112 Graff.qxp
Transkrypt
112 Graff.qxp
Fizjoterapia Polska ARTYKU£ ORYGINALNY / ORIGINAL ARTICLE 1 Author’s Contribution A – Study Design B – Data Collection C – Statistical Analysis D – Data Interpretation E – Manuscript Preparation F – Literature Search G – Funds Collection Ustawienie miednicy u dziewcz¹t zdrowych i z bocznym skrzywieniem krêgos³upa ibu Pelvic orientation in scoliotic and healthy girls -d istr S³owa kluczowe: ustawienie miednicy, dziewczêta, boczne skrzywienie krêgos³upa, Key words: pelvic orientation, girls, scoliotic STRESZCZENIE pe rs on al us eo nly Wstêp. Miednica stanowi jeden z elementów kompleksu postawy cia³a i przez wielu autorów uwa¿ana jest za kluczowy element w jej ocenie. Okreœlenie typów przestrzennego ustawienia miednicy charakteryzuj¹c¹ grupê zdrowych dziewcz¹t w stosunku do dziewcz¹t ze skrzywieniem krêgos³upa. Materia³ i metody. Grupê dziewcz¹t z skrzywieniem krêgos³upa stanowi³o 200 pacjentek Kliniki Rehabilitacji Pediatrycznej IP-CZD w wieku 9-16 lat. Grupê kontroln¹ stanowi³y zdrowe uczennice w zbli¿onej strukturze wieku w liczbie 192 osoby. Pomiary zosta³y przeprowadzone metod¹ nieinwazyjn¹ opart¹ o analizê palpacyjn¹ wybranych elementów kostnych miednicy. Wyniki. W grupie dziewcz¹t zdrowych dominowa³o symetryczne i asymetryczne ustawienie punktów kostnych miednicy, nastêpnie typy ustawienia: miednica skrêcona, miednica skoœna i postaæ mieszana. W grupie dziewcz¹t ze skrzywieniem krêgos³upa najczêœciej wystêpowa³aby typy ustawienia: miednica skrêcona i skoœna oraz postaæ mieszana Najrzadziej wystêpowa³y typy: postaæ asymetryczna, symetryczna. Zaobserwowane ró¿nice w ustawieniu punktów kostnych (test U Manna-Witneya, kbpg p=0,001, kbtg p=0,01) i typów ustawienia miednicy (test Pearsona chi2 p=0,0001) by³y istotne statystycznie Wnioski. Asymetryczne ustawienie miednicy jest doœæ powszechnym zjawiskiem wystêpuj¹cym wœród dziewcz¹t w wieku 9-16 lat. Pomimo wystêpuj¹cej asymetrii ustawienia miednicy w grupie zdrowych dziewcz¹t, ujawniaj¹cej siê w obrêbie narz¹du ruchu, dziêki kompensacyjnym mechanizmom nie zawsze dochodzi do powstania wady postawy cia³a. SUMMARY is c op y is for Background. The pelvis is one of the main elements of the postural complex and is regarded as the most important one by many authors. The aim was to identify pelvis orientation types in healthy and scoliotic girls. Material and methods. 200 patients aged 9 to 16 years with clinically confirmed scoliosis participated in the study. All patients were treated conservatively at the Department of Pediatric Rehabilitation, CMHI. The control group comprised 192 healthy girls of similar age. All measurements were non-invasive, based on palpation analysis of selected pelvic bony structures. Results. The most frequent types of pelvis orientation in healthy girls were: symmetrical and asymmetrical orientation, followed by pelvic torsion, oblique orientation and mixed orientation. In scoliotic girls the following types were the most frequent: pelvic torsion, oblique pelvis, and mixed orientation. Asymmetrical and symmetrical types were the least frequent. The differences between the groups were statistically significant. Conclusions. Asymmetric pelvis orientation is rather common among girls aged 9 to 16 years. Compensatory mechanisms appearing in healthy girls may prevent the development of postural defects in the presence of pelvic asymmetry. Liczba s³ów/Word count: 3873 Tabele/Tables: 0 Ryciny/Figures: 3 Adres do korespondencji / Address for correspondence Krzysztof Graff Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” – Klinika Rehabilitacji Pediatrycznej 04-736 Warszawa, Al. Dzieci Polskich 20, tel./fax: (0-22) 815-16-90, e-mail: [email protected] Th This copy is for personal use only - distribution prohibited. This copy is for personal use only - distribution prohibited. - tio np roh ibit Wydzia³ Rehabilitacji, AWF Warszawa Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka” – Klinika Rehabilitacji Pediatrycznej, Warszawa 1 Faculty of Rehabilitation, University of Physical Education, Warsaw 2 Children's Memorial Health Institute (CMHI), Department of Paediatric Rehabilitation, Warsaw 2 Piœmiennictwo/References: 25 Otrzymano / Received Zaakceptowano / Accepted 30.08.2008 r. 15.10.2008 r. