latach 1955–56, pełne prawa
zostały sprzedane nieistniejącej już firmie
Stauffer, która w latach 80. ub.w. została
przejęta przez koncern ICI (Imperial Chemical Industries), bardzo poważnego gracza na
rynku agrochemikaliów. Później, w ramach
przekształceń w latach 1994–95, z koncernu
ICI wyodrębniła się firma Zeneca. W międzyczasie wszystkie prawa związane z fungicydem Captan, wraz z technologią produkcji
oraz fabryką w USA zostały przejęte przez
36 godz.
CAPTAN 80 WG
Rys. 2. Na świecie zużywa się rocznie 10 tys. ton kaptanu
Inne uprawy (18%)
Azja (13%)
Australia (2%)
Soja (3%)
Ozdobne
(4%)
Inne owoce
(6%)
Winorośl
(6%)
Ameryka
Północna
(26%)
Europa (38%)
Silny rozwój grzybni i apresoriów
Wyraźna aktywność metaboliczna
Owoce ziarnkowe
i pestkowe
(56%)
Brak rozwoju
Brak aktywności metabolicznej
Martwy grzyb
20µm
Warzywa
(7%)
Ameryka Południowa
(17%)
Afryka (4%)
Fot. 1. Efekty działania Captanu 80 WG użytego 36 godz. po infekcji (zdjęcie spod mikroskopu
z użyciem fluorescencji)
Mój Sad • 8/2015
2
Odporność na zmywanie
Stosując Captan 80 WG należy pamiętać
o kontroli wielkości opadów, gdyż fungicyd
może stracić skuteczność w wyniku zmycia
przez deszcz. Przyjmuje się, że suma opadów
wielkości 20–25 mm oraz burzowe opady
w granicach 15 mm, powodują zmycie preparatów i konieczność powtórzenia zabiegu.
Captan 80 WG w porównaniu do preparatów konkurencji wykazuje bardzo dobre
właściwości pokrywające liść i zapewnia
doskonałą ochronę nawet po opadach powyżej 15 mm deszczu. Prace badawcze
nad poprawieniem tego parametru ciągle
trwają w laboratoriach Arysta LifeScience.
Dodatkowo, stosując fungicydy kontaktowe
trzeba zwrócić uwagę na spadek ich efektywności w wyniku przyrostu nowej tkanki
roślinnej. W związku z tym dla prowadzenia
prawidłowej ochrony niezwykle istotne jest
śledzenie tempa rozwoju roślin.
Mieszalność
Na życzenie i wniosek sadowników wypracowaliśmy tabelę właściwości fizyko-chemicznych mieszaniny fungicydu Captan
Rys. 5. Skuteczność preparatu Captan 80 WG
do ochrony jabłoni przed parchem po opadach
o różnej wielkości (badania laboratoryjnie Biotransfer, Francja)
80 WG i ponad 30 środków ochrony roślin
(ś.o.r.), którą udostępniamy polskim sadownikom. W 2015 r. projekt badania mieszanin
jest kontynuowany, w jego ramach przeprowadzone zostaną badania pokazujące skuteczność mieszanin oraz ich bezpieczeństwo dla roślin.
Doskonałe właściwości formulacji przekładają się na tak szerokie możliwości mieszania z wieloma ś.o.r., które są idealnym
rozwiązaniem w strategii ochrony przed parchem jabłoni w sadach z rasami odpornymi.
Bezpieczeństwo
dla roślin
Captan 80 WG wyróżnia się w swojej klasie bezpieczeństwem dla roślin uprawnych.
Opryskiwanie jabłoni, różnych odmian, niezależnie od pogody i fazy wzrostu rośliny
cechuje brak ryzyka wystąpienia oparzeń
liści i kwiatów, negatywny wpływ na żywotność pyłku oraz powstawanie ordzawień na
owocach. Ponadto Captan 80 WG zaliczany jest do związków mało toksycznych dla
fauny pożytecznej i może być stosowany
w sadach prowadzących produkcję integrowaną. Captan 80 WG, jak podają niezależne badania, jest rozpoznawalny przez
sadowników jako najbardziej bezpieczny dla
roślin w kategorii fungicydów stosowanych
w ochronie jabłoni, niezależnie od fazy zastosowania.
pa
po d 4
op go
ry dz.
sk
u
Insektycydy
Acaramik 018 EC
Rotam
1,5
500
+
Actara 25 WG
Syngenta
0,2
750
+
Apacz 50 WG
Arysta
0,15
500
+
Calypso 480 SC
Bayer
0,2
750
+
Coragen 200 SC
Du Pont
0,175
750
+
Envidor 240 SC
Bayer
0,4
750
+
Mospilan 20 SP
Nippon Soda
0,2
750
+
Movento 100 SC
Bayer
2,25
750
+
Pirimor 500 WG
Syngenta
0,75
750
+
Runner 240 SC
Dow AgroSciences
0,4
750
+
Steward 30 WG
Du Pont
0,2
750
+
Sumo 10 EC
Sumi Agro
1,0
750
+
Teppeki 50 WG
ISK Biosciences
0,14
750
+
Fungicydy
+
Bumper 250 EC
Adama
0,3
300
– (1)
Bezpieczeństwo
stosowania
Chorus 50 WG
Syngenta
0,4
300
+
Difo 250 EC
Globachem
0,2
300
– (1)
Bardzo ważne jest również bezpieczeństwo
stosowania dla osób wykonujących zabiegi.
Na rynek Polski produkowana jest formulacja o wyższych parametrach jakości: granulat o większej średnicy, mniej pylisty, łatwiej
Discus 500 WG
BASF
0,2
300
+
Domark 100 EC
Isagro
0,4
300
– (2)
Funguran A Plus 50 WP
Spiess-Urania
0,75
300
+
Horizon 250 EC
Bayer
0,5
300
+
Miedzian 50 WP
Azot Pol
1,5
300
+
Mythos 300 SC
BASF
1,5
300
+
Nimrod 250 EC
Adama
1,4
300
+
Nordox 75 WG
Nordox
1,0
300
+
Qualy 300 EC
Adama
0,5
300
– (1)
Rovral Aquaflo 500 SC
BASF
2,0
500
+
Score 250 EC
Syngenta
0,2
300
– (1)
Syllit 65 WP
Agriphar
2,25
300
+/– (3)
Teldor 500 SC
Bayer
1,5
500
+
Topsin M 500 SC
Nippon Soda
1,5
300
+
Vaxiplant SL
Goemar
1,0
500
+
Zato 50 WG
Bayer
0,4
300
+
O
% porażenia
za Kon
ra tr
żo ola
na
ni
ep Ko
or nt
aż ro
on la
a
O
pa
d
po 1
op go
ry dz.
sk
u
Ilość wody Wynik części
(l/ha)
analitycznej
300
1
2
3
4
1 cm
1 mm
Fot. 2. Zdjęcia liścia jabłoni w świetle UV po opryskaniu preparatem Captan 80 WG (poszczególne
strefy liścia w powiększeniu)
Zalecany
w Integrowanej
Produkcji
Owoców!
