Sieci komputerowe i Internet

Wprowadzenie do technologii
informacyjnej.
Sieci komputerowe i podstawy Internetu.
dr Tomasz Jach
Sieci komputerowe
Rodzaje sieci komputerowych (ze
względu na ich zasięg):
• LAN – Local Area Network, inaczej
po prostu sieć lokalna. Zwykle
ograniczona do jednego
budynku/mieszkania
• MAN – Metropolitan Area
Network, inaczej sieć miejska.
Kilkanaście domów/budynków
spięte razem, np. przez providera
internetowego. Także sieć
uczelniana spinająca różne
wydziały ze sobą
• WAN – Wide Area Network, czyli
sieć rozległa. Zwykle utożsamiana z
Internetem, jednakże jest to
trochę zbyt duże uproszczenie.
Sieci komputerowe
Przewodowe
• korzystające z różnorakich technologii (światłowód, skrętka,
kabel BCM, kabel antenowy, itp.)
Zwykle bardziej niezawodna niż sieć bezprzewodowa, ale
wymaga czasem kosztownego kładzenia kabli. Zwykle osiąga
wyższe prędkości transmisji niż odpowiednik bezprzewodowy
Bezprzewodowe
• utożsamiane zwykle z WiFi, nie korzystają z kabli ale z połączeń
radiowych. Siecią bezprzewodową będzie też sieć telefonów
komórkowych, czy udostępnienie połączenia poprzez Bluetooth.
Sieci przewodowe
Cat 5 – prędkość do 100 Mb/s
Cat 5e – prędkość do 1000 Mb/s (1 Gb/s)
Cat 6 - prędkość do 10 Gb/s
Rzecz o cenach
Gdzie wtykamy kable
Urządzenia
odbiorcze – żółte
porty
Kabel od
Internetu –
niebieski lub szary
Sieci bezprzewodowe
• Zwykle korzystamy w domu z technologii WiFi
• Przy projektowaniu domowej sieci bierzemy
pod uwagę trzy rzeczy:
– Standard prędkości (określany literkami „b”, „g”,
„n”, „ac” występującymi zwykle po numerku
802.11)
– Standard zabezpieczeń (WEP, WPA, WPA2)
– Częstotliwość pracy (2,4Ghz lub 5 Ghz)
Sieci bezprzewodowe
Sieci bezprzewodowe
Faktycznie uzyskiwane
prędkości są zwykle o
połowę mniejsze!
Zabezpieczenia sieci WiFi
Brak
• Tzw. otwarta sieć. Każdy może się połączyć bez żadnego hasła.
BARDZO NIEZALECANE DLA DOMOWYCH SIECI.
WEP
• Stary i niebezpieczny typ zabezpieczenia. Dla średnio rozgarniętego informatyka do
ominięcia w czasie potrzebnym na zamówienie kawy w kawiarni.
WPA
• Nowy i zalecany typ zabezpieczeń. Wraz z dobrym hasłem w warunkach rzeczywistych
szalenie ciężki do złamania.
WPA2
• Najnowszy typ zabezpieczeń. Jeśli Twój router to obsługuje, to z niego skorzystaj!
Częśtotliwość pracy
Tu sprawa jest prosta:
• 2,4 GHz to dzisiejszy standard. Wszystkie
urządzenia WiFi go obsługują. Charakteryzuje
się dużym pokryciem zasięgu i łatwo przebija
się przez ściany.
• 5 GHz jest dostępne tylko dla nowszych
urządzeń. Jednakże ze względu na mniejszą
popularność – znacznie mniej podatny na
zakłócenia, zwłaszcza w blokach i miastach.
Zakłócenia WiFi
Checklista dla sieci bezprzewodowych
1. Ustaw szyfrowanie na WPA lub WPA2
2. Zmień domyślne hasła:
1. Dostępu do panelu zarządzania routera
2. Dostępowe do sieci WiFi
3. Jeśli potrafisz i możesz – zmień kanał na mało
zatłoczony
4. Przy dodawaniu urządzeń używaj przycisku WPS
5. Nie używaj standardowych haseł:
1. http://www.routerpasswords.com/
2. http://www.phenoelit.org/dpl/dpl.html
Small step for a man…
• Z pozoru niewielka ilość nieszkodliwych informacji
może spowodować katastrofalne skutki.
