HISTORIA PAPIEŻY

John W. O’Malley sj
Historia
papieży
Przełożył Michał Zmuda
Wydawnictwo WAM
Wstęp
K
siążka ta powstała w oparciu o 36 słuchowisk (audycji
radiowych) nagranych i wydanych w 2006 roku przez
Now You Know Media. Moją intencją podczas przygotowywania tych audycji do wydania było takie ukazanie historii
papiestwa, które przedstawiłoby podstawowe i najważniejsze jej
wydarzenia w sposób przejrzysty dla szerokiego grona odbiorców. Historia ta rozciąga się bowiem na przestrzeni dwóch tysięcy lat, co oznacza, że miała wielu bohaterów, którzy brali udział
w licznych jej wątkach. Łatwo jest się zatem w niej pogubić lub
stracić orientację. Na przykład wzajemne relacje kolejnych papieży i cesarzy były tak różne i zmieniały się tak gwałtownie, że niejednokrotnie nawet zawodowi historycy mają trudności w dotarciu do tego, co działo się w tej relacji w konkretnym okresie.
Z tych też powodów staram się historię papiestwa opowiadać
w sposób najbardziej bezpośredni z możliwych, co jednocześnie
pociąga za sobą konieczność opuszczania wielu wątków, które
chciałoby się również opisać. Mam jednak nadzieję, że ta oszczędność w narracji wytyczy łatwą do rozpoznania ścieżkę wzdłuż zawiłych meandrów historii, a czytelnikom pomoże w zachowaniu
właściwej orientacji; tym bardziej że niejednokrotnie narrację tę
wzbogaciłem szczegółami, które mają ją ożywić, a jednocześnie
naświetlić ważniejsze kwestie. Mam także nadzieję, że książka ta
spowoduje wzrost zainteresowania czytelników fascynującą instytucją papiestwa i sprawi, że sięgną oni również do innych prac,
które jego historię opisują w bardziej szczegółowy sposób.
Jeśli chodzi o bibliografię tematu, polecam szczególnie książkę
Eamona Duffy’ego Saints and Sinners: A History of Popes [Święci
10
historia papieży
i grzesznicy: historia papieży] (wyd. III, Yale 2006) – dzieło podobne do mojego, jednak o wiele bardziej wyczerpujące. Po bardziej szczegółowe informacje na temat papieży i niemal każdego
aspektu papiestwa odsyłam do trzytomowego dzieła – którego
angielskiej wersji byłem redaktorem – Phillippe’a Levillaina The
Papacy: An Encyclopedia [Papiestwo: encyklopedia] (Routledge 2002).
W dowiedzeniu się czegoś więcej o poszczególnych papieżach
pomocnym przewodnikiem jest The Oxford Dictionary of the Popes
[Oxfrordzka Encyklopedia Papieży] (Oxford 1986) J.N.D. Kelly’ego,
natomiast tło historyczne w dziełach z serii The Penguin History
of the Church, począwszy od książki Henry’ego Chadwicka The
Early Church [Początki Kościoła] (wyd. poprawione, Penguin 1993),
opisane jest przez wysokiej klasy specjalistów i w wystarczającej
objętości. Nawet niewielkie biblioteki posiadają w swych zbiorach wszystkie dzieła z tej serii.
Chciałbym również wyrazić wdzięczność kilku osobom, bez
których powstanie tego dzieła nie byłoby możliwe: Rossowi Millerowi, byłemu redaktorowi naczelnemu wydawnictwa Rowman
& Littlefield, który poprosił mnie o napisanie książki, zachęcał
przez cały czas jej tworzenia i dostarczył mi spisaną wersję moich
wykładów w Now You Know Media. Sarze Stanton, która zastąpiła na stanowisku Rossa Millera, i Kriście Sprecher, która była moim przewodnikiem po ostatnich etapach publikacji. Przeglądając
wnikliwie mój tekst, P.M. Walsh i Sara Singho uchronili mnie od
popełnienia wielu błędów. Michael T. Bloom, dyrektor naczelny
Now You Know Media zachęcił mnie do wygłoszenia wykładów
i z wielkim taktem nie ustępował, aż zgodziłem się na jego propozycję. Następnie łaskawie przystał na ich wykorzystanie w wersji spisanej przez Rowman & Littlefield. Chociaż bowiem finalny tekst książki różni się znacznie od wykładów wygłoszonych
w formie audycji, to jednak podstawowy plan i wywód pozostały
niezmienione.