Preparat owadobójczy nowej generacji
długi okres ochrony sadów
skuteczność wobec szkodników odpornych
na insektycydy z innych grup
wysoka skuteczność działania przy niskich dawkach
działanie w szerokim zakresie temperatur,
w różnych warunkach pogodowych
www.arysta.pl
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone
w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków
bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Apacz 127x86 ramka MK 2015.indd 1
Dawka
(l, kg/ha)
0,8
50
20 mm 40 mm 20 mm 40 mm
Właściciel praw do nazwy
lub posiadacz zezwolenia
BASF
75
0
Captan 80 WG
(1,9 kg/ha) + …
Bellis 38 WG
100
25
Mieszalność fungicydu Captan 80 WG (1,9 kg/ha) z agrochemikaliami
04.02.2015 10:48
Inne
Arysta Siarka
Arysta
8,0
500
+
Microthiol 80 WG
UPL
4,0
300
– (4)
Regalis 10 WG
BASF
1,25
750
+ (5)
„+” – wynik pozytywny; „–” – wynik negatywny; „+/–” – należy zachować szczególną ostrożność, niektóre parametry
są na granicy dopuszczalności, w niesprzyjających warunkach mogą wystąpić efekty negatywne; nd – nie dotyczy
(1) – trwałość zawiesiny poniżej granicy akceptowalności. Podczas mieszania składników mieszaniny, wydziela się
opadający osad. Wykonywać zabieg przy włączonych mieszadłach hydraulicznych.
(2) – trwałość zawiesiny poniżej granicy akceptowalności. Podczas mieszania składników mieszaniny wydziela się
opadający osad. Niska trwałość emulsji, wydzielenie osadu, utrudniona zdolność do reemeulgowania.
(3) – może wystąpić obfite pienienie, utrzymujące się przez dłuższy czas.
(4) – pH mieszaniny ma odczyn zasadowy, powyżej 9,0.
(5) – dodanie do cieczy roboczej kwasu cytrynowego, zgodnie z zaleceniami etykiety, powoduje zakwaszenie cieczy
roboczej poniżej 4,0.
UWAGA: W tabeli przedstawiono wyniki analizy mieszalności fungicydu Captan 80 WG z wybranymi agrochemikaliami, przeprowadzonej w warunkach laboratoryjnych, zgodnie z Dobrą Praktyką Laboratoryjną. Sprawdzono zgodność
fizyko-chemiczną agrochemikaliów. Na skuteczność działania łącznego stosowania ś.o.r. ma wpływ wiele niezależnych czynników. Użytkownik sporządza mieszaniny wyłącznie na własną odpowiedzialność. Przed sporządzeniem
mieszaniny należy dokładnie zapoznać się z etykietą-instrukcją stosowania ś.o.r. w zakresie możliwości łącznego
stosowania z innymi substancjami.
Do badania mieszalności agrochemikaliów użyto wzorcowej wody twardej, przygotowanej zgodnie z normą
PN-85/C-04661:1985: Pestycydy. Preparaty stosowane w postaci roztworów, zawiesin i emulsji wodnych. Oznaczanie pienienia. Badanie zostało wykonane wg PN-C-04654:1997: Pestycydy. Metody oznaczania trwałości zawiesin
wodnych, PN-C-04652:1998: Pestycydy. Metody oznaczania trwałości emulsji wodnych oraz PN-85/C-04661:1985:
Pestycydy. Preparaty stosowane w postaci roztworów, zawiesin i emulsji wodnych.
Mieszaniny agrochemikaliów powinny być wykorzystane bezpośrednio po ich przygotowaniu.
W zestawieniu wykorzystano nazwy preparatów, do których prawa posiadają firmy wymienione w kolumnie drugiej.
8/2015 • Mój Sad
3
Według opinii sadowników, potwierdzonej
przez niezależne badania, najistotniejsze
cechy fungicydów kontaktowych stosowanych w sadownictwie to (w kolejności znaczenia):
l skuteczność grzybobójcza;
lodporność na zmywanie przez deszcz;
lszerokie możliwości mieszania z innymi
środkami ochrony roślin;
lbezpieczeństwo dla roślin uprawnych;
lbezpieczeństwo stosowania;
ljakość produktu.
Jesteśmy dumni z tego, że od wielu lat
dostarczamy do rąk sadowników
fungicyd IDEALNY jakim jest
Captan 80 WG.
Zespół Arysta LifeScience
jestem bardzo
skuteczny
rozpuszczalny, w unikalnym opakowaniu:
100-kilogramowych beczkach z wygodną
miarką do odmierzania odpowiedniej dawki. Captan 80 WG wsypujemy bezpośrednio
z beczki do zbiornika opryskiwacza, bez
sita, przy włączonych mieszadłach, unikamy
rozważania. Produkt nie pyli się, przez co
obniżamy ryzyko wniknięcia do dróg oddechowych oraz unikamy niepotrzebnego bezpośredniego kontaktu ze środkiem ochrony
roślin.
trudno
zmywalny
Jakość produktu
Wiedza, doświadczenie z produktem, wiele
lat badań we własnych laboratoriach oraz
konsultacje z zewnętrznymi ekspertami od
formulacji środków ochrony roślin pozwoliły
stworzyć produkt bliski ideału.
Jego najistotniejsze parametry to łatwe
i szybkie rozpuszczanie się, brak: pienienia,
pylenia oraz ryzyka zapchania się filtrów
przy odpowiednim stosowaniu.