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. ed . Krzysztof Graff1,2(A,B,C,D,E,F,G), Aleksander Bronowski1(B,E,D), Marta Napiórkowska1(B,E), Lech Okurowski1(B,E), Janusz Domaniecki1(D,E,G) Zaanga¿owanie Autorów A – Przygotowanie projektu badawczego B – Zbieranie danych C – Analiza statystyczna D – Interpretacja danych E – Przygotowanie manuskryptu F – Opracowanie piœmiennictwa G – Pozyskanie funduszy - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - © MEDSPORTPRESS, 2008; 4(4); Vol. 8, 371-377 371 BACKGROUND The human body is seemingly symmetrical. However, a close examination of the left and right side of the body will reveal numerous asymmetries, e.g. in the height of shoulders, scapulae or waist angle positions. Measurements of the length and circumference of extremities lead to similar conclusions. Asymmeries can be noted both in healthy [1,2] and scoliotic children [3,4]. The border between asymmetry and symmetry is yet to be determined. Drawing a line between morphological variation in asymmetry, which may be assumed physiological, and pathological asymmetries leading to the development and establishment of postural defects is still a problematic issue. The consequences of asymmetrical orientation of the pelvic and iliolumbopelvic complex may include pain [5,6], inappropriate weight load on feet [7,8], asymmetry of muscle length [9], and scoliosis [10]. It appears that pelvic orientation in the population of growing girls is very important both with regard to understanding the causes and development of the pathology and the choice of treatment method [10,11,12]. MATERIA£ I METODA MATERIAL AND METHODS Grupê badan¹ stanowi³o 200 dziewcz¹t w wieku 9-16 lat z rozpoznanym i potwierdzonym radiologicznie bocznym skrzywieniem krêgos³upa, które by³y pacjentkami Kliniki Rehabilitacji Pediatrycznej IP-CZD w Warszawie. Grupê kontroln¹ stanowi³y 192 uczennice zdrowe pod wzglêdem ortopedycznym i pediatrycznym ze Szko³y Podstawowej nr 173 oraz Gimnazjum nr 119 w Starej Mi³osnej. Dobór do grupy kontrolnej by³ celowy i obejmowa³ nastêpuj¹ce kryteria: – wiek pomiêdzy 9-16 lat, – symetria tu³owia w odcinku piersiowym i lêdŸwiowym oceniana testem Adamsa, któr¹ nastêpnie obiektywizowano pomiarem z wykorzystaniem plurimetru Rippsteina [13], – kryterium wykluczaj¹cym z grupy kontrolnej (zdrowej) by³a stwierdzona w teœcie Adamsa asymetria tu³owia oceniana plurimetrem równa 6 stopni lub wiêcej. Do analizy ustawienia miednicy pos³u¿ono siê kliniczn¹ ocen¹ po³o¿enia: kolców biodrowych przednich górnych i kolców biodrowych tylnych górnych zgodnie z ogólnie przyjêt¹ metodyk¹ [15]. B³¹d kliniczny w obranej metodyce wynosi³ +/- 5mm. W celu usystematyzowania wyników u¿yto wartoœci dodatnich dla oznaczenia wy¿szego ustawienia prawego kolca biodrowego przedniego górnego wzglêdem lewego i wartoœci ujemne dla sytuacji odwrotnej. Analogicznych oznaczeñ u¿yto dla opisania badania ustawienia kolców biodrowych tylnych górnych. W czasie pomiaru osoba sta³a swobodnie (w pozycji habitualnej), jedynym ograniczeniem by³o ustawienie stóp na szerokoœæ bioder oraz skierowana g³ow¹ na wprost w tzw. pozycji frankfurckiej. Na podstawie analizy ustawienia: kolców biodrowych przednich górnych i tylnych górnych, okreœlono typ ustawienia miednicy charakteryzuj¹cy danego osobnika [14,16,17]. Wyró¿niono piêæ typów ustawienia