Analiza wyników nauczania za pomocą Excela

Marzenna Grochowalska
Analiza wyników nauczania
za pomocą Excela
Jak wykorzystać arkusz kalkulacyjny do graficznego prezentowania
danych oraz odczytywania diagramów.
W artykule „On jeden, a ich trzydziestu” w numerze sygnalnym „Matematyki w Szkole” pokazałam zastosowania arkusza kalkulacyjnego Excel
podczas pracy z jednym komputerem
dla trzydziestu uczniów na lekcji matematyki. Tym razem chcę pokazać, jak
wykorzystuję program do prezentacji
i analizy wyników pracy uczniów na
podstawie sprawdzianów, prac domowych, ocen semestralnych itp. oraz korzyści, jakie z tego czerpię.
Pierwszym krokiem jest stworzenie tabeli z ocenami całej klasy.
Przygotowanie tabeli
Uzyskane przez uczniów oceny przedstawiam w postaci tabeli. W pierwszej
kolumnie wpisuję nazwiska uczniów,
w drugiej – uzyskane wyniki (w przykładzie ograniczę liczbę uczniów do
piętnastu dla przejrzystości zapisu).
Pod tabelą przygotowuję komórki do
podania średniej i zliczenia poszczególnych ocen. W tym celu wykorzystuję formuły „średnia” i „licz.jeżeli”,
dzięki czemu obliczenia zostaną wykonane automatycznie. Zaletą zastosowania formuł jest natychmiastowe
uaktualnianie wyznaczanych wartości
przy zmianie ocen uczniów, co stwarza
możliwość wielokrotnego użycia opracowanego pliku.
20
KOMPUTERY
Tabelę z diagramami wykonałam dla
każdej klasy. Wszystko umieściłam
w jednym pliku. Zapoznałam uczniów
z budową całego zestawienia i celem
jego stosowania. Pokazałam im też
sposób wprowadzania danych.
Przygotowane zestawienie stało się
podstawą do stworzenia diagramu kołowego i słupkowego.
Tworzenie diagramu kołowego
Podstawą do uzyskania tego diagramu
są liczby poszczególnych ocen. Zatem
zaznaczam obszar A19:B25 i za pomocą Kreatora wykresów tworzę diagram kołowy.
Zauważmy, że nazwy etykiet wycinków koła pobrane zostały z pierwszej
kolumny obszaru A19:B25. Ilości poszczególnych ocen zostały przeliczone
na procent, jaki stanowią względem
liczby uczniów w klasie. Ujęte są również osoby, którym ocen nie postawiono.
Tworzenie diagramu
słupkowego
Dane do tworzenia diagramu słupkowego stanowią nazwiska uczniów
i otrzymane oceny. Dlatego zaznaczam obszar A19:B25 i posługując się
Kreatorem wykresów, tworzę diagram.
Ustalam jego rozmiary tak, by nazwiska były czytelne.
Zabezpieczam arkusz (pozostawiając
odryglowane komórki z ocenami), aby
uczniowie przypadkowo nie usunęli
diagramów.
KOMPUTERY
21
Ogromną zaletą przygotowanych tak
diagramów jest ich dynamiczny charakter: zmiana ocen w komórkach powoduje
automatyczne
zmiany
w diagramach. Daje to możliwość
szybkiego wprowadzania poprawek,
wielokrotnego stosowania jednego zestawienia oraz możliwość prowadzenia
symulacji.
Zastosowania
Diagramy pozwalają połączyć dwa
ważne elementy: ćwiczenie używania
tabel, diagramów i wykresów oraz ciekawe przedstawianie wyników sprawdzianu. Znajomość podstawowych narzędzi statystycznych jest wymagana
przez podstawę programową i służy
przygotowaniu dziecka do dorosłego
życia. Interesujące formy prezentacji
wyników pozwalają stworzyć atmosferę, w której uczniowie zainteresowani są oceną całej klasy, a także wyłonić tych, którym należą się słowa pochwały, oraz sprawnie wyciągnąć wnioski.
Mamy również możliwość porównania
osiągnięć z poszczególnych prac klasowych, wyliczania średnich ocen poszczególnych uczniów itp.
W klasie szóstej bez problemu zastosowałam na początku roku szkolnego
ten sposób analizy. Uczniowie chętnie
uczestniczyli w omawianiu wyników.
Okazało się, że z diagramami zetknęli
się już wcześniej, czytając gazety. Nauczenie się odczytywania ocen i analizowania wyników nie zabrało wiele
czasu. Zdobyte umiejętności przydały
się później przy realizacji tematów
związanych z diagramami procentowymi.
Uczniom starszym nie musimy pokazywać tabeli z ocenami. Analizę
rozpoczynamy od diagramu słupkowego. Dzieci odczytują swoje noty, li-
22
KOMPUTERY
czą osoby z poszczególnymi ocenami,
wyrażają swoje opinie na temat wyników, a następnie interpretują wyniki
przedstawione na diagramie kołowym.
Co by było, gdyby...
Istotną zaletą tego sposobu analizy
wyników nauczania jest możliwość
prowadzenia symulacji. Są to ćwiczenia typu „Co by było, gdyby...?”, na
przykład gdyby nie było ocen niedostatecznych, gdyby oceny dobre stały
się bardzo dobrymi itp. Dzieci bardzo
lubią takie pytania i z łatwością wymyślają podobne.
Po sformułowaniu pytania uczniowie próbują postawić hipotezę, której prawdziwość sprawdzają, zmieniając dane w tabeli. Mając do dyspozycji
papier i ołówek, nie osiągniemy tego
efektu, ponieważ droga od hipotezy do
wyniku jest zdecydowanie dłuższa.
Moi uczniowie bardzo szybko uczą
się odczytywania i interpretacji danych z diagramów. Wyciągają trafne
wnioski, chętnie zabierają głos i – co
ciekawe – w ich wypowiedziach nie
brakuje, jeśli to konieczne, surowego
osądu i ostrej krytyki własnej pracy.
Warto więc korzystać z Excela w procesie oceniania.