Rys. 6. Test pienienia preparatu Captan 80 WG
w okresie od 0 do 12 minut
ml piany
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
0 min
¢
1 min
12 min 0 min
1 min
BON (O WARTOŚCI NAWET 1000 ZŁ)
NA PREPARATY:
Asahi SL - 10 l (2 x 5 l) lub
Apacz 50 WG - 800 g (8 x 100 g) lub
Goemar BM86 - 20 l (4 x 5 l)
12 min
Captan 80 WG
Rys. 7. Zawartość pyłu w preparacie
Captan 80 WG
(mg)
UWAGA PROMOCJA!
Kup 2 beczki Captan 80 WG i zarejestruj w serwisie www.kasa.arysta.pl
wpisując unikalny kod z karty rejestracyjnej, a otrzymasz nagrodę gwarantowaną:
Fungicyd porównawczy
16
14
12
10
8
6
4
2
0
...łatwo
mieszalny
lub
¢
500 ZŁ GOTÓWKI (wypłacanej z bankomatu)
Promocja trwa do końca kwietnia 2015 r.
Konkurs przeznaczony jest dla sadowników kupujących Captan
do użycia we własnym gospodarstwie sadowniczym.
Produkt bierze udział w promocji „Kasa Wraca”
Produkt porównawczy
Captan 80 WG
Jakość produktu to również jego przygotowanie do stosowania: beczka o masie 100 kg,
każda z unikalnym kodem potwierdzającym
oryginalność. Zabezpieczona przed nieuprawnionym otwarciem, zawiera miarkę
oraz kod rejestracyjny. Natomiast 10-kilogramowe wygodne worki polietylenowe produkowane są z zamknięciem wielorazowym.
www.kasa.arysta.pl
Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o.
ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa, tel.: +48 22 866 41 80, fax: +48 22 866 41 90, www.arysta.pl
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu.
Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.
Captan komiks 192x273 Arysta ramka JW 2015.indd 1
06.02.2015 11:38
Mój Sad • 8/2015
4
Reakcja owadów
zapylających na atraktant
Pollinus
Dr hab. Zbigniew Kołtowski, prof. IO; Instytut Ogrodnictwa, Zakład Pszczelnictwa w Puławach
Zapylenie kwiatów przez owady jest ważne przede wszystkim przy uprawie roślin entomofilnych, u których bez owadów nie można liczyć na
jakiekolwiek plony. W przypadku roślin o niewystarczającym stopniu samopylności (bez owadów wydają pewne opłacalne plony) obserwuje się
zawsze pozytywną reakcję na zwiększony oblot kwiatów przez pszczoły w czasie ich kwitnienia. Dlatego coraz częściej szuka się sposobów na
przyciągnięcie owadów na kwitnące plantacje, co w konsekwencji skutkuje zwiększeniem opłacalności produkcji owoców i nasion.
Atraktanty
Doświadczenia
z rzepakiem
W 2007 roku w Zakładzie Zapylania Roślin Instytutu Sadownictwa i Kwiaciarstwa
w Puławach (obecnie Instytutu Ogrodnictwa), testowano skuteczność preparatu
Pollinus na plantacji rzepaku jarego. Przy tej
okazji sprawdzono zachowanie się pszczół
na rzepaku przed i po zabiegu. Część pola
została potraktowana w czasie kwitnienia
atraktantem, według wskazań stosowania zawartych na etykiecie. Na wyznaczonych do obserwacji owadów poletkach
o długości 10 m i szerokości 1 m, noto-
wano w trakcie jednorazowego przejścia
wzdłuż poletka wszystkie pszczoły miodne, pszczoły samotnice (fot.), trzmiele, muchówki i motyle. Obserwacje prowadzono
minimum 3 razy dziennie w 3 powtórzeniach. Poletka obserwacyjne dla części pola
potraktowanego preparatem i kontroli, oddalone były od siebie o 200 m, co dawało
duże prawdopodobieństwo podobnego
nap­szczelenia, tj. naturalnego zagęszczenia
owadów zapylających w środowisku.
Udział poszczególnych grup owadów na kwiatach rzepaku jarego w Puławach
Struktura grup owadów
(%)
przed zabiegiem
Grupa owadów
po zabiegu
Poletko do
oprysku
Kontrola
Poletko po
oprysku
Kontrola
Pszczoły miodne
82,1
80,6
91,0
84,2
Pszczoły samotnice
6,1
4,9
2,1
4,1
Muchówki
4,7
6,1
4,5
8,0
Trzmiele
4,3
4,4
1,3
1,9
Motyle
2,9
4,0
1,0
1,8
sił on nieco ponad 84%. Ze szczegółowej
analizy danych wynikało, że pozostałe grupy owadów nie wykazały pozytywnej reakcji
na preparat.
Obserwacje oblotu przez kolejne dni okresu kwitnienia pozwoliły na ocenę długości
efektu przyciągania pszczół na plantację.
Zwiększoną liczebność pszczół miodnych
na opryskanej części pola obserwowano
jeszcze przez 6 dni od terminu zabiegu (wykres). Wyjątkowo intensywny oblot kwiatów
tuż przed przeprowadzeniem zabiegu, można tłumaczyć dłuższym okresem wcześniejszej niepogody i masowym rozkwitaniem
kwiatów tego dnia.
W oparciu o uzyskane wyniki można z całą
stanowczością stwierdzić, że skuteczność
tego środka w przyciąganiu owadów zapylających na opryskaną plantację jest bardzo
wysoka. W przypadku rzepaku znalazło to
swoje potwierdzenie w badaniach przeprowadzonych na Uniwersytecie Przyrodniczym we Wrocławiu. Zabiegi preparatem
Pollinus wykonano na plantacji rzepaku
jednokrotnie (na początku kwitnienia) i dwukrotnie (początek i pełnia kwitnienia). W wypadku jednego zabiegu plon nasion był wyższy o około 7,9–9,1%. Po wykonaniu dwóch
zabiegów przyrost plonu przekraczał 11%.
Badano również wariant opryskiwania całej
powierzchni plantacji oraz pasowo (co drugą ścieżkę technologiczną). Okazało się, że
zwyżka plonu przy opryskiwaniu całej powierzchni i przy opryskiwaniu pasowym była
na takim samym poziomie.
Oprócz zwyżki plonu (na którą składała
się większa liczba zawiązanych łuszczyn
z większą ilością dobrze wykształconych
nasion) obserwowano również korzystny
wpływ preparatu Pollinus na parametry jakościowe nasion.