• Prześledźmy historię pewnego użytkownika
serwisu wykop.pl o nicku „SamiecAlfa”.
• Jak na nick przystało, przechwalał się na lewo i
prawo, czym to on nie jest i czego nie robił.
Użytkownicy się wkur….. TFU… zdenerwowali i
postanowili się dowiedzieć co tylko się da o trollu.
Stalking czy trolling?
Zaczęło się niewinnie – wypowiedź SamcaAlfa
została zbesztana
Stalking czy trolling?
Jedna z wypowiedzi SamcaAlfa
mówiła o tym, że studiował
dziennikarstwo na UJ i że lubi
snowboard.
Stąd po krótkim poszukiwaniu w
Google otrzymujemy jego wpis na
forum sprzed lat.
Mamy już „prawdziwy” nick.
Stalking czy trolling?
Zakładając lipne konto na tamtym
forum mamy dostęp do profili
wszystkich użytkowników.
Odnajdujemy tam nr gg SamcaAlfa.
Ten numer sprawdzamy w katalogu
gg.
Otrzymujemy jego prawdziwą fotkę
i imię „Łukasz”.
Stalking czy trolling?
Korzystając z funkcji Google
„Wyszukiwanie obrazem”
znajdujemy jego fotkę w profilu na
YouTube. Mamy jego gust
muzyczny, zainteresowania i być
może nazwisko (konta na YouTube
jako konta Google wymagają
prawdziwego imienia i nazwiska)
Stalking czy trolling?
Idąc o krok dalej – dostajemy jego
profil na Google+. Tu już imię i
nazwisko jest to samo, co pozwala
przypuszczać o jego prawdziwości.
Stalking czy trolling?
Zdjęcie zostało użyte także w
platformie Kontakt24 TVNu.
Mamy drugi nick, pod którym troll
się ukrywa.
Stalking czy trolling?
… i wracamy do macierzystego
serwisu widząc, że troll miał tutaj
też konto z innym avatarem.
Krótka analiza ujawniła, że konto
zaczęło milczeć tuż przed tym jak
@SamiecAlfa się zarejestrował.
Stalking czy trolling?
• Wątki, których tu nie poruszyliśmy:
– Po wyciągnięciu zdjęć profilowych można czasem określić markę
i model aparatu (telefonu) z którego zostały wykonane. To
pozwala mniej lub bardziej określić status majątkowy danej
osoby.
– Czasem ze zdjęć udaje się wyciągnąć też koordynaty GPS. Dla
zdjęć typu selfie w lustrze daje to prawdopodobny adres
domowy ofiary.
– Analizując konta społecznościowe można zbudować prosty profil
psychologiczny ofiary. Co lubi, czego nie, w jaki sposób się
wypowiada, itp. Po czymś takim rozpoczynamy fazę „aktywną”
stalkingu.
– Autor nie miał konta na Facebooku i nie szukał tam informacji. A
zapewne by znalazł.
• Wszystkie pozyskane informacje były ogólnodostępne, a
dostęp do nich nie wymagał żadnego przełamywania
zabezpieczeń
Geolokalizacja
Historia lokalizacji Google
https://maps.google.com/locationhistory/
GMAIL
Funkcjonalność:
• Łączenie wiadomości w wątki,
• Ochrona przed spamem,
• Filtry i zaawansowana kategoryzacja poczty,
• Pojemność 15 GB (współdzielona z Google Drive i Zdjęcia Google+),
• Bezpieczeństwo: 2-step verification, połączenie HTTPS.
Data powstania 21 marca 2004
Dysk Google (GDrive)
Cechy:
• Pojemność od 15 GB (do 16 TB płatne),
• Wygodna synchronizacja między PC (Windows, Mac), a telefonem/tabletem
(Android, iPhone, iPad).
