Nabywanie gruntów rolnych na Węgrzech przez cudzoziemców

Nabywanie gruntów rolnych na
Węgrzech przez cudzoziemców
(czerwiec 2015)
2015-12-17 15:06:23
2
Nabywanie gruntów rolnych na Węgrzech jest regulowane przez ustawę nr CXXII z 2013 o obrocie gruntami
rolnymi i leśnymi, przyjętą przez węgierski parlament 21 czerwca 2013 r. (dalej: „Ustawa o gruntach rolnych”).
Ustawa ta obowiązuje od 15 grudnia 2013 r., cześć przepisów weszła w życie w I poł. 2014 r.
Nabywanie gruntów rolnych na Węgrzech jest regulowane przez ustawę nr CXXII z 2013 o obrocie gruntami
rolnymi i leśnymi, przyjętą przez węgierski parlament 21 czerwca 2013 r. (dalej: „Ustawa o gruntach rolnych”).
Ustawa ta obowiązuje od 15 grudnia 2013 r., cześć przepisów weszła w życie w I poł. 2014 r.
I. ZAKRES ZASTOSOWANIA USTAWY O GRUNTACH ROLNYCH
Ustawa o gruntach rolnych ma zastosowanie do wszystkich nieruchomości gruntowych na Węgrzech, które w
ewidencji gruntów zostały zaklasyfikowane jako grunt orny, winnica, sad, ogród, łąka, pastwisko, sitowie lub las
(dalej łącznie: „grunty rolne”). Ustawa ma zastosowanie do nabycia gruntów rolnych na podstawie
jakiegokolwiek tytułu prawnego, za wyjątkiem dziedziczenia ustawowego, wywłaszczenia oraz nabycia w drodze
przetargu tytułem wypłaty odszkodowań.
II. WARUNKI NABYCIA GRUNTÓW ROLNYCH
Nabywanie gruntów rolnych na Węgrzech jest możliwe tylko przez podmioty określone w Ustawie o gruntach
rolnych i na warunkach w niej wskazanych. Co do zasady, grunty rolne mogą nabywać tylko osoby fizyczne –
obywatele Węgier oraz obywatele innych państw członkowskich Unii Europejskiej, którzy w myśl przepisów
Ustawy są rolnikami. Rolnikiem jest osoba zarejestrowana w węgierskim rejestrze rolników, która posiada
wykształcenie rolnicze lub leśnicze, bądź która – przy braku specjalistycznego wykształcenia – udowodni, że
przez okres przynamniej 3 lat wykonywała w sposób ciągły we własnym imieniu i na własne ryzyko działalność
rolniczą lub leśniczą na Węgrzech, lub posiadała min. 25% udziałów w zarejestrowanym na Węgrzech
stowarzyszeniu producentów rolnych i osobiście wykonywała działalność rolniczą lub leśniczą. Obywatele Węgier
i państw członkowskich UE niebędący rolnikami mogą nabyć prawo własności gruntów rolnych, jeżeli
powierzchnia posiadanych przez nich gruntów rolnych wraz z nabywanym gruntem nie przekroczy 1ha.
Warunkiem nabycia własności gruntu rolnego jest zobowiązanie się przez nabywcę, że nie przeniesie prawa do
korzystania z gruntu na osobę trzecią, będzie osobiście wykonywał działalność rolniczą lub leśniczą, a także, że
przez okres 5 lat od nabycia własności gruntu rolnego nie będzie go wykorzystywał do innych celów. Ustawa
wprowadza dodatkowe warunki m.in. dla nabywcy będącego początkującym rolnikiem.
Ustawa o gruntach rolnych wyłącza możliwość nabycia gruntów rolnych przez osoby fizyczne niebędące
obywatelami państw członkowskich UE oraz osoby prawne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej bez względu na miejsce ich rejestracji. Oznacza to, że także węgierskie spółki i inne węgierskie jednostki
organizacyjne nie mogą nabywać gruntów rolnych na Węgrzech, za wyjątkiem uznanych kościołów, instytucji
kredytowych i samorządów, które pod pewnymi warunkami mogą nabyć prawo własności takich gruntów.
Ustawa o gruntach rolnych określa maksymalną dopuszczalną powierzchnię gruntów rolnych, jaka może
znajdować się we własności pojedynczej osoby - wynosi ona łącznie 300 ha. Umowa powodująca przeniesienie
prawa własności gruntów rolnych powinna być zatwierdzona przez organ adminstracji publicznej właściwy do
spraw rolnych. Przed podjęciem decyzji w sprawie zatwierdzenia umowy organ administracji zwraca się o opinię
do lokalnego komitetu ds. gruntów rolnych.
III. SKUTKI NIEZGODNEGO Z PRAWEM NABYCIA GRUNTU ROLNEGO
Umowa powodująca nabycie prawa własności gruntu rolnego z naruszeniem przepisów Ustawy jest nieważna w
całości. Prawo do wszczęcia postępowania w sprawie
ustalenia nieważności umowy dotyczącej przeniesienia własności gruntu rolnego przysługuje prokuratorowi.
IV. USTAWA O GRUNTACH ROLNYCH A PRZEPISY UE
Przyjęcie w 2013 r. nowej ustawy o gruntach rolnych związane było z upływem 10-letniego okresu przejściowego
udzielonego Węgrom w traktacie akcesyjnym na zniesienie dotychczasowego zróżnicowania zasad nabycia
gruntów rolnych dla obywateli węgierskich i obywateli innych państw członkowskich UE. W odróżnieniu od
wcześniejszej ustawy z 1994 r. o ziemi uprawnej, ustawa o obrocie gruntami rolnymi i leśnymi z 2013 r.
wprowadza jednolite warunki nabycia gruntów rolnych dla obywateli węgierskich i obywateli innych państw
członkowskich UE.
Od marca 2015 r. Komisja Europejska prowadzi wobec Węgier postępowanie w sprawie uchybienia
3
zobowiązaniom państwa członkowskiego w związku z regulacjami przyjętymi w ustawie o obrocie gruntami
rolnymi i leśnymi z 2013 r. Zdaniem Komisji, niektóre postanowienia ustawy o gruntach prowadzą do
dyskryminacji cudzoziemców i nieproporcjonalnie ograniczają możliwość nabycia gruntów oraz swobodny
przepływ kapitału. Z uwagi na powyższe spodziewane są zmiany ww. ustawy.
Zespół Kancelarii Adwokackiej Bisztrai
4