Porównanie intensywności oblotu kwiatów rzepaku jarego przez pszczoły przed i po oprysku plantacji preparatem Pollinus
140
oprysk poletka doświadczalnego Pollinusem
120
Liczba pszczół miodnych na 10 m2
Dla osiągnięcia tego celu plantatorzy mają
do dyspozycji preparaty o działaniu wabiącym, zwane atraktantami, najczęściej w postaci substancji zapachowych, które mają
przyciągać owady zapylające na plantacje,
zwłaszcza gdy ule z pszczołami nie znajdują się w centrum uprawy. Atraktant zwabia
owady w miejsce jego aplikacji i zapewnia
równomierne ich zagęszczenie na plantacji, a nie jedynie na jej peryferiach, nawet
w przypadku upraw mało dla nich atrakcyjnych lub kwitnących w tym samym czasie
co inne rośliny, konkurencyjne pod względem dostarczania owadom pokarmu.
Ważny aspekt stosowania atraktantów to
możliwość zwiększenia liczby odwiedzin
kwiatów przez pszczoły w czasie niesprzyjających warunków atmosferycznych, które znacznie redukują aktywność owadów
i ich loty po pokarm. Można też liczyć na
zwiększenie liczby odwiedzin kwiatów
przez pszczoły po wystąpieniu przymrozków, szczególnie wtedy, gdy mróz uszkodził
część kwiatów i plon owoców oraz nasion
wydaje się zagrożony, albo wówczas, gdy
wysoka temperatura w czasie kwitnienia
sprzyja intensywnemu rozwojowi kwiatów
i skraca okres kwitnienia plantacji (liczba
kwiatów wymagających zapylenia jest zbyt
duża w stosunku do liczby naturalnie odwiedzających je owadów zapylających).
Pollinus jest jednym z dostępnych na rynku
atraktantów. Ma formę płynu do rozcieńczania wodą i zawiera cztery różne związki pochodzenia roślinnego: geraniol, cytral, anetol i linalol. Ich mieszanina należy do grupy
związków używanych przez zwierzęta i rośliny do przekazywania informacji: wydzielane przez rośliny oddziałują konkretnie na
owady zapylające, natomiast w przypadku
pszczół imitują feromon pszczeli wydzielany
przez zwiadowczynie dla wskazania innym
zbieraczkom drogi do pożytku. Pollinus ma
bardzo silny, różano-cytrynowy zapach, po
opryskaniu nim kwiatów zwiększa się ich
atrakcyjność dla owadów. Preparat jest nietoksyczny i nieszkodliwy dla środowiska.
Rzepak jary rozpoczął kwitnienie 20 czerwca. Przez kilka pierwszych dni było ono bardzo słabe z powodu suszy. Również oblot
planacji przez owady zapylające był niemalże zerowy. W godzinach intensywnego lotu
pszczół na 10 m2 pola rzepaku jarego notowano do 3 pszczół miodnych i sporadycznie
inne owady. Po pięciu dniach ciągle upalnej
pogody, nastąpiło z kolei kilka dni deszczowych, które uratowały plantację, ale obserwacje oblotu podczas deszczu nie były
możliwe. Regularne obserwacje wznowiono
dopiero 3 lipca i prowadzono je do końca
kwitnienia plantacji, tj. do 20 lipca.
Udział poszczególnych grup owadów oblatujących kwiaty rzepaku jarego przed
zastosowaniem preparatu, na obu poletkach obserwacyjnych był bardzo zbliżony.
W obu przypadkach dominowały robotnice pszczoły miodnej, które stanowiły ponad 80% wszystkich owadów na kwiatach
(tabela). Następne grupy, według ich liczebności, to: pszczoły samotnice, muchówki,
trzmiele i motyle. Na poletku, na którym
zastosowano preparat Pollinus udział
pszczół miodnych zwiększył się do 91%,
podczas gdy na poletku kontrolnym wyno-
poletko doświadczalne
100
poletko kontrolne
80
60
40
20
0
3
lipca
9
lipca
10
lipca
11
lipca
12
lipca
15
lipca
16
lipca
17
lipca
18
lipca
19
lipca
20
lipca
8/2015 • Mój Sad
Inne uprawy
Skuteczność preparatu Pollinus została potwierdzona dla wielu innych roślin uprawnych, m.in. jabłoni, gruszy, wiśni oraz roślin
warzywnych, takich jak ogórek czy cebula.
Jabłonie i grusze. W 2006 r. w Stacji
Doświadczalnej
Katedry
Sadownictwa
i Pszczelnictwa Akademii Rolniczej (obecnie Uniwersytet Rolniczy) w Krakowie prowadzono badania nad zachowaniem się
pszczół w sadzie jabłoniowym. Obserwacje
oblotu prowadzono na odmianie ‘Jonagored’, na drzewach potraktowanych preparatem Pollinus oraz kontrolnych. Zabieg przeprowadzono w fazie pełni kwitnienia jabłoni. Dzień po zabiegu obserwowano ponad
dwukrotnie wyższą liczbę pszczół na kwiatach drzew opryskanych Pollinusem.
W przypadku owoców drzew ziarnkowych
(m.in. jabłoni i gruszy) dobre zapylenie kwiatów ma szczególne znaczenie. Prawidłowe
wykształcenie owoców, regularność kształtu oraz ich wielkość jest w dużym stopniu
związana z właściwym wykształceniem nasion. Do pełnego zapłodnienia wszystkich
zalążków w kwiatach jabłoni potrzeba co
najmniej 10 ziaren pyłku. Wówczas ilość nasion jest maksymalna, a owoce są dobrze
rozwinięte. Owoce powstające przy niepełnym zapyleniu są często małe i niekształtne,
mają mniej nasion, zgromadzonych najczęściej w silniej rozwiniętej części owocu.
W latach 2003–2004 w Instytucie Sadownictwa i Kwiaciarstwa wykonano ścisłe badania dotyczące wpływu preparatu Pollinus
na wykształcanie się nasion odmian triploidalnych jabłoni ‘Jonagold Jonica’ i gruszy
‘Lukasówka’. Zastosowanie tego atraktantu
w doświadczeniu zwiększyło średnią liczbę
nasion w owocach, których wykształcanie w przypadku odmian triploidalnych jest
szczególnie ważne.