Ograniczenia:
• Dokument: maksymalnie 1 024 000 znaków,
• Arkusz kalkulacyjny: 400 000 komórek z maksymalnie 256 kolumnami na arkusz,
• Prezentacja: maksymalnie 50 MB.
• Inne pliki: do 10 GB
Data powstania 24 kwietnia 2012
Kalendarz Google (Google Calendar)
Umożliwia:
• Zarządzanie online harmonogramem zajęć, konsultacji, wydarzeń szkolnych,
• Udostępnianie wydarzeń, spotkań i całych kalendarzy znajomym,
• Dostęp do kalendarza z dowolnego komputera podłączonego do Internetu
lub z telefonu.
Powstał 13 kwietnia 2006 roku
Tłumacz Google
Cechy:
• Na chwilę obecną obsługuje 80 języków (2004 r.),
• Umożliwia tłumaczenie fragmentów tekstu, całych stron internetowych,
tworzenie własnego słownika,
• Podaje przykłady użycia danych zwrotów i ich wymowę
Grupy dyskusyjne Google (Google Groups)
Cechy:
• Bezproblemowa komunikacja pomiędzy członkami.
• Powiadamianie emailem o nowych tematach,
wiadomościach.
Wyszukiwarki
Wyszukiwarka internetowa (ang. search engine) - program lub strona
internetowa, której zadaniem jest ułatwienie użytkownikom Internetu
znalezienie informacji w sieci.
Określenie „wyszukiwarka” stosowane jest do:
• stron internetowych serwisów wyszukujących - czyli implementacji
oprogramowania wyszukującego działającego z interfejsem WWW
ogólnodostępnym dla internautów
• oprogramowania przeznaczonego do indeksowania i wyszukiwania
informacji w sieciach komputerowych.
Katalogi tematyczne (stron www)
Katalogi tematyczne stanowią wynik ludzkiej pracy.
Zalety:
• poszczególne odnośniki są weryfikowane pod względem aktualności
i zawartości,
• strony internetowe umieszczane w odpowiedniej kategorii
tematycznej.
Wady:
• zdecydowanie mniejsza ilość indeksowanych zasobów, w stosunku
do automatycznych wyszukiwarek.
Metawyszukiwarki
Metawyszukiwarki (Multiwyszukiwarki) to serwisy dostarczające wyników z
więcej niż jednego źródła.
Wpisane przez użytkownika zapytanie jest wysyłane równocześnie (lub
sekwencyjnie) do wielu serwisów wyszukiwawczych, a zebrane w ten sposób
wyniki są wyświetlane na oddzielnej stronie.
Niektóre metawyszukiwarki dają się skonfigurować, czyli ustawić liczbę i
rodzaj serwisów wyszukiwawczych, do których będzie wysłane zapytanie.
Zalety:
• potencjalnie większe szanse na odnalezienie właściwych adresów,
• wygoda użytkowania.
Wady:
• efektywność zależna od efektywności "zwykłych" wyszukiwarek.
Popularne metawyszukiwarki
•
•
•
•
•
•
•
•
•
DogPile - http://www.dogpile.com
WebCrawler - http://www.webcrawler.com
Metacrawler - http://www.metacrawler.com
Search.com - http://www.search.com
All4one Search Machine - http://www.all4one.com
IxQuick - http://www.ixquick.com
Mamma - http://www.mamma.com
Katapulco! - http://www.katapulco.com/
MetaTube - http://www.metatube.com/
Wyszukiwarki – statystyka
•
Wyszukiwarki – domeny (witryny, na których dostępne są silniki wyszukiwarek), z
których trafiają na polskie witryny internauci łączący się z obszaru Polski.