przestrzennego miednicy: The study group consisted of 200 girls aged 9-16 years with diagnosed and radiologically confirmed scoliosis who were patients of the Department of Paediatric Rehabilitation, CMHI, in Warsaw. The control group consisted of 192 girls from Primary School No. 173 and Junior High School No. 119 in Stara Mi³osna. Examinations by orthopaedists and paediatrists confirmed that they were healthy. The control group was selected according to the following criteria: – age: between 9 and 16 years, – a symmetric trunk in the thoracic and lumbar segment as assessed with the Adams test, followed by objective measurements with a Rippstein plurimeter [13], – the finding of trunk asymmetry of 6 or more degrees assessed with a plurimeter and identified in the Adams test was an exclusion criterion from the control (healthy) group. The analysis of pelvic orientation comprised the clinical assessment of the position of the anterior superior iliac spines (ASIS) and the posterior superior iliac spines (PSIS) according to commonly used methodology [15]. Clinical error associated with the method was +/- 5mm. In order to systematize the results, positive values were used when the right ASIS was positioned higher than the left and negative values in a reverse situation. PSIS orientation data were described in the same way. During the measurement procedure, the subject was standing freely (in a habitual position) with the feet hip-width apart and the head towards the front (Frankfurt position). The ASIS and PSIS position data were used to identify the pelvic orientation of the subject [14,16,17]. Five types of spatial pelvic orientation were distinguished: • normal pelvic orientation – symmetrical orientation of all analysed landmarks in the pelvic region, Th is c op y is for pe rs on al us eo nly -d istr ibu tio np roh ibit ed . WSTÊP Na pierwszy rzut oka mo¿na stwierdziæ, ¿e cia³o cz³owieka cechuje symetria. Jednak po dok³adnym przyjrzeniu siê prawej i lewej stronie cia³a zauwa¿yæ mo¿na liczne asymetrie dotycz¹ce np.: wysokoœci ustawienia barków, ³opatek czy k¹tów talii. Do podobnych wniosków prowadz¹ pomiary d³ugoœciowe i obwodowe koñczyn. Asymetrie mo¿na stwierdziæ zarówno wœród dzieci zdrowych [1,2] jak i u dzieci z bocznym skrzywieniem krêgos³upa [3,4]. Spraw¹ otwart¹ pozostaje jednak nadal okreœlenie granicy owej asymetrii, tzn. jakie wielkoœci asymetrii uznaje siê za zmiennoœci morfologiczne i przyjmowaæ to za fizjologiê, a jakie asymetrie nale¿y uznaæ za patologiê, która doprowadziæ mo¿e do rozwoju, a nastêpnie utrwalenia wady postawy cia³a. Konsekwencjami asymetrycznego ustawienia miednicy i kompleksu lêdŸwiowo-miedniczno-biodrowego mog¹ byæ dolegliwoœci bólowe [5, 6], nieprawid³owe obci¹¿anie stóp [7,8], asymetria d³ugoœci miêœni [9], czy skolioza [10]. Wydaje siê, ¿e ustawienie miednicy w populacji dziewcz¹t w wieku rozwojowym mo¿e mieæ du¿e znaczenie zarówno w zrozumieniu powstania i rozwoju patologii jak i w wyborze sposobu postêpowania leczniczego [10,11,12]. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. i wsp., Ustawienie miednicy u dziewcz¹t w wieku rozwojowym 372 miednica ustawiona prawid³owo – kiedy stwierdzono symetryczne ustawienie wszystkich analizowanych punktów w obrêbie miednicy, • miednica asymetryczna – kiedy stwierdzone ró¿nice w wysokoœci punktów kostnych na miednicy by³y poni¿ej 5 mm, • miednica ustawiona skoœnie – kiedy punkty kostne po tej samej stronie miednicy by³y uniesione lub opuszczone powy¿ej 5mm w stosunku do strony przeciwnej, • miednica skrêcona – kiedy punkty kostne miednicy skierowane by³y w przeciwnych kierunkach, a ró¿nica pomiêdzy nimi wynosi³a co najmniej 10 mm, • postaæ mieszana – oznacza³a jednoczesne wystêpowanie zarówno cech miednicy skoœnej jak i skrêconej. Uzyskane wyniki poddano analizie