Wiśnie. W tym samym Instytucie oceniano
również skuteczność opryskiwania preparatem Pollinus samopylnej wiśni ‘Łutówka’.
Zwyżka plonu owoców w wyniku użycia
atraktantu wynosiła prawie 18% przy jednokrotnej aplikacji preparatu, natomiast
przy dwukrotnej prawie 40%. ‘Łutówka’ jest
odmianą samopłodną, tj. do owocowania
nie wymaga pyłku innej odmiany, a kwiaty
wiśni są bardziej atrakcyjne dla owadów niż
te u jabłoni, gdyż oferują owadom większe
ilości cukrów w nektarze. Uzyskane wyniki wskazują na to, że pozytywne działanie
opryskiwania preparatem Pollinus może
mieć miejsce nie tylko u jabłoni i grusz będącymi gatunkami obcopylnymi, ale także
u gatunków samopłodnych, których kwiaty
nie potrzebują zapylenia oraz takich, które
i tak bardzo chętnie odwiedzane są przez
pszczoły.
Ogórki. W Instytucie Warzywnictwa
w Skierniewicach badano natomiast przydatność preparatu Pollinus do poprawiania
zapylenia roślin warzywnych, m.in. ogórka.
Wiadomo, że na skutek niedostatecznego
zapylenia jego kwiatów mogą powstawać
owoce zniekształcone. Owocem ogórka
jest wielonasienna jagoda, do wykształcenia
której niezbędne jest wiele ziaren pyłku na
znamieniu słupka podczas kwitnienia. Najlepsze efekty zapylenia daje kilkunastokrotne odwiedzenie pojedynczego kwiatu przez
owada przenoszącego pyłek. Obserwowano, że po potraktowaniu plantacji ogórka
preparatem Pollinus częstotliwość odwiedzania kwiatów przez pszczoły znacznie się
zwiększa. Stwierdzono, że bezpośrednio
po zabiegu, na roślinach traktowanych tym
środkiem, liczba pszczół była nawet ponad
dwa razy większa niż na roślinach nieopryskiwanych. W rezultacie zwiększyła się liczba zawiązanych owoców i ich plon, co potwierdziło efektywność zapylenia. Z badań
francuskich wynika też, że stosowanie tego
preparatu wpływało również na wzrost plonu melona, nawet o ponad 40%.
Cebula. Próby wykonane na nasiennych
plantacjach cebuli i kopru potwierdziły także
możliwość wykorzystania preparatu Pollinus
do poprawiania zapylenia kwiatów i lepszego zawiązywania nasion. Cebula jest rośliną
obcopylną, zapylaną przez owady. Jednak,
ze względu na małą atrakcyjność kwiatów
– specyficzny zapach i niezbyt obfite nektarowanie – jest mało chętnie odwiedzana
przez pszczoły, zwłaszcza, gdy mają one
w sąsiedztwie do wyboru rośliny uprawne
bardziej atrakcyjne czy też kwitnące chwasty. Po opryskaniu środkiem Pollinus cebula
nasienna staje się atrakcyjna dla pszczół.
5
Mechanizm sukcesu
Strzeżonego
strzeże!
Stosuj
STANDARDOWO!
Uchroń swoje
uprawy przed
spadkiem plonu
i jego jakości!
Asahi SL to wzrost
plonowania roślin
Zawsze warto
We wszystkich cytowanych przypadkach
zanotowano wzrost zawiązywania owoców
i nasion na roślinach opryskanych Pollinusem w czasie kwitnienia, w stosunku do
roślin kontrolnych, wskutek wyższej liczby
owadów zapylających na kwiatach, która
warunkuje lepsze ich zapylenie. Podano
również, że przez kilka godzin, a nawet kilka dni po oprysku zagęszczenie owadów
na kwiatach było dwukrotnie wyższe na
poletkach, gdzie stosowano Pollinus, w porównaniu do tych nieopryskiwanych. Można wiec z łatwością zauważyć, że Pollinus
jest rzeczywiście skuteczny w przyciąganiu
owadów zapylających na plantacje nim traktowane. Trzeba mieć jedynie na uwadze, że
zabieg ten nie w każdym przypadku będzie
zwabiał pszczoły do naszych plantacji. Aby
zwiększyć liczbę odwiedzin kwiatów przez
owady muszą być one atrakcyjne dla owadów. Jeśli kwiaty nie będą atrakcyjne dla
pszczół, żadne siły i preparaty do opryskiwania nie sprawią, że owady będą te kwiaty
zapylać. Niecelowe jest również stosowanie
atraktantów w sytuacji braku pszczół na danym terenie. Należy więc dołożyć wszelkich
starań, by w naszym środowisku nie zabrakło owadów zapylających.
Produkt bierze udział
w promocji „Kasa Wraca”
www.kasa.arysta.pl
Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o.
ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa
tel.: +48 22 866 41 80, fax: +48 22 866 41 90
www.arysta.pl
Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym
użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu.
Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa
zamieszczonych w etykiecie.
Mój Sad • 8/2015
6
Murarka ogrodowa w sadzie
Dr Dariusz Teper, Instytut Ogrodnictwa, Zakład Pszczelnictwa w Puławach
Problemy związane z niedostatecznym zapylaniem kwiatów roślin uprawnych istniały zapewne od dość dawna, jednak były one niedostrzegane lub bagatelizowane przez plantatorów. Dopiero katastrofalne doniesienia zza oceanu i z Zachodniej Europy sprzed kilku lat, o masowych
upadkach rodzin pszczelich (tzw. CCD – ang. Colony Collapse Disorder – zespół masowego ginięcia rodzin pszczelich) zwróciły uwagę, również
naszych ogrodników, na niedobory zapylaczy w sadach.
Głównym zapylaczem w naszym klimacie
jest pszczoła miodna, która zapyla ponad
90% kwiatów roślin owadopylnych. Pozostałe kwiaty zapylają trzmiele, pszczoły samotnice, motyle, muchówki i chrząszcze.
Obecnie w Polsce mamy, według „Analizy
sektora pszczelarskiego” opracowywanego
corocznie w Zakładzie Pszczelnictwa Instytutu Ogrodnictwa w Puławach, około 1,3 mln
rodzin pszczelich, a biorąc pod uwagę tylko
powierzchnię upraw sadowniczych i rzepaku, powinniśmy mieć ich dwukrotnie więcej.