http://ranking.pl/pl/rankings/search-engines-domains.html
Podstawy Wyszukiwarki Google
• Wielkość liter nie ma znaczenia,
• Kolejność słów może mieć znaczenie – najważniejsze słowa powinny
znaleźć się na początku:
– english speakers learning cantonese zamiast cantonese speaker learning english
• Przy wyszukiwaniu dokładnych fraz (wyrażeń) – użyj cudzysłowów:
– „Aleksander Bell”
• Do wykluczania słów – użyj znaku minus:
– szybkość jaguara –samochód
• Do wypełnienia luk – użyj symbolu gwiazdki:
– zarządzanie * projektami
(wyszuka zarządzanie portfelem projektów, zarządzaniem zmianą w projekcie,
zarządzanie budżetem w projekcie itp)
• Wskazywanie słów opcjonalnych – użyj znaku plus:
– zarządzanie wymaganiami +przypadek +użycia
Podstawy Wyszukiwarki Google c.d.
• Ograniczenie wyszukiwania do witryny lub domeny:
– Zarządzenie nr 87/2012 site:us.edu.pl
• Wyszukanie stron zawierających linki do danego adresu:
– link:us.edu.pl
• Wyszukanie stron podobnych do jakiegoś adresu:
– related:gazeta.pl
• Wyszukiwanie jednego ze słów:
– francuskie OR amerykańskie filmy zamiast francuskie amerykańskie filmy
• Wyszukiwanie zakresu liczb:
– aparat nikon 100 zł..200 zł
• Wyszukiwanie plików o określonych formatach:
– instrukcja ipad filetype:pdf
Wyszukiwanie zaawansowane
Kopia strony
• Aby zobaczyć link prowadzący do kopii witryny na
stronie wyników wyszukiwania, kliknij przycisk poniżej
wyników wyszukiwania, a następnie kliknij Kopia
• Można również skorzystać z dedykowanego operatora:
– cache:us.edu.pl
Inne użyteczne zastosowania wyszukiwarki
Google
• Pogoda:
– Pogoda Katowice
• Kalkulator:
– 5+2*2=
• Przelicznik jednostek:
– 15 cm w calach
• Wyszukiwanie lokalne:
– klub Sosnowiec
• Repertuar kin:
– Kina Sosnowiec
• Przelicznik walut:
– 150 PLN na USD
• Mapa
– mapa Warszawy
Sprawdź więcej: http://www.google.pl/intl/pl/insidesearch/tipstricks/all.html
Google potrafi też generować wykresy
• Wykresy funkcji [cos(3*x)+sin(x)],[cos(2*x)+sin(x)]
Poznaj więcej: https://support.google.com/websearch/answer/3284611?hl=pl
Filtrowanie wyszukiwania
Mapa
Google Grafika
Wyszukiwanie obrazem
Filmy / Książki
Książki Google - books.google.pl
Google Scholar - scholar.google.com
Wyszukiwanie zaawansowane
Google Scholar – wyszukiwanie zaawansowane
Google Trends – co kiedy wyszukujemy?
Google Trends – co kiedy wyszukujemy?
Google Hacking
• Wyszukiwanie haseł publicznie dostępnych:
– filetype:log inurl:password
– intitle:"index of password"
– inurl:password intitle:"index-of"
– inurl:passwd filetype:txt
– inurl:adpassword.txt
• A może by tak darmowa muzyka?
– intitle:index.of.mp3
Google Hacking
• Dokumenty rządowe?
– filetype:doc site:gov.pl
– budżet filetype:xls
– inurl:gov filetype:xls "restricted"
– allintitle: sensitive filetype:doc
– allintitle: restricted filetype:mail
– allintitle: restricted filetype:doc site:gov
Google Hacking
• Publicznie dostępne kamery internetowe?
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
–
liveapplet
camera linksys inurl:main.cgi
"live view - axis"
allinurl: view indexframe
inurl:"axis-cgi/mjpg"
inurl:jview.htm
inurl:"ViewerFrame?Mode="
inurl:"MultiCameraFrame?Mo-de="
"/control/userimage.html"
"V.Networks [Motion Picture(Java)]"
"Toshiba Network Camera - User Login"
"/home/homeJ.html"
+"mobotix m1" +"open menu"