Chemiczne czyszczenie instalacji preparatami FERNOX

Chemiczne czyszczenie instalacji
preparatami FERNOX
Korzyúci p≥ynπce z czyszczenia instalacji
Wzrost op≥at za ogrzewanie mieszkaÒ, spowodowany wycofaniem dotacji
paÒstwowych pociπgnπ≥ za sobπ podjÍcie
dzia≥aÒ na rzecz zmniejszenia tych kosztÛw. Jednym z g≥Ûwnych kierunkÛw
tych dzia≥aÒ jest modernizacja instalacji.
Instalacje ogrzewcze w Polsce by≥y do
poczπtku lat 90. wykonywane z rur stalowych, co w po≥πczeniu z otwartymi naczyniami wzbiorczymi, niesprawnym uk≥adem centralnego odpowietrzania powodowa≥o intensywnπ korozjÍ. W czasie wieloletniej eksploatacji wewnÍtrzne powierzchnie przewodÛw i grzejnikÛw pokry≥y siÍ
w wielu przypadkach warstwπ osadu z≥oøonego g≥Ûwnie z produktÛw korozji øelaza. W niewielu przypadkach jest to cienka,
szczelna warstwa, ktÛra hamuje dalszπ korozjÍ i nie pogarsza hydraulicznych i cieplnych parametrÛw pracy instalacji. Jednak najczÍúciej, szczegÛlnie w miejscowoúciach, w ktÛrych woda zasilajπca instalacje zawiera duøπ iloúÊ przyspieszajπcych korozjÍ lokalnπ jonÛw chlorkowych
i siarczanowych, osad powstaje w nadmiernej iloúci, powodujπc zak≥Ûcenia
w pracy instalacji.
W≥aúciciele i zarzπdcy budynkÛw sπ
zainteresowani modernizacjπ instalacji
w swoich budynkach, tak aby moøliwe by≥o zapewnienie mieszkaÒcom komfortu
cieplnego bez zwiÍkszania wydatkÛw na
ten cel. OsiπgniÍcie tego celu wymaga wyposaøenia lokalnych uk≥adÛw ogrzewania
w elementy automatycznej regulacji:
ï Termostatyczne zawory przygrzejnikowe
ï Regulatory ciúnienia i przep≥ywu wody
instalacyjnej
ï Regulatory pogodowe, ciúnienia i przep≥ywu wody zasilajπcej.
Montaø tych urzπdzeÒ w nie oczyszczonych z osadÛw instalacjach spowoduje zak≥Ûcenia w dzia≥aniu, uszkodzenia
i przedwczesne zuøycie zaworÛw regulacyjnych i termostatycznych, automatycznych odpowietrznikÛw. Ponadto przenoszone w formie zawiesiny drobne czπstki
osadu mogπ osiadaÊ na powierzchni wymiennikÛw ciep≥a lub kot≥Ûw, hamujπc
wymianÍ ciep≥a i zwiÍkszajπc opory przep≥ywu.
Stosowane obecnie przep≥ywowe wymienniki ciep≥a p≥aszczowo-rurowe i p≥ytowe sπ urzπdzeniami o wysokiej wydajnoúci cieplnej. Badania wykaza≥y, øe dla takich urzπdzeÒ powstanie osadu o gruboúci
0,3 mm spowoduje spadek temperatury
ogrzewanej wody o 50C w stosunku do
wartoúci obliczeniowej a budynek otrzyma
o blisko 20 % mniej ciep≥a.
Potrzeba oczyszczenia instalacji z zak≥Ûcajπcych jej dzia≥anie osadÛw pojawia
siÍ zatem, gdy trzeba udroøniÊ instalacjÍ
z powodu duøych oporÛw hydraulicznych
i wymiany ciep≥a, a takøe przed modernizacjπ instalacji polegajπcπ na zastosowaniu
nowoczesnych urzπdzeÒ regulacyjnych.
Sposoby czyszczenia instalacji
Jeszcze kilkanaúcie lat temu do czyszczenia instalacji stosowano g≥Ûwnie
kwas solny z dodatkiem inhibitorÛw kwaúnego trawienia. Ta metoda, dobra do usuwania osadu zwiπzkÛw wapnia (Ñkamienia
kot≥owegoî), wykazuje wiele wad przy
stosowaniu jej do czyszczenia instalacji
ogrzewania, m.in. ma≥π skutecznoúÊ rozpuszczania produktÛw korozji øelaza, naraøenie na szkodliwe dzia≥anie oparÛw stÍøonego kwasu, korozyjne dzia≥anie kπpieli
na wymienniki ciep≥a ze stali stopowych.
Na rynku polskim pojawi≥o siÍ kilka
preparatÛw do chemicznego czyszczenia
bez kwasu solnego, o bardzo rÛønej przydatnoúci do tego celu. OcenÍ tych preparatÛw utrudnia brak wymagaÒ w postaci
normy; nie sπ teø dla nich wydawane aprobaty techniczne, gdyø wyroby te nie pod-
legajπ przepisom Prawa budowlanego
w zakresie stosowania w budownictwie.