Polskie pszczelarstwo, mimo niewielkiego
przyrostu rodzin pszczelich w ostatnich latach, nie rozwija się dynamicznie. Powodem
tego jest stosunkowo niska rentowność tej
działalności, a co za tym idzie, niewielkie
zainteresowanie młodych ludzi tą profesją.
Ponadto skala wynajmu rodzin pszczelich
do zapylania sadów jest znikoma.
Alternatywa
dla pszczoły miodnej
Pszczelarstwo wymaga dużej specjalistycznej wiedzy, doświadczenia oraz wysokich
nakładów pracy. Z tych powodów większość
sadowników nie decyduje się na zakładanie
własnych pasiek. Doskonałą alternatywą dla
pszczół miodnych jest zakładanie własnych
hodowli murarki ogrodowej (Osmia rufa).
Wykorzystanie tego gatunku na świecie, ale
także w Polsce, ma już kilkudziesięcioletnią
historię. W przypadku stosowania dzikich
owadów pszczołowatych jako zapylaczy na
dużą skalę kluczowa jest skala ich dostępności na rynku. Od kilku lat obserwujemy
dynamiczny wzrost liczby hodowli murarki
ogrodowej w Polsce. Jest to efektem m.in.
rozprowadzania wśród sadowników i działkowców, w ostatnich latach, kokonów tego
gatunku oraz prowadzenie akacji edukacyjnej przez Oddział Pszczelnictwa IO w Puławach. Dzięki tym działaniom owad ten stał
się bardzo ważnym zapylaczem upraw sadowniczych w naszym kraju.
Biologia
Murarka ogrodowa (fot. 1, 2) jest gatunkiem
wybitnie skorelowanym z czasem największego zapotrzebowaniem na owady zapylające w naszych warunkach klimatycznych. Okres jej naturalnego występowania
w środowisku rozpoczyna się około połowy
Fot. 1. Murarka ogrodowa na kwiecie
truskawki…
kwietnia i trwa zwykle do końca maja. W tym
czasie kwitnie większość entomofilnych gatunków uprawnych, a murarka ogrodowa
oblatuje około 150 gatunków roślin, w tym
wszystkie uprawiane taksony.
Jako pierwsze, z kokonów wygryzają się
samce, a kilka dni później samice, które
po zapłodnieniu rozpoczynają zakładanie
gniazd. Murarka najchętniej gnieździ się
w otworach o średnicy 6–8 mm, wykorzystując te po szkodnikach drewna, złamane
puste łodygi roślin i różnego rodzaju szczeliny w murach oraz ścianach budynków. Budowa gniazda rozpoczyna się od „wymurowania”, w głębi otworu, pierwszej przegrody
z materiału dostępnego w pobliżu kolonii.
Może to być wilgotna glina, próchnica lub
muł zbierany na brzegach zbiorników wodnych.
Kolejnym etapem jest znoszenie pyłku.
W jednej komórce samica gromadzi go
średnio około 200 mg. Gdy zaopatrzenie komórki jest już wystarczające samica składa
na pyłku niewielkie jajo i zamyka wejście do
komórki „murowaną” przegrodą, która oddziela następną komórkę. W jednym kanale
gniazdowym każda samica zakłada średnio
6 lub 7 komórek (fot. 3). Po kilku dniach od
złożenia jaja wygryza się larwa, która odżywia się nagromadzonym pyłkiem. Po zjedzeniu całego pyłku przędzie ona kokon,
wewnątrz którego zachodzi przepoczwarczanie prowadzące do powstania dorosłego
osobnika (imago). W tej postaci, wewnątrz
kokonów, murarki czekają do wiosny następnego roku. Ten gatunek pszczoły ma
tylko jedno pokolenie w roku.
Hodowla
Dzięki dobrze poznanej biologii tego gatunku, opracowano skuteczne metody jego
hodowli umożliwiające uzyskanie dużych
populacji pszczół, pozwalające na ich wykorzystanie nie tylko na niewielkich uprawach,
ale też w dużych sadach produkcyjnych.
Najlepsze efekty hodowlane uzyskuje się
w trzcinowych rurkach o średnicy 6–8 mm
i długości 10–15 cm. Rurki wiąże się w pęczki po około 70–80 sztuk (fot. 4) i wykłada do
wcześniej przygotowanych skrzynek zaopatrzonych w daszki. Na tysiąc kokonów
murarki powinniśmy wyłożyć około 700 rurek. Wielkość skrzynek jest uzależniona
od wielkości kolonii jaką chcemy założyć
Fot. 2. …i wiśni
fot. 1–5, 7, 8 D. Teper
Fot. 3. Zdrowe kokony murarki w trzcinowych
gniazdach
ki, np. pasożytnicza osa – Monodontomerus spp. czy muchówka – Cacoxenus indagator.
Murarka ogrodowa kończy swoją aktywność
na przełomie maja i czerwca, jednak kolonię
należy pozostawić na miejscu do jesieni.
Pod koniec lata wewnątrz kokonów znajdują
się już dorosłe pszczoły, dlatego we wrześniu można zabrać kolonię z sadu. Zasiedlone trzcinowe rurki najlepiej przechowywać w nieogrzewanych pomieszczeniach,
zwracając uwagę na zabezpieczenie przed
gryzoniami. Wiosną te rurki można wystawić ponownie do sadu dodając do skrzynki
podwójną liczbę nowych. Zaleca się jednak
Fot. 4. Rurki powiązane w pęczki umieszcza się
zadaszonych skrzynkach
Fot. 5. Skrzynki gniazdowe w sadzie
wiśniowym
w jednym miejscu. Teoretyczne wyliczenia
oraz wieloletnie obserwacje dowiodły, że do
dobrego zapylania 1 ha sadu jabłoniowego
wystarcza 1–2 tys. wyłożonych kokonów.
W sadach wiśniowych i czereśniowych, ze
względu na większą liczbę kwiatów na jednostce powierzchni, zaleca się wyłożenie
2–3 tys. kokonów. Umieszczając kolonie
murarek w sadzie należy wziąć pod uwagę
jego kształt. Zasięg lotu murarek, podobnie jak u wszystkich pszczół samotnic, jest
dość krótki i wynosi 200–300 m. Dlatego
w dłuższych sadach, kolonie pszczół trzeba
ustawić w kilku miejscach oddalonych od
siebie o około 250–300 m, aby zasięgi lotów
murarek zazębiały się.