statystycznej. Wykorzystano test U Manna Withneya do oceny ró¿nic w ustawieniu kolców biodrowych. W analizie pos³ugiwano siê testami wielodzielczymi (test Pearsona chi2), za pomoc¹ których sprawdzono, czy w grupie dziewcz¹t ze skolioz¹ i w grupie dziewcz¹t zdrowych poszczególne typy ustawienia miednicy wystêpuj¹ tak samo czêsto. Przyjêto za poziom krytyczny ró¿nic p<0,05. • asymmetrical pelvic orientation – differences between the height of bony landmarks of the pelvis <5 mm, • oblique pelvic orientation – bony landmarks on the same side of the pelvis >5 mm higher or lower compared to the other side, • pelvic torsion – bony landmarks on the pelvis oriented in opposite directions, with the difference of at least 10mm, • mixed orientation – simultaneous presence of features of oblique pelvic orientation and pelvic torsion. The results were subjected to statistical analysis. The differences between ASIS and PSIS orientation were evaluated with the Mann-Whitney U test. Cross tabulation tests (Pearson's chi-square test) were used to compare whether specific types of pelvic orientation were as common in scoliotic as in healthy girls. The level of significance of differences was set at p<0.05. -d istr ibu tio np roh ibit ed . • WYNIKI RESULTS eo nly The analysis of ASIS orientation showed differential prevalence of asymmetry among healthy vs. scoliotic girls (Fig. 1). A higher position of the right ASIS was more common in scoliotic than in healthy girls (39.1% and 11.5%, respectively). A lower position of the iliac spines was observed in 21.3% of the scoliotic girls and 18.2% of the healthy girls. Symmetric iliac spines were found in 39.6% of the scoliotic girls and 70.3% of the controls. Statistical analysis demonstrated marked statistical significance of differences in ASIS orientation between both groups (the MannWhitney U test results: Z=3.953, p<0.01). A higher position of the right PSIS was generally observed when assessing PSIS orientation in both groups (Fig. 2). Symmetrical orientation of the iliac spines was found in 63.8% of the scoliotic girls and in 81.3% of the healthy girls. A higher position of the right PSIS was seen in 26.1% of the scoliotic and 10.9% of the healthy girls. A lower position of the right iliac spine was more common in the scoliotic girls (10.1%) than in the healthy girls (7.8%). Statistical analysis demonstrated statistically significant differences in PSIS orientation between the groups (Mann-Whitney U test: Z=2.529, p<0.01). The analysis of pelvic orientation types (Fig. 3) showed a predominance of symmetrical or slightly asymmetrical pelvis orientation in the healthy girls (50% of subjects) while 87% of the scoliotic girls had asymmetrical pelvic orientation. The Pearson's chi-square test found statistically significant differences in the prevalence of specific pelvic orientation types between the healthy and scoliotic girls (chi2= 69.338, df=4, p<0.01). A symmetrical pelvis was observed 4.5 times as often among the healthy girls as in the scoliotic girls (23.4% and 5.5%, respectively). An asymmetrical pelvis was noted 3.5 times as often in the healthy girls as among their scoliotic counterparts (26.6% and 7.5% respectively). Inappropriate pelvic orientation was considerably more often indicated to be the cause of scoliosis in the Th is c op y is for pe rs on al us Analizuj¹c ustawienie kolców biodrowych przednich górnych zauwa¿yæ mo¿na, ¿e w grupie dziewcz¹t zdrowych i dziewcz¹t ze skolioz¹ stwierdzono ró¿n¹ tendencje do wystêpuj¹cej asymetrii (Ryc. 1). Wœród dziewcz¹t ze skolioz¹ czêœciej stwierdzono wy¿sze po³o¿enie prawego kolca biodrowego przedniego: u 39,1%, a wœród zdrowych u 11,5% badanych. Ni¿sze ustawienie kolców stwierdzono odpowiednio u 21,3% badanych ze skolioz¹ i u 18,2% zdrowych dziewcz¹t. Symetryczne ustawienie