SYLABUS

SYLABUS
NAZWA JEDNOSTKI PROWADZĄCEJ KIERUNEK: WYDZIAŁ FARMACEUTYCZNY
NAZWA KIERUNKU: FARMACJA
PROFIL KSZTAŁCENIA: PRAKTYCZNY……………………………..…….……….….
SPECJALNOŚĆ…-………………………………..……………………..
POZIOM KSZTAŁCENIA: JEDNOLITE STUDIA MAGISTERSKIE
1. Nazwa przedmiotu: CHEMIA LEKÓW
2. Kod przedmiotu:
3. Typ przedmiotu: kierunkowy
4. Cele przedmiotu: Celem nauczania przedmiotu jest osiągnięcie efektu wiedzy i umiejętności
studenta w zakresie treści ogólnych przedmiotu:
 Wielokierunkowe podejście do substancji leczniczej jako związku chemicznego o określonej
strukturze, zależność między budową chemiczną a działaniem.
 Chemiczne i biochemiczne mechanizmy działania leków, biotransformacja oraz trwałość
leków.
 Omówienie grup leków w układzie terapeutycznym z uwzględnieniem nazewnictwa
farmakopealnego, chemicznego oraz nazw synonimowych stosowanych w farmakoterapii
schorzeń ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego, układu sercowo – naczyniowego,
układu pokarmowego i wydalniczego oraz wykazujące aktywność przeciwinfekcyjną
i przeciwnowotworową, stosowane w terapii hormonalnej, witaminy, enzymy i proleki.
 Radiofarmaceutyki: leki znakowane izotopami, związki znakowane izotopami stosowane w
diagnostyce chorób, metody otrzymywania, właściwości, kontrola jakości, dawkowanie,
zastosowanie radiofarmaceutyków w lecznictwie, podstawy bezpieczeństwa pracy
i stosowania radiofarmaceutyków.
 Analiza ilościowa i jakościowa substancji farmakopealnych, określenie elementów budowy
odpowiedzialnych za farmakopealne metody analityczne stosowane w przypadku
identyfikacji i oznaczania ilościowego leku.
 Zastosowanie technik komputerowych do interpretacji wyników analizy leków oraz
wykorzystanie nowoczesnych programów komputerowych w zbieraniu pełnej informacji
o leku.
5. Forma studiów: stacjonarne
6. Rok studiów: III
7. Forma zajęć i liczba godzin dla poszczególnych form zajęć: wykłady 75 h, zajęcia
laboratoryjne 165 h, seminaria 15 h.
8. Liczba punktów ECTS i ich rozkład z uwzględnieniem poszczególnych form pracy
studenta:
Liczba
punktów
ECTS
Średnia liczba godzin na realizację formy
aktywności w semestrze 5 i 6
Godziny
kontaktowe z
nauczycielem
Wykłady 75
Zajęcia laboratoryjne 165
Seminaria 15
Godziny bez
nauczyciela
Razem
Przygotowanie do zajęć
laboratoryjnych 20
Przygotowanie sprawozdań 47
Przygotowanie do kolokwiów
54
Przygotowanie do egzaminu
60
Przygotowanie do zaliczenia
seminariów 15
Razem
Ogółem punktów ECTS
37
38
83
82
15
255 (57%)
10
10
23
24
27
27
60
12
193 (43%)
3
6
1
10 (56%)
1
2
2
2
1
8 (44%)
18
9. Imię i nazwisko osoby prowadzącej /osób prowadzących: prof. dr hab. n. farm. Elżbieta
Mikiciuk-Olasik, dr Włodzimierz Białasiewicz, dr Ireneusz Bilichowski, dr Katarzyna
Błaszczak -Świątkiewicz, mgr Magdalena Markowicz, mgr Paulina Olszewska, dr Paweł
Szymański, dr Joanna Sikora, dr Elżbieta Żurek
10. Wymagania wstępne: znajomość chemii ogólnej i nieorganicznej, chemii organicznej, chemii
analitycznej, chemii fizycznej oraz biochemii.
11. Metody dydaktyczne: przekaz słowny, prezentacja multimedialna, prelekcja z pokazem,
praca z materiałami dydaktycznymi, praca indywidualna.