Kolonie wystawiamy do sadu w pierwszej
połowie kwietnia, jednak nie później niż
na 2 tygodnie przed przewidywanym zakwitnięciem plantacji. Do skrzynek, ustawionych frontem w kierunku północnym
(fot. 5), wykładamy materiał gniazdowy
i pudełko z kokonami, w którym wycinamy
otwór umożliwiający wydostanie się pszczół
na zewnątrz. Front skrzynki koniecznie trzeba zabezpieczyć siatką, o oczkach umożliwiających swobodny przelot owadów,
a zabezpieczającą kolonię przed ptakami.
Gdy murarki wygryzą się, po około 3 tygodniach od wystawienia, pudełko z resztkami kokonów należy zabrać i najlepiej spalić.
Zabieg ten ogranicza rozwój pasożytów,
które znajdują się w niektórych kokonach,
a zimują we wcześniejszych stadiach rozwojowych i wygryzają się później niż murar-
rozłupywanie rurek zimą i wykładanie wiosną tylko zdrowych, dobrze rozwiniętych
kokonów z nowym materiałem gniazdowym.
Zabieg ten ogranicza rozwój pasożyta Chaetodactylus osmiae – roztocza, który konkuruje z larwą o pokarm pyłkowy, a przenosi
się do nowych gniazd na ciele samic. Niewydobywanie kokonów z gniazd prowadzi
po 2 lub 3 latach do silnego rozwoju populacji tego pasożyta i znacznego ograniczenia
rozwoju kolonii murarek.
Kokony wydobyte z gniazd najlepiej przechowywać w tekturowych pudełkach (fot. 6),
w nieogrzewanych pomieszczeniach, w warstwie nie grubszej niż kilka centymetrów.
Wiosną, gdy istnieje ryzyko wystąpienia
wahań temperatury stymulujących pszczoły (zwłaszcza samce), do przedwczesnego
wygryzania się, dobrze jest przenieść kokony do lodówki lub tradycyjnej przechowalni
owoców.
Korzyści
Stosując się do powyższych zaleceń możliwe jest uzyskiwanie średniego trzykrotnego
(lub wyższego) rocznego przyrostu populacji
pszczół, który pozwala na coroczne potrojenie powierzchni zapylanych sadów.
Liczne publikacje naukowe potwierdzają
wysoką przydatność murarki ogrodowej
jako alternatywnego lub uzupełniającego
zapylacza upraw, jednak o wiele cenniejsze
są opinie samych plantatorów, którzy od lat
mają murarki w swoich sadach. Wszyscy,
8/2015 • Mój Sad
Fot. 8. Kokony najlepiej przechowywać w tekturowych pudełkach (tu 5 tys. szt.)
bez wyjątku, wypowiadają się bardzo pozytywnie o pracy tych pszczół. Jeżeli zdarzają
się jakieś problemy, to są one spowodowane niesprzyjającą pogodą w okresie kwitnienia lub wynikają z winy sadowników, którzy
powodują zatrucia pszczół stosując środki
ochrony roślin niezgodnie z zaleceniami.
W tym miejscu należy zwrócić uwagę, że
zapisy na etykietach ś.o.r. dotyczące bezpieczeństwa pszczoły miodnej, obowiązują również w stosunku do dzikich owadów
pszczołowatych, w tym murarki ogrodowej.
W ostatnich latach producenci trzmieli coraz
częściej polecają rodziny trzmiele do zapy-
7
lania upraw sadowniczych. Nie będę oceniał ich skuteczności w zapylaniu sadów, ale
biorąc pod uwagę koszty zapylania, wykorzystanie murarki jest o wiele tańsze, chociażby z tego powodu, że rodziny trzmiele
trzeba kupować co roku, a raz zakupione
kokony pozwalają na wykorzystywanie murarek przez wiele lat, na coraz to większym
areale.
Na zakończenie warto wspomnieć, że murarka ogrodowa, mimo posiadania żądła, jest
całkowicie pozbawiona agresji, więc może
być z powodzeniem wykorzystywana przez
osoby uczulone na jad pszczoły miodnej.
Łączne stosowanie
agrochemikaliów – czy tylko
korzyści?
Dr inż. Agnieszka Kukuła, Agreco Sp. z o.o.
Producenci rolni i sadownicy doskonale wiedzą jakie korzyści niesie możliwość łącznego stosowania agrochemikaliów. To sposób na ograniczenie liczby zabiegów w ciągu sezonu, obniżenie kosztów technicznych, oszczędność czasu, sprzętu, wody i paliwa. Daje to również możliwość
zastosowania podzielonych dawek środków ochrony roślin (ś.o.r.), połączenia zabiegów ochrony roślin z nawożeniem dolistnym, wykorzystania
sprzyjających warunków pogodowych do szybszego wykonania zabiegów oraz poprawy organizacji prac polowych.
Zainteresowanie producentów możliwością łącznego stosowania agrochemikaliów
znacznie wzrosło po wejściu w życie przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady 1107/2009 (WE) z 21 października 2009 r. Obowiązek przestrzegania
zapisów etykiety został ograniczony do
wymagań dotyczących maksymalnej dawki
ś.o.r., długości karencji oraz maksymalnej
liczby zastosowań ś.o.r. w ciągu roku. To
oznacza, że mieszanie ze sobą poszczególnych agrochemikaliów, tzw. tank-mix,
nie jest sprzeczne z prawem, pod warunkiem, że etykieta środka ochrony roślin
wyraźnie tego nie zabrania. Przy podejmowaniu decyzji o łącznym stosowaniu
agrochemikaliów należy pamiętać jednak,
że środki ochrony roślin muszą być stosowane właściwie, tzn. zgodnie z Zasadami
Dobrej Praktyki Ochrony Roślin. Odpowiedzialność za ewentualne ujemne skutki
ponosi osoba wykonująca zabieg, a nie
producent preparatu.
Nieumiejętne sporządzanie mieszaniny lub
mieszanie ze sobą przypadkowych agrochemikaliów może wywołać niepożądane
efekty. Do najczęstszych należą: utrata sta-
bilności cieczy roboczej (np. rozwarstwienie, zważenie, wytrącenie się osadu), nadmierne pienienie, zmiana pH mieszaniny.