kolców w grupie ze skolioz¹ stwierdzono u 39,6% badanych ze skolioz¹ i 70,3% dziewcz¹t z grupy kontrolnej. Analiza statystyczna wykaza³a ró¿nice wysoce istotne statystycznie pomiêdzy ustawieniem kolców biodrowych przednich górnych w badanych grupach, test U Manna-Whitneya Z=3,953, p<0,01. Oceniaj¹c ustawienia kolców biodrowych tylnych górnych w obydwu grupach mo¿na zaobserwowaæ tendencje do wy¿szego ustawienia kolca biodrowego po stronie prawej (Ryc. 2). W grupie pacjentów ze skolioz¹ symetryczne ustawienie kolców stwierdzono wœród 63,8% dziewcz¹t, a w grupie zdrowych wœród 81,3% badanych. Wy¿sze ustawienie prawego kolca biodrowego tylnego górnego odnotowano wœród 26,1% dziewcz¹t ze skolioz¹ i u 10,9% dziewcz¹t zdrowych. Ni¿sze ustawienie prawego kolca czêœciej wystêpowa³o w grupie ze skolioz¹ i dotyczy³o 10,1% dziewcz¹t, a w grupie zdrowych wystêpowa³o u 7,8% badanych. Analiza statystyczna wykaza³a ró¿nice istotne statystycznie pomiêdzy ustawieniem kolców biodrowych tylnych górnych w badanych grupach, test U Manna-Whitneya Z=2,529, p<0,01. Pod wzglêdem typu ustawienia miednicy (Ryc. 3) stwierdzono, i¿ w grupie dziewcz¹t zdrowych dominowa³ typ miednicy ustawionej symetrycznie lub o nieznacznej asymetrii i dotyczy³o to 50% badanych dziewcz¹t. W grupie dziewcz¹t ze skolioz¹ dominowa³o asymetryczne ustawienie miednicy i dotyczy³o to 87% badanych. Na podstawie testu Pearsona chi2, stwierdzono ró¿nice istotne statystycznie - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. et al., The pelvic orientation of growing girls 373 scoliosis group. Oblique pelvic orientation was found more than twice as often in scoliotic as in healthy girls (33.5% and 15.1%, respectively). Pelvic torsion was more common in scoliotic than in healthy girls (33.5% and 27.6%, respectively). Mixed pelvic orientation was observed in 20% of the scoliotic girls, which was 2.5-fold as often as in the healthy girls (7.3%). tio np roh ibit ed . w czêstoœci wystêpowania poszczególnych typów miednicy w grupie dziewcz¹t zdrowych i ze skolioz¹, chi2=69,338, df=4, p<0,01. Miednica symetryczna w grupie dziewcz¹t zdrowych wystêpowa³a 4,5 razy czêœciej i stwierdzono j¹ u 23,4%, natomiast w grupie skolioz symetriê ustawienia stwierdzono zaledwie u 5,5% badanych. Typ miednicy asymetrycznej wystêpowa³ 3,5 razy czêœciej u dziewcz¹t zdrowych i dotyczy³ on 26,6%, natomiast osób ze skolioz¹ stwierdzono ten typ ustawienia miednicy u 7,5% osób. W grupie dziewcz¹t ze skolioz¹ znacznie czêœciej stwierdzano nieprawid³owe ustawienie miednicy bêd¹ce przyczyn¹ choroby. Typ miednicy skoœnej ponad dwukrotnie czêœciej wystêpowa³ u dziewcz¹t ze skolioz¹ i dotyczy³ 33,5% badanych us for pe rs on al Ryc. 1. Asymetria ustawienia kolców biodrowych przednich górnych w badanych grupach Fig. 1. ASIS asymmetry in study groups y is op is c Th Ryc. 2. Asymetria ustawienia kolców biodrowych tylnych górnych w badanych grupach Fig. 2. PSIS asymmetry in study groups - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - eo nly -d istr ibu This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. i wsp., Ustawienie miednicy u dziewcz¹t w wieku rozwojowym 374 ibu -d istr eo us oraz 15,1% dziewcz¹t zdrowych. Miednica skrêcona wystêpowa³a czêœciej u dziewcz¹t ze skolioz¹ i dotyczy³a 33,5% badanych oraz 27,6% dziewcz¹t zdrowych. Postaæ mieszan¹ miednicy stwierdzono u dziewcz¹t ze skolioz¹ w 20%, co by³o 2,5 krotnie czêœciej ni¿ u dziewcz¹t zdrowych i dotyczy³o to 7,3% badanych osób. nly Ryc. 3. Udzia³ procentowy poszczególnych typów ustawienia miednicy wystêpuj¹cy w grupie dziewcz¹t zdrowych i ze skolioz¹ Fig. 3. Percentage of pelvis orientation types in scoliotic and healthy girls DYSKUSJA Th is c op y is for pe rs on al Badanie narz¹du ruchu pacjentów z bocznym skrzywieniem krêgos³upa nie mo¿e ograniczaæ siê do izolowanego badania