Dlatego potencjalni uøytkownicy preparatÛw do chemicznego czyszczenia powinni
wybieraÊ te úrodki, ktÛrych skutecznoúÊ
zosta≥a potwierdzona przez niezaleøne
oúrodki badawcze, do jakich naleøy
COBRTI INSTAL.
O takπ ocenÍ swoich produktÛw zadba≥a firma BRITEX, ktÛra jest dystrybutorem produktÛw o wspÛlnej nazwie FERNOX, produkowanych przez angielski
koncern FERNOX ALPHA FRY. Asortyment preparatÛw FERNOX przeznaczonych do instalacji wodnych jest szeroki:
inhibitory korozji metali, úrodki do p≥ukania i chemicznego czyszczenia, p≥yny niezamarzajπce, uszczelniacze drobnych
przeciekÛw. Grupa úrodkÛw do czyszczenia instalacji obejmuje preparaty o nazwach: SUPERFLOC, DS-40, DS-3 i RS.
Przy opracowywaniu ich sk≥adu chemicznego, ktÛry jest stale ulepszany w laboratorium producenta, zwracano uwagÍ na to,
aby zapewnia≥ jak najszybsze rozpuszczanie osadÛw przy ograniczonej szybkoúci
trawienia metali stosowanych w instalacjach.
Dwa waøne produkty FERNOX przeznaczone do czyszczenia instalacji ogrzewczych ñ DS.-40 i SUPERFLOC ñ zosta≥y ocenione przez specjalistÛw z
COBRTI INSTAL. Badania wypad≥y pozytywnie i oba preparaty uzyska≥y
w 1993 r. dopuszczenie do stosowania
w budownictwie.
Opis produktÛw FERNOX
SUPERFLOC ñ jest to ≥agodny úrodek chemiczny do p≥ukania instalacji
ogrzewczych wykonanych ze wszystkich
gatunkÛw stali, miedzi i stopÛw miedzi,
zawierajπcy g≥Ûwnie polifosforany. Jest
cieczπ o alkalicznym odczynie ñ odczyn
roztworu o zalecanym stÍøeniu 2% ma odczyn pH ok. 11,5. Usuwa skutecznie nagromadzony w starych instalacjach luüny
osad (szlam). Zalecany do p≥ukania instalacji ogrzewczych przed oddaniem do eksploatacji ñ efekt p≥ukania roztworem SUPERFLOC jest znacznie lepszy niø wodπ.
Moøe byÊ stosowany w instalacjach g≥Í-
63
boko skorodowanych, gdyø nie rozpuszcza twardych osadÛw, ktÛre niekiedy
chroniπ przed awariπ. SzybkoúÊ rozpuszczania wiÍkszoúci materia≥Ûw (poza aluminium) jest znikomo ma≥a, co ilustruje
tabela 1.
i instalacji ciep≥ej wody (z wy≥πczeniem
wyrobÛw ze stali ocynkowanej).
DS-3 jest øÛ≥tym, krystalicznym proszkiem. Zaleca siÍ stosowaÊ go w stÍøeniu
od 2,5 do 10 %. Dwa kilogramy DS3 rozpuszcza 1 kg kamienia. Preparat zawiera
Tabela 1. SzybkoúÊ trawienia (w mm/rok) materia≥Ûw instalacyjnych *)
RoztwÛr badany
Stal niestopowa
odporna na korozjÍ
0,015
Stal stopowa
SUPERFLOC
ñ
2%
DS.-40
0,223
0,0037
4 %*
* Badania COBRTI INSTAL temp. 600C, czas 24 godz
DS-40 ñ jest silnym uniwersalnym
úrodkiem czyszczπcym zawierajπcym
kwasy organiczne, przeznaczonym do chemicznego czyszczenia instalacji ogrzewczych ze wszystkich rodzajÛw osadu wystÍpujπcych w tych instalacjach. Ma postaÊ
sta≥π, co jest korzystne przy czyszczeniu
duøych obiektÛw ñ nie trzeba transportowaÊ wody, znajdujπcej siÍ w wiÍkszoúci
preparatÛw do czyszczenia. Zaleca siÍ stosowanie w stÍøeniu 2-4% (wagowo) ñ roztwÛr taki ma odczyn pH < 2. Do kaødego
opakowania DS-40 do≥πczona jest rÛwnowaøna porcja úrodka neutralizujπcego,
ktÛrπ naleøy dodatkowo wyp≥ukaÊ instalacjÍ (po zakoÒczeniu czyszczenia i jednokrotnym wyp≥ukaniu wodπ). Ten zabieg,
poza neutralizacjπ resztek kwasu, dobrze
przygotowuje oczyszczonπ powierzchniÍ
do wprowadzenia ochrony inhibitorowej.
DS-40 w ma≥ym stopniu rozpuszcza metale takie jak: stal (zwyk≥a i stopowa), øeliwo, miedü, stopy miedzi, luty. Szybkoúci
trawienia tych metali podano w tabeli 1.