12. Treści programowe przedmiotu:
Wykłady:
1. Analiza jakościowa substancji farmakopealnych. 2,5 h
2. Metody analizy ilościowej substancji farmakopealnych, elementy budowy odpowiedzialne
za wybór metody. 2,5 h
3. Mechanizm działania leków. 5 h
4. Nowoczesne projektowanie leków. 2,5 h
5. Metabolizm leków. 2,5 h
6. Narkotyczne leki przeciwbólowe. 2,5 h
7. Leki ośrodkowego układu nerwowego. 12,5 h
8. Leki przewodu pokarmowego. 5 h
9. Leki obwodowego układu nerwowego. 3 h
10. Nowe technologie w medycynie i farmacji. 9 h
11. Radiofarmaceutyki i proleki. 3 h
12. Leki przeciwhistaminowe. 3 h
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Leki moczopędne. 3 h
Leki działające na drobnoustroje. 6 h
Leki stosowane w chorobie wieńcowej. 3 h
Leki antyarytmiczne i hipotensyjne. 3 h
Leki fibrynolityczne i obniżające poziom lipidów. 3 h
Leki stosowane w chorobach obwodowych naczyń krwionośnych. 4 h
Ćwiczenia:
1. Analiza ilościowa substancji farmakopealnych w środowisku niewodnym. 10 h
2. Analiza ilościowa substancji farmakopealnych metodą bromianometryczną. 10 h
3. Analiza
ilościowa
substancji
farmakopealnych
metodą
azotynometryczną
z instrumentalnym wyznaczeniem punktu równoważnikowego. 10 h
4. Stwierdzenie tożsamości substancji farmakopealnej organicznej. 10 h
5. Stwierdzenie tożsamości substancji farmakopealnej nieorganicznej. 10 h
6. Potwierdzenie tożsamości substancji leczniczej wg FP. 10 h
7. Potwierdzenie struktury związku chemicznego techniką komputerową w oparciu o analizę
widm IR, 1H NMR i 13C NMR. 10 h
8. Spektroskopia UV w analizie leków. 10 h
9. Analiza leków przeciwbakteryjnych. 10 h
10. Analiza leków przeciwbólowych i znieczulających miejscowo. 10 h
11. Analiza leków psychotropowych. 10 h
12. Analiza chemioterapeutyków. 10 h
13. Analiza leków układu krwionośnego. 10 h
14. Analiza leków układu wegetatywnego. 10 h
Seminaria:
1. Hormony kory i rdzenia nadnerczy, prostanoidy, leukotrieny, erytropoetyna. 3 h
2. Leki przeciwmiażdżycowe. 3h
3. Leki stosowane w chorobach układu oddechowego. 3 h
4. Hormony podwzgórza i przysadki mózgowej, hormony tarczycy i tyreostatyki. 2 h
5. Witaminy. 2 h
6. Hormony trzustki i leki przeciwcukrzycowe. 2 h
13. Efekty kształcenia:
 Wiedza
- zna i rozumie chemiczne i biochemiczne mechanizmy działania leków
- zna i rozumie wpływ właściwości fizykochemicznych substancji leczniczych na aktywność
biologiczną leków
- zna substancje lecznicze w układzie ATC lub farmakologicznym z uwzględnieniem
nomenklatury międzynarodowej oraz nazw synonimowych
- zna metody klasyczne i instrumentalne stosowane w ocenie jakościowej substancji do celów
farmaceutycznych oraz w analizie ilościowej produktów leczniczych
- zna leki i związki znakowane izotopami stosowane w diagnostyce i terapii chorób
- zna metody otrzymywania i kontroli jakości radiofarmaceutyków
 Umiejętności
- student potrafi wyjaśnić zależności pomiędzy strukturą a działaniem w poszczególnych
grupach leków
- potrafi ocenić jakość substancji do celów farmaceutycznych oraz leków zgodnie
z wymaganiami farmakopealnymi
- umie ocenić wpływ właściwości fizykochemicznych i chemicznych leków na ich
metabolizm i toksyczność
- dokonuje odpowiedniego wyboru metody analitycznej do określonego celu i przeprowadza
walidację metody analitycznej
- ma umiejętność wykonania analizy substancji leczniczej metodami farmakopealnymi
- potrafi stosować techniki komputerowe do interpretacji wyników analiz i zbierania
informacji o leku
- potrafi wybrać i ocenić informacje naukowe zawarte w piśmiennictwie i wykorzystać je w
celach praktycznych
- potrafi wyjaśnić zastosowanie radiofarmaceutyków oraz zaproponować metody kontroli
jakości leków znakowanych izotopami
 Kompetencje społeczne
- student ma świadomość wartości i odpowiedzialności za wyniki swojej pracy
- student ma umiejętność przekazywania wiedzy innym osobom
- student posiada umiejętność współdziałania w grupie i wykazuje gotowość do uczenia się
przez całe życie
14. Wykaz literatury podstawowej:
• M. Zając, E. Pawełczyk, A. Jelińska; Chemia Leków, AM Poznań, 2006
• A. Zejc, M. Gorczyca; Chemia Leków, wyd. III, PZWL 2008
• E. Pawełczyk, Z. Płotkowiak, M. Zając; Chemiczna analiza leków, PZWL 1986
• M. Zając, A. Jelińska; Ocena jakości substancji i produktów leczniczych. Podręcznik dla
studentów farmacji. Wydawnictwo AM, Poznań 2010
- uzupełniającej:
• D. Steinhilber, M. Schubert-Zsilavecz, H. J. Roth; Chemia Medyczna, MedPharm 2012, red.