dotycz¹cego wy³¹cznie krêgos³upa [17,18], ale powinno obejmowaæ równie¿ ocenê ruchomoœci stawów biodrowych [19] jak i ustawienia miednicy. Rutynowa ocena ustawienia miednicy w badaniach klinicznych oparta jest o ocenê palpacyjn¹ wybranych punktów kostnych na miednicy. Umiejêtnoœæ interpretacji po³o¿enia tych punktów stanowi klucz do oceny ustawienia miednicy w przestrzeni i jest podstaw¹ do zastosowania odpowiedniego leczenia. Niejednokrotnie leczenie asymetrii miednicy ogranicza siê wy³¹cznie do zastosowania podk³adki pod piêtê, wyrównuj¹cej ró¿nice w d³ugoœci koñczyn. Jednak obligatoryjne stosowanie wyrównania nie zawsze daje dobre rezultaty, a wielokrotnie mo¿e doprowadziæ do pogorszenia stanu pacjenta i zwiêkszenie k¹ta skrzywienia i rotacji krêgów [20]. W literaturze poruszaj¹cej temat wad postawy cia³a mo¿na natrafiæ na czêsto rozbie¿ne wyniki zarówno co do czêstoœci wystêpowania wad postawy cia³a [21], ustawienia miednicy [22] jak i przyczyn powoduj¹cych te zaburzenia [23]. Owe rozbie¿noœci mog¹ byæ spowodowane zarówno odmiennymi metodami pomiarowymi jak i kryteriami okreœlaj¹cymi dany typu wady postawy, czy asymetrii miednicy. W badanym materiale asymetrie w ustawieniu miednicy czêœciej dotyczy³y dziewcz¹t z rozpoznanym skrzywie- DISCUSSION The assessment of the musculoskeletal system in scoliotic patients must not be restricted to an examination of the spine [17,18] but it should also involve an assessment of coxofemoral joint mobility [19] and pelvic orientation. A routine pelvic orientation assessment in clinical examinations is based on the palpation of selected landmarks on the pelvis. The ability to interpret the position of these landmarks is the key to the assessment of pelvic spatial orientation and forms the basis for institution of an appropriate treatment. The treatment of pelvic asymmetry is often limited to the use of a heel pad to correct the extremity length difference. However, obligatory use of this correction device does not always produce expected results and may often lead to a deterioration of the patient's posture and progression of the curvature angle and vertebral rotation [20]. Relevant papers on postural defects often present divergent results concerning both the prevalence of postural defects [21] and abnormalities of pelvic orientation [22] as well as the causes of these disorders [23]. These discrepancies may be caused by various measurement methods and also by criteria used to identify a specific postural defect or pelvic asymmetry type. In this study, pelvic asymmetry was more common in girls with diagnosed scoliosis. Since the causes of pelvic orientation disorders were not assessed, it is possible that - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - tio np roh ibit ed . This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. et al., The pelvic orientation of growing girls 375 eo nly -d istr ibu tio np roh ibit ed . inappropriate pelvic orientation might have been due to the simultaneous presence of a blockade in sacroiliac joints or limitation of coxofemoral joint mobility. The spinal "key points", i.e. the junctions between the individual segments of the spine (C-Th, Th-L, L-S) could also be blocked. No possibility of restoring symmetrical orientation might constitute another factor promoting the development of postural defects. Our findings appear to be corroborated by a study of Walaszek [19] involving 104 children at the age of 7-10 years. He reported that sacroiliac joint blockade was more common in scoliotic children (78.8%). A considerable prevalence of disorders in sacroiliac joints (67.5%) in children with 1st-degree scoliosis has also been reported by Skolimowski [24]. Studies of asymmetrical pelvic orientation in healthy children with no postural disorders imply that pelvic asymmetry