W następstwie tego może dojść m.in.: do
trudności technicznych związanych z wykonaniem zabiegów przez zbyt duże pienienie
mieszaniny, zapychanie dysz i filtrów opryskiwacza, uszkodzenia sprzętu, obniżenia
skuteczności oraz fitotoksyczności.
Na rynku dostępnych jest wiele preparatów
zawierających tę samą substancję czynną,
ale różne substancje pomocnicze (np. nośniki, rozpuszczalniki, zwilżacze, substancje emulgujące, konserwanty, stabilizatory
pH). To te substancje najczęściej odpowiadają za prawidłowe mieszanie z innymi
agrochemikaliami. Mogą one reagować ze
sobą, powodując pogorszenie właściwości fizyko-chemicznych mieszaniny. Aby
zminimalizować ujemne skutki stosowania
mieszanin tank-mix, przeprowadza się testy mieszalności. Pierwszym ich etapem
jest sprawdzenie zgodności fizykochemicznej mieszanin. Testy wykonywane są
w warunkach laboratoryjnych (zgodnie
z Dobrą Praktyką Laboratoryjną) i polegają
na sprawdzeniu kilku podstawowych para-
metrów jakościowych mieszaniny: trwałości
zawiesiny wodnej (fot. 1), trwałości emulsji
wodnej (fot. 2), trwałości i jakość roztworu
wodnego, trwałości piany (fot. 3), pH pojedynczego składnika oraz pH mieszaniny.
Mieszaniny sporządza się w wodzie twardej, w maksymalnym, zalecanym w etykiecie stężeniu oraz w stężeniu podwójnym.
Składniki badanych mieszanin rozcieńcza
się w wodzie i powoli dodaje do siebie, zachowując ciągłe mieszanie. Bardzo istotna
jest kolejność dodawania agrochemikaliów.
Składniki dodaje się w następującej kolejności: roztwory nawozów mineralnych,
roztwory nawozów mikroelementowych,
środki ochrony roślin w kolejności: WG,
WP, SC, EC, EG, EW, SE, SL, SP, SG (jeśli
etykieta nie instruuje inaczej). Oznaczanie
poszczególnych parametrów jakościowych
wykonuje się według metod normalizowanych (PN) oraz własnych, opracowanych
w laboratorium badającym mieszalność
agrochemikaliów. Wyniki z poszczególnych
testów ocenia się za pomocą trójstopniowej
skali, gdzie „+” oznacza wynik pozytywny (możliwość łączenia), „–” wynik negatywny, „+/–” należy zachować szczególną
ostrożność, gdyż niektóre parametry są
na granicy dopuszczalności i w niesprzyjających warunkach mogą wystąpić efekty
negatywne.
Wyniki zestawia się, a na ich podstawie
opracowuje tabele mieszania. Zawierają
one praktyczne informacje nt. możliwości
łącznego stosowania agrochemikaliów.
Osoba korzystająca z tabeli powinna pamiętać, że ciecz użytkowa musi być przygotowywana powoli, przy stale włączonym
mieszadle. Mieszaniny agrochemikaliów należy wykorzystać bezpośrednio po ich przygotowaniu. Dłuższy odstęp między przygotowaniem mieszaniny tank-mix a zabiegiem
może wywołać niezgodność fizykochemiczną, będącą następstwem nieprzewidzianych reakcji chemicznych. Przy stosowaniu mieszanin tank-mix należy zachować szczególną ostrożność, ponieważ
obok wielu korzyści przemawiających za
łącznym stosowaniem agrochemikaliów,
zawsze istnieje ryzyko, spoczywające na
stosującym, że w niesprzyjających warunkach mogą nastąpić trudności w wykonaniu zabiegu, obniżenie skuteczności
ochrony bądź uszkodzenie roślin.
(8) 2015
Bezpłatne pismo reklamowe
Redaktor naczelna:
Anna Karbowniczek
a
Opracowanie materiałów na zlecenie
wydawcy PLANTPRESS SP. Z O.O.
ul. J. Lea 114a, 30-133 Kraków
a
b
Fot. 1. Trwałość zawiesiny: wynik pozytywny (a)
fot. 1–3 A. Kukuła
i negatywny (b)
b
Fot. 2. Trwałość emulsji: wynik pozytywny (a)
i negatywny (b)
Fot. 3. Pienienie się: wynik pozytywny (po lewej)
i na granicy akceptowalności (po prawej)
Arysta LifeScience Polska Sp. z o.o.
ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa
tel.: +48 22 866-41-80, fax: +48 22 866-41-90
www.arystalifescience.pl
CAPTAN 80 WG… BEZ OGRANICZEŃ
KONKURS NA NAJLEPSZY KOMIKS Z BECZKĄ
CAPTAN 80 WG W ROLI GŁÓWNEJ!
Uwolnij swoją wyobraźnię! Chwyć w rękę flamaster. Uzupełnij poniższe wizerunki beczki.
Dorysuj, dopisz do beczki to, co podsunie Ci wyobraźnia, próbując uwzględnić cechy
charakteryzujące Captan 80 WG:
- łatwy w stosowaniu,
- bezpieczny dla roślin,
- bezpieczny dla człowieka,
- idealny do zastosowania Stop-Spray,
- niezastąpiony do oprysków zapobiegawczych,
- zarejestrowany w truskawce przeciwko szarej pleśni,
- najlepszy w czasach embargo.
Dla ułatwienia wykorzystaj poniższe motywy beczki.
NAGRODY:
1. Autorzy prac wyróżnionych przez komisję konkursową
otrzymają 1 litr Asahi SL
2. Pięciu autorów najlepszych prac otrzyma nagrodę – 10 kg Captan 80 WG,
zaś praca zostanie użyta w kampanii reklamowej Arysta
Termin zgłaszania prac do 31 marca 2015.
Gotową pracę prześlij listem na adres: Arysta LifeScience Polska Sp z o.o.,
ul. Przasnyska 6b, 01-756 Warszawa, lub elektronicznie na adres e-mail: [email protected]
Regulamin dostępny w siedzibie Arysta LifeScience. Formularz zgłoszeniowy i szablony do przygotowania kreacji
dostępne na stronie www.captan.pl
Captan konkurs komiks 258x375 Arysta ramka JW 2015.indd 1
06.02.2015 12:16