Nie dzia≥a niszczπco na tworzywa sztuczne
i uszczelki gumowe. Nie powinien byÊ stosowany do aluminium i stali ocynkowanej.
Nie naleøy czyúciÊ tym preparatem instalacji g≥Íboko skorodowanych, gdyø mogπ
ujawniÊ siÍ ukryte nieszczelnoúci.
DS-3 ñ silny úrodek czyszczπcy przeznaczony do usuwania osadÛw zwiπzkÛw
wapnia (Ñkamienia kot≥owegoî) z wymiennikÛw ciep≥ej wody, kot≥Ûw, baterii
64
Miedü
Aluminium
0.0006
0,044
0,005
ñ
kolorowy wskaünik aktywnoúci, co pozwala kontrolowaÊ przebieg czyszczenia
bez uøycia pehametru. Sk≥adnik aktywny
ñ kwas amidosulfonowy (UN2967). DS-3
moøna wykorzystaÊ takøe do oczyszczenia z osadu urzπdzeÒ gospodarstwa domowego: pralek, zmywarek do naczyÒ, czajnikÛw.
Opisane wyøej preparaty sπ sprzedawane w opakowaniach od 1 do 25 kg. Do
instalacji moøna je ≥atwo wprowadziÊ
rÍcznπ pompπ FERNOX o pojemnoúci 5
litrÛw.
NOWOå∆-SUPERKONCENTRAT
ÑRS-Regeneratorî ñ ≥agodny úrodek do
czyszczenia nowych i starych ma≥ych instalacji ogrzewczych (opakowanie wystarcza do oczyszczenia instalacji o pojemnoúci 150 litrÛw). RoztwÛr ma obojÍtny odczyn pH i moøe byÊ uøyty do wszystkich
wystÍpujπcych w instalacjach ogrzewczych materia≥Ûw. Nowoúciπ jest opakowanie RS ñ tuba z tworzywa sztucznego,
z ktÛrej pÛ≥p≥ynny produkt moøna wycisnπÊ wprost do grzejnika za pomocπ pistoletu (tak jak silikonowe masy uszczelniajπce). Zaletπ tego rozwiπzania jest prostota aplikacji (patrz zdjÍcie) ñ z systemu
trzeba spuúciÊ tylko minimalnπ iloúÊ wody, preparat wprowadza siÍ poprzez odpowietrznik grzejnika, zminimalizowana jest
moøliwoúÊ przypadkowego rozlania, ñ
jednym s≥owem idealne rozwiπzanie tak
dla profesjonalisty, jak i dla Kowalskiego.
P≥ukanie nowej instalacji ñ nie tylko
dobra praktyka, ale obowiπzek!
Nie tylko dobra praktyka instalatorska wskazuje na koniecznoúÊ p≥ukania
instalacji c.o. przed oddaniem jej do uøytku lub montaøem kot≥a, grzejnikÛw, pomp, zaworÛw w istniejπcej instalacji. Coraz czÍúciej producenci kot≥Ûw zalecajπ
i wymagajπ takiego czyszczenia wskazujπc na preparaty, ktÛre naleøy uøyÊ do
czyszczenia instalacji ñ szczegÛlnie dotyczy to kot≥Ûw najnowszej generacji.
Przyk≥adem moøe byÊ kocio≥ firmy Junkers-Bosch, ZSBR 7-28A , ZWBR 730A CERAPUR gdzie instrukcja wskazuje na preparat FERNOX, ktÛry naleøy
zastosowaÊ przed oddaniem kot≥a do
uøytku.
Naleøy teø zwrÛciÊ uwagÍ na dobre
wyp≥ukanie instalacji z rur miedzianych
i grzejnikÛw stalowych. Pozosta≥e w z≥adzie wody opi≥ki miedzi, topnikÛw i past
do lutowania sπ wysoce korozjotwÛrcze
i mogπ spowodowaÊ punktowπ korozjÍ
wøerowπ w grzejnikach stalowych nawet
w ciπgu kilku tygodni. WiÍkszoúÊ producentÛw topnikÛw i past lutowniczych zaleca tego rodzaju p≥ukanie, natomiast z regu≥y milczπ na ten temat instrukcje montaøu i uøytkowania grzejnikÛw stalowych
ñ ograniczajπc siÍ do stwierdzenia, øe
w z≥adzie woda musi byÊ zgodna z Polskπ
Normπ. Oczywiúcie woda z tymi nie wyp≥ukanymi sk≥adnikami nie bÍdzie
w zgodna z Polskπ Normπ ñ o czym radzimy pamiÍtaÊ instalatorom i uøytkownikom. Co natomiast ma zrobiÊ uøytkownik, jeøeli ma w instalacji rury miedziane
i grzejniki aluminiowe ñ o tym w nastÍpnym artykule.
Odwiedü stronÍ www.fernox.pl
gdy chcesz otrzymaÊ wiÍcej i bardziej
szczegÛ≥owych informacji lub zadzwoÒ
na infoliniÍ 0 801 698 531.