triggers individual-specific compensatory responses of the locomotor organs which do not lead to a postural defect. The consequences of long-term inappropriate pelvic orientation are disorders of the iliolumbar complex and scoliosis [10,25]. Pelvic asymmetry may also be caused by dysfunctions beyond the analysed landmarks, e.g. variability in the neck-shaft angle or an inappropriate everyday posture while sitting at a desk (e.g. sitting with one foot under one's buttock). Pelvic orientation is closely related to the spinal position in all planes. Diagnosed asymmetries may be useful both for assessing inappropriate pelvic orientation and diagnosing scoliosis and also for selecting an appropriate treatment method. us niem krêgos³upa. Poniewa¿ nie badano przyczyn zaburzeñ ustawienia miednicy, byæ mo¿e fakt nieprawid³owego ustawienia miednicy zwi¹zany by³ z równoczesnym wystêpowaniem zablokowania w stawach krzy¿owo-biodrowych lub ograniczeniem ruchomoœci w stawach biodrowych. Zablokowaniu mog³y ulec równie¿ tzw. punkty kluczowe krêgos³upa tj. przejœcia pomiêdzy po³¹czeniami poszczególnych odcinków krêgos³upa (C-Th, Th-L, L-S), jak i brak mo¿liwoœci powrotu do symetrycznego ustawienia, co mo¿e wi¹zaæ siê z zapocz¹tkowaniem wyst¹pienia wad postawy. Wskazywaæ na to mog³yby badania Walaszka [19], który badaj¹c 104 dzieci w przedziale wieku 7-10 lat, stwierdzi³ czêstsze wystêpowanie zablokowania stawów krzy¿owo-biodrowych u dzieci ze skolioz¹ (78,8%). Równie¿ Skolimowski [24] odnotowa³ znaczny odsetek zaburzeñ w stawach krzy¿owo-biodrowych (67,5%) wœród dzieci ze skoliozami I°. Doniesienia na temat asymetrycznego ustawienia miednicy wœród dzieci zdrowych i nie wykazuj¹cych zaburzeñ w postawie cia³a sk³aniaj¹ do stwierdzenia, ¿e asymetria ustawienia miednicy wywo³uje osobnicze reakcje kompensacyjne w narz¹dzie ruchu, które nie powoduj¹ wyst¹pienia wady w postawie cia³a. D³u¿sze nieprawid³owe ustawienie miednicy powoduje zaburzenie kompleksu biodrowo-lêdŸwiowego, doprowadzaj¹c w konsekwencji do skoliozy [10, 25]. Do wytworzenia asymetrii ustawienia miednicy przyczyniæ siê mog¹ równie¿ dysfunkcje bêd¹ce poza badanym uk³adem np. ró¿ny k¹t szyjkowo-trzonowy, czy nieprawid³owy codzienny sposobu siedzenia przy biurku (np. z podwiniêt¹ jedn¹ nog¹ pod poœladek). Ustawienia miednicy jest œciœle zwi¹zane z zachowaniem siê krêgos³upa we wszystkich p³aszczyznach, a stwierdzone asymetrie mog¹ byæ diagnostyczne zarówno w celu oceny nieprawid³owego ustawienia miednicy i rozpoznania skoliozy, jak i podjêcia wyboru sposobu odpowiedniego leczenia. al WNIOSKI for pe rs on 1. Asymetria ustawienia miednicy jest zjawiskiem doœæ powszechne wystêpuj¹cym w populacji dziewcz¹t wieku rozwojowego. 2. Wœród dziewcz¹t zdrowych dominowa³ typy miednicy ustawionej symetrycznej. 3. W grupie dziewcz¹t z bocznym skrzywieniem krêgos³upa stwierdzono czêœciej typy ustawienia miednicy: skrêcona, skoœna i postaæ mieszana. CONCLUSIONS 1. Asymmetric pelvis orientation is quite common among growing girls. 2. Most healthy girls in the study had symmetrical pelves. 3. In scoliotic girls the following pelvic orientation types were the most common: pelvic torsion, oblique pelvis and mixed orientation. PIŒMIENNICTWO / REFERENCES Th is c op y is 1. Lewit K. Terapia manualna w rehabilitacji chorób narz¹du ruchu. (red. Stodolny J.). Kielce: Wyd. ZL NATURA; 2001. 2. Prêtkiewicz-Abacjew E, Zeyland-Malawka E, Wróblewska A. Nieprawid³owoœci postawy cia³a u dzieci i m³odzie¿y szkó³ gdañskich. Pediatria Polska 1997; 72 (12): 1121-1126. 3. Bieæ E, Skolimowski T, Bibowicz K, Barczyk K. Asymetria cia³a w p³aszczyŸnie czo³owej u dzieci z idiopatycznymi skrzywieniami krêgos³upa I°. Fizjoterapia 1996; 4 (4): 8-12. 4. Bibrowicz K, Skolimowski T. Wystêpowanie zaburzeñ symetrii w p³aszczyŸnie czo³owej u dzieci od 6 do 9 lat. Fizjoterapia 1995; 3 (2): 26-28. 