wyd. pol; A. Jelińska, J. Pałka, M. Zając
• G. L. Patrick; Chemia Medyczna, WNT 2003
• R. B. Silverman; Chemia organiczna w projektowaniu leków, WNT 2004
• E. Pawełczyk, M. Zając; Chemiczne mechanizmy działania leków, 1995
• R. Kocjan; Chemia analityczna, cz. I, cz. II, PZWL 2002
• D. Kealey, P. Haines; Chemia analityczna, PWN 2005
• J. Minczewski, Z. Marczenko; Chemia analityczna t. I, t. II, wyd. IV PWN 1987
• M. Gorczyca, A. Zejc; Ćwiczenia z chemii leków, CM UJ 2002
• W. Kwapiszewski i inni; Chemiczna analiza ilościowa środków leczniczych, PZWL 1982
15. Metody oraz sposoby weryfikacji efektów kształcenia, w tym forma i warunki zaliczenia
przedmiotu: zajęcia z Chemii Leków kończą się egzaminem. Do egzaminu mogą przystąpić
studenci, którzy zaliczyli ćwiczenia i seminaria z tego przedmiotu. Tryb przebiegu i zaliczenia
ćwiczeń i seminariów objęty jest osobnym regulaminem.
Zaliczenie ćwiczeń z Chemii Leków
Maksymalna liczba punktów jaką student może uzyskać na pracowni z Chemii Leków wynosi
74 punkty; 42 punkty za 6 ćwiczeń teoretycznych (7 za ćwiczenie) oraz 32 punkty za 8
ćwiczeń praktycznych (4 punkty za jedno ćwiczenie). Ocena za jedno ćwiczenie praktyczne
obejmuje:
• wiedza teoretyczna związana z wykonywaną analizą – 1,5 p
• umiejętność wykonania ćwiczenia i jego wynik – 1,5 p
• opracowanie protokołu analitycznego – 1 p
Minimalna liczba punktów koniecznych do zaliczenia pracowni wynosi 44 punkty.
Zaliczenie seminariów z Chemii Leków
Maksymalna liczba punktów jakie student może uzyskać za zaliczenie seminariów wynosi 90
punktów. Minimalna ilość punktów niezbędna do zaliczenia seminariów wynosi 50 punktów.
Egzamin z Chemii Leków
Egzamin z Chemii Leków składa się z dwóch części: testu jednokrotnego wyboru za który
można osiągnąć 60 punktów oraz z części opisowej (pytania otwarte), za którą można
osiągnąć 40 punktów. Ocena końcowa z Chemii Leków ustalana jest w oparciu o wynik
egzaminu pisemnego oraz wyników z ćwiczeń i seminariów.
16. Informacje dodatkowe: informacje i materiały dydaktyczne dla studentów znajdują się na
stronie Zakładu Chemii Farmaceutycznej i Analizy Leków.
17. Oświadczenie prowadzącego i jego podpis:
Oświadczam, że treści programowe zawarte w niniejszym sylabusie są rezultatem mojej indywidualnej
pracy twórczej wykonywanej w ramach stosunku pracy/współpracy wynikającej z umowy
cywilnoprawnej oraz że osobom trzecim nie przysługują z tego tytułu autorskie prawa majątkowe.
18. Podpis Dziekana:
19. Data: 25.10.2012