5. Tenhula JA, Rose SJ, Delltto A. Association between direction of lateral lumbar shift movement tests, and side of symptoms in patients with low back pain syndrome. Physical Therapy 1990; 70 (8): 480-85. 6. Juhl JH, Ippolito Cremin TM, Russell G. Prevalence of frontal plane pelvic postural asymmetry. JAOA 2004; 104 (10): 411-421. 7. Stêpieñ A, Seyfried A, Krawczyk M, Graff K. Wp³yw deformacji krêgos³upa na sposób obci¹¿ania stóp w czasie chodu u osób ze skolioza idiomatyczn¹. Postêpy Rehabilitacji 2007; 21 (2): 13-21. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. i wsp., Ustawienie miednicy u dziewcz¹t w wieku rozwojowym 376 eo nly -d istr ibu tio np roh ibit ed . 8. Szulc P, Bartkowiak P, Lewandowski J, Markuszewska J. Wp³yw skoliozy idiopatycznej na rozk³ad obci¹¿eñ stopy. Chirurgia Narz¹du Ruchu i Ortopedia Polska 2008; 73 (3): 187-191. 9. Toppenberg R, Bullock M. Normal lumbo-pelvic muscle lengths and their interrelationships in adolescent females. Australian Physiotherapy 1990; 36 (2): 105-109. 10. Saulicz E. Zaburzenia przestrzennego ustawienia miednicy w niskostopniowych skoliozach oraz mo¿liwoœæ ich korekcji. Katowice: AWF; 2003. 11. Saulicz E, Nowotny J. Rola biernej korekcji miednicy w zachowawczym leczeniu bocznych skrzywieñ krêgos³upa. Fizjoterapia 1996; 4 (1-2): 64-69. 12. Œliwiñski Z, Milko D. Prawid³owa funkcja miednicy warunkiem powodzenia w terapii skolioz. Fizjoterapia Polska 2002; 2 (4): 327-337. 13. Gerhardt JJ, Rippstein J. Measuring and Recording of Joint Motion. Instrumentation and Techniques. Hogrefe & Huber Publishers; 1990. 14. Kasperczyk T. Wady postawy cia³a - diagnostyka i leczenie. Kraków: F.H.U. "Kasper"; 1994. 15. Lee D. Obrêcz biodrowa. Badanie i leczenie okolicy lêdŸwiowo-miedniczno-biodrowej. Db Publishing; 2001. 16. Levangie PK. The association between static pelvis asymmetry and low back pain. Spine 1999; 24 (12): 1234-1242. 17. Graff K, Waszkiewicz M, Stêpieñ A. Ogólne zasady postêpowania z pacjentami z bocznym skrzywieniem krêgos³upa. Standardy Medyczne 2008; 5 (2): 217-224. 18. Janiszewski M, Wadowski A. Ocena skutecznoœci terapii manualnej w zaburzeniach czynnoœciowych ³añcucha biokinematycznego: krêgos³up lêdŸwiowy, miednica, stawy krzy¿owo-biodrowe. Terapia Manualna 2001; 5 (1-2): 34-36. 19. Walaszek R, Kasperczyk T, Czapla D. Ocena funkcjonalna stawów obrêczy biodrowej u dzieci ze skoliozami i zdrowych. Wychowanie Fizyczne i Zdrowotne 2006; 3: 12-17. 20. Graff K, B¹kowska M, Waszkiewicz M, Suchocki P, Stêpowska J. Badanie wp³ywu stosowania wyrównania w przypadku skrócenia koñczyny dolnej na wybrane parametry miednicy i krêgos³upa u dzieci z bocznym skrzywieniem krêgos³upa. Standardy Medyczne 2006; 3 (3): 326-330. 21. Dziewulski M, Szymaniak W. Epidemiologia bocznych skrzywieñ krêgos³upa u dzieci i m³odzie¿y. Fizjoterapia Polska 2003; 3 (2): 106-112. 22. Standera J. Analiza zaburzeñ statycznych w obrêbie miednicy oraz ich wp³yw na powstawanie skoliozy. Medycyna Manualna 1999; 3 (1-2): 28-34. 23. Karski T. Etiologia tzw. "skolioz idiopatycznych" oraz nowe zasady leczenia rehabilitacyjnego. Rehabilitacja Medyczna 1998; 2 (4): 6-11. 24. Skolimowski T, Ostrowska B, Sipko T. Zmiany parametrów czynnoœciowych miednicy i stawów biodrowych w skoliozach idiopatycznych Io . Pediatria Polska 2004; 79 (1): 43-48. 25. Bacik B. Znaczenie kompleksu lêdŸwiowo-miedniczno-biodrowego w kontroli stabilnej postawy stoj¹cej. Katowice: AWF; 2005. for pe rs on al us Praca zrealizowana w ramach programu badawczego nr 0516/P01/2007/32/ The work was supported from Research Grant 0516/P01/2007/32. y is op is c Th - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - This copy is for personal use only - distribution prohibited. - Graff K. et al., The pelvic orientation of growing girls 377